This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 31976R2967
Council Regulation (EEC) No 2967/76 of 23 November 1976 laying down common standards for the water content of frozen and deep-frozen chickens, hens and cocks
Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2967/76 τού Συμβουλίου τής 23ης Νοεμβρίου 1976 περί καθορισμού κοινών κανόνων γιά τήν περιεκτικότητα σέ νερό τών κατεψυγμένων καί υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων καί ορνιθίων
Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2967/76 τού Συμβουλίου τής 23ης Νοεμβρίου 1976 περί καθορισμού κοινών κανόνων γιά τήν περιεκτικότητα σέ νερό τών κατεψυγμένων καί υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων καί ορνιθίων
ΕΕ L 339 της 8.12.1976, p. 1–10
(DA, DE, EN, FR, IT, NL) Το έγγραφο αυτό έχει δημοσιευτεί σε ειδική έκδοση
(EL, ES, PT)
No longer in force, Date of end of validity: 01/03/1994; καταργήθηκε από 31993R2891
Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2967/76 τού Συμβουλίου τής 23ης Νοεμβρίου 1976 περί καθορισμού κοινών κανόνων γιά τήν περιεκτικότητα σέ νερό τών κατεψυγμένων καί υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων καί ορνιθίων
Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 339 της 08/12/1976 σ. 0001 - 0010
Ελληνική ειδική έκδοση: Κεφάλαιο 03 τόμος 16 σ. 0167
Ισπανική ειδική έκδοση: Κεφάλαιο 03 τόμος 11 σ. 0072
Πορτογαλική ειδική έκδοση : Κεφάλαιο 03 τόμος 11 σ. 0072
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΟΚ) αριθ. 2967/76 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 23ης Νοεμβρίου 1976 περί καθορισμού κοινών κανόνων για την περιεκτικότητα σε νερό των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητος, τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2777/75 του Συμβουλίου της 1ης Νοεμβρίου 1975 περί κοινής οργανώσεως αγοράς στον τομέα του κρέατος πουλερικών (1), όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 369/76 (2), και ιδίως το άρθρο 2 παράγραφος 2, την πρόταση της Επιτροπής, Εκτιμώντας: ότι οι προδιαγραφές εμπορίας που προβλέπονται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2777/75 πρέπει να αποσκοπούν ιδίως στη βελτίωση της ποιότητος και, συνεπώς, την προώθηση της διαθέσεως των προϊόντων- ότι πρέπει, επειδή επίκειται η θέσπιση πληρέστερης κοινοτικής ρυθμίσεως, να ορισθεί αμέσως το ανώτατο όριο της περιεκτικότητος σε νερό των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων μη τεμαχισμένων σφαγίων των αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων, καθ' όσον καλύπτεται κατά τον τρόπο αυτό η πλειονότης των προϊόντων που τίθενται σε εμπορία για τα οποία η περιεκτικότης σε νερό αποτελεί σημαντικό παράγοντα- ότι πρέπει να ελέγχεται η απορρόφηση του νερού στην εγκατάσταση παραγωγής, καθώς και ότι πρέπει να καθιερωθεί για λόγους ελέγχου μέθοδος ταχείας ανιχνεύσεως, συμπληρουμένη από αξιόπιστες μεθόδους για τον ακριβή προσδιορισμό της περιεκτικότητος σε νερό, το οποίο προστίθεται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των πουλερικών και ότι δεν πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ φυσιολογικού υγρού και εξωγενούς νερού που προέρχεται από την επεξεργασία των πουλερικών, διότι αυτή η διάκριση θα παρουσίαζε πρακτικές δυσκολίες- ότι ανήκει σε κάθε Κράτος μέλος να ορίσει τον ή τους υπευθύνους οργανισμούς για τον έλεγχο της τηρήσεως των διατάξεων του παρόντος κανονισμού- ότι πρέπει να προβλέπεται η δυνατότης θεσπίσεως κοινών για το θέμα διατάξεων, ιδίως για το σκοπό εξσφαλίσεως της ομοιόμορφης εφαρμογής των προδιαγραφών εμπορίας- ότι οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν επηρεάζουν τις υπάρχουσες και μέλλουσες να προβλεφθούν διατάξεις στον τομέα της κτηνιατρικής και των ειδών διατροφής που αποσκοπούν στην προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων- ότι πρέπει, αφού ληφθούν υπόψη τα υφιστάμενα αποθέματα των πουλερικών, να προβλεφθεί μεταβατικό καθεστώς, το οποίο να προηγηθεί της πλήρους εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 1. Οι κατεψυγμένοι και υπερκατεψυγμένοι αλέκτορες, όρνιθες και