(1)

Λόγω της πανδημίας COVID-19 και των επακόλουθων εκτεταμένων περιορισμών στις μετακινήσεις, τα κράτη μέλη και οι γεωργοί σε ολόκληρη την Ένωση αντιμετωπίζουν υπέρμετρες δυσχέρειες όσον αφορά τον προγραμματισμό και την υλοποίηση των καθεστώτων ενίσχυσης που προβλέπονται στα άρθρα 32 έως 36 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για τους τομείς των οπωροκηπευτικών και στα άρθρα 39 έως 52 του εν λόγω κανονισμού για τον αμπελοοινικό τομέα. Τα προβλήματα εφοδιαστικής και η έλλειψη εργατικού δυναμικού έχουν καταστήσει τους εν λόγω γεωργούς ευάλωτους στις οικονομικές αναταράξεις που έχει προκαλέσει η πανδημία COVID-19. Συγκεκριμένα, αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες και προβλήματα ρευστότητας. Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει διακοπή και διαταραχή της λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας στους εν λόγω τομείς.

(2)

Λόγω του πρωτόγνωρου χαρακτήρα αυτού του συνδυασμού περιστάσεων, είναι αναγκαίο να αμβλυνθούν οι εν λόγω δυσκολίες με τη θέσπιση παρέκκλισης από ορισμένες διατάξεις των κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμών που εφαρμόζονται στον τομέα των οπωροκηπευτικών και στον αμπελοοινικό τομέα.

(3)

Σε όλα τα κράτη μέλη έχουν ανακύψει υπέρμετρες δυσχέρειες όσον αφορά τον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων των αναγνωρισμένων οργανώσεων παραγωγών και των ενώσεων οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών. Κατά συνέπεια ενδέχεται να προκληθεί καθυστέρηση στην υλοποίηση των εν λόγω επιχειρησιακών προγραμμάτων και, ως εκ τούτου, οι οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών ενδέχεται να μην συμμορφώνονται με τις νομικές απαιτήσεις της Ένωσης, όπως ορίζονται για τα εν λόγω επιχειρησιακά προγράμματα, ιδίως στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2017/891 της Επιτροπής (3). Οι οργανώσεις παραγωγών είναι επίσης ευάλωτες λόγω της διακοπής δραστηριοτήτων και των διαταραχών που έχει προκαλέσει η πανδημία COVID-19 και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες και προβλήματα ρευστότητας που οφείλονται στη διακοπή των αλυσίδων εφοδιασμού και στην αναστολή της λειτουργίας ορισμένων σημείων διάθεσης, ιδίως σε επίπεδο χονδρικής και στον κλάδο της φιλοξενίας. Αντιμετωπίζουν προβλήματα εφοδιαστικής και δυσκολίες στη συγκομιδή των προϊόντων τους λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού, καθώς και δυσκολίες πρόσβασης στους καταναλωτές λόγω της διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η κατάσταση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο στη χρηματοοικονομική σταθερότητα των οργανώσεων παραγωγών και στην ικανότητά τους να υλοποιήσουν επιχειρησιακά προγράμματα, όχι μόνο κατά το έτος 2020 αλλά και κατά τα επόμενα έτη, καθώς η αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο για το έτος 2020 έχει επίπτωση στον υπολογισμό της χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης για τα επόμενα έτη. Έτσι επηρεάζεται ακόμη περισσότερο η ικανότητα των οργανώσεων παραγωγών να θεσπίσουν μέτρα και δράσεις με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της τρέχουσας κρίσης. Επιπλέον, η μείωση της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο, την οποία προκάλεσε η πανδημία COVID-19, παρεμποδίζει τη μελλοντική συνέχεια και βιωσιμότητα των επιχειρησιακών προγραμμάτων των οργανώσεων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών, διότι η αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο για το έτος 2020 έχει επίσης επίπτωση στον υπολογισμό της χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης για τα επόμενα έτη.

