Προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 2006/118/ΕΚ σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση (Οδηγία για τα υπόγεια ύδατα)

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

• Έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
• Προβλέπει διαδικασίες για την αξιολόγηση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων και μέτρα για τη μείωση των επιπέδων των ρύπων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία ορίζει:

• τα κριτήρια για την αξιολόγηση της χημικής κατάστασης των υπόγειων υδάτων·
• τα κριτήρια για τον προσδιορισμό σημαντικών και διατηρούμενων ανοδικών τάσεων στα επίπεδα ρύπανσης των υπόγειων υδάτων, και τέλος τον καθορισμό σημείων εκκίνησης για την αναστροφή των τάσεων·
• την πρόληψη και τον περιορισμό έμμεσων απορρίψεων (μετά τη διήθηση μέσω του εδάφους ή του υπεδάφους) ρύπων σε υπόγεια ύδατα.

Χημική κατάσταση υπόγειων υδάτων

Τα υπόγεια ύδατα θεωρείται ότι έχουν καλή χημική κατάσταση εφόσον:

• τα επίπεδα νιτρικών αλάτων που μετρώνται ή προβλέπονται δεν ξεπερνούν τα 50 mg/l, ενώ τα επίπεδα των ενεργών συστατικών γεωργικών φαρμάκων, των προϊόντων μεταβολισμού και των προϊόντων αντιδράσεων δεν υπερβαίνουν 0,1 µg/l (συνολικά 0,5 µg/l για όλα τα γεωργικά φάρμακα που μετρήθηκαν)·
• τα επίπεδα ορισμένων ουσιών υψηλού κινδύνου είναι κάτω από τις ανώτερες αποδεκτές τιμές που έχουν θέσει οι χώρες της ΕΕ· σε αυτές πρέπει να περιλαμβάνεται το αρσενικό, το κάδμιο, ο μόλυβδος, ο υδράργυρος, το αμμώνιο, τα χλωριούχα ιόντα, τα θειικά ιόντα, οι νιτρικές ενώσεις, ο φώσφορος (σύνολο)/τα φωσφορικά άλατα, το τριχλωροαιθυλένιο και το τετραχλωροαιθυλένιο, καθώς και η αγωγιμότητα (η ηλεκτρική αγωγιμότητα του νερού επιτρέπει στις συγκεντρώσεις των διάφορων μεταλλικών στοιχείων που διαλύονται σε αυτό να μετρώνται)·
• η συγκέντρωση άλλων ρύπων συμμορφώνεται με τον ορισμό της καλής χημικής κατάστασης όπως ορίζεται στο παράρτημα V της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα·
• αν σημειωθεί υπέρβαση κάποιας τιμής που τίθεται ως πρότυπο ποιότητας ή μιας ανώτερης αποδεκτής τιμής, διεξάγεται έρευνα που επιβεβαιώνει, μεταξύ άλλων, ότι αυτό δεν αποτελεί έναν σοβαρό, περιβαλλοντικό κίνδυνο.

Η παρουσία ρύπων στα υπόγεια ύδατα

• Μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου 2008, οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να θέσουν μια ανώτερη αποδεκτή τιμή για κάθε ρύπο που ανιχνεύεται σε οποιοδήποτε σύστημα υπόγειων υδάτων εντός της επικράτειάς τους που χαρακτηρίζεται ως απειλούμενο. Είχαν την υποχρεώσει να ορίσουν ανώτερες αποδεκτές τιμές, τουλάχιστον, για τον κατάλογο ρύπων που αναφέρεται παραπάνω. Για κάθε ρύπο στον κατάλογο, (όπως ορίζεται στο παράρτημα III της παρούσας οδηγίας) πρέπει να παρέχονται πληροφορίες σχετικά με τα συστήματα υπόγειων υδάτων που χαρακτηρίζονται ως απειλούμενα, καθώς και σχετικά με τον τρόπο που ορίστηκαν οι ανώτερες αποδεκτές τιμές. Αυτές οι ανώτερες αποδεκτές τιμές πρέπει να συμπεριληφθούν στα σχέδια διαχείρισης της λεκάνης απορροής ποταμού που παρέχονται στο πλαίσιο της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα. Το 2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια έκθεση με βάση τις πληροφορίες που παρείχαν οι χώρες της ΕΕ.
• Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εντοπίζουν σημαντικές και διατηρούμενες ανοδικές τάσεις σε επίπεδα ρύπων που βρίσκονται σε συστήματα υπόγειων υδάτων. Προκειμένου να γίνει αυτό, πρέπει να συγκροτήσουν ένα πρόγραμμα παρακολούθησης σύμφωνα με το παράρτημα IV αυτής της οδηγίας.
• Λαμβάνοντας υπόψη το παράρτημα IV της οδηγίας, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να ορίσουν ένα σημείο εκκίνησης για την αναστροφή αυτών των τάσεων. Η αναστροφή τάσης θα εστιάσει σε συγκεντρώσεις που θέτουν κίνδυνο υδατικά οικοσυστήματα, άμεσα εξαρτώμενα χερσαία οικοσυστήματα, την υγεία των ανθρώπων ή νόμιμες χρήσης του υδατικού περιβάλλοντος.