ορνίθια, όταν αποτελούν αντικείμενο επαγγελματικής απασχολήσεως ή εμπορίας, δύνανται να διατίθενται στο εμπόριο στο εσωτερικό της Κοινότητος, μόνον όταν το περιεχόμενο σ' αυτά νερό εξωγενούς προελεύσεως που απορροφήθηκε κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τους δεν υπερβαίνει το τεχνικά αναπόφευκτο ελάχιστο που καθορίζεται από τις μεθόδους αναλύσεως που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα III και IV. Δεν υπάγονται στον παρόντα κανονισμό, μεταβατικώς, οι υποστάντες επίδραση πολυφωσφορικών κατεψυγμένοι ή υπερκατεψυγμένοι αλέκτορες, όρνιθες και ορνίθια, υπό την προϋπόθεση ότι οι ατομικές και ογκώδεις συσκευασίες αυτών φέρουν ευκρινή και ευανάγνωστη περιγραφή της επιδράσεως αυτής. Προ της 1ης Ιουλίου 1978, το Συμβούλιο, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής, αποφασίζει για την παράταση ή την κατάργηση της εξαιρέσεως αυτής. Οι διατάξεις του εδαφίου αυτού δεν επηρεάζουν τις εθνικές νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις που απαγορεύουν τη χρησιμοποίηση τέτοιων ουσιών στο κρέας πουλερικών ή τα είδη διατροφής, γενικά. Στις ατομικές και ογκώδεις συσκευασίες των κατεψυγμένων ή υπερκατεψυγμένων πουλερικών τα οποία δεν απορροφούν νερό κατά την πρόψυξη επιτρέπεται να υπάρχει ένδειξη στις ατομικές και ογκώδεις συσκευασίες "πουλερικά προψυχθέντα εν ξηρώ". Η ένδειξη αυτή δύναται να συμπληρώνεται με τις λέξεις "άνευ προσθήκης ύδατος κατά τη διάρκεια της προψύξεως ή κατόπιν αυτής". Ο έλεγχος για τη συμμόρφωση προς τα ανωτέρω διενεργείται σύμφωνα με τις μεθόδους αναλύσεως που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα III και IV. 2. Οι διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν επηρεάζουν τις υπάρχουσες ή μέλλουσες να προβλεφθούν διατάξεις που αφορούν την κτηνιατρική, τα θέματα υγείας ή τα είδη διατροφής που θεσπίζονται για τη διασφάλιση της υγιεινής των προϊόντων και για την προστασία της υγείας των ανθρώπων και των ζώων. 3. Κατά την έννοια του παρόντος κανονισμού νοούνται ως: "" ID="1">πουλερικά:> ID="2">τα ορνίθια, οι αλέκτορες και οι όρνιθες-"> ID="1">ορνίθια:> ID="2">τα πτηνά που δεν έχουν φθάσει, κατά το χρόνο της σφαγής, το στάδιο της γεννητικής ωριμότητος και των οποίων το άκρο του στήθους δεν έχει οστεοποιηθεί-"> ID="1">αλέκτορες και όρνιθες:> ID="2">τα πτηνά που θανατώνονται μετά την απόκτηση της γεννητικής ωριμότητος και των οποίων το άκρο του στήθους έχει οστεοποιηθεί-"> ID="1">εμπορία:> ID="2">η κατοχή προς πώληση, η διάθεση προς πώληση, η πώληση, η παράδοση ή και κάθε άλλη μορφή εμπορίας-"> ID="1">πρόψυξις εν ξηρώ:> ID="2">την πρόψυξη κατά τη διάρκεια της οποίας δεν χρησιμοποιήθηκε νερό."> Άρθρο 2 1. Τα σφαγεία, για τη συμμόρφωση προς τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού, διενεργούν, τακτικά κατά την επεξεργασία, ελέγχους για την ποσότητα του απορροφουμένου από τα πουλερικά νερού, σύμφωνα με τη μέθοδο που αναφέρεται στο παράρτημα I και καταγράφουν τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών σε βιβλίο καταγραφής. 2. Οσάκις ευρεθεί ότι η κατά αυτόν τον τρόπο διαπιστουμένη απορρόφηση νερού είναι μεγαλύτερη από την επιτρεπομένη από τον κανονισμό αυτόν ολική σε νερό περιεκτικότητα, αφού ληφθεί υπόψη η απορρόφηση νερού που γίνεται από τα σφάγια των πουλερικών στα στάδια επεξεργασίας τα οποία δεν υπόκεινται σε έλεγχο και οσάκις εν πάση περιπτώσει, η απορροφηθείσα ποσότης νερού υπερβαίνει τα επίπεδα που προβλέπονται στο παράρτημα I σημείο 9, διεξάγονται αμέσως από τα σφαγεία οι απαραίτητες τεχνικές προσαρμογές στο σύστημα επεξεργασίας. 3. Ο έλεγχος για την απορρόφηση του νερού κατά την επεξεργασία διενεργείται με ευθύνη των αρχών που ορίζονται για το σκοπό αυτό από κάθε Κράτος μέλος. Οι υπεύθυνες αρχές δύνανται σε ορισμένες περιπτώσεις να: - εφαρμόζουν για ορισμένο σφαγείο αυστηρότερα τις διατάξεις του παραρτήματος I σημεία 1 και 9 όταν τούτο καθίσταται απαραίτητο για να εξασφαλισθεί η τήρηση της επιτρεπομένης από τον παρόντα κανονισμό ολικής σε νερό περιεκτικότητος, - καθιστούν ελαστικώτερες τις διατάξεις του παραρτήματος I σημείο 1 για ορισμένο σφαγείο, όταν αυτό δύναται με άλλα κατάλληλα μέτρα να εξασφαλίσει την τήρηση της επιτρεπομένης από τον παρόντα κανονισμό μεγίστης περιεκτικότητος σε νερό. Άρθρο 3 1. Ο έλεγχος της περιεκτικότητος σε νερό που αναφέρεται στο άρθρο 1 είναι δυνατό να διεξάγεται σ' όλα τα στάδια της εμπορίας. Επιτρέπεται να καλύπτει μόνον ορνίθια ή αλέκτορες και όρνιθες που προέρχονται από το ίδιο σφαγείο. 