(1)

Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Ένωση») και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας («Μολδαβία») εξακολουθούν να αναπτύσσονται εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Η Μολδαβία προσχώρησε στην Ανατολική Εταιρική Σχέση το 2009 και ακολούθησαν οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία σύνδεσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας και των κρατών μελών τους, αφενός, και της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, αφετέρου (2) («συμφωνία σύνδεσης»). Η συμφωνία σύνδεσης, η οποία περιλαμβάνει τη σταδιακή εφαρμογή μιας εκτενούς και ολοκληρωμένης ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA), υπογράφηκε στις 27 Ιουνίου 2014 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2016.

(2)

Η οικονομία της Μολδαβίας έχει πληγεί σημαντικά από την ύφεση του 2020 που προκλήθηκε από την πανδημία της COVID-19, από το παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο στη χώρα μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2020, καθώς και από την πρόσφατη ενεργειακή κρίση. Οι εν λόγω συνθήκες συνέβαλαν στο σημαντικό χρηματοδοτικό κενό της Μολδαβίας, στην επιδείνωση της εξωτερικής θέσης και στις αυξανόμενες δημοσιονομικές ανάγκες.

(3)

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου του 2021, η νέα μολδαβική κυβέρνηση επέδειξε ισχυρή δέσμευση για την εφαρμογή περαιτέρω μεταρρυθμίσεων μέσω του φιλόδοξου προγράμματος με τον τίτλο «Μολδαβία σε ευνοϊκή περίοδο 2021-2025». Το εν λόγω πρόγραμμα επικεντρώνεται σε βασικούς τομείς πολιτικής, μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δικαιοσύνης, την καταπολέμηση της διαφθοράς, τη χρηστή διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου.

(4)

Μια ανανεωμένη δέσμευση για την πραγματοποίηση τέτοιων μεταρρυθμίσεων και μια ισχυρή πολιτική βούληση οδήγησαν τις αρχές της Μολδαβίας να επιταχύνουν σημαντικά την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Το γεγονός αυτό επέτρεψε επίσης στη Μολδαβία να ολοκληρώσει επιτυχώς την πράξη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής βοήθειας στο πλαίσιο της πανδημίας της COVID-19 δυνάμει της απόφασης (ΕΕ) 2020/701 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), καθώς υλοποιήθηκαν όλες οι μεταρρυθμιστικές ενέργειες που συμφωνήθηκαν με την Ένωση στο μνημόνιο συνεννόησης, εξαιρουμένης μίας ενέργειας, για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων, για την οποία χορηγήθηκε απαλλαγή. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών και δεν έλαβε καμία αντίρρηση.

(5)

Κατόπιν της στασιμότητας που σημειώθηκε όσον αφορά την έγκριση νέου προγράμματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης το 2020, το ΔΝΤ ξεκίνησε εκ νέου τη συνεργασία του με τη Μολδαβία μετά τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου του 2021 και κατέληξε σε συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο σχετικά με πρόγραμμα διευρυμένης πιστοδοτικής διευκόλυνσης και διευρυμένης χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για το ποσό ύψους 564 εκατομμυρίων USD. Το νέο πρόγραμμα εγκρίθηκε με απόφαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου του ΔΝΤ στις 20 Δεκεμβρίου 2021. Το εν λόγω πρόγραμμα αποσκοπεί στη διατήρηση της οικονομικής ανάκαμψης της Μολδαβίας, στη δρομολόγηση ενός φιλόδοξου προγράμματος διακυβέρνησης και θεσμικών μεταρρυθμίσεων, στην ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, στη βελτίωση της προβλεψιμότητας της δημόσιας πολιτικής, στην ενίσχυση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και στην προώθηση της μείωσης του ρυθμιστικού παρεμβατισμού.

(6)

Ενόψει της επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης και των οικονομικών προοπτικών, η Μολδαβία ζήτησε συμπληρωματική μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση τον Νοέμβριο του 2021.

