Υπόθεση C‑564/13 P

Planet AE Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Αίτηση αναιρέσεως — Άρθρο 340, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ — Συμβατική ευθύνη της Ένωσης — Άρθρο 272 ΣΛΕΕ — Ρήτρα διαιτησίας — Έκτο πρόγραμμα πλαίσιο για δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης — Συμβάσεις στο πλαίσιο των έργων Ontogov, FIT και RACWeb — Επιλέξιμες δαπάνες και προκαταβληθέντα από την Επιτροπή ποσά — Αναγνωριστική αγωγή — Έλλειψη εννόμου συμφέροντος γεγενημένου και ενεστώτος»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 26ης Φεβρουαρίου 2015

1. Ένδικη διαδικασία – Άσκηση αγωγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου βάσει ρήτρας διαιτησίας – Αποκλειστική αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου καθοριζόμενη από τα άρθρα 256 ΣΛΕΕ και 272 ΣΛΕΕ και τη ρήτρα διαιτησίας – Αρμοδιότητα εκδικάσεως αναγνωριστικής αγωγής – Εκτίμηση

   (Άρθρα 256 ΣΛΕΕ και 272 ΣΛΕΕ)

2. Προσφυγή ακυρώσεως – Φυσικά ή νομικά πρόσωπα – Έννομο συμφέρον – Απαίτηση υπάρξεως γεγενημένου και ενεστώτος εννόμου συμφέροντος – Εκτίμηση κατά τον χρόνο ασκήσεως της προσφυγής – Αναγνωριστική αγωγή

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ)

1.  Κατά το άρθρο 272 ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 256 ΣΛΕΕ, το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να λαμβάνει αποφάσεις, πρωτοδίκως, δυνάμει ρήτρας διαιτησίας που περιέχεται σε σύμβαση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, η οποία έχει συναφθεί από την Ένωση ή για λογαριασμό της. Επομένως, το άρθρο 272 ΣΛΕΕ συνιστά ιδιόμορφο κανόνα ο οποίος επιτρέπει την προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης δυνάμει ρήτρας διαιτησίας συναφθείσας από τους συμβαλλομένους στο πλαίσιο συμβάσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τούτο δε άνευ περιορισμών όσον αφορά τη φύση του ασκούμενου ενώπιον του δικαστή της Ένωσης ενδίκου βοηθήματος.

   Κατά τη ρήτρα διαιτησίας, η οποία περιλαμβάνεται στις επίμαχες συμβάσεις, το Γενικό Δικαστήριο ή το Δικαστήριο, κατά περίπτωση, έχει αρμοδιότητα για διαφορές μεταξύ της Ένωσης και των αντισυμβαλλομένων όσον αφορά το κύρος, την εφαρμογή ή την ερμηνεία των συμβάσεων αυτών. Ως εκ τούτου, η εν λόγω ρήτρα διαιτησίας δεν περιορίζει την αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου ή του Δικαστηρίου ούτε όσον αφορά τη φύση του ενδίκου βοηθήματος. Βάσει του περιεχομένου της, η εν λόγω ρήτρα διαιτησίας μπορεί επομένως να θεμελιώσει την αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου ή του Δικαστηρίου να επιληφθεί αναγνωριστικής αγωγής, όπως η επίμαχη, η οποία αφορά διαφορά μεταξύ της Ένωσης και της αναιρεσείουσας ως προς το κύρος, την εφαρμογή ή την ερμηνεία των εν λόγω συμβάσεων.

   (βλ. σκέψεις 22, 23, 25, 26)

2.  Το έννομο συμφέρον στο πλαίσιο αναγνωριστικής αγωγής πρέπει, λαμβανομένου υπόψη του αντικειμένου της αγωγής, να υφίσταται κατά τον χρόνο της ασκήσεώς της, άλλως η αγωγή κηρύσσεται απαράδεκτη.

   Η αναιρεσείουσα δεν μπορεί βασίμως να υποστηρίξει ότι, κατά την ημέρα ασκήσεως της αναγνωριστικής αγωγής της ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, είχε γεγενημένο και ενεστώς έννομο συμφέρον το οποίο έχρηζε νομικής προστασίας, εφόσον δεν είχε ακόμα εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία της Επιτροπής καμία πράξη περί επιστροφής δυνάμει των προκαταβληθέντων στο πλαίσιο των επίμαχων συμβάσεων εξόδων. Επιπλέον, η επιλεξιμότητα των επίμαχων δαπανών αποτελούσε το αντικείμενο διαδικασίας οικονομικού ελέγχου, η οποία έχει απλώς προκαταρκτικό και προπαρασκευαστικό χαρακτήρα και διακρίνεται από τη διαδικασία η οποία ενδέχεται να καταλήξει σε είσπραξη, η δε διαδικασία αυτή διενεργείται από τις επιχειρησιακές υπηρεσίες της Επιτροπής. Συνεπώς, ήταν ακόμη αβέβαιο αν και κατά πόσον οι εν λόγω δαπάνες μπορούσαν πράγματι να θεμελιώσουν αίτηση επιστροφής εκ μέρους της Επιτροπής.

