32001D0829

Απόφαση της Επιτροπής

της 28ης Μαρτίου 2001

για την κρατική ενίσχυση την οποία η Ιταλία προτίθεται να εφαρμόσει υπέρ της Ferriere Nord SpA

[κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό Ε(2001) 1010]

(Το κείμενο στην ιταλική γλώσσα είναι το μόνο αυθεντικό)

(Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ)

(2001/829/ΕΚ, ΕΚΑΧ)

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 88 παράγραφος 2 πρώτο εδάφιο,

τη συμφωνία για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, και ιδίως το άρθρο 4 στοιχείο γ),

την απόφαση αριθ. 2496/96/ΕΚΑΧ της Επιτροπής, της 18ης Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με τη θέσπιση κοινοτικών κανόνων για τις ενισχύσεις υπέρ της χαλυβουργίας(1), και ιδίως το άρθρο 6 παράγραφος 5,

τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, και ιδίως το άρθρο 62 παράγραφος 1 στοιχείο α),

Αφού κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις(2) και έχοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που διαβιβάστηκαν,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

I. ΔIΑΔΙΚΑΣΙΑ

(1) Οι ιταλικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή, με επιστολή της 19ης Φεβρουαρίου 1999, σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 της απόφασης 2496/96/ΕΚΑΧ, την πρόθεσή τους να χορηγήσουν ενίσχυση σε ό,τι αφορά το περιβάλλον στην χαλυβουργική επιχείρηση ΕΚΑΧ Ferriere Nord SpA με βάση τον περιφερειακό νόμο αριθ. 47 τίτλος VΙ της 3ης Ιουνίου 1978, που τροποποιήθηκε με τον περιφερειακό νόμο αριθ. 2 της 2ας Ιανουαρίου 1992(3), και η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή [επιστολή SG (92) D 18803 της 22ας Δεκεμβρίου 1992] Η κοινοποίηση αφορούσε ενίσχυση στις επενδύσεις για μια εγκατάσταση συνεχούς χύτευσης χάλυβα και μια νέα γραμμή έλασης για την παραγωγή δομικών πλεγμάτων.

(2) Η Επιτροπή ανακοίνωσε στην ιταλική κυβέρνηση, με επιστολή της της 3ης Ιουνίου 1999, την απόφαση να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 6 παράγραφος 5 της απόφασης 2496/96/ΕΚΑΧ όσον αφορά τη σχετική ενίσχυση, καλώντας την να υποβάλει τις παρατηρήσεις της. Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(4). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους όσον αφορά τη σχετική ενίσχυση.

(3) Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από τη Ferriere Nord και από την European Independent Steelworks Association (EISA), τις οποίες ακολούθως διαβίβασε στην ιταλική κυβέρνηση για να της δώσει τη δυνατότητα να ανταπαντήσει. Οι σχετικές παρατηρήσεις της ιταλικής κυβέρνησης διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή με επιστολή της 24ης Δεκεμβρίου 1999.

(4) Η Ferriere Nord πληροφόρησε, με επιστολή της 21ης Ιουλίου 2000, την Επιτροπή ότι παραιτήθηκε της δημόσιας ενίσχυσης για το μέρος που αφορά επενδύσεις ΕΚΑΧ. Οι ιταλικές αρχές απέσυραν, με επιστολή τους της 25ης Ιουλίου 2000, το μέρος της κοινοποίησης που αφορά ενισχύσεις για επενδύσεις στις εγκαταστάσεις παραγωγής των προϊόντων ΕΚΑΧ, ενώ επιβεβαίωσαν το μέρος της κοινοποίησης που αφορά ενισχύσεις για επενδύσεις στην εγκατάσταση παραγωγής δομικών πλεγμάτων.

(5) Η Επιτροπή ανακοίνωσε, με επιστολή της της 14ης Αυγούστου 2000, στην ιταλική κυβέρνηση την απόφαση να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 88, παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚΑΧ κατά της ενίσχυσης για την εγκατάσταση παραγωγής δομικών πλεγμάτων. Η απόφαση αυτή δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων(5). Η Επιτροπή κάλεσε τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επ' αυτού.

(6) Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις από τη Ferriere Nord και από την UK Steel Association. Οι παρατηρήσεις αυτές διαβιβάστηκαν στην Ιταλία, η οποία κληθείσα να απαντήσει έστειλε τις παρατηρήσεις της με επιστολή της 15ης Ιανουαρίου 2001.

II. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

(7) Σε συνέχεια της μερικής απόσυρσης της κοινοποίησης που αναφέρεται στο σημείο 4, η ενίσχυση που αποτελεί αντικείμενο της παρούσας απόφασης αφορά επιδότηση ίση με το 15 % ενός μέρους των δαπανών επένδυσης σε μια νέα εγκατάσταση για την παραγωγή δομικών πλεγμάτων που, σε σχέση με τις παραδοσιακές εγκαταστάσεις, καταργεί τη διαδικασία της εν ψυχρώ συρματοποίησης. Σύμφωνα με την αίτηση που υποβλήθηκε στις ιταλικές αρχές από τη Ferriere Nord στις 27 Μαρτίου 1996, η κατασκευή της εγκατάστασης όφειλε να περατωθεί τον Μάρτιο 1998. Οι επιλέξιμες δαπάνες ανέρχονται σε 11 δισεκατομμύρια ιταλικές λίρες (5,68 εκατομμύρια ευρώ) και η ενίσχυση είναι ίση με 1650 εκατομμύρια ιταλικές λίρες (852154 ευρώ).

(8) Η Ferriere Nord είναι θυγατρική επιχείρηση του ομίλου Pittini και παράγει τόσο χαλυβουργικά προϊόντα ΕΚΑΧ (χαλύβδινη ράβδο κυκλικής διατομής και χαλύβδινο χονδρόσυρμα) όσο και χαλυβουργικά προϊόντα ΕΚ (δομικά πλέγματα για οροφές και τοίχους, υποστυλώματα για φέροντες δοκούς κ.λπ.). Το 1999 η επιχείρηση πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 408,1 δισεκατομμυρίων ιταλικών λιρών (210,8 εκατομμύρια ευρώ), εκ των οποίων το 84 % στην Ιταλία, το 11 % στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το 5 % στον υπόλοιπο κόσμο. Η Ferriere Nord είναι ένας από τους μεγαλύτερους ευρωπαίους παραγωγούς δομικών πλεγμάτων.

(9) Το δομικό πλέγμα είναι ένα προκατασκευασμένο προϊόν ενίσχυσης, αποτελούμενο από χαλύβδινα σύρματα ενίσχυσης που έχουν παραχθεί με εν ψυχρώ συρματοποίηση, λεία ή με νευρώσεις, που έχουν συγκολληθεί μαζί κάθετα ώστε να σχηματίζουν ένα πλέγμα. Οι ενδοκοινοτικές ανταλλαγές δομικών πλεγμάτων είναι σημαντικές(6).

(10) Στις προαναφερθείσες αποφάσεις κίνησης της διαδικασίας, η Επιτροπή θεώρησε ότι η νέα γραμμή έλασης είχε ως κύριο σκοπό την αντικατάσταση ή την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας της επιχείρησης Ferriere Nord για την παραγωγή δομικών πλεγμάτων και τη μείωση του αριθμού των σταδίων παραγωγής απαραίτητων για την παραγωγή του τελικού προϊόντος σε σχέση με τις προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις. Πρόκειται για μια εντελώς νέα γραμμή της οποίας ο πρώτος στόχος αποτελείται από την παραγωγή δομικών πλεγμάτων σύμφωνα με πιο ανταγωνιστικές διαδικασίες. Η Επιτροπή, κατά συνέπεια, συμπέρανε ότι τα αποτελέσματα στις συνθήκες εργασίας και στο περιβάλλον αποτελούσαν απλώς δευτερεύουσες συνέπειες της επένδυσης και επεσήμανε ότι οι ιταλικές αρχές δεν παρέσχον καμία απόδειξη που να βεβαιώνει ότι ο κύριος στόχος της νέας εγκατάστασης συνίστατο στην προστασία του περιβάλλοντος ή στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας.

III. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΤΡΙΤΩΝ

(11) Με επιστολή της 5ης Νοεμβρίου 1999, η επιχείρηση Ferriere Nord SpA επιβεβαίωσε ότι η επένδυση σχετικά με μια νέα γραμμή έλασης δεν έπρεπε να θεωρηθεί στα πλαίσια των κανόνων ΕΚΑΧ, αφού το δομικό πλέγμα είναι ένα προϊόν που υπόκειται στη συνθήκη ΕΚ και όχι στη συνθήκη ΕΚΑΧ. Τα άλλα επιχειρήματα της επιχείρησης Ferriere Nord SpA ήταν στην ουσία ανάλογα με εκείνα που υπέβαλαν οι ιταλικές αρχές στην επιστολή τους της 13ης Αυγούστου 1999 (βλέπε αιτιολογικές σκέψεις 18 έως 20).