(7)

Η ενδεικτική χρηματοδότηση της Ένωσης για τη στήριξη της Μολδαβίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας ανερχόταν σε 518,15 εκατομμύρια EUR για την περίοδο 2014-2020, συμπεριλαμβανομένης της δημοσιονομικής στήριξης και της τεχνικής βοήθειας. Στα ενιαία πλαίσια στήριξης για τις περιόδους 2014-2017 και 2017-2020 προσδιορίστηκε ο τομέας προτεραιότητας για τη συνεργασία με τη Μολδαβία που χρηματοδοτήθηκε από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Γειτονίας για την προηγούμενη δημοσιονομική περίοδο. Οι προτεραιότητες για την περίοδο 2021-2027 θα καθοριστούν στο νέο πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα, το οποίο εκπονήθηκε σε στενή διαβούλευση με όλους τους σχετικούς συμφεροντούχους.

(8)

Δεδομένου ότι η Μολδαβία είναι χώρα που καλύπτεται από την ΕΠΓ, θα πρέπει να θεωρείται επιλέξιμη για τη λήψη μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής από την Ένωση.

(9)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συνιστά έκτακτο χρηματοδοτικό μέσο μη δεσμευτικής και μη προσδιορισμένης στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης του δικαιούχου και θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή προγράμματος πολιτικής που περιέχει ισχυρά μέτρα άμεσης προσαρμογής και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της θέσης του ισοζυγίου πληρωμών του δικαιούχου βραχυπρόθεσμα.

(10)

Δεδομένου ότι στο ισοζύγιο πληρωμών της Μολδαβίας εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό υπολειπόμενο κενό εξωτερικής χρηματοδότησης που υπερβαίνει τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και άλλοι πολυμερείς οργανισμοί, η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης στη Μολδαβία, υπό τις παρούσες έκτακτες περιστάσεις, θεωρείται πως καλύπτει επαρκώς το αίτημα της Μολδαβίας για στήριξη της οικονομικής σταθεροποίησής της, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα του ΔΝΤ. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα στηρίξει την οικονομική σταθεροποίηση και το πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της Μολδαβίας, συμπληρώνοντας τους πόρους που διατίθενται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών ρυθμίσεων του ΔΝΤ.

(11)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση μιας βιώσιμης θέσης εξωτερικής χρηματοδότησης για τη Μολδαβία, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτόν την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της.

(12)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης αναμένεται να συμβαδίζει με την εφαρμογή των πράξεων δημοσιονομικής στήριξης στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/947 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4).

(13)

Ο προσδιορισμός του ποσού της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη ποσοτική εκτίμηση των υπολειπόμενων αναγκών εξωτερικής χρηματοδότησης της Μολδαβίας και λαμβάνει υπόψη την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων, ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει. Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να συμπληρώνει τα προγράμματα και τους πόρους που χορηγούν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Κατά τον καθορισμό του ποσού της συνδρομής λαμβάνονται επίσης υπόψη οι αναμενόμενες χρηματοδοτικές συνεισφορές πολυμερών χορηγών και η ανάγκη να διασφαλιστεί δίκαιη κατανομή των βαρών μεταξύ της Ένωσης και των άλλων χορηγών, καθώς και η προϋπάρχουσα διάθεση εκ μέρους της Ένωσης άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδότησης στη Μολδαβία και η προστιθέμενη αξία της συνολικής συμμετοχής της Ένωσης.

(14)

Λαμβάνοντας υπόψη τις υπολειπόμενες ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης της Μολδαβίας, το επίπεδο της οικονομικής της ανάπτυξης που μετράται με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα και τα ποσοστά φτώχειας, την ικανότητά της για αυτοχρηματοδότηση μέσω ιδίων πόρων και ιδίως μέσω των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διαθέτει και την αξιολόγηση της ικανότητάς της για αποπληρωμή με βάση την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, ένα μέρος της συνδρομής θα πρέπει να παρέχεται υπό μορφή επιχορηγήσεων.

(15)

Η Επιτροπή θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης να είναι σύμφωνη νομικά και ουσιαστικά με τις βασικές αρχές και τους στόχους των διάφορων τομέων της εξωτερικής δράσης, με τα μέτρα που λαμβάνονται σχετικά με τους εν λόγω τομείς και με τις άλλες συναφείς πολιτικές της Ένωσης.