2. Ο έλεγχος της περιεκτικότητος σε νερό δύναται να διεξάγεται δειγματοληπτικά. Τα Κράτη μέλη λαμβάνουν πρακτικά μέτρα για τον έλεγχο αυτό, φροντίζοντας ώστε: - οι συνθήκες που διεξάγεται ο έλεγχος να είναι τέτοιες ώστε να είναι δυνατό να διασφαλίζεται η κατάσταση των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων πουλερικών από τα οποία ελήφθη το δείγμα, - ο έλεγχος να μην οδηγεί στην παρεμβολή αδικαιολογήτων εμποδίων κατά την εμπορία των πουλερικών αυτών. Όταν ο έλεγχος διεξάγεται κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, τα ελεγχθέντα πουλερικά δύνανται να διακινηθούν κανονικά προς τον προορισμό τους, εφ' όσον ελήφθη το κατάλληλο δείγμα, υπό την επιφύλαξη των μέτρων που θεσπίζονται σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 7. Άρθρο 4 1. Η περιεκτικότητα σε νερό δύναται αρχικά να ελεγχθεί σύμφωνα με τη μέθοδο της ταχείας ανιχνεύσεως που περιγράφεται στο παράρτημα II. Οσάκις υφίστανται υπόνοιες ότι κατά την επεξεργασία χρησιμοποιήθηκαν ουσίες που έχουν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της κατακρατήσεως νερού από τα πουλερικά, η περιεκτικότητα σε νερό προσδιορίζεται απ' ευθείας σύμφωνα με μία από τις περιγραφόμενες στα παραρτήματα III και IV μεθόδους, κατ' εκλογή του Κράτους μέλους. Αν το αποτέλεσμα από τη μέθοδο ταχείας ανιχνεύσεως δεν υπερβαίνει την τιμή που καθορίζεται στο παράρτημα II σημείο 7, τα αντίστοιχα πουλερικά θεωρούνται ότι είναι σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. 2. Αν τα αποτελέσματα του ελέγχου κατά τη μέθοδο ταχείας ανιχνεύσεως υπερβαίνουν το όριο που καθορίζεται στο παράρτημα II σημείο 7 ή αν δεν χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος αυτή, διεξάγεται χημική ανάλυση με χρήση μιας από τις μεθόδους που περιγράφονται στα παραρτήματα III και IV κατ' εκλογή του Κράτους μέλους. Αν τα αποτελέσματα του ελέγχου με χρήση μιας από τις μεθόδους ανιχνεύσεως που περιγράφονται στα παραρτήματα III και IV υπερβαίνουν τα επιτρεπτά όρια, τα αντίστοιχα πουλερικά δεν θεωρούνται σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό. Στην περίπτωση όμως αυτή, ο κάτοχος των σχετικών πουλερικών δύναται να απαιτήσει να διεξαχθεί μια αντανάλυση με την ίδια μέθοδο. Άρθρο 5 Όταν τα πουλερικά, και μετά από ενδεχόμενη αντανάλυση, δεν θεωρηθούν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, η αρμοδία αρχή ελέγχου λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα, ώστε τα πουλερικά αυτά να μη διατεθούν ως τοιούτα ή χωρίς κατάλληλη ένδειξη στην ατομική και ογκώδη συσκευασία. Όταν τα πουλερικά, τα οποία δεν είναι σύμφωνα με τον κανονισμό, κατάγονται από ένα άλλο Κράτος μέλος, το Κράτος μέλος στο οποίο διεξήχθη ο έλεγχος ενημερώνει αμέσως την αρμοδία αρχή του Κράτους μέλους καταγωγής. Άρθρο 6 Ο έλεγχος της τηρήσεως των διατάξεων του παρόντος κανονισμού διεξάγεται από τους οργανισμούς ή τις υπηρεσίες που ορίζονται από κάθε Κράτος μέλος. Ο κατάλογος των οργανισμών αυτών ανακοινώνεται στα λοιπά Κράτη μέλη και στην Επιτροπή το αργότερο ένα μήνα πριν από τη θέση σε εφαρμογή του παρόντος κανονισμού. Κάθε τροποποίηση του καταλόγου αυτού ανακοινώνεται στα άλλα Κράτη μέλη και στην Επιτροπή. Άρθρο 7 Σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2777/75 θεσπίζονται τα ακόλουθα: α) οι τεχνικές προσαρμογές στα παραρτήματα οι οποίες ανταποκρίνονται στις προόδους που πραγματοποιούνται στις μεθόδους ανιχνεύσεως και αναλύσεως- β) οι λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος κανονισμού. Άρθρο 8 Πριν την 1η Ιουλίου 1977, η Επιτροπή εκθέτει στο Συμβούλιο το αποτέλεσμα των ερευνών που ανέλαβε σχετικά με τη συσχέτιση των μεθόδων που περιγράφονται στα παραρτήματα III και IV. Εν όψει του αποτελέσματος αυτού, οι αριθμοί του παραρτήματος