«Ορίζων 2020»: το πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία (2014-20)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 — πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία (2014-20)

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

Στόχοι του προγράμματος «Ορίζων 2020» είναι:

• η ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής επιστημονικής και τεχνολογικής βάσης·
• η καλύτερη αξιοποίηση του οικονομικού και βιομηχανικού δυναμικού των πολιτικών για την καινοτομία, την έρευνα και την τεχνολογία.

Το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» συμπληρώνεται από το Πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης 2014-18 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας και διαθέτει προϋπολογισμό 74,3 δισεκατ. EUR για περίοδο επτά ετών.

Το πρόγραμμα στοχεύει να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου του 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) για την έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) σύμφωνα με τη στρατηγική«Ευρώπη 2020» της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αυτός ο γενικός στόχος επιδιώκεται μέσω 3 προτεραιοτήτων:

Προτεραιότητα I: «Επιστήμη αριστείας» (24,441 δισεκατ. EUR):

• το «Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας» χρηματοδοτεί την πλέον υποσχόμενη έρευνα στην αιχμή της επιστήμης, όπως το έργο NEW-FUN: μια νέα εποχή ηλεκτρονικών συσκευών τυπωμένων σε χαρτί και βασισμένων σε προηγμένη λειτουργική κυτταρίνη·
• οι «Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες» (ΜΑΤ) στηρίζουν την επιστημονική συνεργασία μεταξύ όλων των κλάδων σε ρηξικέλευθες νέες ιδέες υψηλού κινδύνου·
• οι δράσεις «Marie Sklodowska-Curie» παρέχουν διασυνοριακή κατάρτιση και κινητικότητα σε επιστήμονες·
• οι «ευρωπαϊκές ερευνητικές υποδομές» στηρίζουν ευρωπαϊκές ερευνητικές εγκαταστάσεις αριστείας καθώς και εξοπλισμό και πηγές δεδομένων αριστείας, ώστε να προσελκύσουν παγκόσμιας κλάσης ερευνητές.

Προτεραιότητα II: «Βιομηχανική υπεροχή» (17,015 δισεκατ. EUR):

• η «υπεροχή στις γενικής εφαρμογής και βιομηχανικές τεχνολογίες» στηρίζει την έρευνα στην τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), τη νανοτεχνολογία, τα προηγμένα υλικά, τη βιοτεχνολογία, την προηγμένη επεξεργασία και μεταποίηση και το διάστημα·
• η «Πρόσβαση σε κεφάλαια κινδύνου» αποσκοπεί να καλύψει τα κενά στη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης μέσω πίστωσης (π.χ. δανείων) και εισφοράς ιδίων κεφαλαίων (μέσω της πώλησης μετοχών σε επενδυτές) για την Ε&Α·
• η «Καινοτομία στις ΜΜΕ» βοηθάει τις πολύ μικρές, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να προωθούν κάθε μορφής καινοτομίες.

Προτεραιότητα ΙII: Κοινωνικές προκλήσεις (29,679 δισεκατ. EUR). Η χρηματοδότηση επικεντρώνεται στους εξής ειδικούς στόχους:

• υγεία, δημογραφική αλλαγή και ευεξία·
• επισιτιστική ασφάλεια, βιώσιμη γεωργία και δασοκομία, έρευνα στον τομέα της θάλασσας, της ναυτιλίας και των εσωτερικών υδάτων, και βιοοικονομία (δηλ. βιώσιμη παραγωγή ανανεώσιμων πόρων προερχόμενων από το χερσαίο και αλιευτικό περιβάλλον καθώς και το περιβάλλοντος της υδατοκαλλιέργειας, αλλά και η μετατροπή αυτών σε τρόφιμα, ζωοτροφές, βιοπροϊόντα ινών και βιοενέργεια, όπως και τα σχετικά δημόσια αγαθά αυτών)·
• ασφαλής, καθαρή και αποδοτική ενέργεια·
• έξυπνες, οικολογικές και ενοποιημένες μεταφορές·
• δράση για το κλίμα, περιβάλλον, αποδοτικότητα πόρων και πρώτες ύλες·
• «Η Ευρώπη σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο - πολυδεκτικές, καινοτόμες και στοχαστικές κοινωνίες» (π.χ. έρευνα για την αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων)·
• «Ασφαλείς κοινωνίες - Προάσπιση της ελευθερίας και εγγύηση της ασφάλειας της Ευρώπης και των πολιτών της».

