Λέξεις κλειδιά
Περίληψη

Λέξεις κλειδιά

1. Προσφυγή λόγω παραβάσεως — Απόδειξη της παραβάσεως — Βαρύνει την Επιτροπή — Τεκμήρια — Δεν επιτρέπονται — Αθέτηση υποχρεώσεως πληροφορήσεως που επιβάλλει στα κράτη μέλη μια οδηγία — Συνέπειες

(Άρθρα 10 ΕΚ και 226 ΕΚ)

2. Προσφυγή λόγω παραβάσεως — Αντικείμενο της διαφοράς — Καθορισμός κατά την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία — Μεταγενέστερη τροποποίηση περιορίζουσα το αντικείμενο — Επιτρέπεται

(Άρθρο 226 ΕΚ)

3. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων — Οδηγία 98/44 — Δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων που χρησιμοποιούν βιολογικό υλικό — Δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μεμονωμένων στοιχείων του ανθρωπίνου σώματος ή στοιχείων που έχουν παραχθεί κατ’ άλλον τρόπο μέσω τεχνικής μεθόδου — Εθνική κανονιστική ρύθμιση περιοριζόμενη να καθορίσει τις προϋποθέσεις κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας οποιασδήποτε εφευρέσεως — Δεν επιτρέπεται ελλείψει νομολογιακής καθιερώσεως της δυνατότητας κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των εν λόγω εφευρέσεων ή των εν λόγω στοιχείων

(Οδηγία 98/44 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 3 § 1, και 5 § 2)

4. Προσέγγιση των νομοθεσιών — Νομική προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων — Οδηγία 98/44 — Έλλειψη δυνατότητας κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ορισμένων ειδικών μεθόδων, όπως η κλωνοποίηση ανθρώπων και η χρησιμοποίηση ανθρωπίνων εμβρύων για βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς — Εθνική κανονιστική ρύθμιση περιοριζόμενη να αποκλείσει τη δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων ερχομένων σε αντίθεση με τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη — Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 98/44 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 6 § 1, και 2)

Περίληψη

1. Μολονότι, στο πλαίσιο διαδικασίας διαπιστώσεως παραβάσεως δυνάμει του άρθρου 226 ΕΚ, η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως του υποστατού της προβαλλομένης παραβάσεως, και την υποχρέωση να προσκομίσει στο Δικαστήριο τα στοιχεία που απαιτούνται προκειμένου αυτό να εξετάσει το υποστατό αυτής της παραβάσεως, χωρίς να υφίσταται δυνατότητα στηρίξεως σε οποιοδήποτε τεκμήριο, εντούτοις τα κράτη μέλη υποχρεούνται, επίσης, δυνάμει του άρθρου 10 ΕΚ, να διευκολύνουν την Επιτροπή στην εκτέλεση της αποστολής της. Προς τούτο, εξάλλου, ορισμένες οδηγίες επιβάλλουν στα κράτη μέλη την υποχρέωση να ενημερώνουν την Επιτροπή.

Ελλείψει μιας τέτοιας ενημερώσεως, η Επιτροπή δεν είναι σε θέση να εξετάσει αν το οικείο κράτος μέλος εφάρμοσε πράγματι και πλήρως την οδηγία. Η εκ μέρους κράτους μέλους παράλειψη εκπληρώσεως αυτής της υποχρεώσεως είτε ελλείψει κάθε ενημερώσεως ή διά της παροχής ενημερώσεως που δεν είναι αρκούντως σαφής και ακριβής, μπορεί να δικαιολογήσει, αυτή καθεαυτήν, την κίνηση της διαδικασίας του άρθρου 226 EΚ. Το οικείο κράτος μέλος δεν μπορεί, σε μια τέτοια περίπτωση, να αιτιάται την Επιτροπή για την έλλειψη σαφήνειας του δικογράφου της προσφυγής, όταν αυτή η έλλειψη σαφήνειας προκύπτει από τη συμπεριφορά του εν λόγω κράτους.

