Στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο (επιχείρηση της ναυτικής δύναμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο IRINI)

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/472 για στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;

• Η απόφαση συγκροτεί τη ναυτική δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο (EUNAVFOR MED) IRINI («ειρήνη»), της οποίας πρωταρχικός ρόλος είναι η εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη που θεσπίστηκε με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1970 (2011), 2292 (2016) και 2473 (2019), μέσω της χρήσης των στρατιωτικών εναέριων, δορυφορικών και θαλάσσιων πόρων του.
• Τα δευτερεύοντα καθήκοντα της επιχείρησης IRINI είναι τα εξής:
  • η πρόληψη της παράνομης εξαγωγής πετρελαίου από τη Λιβύη·
  • η εκπαίδευση και η ανάπτυξη της ακτοφυλακής και του πολεμικού ναυτικού της Λιβύης σχετικά με τα καθήκοντα επιβολής του νόμου, ιδίως κατά της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων·
  • η λήψη αυστηρότερων μέτρων κατά της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων με τη συλλογή πληροφοριών και τις περιπολίες στην ανοικτή θάλασσα.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Για να εφαρμοστεί το εμπάργκο όπλων, η επιχείρηση IRINI:

• παρακολουθεί και συλλέγει πληροφορίες σχετικά με παράνομες εξαγωγές όπλων και συναφούς υλικού, πετρελαίου, προϊόντων αργού πετρελαίου και προϊόντων εκ διυλίσεως πετρελαίου·
• επιθεωρεί σκάφη με προορισμό και προέλευση τη Λιβύη για τα οποία υπάρχουν υπόνοιες ότι μεταφέρουν όπλα·
• κατάσχει και διαθέτει τυχόν ευρεθέντα όπλα·
• συλλέγει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα προσώπων που διαπιστώθηκε ότι εμπλέκονται σε παράνομη εμπορία·
• διαβιβάζει πληροφορίες που συλλέγονται στις σχετικές εθνικές και διεθνείς αρχές, καθώς και στις αρχές της ΕΕ·
• μπορεί να αποστείλει τα πλοία που παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων σε συγκεκριμένο λιμένα·
• θεσπίζει μονάδα εγκληματολογικών πληροφοριών των εθνικών αρχών επιβολής του νόμου και των αρχών επιβολής του νόμου της ΕΕ για τον χειρισμό και την επεξεργασία των συλλεχθέντων πληροφοριών.

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/542 τροποποιεί την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/472 και καθορίζει τις ρυθμίσεις για τη διάθεση των όπλων και του συναφούς στρατιωτικού εξοπλισμού που κατασχέθηκαν κατά την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης της αποθήκευσης, της καταστροφής και της μεταφοράς των κατασχεθέντων ειδών σε κράτος μέλος της ΕΕ ή σε τρίτο μέρος.

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη, ο οποίος συστάθηκε δυνάμει της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 - βλέπε σύνοψη - αναλαμβάνει τα έξοδα αποθήκευσης και διάθεσης των όπλων και του συναφούς στρατιωτικού εξοπλισμού που κατασχέθηκαν από την επιχείρηση IRINI εντός της περιοχής αρμοδιοτήτων της, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών που σχετίζονται με τις αναγκαίες λιμενικές υπηρεσίες. Ο μηχανισμός αναλαμβάνει επίσης το κόστος κάθε οικονομικής ευθύνης που προκύπτει από την εκτροπή ενός σκάφους ή από μεταγενέστερες ενέργειες που σχετίζονται με τη μεταφορά, την αποθήκευση και τη διάθεση των κατασχεθέντων αντικειμένων, εκτός από τις περιπτώσεις βαριάς αμέλειας ή εσκεμμένου παραπτώματος από το κράτος μέλος που συνδράμει στη διάθεση ή από οποιονδήποτε από τους εκπροσώπους του.

Ο πολιτικός έλεγχος και η στρατηγική καθοδήγηση της επιχείρησης IRINI παρέχονται από τους εξής:

• την Επιτροπή Πολιτικής και Ασφάλειας η οποία επιβεβαιώνει την εξουσιοδότηση της επιχείρησης κάθε 4 μήνες και υποβάλλει τακτικά εκθέσεις στις κυβερνήσεις της ΕΕ·
• τη Στρατιωτική Επιτροπή της ΕΕ (συσταθείσα με την απόφαση 2001/79/ΚΕΠΠΑ) η οποία παρακολουθεί την επιχείρηση·
• τον Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας, ο οποίος:
  • μεριμνά για τη συνοχή της επιχείρησης IRINI με τη συνολική εξωτερική πολιτική της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των αναπτυξιακών προγραμμάτων της και της ανθρωπιστικής της βοήθειας·
  • ενεργεί ως ο βασικός σύνδεσμος επικοινωνίας με τον ΟΗΕ και άλλους διεθνείς και διμερείς φορείς, συμπεριλαμβανομένων των χωρών της περιοχής·
  • δύναται να διαβιβάζει διαβαθμισμένες και μη διαβαθμισμένες πληροφορίες της ΕΕ σε χώρες και οργανισμούς εκτός της ΕΕ, όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ο ΟΗΕ και η Ιντερπόλ.

Η αρχική εντολή της επιχείρησης IRINI έληξε στις 31 Μαρτίου 2021. Η τροποποιητική απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/653 παρέτεινε την εντολή μέχρι τις 31 Μαρτίου 2025.

Το επιχειρησιακό στρατηγείο της επιχείρησης IRINI βρίσκεται στη Ρώμη υπό τη διοίκηση του υποναυάρχου Stefano Turchetto.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;

Η απόφαση εφαρμόζεται από τις 31 Μαρτίου 2020.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, της 19ης Ιανουαρίου 2020, οι συμμετέχοντες δεσμεύτηκαν να τηρήσουν και να εφαρμόσουν πλήρως το εμπάργκο όπλων που επιβλήθηκε με διάφορες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
• Τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν, την 17η Φεβρουαρίου 2020, να δρομολογήσουν νέα επιχείρηση στη Μεσόγειο για την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ.
• Παράλληλα, η ΕΕ συμφώνησε με την απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/471 την περάτωση της επιχείρησης Sophia της EUNAVFOR MED στις 31 Μαρτίου 2020. Η εν λόγω επιχείρηση είχε δρομολογηθεί στις 22 Ιουνίου 2015 ως μέρος της συνολικής προσέγγισης της ΕΕ για τη μετανάστευση.
• Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:
  • Η ΕΕ εγκαινιάζει την επιχείρηση IRINI για την επιβολή του εμπάργκο όπλων κατά της Λιβύης – δελτίο τύπου (Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/472 του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2020, για στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Μεσόγειο (EUNAVFOR MED IRINI) (ΕΕ L 101 της 1.4.2020, σ. 4–10).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2020/472 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/509 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 2021, για τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη, και για την κατάργηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/528 (ΕΕ L 102 της 24.3.2021, σ. 14–62).

Απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/471 του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2020, σχετικά με την κατάργηση της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2015/778 για στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Νότια Κεντρική Μεσόγειο (επιχείρηση SOPHIA της EUNAVFOR MED) (ΕΕ L 101 της 1.4.2020, σ. 3).

τελευταία ενημέρωση 20.03.2023