Κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕE) 2022/2560 για τις ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την διερεύνηση επιδοτήσεων που χορηγούνται από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ και την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεών τους στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

Θεσπίζει κανόνες και διαδικασίες που επιτρέπουν στην Επιτροπή να αξιολογεί οποιαδήποτε ξένη επιδότηση από τρίτη χώρα, που ωφελεί άμεσα ή έμμεσα μια οικονομική δραστηριότητα στην Ε.Ε, αλλά και να αποκαθιστά τυχόν στρεβλώσεις που προκαλούνται από τις εν λόγω επιδοτήσεις. Αυτό έχει ως στόχο τη διασφάλιση ισότιμων και θεμιτών όρων ανταγωνισμού μεταξύ όλων των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Μια ξένη επιδότηση είναι μια χρηματοδοτική συνεισφορά που παρέχεται άμεσα ή έμμεσα από μια τρίτη χώρα, η οποία αποφέρει όφελος και περιορίζεται σε μία ή περισσότερες εταιρείες ή κλάδους.

Στο πλαίσιο αυτό, η χρηματοδοτική συνεισφορά μπορεί να είναι μεταξύ άλλων:

• μεταβίβαση κεφαλαίων ή υποχρεώσεων, φορολογικά κίνητρα και ρυθμίσεις χρεών·
• παραίτηση από έσοδα που διαφορετικά θα οφείλονταν, όπως φορολογικές απαλλαγές·
• προμήθεια ή αγορά αγαθών και υπηρεσιών·

Μια τέτοιου είδους χρηματοδοτική συνεισφορά είναι ξένη εάν προέρχεται από την κεντρική διοίκηση, τις δημόσιες αρχές όλων των επιπέδων, καθώς και δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς μιας τρίτης χώρας, των οποίων οι ενέργειες μπορούν να αποδοθούν στην τρίτη χώρα.

Οι ξένες επιδοτήσεις:

• στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά εάν βελτιώνουν την ανταγωνιστική θέση μιας εταιρείας και επηρεάζουν αρνητικά τον ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά, γεγονός που μπορεί να καθοριστεί χρησιμοποιώντας δείκτες, όπως:
  • το ποσό και τη φύση της επιδότησης·
  • την κατάσταση της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων του μεγέθους της, του επιπέδου και της εξέλιξης της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και των σχετικών αγορών ή τομέων·
  • τον σκοπό και τις προϋποθέσεις που συνδέονται με την επιδότηση·
• θεωρείται ότι δεν είναι πιθανό να προκαλέσουν στρέβλωση στην εσωτερική αγορά όταν το σύνολο της επιδότησης σε μια εταιρεία δεν υπερβαίνει τα 4 εκατομμύρια EUR, επί 3 διαδοχικά έτη·
• δεν προκαλούν στρεβλώσεις στην εσωτερική αγορά, όταν:
  • το σύνολο της επιδότησης σε μια εταιρεία, επί 3 συναπτά έτη, βρίσκεται κάτω από το όριο της κρατικής ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (200.000 EUR) της ΕΕ·
  • η ενίσχυση χρησιμοποιείται για να συμβάλει στην αποκατάσταση από ζημιές που προκλήθηκαν από φυσικές καταστροφές ή έκτακτα γεγονότα·
• είναι πιθανότερο να στρεβλώσουν την εσωτερική αγορά όταν:
  • απευθύνονται σε μια προβληματική εταιρεία, χωρίς κάποιο σχέδιο αναδιάρθρωσης·
  • λαμβάνουν τη μορφή απεριόριστης εγγύησης για χρέη ή υποχρεώσεις·
  • παρέχουν χρηματοδότηση των εξαγωγών που δεν συνάδουν με τους κανόνες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης·
  • διευκολύνουν άμεσα τη συγκέντρωση (δηλ. συγχώνευση ή εξαγορά)·
  • επιτρέπουν σε μια εταιρεία να υποβάλει μια υπερβολικά συμφέρουσα προσφορά.

