Μείωση των αερίων του θερμοκηπίου έως το 2020: απόφαση επιμερισμού των προσπαθειών

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ περί των προσπαθειών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αυτών μέχρι το 2020

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Η απόφαση επιμερισμού των προσπαθειών θεσπίζει δεσμευτικούς ετήσιους στόχους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΕΑΘ) για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την περίοδο 2013-2020. Οι εν λόγω στόχοι αφορούν εκπομπές από τους περισσότερους τομείς που δεν περιλαμβάνονται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ), όπως οι τομείς των μεταφορών (εκτός της αεροπορίας και της διεθνούς ναυτιλίας), των κτιρίων, της γεωργίας και των αποβλήτων.
• Η απόφαση επιμερισμού των προσπαθειών αποτέλεσε μέρος σειράς πολιτικών και μέτρων για την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια, γνωστών ως δέσμη μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια, η οποία σχεδιάστηκε για να βοηθήσει την ΕΕ να μεταβεί σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και να αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια της.
• Η απόφαση επιμερισμού των προσπαθειών θέτει εθνικούς στόχους εκπομπών για το 2020 που εκφράζονται σε ποσοστιαίες αλλαγές σε σχέση με τα επίπεδα εκπομπών του 2005. Επίσης, ορίζει πόσους τόνους εκπομπών αερίων θερμοκηπίου μπορεί κάθε κράτος μέλος της ΕΕ να εκπέμπει ετησίως από το 2013 έως το 2020 στους τομείς που καλύπτονται από την απόφαση.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Οι στόχοι εκπομπών για το 2020 είχαν οριστεί στη βάση του σχετικού πλούτου των κρατών μελών (που υπολογίζεται βάσει του ακαθάριστου εγχώριου κατά κεφαλή προϊόντος). Κυμαίνονταν από μείωση των εκπομπών κατά 20 % έως το 2020 (από τα επίπεδα του 2005) για τα πλουσιότερα κράτη μέλη της ΕΕ, έως αύξηση 20 % για τη λιγότερο πλούσια χώρα, τη Βουλγαρία.
• Προκειμένου να διασφαλιστεί σταθερή πρόοδος προς τον στόχο του 2020, η απόφαση 2013/162/ΕΕ καθόρισε όρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για κάθε κράτος μέλος και για κάθε έτος. Αυτά τα όρια αποκαλούνται ετήσια δικαιώματα εκπομπής.
• Ταυτόχρονα, επετράπη κάποια ευελιξία όσον αφορά την επίτευξη των στόχων και δόθηκε η δυνατότητα στα κράτη μέλη να προβούν σε μειώσεις των εκπομπών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο: Τα κράτη μέλη μπορούσαν να δανειστούν το 5 % των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής τους από το επόμενο έτος και να αγοράσουν ετήσια δικαιώματα εκπομπής από άλλα κράτη μέλη ή να αγοράσουν μονάδες από ορισμένα έργα, για παράδειγμα από ένα έργο που βοηθούσε τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες να μειώσουν τις εκπομπές τους. Εάν ένα κράτος μέλος της ΕΕ μείωνε τις εκπομπές του περισσότερο από αυτό που όφειλε, υπερβαίνοντας έτσι τον στόχο του για το δεδομένο έτος, μπορούσε να αποταμιεύσει τα πλεονασματικά ετήσια δικαιώματα εκπομπής και να τα χρησιμοποιήσει αργότερα (έως το 2020) ή να τα πουλήσει σε άλλα κράτη μέλη.
• Κάθε χρόνο, κάθε κράτος μέλος έπρεπε να αναφέρει τις εκπομπές του και την πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω εθνικών εκθέσεων απογραφής, οι οποίες εξετάζονταν από τεχνικούς εμπειρογνώμονες.
• Μετά την επανεξέταση των καταλόγων των κρατών μελών για τα αέρια του θερμοκηπίου, η Επιτροπή εξέδιδε κάθε χρόνο εκτελεστική πράξη (απόφαση) με την οποία καθορίζονταν οι τελικές εκπομπές στο πλαίσιο της απόφασης για τον επιμερισμό των προσπαθειών ανά κράτος μέλος, αφού λαμβάνονταν υπόψη οι τεχνικές διορθώσεις και οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις που υπολογίζονταν κατά την επανεξέταση. Οι εν λόγω αποφάσεις παρατίθενται στην ενότητα «Συναφή κείμενα» κατωτέρω.
• Κάθε 2 χρόνια, τα κράτη μέλη δημοσίευαν εκθέσεις σχετικά με τις πολιτικές και τα μέτρα τους, καθώς και προβλέψεις για τη μελλοντική τους πρόοδο. Οι κανόνες για την εν λόγω υποβολή εκθέσεων καθορίστηκαν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 525/2013 —ο οποίος στη συνέχεια καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999 σχετικά με τη διακυβέρνηση της ενεργειακής ένωσης (βλ. σύνοψη).
• Εάν ένα κράτος μέλος εξέπεμπε μέσα σε 1 έτος περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από το επιτρεπόμενο όριο, όφειλε να ενημερώσει την Επιτροπή για τον τρόπο με τον οποίον σχεδίαζε να επανέλθει εντός του ορίου, και όφειλε να πληρώσει ένα «τέλος» με τη μορφή αυστηρότερου στόχου εκπομπών για το επόμενο έτος.