Πρόληψη και περιορισμό απορρίψεων ρύπων

• Το πρόγραμμα μέτρων που καταρτίζεται για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού σύμφωνα με τη οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα πρέπει να περιλαμβάνει την πρόληψη των έμμεσων απορρίψεων ρύπων, ιδίως των επικίνδυνων ουσιών που αναφέρονται στα σημεία 1 έως 6 του παραρτήματος VIII της οδηγίας πλαίσιο για τα ύδατα, καθώς και των ουσιών που αναφέρονται στα σημεία 7 έως 9 στο παράρτημα, όταν κρίνονται επικίνδυνα. Επιπλέον, οι ρύποι που δεν παρατίθενται ως επικίνδυνοι πρέπει επίσης να περιορίζονται αν θέτουν πραγματικό ή δυνητικό κίνδυνο ρύπανσης.
• Εκτός από τις περιπτώσεις όπου η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει πιο αυστηρές απαιτήσεις, προληπτικά μέτρα μπορούν να εξαιρούν, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα εγκεκριμένων άμεσων απορρίψεων, ρύπων σε τόσο μικρές ποσότητες που δεν θέτουν κανένα κίνδυνο, τα αποτελέσματα ατυχημάτων ή φυσικών καταστροφών, ή ρύπων που προκύπτουν από απορρίψεις οι οποίες, για τεχνικούς λόγους, οι αρμόδιες αρχές κρίνουν αδύνατη την πρόληψη ή τον περιορισμό χωρίς τη λήψη μέτρων που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον ή μέτρων που θα είχαν δυσανάλογο κόστος.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 16 Ιανουαρίου 2007. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 16 Ιανουαρίου 2009.

ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα, που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2000, ανέφερε ότι θα λαμβάνονταν μέτρα για την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων. Τα εν λόγω μέτρα ορίζονται στην οδηγία 2006/118/ΕΚ, που είναι γνωστή ως «θυγατρική οδηγία» της οδηγίας πλαίσιο. Επιπλέον, το 2013, η οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα κατάργησε την οδηγία 80/68/ΕΟΚ σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και ορισμένες επικίνδυνες ουσίες. Αυτή η οδηγία σχεδιάστηκε για την προστασία των υπόγειων υδάτων και την κάλυψη του νομοθετικού κενού μετά την κατάργηση της οδηγίας 80/68/ΕΟΚ.
• Η προστασία των υπόγειων υδάτων αποτελεί προτεραιότητα στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ για διάφορους λόγους:
  • αφού μολυνθούν, τα υπόγεια ύδατα είναι δυσκολότερο να καθαριστούν από τα επιφανειακά ύδατα και οι συνέπειες μπορούν να διαρκέσουν για δεκαετίες·
  • καθώς τα υπόγεια ύδατα συχνά χρησιμοποιούνται για την άντληση πόσιμου ύδατος, για τη βιομηχανία και τη γεωργία, η ρύπανση των υπόγειων υδάτων μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανθρώπινη υγεία και να απειλήσει τις εν λόγω δραστηριότητες·
  • τα υπόγεια ύδατα αποτελούν τη βασική παροχή ροής νερού για πολλά ποτάμια (μπορούν να παρέχουν μέχρι και το 90 % της ροής υδάτινων οδών) και, ως εκ τούτου, μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα των συστημάτων επιφανειακών υδάτων·
  • λειτουργούν επίσης ως αποθήκες νερού κατά τη διάρκεια ξηρών περιόδων και είναι απαραίτητα για τη διατήρηση των υγροβιότοπων.
• Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στη σελίδα:
  • Υπόγεια ύδατα στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2006/118/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την υποβάθμιση (ΕΕ L 372 της 27.12.2006, σ. 19-31)

Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2006/118/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 2000, για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων (ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1-73)

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.

τελευταία ενημέρωση 01.03.2017