(4)

Οι αναγνωρισμένες οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών πρέπει να τηρούν το κριτήριο αναγνώρισης της δημοκρατικής λογοδοσίας, η οποία υπόκειται στις απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 17 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891. Δυνάμει του άρθρου 17 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο, το μέγιστο ποσοστό δικαιωμάτων ψήφου και μεριδίων ή κεφαλαίου ενός νομικού ή φυσικού προσώπου πρέπει να είναι μικρότερο από το 50 % του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου και μικρότερο από το 50 % των μετοχών ή του κεφαλαίου. Για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19, ενδέχεται ορισμένοι παραγωγοί-μέλη να διακόψουν τη δραστηριότητά τους, με αποτέλεσμα ορισμένες οργανώσεις παραγωγών ή ενώσεις οργανώσεων παραγωγών να μην τηρούν το κριτήριο αυτό το 2020. Η παρατυπία αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αναστολή ή απώλεια της αναγνώρισης, αναστολή της καταβολής των ενισχύσεων, οικονομικές κυρώσεις και ανάκτηση της χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης. Για τον λόγο αυτό, για το έτος 2020 θα πρέπει να προβλεφθεί ότι επιτρέπεται το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου και των μεριδίων ή του κεφαλαίου ενός νομικού ή φυσικού προσώπου να υπερβαίνει το 50 % του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου και το 50 % των μετοχών ή του κεφαλαίου στην οργάνωση παραγωγών. Ωστόσο, για να αποφευχθούν οι καταχρήσεις εξουσίας από φυσικά ή νομικά πρόσωπα των οποίων τα δικαιώματα ψήφου και οι μετοχές ή το κεφάλαιο υπερβαίνουν προσωρινά τα εν λόγω όρια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λαμβάνουν μέτρα για την προστασία των οργανώσεων παραγωγών και των ενώσεων οργανώσεων παραγωγών από καταχρήσεις εξουσίας. Τα μέτρα αυτά μπορούν να αφορούν αποφάσεις σχετικά με τη χρήση της χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης και τροποποιήσεις των επιχειρησιακών προγραμμάτων που θα ωφελούσαν δυσανάλογα μεμονωμένα φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

(5)

Οι απώλειες στην αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο στον τομέα των οπωροκηπευτικών οι οποίες οφείλονται στην πανδημία COVID-19 θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο ποσό της ενωσιακής ενίσχυσης που λαμβάνουν οι οργανώσεις παραγωγών κατά το επόμενο έτος, καθώς το ποσό της ενωσιακής ενίσχυσης πρέπει να υπολογίζεται ως ποσοστό της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο από κάθε οργάνωση παραγωγών. Εάν το 2020 σημειωθεί σημαντική απώλεια της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19, υπάρχει ο κίνδυνος οι οργανώσεις παραγωγών να μην αναγνωρίζονται πλέον ως τέτοιες, καθώς ένα από τα κριτήρια για την αναγνώριση αυτή είναι η επίτευξη μιας ελάχιστης αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο, η οποία καθορίζεται σε εθνικό επίπεδο. Το γεγονός αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των οργανώσεων παραγωγών. Επομένως, εάν το έτος 2020 σημειωθεί μείωση της αξίας ενός προϊόντος κατά τουλάχιστον 35 % για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19 και εκτός της ευθύνης και του ελέγχου των οργανώσεων παραγωγών, η αξία της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο για το 2020 θα πρέπει να καθοριστεί στο 100 % της αξίας της παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο για την προηγούμενη περίοδο. Το όριο του 65 % της αξίας της παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο κατά την προηγούμενη περίοδο, το οποίο προβλέπεται στο άρθρο 23 παράγραφος 4 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891 της Επιτροπής, είναι ανεπαρκές για την επίτευξη οικονομικής και χρηματοοικονομικής σταθερότητας, υπό τις συνθήκες της πανδημίας COVID-19, για τις οργανώσεις παραγωγών τις οποίες αφορά η εν λόγω απώλεια της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο. Το όριο αυτό θα πρέπει να αυξηθεί, για το έτος 2020, στο 100 % της αξίας της παραγωγής που διατέθηκε στο εμπόριο κατά την προηγούμενη περίοδο, λόγω των εκτεταμένων οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών.

(6)

Τα κράτη θα πρέπει να είναι σε θέση, το 2020, να τροποποιήσουν τις εθνικές στρατηγικές τους που αναφέρονται στο άρθρο 27 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, ακόμη και μετά την υποβολή των επιχειρησιακών προγραμμάτων προς έγκριση, με σκοπό τη βελτίωση της στρατηγικής, του προγραμματισμού, της διαχείρισης και της υλοποίησης των εγκεκριμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι δεν διαταράσσονται η συνέχεια και η υλοποίηση πολυετών και εν εξελίξει δράσεων που αποτελούν μέρος των εγκεκριμένων επιχειρησιακών προγραμμάτων.