Πρόοδος στο πλαίσιο της απόφασης επιμερισμού των προσπαθειών

Το 2020, οι καταγεγραμμένες εκπομπές που καλύπτονταν από την απόφαση για τον επιμερισμό των προσπαθειών ήταν κατά 16,3 % χαμηλότερες από ό,τι το 2005, υπερβαίνοντας τον στόχο της ΕΕ κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες. Όλα τα κράτη μέλη εκπλήρωσαν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τον επιμερισμό προσπαθειών σε όλα τα έτη της περιόδου μεταξύ 2013 και 2020.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Εφαρμόστηκε από το 2013 έως το 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Επιμερισμός των προσπαθειών 2013-2020: Στόχοι, ευελιξία και αποτελέσματα (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, περί των προσπαθειών των κρατών μελών να μειώσουν τις οικείες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Κοινότητας για μείωση των εκπομπών αυτών μέχρι το 2020 (ΕΕ L 140 της 5.6.2009, σ. 136-148).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης αριθ. 406/2009/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2022/1953, της Επιτροπής της 7ης Οκτωβρίου 2022, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2020 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 269 της 17.10.2022, σ. 17-19).

Βλέπε την ενοποιημένη έκδοση.

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2021/1876 της Επιτροπής, της 20ής Οκτωβρίου 2021, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2019 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 378 της 26.10.2021, σ. 12-14).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2020/1834 της Επιτροπής, της 3ης Δεκεμβρίου 2020, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2018 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 408 της 4.12.2020, σ. 3-5).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2019/2005 της Επιτροπής, της 29ης Νοεμβρίου 2019, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2017 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 310 της 2.12.2019, σ. 56-58).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2018/1855 της Επιτροπής, της 27ης Νοεμβρίου 2018, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2016 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 302 της 28.11.2018, σ. 75-77).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2017/2377 της Επιτροπής, της 15ης Δεκεμβρίου 2017, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2015 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 337 της 19.12.2017, σ. 80-82).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2017/1015 της Επιτροπής, της 15ης Ιουνίου 2017, για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κάθε κράτους μέλους για το έτος 2014 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 153 της 16.6.2017, σ. 38-40).

Εκτελεστική απόφαση (ΕΕ) 2016/2132 της Επιτροπής, της 5ης Δεκεμβρίου 2016, για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου για κάθε κράτος μέλος για το έτος 2013 που εμπίπτουν στην απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 331 της 6.12.2016, σ. 9-11).

Απόφαση 2013/162/ΕΕ της Επιτροπής, της 26ης Μαρτίου 2013, για τον προσδιορισμό των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπής των κρατών μελών για την περίοδο 2013-2020 σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 90 της 28.3.2013, σ. 106-110).

Βλέπε την ενοποιημένη έκδοση.

Εκτελεστική απόφαση 2013/634/ΕΕ της Επιτροπής, της 31ης Οκτωβρίου 2013, σχετικά με τις αναπροσαρμογές των ετήσιων δικαιωμάτων εκπομπών των κρατών μελών για την περίοδο 2013-2020 σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 406/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 292 της 1.11.2013, σ. 19-22).

τελευταία ενημέρωση 16.01.2024