Υπόθεση C‑546/12 P

Ralf Schräder

κατά

Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ)

«Αίτηση αναιρέσεως — Κοινοτικό δικαίωμα επί φυτικών ποικιλιών — Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) — Κανονισμός (EΚ) 2100/94 — Άρθρα 20 και 76 — Κανονισμός (EΚ) 874/2009 — Άρθρο 51 — Αίτημα για την κίνηση διαδικασίας ανακλήσεως κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικών ποικιλιών — Αρχή της αυτεπάγγελτης εξετάσεως — Διαδικασία ενώπιον του τμήματος προσφυγών του ΚΓΦΠ — Ουσιώδη αποδεικτικά στοιχεία»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 21ης Μαΐου 2015

1. Γεωργία — Ομοιόμορφες νομοθεσίες — Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών — Διαδικασία προσφυγής — Προσφυγή κατά αποφάσεως του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών και παραπομπή ενώπιον του τμήματος προσφυγών — Αυτεπάγγελτη εξέταση των πραγματικών περιστατικών

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρα 54, 55, 72 και 76· κανονισμός 874/2009 της Επιτροπής, άρθρο 51)

2. Γεωργία — Ομοιόμορφες νομοθεσίες — Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών — Ανάκληση αδικαιολογήτως χορηγηθέντος κοινοτικού δικαιώματος — Εξουσία εκτιμήσεως του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών — Επανεξέταση της προστατευόμενης ποικιλίας — Προϋποθέσεις — Σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητα της χορηγήσεως δικαιώματος επί ποικιλίας

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρα 6, 7, 10, 20 § 1, 54 και 55)

3. Γεωργία — Ομοιόμορφες νομοθεσίες — Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών — Ανάκληση αδικαιολογήτως χορηγηθέντος κοινοτικού δικαιώματος — Αίτημα για την κίνηση διαδικασίας ανακλήσεως — Βάρος αποδείξεως που φέρει ο αιτών την ανάκληση

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρα 20 § 1, στοιχείο αʹ, 54, 55 και 59)

4. Αναίρεση — Λόγοι — Ανεπαρκής ή αντιφατική αιτιολογία — Περιεχόμενο της υποχρεώσεως αιτιολογήσεως — Εμμέσως συναγόμενη αιτιολογία του Γενικού Δικαστηρίου — Επιτρέπεται — Προϋποθέσεις

   (Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρα 36 και 53, εδ. 1· Κανονισμός Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου, άρθρο 81)

5. Γεωργία — Ομοιόμορφες νομοθεσίες — Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών — Διαδικαστικές διατάξεις ενώπιον του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών — Εφαρμογή των γενικών αρχών του δικονομικού δικαίου που είναι γενικά αναγνωρισμένες στα κράτη μέλη — Αίτηση διεξαγωγής αποδείξεων

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 81)

6. Αναίρεση — Λόγοι — Εσφαλμένη εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών — Απαράδεκτο — Έλεγχος από το Δικαστήριο της εκτιμήσεως των υποβληθέντων στην κρίση του Γενικού Δικαστηρίου πραγματικών περιστατικών — Αποκλείεται, πλην της περιπτώσεως παραμορφώσεώς τους

   (Άρθρο 256 § 1 ΣΛΕΕ· Οργανισμός του Δικαστηρίου, άρθρο 58, εδ. 1)

7. Γεωργία — Ομοιόμορφες νομοθεσίες — Δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών — Προϋποθέσεις χορηγήσεως της προστασίας — Διακριτός χαρακτήρας φυτικής ποικιλίας — Κριτήρια εκτιμήσεως

   (Κανονισμός 2100/94 του Συμβουλίου, άρθρο 7)