(7)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να απαλλαγούν, το 2020, από την υποχρέωση που ορίζεται στο άρθρο 27 παράγραφος 5 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, σύμφωνα με την οποία καθορίζουν, στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής, τα ανώτατα ποσοστά του επιχειρησιακού ταμείου τα οποία μπορούν να δαπανηθούν για κάθε επιμέρους μέτρο ή είδος δράσης. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί μεγαλύτερη ευελιξία για τις οργανώσεις παραγωγών, ώστε να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών.

(8)

Λαμβανομένης υπόψη της διάρκειας των σοβαρών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών και υπό την προϋπόθεση της έγκρισης από τα κράτη μέλη, οι οργανώσεις παραγωγών ή οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών μπορούν να τροποποιούν τα επιχειρησιακά τους προγράμματα για τα επόμενα έτη ή ακόμη και κατά τη διάρκεια του έτους εφαρμογής, όπως ορίζεται στο άρθρο 34 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891. Για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19, θα πρέπει επίσης να μπορούν, το 2020, να αναστείλουν προσωρινά τα επιχειρησιακά τους προγράμματα, εν όλω ή εν μέρει.

(9)

Σύμφωνα με το άρθρο 36 παράγραφος 1 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, εάν μια οργάνωση παραγωγής ή ένωση οργανώσεων παραγωγών παύσει την εφαρμογή του επιχειρησιακού της προγράμματος πριν από τη λήξη της προγραμματισμένης διάρκειάς του, δεν πρέπει να χορηγούνται άλλες ενισχύσεις στη συγκεκριμένη οργάνωση ή ένωση για δράσεις που υλοποιούνται μετά την ημερομηνία παύσης του εν λόγω επιχειρησιακού προγράμματος. Για να διασφαλιστεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα των οργανώσεων παραγωγών, οι ενισχύσεις για επιλέξιμες δράσεις που υλοποιήθηκαν πριν από την παύση του επιχειρησιακού προγράμματος δεν ανακτώνται στην περίπτωση που η οργάνωση παραγωγών ή η ένωση οργανώσεων παραγωγών αποδείξει στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους ότι η παύση του εν λόγω επιχειρησιακού προγράμματος πραγματοποιήθηκε το έτος 2020 για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19 και ήταν εκτός του ελέγχου και της ευθύνης της οργάνωσης παραγωγών.

(10)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοοικονομική σταθερότητα των οργανώσεων παραγωγών, η ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή για πολυετείς δεσμεύσεις στον τομέα των οπωροκηπευτικών, όπως οι περιβαλλοντικές δράσεις, δεν θα πρέπει να ανακτηθεί στο πλαίσιο του ΕΓΤΕ, εάν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι των δεσμεύσεων αυτών δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθούν λόγω της διακοπής τους κατά το έτος 2020 για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19.

(11)

Λαμβανομένων υπόψη των διαταραχών και της διακοπής δραστηριοτήτων που προκαλεί η πανδημία COVID-19, ιδίως των ελλείψεων εργατικού δυναμικού για τη συγκομιδή των προϊόντων και της διακοπής των δραστηριοτήτων εφοδιαστικής το έτος 2020, καθώς και του ευαλλοίωτου χαρακτήρα των προϊόντων του τομέα των οπωροκηπευτικών, θα πρέπει να παρέχεται ευελιξία στις οργανώσεις παραγωγών για την εφαρμογή του μέτρου της μη συγκομιδής που αναφέρεται στο άρθρο 48 παράγραφος 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891. Επομένως, κατά το έτος 2020 θα πρέπει να είναι δυνατή η εκτέλεση εργασιών μη συγκομιδής ακόμη και όταν η εμπορική παραγωγή έχει ληφθεί από τη συγκεκριμένη περιοχή κατά τον συνήθη κύκλο παραγωγής, ή ακόμη και αν για την ίδια περιοχή είχε προηγουμένως εφαρμοστεί μέτρο πρώιμης συγκομιδής.