(12) Με επιστολή της στις 4 Νοεμβρίου 1999, η European Independent Steelworks Association (EISA) δήλωσε ότι η επιχείρηση είχε ήδη πραγματοποιήσει μεγάλες επενδύσεις για την παραγωγή δομικού πλέγματος υψηλής ελατότητας (προϊόν μη ΕΚΑΧ), ότι η ζήτηση του προϊόντος ήταν σε αύξηση, ότι δεν υπήρχε στον τομέα πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και ότι το εν λόγω προϊόν ήταν θεμελιώδους σημασίας για τον οικοδομικό τομέα, ιδίως στις περιοχές υψηλής σεισμικότητας. Και η EISA θεωρούσε ότι οι επενδύσεις θα παρήγαγαν θετικά αποτελέσματα σημαντικά για την προστασία του περιβάλλοντος.

(13) Στην επιστολή της 10ης Νοεμβρίου 2000 η Ferriere Nord δήλωσε ότι υπάρχει σαφής φυσικός(7), βιομηχανικός, παραγωγικός, τεχνολογικός και εμπορικός διαχωρισμός μεταξύ των τόπων παραγωγής ΕΚΑΧ και της νέας βιομηχανικής εγκατάστασης για την παραγωγή των δομικών πλεγμάτων και υπογράμμισε ότι υπάρχει ένας σαφής οικονομολογιστικός διαχωρισμός μεταξύ των επενδύσεων ΕΚΑΧ και των επενδύσεων ΕΚ. Σε ό,τι αφορά τη συμβιβασιμότητα της ενίσχυσης με τους κοινοτικούς προσανατολισμούς, η Ferriere Nord δήλωσε ότι η προηγούμενη εγκατάσταση παραγωγής δομικών πλεγμάτων είχε πραγματοποιηθεί τη δεκαετία του 70 και ότι, επειδή βασιζόταν στις παραδοσιακές παραγωγικές διαδικασίες της εν ψυχρώ έλασης, ευθυγράμμισης, κοπής και ένωσης με ηλεκτρική συγκόλληση, προξενούσε σημαντικά προβλήματα περιβαλλοντικής μόλυνσης. Η εταιρεία δήλωσε ότι για τη ριζική επίλυση αυτών των προβλημάτων σχεδίασε και υλοποίησε μια καινοτόμο πιλοτική εγκατάσταση που χαρακτηρίζεται από μια πρωτότυπη παραγωγική διαδικασία, μοναδική στο είδος της στην Ευρώπη.

(14) H ρύπανση που προξενεί η νέα εγκατάσταση είναι μικρότερη από τα όρια που καθόρισε το νομοθετικό διάταγμα αριθ. 372 της 4ης Αυγούστου 1999, το οποίο μετατρέπει σε εσωτερικό δίκαιο την κοινοτική οδηγία 96/61/ΕΚ σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης που προέρχεται από βιομηχανικές δραστηριότητες. Η νέα παραγωγική διαδικασία επιφέρει τις ακόλουθες περιβαλλοντικές βελτιώσεις:

>ΘΕΣΗ ΠΙΝΑΚΑ>

(15) Σύμφωνα με την επιχείρηση Ferriere Nord, οι κοινοτικοί κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος (ΕΕ C 72 του 1994) αποκλείουν τη δυνατότητα εξουσιοδότησης επενδύσεων για νέες εγκαταστάσεις που δεν βελτιώνουν τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Εάν όμως η νέα επένδυση βελτιώνει τις περιβαλλοντικές προδιαγραφές η ενίσχυση καθίσταται νόμιμη, σε αναλογία με τις δαπάνες που προορίζονται γι' αυτό το σκοπό (σημείο 3.2.1 σ. 6). Η επιχείρηση υποστηρίζει ότι η περιφέρεια έχει ήδη ορίσει ως μη επιλέξιμες τις δαπάνες που αφορούν διαρθρωτικά έργα και ειδικές εγκαταστάσεις της βιομηχανικής μονάδας (9000 εκατομμύρια ιταλικές λίρες), ενώ τα υπόλοιπα 11000 εκατομμύρια ιταλικές λίρες θα εκπροσωπούσαν το περιβαλλοντικό μέρος των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για την υλοποίηση της εγκατάστασης.

(16) Σε ό,τι αφορά την ένταση της ενίσχυσης, η Ferriere Nord υποστηρίζει ότι η μη επιστρεπτέα επιχορήγηση 1650 εκατομμυρίων ιταλικών λιρών είναι ίση με το 15 % των επιλέξιμων δαπανών, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από το ανώτατο όριο που επιτρέπεται για τις ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να ενθαρρύνουν την τήρηση πιο αυστηρών κριτηρίων από εκείνα που προβλέπονται από τη δεσμευτική περιβαλλοντική νομοθεσία ή από εκείνα που καθορίζονται απουσία τέτοιας νομοθεσίας.

