Παγκόσμια συμμαχία κατά της αλλαγής του κλίματος

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) προτείνει τη σύσταση μιας συμμαχίας με τις περισσότερο εκτεθειμένες στην κλιματική αλλαγή του πλανήτη αναπτυσσόμενες χώρες, ώστε να τις βοηθήσει να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση. Εστιαζόμενη στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και στα μικρά αναπτυσσόμενα νησιωτικά κράτη, η συμμαχία αυτή θα προσφέρει έναν διαρθρωμένο διάλογο, καθώς και μια ουσιαστική συνεργασία όσον αφορά τις δράσεις που χρηματοδοτούνται από την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 18ης Σεπτεμβρίου 2007 - Για τη δημιουργία συμμαχίας όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος του πλανήτη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των φτωχών αναπτυσσόμενων χωρών που είναι οι πλέον ευάλωτες στις κλιματικές αλλαγές [COM(2007) 540 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Οι αναπτυσσόμενες χώρες θα θιγούν περισσότερο από την αλλαγή του κλίματος, ιδίως οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ) και οι μικρές αναπτυσσόμενες νησιωτικές χώρες (ΜΑΝΧ), οι οποίες δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους για να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν στις τρέχουσες αλλαγές. Σύμφωνα με τη διακυβερνητική ομάδα εμπειρογνωμόνων για την εξέλιξη του κλίματος (GIEC), η Αφρική είναι ιδιαίτερα ευάλωτη έναντι αυτής της πρόκλησης. Αυτή η εξέλιξη την εκθέτει ιδίως σε δυσκολίες τροφοδοσίας ύδατος, σε πολύ βίαια κλιματικά φαινόμενα και στην επισιτιστική ανασφάλεια που συνδέεται με την ξηρασία και την ερημοποίηση.

Η συμμαχία για την αλλαγή του κλίματος του πλανήτη (ΣΑΚΠ) στοχεύει να στηρίξει τις πιο φτωχές και ευάλωτες χώρες να αποκτήσουν την ικανότητα προσαρμογής στις επιπτώσεις των μεταβολών του κλίματος. Χάρη σ' αυτή θα δημιουργηθεί μια πλατφόρμα διαλόγου και τακτικών ανταλλαγών μεταξύ της ΕΕ με στόχο την ενσωμάτωση της αλλαγής του κλίματος στις εθνικές αναπτυξιακές στρατηγικές και την αναπτυξιακή συνεργασία. Αυτός ο διάλογος θα διεξαχθεί επίσης σε περιφερειακό επίπεδο, π.χ. με την ομάδα των χωρών Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού (ΑΚΕ), την Αφρικανική Ένωση (ΑΕ), τις ΜΑΝΧ, καθώς και στο πλαίσιο της συνάντησης Ασίας-Ευρώπης (ASEM). Η ΣΑΚΠ θα παράσχει, αφετέρου, τεχνική και οικονομική στήριξη για μέτρα προσαρμογής και για ενσωμάτωση της αλλαγής του κλίματος στις στρατηγικές ανάπτυξης.

Αυτή η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών εκτός του πλαισίου διαβουλεύσεων θα επιτρέψει τη στήριξη της τρέχουσας διαδικασίας που έχει δρομολογηθεί από τη σύμβαση-πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCC), τη συμβολή στη σύγκλιση των απόψεων μεταξύ της Ευρώπης και των αναπτυσσόμενων χωρών και τη σύναψη συμφωνίας σχετικά με την αλλαγή του κλίματος για την περίοδο μετά το 2012.

Η Επιτροπή προτείνει πέντε τομείς προτεραιότητας δράσης, προς συζήτηση και διασαφήνιση στα πλαίσια της ΣΑΚΠ, και συγκεκριμένα:

