Υπόθεση C‑428/13

Ministero dell’Economia e delle Finanze

και

Amministrazione Autonoma dei Monopoli di Stato (AAMS)

κατά

Yesmoke Tobacco SpA

(αίτηση του Consiglio di Stato για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Οδηγίες 95/59/ΕΚ και 2011/64/ΕΕ — Διάρθρωση και συντελεστές του ειδικού φόρου καταναλώσεως που εφαρμόζονται στα βιομηχανοποιημένα καπνά — Καθορισμός ειδικού φόρου καταναλώσεως — Αρχή της θεσπίσεως ενός συντελεστή ειδικού φόρου καταναλώσεως για όλα τα τσιγάρα — Δυνατότητα των κρατών μελών να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως — Τσιγάρα της κατώτερης κατηγορίας τιμής — Εθνική ρύθμιση — Ειδική κατηγορία τσιγάρων — Καθορισμός του ειδικού φόρου καταναλώσεως με συντελεστή 115 %»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 9ης Οκτωβρίου 2014

Φορολογικές διατάξεις – Εναρμόνιση των νομοθεσιών – Φόροι, πλην των φόρων κύκλου εργασιών, οι οποίοι επιβαρύνουν την κατανάλωση των επεξεργασμένων καπνών —Οδηγία 2011/64 – Εθνική διάταξη η οποία προβλέπει ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως που ισχύει μόνο για τα τσιγάρα με τιμή λιανικής πωλήσεως κατώτερη εκείνης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής – Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 2011/64 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 2 και 8 § 6)

Τα άρθρα 7, παράγραφος 2, και 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64, για τη διάρθρωση και τους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης που εφαρμόζονται στα βιομηχανοποιημένα καπνά, έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική διάταξη η οποία δεν προβλέπει τον ίδιο ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως για όλα τα τσιγάρα, αλλά ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως που ισχύει μόνο για τα τσιγάρα με τιμή λιανικής πωλήσεως κατώτερη εκείνης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής.

Προαιρετικώς, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως στα τσιγάρα, βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64. Αυτός ο ελάχιστος ειδικός φόρος καταναλώσεως αντιπροσωπεύει ένα ελάχιστο όριο φορολογήσεως, κάτω του οποίου δεν μπορεί να υπάρξει αναλογική μείωση του οφειλόμενου φόρου. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η είσπραξη του συνολικού ειδικού φόρου καταναλώσεως είναι υποχρεωτική για όλα τα τσιγάρα ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών και της τιμής τους, ο ελάχιστος ειδικός φόρος καταναλώσεως πρέπει να επιβάλλεται σε όλα τα τσιγάρα, ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών και της τιμής τους. Η επιβολή ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως μόνο σε ορισμένες κατηγορίες τσιγάρων θα επέτρεπε, για ορισμένες άλλες κατηγορίες τσιγάρων, την είσπραξη ως συνολικού ειδικού φόρου καταναλώσεως ενός ποσού κατώτερου του ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως, ενώ με τη θέσπιση του εν λόγω ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως θα έπρεπε, βάσει της οδηγίας 2011/64, να επιδιώκεται να αποτραπεί, στο πλαίσιο χαμηλών τιμών, το ενδεχόμενο αναλογικής μειώσεως του καταβλητέου φόρου κάτω του ορίου αυτού και, συνεπώς, να αποτραπεί η τόσο χαμηλή φορολόγηση των φθηνότερων τσιγάρων. Εάν τα κράτη μέλη κάνουν χρήση της ευχέρειας που τους παρέχεται, βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64, να θεσπίσουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως, η ρύθμιση αυτή πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο που ορίζει η συγκεκριμένη οδηγία και δεν μπορεί να αντιβαίνει στους σκοπούς της οδηγίας αυτής. Η πρόβλεψη όμως διαφορετικών ελάχιστων ορίων φορολογήσεως βάσει των χαρακτηριστικών ή της τιμής των τσιγάρων θα επαγόταν νόθευση του ανταγωνισμού μεταξύ των διαφορετικών τσιγάρων και θα αντέβαινε, συνεπώς, στον σκοπό που επιδιώκει η οδηγία 2011/64, δηλαδή την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ουδέτερων συνθηκών ανταγωνισμού.

Επιπροσθέτως, η οδηγία 2011/64 λαμβάνει υπόψη, κατά τις αιτιολογικές σκέψεις της 2, 14 και 16, τον σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας. Εφόσον τα εθνικά μέτρα λαμβάνονται στο πλαίσιο που ορίζει η οδηγία 2011/64, η εν λόγω οδηγία δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να επιδιώκουν τον έλεγχο του καπνίσματος και να διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας με την είσπραξη ειδικών φόρων καταναλώσεως.