(12)

Δυνάμει του άρθρου 54 στοιχείο β) και του άρθρου 58 παράγραφος 3 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων και των καθεστώτων στον τομέα των οπωροκηπευτικών με σκοπό την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητάς τους, τόσο από τις οργανώσεις παραγωγών όσο και από τα κράτη μέλη, υπόκεινται σε έκθεση αξιολόγησης που πρέπει να κοινοποιηθεί στην Επιτροπή μέχρι τις 15 Νοεμβρίου 2020. Λόγω της διακοπής της λειτουργίας των δημόσιων διοικήσεων στα κράτη μέλη για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19, η περίοδος για την κοινοποίηση της έκθεσης της διαδικασίας αξιολόγησης για το 2020, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 58 του εν λόγω κανονισμού, θα πρέπει να παραταθεί έως τις 30 Ιουνίου 2021.

(13)

Η διακοπή των δραστηριοτήτων στον τομέα των οπωροκηπευτικών για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19 επηρεάζει την ικανότητα των οργανώσεων παραγωγών να λάβουν, το 2020, τα διορθωτικά μέτρα που αναφέρονται στο άρθρο 59 παράγραφοι 1 και 4 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891 εντός μέγιστου χρονικού ορίου τεσσάρων μηνών. Επομένως, για το 2020, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να παρατείνουν αυτές τις προθεσμίες πέραν του ανώτατου ορίου των τεσσάρων μηνών.

(14)

Δυνάμει του άρθρου 5 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, για να διατηρήσει μια οργάνωση παραγωγών την αναγνώριση, πρέπει να πληροί συνεχώς την απαίτηση ενός ελάχιστου αριθμού μελών που ορίζεται από το κράτος μέλος. Σε περίπτωση που οι οργανώσεις παραγωγών δεν πληρούν την απαίτηση αυτή, δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 2 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, τα κράτη μέλη αναστέλλουν την αναγνώριση των οργανώσεων αυτών, παρακρατούν τις πληρωμές της ενίσχυσης και μειώνουν κατά 2 % το ετήσιο ποσό της ενίσχυσης για κάθε ημερολογιακό μήνα ή τμήμα αυτού κατά τη διάρκεια του οποίου αναστέλλεται η αναγνώριση. Λόγω της διακοπής δραστηριοτήτων που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αναστείλουν την καταβολή ενισχύσεων σε οργανώσεις παραγωγών του τομέα των οπωροκηπευτικών που δεν τηρούν τον ελάχιστο αριθμό μελών κατά το έτος 2020.

(15)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να παρατείνουν την προθεσμία για τη λήψη διορθωτικών μέτρων κατά τη διάρκεια της αναστολής της αναγνώρισης που αναφέρεται στο άρθρο 59 παράγραφος 2 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, πέραν της περιόδου των 12 μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής προειδοποίησης από την οργάνωση παραγωγών, στην περίπτωση που η εν λόγω οργάνωση παραγωγών δεν μπόρεσε να λάβει διορθωτικά μέτρα για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19. Οι παρατάσεις αυτές δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν την 31η Δεκεμβρίου 2020, γεγονός που διασφαλίζει ότι οι οργανώσεις παραγωγών έχουν στη διάθεσή τους επαρκή χρόνο για τη λήψη διορθωτικών μέτρων.

(16)

Λόγω της διακοπής δραστηριοτήτων που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να εφαρμόζουν τη μείωση του ετήσιου ποσού της ενίσχυσης κατά 2 % για κάθε ημερολογιακό μήνα ή τμήμα αυτού, η οποία ορίζεται στο άρθρο 59 παράγραφος 2 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, στην περίπτωση που μια οργάνωση παραγωγών της οποίας η αναγνώριση έχει ανασταλεί δεν είναι σε θέση να λάβει διορθωτικά μέτρα κατά το έτος 2020 για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19. Για τον ίδιο λόγο, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να εφαρμόζουν τη μείωση του ετήσιου ποσού της ενίσχυσης κατά 1 % για κάθε ημερολογιακό μήνα ή τμήμα αυτού, η οποία προβλέπεται στο άρθρο 59 παράγραφος 5 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891.