1.  Το γράμμα του άρθρου 76 του κανονισμού 2100/94 για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, περιορίζει την εφαρμογή της αρχής της αυτεπάγγελτης εξετάσεως των πραγματικών περιστατικών σε εκείνα που αποτελούν το αντικείμενο της εξετάσεως την οποία προβλέπουν τα άρθρα 54 και 55 του εν λόγω κανονισμού. Δυνάμει του άρθρου 51 του κανονισμού 874/2009, για τη θέσπιση λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού 2100/94 όσον αφορά τους διαδικαστικούς κανόνες ενώπιον του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών, οι διατάξεις που αφορούν τις ενώπιον του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών διαδικασίες τυγχάνουν εφαρμογής mutatis mutandis στις διαδικασίες προσφυγής. Επομένως, η αρχή της αυτεπάγγελτης εξετάσεως των πραγματικών περιστατικών τυγχάνει επίσης εφαρμογής στο πλαίσιο τέτοιου είδους διαδικασίας ενώπιον του τμήματος προσφυγών.

   (βλ. σκέψεις 45, 46)

2.  Δυνάμει του άρθρου 20, παράγραφος 1, του κανονισμού 2100/94 για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, το Κοινοτικό Γραφείο Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) ανακαλεί κοινοτικό δικαίωμα επί φυτικής ποικιλίας αν αποδεικνύεται ότι οι όροι που προβλέπουν τα άρθρα 7 ή 10 του εν λόγω κανονισμού δεν πληρούνταν κατά τον χρόνο της παραχωρήσεως του εν λόγω κοινοτικού δικαιώματος.

   Συναφώς, οι προϋποθέσεις που σχετίζονται, μεταξύ άλλων, με τον διακριτό και νέο χαρακτήρα της ποικιλίας είναι, δυνάμει του άρθρου 6 του εν λόγω κανονισμού, προϋποθέσεις sine qua non της παραχωρήσεως κοινοτικού δικαιώματος επί ποικιλίας. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι εν λόγω προϋποθέσεις, η παραχώρηση κοινοτικού δικαιώματος είναι παράνομη και η ανάκληση του κοινοτικού δικαιώματος είναι προς το γενικό συμφέρον.

   Επιπλέον, στο πλαίσιο της διαδικασίας παραχωρήσεως κοινοτικού δικαιώματος, η φυτική ποικιλία υποβάλλεται, αφενός, σε κατ’ ουσίαν και, αφετέρου, σε ενδελεχή και περίπλοκη τεχνική εξέταση, κατά τα άρθρα 54 και 55 του κανονισμού 2100/94. Επομένως, το ΚΓΦΠ διαθέτει ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά την ανάκληση κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικής ποικιλίας, κατά την έννοια του άρθρου 20 του κανονισμού 2100/94, εφόσον η φυτική ποικιλία υποβλήθηκε στην προαναφερθείσα εξέταση.

   Μόνο σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά το κατά πόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 7 ή 10 του κανονισμού 2100/94 κατά την ημερομηνία της εξετάσεως που προβλέπουν τα άρθρα 54 και 55 του εν λόγω κανονισμού μπορούν να δικαιολογήσουν ενδεχόμενη επανεξέταση της προστατευόμενης ποικιλίας μέσω της προβλεπόμενης από το άρθρο 20 του εν λόγω κανονισμού.

   (βλ. σκέψεις 51, 52, 55, 56)

3.  Η ανάκληση κοινοτικού δικαιώματος που παραχωρήθηκε αδικαιολογήτως μπορεί επίσης να κηρυχθεί και προς το συμφέρον τρίτου, ιδίως αν αυτός υποβάλλει αίτηση για την παραχώρηση κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικής ποικιλίας της οποίας η απόρριψη βασίσθηκε στην έλλειψη του διακριτού χαρακτήρα της υποψήφιας ποικιλίας σε σχέση με την αδικαιολογήτως προστατευόμενη. Εντούτοις, τούτο δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη δυνατότητα τρίτου να ζητήσει, εν πάση περιπτώσει και χωρίς την επίκληση ειδικής αιτιολογίας, την ανάκληση του παραχωρηθέντος κοινοτικού δικαιώματος μετά τη διαδικασία χορηγήσεως δικαιώματος και την εκπνοή των προθεσμιών που προβλέπει το άρθρο 59 του κανονισμού 2100/94, για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, για την υποβολή των ενστάσεων από τρίτους.

