24.10.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 273/12

(1)

Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις και συμβάντα καταδεικνύουν ότι η απειλή από τα αυτοσχέδια εκρηκτικά στην Ευρώπη παραμένει μεγάλη. Οι πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών εξακολουθούν να είναι προσβάσιμες και να χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών, παρά τις προσπάθειες για αποτελεσματικό περιορισμό και έλεγχο της πρόσβασης σε αυτές.

(2)

Με την απόφαση 2370 (2017), το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ υπογραμμίζει την πρωταρχική ανάγκη να εμποδιστούν οι τρομοκράτες από τη χρήση ή την απόκτηση πρόσβασης σε πρώτες ύλες και συστατικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή εκρηκτικών και ζητεί μεγαλύτερη επαγρύπνηση, μεταξύ άλλων με την έκδοση ορθών πρακτικών, την ανταλλαγή πληροφοριών σε διασυνοριακό επίπεδο και τη δημιουργία εταιρικών σχέσεων.

(3)

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 98/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (1) θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τη διαθεσιμότητα, την εισαγωγή, την κατοχή και τη χρήση ουσιών ή μειγμάτων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την παράνομη κατασκευή εκρηκτικών, με στόχο να περιορισθεί η διαθεσιμότητά τους στο ευρύ κοινό και να διασφαλιστεί η ενδεδειγμένη υποβολή αναφορών για ύποπτες συναλλαγές σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού.

(4)

Η ορθή εφαρμογή του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 από όλα τα κράτη μέλη είναι αναγκαία, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του που είναι η βελτίωση της ελεύθερης κυκλοφορίας χημικών ουσιών και μειγμάτων εντός της εσωτερικής αγοράς και η εξάλειψη των στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, διασφαλίζοντας παράλληλα υψηλό επίπεδο προστασίας της ασφάλειας του ευρέος κοινού. Επίσης, θα προωθήσει τους στόχους της οδηγίας (ΕΕ) 2017/541 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2) για την πρόληψη τρομοκρατικών εγκλημάτων που αφορούν την κατασκευή, κατοχή, κτήση, μεταφορά, προμήθεια ή χρήση εκρηκτικών υλών, καθώς και την παροχή και λήψη οδηγιών σχετικά με την κατασκευή ή τη χρήση εκρηκτικών υλών.

(5)

Η παρούσα σύσταση αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει ότι ο στόχος του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013 μπορεί να επιτευχθεί αποτελεσματικότερα με την παροχή καθοδήγησης στα κράτη μέλη σχετικά με την εφαρμογή του. Η παρούσα σύσταση συμπληρώνει τις κατευθυντήριες γραμμές (3) που εξέδωσαν η Επιτροπή και η μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες (4) και λαμβάνει υπόψη τις συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της εν λόγω επιτροπής και κατά τη διάρκεια σειράς περιφερειακών εργαστηρίων με τη συμμετοχή αρχών των κρατών μελών, που διοργανώθηκαν το 2016 και το 2017.

(6)

Η διαθεσιμότητα πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών για το ευρύ κοινό θα πρέπει να είναι περιορισμένη ώστε να αποφεύγεται η κτήση τους από τους τρομοκράτες. Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 98/2013 περιορίζει την πρόσβαση σε επτά χημικές ουσίες και τη χρήση αυτών (πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς που αναφέρονται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013) (5) από τα μέλη του ευρέος κοινού.

(7)

Παρά την εν λόγω απαγόρευση, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίζουν την παροχή πρόσβασης του κοινού στις εν λόγω ουσίες μόνο μέσω ενός συστήματος αδειών και καταχώρισης. Από την 1η Ιανουαρίου 2017, δεκαέξι κράτη μέλη εφαρμόζουν καθεστώτα χορήγησης άδειας και/ή καταχώρισης αντί της απαγόρευσης (6). Κατά συνέπεια, στα εν λόγω κράτη μέλη, πρόδρομες ουσίες και μείγματα εκρηκτικών υλών υπό περιορισμούς εξακολουθούν να είναι προσβάσιμα και να χρησιμοποιούνται από μέλη του ευρέος κοινού.

(8)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προσδιορίζουν και να προωθούν χαμηλότερες συγκεντρώσεις και εναλλακτικές ουσίες που προκαλούν λιγότερες ανησυχίες ως προς την ασφάλεια, καθώς και να θεσπίζουν τους όρους για την αποθήκευση των πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών. Τα κράτη μέλη που διαθέτουν καθεστώς χορήγησης άδειας θα πρέπει να διενεργούν ελέγχους σχετικά με το ιστορικό του ατόμου που ζητεί την άδεια.