(βλ. σκέψεις 26-27, 29)

2. Το αντικείμενο προσφυγής λόγω παραβάσεως που ασκείται κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 226 ΕΚ οριοθετείται από την προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία, την οποία προβλέπει η διάταξη αυτή, ώστε η προσφυγή πρέπει να στηρίζεται στους ίδιους με την αιτιολογημένη γνώμη λόγους και ισχυρισμούς. Εντούτοις η απαίτηση αυτή δεν μπορεί να επεκταθεί μέχρι του σημείου της επιβολής, σε κάθε περίπτωση, απόλυτης συμπτώσεως μεταξύ της διατυπώσεως των αιτιάσεων στο έγγραφο οχλήσεως, του διατακτικού της αιτιολογημένης γνώμης και των αιτημάτων της προσφυγής, εφόσον δεν συντρέχει διεύρυνση ή τροποποίηση του αντικειμένου της διαφοράς.

Αυτό συμβαίνει όταν η Επιτροπή, αφού αρχικώς προσήψε σε κράτος μέλος ότι παρέλειψε οποιαδήποτε μεταφορά της οδηγίας, ακολούθως διευκρίνισε ότι η μεταφορά στην εσωτερική έννομη τάξη, που αντέταξε το οικείο κράτος μέλος για πρώτη φορά σε μεταγενέστερο στάδιο της διαδικασίας είναι, εν πάση περιπτώσει, εσφαλμένη ή ελλιπής όσον αφορά ορισμένες διατάξεις της ίδιας οδηγίας. Πράγματι, η αιτίαση αυτή λογικώς περιλαμβάνεται στην αιτίαση περί ελλείψεως οποιασδήποτε μεταφοράς στην εσωτερική έννομη τάξη, έχει δε επικουρικό χαρακτήρα ως προς αυτήν

(βλ. σκέψεις 35, 39-40)

3. Αθετεί τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των άρθρων 3, παράγραφος 1, και 5, παράγραφος 2, της οδηγίας 98/44, για την έννομη προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων, κράτος μέλος το οποίο δεν προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων που χρησιμοποιούν βιολογικό υλικό, ούτε στοιχείων που έχουν απομονωθεί από το ανθρώπινο σώμα ή που έχουν παραχθεί με άλλο τρόπο με τεχνική μέθοδο, αλλά περιορίζεται να ορίσει, γενικώς, τις προϋποθέσεις κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας οποιασδήποτε εφευρέσεως, χωρίς, εξάλλου, να επικαλεστεί δικαστική απόφαση που να δέχεται ειδικώς τη δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τέτοιων εφευρέσεων ή τέτοιων στοιχείων. Πράγματι, στις περιπτώσεις αυτές, προκύπτει ότι, κατ’ αντίθεση προς τον επιδιωκόμενο με την οδηγία 98/44 σκοπό της αποσαφηνίσεως, εξακολουθεί να υφίσταται αβεβαιότητα ως προς τη δυνατότητα προστασίας των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων βάσει της νομοθεσίας του οικείου κράτους μέλους.

(βλ. σκέψεις 59-61, 71-73)

4. Αθετεί τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει του άρθρου 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 98/44, για την έννομη προστασία των βιοτεχνολογικών εφευρέσεων, κράτος μέλος το οποίο δεν προβλέπει, ρητώς, ότι αποκλείεται η κατοχύρωση με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ορισμένων ειδικών μεθόδων, όπως η κλωνοποίηση ανθρώπων και η χρησιμοποίηση ανθρωπίνων εμβρύων για βιομηχανικούς ή εμπορικούς σκοπούς, αλλά περιορίζεται, γενικώς, να αποκλείσει τη δυνατότητα κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων των οποίων η εκμετάλλευση έρχεται σε αντίθεση με τη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη, καθώς και των πράξεων διαθέσεως του ανθρωπίνου σώματος.

Πράγματι, αντιθέτως προς το άρθρο 6, παράγραφος 1, της εν λόγω οδηγίας, το οποίο παρέχει στις διοικητικές αρχές και τα δικαστήρια των κρατών μελών ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως κατά την εφαρμογή της απαγορεύσεως κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εφευρέσεων των οποίων η εμπορική εκμετάλλευση θα ερχόταν σε αντίθεση με τη δημόσια τάξη και τα χρηστά ήθη, η παράγραφος 2 του ως άνω άρθρου δεν παρέχει στα κράτη μέλη κανένα περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά την απαγόρευση κατοχυρώσεως με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας των μεθόδων και χρήσεων στις οποίες αυτό αναφέρεται, περιοριζόμενο, ακριβώς, να πλαισιώσει την προβλεπόμενη στην πρώτη παράγραφο απαγόρευση.

(βλ. σκέψεις 78, 80)