III δύνανται να διορθωθούν από το Συμβούλιο, κατόπιν προτάσεως της Επιτροπής. Η μέθοδος που περιγράφεται στο παράρτημα IV βασίζεται στην προϋπόθεση ότι τα πουλερικά δεν δύνανται να περιέχουν νερό εξωγενούς προελεύσεως περισσότερο του 6%. Βάσει των στατιστικών στοιχείων και της τεχνικής τεκμηριώσεως που διαβιβάζονται από τα Κράτη μέλη και συλλέγονται κατά τη διάρκεια των έξι πρώτων μηνών της πλήρους εφαρμογής του κανονισμού, η Επιτροπή υποβάλλει στο Συμβούλιο, πριν από την 1η Ιουλίου 1978, έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του, προς το σκοπό πραγματοποιήσεως μιας μειώσεως ίσης τουλάχιστο προς ένα τοις εκατό κατά τη διάρκεια καθενός των επομένων δύο ετών. Άρθρο 9 Τα Κράτη μέλη και η Επιτροπή ανταλλάσσουν τακτικά απόψεις περί της εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, ιδίως, κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 18 του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2777/75. Άρθρο 10 Ο παρών κανονισμός, όσον αφορά τον έλεγχο των σφαγείων που προβλέπεται στο άρθρο 2, εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 1977. Οι λοιπές διατάξεις εφαρμόζονται από την 1η Δεκεμβρίου 1977. Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε Κράτος μέλος. Έγινε στις Βρυξέλλες, στις 23 Νοεμβρίου 1976. Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος A.P.L.M.M. van der STEE (1) ΕΕ αριθ. Ν 282 της 1.11.1975, σ. 77. (2) ΕΕ αριθ. Ν 45 της 21.2.1976, σ. 3. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΕΩΣ ΝΕΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 1. Μία φορά τουλάχιστο κάθε τετράωρο εργασίας: Συλλέγονται τυχαίως 25 σφάγια από την αλυσίδα απεντερώσεως αμέσως μετά την απεντέρωση και την πρώτη των διαδοχικών πλύσεων και προ της πλύσεως που προηγείται της προψύξεως. 2. Αφαιρείται ο λαιμός, αν είναι αναγκαίο, διά κοπής, αφήνοντας το δέρμα του λαιμού προσαρτημένο στο σφάγιο. 3. Επιτίθεται σήμανση προς ταυτοποίηση σε κάθε σφάγιο ατομικά. Ζυγίζεται κάθε σφάγιο και καταγράφεται το βάρος του στρογγυλεμένο σε γραμμάρια. 4. Επαναρτώνται τα προς έλεγχο σφάγια στην αλυσίδα απεντερώσεως ώστε να συνεχίσουν την κανονική τους πορεία πλύσεως, προψύξεως, αποστραγγίσεως κλπ. 5. Απομακρύνονται τα σφάγια με σήμανση προς ταυτοποίηση, από το τέλος της αλυσίδας αποστραγγίσεως χωρίς να αφήνονται να στραγγίσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα απ' ό,τι αφήνονται συνήθως τα πουλερικά της παρτίδας από την οποία λαμβάνεται το δείγμα. 6. Το δείγμα συνίσταται από τα πρώτα 20 επανακτηθέντα σφάγια. Τα σφάγια επαναζυγίζονται. Το βάρος τους στρογγυλλεμένο σε γραμμάρια καταγράφεται έναντι του καταγραφέντος βάρους κατά την πρώτη ζύγιση. Ο έλεγχος είναι άκυρος αν δεν επανακτηθούν 20 τουλάχιστο σφάγια. 7. Απομακρύνονται τα σήματα ταυτοποιήσεως από τα σφάγια δειγματοληψίας και υποβάλλονται τα σφάγια στις συνηθισμένες διαδικασίες της συσκευασίας. 8. Προσδιορίζεται η επί τοις εκατό απορρόφηση νερού αφαιρώντας το ολικό προ της πλύσεως βάρος των 20 σφαγίων ελέγχου από το ολικό βάρος των σφαγίων αυτών μετά την πλύση, πρόψυξη και αποστράγγιση, διαιρώντας τη διαφορά διά του αρχικού βάρους και πολλαπλασιάζοντας επί 100. 9. Το αποτέλεσμα δεν πρέπει να υπερβαίνει το 5% του αρχικού βάρους του δείγματος ή οιονδήποτε άλλο αριθμό που εξασφαλίζει την τήρηση της επιτρεπτής ολικής περιεκτικότητος σε νερό εξωγενούς προελεύσεως. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΑΧΕΙΑΣ ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΩΣ 1. Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ποσότητος νερού που προκύπτει από την απόψυξη των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων. Αν αυτή η ποσότης νερού που προέρχεται από την αποστράγγιση και εκφράζεται σε ποσοστό επί τοις % του βάρους του σφαγίου, περιλαμβάνοντας όλα τα βρώσιμα παραπροϊόντα που περιέχονται στη συσκευασία, υπερβαίνει το όριο που καθορίζεται στο σημείο 7, είναι πιθανόν ότι απορροφήθηκε υπερβολική ποσότητα νερού κατά την επεξεργασία. Αυτή η μέθοδος δεν εφαρμόζεται στα πουλερικά τα οποία υπέστησαν την επίδραση πολυφωσφορικών ή άλλων ουσιών, αποτέλεσμα των οποίων είναι η αύξηση της κατακρατήσεως νερού. Πουλερικά για τα οποία υπάρχει υποψία ότι έχουν υποστεί την επίδραση τέτοιων ουσιών υποβάλλονται αμέσως σε ανάλυση βάσει της μεθόδου αναλύσεως που περιγράφεται στο παράρτημα III και IV. 2. Ορισμός Η ποσότης νερού που προσδιορίζεται με τη μέθοδο αυτή εκφράζεται σε ποσοστό επί τοις εκατό του ολικού βάρους του κατεψυγμένου ή υπερκατεψυγμένου σφαγίου, περιλαμβάνοντας και τα βρώσιμα παραπροϊόντα. 