   Ο τρίτος που ζητεί την ανάκληση κοινοτικού δικαιώματος επί ποικιλίας πρέπει να προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία και ουσιώδη πραγματικά στοιχεία δυνάμενα να στηρίξουν σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά τη νομιμότητα της παραχωρήσεως κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικής προστασίας κατόπιν της εξετάσεως που προβλέπουν τα άρθρα 54 και 55 του κανονισμού 2100/94. Κατά συνέπεια, στο πλαίσιο της προσφυγής κατά αποφάσεως απορριπτικής του αιτήματος για την κίνηση διαδικασίας ανακλήσεως κοινοτικού δικαιώματος επί φυτικών ποικιλιών, στον προσφεύγοντα απόκειται να αποδείξει ότι το ΚΓΦΠ όφειλε να διεξαγάγει την εξέταση που προβλέπει το άρθρο 20, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του εν λόγω κανονισμού, λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών περιστατικών και των αποδείξεων όσον αφορά την ουσιαστική και τεχνική εξέταση που προβλήθηκαν ενώπιον του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών.

   (βλ. σκέψεις 53, 54, 57, 58)

4.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 72)

5.  Το άρθρο 81 του κανονισμού 2100/94, για τα κοινοτικά δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών, προβλέπει ότι, στη διαδικασία ενώπιον του Κοινοτικού Γραφείου Φυτικών Ποικιλιών (ΚΓΦΠ) εφαρμόζονται οι αρχές του δικονομικού δικαίου που είναι γενικά αναγνωρισμένες στα κράτη μέλη.

   Επομένως, κατ’ εφαρμογήν των αρχών που απορρέουν από την απόφαση ILFO κατά Ανωτάτης Αρχής (51/65, EU:C:1966:21), κατά την οποία αίτημα διαδίκου περί διεξαγωγής αποδείξεων μπορεί να γίνει δεκτό μόνον αν περιέχει αρχή αποδείξεως επαρκή για να δικαιολογήσει διάταξη περί διεξαγωγής αποδείξεων, ο προσφεύγων οφείλει να προσκομίσει ενώπιον του τμήματος προσφυγών του ΚΓΦΠ αρχή αποδείξεως, προκειμένου να επιτύχει τη διεξαγωγή αποδείξεων. Ειδικότερα, η νομολογία αυτή εφαρμόζεται κατ’ αναλογίαν στο τμήμα προσφυγών για τον λόγο ότι αυτό είναι οιονεί δικαιοδοτικό όργανο.

   (βλ. σκέψεις 73, 75,76)

6.  Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

   (βλ. σκέψη 81)

7.  Η εξέταση του διακριτού χαρακτήρα φυτικής ποικιλίας προϋποθέτει κατ’ ανάγκην την ύπαρξη φυτικών ποικιλιών αναφοράς. Επομένως, το χαρακτηριστικό «Τρόπος αναπτύξεως των στελεχών» πρέπει να αξιολογηθεί με βάση τέτοιου είδους ποικιλίες και βάσει αυτών των ποικιλιών πρέπει να διαδραματίσει περισσότερο ή λιγότερο καθοριστικό ρόλο όσον αφορά τον διακριτό χαρακτήρα της προστατευτέας φυτικής ποικιλίας.

   Επιπλέον, η προσαρμογή της περιγραφής του χαρακτηριστικού «Τρόπος αναπτύξεως των στελεχών» δεν επηρεάζει το κοινοτικό δικαίωμα που παραχωρείται για συγκεκριμένη ποικιλία. Πράγματι, στον βαθμό που το εν λόγω χαρακτηριστικό καθορίζεται σε σύγκριση με άλλες φυτικές ποικιλίες, είναι αναπόφευκτη η επανεξέταση και βελτίωση της περιγραφής, αφής στιγμής εμφανίζονται άλλες φυτικές ποικιλίες.

   (βλ. σκέψεις 128, 130)