(βλ. σκέψεις 26-28, 30, 31, 35-37)

Υπόθεση C‑428/13

Ministero dell’Economia e delle Finanze

και

Amministrazione Autonoma dei Monopoli di Stato (AAMS)

κατά

Yesmoke Tobacco SpA

(αίτηση του Consiglio di Stato για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Οδηγίες 95/59/ΕΚ και 2011/64/ΕΕ — Διάρθρωση και συντελεστές του ειδικού φόρου καταναλώσεως που εφαρμόζονται στα βιομηχανοποιημένα καπνά — Καθορισμός ειδικού φόρου καταναλώσεως — Αρχή της θεσπίσεως ενός συντελεστή ειδικού φόρου καταναλώσεως για όλα τα τσιγάρα — Δυνατότητα των κρατών μελών να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως — Τσιγάρα της κατώτερης κατηγορίας τιμής — Εθνική ρύθμιση — Ειδική κατηγορία τσιγάρων — Καθορισμός του ειδικού φόρου καταναλώσεως με συντελεστή 115 %»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 9ης Οκτωβρίου 2014

Φορολογικές διατάξεις — Εναρμόνιση των νομοθεσιών — Φόροι, πλην των φόρων κύκλου εργασιών, οι οποίοι επιβαρύνουν την κατανάλωση των επεξεργασμένων καπνών —Οδηγία 2011/64 — Εθνική διάταξη η οποία προβλέπει ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως που ισχύει μόνο για τα τσιγάρα με τιμή λιανικής πωλήσεως κατώτερη εκείνης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής — Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 2011/64 του Συμβουλίου, άρθρα 7 § 2 και 8 § 6)

Τα άρθρα 7, παράγραφος 2, και 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64, για τη διάρθρωση και τους συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης που εφαρμόζονται στα βιομηχανοποιημένα καπνά, έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική διάταξη η οποία δεν προβλέπει τον ίδιο ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως για όλα τα τσιγάρα, αλλά ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως που ισχύει μόνο για τα τσιγάρα με τιμή λιανικής πωλήσεως κατώτερη εκείνης των τσιγάρων της πλέον ζητούμενης κατηγορίας τιμής.

Προαιρετικώς, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως στα τσιγάρα, βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64. Αυτός ο ελάχιστος ειδικός φόρος καταναλώσεως αντιπροσωπεύει ένα ελάχιστο όριο φορολογήσεως, κάτω του οποίου δεν μπορεί να υπάρξει αναλογική μείωση του οφειλόμενου φόρου. Λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι η είσπραξη του συνολικού ειδικού φόρου καταναλώσεως είναι υποχρεωτική για όλα τα τσιγάρα ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών και της τιμής τους, ο ελάχιστος ειδικός φόρος καταναλώσεως πρέπει να επιβάλλεται σε όλα τα τσιγάρα, ανεξαρτήτως των χαρακτηριστικών και της τιμής τους. Η επιβολή ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως μόνο σε ορισμένες κατηγορίες τσιγάρων θα επέτρεπε, για ορισμένες άλλες κατηγορίες τσιγάρων, την είσπραξη ως συνολικού ειδικού φόρου καταναλώσεως ενός ποσού κατώτερου του ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως, ενώ με τη θέσπιση του εν λόγω ελάχιστου ειδικού φόρου καταναλώσεως θα έπρεπε, βάσει της οδηγίας 2011/64, να επιδιώκεται να αποτραπεί, στο πλαίσιο χαμηλών τιμών, το ενδεχόμενο αναλογικής μειώσεως του καταβλητέου φόρου κάτω του ορίου αυτού και, συνεπώς, να αποτραπεί η τόσο χαμηλή φορολόγηση των φθηνότερων τσιγάρων. Εάν τα κράτη μέλη κάνουν χρήση της ευχέρειας που τους παρέχεται, βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 6, της οδηγίας 2011/64, να θεσπίσουν έναν ελάχιστο ειδικό φόρο καταναλώσεως, η ρύθμιση αυτή πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο που ορίζει η συγκεκριμένη οδηγία και δεν μπορεί να αντιβαίνει στους σκοπούς της οδηγίας αυτής. Η πρόβλεψη όμως διαφορετικών ελάχιστων ορίων φορολογήσεως βάσει των χαρακτηριστικών ή της τιμής των τσιγάρων θα επαγόταν νόθευση του ανταγωνισμού μεταξύ των διαφορετικών τσιγάρων και θα αντέβαινε, συνεπώς, στον σκοπό που επιδιώκει η οδηγία 2011/64, δηλαδή την εξασφάλιση της ορθής λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και ουδέτερων συνθηκών ανταγωνισμού.

Επιπροσθέτως, η οδηγία 2011/64 λαμβάνει υπόψη, κατά τις αιτιολογικές σκέψεις της 2, 14 και 16, τον σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας. Εφόσον τα εθνικά μέτρα λαμβάνονται στο πλαίσιο που ορίζει η οδηγία 2011/64, η εν λόγω οδηγία δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να επιδιώκουν τον έλεγχο του καπνίσματος και να διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας της δημόσιας υγείας με την είσπραξη ειδικών φόρων καταναλώσεως.

(βλ. σκέψεις 26-28, 30, 31, 35-37)