3. Αρχή Το κατεψυγμένο ή υπερκατεψυγμένο σφάγιο, συμπεριλαμβάνοντας, κατά περίπτωση και τα βρώσιμα παραπροϊόντα, αφήνεται να αποψυχθεί σε συνθήκες ελεγχόμενες και επιτρέπουσες τον υπολογισμό του βάρους του νερού που αποστραγγίσθηκε. 4. Συσκευές 4.1. Ζυγός ικανός να ζυγίζει μέχρι 5 χιλιόγραμμα με ακρίβεια μεγαλυτέρα του +- 1 γραμμαρίου. 4.2. Πλαστικοί σάκκοι αρκετά μεγάλοι για να χωρά το σφάγιο και φέροντες ασφαλές σύστημα προσδέσεως. 4.3. Λουτρό νερού θερμοστατικώς ελεγχόμενο ικανό να περιλάβει ποσότητα νερού οκταπλασίου όγκου εκείνου των προς έλεγχο πουλερικών και να διατηρεί τη θερμοκρασία του νερού αυτού στους 42 βαθμούς Κελσίου. 4.4. Φίλτρα χαρτιού ή απορροφητικές χαρτοπετσέτες. 5. Μέθοδος 5.1. Ξεχωρίζοντας 20 σφάγια τυχαία από την προς έλεγχο ποσότητα πουλερικών. Έως ότου κάθε σφάγιο εξετασθεί σύμφωνα με τα σημεία 5.2 μέχρι 5.11, διατηρούνται σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη των 12 βαθμών Κελσίου. 5.2. Σφογγίζεται η εξωτερική επιφάνεια της συσκευασίας ώστε να απομακρυνθεί ο πάγος και το νερό που ενυπάρχουν. Ζυγίζεται η συσκευασία και το περιεχόμενό της στρογγυλεύοντας το βάρος σε γραμμάρια. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M0. 5.3. Απαλλάσσεται το σφάγιο, καθώς και, αν είναι ανάγκη, τα βρώσιμα παραπροϊόντα του με τα οποία πωλείται, από το εξωτερικό περιτύλιγμα. Ξηραίνεται και ζυγίζεται το εξωτερικό περιτύλιγμα στρογγυλεύοντας το βάρος σε γραμμάρια. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M1 . 5.4. Το βάρος του κατεψυγμένου σφαγίου με τα παραπροϊόντα, υπολογίζεται δι' αφαιρέσεως του M1 από το M0. 5.5. Το σφάγιο με τα παραπροϊόντα τίθεται εντός ισχυρού και αδιαβρόχου πλαστικού σάκκου με την κοιλιακή κοιλότητα εστραμμένη προς το κατώτερο και κλεισμένο άκρο του σάκκου. Ο σάκκος είναι επαρκούς μεγέθους για την εξασφάλιση ασφαλούς προσδέσεως χωρίς να είναι πολύ μεγάλος. Μετά την τοποθέτηση του σφαγίου και των παραπροϊόντων του εντός του σάκκου απομακρύνεται διά συμπιέσεως όσο το δυνατό περισσότερος αέρας και ο σάκκος κλείεται στερεά. 5.6. Ο περιέχων το σφάγιο και τα βρώσιμα παραπροϊόντα σάκκος βυθίζεται εντός λουτρού νερού θερμοκρασίας 42+-2 βαθμών Κελσίου μέχρι το σημείο προσδέσεως, ώστε να καταλάβει τέτοια θέση που να μην είναι δυνατό να εισέλθει σ' αυτόν το νερό του λουτρού και διατηρείται στη θέση αυτή με τη βοήθεια βάρους αν τούτο είναι αναγκαίο. 5.7. Ο σάκκος παραμένει εντός του λουτρού μέχρις ότου το θερμικό κέντρο του πουλερικού φθάσει τους +4 βαθμούς Κελσίου. Ενδεικτικά, στην περίπτωση των πουλερικών με θερμοκρασία 12 βαθμών Κελσίου, η περίοδος βυθίσεως, κατά τη διάρκεια της οποίας η θερμοκρασία του νερού διατηρείται στους 42+-2 βαθμούς Κελσίου καθορίζεται ως εξής: "" ID="1">Λιγώτερο από 800 γρ.> ID="2">65"> ID="1">Μεταξύ 801-900 γρ.> ID="2">72"> ID="1">Μεταξύ 901-1000 γρ.> ID="2">78"> ID="1">Μεταξύ 1001-1100 γρ.> ID="2">85"> ID="1">Μεταξύ 1101-1200 γρ.> ID="2">91"> ID="1">Μεταξύ 1201-1300 γρ.> ID="2">98"> ID="1">Μεταξύ 1301-1400 γρ.> ID="2">105"> Μετά τα 1 400 γρ. απαιτείται αύξηση 7 λεπτών για κάθε επί πλέον 100 γρ. ή μέρος αυτών. 5.8. Ο σάκκος με το περιεχόμενό του, απομακρύνεται από το λουτρό νερού. Η βάση του σάκκου διατρυπάται ώστε να επιτραπεί η αποστράγγιση του παραχθέντος από την τήξη νερού. Ο σάκκος και το περιεχόμενό του αφήνεται μία ώρα προς αποστράγγιση σε θερμοκρασία μεταξύ των + 18 και + 25 βαθμών Κελσίου. 5.9. Το αποψυχθέν σφάγιο απομακρύνεται από τον σάκκο και η συσκευασία που περιέχει τα παραπροϊόντα (αν υπάρχει) απομακρύνεται από την κοιλιακή κοιλότητα. Η εσωτερική και εξωτερική επιφάνεια του σφαγίου στεγνώνεται με τη βοήθεια χάρτινου φίλτρου ή χάρτινων πετσετών. Ο σάκκος που περιέχει τα παραπροϊόντα διατρυπάται και αμέσως μετά την αποστράγγιση του τυχόν νερού, αυτός και τα παραπροϊόντα στεγνώνονται επίσης όσο το δυνατό περισσότερο προσεκτικά. 