   (βλ. σκέψεις 31, 32, 34, 35)

Υπόθεση C‑564/13 P

Planet AE Ανώνυμη Εταιρεία Παροχής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Αίτηση αναιρέσεως — Άρθρο 340, πρώτο εδάφιο, ΣΛΕΕ — Συμβατική ευθύνη της Ένωσης — Άρθρο 272 ΣΛΕΕ — Ρήτρα διαιτησίας — Έκτο πρόγραμμα πλαίσιο για δραστηριότητες έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης — Συμβάσεις στο πλαίσιο των έργων Ontogov, FIT και RACWeb — Επιλέξιμες δαπάνες και προκαταβληθέντα από την Επιτροπή ποσά — Αναγνωριστική αγωγή — Έλλειψη εννόμου συμφέροντος γεγενημένου και ενεστώτος»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πέμπτο τμήμα) της 26ης Φεβρουαρίου 2015

1. Ένδικη διαδικασία — Άσκηση αγωγής ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου βάσει ρήτρας διαιτησίας — Αποκλειστική αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου καθοριζόμενη από τα άρθρα 256 ΣΛΕΕ και 272 ΣΛΕΕ και τη ρήτρα διαιτησίας — Αρμοδιότητα εκδικάσεως αναγνωριστικής αγωγής — Εκτίμηση

   (Άρθρα 256 ΣΛΕΕ και 272 ΣΛΕΕ)

2. Προσφυγή ακυρώσεως — Φυσικά ή νομικά πρόσωπα — Έννομο συμφέρον — Απαίτηση υπάρξεως γεγενημένου και ενεστώτος εννόμου συμφέροντος — Εκτίμηση κατά τον χρόνο ασκήσεως της προσφυγής — Αναγνωριστική αγωγή

   (Άρθρο 263, εδ. 4, ΣΛΕΕ)

1.  Κατά το άρθρο 272 ΣΛΕΕ, σε συνδυασμό με το άρθρο 256 ΣΛΕΕ, το Γενικό Δικαστήριο είναι αρμόδιο να λαμβάνει αποφάσεις, πρωτοδίκως, δυνάμει ρήτρας διαιτησίας που περιέχεται σε σύμβαση δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, η οποία έχει συναφθεί από την Ένωση ή για λογαριασμό της. Επομένως, το άρθρο 272 ΣΛΕΕ συνιστά ιδιόμορφο κανόνα ο οποίος επιτρέπει την προσφυγή ενώπιον του δικαστή της Ένωσης δυνάμει ρήτρας διαιτησίας συναφθείσας από τους συμβαλλομένους στο πλαίσιο συμβάσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, τούτο δε άνευ περιορισμών όσον αφορά τη φύση του ασκούμενου ενώπιον του δικαστή της Ένωσης ενδίκου βοηθήματος.

   Κατά τη ρήτρα διαιτησίας, η οποία περιλαμβάνεται στις επίμαχες συμβάσεις, το Γενικό Δικαστήριο ή το Δικαστήριο, κατά περίπτωση, έχει αρμοδιότητα για διαφορές μεταξύ της Ένωσης και των αντισυμβαλλομένων όσον αφορά το κύρος, την εφαρμογή ή την ερμηνεία των συμβάσεων αυτών. Ως εκ τούτου, η εν λόγω ρήτρα διαιτησίας δεν περιορίζει την αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου ή του Δικαστηρίου ούτε όσον αφορά τη φύση του ενδίκου βοηθήματος. Βάσει του περιεχομένου της, η εν λόγω ρήτρα διαιτησίας μπορεί επομένως να θεμελιώσει την αρμοδιότητα του Γενικού Δικαστηρίου ή του Δικαστηρίου να επιληφθεί αναγνωριστικής αγωγής, όπως η επίμαχη, η οποία αφορά διαφορά μεταξύ της Ένωσης και της αναιρεσείουσας ως προς το κύρος, την εφαρμογή ή την ερμηνεία των εν λόγω συμβάσεων.

   (βλ. σκέψεις 22, 23, 25, 26)

2.  Το έννομο συμφέρον στο πλαίσιο αναγνωριστικής αγωγής πρέπει, λαμβανομένου υπόψη του αντικειμένου της αγωγής, να υφίσταται κατά τον χρόνο της ασκήσεώς της, άλλως η αγωγή κηρύσσεται απαράδεκτη.

   Η αναιρεσείουσα δεν μπορεί βασίμως να υποστηρίξει ότι, κατά την ημέρα ασκήσεως της αναγνωριστικής αγωγής της ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου, είχε γεγενημένο και ενεστώς έννομο συμφέρον το οποίο έχρηζε νομικής προστασίας, εφόσον δεν είχε ακόμα εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία της Επιτροπής καμία πράξη περί επιστροφής δυνάμει των προκαταβληθέντων στο πλαίσιο των επίμαχων συμβάσεων εξόδων. Επιπλέον, η επιλεξιμότητα των επίμαχων δαπανών αποτελούσε το αντικείμενο διαδικασίας οικονομικού ελέγχου, η οποία έχει απλώς προκαταρκτικό και προπαρασκευαστικό χαρακτήρα και διακρίνεται από τη διαδικασία η οποία ενδέχεται να καταλήξει σε είσπραξη, η δε διαδικασία αυτή διενεργείται από τις επιχειρησιακές υπηρεσίες της Επιτροπής. Συνεπώς, ήταν ακόμη αβέβαιο αν και κατά πόσον οι εν λόγω δαπάνες μπορούσαν πράγματι να θεμελιώσουν αίτηση επιστροφής εκ μέρους της Επιτροπής.

   (βλ. σκέψεις 31, 32, 34, 35)