(9)

Η παρούσα σύσταση απευθύνει επίσης έκκληση για βελτίωση της επιβολής των περιορισμών και ελέγχων που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 98/2013 και για διατομεακή συνεργασία. Η αύξηση του επιπέδου ευαισθητοποίησης όλων των φορέων στην αλυσίδα εφοδιασμού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο, θα τους επιτρέψει να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 98/2013.

(10)

Με την επιφύλαξη των νομικών πλαισίων για τη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο των ποινικών ερευνών σχετικά με τρομοκρατικά αδικήματα (7) ή στον τομέα των τελωνείων (8), η παρούσα σύσταση απευθύνει έκκληση για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με ύποπτες συναλλαγές, εξαφανίσεις, κλοπές και άλλα ύποπτα συμβάντα ή αιτήσεις χορήγησης αδείας, όταν τούτο φαίνεται να έχει διασυνοριακό χαρακτήρα.

(11)

Αν και στις πρόσφατες επιθέσεις και συμβάντα έχει ως επί το πλείστον χρησιμοποιηθεί τριυπεροξείδιο της τριακετόνης (TATP), η απειλή αφορά ένα ευρύτερο φάσμα αυτοσχέδιων εκρηκτικών υλών και πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών. Η Ένωση και τα κράτη μέλη της πρέπει να συνεχίσουν να επαγρυπνούν για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση εξελίξεων στον εν λόγω τομέα, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς και χρήστες.

(12)

Μετά την έκδοση του κανονισμού, η Επιτροπή παρακολουθεί και διευκολύνει την εφαρμογή του σε στενή συνεργασία με τη μόνιμη επιτροπή για τις πρόδρομες ουσίες. Τον Φεβρουάριο του 2017, η Επιτροπή εξέδωσε έκθεση (9) που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, μολονότι η θέση σε ισχύ του κανονισμού έχει συμβάλει στον περιορισμό της απειλής που συνιστούν οι πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών στην Ευρώπη, είναι αναγκαίο να προσδιοριστούν μέτρα και δράσεις που ενισχύουν το σύστημα των ελέγχων όσον αφορά τα αυτοσχέδια εκρηκτικά. Τον Μάιο του 2017, η Επιτροπή ξεκίνησε τις εργασίες της για την αναθεώρηση του κανονισμού (10) για τις πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών, με μια αξιολόγηση που θα ακολουθηθεί από εκτίμηση επιπτώσεων κατά το πρώτο εξάμηνο του 2018. Η αξιολόγηση θα εξετάσει τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία του κανονισμού, ενώ επίσης θα εντοπίσει προβλήματα και εμπόδια που ενδέχεται να απαιτούν την ανάληψη περαιτέρω δράσης. Στο πλαίσιο της εκτίμησης επιπτώσεων θα εξεταστούν διάφορες επιλογές πολιτικής για να αντιμετωπιστούν τυχόν εντοπισθέντα προβλήματα και εμπόδια. Εν αναμονή των αποτελεσμάτων της εν λόγω αναθεώρησης, η σύσταση προτείνει στα κράτη μέλη να λάβουν άμεσα μέτρα για τον αποτελεσματικό περιορισμό της διαθεσιμότητας πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών για το ευρύ κοινό στο πλαίσιο του ισχύοντος κανονισμού,

1.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 98/2013, με σκοπό τον περιορισμό της διαθεσιμότητας πρόδρομων ουσιών εκρηκτικών υλών για το ευρύ κοινό και την αποτροπή της πρόσβασης τρομοκρατών σε πρόδρομες ουσίες εκρηκτικών υλών, καθώς και για τη διασφάλιση της ενδεδειγμένης υποβολής αναφορών για ύποπτες συναλλαγές σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Για τον σκοπό αυτό, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αξιολογήσουν προσεκτικά εάν το σύστημα απαγόρευσης, χορήγησης αδειών ή καταχώρισης που εφαρμόζουν επιτυγχάνει πράγματι τους εν λόγω στόχους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τα αποτελέσματα της αξιολόγησής τους εντός τεσσάρων μηνών από την έκδοση της παρούσας σύστασης. Οι εν λόγω πληροφορίες θα συμβάλουν στην αξιολόγηση πιθανών περαιτέρω μέτρων σε επίπεδο ΕΕ.

2.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναλάβουν επειγόντως τις ακόλουθες δράσεις:

3.

Προκειμένου να ενισχυθεί η συνεργασία και η σύνδεση με την αλυσίδα εφοδιασμού, τα κράτη μέλη θα πρέπει: