Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

Περιβάλλον — Διατήρηση των αγρίων πτηνών — Οδηγία 79/409 — Κατάταξη σε ζώνη ειδικής προστασίας

(Οδηγία 79/409 του Συμβουλίου, άρθρο 4 §§ 1 και 2)

Περίληψη

Το άρθρο 4 της οδηγίας 79/409, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών, προβλέπει ειδικό και ενισχυμένο σύστημα, τόσο για τα είδη του παραρτήματος Ι της οδηγίας αυτής όσο και για τα αποδημητικά είδη που δεν μνημονεύονται στο εν λόγω παράρτημα, το οποίο δικαιολογείται από το γεγονός ότι αποτελούν, αντιστοίχως, τα είδη που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη απειλή και τα είδη που αποτελούν κοινή κληρονομιά της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Από την ένατη αιτιολογική σκέψη της εν λόγω οδηγίας συνάγεται επίσης ότι η διαφύλαξη, η διατήρηση ή η αποκατάσταση μιας επαρκούς ποικιλίας και εκτάσεως οικοτόπων είναι απαραίτητες για τη διατήρηση όλων των ειδών πτηνών. Επομένως, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τη διατήρηση των εν λόγω ειδών και, ως εκ τούτου, να κατατάξουν σε ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) όλες τις περιοχές οι οποίες, κατ’ εφαρμογή των ορνιθολογικών κριτηρίων, εμφανίζονται ως οι πλέον κατάλληλες για τη διατήρηση των οικείων ειδών.

Προς τούτο, είναι αναγκαία η ενημέρωση των επιστημονικών δεδομένων, προκειμένου να εξακριβωθεί η κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα πλέον απειλούμενα είδη καθώς και τα είδη που αποτελούν κοινή κληρονομιά της Κοινότητας. Ο «Inventory of Important Bird Areas in the European Community» (Κατάλογος των σημαντικών για την ορνιθοπανίδα περιοχών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας) (IBA 2000) συνιστά έναν ενημερωμένο κατάλογο των σημαντικών για τη διατήρηση των πτηνών περιοχών, ο οποίος, ελλείψει επιστημονικών αποδείξεων περί του αντιθέτου, αποτελεί στοιχείο αναφοράς προκειμένου να εκτιμηθεί αν ένα κράτος μέλος έχει κατατάξει σε ΖΕΠ επαρκή σε αριθμό και επιφάνεια εδάφη προκειμένου να παράσχει προστασία σε όλα τα είδη πτηνών που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 79/409, καθώς και στα αποδημητικά είδη που δεν μνημονεύονται στο παράρτημα αυτό.

Έτσι, καθόσον δεν υποβλήθηκαν επιστημονικές μελέτες ικανές να αντικρούσουν τα πορίσματα του IBA 2000, ένα κράτος μέλος παραβαίνει τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 4, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας 79/409, εφόσον κατατάσσει σε ΖΕΠ εδάφη των οποίων ο αριθμός και η συνολική επιφάνεια υπολείπονται σαφώς του αριθμού και της συνολικής επιφανείας των εδαφών που πληρούν τις προϋποθέσεις κατατάξεώς τους σε ΖΕΠ, δεν καθορίζει ΖΕΠ για να παράσχει προστασία σε ορισμένα είδη και κατατάσσει σε ΖΕΠ περιοχές στις οποίες άλλα είδη αντιπροσωπεύονται ανεπαρκώς.

Ειδικότερα, μολονότι τα κράτη μέλη είναι αποκλειστικά υπεύθυνα για τον καθορισμό των ΖΕΠ και οφείλουν, προς τον σκοπό αυτό, να βασίζονται στα καλύτερα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, τούτο δεν σημαίνει ότι η σχετική υποχρέωση αναστέλλεται για όσο διάστημα οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν ελέγξει και επαληθεύσει τα νέα επιστημονικά δεδομένα. Η υποχρέωση καθορισμού υφίσταται από τον χρόνο κατά τον οποίο εξέπνευσε η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας 79/409 στο εσωτερικό δίκαιο.

(βλ. σκέψεις 24-25, 28, 32, 34, 48, 60, 62 και διατακτ.)