Η Επιτροπή:

• μπορεί:
  • να αξιολογεί τις αρνητικές και θετικές επιπτώσεις μιας επιδότησης όταν αποφασίζει ποια μέτρα πρέπει να λάβει·
  • να επιβάλει επανορθωτικά μέτρα σε μια εταιρεία για να διορθώσει πραγματικές ή πιθανές στρεβλώσεις·
  • να αποδεχτεί τις δεσμεύσεις μιας εταιρείας να διορθώσει τις στρεβλώσεις και να τις καταστήσει υποχρεωτικές·
  • σε περίπτωση κοινοποιηθεισών πράξεων, να απαγορεύει την επιδοτούμενη συγκέντρωση ή την ανάθεση της προσφοράς σε επιδοτούμενο πλειοδότη·
• διασφαλίζει ότι οι δεσμεύσεις ή τα επανορθωτικά μέτρα είναι αναλογικά και θεραπεύουν πλήρως και αποτελεσματικά τη στρέβλωση που ενδέχεται να εμπεριέχουν τα μέτρα αυτά, όπως, μείωση της παραγωγικής ικανότητας, εκποίηση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων, διάλυση συγχώνευσης ή αποπληρωμή της επιδότησης με κατάλληλο τόκο·
• επιβάλλει, κατά περίπτωση, απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων και διαφάνειας ή απαιτήσεις πληροφόρησης για μελλοντικές συγκεντρώσεις ή διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων·

Η Επιτροπή, κατά τον έλεγχο επιδοτήσεων, μπορεί:

• να ζητά και να εξετάζει πληροφορίες από οποιαδήποτε πηγή·
• να διενεργεί επιθεωρήσεις εντός και εκτός της ΕΕ (υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση της χώρας δεν φέρει καμία αντίρρηση)·
• να διενεργεί διεξοδική έρευνα, εάν μια προκαταρκτική επανεξέταση παρουσιάσει επαρκείς ενδείξεις στρεβλωτικής ξένης επιδότησης — σε παρόμοιες καταστάσεις, θα:
  • ενημερώνει την ενδιαφερόμενη εταιρεία, τα κράτη μέλη της ΕΕ και, στην περίπτωση δημοσίων συμβάσεων, την αναθέτουσα αρχή·
  • δημοσιεύει συνοπτική ανακοίνωση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλώντας για γραπτή υποβολή απόψεων·
• να περατώνει προκαταρκτική εξέταση εάν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις ύπαρξης στρεβλωτικής ξένης επιδότησης·
• να εφαρμόζει προσωρινά μέτρα για τη διαφύλαξη του ανταγωνισμού και την πρόληψη ανεπανόρθωτης ζημίας μέχρι τη λήψη οριστικής απόφασης·
• να επιβάλλει πρόστιμα ή περιοδικές χρηματικές ποινές σε μία ή περισσότερες εταιρείες που, εκ προθέσεως ή εξ αμελείας, παρέχουν εσφαλμένη πληροφόρηση ή δεν συνεργάζονται — τα πρόστιμα δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 1% του συνολικού ετήσιου κύκλου εργασιών και οι περιοδικές ποινές δεν πρέπει να υπερβαίνουν το 5% του μέσου ημερήσιου συνολικού κύκλου εργασιών·
• να εφαρμόζει πρόστιμα που να μην υπερβαίνουν το 10% του συνολικού κύκλου εργασιών σε μια εταιρεία που δεν συμμορφώνεται με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.

Οι κανόνες για μεγάλες συγκεντρώσεις (συγχωνεύσεις και εξαγορές) και συμμετοχή σε μεγάλα έργα δημοσίων συμβάσεων:

• απαιτούν από τις εταιρείες να ενημερώνουν την Επιτροπή εάν:
  • ο κύκλος εργασιών της ΕΕ του προς εξαγορά στόχου, ενός από τα μέρη που συγχωνεύονται ή της κοινής επιχείρησης είναι τουλάχιστον 500 εκατομμύρια EUR και η ξένη χρηματοδοτική συνεισφορά είναι μεγαλύτερη από 50 εκατομμύρια EUR κατά τα 3 προηγούμενα έτη (συγκεντρώσεις)·
  • η αξία της σύμβασης, χωρίς φόρο προστιθέµενης αξίας, είναι τουλάχιστον 250 εκατομμύρια EUR και η ξένη χρηματοδοτική συνεισφορά κατά τα 3 προηγούμενα έτη είναι τουλάχιστον 4 εκατομμύρια EUR (δημόσιες συμβάσεις)·
• επιτρέπουν στην Επιτροπή να διεξαγάγει προκαταρκτική εξέταση ή διεξοδική έρευνα και να αποφασίζει εάν θα:
  • επιτρέπει τη συγκέντρωση ή την ανάθεση δημόσιας σύμβασης, με ή χωρίς δεσμεύσεις από την ενδιαφερόμενη εταιρεία·
  • απαγορεύει την επιδοτούμενη συγκέντρωση ή την ανάθεση δημόσιας σύμβασης στον επιδοτούμενο πλειοδότη·
  • επιβάλει πρόστιμα και περιοδικές ποινές σε εταιρείες που δεν τηρούν τους κανόνες.