(17)

Δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 6 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891, τα κράτη μέλη ανακαλούν την αναγνώριση εάν μια οργάνωση παραγωγών δεν αποδεικνύει τη συμμόρφωσή της με τα κριτήρια για την ελάχιστη αξία ή τον ελάχιστο όγκο της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο μέχρι τις 15 Οκτωβρίου του δεύτερου έτους που έπεται του έτους μη συμμόρφωσης με τα κριτήρια. Λόγω των επιπτώσεων της διακοπής δραστηριοτήτων που προκάλεσε η πανδημία COVID-19 στον τομέα των οπωροκηπευτικών όσον αφορά την αξία και τον όγκο της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο, το έτος 2020 δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη για τη διαπίστωση της συμμόρφωσης με την ελάχιστη αξία ή τον όγκο της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο σύμφωνα με το άρθρο 59 παράγραφος 6 του εν λόγω κανονισμού.

(18)

Οι οργανώσεις παραγωγών που υλοποιούν επιχειρησιακά προγράμματα τα οποία λήγουν το 2020 ενδέχεται να μην είναι σε θέση να συμμορφωθούν με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 33 παράγραφος 5 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19. Υπό αυτές τις συνθήκες, η μείωση του συνολικού ποσού στήριξης που αναφέρεται στο άρθρο 61 παράγραφος 6 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2017/891 δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται, το 2020, στα σχετικά επιχειρησιακά προγράμματα στον τομέα των οπωροκηπευτικών.

(19)

Στα οινοπαραγωγά κράτη μέλη έχουν ανακύψει υπέρμετρες δυσχέρειες όσον αφορά τον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση ενεργειών στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης στον αμπελοοινικό τομέα. Κατά συνέπεια ενδέχεται να προκληθεί καθυστέρηση στην υλοποίηση των εν λόγω ενεργειών και, ως εκ τούτου, οι εν λόγω ενέργειες ενδέχεται να μην συμμορφώνονται με τις νομικές απαιτήσεις της Ένωσης, οι οποίες ορίζονται ειδικότερα στον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2016/1149 της Επιτροπής (4). Οι επιχειρήσεις του αμπελοοινικού τομέα είναι επίσης ευάλωτες λόγω της διακοπής δραστηριοτήτων και των διαταραχών που έχει προκαλέσει η πανδημία COVID-19 και αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες και προβλήματα ρευστότητας που οφείλονται στη διακοπή των αλυσίδων εφοδιασμού και στην αναστολή της λειτουργίας ορισμένων σημείων διάθεσης, ιδίως σε επίπεδο λιανικής και στον τομέα της εστίασης. Αντιμετωπίζουν προβλήματα εφοδιαστικής και δυσκολίες στη διαχείριση της παραγωγής τους λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού, καθώς και δυσκολίες πρόσβασης στους καταναλωτές λόγω της διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η κατάσταση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο στη χρηματοοικονομική σταθερότητα των επιχειρηματιών του αμπελοοινικού τομέα και στην ικανότητά τους να υλοποιούν δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης του αμπελοοινικού τομέα το 2020.

(20)

Τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις τους τελευταίους μήνες για την αντιμετώπιση της κρίσης που έχει προκαλέσει η πανδημία COVID-19, ιδίως η αναστολή της λειτουργίας των ξενοδοχείων, των μπαρ και των εστιατορίων, ο περιορισμός της κυκλοφορίας ανθρώπων και αγαθών στην απολύτως αναγκαία, καθώς και το κλείσιμο ορισμένων συνόρων εντός της Ένωσης, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στον αμπελοοινικό τομέα της Ένωσης και προκαλούν διαταραχή της αγοράς.

(21)

Επιπλέον, η έλλειψη εργατικού δυναμικού, η οποία συνδέεται επίσης με την πανδημία COVID-19, και οι δυσχέρειες εφοδιαστικής που προκάλεσε η πανδημία αυτή, ασκούν πίεση στο σύνολο του αμπελοοινικού τομέα και στους αμπελοκαλλιεργητές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν συνεχώς αυξανόμενα προβλήματα ενόψει της επικείμενης συγκομιδής: χαμηλές τιμές, μείωση της κατανάλωσης, προβλήματα στις μεταφορές και δυσχέρειες στις πωλήσεις. Όλοι αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν σε σοβαρή διατάραξη της αγοράς οίνου.