(16)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίξει την εξωτερική πολιτική της σε ό,τι αφορά τη Μολδαβία. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) θα πρέπει να συνεργάζονται στενά σε όλη τη διάρκεια της επιχείρησης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής, για τον συντονισμό και τη διασφάλιση της συνοχής της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης.

(17)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να στηρίζει την προσήλωση της Μολδαβίας στις κοινές με την Ένωση αξίες, στις οποίες περιλαμβάνονται η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η χρηστή διακυβέρνηση, ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η βιώσιμη ανάπτυξη και η μείωση της φτώχειας, καθώς και την προσήλωσή της στις αρχές ενός ελεύθερου και θεμιτού εμπορίου βάσει κανόνων.

(18)

Προϋπόθεση για να χορηγήσει η Ένωση μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή θα πρέπει να είναι ο σεβασμός, εκ μέρους της Μολδαβίας, των ουσιαστικών θεσμών της δημοκρατίας, στους οποίους περιλαμβάνονται το πολυκομματικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το κράτος δικαίου και η εγγύηση του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Επιπλέον, οι ειδικοί στόχοι της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης θα πρέπει να αφορούν την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας και της λογοδοσίας όσον αφορά τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, καθώς και της διακυβέρνησης και της εποπτείας του χρηματοπιστωτικού τομέα στη Μολδαβία, και να προωθούν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στη στήριξη της βιώσιμης και συμμετοχικής ανάπτυξης, στη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας και στη δημοσιονομική εξυγίανση. Η Επιτροπή και η ΕΥΕΔ θα πρέπει να παρακολουθούν τακτικά τόσο την πλήρωση των εν λόγω προϋποθέσεων, όσο και την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(19)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης που συνδέονται με τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης προστατεύονται αποτελεσματικά, η Μολδαβία θα πρέπει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της απάτης, της διαφθοράς και άλλων παρατυπιών που συνδέονται με την εν λόγω συνδρομή. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για τη διενέργεια εξακριβώσεων από την Επιτροπή, για τη διενέργεια ελέγχων από το Ελεγκτικό Συνέδριο και για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.

(20)

Η αποδέσμευση της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν θίγει τις εξουσίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου ως αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής.

(21)

Τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης που χορηγούνται υπό μορφή επιχορηγήσεων και τα ποσά της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής που χορηγούνται υπό μορφή δανείου θα πρέπει να είναι σύμφωνα με τις πιστώσεις του προϋπολογισμού που προβλέπονται στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.

(22)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να τελεί υπό τη διαχείριση της Επιτροπής. Για να εξασφαλιστεί η δυνατότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου να παρακολουθούν την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, η Επιτροπή θα πρέπει να τα ενημερώνει τακτικά για τις εξελίξεις που αφορούν την εν λόγω συνδρομή και να τους παρέχει τα σχετικά έγγραφα.

(23)

Για να εξασφαλιστούν ενιαίοι όροι για την εφαρμογή της παρούσας απόφασης, θα πρέπει να ανατεθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5).

(24)

Η μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης θα πρέπει να υπόκειται σε όρους οικονομικής πολιτικής, που θα οριστούν σε μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ). Προκειμένου να υπάρξουν ενιαίοι όροι εφαρμογής και για λόγους αποτελεσματικότητας, η Επιτροπή θα πρέπει να έχει την αρμοδιότητα να διαπραγματευθεί τους εν λόγω όρους με τις αρχές της Μολδαβίας υπό την εποπτεία της επιτροπής των αντιπροσώπων των κρατών μελών δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011. Δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, η συμβουλευτική διαδικασία θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να εφαρμόζεται σε όλες τις περιπτώσεις εκτός από αυτές που προβλέπονται στον εν λόγω κανονισμό. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικά σημαντικών επιπτώσεων συνδρομής άνω των 90 εκατομμυρίων EUR, είναι σκόπιμο να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία εξέτασης όπως ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 για πράξεις που υπερβαίνουν το εν λόγω κατώτατο όριο. Λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης στη Μολδαβία, θα πρέπει να εφαρμόζεται η διαδικασία εξέτασης για την έγκριση του ΜΣ και για οποιαδήποτε μείωση, αναστολή ή ακύρωση της εν λόγω συνδρομής,