5.10. Γίνεται προσδιορισμός του ολικού βάρους του αποψυχθέντος σφαγίου, των παραπροϊόντων και της συσκευασίας τους στρογγυλεύοντας το βάρος σε γραμμάρια. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M2. 5.11. Γίνεται προσδιορισμός του βάρους της συσκευασίας η οποία περιείχε τα παραπροϊόντα στρογγυλεύοντας το βάρος σε γραμμάρια. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M3. 6. Υπολογισμός αποτελέσματος Η ποσότης του νερού που προέρχεται από την απόψυξη σαν ποσοστό επί τοις εκατό του βάρους του κατεψυγμένου ή υπερκατεψυγμένου σφαγίου (με τα παραπροϊόντα) δίδεται από τον τύπο: x 100 7. Αξιολόγηση αποτελέσματος Στην περίπτωση κατά την οποία η μέση ποσότης νερού που προέρχεται από την απόψυξη για τα 20 σφάγια του δείγματος υπερβαίνει το 5,2% του μέσου βάρους του κατεψυγμένου ή υπερκατεψυγμένου πουλερικού, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι η απορροφηθείσα κατά την επεξεργασία ποσότης νερού υπερβαίνει το επιτρεπτό όριο. Στην περίπτωση αυτή διενεργείται ανάλυση σύμφωνα με τη μέθοδο που περιγράφεται στο παράρτημα III ή το παράρτημα IV. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΣΕ ΝΕΡΟ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΛΕΚΤΟΡΩΝ, ΟΡΝΙΘΩΝ ΚΑΙ ΟΡΝΙΘΙΩΝ 1. Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ολικής περιεκτικότητος σε νερό εξωγενούς προελεύσεως των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων. Η μέθοδος περιλαμβάνει τον προσδιορισμό της περιεκτικότητος σε νερό και πρωτεΐνες δειγμάτων που προέρχονται από ομοιογενοποιημένα σφάγια των πουλερικών αυτών. Η κατ' αυτό τον τρόπο προσδιοριζομένη περιεκτικότης σε νερό συγκρίνεται με το επιτρεπτό όριο, που υπολογίζεται βάσει των τύπων του σημείου 6, προς τον σκοπό να προσδιορισθεί η υπερβολική απορρόφηση ή μη ποσότητος νερού κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται επίσης για τα πουλερικά τα οποία έχουν υποστεί επίδραση πολυφωσφορικών ή άλλων ουσιών, αποτέλεσμα των οποίων είναι η αύξηση της κατακρατήσεως νερού. Αν ο διενεργών την ανάλυση υποπτευθεί την παρουσία οιασδήποτε ουσίας η οποία είναι δυνατό να επηρεάσει τον προσδιορισμό, εναπόκειται σ' εκείνον να λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις. 2. Ορισμοί Η περιεκτικότης σε νερό και ακατέργαστες πρωτεΐνες εκφράζεται σε γραμμάρια. 3. Αρχή Η περιεκτικότης σε νερό και πρωτεΐνες προσδιορίζεται σύμφωνα με τις μεθόδους που περιγράφονται στους κανόνες ISO ή άλλες ανεγνωρισμένες από το Συμβούλιο μεθόδους αναλύσεως. 4. Συσκευές και αντιδραστήρια 4.1. Ζυγός για τη ζύγιση των σφαγίων και της συσκευασίας τους ικανός να ζυγίζει με ακρίβεια μεγαλύτερη του +- 1 γραμμαρίου. 4.2. Πέλεκυς τεμαχισμού ή πριόνι για τον τεμαχισμό του κρέατος σε τεμάχια καταλλήλου μεγέθους για την τροφοδοσία της μηχανής κοπής κρέατος σε κιμά. 4.3. Μηχανή κοπής κιμά και αναμίκτης μεγάλης δυναμικότητος, ικανοί για την ομοιογενοποίηση ολοκλήρων τεμαχίων κατεψυγμένων ή υπερκατεψυγμένων πουλερικών. Σημείωση: Δεν συνιστάται ορισμένος τύπος μηχανής κιμά. Θα πρέπει όμως να έχει επαρκή ισχύ για την κοπή σε κιμά του κατεψυγμένου ή υπερκατεψυγμένου κρέατος και των οστών και να είναι εφοδιασμένη με δίσκο με οπές διαμέτρου 4 χιλιοστομέτρων. 4.4. Συσκευή, όπως καθορίζεται λεπτομερώς στη μέθοδο ISO 1442, για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητος σε νερό. 4.5. Συσκευή, όπως καθορίζεται λεπτομερώς στη μέθοδο ISO R 937, για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητος σε πρωτεΐνες. 5. Διαδικασία 5.1. Λαμβάνονται τυχαία 7 σφάγια από την προς έλεγχο ποσότητα πουλερικών και φυλάσσονται σε θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη των 12 βαθμών Κελσίου έως ότου κάθε σφάγιο υποστεί ανάλυση σύμφωνα με τη μέθοδο που περιγράφεται στα σημεία 5.2 έως 5.6. 5.2. Αποσύρεται το σφάγιο από το ψυγείο και διενεργείται η διαδικασία της προπαρασκευής εντός της ώρας που ακολουθεί. 