(22)

Ταυτόχρονα, οι συνθήκες στην αμπελοοινική αγορά της Ένωσης παρουσίασαν επιδείνωση καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019, τα δε αποθέματα οίνου βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2009. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον συνδυασμό της συγκομιδής-ρεκόρ του 2018 και της γενικής μείωσης της κατανάλωσης οίνου στην Ένωση. Επιπλέον, η επιβολή πρόσθετων εισαγωγικών δασμών για τους ευρωπαϊκούς οίνους από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, που αποτελούν την κύρια εξαγωγική αγορά της Ένωσης, έχει επηρεάσει τις εξαγωγές. Η πανδημία COVID-19 έχει επιφέρει ένα ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα σε έναν ευπαθή τομέα, ο οποίος δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να διαθέσει στην αγορά ή να διανείμει αποτελεσματικά τα προϊόντα του, κυρίως λόγω της αναστολής της λειτουργίας σημαντικών εξαγωγικών αγορών και των μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί η σωστή εφαρμογή του περιορισμού και της απαγόρευσης της κυκλοφορίας, ιδίως όσον αφορά τη διακοπή όλων των δραστηριοτήτων εστίασης και την αδυναμία εφοδιασμού των συνήθων πελατών. Επιπλέον, οι δυσκολίες προμήθειας βασικών εισροών, όπως οι φιάλες και τα πώματα, που απαιτούνται για την παραγωγή οίνου, ασκούν πίεση στις δραστηριότητες των επιχειρήσεων του αμπελοοινικού τομέα, καθώς τις εμποδίζει να διαθέσουν στην αγορά οίνους που είναι έτοιμοι προς πώληση.

(23)

Στο πλαίσιο αυτό, για λόγους συνδεόμενους με την πανδημία COVID-19, είναι αναγκαίο να ληφθούν επείγοντα προσωρινά μέτρα για να αντισταθμιστούν οι διαταραχές της αγοράς. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, να επιτρέπεται προσωρινά η τροποποίηση του στόχου μιας επιλεγμένης δράσης και να καταβάλλονται οι πληρωμές για ενέργειες που έχουν ολοκληρωθεί, ακόμη και αν δεν έχει υλοποιηθεί πλήρως η συνολική δράση. Θα πρέπει επίσης να επιτρέπεται η μερική υλοποίηση των δράσεων αναδιάρθρωσης και μετατροπής αμπελώνων, καθώς και των δράσεων επενδύσεων και καινοτομίας, χωρίς την επιβολή κυρώσεων.

(24)

Για να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στις τρέχουσες έκτακτες συνθήκες και να αντιμετωπίσουν αυτή την απρόβλεπτη και επισφαλή κατάσταση, είναι σκόπιμο να επιτραπεί μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή των μέτρων που προβλέπονται στα άρθρα 22 και 26, στο άρθρο 53 παράγραφος 1 και στο άρθρο 54 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2016/1149.

(25)

Όσον αφορά τη στήριξη για την πρώιμη συγκομιδή, σύμφωνα με το άρθρο 22 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1149 δεν επιτρέπεται η διεξαγωγή πρώιμης συγκομιδής στο ίδιο αμπελοτεμάχιο επί δύο συναπτά έτη. Λόγω της αβεβαιότητας όσον αφορά τη διάρκεια και τη σοβαρότητα της πανδημίας COVID-19, ο εν λόγω περιορισμός θα πρέπει να αρθεί προσωρινά έως τις 15 Οκτωβρίου 2020, ώστε να μπορούν οι παραγωγοί να ρυθμίσουν καλύτερα την παραγωγή τους και να είναι σε θέση να προσαρμοστούν καλύτερα στην κατάσταση της αγοράς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

(26)

Σύμφωνα με το άρθρο 26 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1149, η στήριξη για τη σύσταση ταμείων αλληλοβοήθειας που χορηγείται στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης στον αμπελοοινικό τομέα δεν υπερβαίνει τα τρία έτη. Λαμβανομένης υπόψη της τρέχουσας κρίσης που προκάλεσε η πανδημία COVID-19, θεωρείται σκόπιμο να αρθεί προσωρινά το εν λόγω όριο των τριών ετών, ώστε να ενθαρρυνθεί η υπεύθυνη προσέγγιση των καταστάσεων κρίσης. Με τον τρόπο αυτό θα παρασχεθεί στήριξη στους παραγωγούς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και θα δοθούν καλύτερες ευκαιρίες για τη διατήρηση των εισοδημάτων τους κατά την τρέχουσα περίοδο κρίσης.