Επιπλέον, στους στόχους εξάπλωση της αριστείας και διεύρυνση της συμμετοχής εκχωρούνται έως 816,5 εκατ. EUR προκειμένου να διασφαλιστεί ότι μεγιστοποιούνται τα οφέλη μιας οικονομίας καθοδηγούμενης από την καινοτομία (π.χ.με τη δημιουργία κέντρων αριστείας συνδέοντας ερευνητικά ιδρύματα με άλλα ιδρύματα, οργανισμούς ή περιοχές). Για την «επιστήμη στην κοινωνία και μαζί με την κοινωνία» εκχωρούνται κατά μέγιστο 462,2 εκατ. EUR με σκοπό την «προσέλκυση νέου ανθρώπινου δυναμικού στην επιστήμη» καθώς και τον συνδυασμό της επιστημονικής αριστείας με την κοινωνική ευαισθητοποίηση και ευθύνη (όπου συμμετέχουν όχι μόνο επιστήμονες, αλλά πολίτες, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οργανώσεις πολιτών).

Στις «μη πυρηνικές άμεσες δράσεις» του Κοινού Κέντρου Ερευνών (ΚΚερ) εκχωρείται 1,9026 δισεκατ. EUR. Το ΚΚερ παρέχει ισχυρή και τεκμηριωμένη στήριξη στις πολιτικές της Ένωσης, με γνώμονα τις ανάγκες των πελατών (δηλ. ενεργειακή απόδοση, ασφάλεια μεταφορών και προβλέψεις για τη φυτική παραγωγή).

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΚΤ), με μέγιστη συνεισφορά ύψους 2,711 δισεκατ. EUR, διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο χάρη στις Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ), συνενώνοντας μια εξαίρετη έρευνα και καινοτομία με την ανώτατη εκπαίδευση.

Υλοποίηση

Το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» υλοποιείται μέσω του ενοποιημένου ειδικού προγράμματος που θεσπίστηκε με την απόφαση 2013/743/ΕΕ του Συμβουλίου. Το πρόγραμμα διαχειρίζεται η Επιτροπή, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012, τον δημοσιονομικό κανονισμό της ΕΕ.

Μορφές στήριξης από την ΕΕ

Το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» στηρίζει δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας μέσα από επιχορηγήσεις, βραβεία, δημόσιες συμβάσεις και χρηματοδοτικά μέσα. Μπορεί να στηρίζει τις συμπράξεις μεταξύ δημόσιων φορέων με διεθνή, εθνικά και περιφερειακά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας. Τα κονδύλια του προγράμματος «Ορίζων 2020» μπορούν επίσης να συνδυαστούν με ιδιωτικά κεφάλαια στο πλαίσιο συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (π.χ. Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβουλίες) σε ορισμένους βασικούς τομείς.

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες για τη συμμετοχή στις δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας οι οποίες διεξάγονται βάσει του προγράμματος «Ορίζων 2020».

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 23 Δεκεμβρίου 2013.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο εξής:

• Ορίζων 2020 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1291/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση του προγράμματος-πλαισίου «Ορίζων 2020» για την έρευνα και την καινοτομία (2014-20) και την κατάργηση της απόφασης αριθ. 1982/2006/ΕΚ (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 104-173)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Δηλώσεις της Επιτροπής (Πρόγραμμα-πλαίσιο) (ΕΕ C 373 της 20.12.2013, σ. 12-15)

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος «Ορίζων 2020»: μεγιστοποίηση του αντίκτυπου της έρευνας και της καινοτομίας της ΕΕ Διδάγματα που αντλήθηκαν από την ενδιάμεση αξιολόγηση του «Ορίζων 2020» και απαντήσεις στις συστάσεις της ομάδας υψηλού επιπέδου σχετικά με τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ [COM(2018) 02 final της 11.1.2018]

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1290/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με τη θέσπιση των κανόνων συμμετοχής και διάδοσης του «Ορίζων 2020 – Πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας και καινοτομίας (2014-20)» και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1906/2006 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 81-103)

Απόφαση 2013/743/ΕΕ του Συμβουλίου, της 3ης Δεκεμβρίου 2013, Απόφαση του Συμβουλίου, της 3ης Δεκεμβρίου 2013 , για τον καθορισμό του ειδικού προγράμματος υλοποίησης του προγράμματος Ορίζων 2020 – Πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία (2014–20) και για την κατάργηση των αποφάσεων 2006/971/ΕΚ, 2006/972/ΕΚ, 2006/973/ΕΚ, 2006/974/ΕΚ και 2006/975/ΕΚ (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 965-1041)

Κανονισμός του Συμβουλίου (Ευρατόμ) αριθ. 1314/2013, της 16ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με το πρόγραμμα έρευνας και εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (2014-18) με το οποίο συμπληρώνεται το «Ορίζοντας 2020 – Πρόγραμμα-πλαίσιο για την έρευνα και την καινοτομία» (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 948-964)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

τελευταία ενημέρωση 12.10.2018