5.3. Το σφάγιο αφαιρείται από τη συσκευασία του. Τα βρώσιμα παραπροϊόντα του σφαγίου και τα περιτυλίγματά του αφαιρούνται. Μετά τον τεμαχισμό του σφαγίου σε μικρά τεμάχια, προσδιορίζεται το συνολικό βάρος του σφαγίου και των παραπροϊόντων, χωρίς τα υλικά συσκευασίας, στρογγυλεύοντάς το σε γραμμάρια, για να ληφθεί η τιμή P1. 5.4. Ολόκληρο το σφάγιο με όλα τα βρώσιμα παραπροϊόντα του, χωρίς τα υλικά συσκευασίας αλλά συμπεριλαμβανομένου του πάγου του σφαγίου, κόπτονται σε κιμά διερχόμενα δύο φορές μέσω του δίσκου που φέρει οπές διαμέτρου 4 χιλιοστομέτρων και με χρήση οικιακού αναμίκτου, αν παρίσταται ανάγκη, προς λήψη δείγματος ομοιογενούς και αντιπροσωπευτικού του αρχικού σφαγίου και των παραπροϊόντων του. 5.5. Δείγμα του ομοιογενοποιηθέντος σφαγίου λαμβάνεται και χρησιμοποιείται αμέσως για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητός του σε νερό με τη μέθοδο ISO 1442 και λαμβάνεται η περιεκτικότης σε νερό, η οποία παρίσταται με "α%". 5.6. Δείγμα του ομοιογενοποιηθέντος σφαγίου λαμβάνεται επίσης και χρησιμοποιείται αμέσως για τον προσδιορισμό της σε άζωτο περιεκτικότητος σύμφωνα με τη μέθοδο ISO R 937. Η περιεκτικότης αυτή σε άζωτο μετατρέπεται σε περιεκτικότητα σε ακατέργαστες πρωτεΐνες "β%" πολλαπλασιάζοντάς την με το συντελεστή 6,25. 6. Υπολογισμός αποτελεσμάτων 6.1. Το βάρος του νερού που περιέχεται στο σφάγιο δίδεται από τον τύπο αP1/100, το δε βάρος των πρωτεϊνών από τον τύπο βP1/100. 6.2. Υπολογίζεται το ολικό βάρος του νερού στα αναλυθέντα επτά σφάγια καθώς και το ολικό βάρος των πρωτεϊνών στα σφάγια αυτά. Το μέσο βάρος του νερού ή των πρωτεϊνών υπολογίζεται διαιρώντας το αντίστοιχο ολικό διά επτά. 6.3. Στην περίπτωση των ορνιθίων, η περιεκτικότητα σε νερό που προσδιορίζεται με τη μέθοδο αυτή και εκφράζεται σε γραμμάρια δίδεται από τον τύπο 3,84 βP1/100 + 59, που αντιπροσωπεύει το ανώτατο επιτρεπτό όριο. 6.4. Στην περίπτωση των ορνίθων και αλεκτόρων η περιεκτικότητα σε νερό που προσδιορίζεται με τη μέθοδο αυτή και εκφράζεται σε γραμμάρια, δίδεται από τον τύπο 3,78 βP1/100 + 33, που αντιπροσωπεύει το ανώτατο επιτρεπτό όριο. 6.5. Αν η μέση περιεκτικότης σε νερό των επτά σφαγίων, όπως αυτή προσδιορίσθηκε, υπερβαίνει το ποσό που δίνεται στο σημείο 6.3 (για τα ορνίθια) ή το σημείο 6.4 (για τις όρνιθες και τους αλέκτορες), τα σφάγια θεωρούνται ότι περιέχουν περισσότερο νερό εξωγενούς προελεύσεως από ό,τι τεχνικά επιτρέπεται. 6.6. Αν το αποτέλεσμα της αναλύσεως των επτά σφαγίων είναι μικρότερο από το αποτέλεσμα που λαμβάνεται με χρησιμοποίηση της παρούσης μεθόδου αναλύσεως, η ελεγχθείσα ποσότης πουλερικών θεωρείται σύμφωνη προς τον κανονισμό. 6.7. Τα αποτελέσματα της αναλύσεως στην περίπτωση των αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων που φέρουν την ένδειξη "πουλερικά προψυχθέντα εν ξηρώ" δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τα ακόλουθα όρια: - ορνίθια: 3,38 βP1/100 + 55,1 - αλέκτορες και όρνιθες: 3,34 βP1/100 + 22,9. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΟΣ ΣΕ ΝΕΡΟ ΤΩΝ ΑΛΕΚΤΟΡΩΝ, ΟΡΝΙΘΩΝ ΚΑΙ ΟΡΝΙΘΙΩΝ 1. Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της ολικής περιεκτικότητος σε νερό εξωγενούς προελεύσεως των κατεψυγμένων και υπερκατεψυγμένων αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων. Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται επίσης για τα πουλερικά τα οποία έχουν υποστεί επίδραση πολυφωσφορικών ή άλλων ουσιών, αποτέλεσμα των οποίων είναι η αύξηση της κατακρατήσεως νερού. 2. Ορισμοί Κρέας: το σφάγιο πουλερικών χωρίς οστά, χόνδρους και παραπροϊόντα. Παραπροϊόντα: τα σπλάχνα που αφαιρούνται από το σφάγιο και ο λαιμός χωρίς το δέρμα. 3. Αρχή Η ολική περιεκτικότης σε νερό, προσδιοριζομένη βάσει των απωλειών σε νερό κατά την απόψυξη και βάσει της περιεκτικότητος σε νερό του αποψυχθέντος σφαγίου χωρίς οστά, χόνδρους και παραπροϊόντα, συγκρίνεται με τη φυσιολογική περιεκτικότητα σε νερό, η οποία εξαρτάται κατά μία σταθερά αναλογία από την ξηρά, χωρίς λίπος, μάζα του κρέατος. Το ποσό κατά το οποίο η ολική σε νερό περιεκτικότης υπερβαίνει τη φυσιολογική περιεκτικότητα σε νερό αντιπροσωπεύει την περιεκτικότητα σε νερό εξωγενούς προελεύσεως που εκφράζεται ως εκατοστιαία κατά βάρος αναλογία επί του μη αποψυχθέντος σφαγίου χωρίς συσκευασία και παραπροϊόντα. 