Η Επιτροπή:

• μπορεί:
  • να λαμβάνει πληροφόρηση από κράτη μέλη και οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο σχετικά με ύποπτες ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά·
  • να διενεργεί έρευνες αγοράς για οικονομικές δραστηριότητες συγκεκριμένων τομέων ή για τη χρήση συγκεκριμένου μέσου επιδότησης·
  • να διεξάγει διάλογο με τρίτες χώρες σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων ξένων επιδοτήσεων που στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά ή διαφόρων ενεργειών επιβολής κατά επιδοτήσεων που χορηγούνται από την ίδια τρίτη χώρα·
• θα παρέχει τη δυνατότητα σε εταιρείες να απαντούν πριν την έγκριση της τελικής της απόφασης·
• έχει την εξουσία να εκδίδει εκτελεστικές πράξεις και πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση·
• θα δημοσιεύει, έως τις 12 Ιανουαρίου 2026, και θα επικαιροποιεί τακτικά τις κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο με τον οποίο αξιολογεί και εφαρμόζει ορισμένες βασικές έννοιες του κανονισμού·
• θα παρουσιάζει μια ετήσια έκθεση σχετικά με τη νομοθεσία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
• θα επανεξετάζει, έως τις 13 Ιουλίου 2026, και στη συνέχεια ανά τριετία, τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζει και επιβάλλει τον κανονισμό· θα υποβάλει το παρόν ψήφισμα στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, μαζί με προτάσεις αναθεώρησης της νομοθεσίας·

Οι μεταβατικές ρυθμίσεις αναφέρουν ότι ο κανονισμός:

• ισχύει για ξένες επιδοτήσεις που χορηγήθηκαν πέντε έτη πριν από τις 12 Ιουλίου 2023 οι οποίες στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά μετά την εν λόγω ημερομηνία·
• δεν ισχύει για:
  • συμφωνηθείσες συγκεντρώσεις, δημόσιες προσφορές που ανακοινώθηκαν ή ελέγχουσες συμμετοχές που αποκτήθηκαν πριν από τις 12 Ιουλίου 2023,
  • δημόσιες συμβάσεις που ανατέθηκαν ή διαδικασίες που κινήθηκαν πριν από τις 12 Ιουλίου 2023.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός τέθηκε σε ισχύ στις 12 Ιανουαρίου 2023 και εφαρμόζεται από τις 12 Ιουλίου 2023. Η υποχρέωση κοινοποίησης για μεγάλες συγκεντρώσεις και διαδικασίες δημοσίων συμβάσεων ισχύει από τις 12 Οκτωβρίου 2023.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνται από τα κράτη μέλη υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ. Ωστόσο, προηγουμένως, δεν κάλυπταν επιδοτήσεις που χορηγούνταν από τρίτες χώρες. Ο κανονισμός κλείνει αυτό το κενό.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) 2022/2560 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για τις ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την εσωτερική αγορά (ΕΕ L 330 της 23.12.2022, σ. 1-45).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαρτίου 2019, για τη θέσπιση πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση (ΕΕ L 79I της 21.3.2019, σ. 1-14).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2019/452 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 3 — Η προσέγγιση των νομοθεσιών — Άρθρο 114 (πρώην άρθρο 95 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 94-95).

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πέμπτο — Η εξωτερική δράση της Ένωσης — Τίτλος II — Κοινή εμπορική πολιτική — Άρθρο 207 (πρώην άρθρο 133 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 140-141).

Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 1-64).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65-242).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕΚ (ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 243-374).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1407/2013 της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (ΕΕ L 352 της 24.12.2013, σ. 1-8).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 139/2004 του Συμβουλίου, της 20ής Ιανουαρίου 2004, για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων (κανονισμός ΕΚ συγχωνεύσεων) (ΕΕ L 24 της 29.1.2004, σ. 1-22).

τελευταία ενημέρωση 21.03.2023