(27)

Οι κανόνες σχετικά με πιθανές αλλαγές στις δράσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης στον αμπελοοινικό τομέα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, καθορίζονται στο άρθρο 53 παράγραφος 1 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1149. Για να μπορούν οι δικαιούχοι να αντιδρούν με κατάλληλο και αποτελεσματικό τρόπο στις εξαιρετικές περιστάσεις που συνδέονται με την πανδημία COVID-19 και να προσαρμόζουν την παραγωγή και τη διάθεση στο εμπόριο, θα πρέπει να επιτρέπεται προσωρινά περισσότερη ευελιξία ως προς τους εν λόγω κανόνες. Επομένως, είναι σκόπιμο να επιτραπεί προσωρινά στα κράτη μέλη να παρεκκλίνουν από τους κανόνες αυτούς και να δοθεί στους δικαιούχους η δυνατότητα να υποβάλλουν τροποποιήσεις στην αρχικά εγκριθείσα δράση χωρίς την έγκριση των εθνικών αρχών. Με τον τρόπο αυτό, τα κράτη μέλη μπορούν να επιτρέπουν αλλαγές στις δράσεις στο πλαίσιο των μέτρων αυτών, εντός του αρχικά εγκριθέντος ποσού της επιλέξιμης στήριξης, χωρίς προηγούμενη έγκριση. Η παρέκκλιση αυτή θα βοηθήσει τους δικαιούχους που δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσουν ορισμένες δράσεις λόγω της κρίσης και επιθυμούν να τις αλλάξουν για να αποτρέψουν περαιτέρω οικονομικές απώλειες ή να αντιμετωπίσουν καλύτερα την κατάσταση της αγοράς. Επιπλέον, είναι επίσης σκόπιμο να επιτραπεί προσωρινά μια αλλαγή στον στόχο της επιλεγείσας δράσης για τα μέτρα που αφορούν την προώθηση, την αναδιάρθρωση και τη μετατροπή αμπελώνων, τις επενδύσεις και την καινοτομία, διότι, σε αντίθεση με άλλα μέτρα στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης του αμπελοοινικού τομέα, οι στόχοι των μέτρων αυτών μπορεί να είναι πολλαπλοί, όπως για παράδειγμα οι επενδύσεις σε ένα οινοποιείο και σε μια οιναποθήκη. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να επιτρέπεται στον δικαιούχο, όταν δεν είναι σε θέση να επιτύχει πλήρως τον στόχο μιας δράσης, να μειώσει την κλίμακα των στόχων της εν λόγω δράσης. Ωστόσο, οι αλλαγές αυτές θα πρέπει να εξακολουθήσουν να εγκρίνονται από την αρμόδια αρχή.

(28)

Για να αποφευχθεί η επιβολή κυρώσεων στους δικαιούχους επειδή έκαναν χρήση της προβλεπόμενης ευελιξίας που επιτρέπει αλλαγές σε εγκριθείσες δράσεις χωρίς προηγούμενη έγκριση, επειδή δεν έχουν υλοποιήσει τη συνολική τους δράση όπως είχε αρχικά εγκριθεί από την αρμόδια αρχή ή επειδή άλλαξαν τον στόχο της δράσης, είναι επίσης αναγκαίο να προβλεφθεί προσωρινή παρέκκλιση από το άρθρο 54 παράγραφος 1 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 2016/1149, το οποίο προβλέπει ότι η στήριξη καταβάλλεται μόλις εξακριβωθεί ότι μια συνολική δράση ή το σύνολο των επιμέρους ενεργειών της συνολικής δράσης έχει εφαρμοστεί πλήρως. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλίζεται η καταβολή της στήριξης για τις επιμέρους ενέργειες, όπως προβλέπεται από τον εν λόγω κανονισμό, εφόσον οι ενέργειες αυτές εφαρμόζονται πλήρως.

(29)

Όσον αφορά τις δράσεις που λαμβάνουν στήριξη σύμφωνα με τα άρθρα 46 και 47 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013, για να αποφευχθεί η επιβολή κυρώσεων στους δικαιούχους επειδή, λόγω της κρίσης, δεν έχουν εφαρμόσει τις δράσεις για τη συνολική έκταση για την οποία εγκρίθηκε η στήριξη, είναι επίσης αναγκαίο να προβλεφθεί προσωρινή παρέκκλιση από το άρθρο 54 παράγραφος 4 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1149, ώστε να διασφαλιστεί ότι η στήριξη καταβάλλεται, χωρίς κυρώσεις, για το μέρος της δράσης που έχει υλοποιηθεί.

(30)

Δεδομένου ότι είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,