4. Συσκευές και αντιδραστήρια 4.1. Ζυγός προορισμένος για τη ζύγιση των σφαγίων και των υλικών συσκευασίας τους, ικανός να ζυγίζει με ακρίβεια μεγαλύτερη του +- 1 γραμμαρίου. 4.2. Μαχαίρι για τον τεμαχισμό του σφαγίου σε τεμάχια καταλλήλου μεγέθους για την τροφοδοσία της μηχανής κοπής του κρέατος σε κιμά. 4.3. Μηχανή κοπής κιμά, μεγάλης δυναμικότητος, με οπές διαμέτρου 3 χιλιοστομέτρων ικανή για την ομοιογενοποίηση ολοκλήρων τεμαχίων πουλερικών. 4.4. Συσκευή, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στη μέθοδο ISO 1442, για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητος σε νερό. 4.5. Συσκευή όπως περιγράφεται λεπτομερώς στη μέθοδο ISO 1444, για τον προσδιορισμό του λίπους. 5. Διαδικασία 5.1. Λαμβάνονται τυχαία 7 σφάγια από την προς έλεγχο ποσότητα πουλερικών και προσδιορίζονται οι απώλειες αυτών σε νερό με τη συσκευή και βάσει της μεθόδου εργασίας που ορίζονται λεπτομερώς στο παράρτημα II, σημεία 4 και 5, αντιστοίχως. Οσάκις ο έλεγχος με τη μέθοδο αυτή γίνεται σε δεύτερο στάδιο, π.χ. οσάκις διενεργείται μετά τον έλεγχο που περιγράφεται στο παράρτημα II, το απαιτούμενο δείγμα δύναται να ληφθεί από εκείνο που ήδη χρησιμοποιήθηκε στον πρώτο έλεγχο, υπό την προϋπόθεση ότι τα επτά αυτά σφάγια που χρησιμοποιήθηκαν για το σκοπό αυτό ελήφθησαν τυχαία πριν από τον πρώτο έλεγχο. 5.2. Γίνεται προσδιορισμός του βάρους των παραπροϊόντων που περιέχονται στο σφάγιο, αφού αφαιρεθεί το βάρος της συσκευασίας που τα περιέχει και υπολογισμός σύμφωνα με το παράρτημα II, σημείο 5.11. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M4. 5.3. Το κρέας αφαιρείται με προσοχή από το αποψυχθέν σφάγιο. 5.4. Προσδιορίζεται σε γραμμάρια αφ' ενός μεν το βάρος του κρέατος, αφ' ετέρου δε των οστών και των χόνδρων και παριστώνται με M5 (για το κρέας) και M6 (για τα οστά και τους χόνδρους). Η διαφορά (M2 M3 M4) (M5 + M6) δίδει τις απώλειες κατά τη διαδικασία αυτή = (M7). 5.5. Το κρέας καταψύχεται εντός πλαστικού σάκκου πολυαιθυλενίου. Μετά την κατάψυξη αφαιρείται ο σάκκος πολυαιθυλενίου το δε κρέας κόπτεται σε τεμάχια πάχους 3 χιλιοστομέτρων που περνούν τρεις φορές από τη μηχανή κοπής κιμά. Ακολουθεί ανακάτεμα με το χέρι, αν υπάρχει ανάγκη, για την απόκτηση ομοιογενούς μίγματος. 5.6. Λαμβάνονται δείγματα από το ομοιογενές αυτό δείγμα και προσδιορίζεται η περιεκτικότης σε νερό και λίπος σύμφωνα με τις μεθόδους ISO 1442 και ISO 1444. Οι περιεκτικότητες σε νερό και λίπος εκφράζονται επί τοις εκατό. 5.7. Από τις εκατοστιαίες περιεκτικότητες σε νερό και λίπος υπολογίζονται οι απόλυτες περιεκτικότητες του κρέατος σε νερό και λίπος. Κατ' αυτό τον τρόπο λαμβάνεται το M8 και το M9, αντιστοίχως. 6. Υπολογισμός αποτελεσμάτων 6.1. Η ολική περιεκτικότης σε νερό δίδεται από τον τύπο: (M0 M1 M2) + M7 + M8 = M10 6.2. Η φυσιολογική περιεκτικότης σε νερό δίδεται από τον τύπο: α) για τα ορνίθια: - με τα βρώσιμα παραπροϊόντα: [(M5+M4) M8 M9]x3,48+39,9 = M11 - χωρίς παραπροϊόντα:(M5 M8 M9)x3,5 = M11 β) για τους αλέκτορες και τις όρνιθες: - με τα παραπροϊόντα: [(M5+M4) M8 M9]x3,36 34,5 = M12 - χωρίς παραπροϊόντα:(M5 M8 M9)x3,0 = M11 6.3. Η εκατοστιαία αναλογία της περιεκτικότητος σε νερό εξωγενούς προελεύσεως δίδεται από τους ακόλουθους τύπους: - με τα βρώσιμα παραπροϊόντα: x 100 - χωρίς τα βρώσιμα παραπροϊόντα: x 100 β) για τους αλέκτορες και τις όρνιθες: - με τα βρώσιμα παραπροϊόντα: x 100 - χωρίς τα βρώσιμα παραπροϊόντα: x 100 6.4. Αν τα 7 σφάγια περιέχουν κατά μέσο όρο 6% ή λιγότερο αυτού νερό εξωγενούς προελεύσεως, η ελεγχθείσα ποσότης πουλερικών θεωρείται εντάξει. 6.5. Τα αποτέλεσματα της αναλύσεως στην περίπτωση των αλεκτόρων, ορνίθων και ορνιθίων που φέρουν την ένδειξη "πουλερικά προψυχθέντα εν ξηρώ" δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τα ακόλουθα όρια: 1. για τα ορνίθια: με τα παραπροϊόντα:[(M5+M4) M8 M9] x 3,48+39,9 = M11 - χωρίς παραπροϊόντα:(M5 M8 M9)x3,5 = M11 2. για τους αλέκτορες και τις όρνιθες: - με τα παραπροϊόντα: [(M5+M4) M8 M9]x3,36 34,5 = M12 - χωρίς τα παραπροϊόντα: (M5 M8 M9)x3 = M12