• τη θέσπιση μέτρων προσαρμογής στην αλλαγή του κλίματος, στηρίζοντας την εκπόνηση εθνικών σχεδίων προσαρμογής για τις ευάλωτες χώρες πέραν των ΛΑΧ, καθώς και την εφαρμογή αυτών των σχεδίων στις ΛΑΧ και στις ΜΑΝΧ που τα ολοκλήρωσαν. Μεταξύ άλλων προταθέντων μέτρων περιλαμβάνονται η χρηματοδότηση πιλοτικών σχεδίων προσαρμογής, καθώς και η στήριξη στην έρευνα όσον αφορά την επίπτωση της αλλαγής του κλίματος στις αναπτυσσόμενες χώρες. Προτείνεται ομοίως η εκπόνηση καινοτόμων λύσεων προσαρμογής, ιδίως στο πλαίσιο του 7ου προγράμματος-πλαισίου για την έρευνα της ΕΕ και του θεματικού προγράμματος για τη διατροφική ασφάλεια (es de en fr)·
• τη μείωση των εκπομπών που οφείλονται στην αποψίλωση των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες, μέσω της ενίσχυσης των εθνικών ικανοτήτων στον τομέα του ελέγχου της αποψίλωσης των δασών και της εκπόνησης των εθνικών στρατηγικών καταπολέμησης αυτού του φαινομένου. Επιπλέον, η ΕΕ προτείνει τη θέσπιση μέτρων οικονομικών κινήτρων, καθώς και την επέκταση της πρωτοβουλίας «επιβολή της δασικής νομοθεσίας, της διακυβέρνησης και των εμπορικών συναλλαγών» [FLEGT (es de en fr)]·
• τη στήριξη της συμμετοχής στο μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης (ΜΚΑ), χάρη στην ενίσχυση των ικανοτήτων και την τεχνική στήριξη για την εκπόνηση προσοδοφόρων σχεδίων, καθώς και την αξιοποίηση των καλύτερα προσαρμοσμένων στις ειδικές συνθήκες των ΛΑΧ και ΜΑΝΧ σχεδίων·
• την προώθηση της μείωσης των κινδύνων καταστροφών (ΜΚΚ), μέσω βελτίωσης των συστημάτων πρόβλεψης και ενημέρωσης για το κλίμα, και της χρησιμοποίησης των συγκεντρωθέντων στοιχείων για τη θέση σε εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων προετοιμασίας. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη στήριξη της ενίσχυσης των περιφερειακών ικανοτήτων για την αντιμετώπιση των κινδύνων καταστροφών που είναι συνδεδεμένοι με το κλίμα, καθώς και την εκπόνηση μέτρων που στοχεύουν να συνδράμουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να θέσουν σε εφαρμογή το πλαίσιο δράσης του Hyogo (ΕΝ)·
• την ενσωμάτωση της αλλαγής του κλίματος στις στρατηγικές και προγράμματα μείωσης της φτώχειας. Τούτο συνεπάγεται την παρότρυνση, αφενός, να συμπεριληφθούν τα σχέδια προσαρμογής στις στρατηγικές ανάπτυξης και, αφετέρου, να ενισχυθεί η θεσμική ικανότητα θεσμική ικανότητα των ΛΑΧ και των ΜΑΝΧ ώστε να λάβουν υπόψη την αλλαγή του κλίματος στις πολιτικές τους. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει ανάλυση των επιπτώσεων στο περιβάλλον των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ σχεδίων και προγραμμάτων ανάπτυξης. Ιδίως, η Επιτροπή προτίθεται να αντιμετωπίσει συστηματικά το ζήτημα της αλλαγής του κλίματος κατά την ενδιάμεση αναθεώρηση των εγγράφων εθνικής και περιφερειακής στρατηγικής.

Χρηματοδότηση

Η ΣΑΚΠ θα χρηματοδοτηθεί κυρίως μέσω του θεματικού προγράμματος «Περιβάλλον και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας» (es de en fr), για το οποίο χορηγήθηκαν συμπληρωματικά, για την περίοδο 2008-2010, 50 εκατ. ευρώ. Σ' αυτό το ποσό θα προστεθούν οι πόροι που διατέθηκαν βάσει του 10ου Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάπτυξης (ΕΤΑ), δηλαδή οι εθνικές και περιφερειακές χορηγήσεις που δύνανται να συμβάλουν στη ΣΑΚΠ, καθώς και ποσό ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ, δυνάμει του προγράμματος εντός των χωρών ΑΚΕ στον τομέα της αλλαγής του κλίματος, του περιβάλλοντος και της πρόληψης των κινδύνων καταστροφών.

Επιπλέον, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να συνεισφέρουν στη χρηματοδότηση της ΣΑΚΠ, ιδίως αφιερώνοντας σ' αυτή μέρος της αύξησης της δημόσιας ενίσχυσης στην ανάπτυξη που δεσμεύθηκαν να επιτύχουν πριν από το 2010. Προβλέπεται κοινός μηχανισμός χρηματοδότησης της ΣΑΚΠ, το οποίο θα διαχειρίζεται η Επιτροπή.

Πλαίσιο

Η στενή σχέση μεταξύ της αλλαγής του κλίματος και της φτώχειας επισημάνθηκε από την ΕΕ ήδη το 2003 (es de en fr). Η ιδέα της σύστασης μιας συμμαχίας για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος του πλανήτη προτάθηκε τον Ιούνιο 2007 με την Πράσινη Βίβλο για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος στην Ευρώπη, που περιέχει έναν πυλώνα ο οποίος στοχεύει στην ενσωμάτωση αυτής της προσαρμογής στις εξωτερικές δράσεις της ΕΕ. Όντως, η Πράσινη Βίβλος, δίδοντας συνέχεια στα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2007, κάλεσε για ενισχυμένο διάλογο και συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των αναπτυσσόμενων χωρών σε αυτό τον τομέα.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη δημιουργία μιας συμμαχίας για την αλλαγή του κλίματος του πλανήτη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των φτωχών αναπτυσσόμενων χωρών που είναι οι πλέον ευάλωτες στην αλλαγή του κλίματος. Συμβούλιο γενικών υποθέσεων και εξωτερικών σχέσεων - 20 Νοεμβρίου 2007 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 12.12.2007