(17) Η UK Iron and Steel Association με επιστολή της στις 4 Δεκεμβρίου 2000 δήλωσε ότι η εν λόγω ενίσχυση πρέπει να αξιολογηθεί με βάση τη νομοθεσία ΕΚΑΧ, αφού υφίσταται ένας κατάλληλος νομικός και λογιστικός διαχωρισμός μεταξύ των δραστηριοτήτων ΕΚ και των δραστηριοτήτων ΕΚΑΧ, προσθέτοντας όμως ότι η ενίσχυση δεν θα έπρεπε να εγκριθεί, δεδομένου του σαφούς οικονομικού στόχου της επένδυσης.

IV. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

(18) Οι ιταλικές αρχές επεσήμαναν, στην επιστολή τους της 3ης Αυγούστου 1999, ότι η νέα γραμμή έλασης παράγει δομικά πλέγματα, ένα προϊόν που δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της συνθήκης ΕΚΑΧ και ότι η σχετική επένδυση για τη συγκεκριμένη νέα γραμμή έλασης έχει ως στόχο όχι μόνο να μειώσει την ηχορύπανση, αλλά πάνω απ' όλα να μειώσει την ποσότητα των αποβλήτων παραγωγής που αποτελούνται από σκωρίες σιδήρου (περίπου 3000 τόνοι ετησίως).

(19) Επιπλέον, οι ιταλικές αρχές υποστήριξαν ότι η μείωση του επιπέδου έκθεσης του προσωπικού στον θόρυβο ανταποκρίνεται σε έναν από τους στόχους της κοινοτικής πολιτικής στον τομέα του περιβάλλοντος κατά την έννοια του άρθρου 174 της συνθήκης ΕΚ, δηλ. την προστασία της ανθρώπινης υγείας. Επεσήμαναν επίσης ότι, σύμφωνα με τον πίνακα 12 του κοινοτικού προγράμματος πολιτικής και δράσης υπέρ του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης(8), "κανείς δεν πρέπει να εκτίθεται σε επίπεδα θορύβου τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την υγεία και την ποιότητα της ζωής του" και υποστήριξαν επίσης ότι η ύπαρξη μιας οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της έκθεσης τους στο θόρυβο κατά την εργασία(9) δεν συνεπάγεται ότι τα μέτρα που ελήφθησαν υπέρ των εργαζομένων δεν αποτελούν μέτρα περιβαλλοντικού χαρακτήρα.

(20) Σε ό,τι αφορά τη συμβιβασιμότητα της ενίσχυσης με τους κοινοτικούς κανόνες, οι ιταλικές αρχές δήλωσαν ότι το μέτρο είναι σύμφωνο με το σημείο 3.2.1 της κοινοτικής νομοθεσίας για τις κρατικές ενισχύσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, αφού η νέα μονάδα δεν θεωρείται ότι θα δημιουργήσει ή θα αντικαταστήσει την παραγωγική ικανότητα των προϋπαρχουσών μονάδων αλλά αποκλειστικά ότι θα καταστήσει δυνατή μια καινοτόμο διαδικασία παραγωγής η οποία θα μειώνει σημαντικά την ηχορύπανση και θα εξαλείφει τα απόβλητα που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το οξείδιο σε σκόνη· από την άλλη πλευρά, η περιφέρεια Friuli-Venezia Giulia έχει ήδη αποφασίσει να αποκλείσει μέρος των δαπανών (σχετικά με τα διαρθρωτικά έργα και τις γενικές εγκαταστάσεις) από το επιλέξιμο ποσό για την ενίσχυση.

(21) Τέλος, με επιστολές της 17ης Νοεμβρίου 1999 και 26ης Απριλίου 2000, οι ιταλικές αρχές υποστήριξαν ότι σύμφωνα με το πρόγραμμα που θεσπίστηκε από τον περιφερειακό νόμο αριθ. 47/78, και ο οποίος εγκρίθηκε από την Επιτροπή, θεωρούνται επιλέξιμες οι ενισχύσεις που έχουν ως σκοπό την ποιοτική βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας.

(22) Οι ιταλικές αρχές δεν υπέβαλαν παρατηρήσεις επί της απόφασης κίνησης της διαδικασίας του άρθρου 88 της συνθήκης ΕΚ, που αναφέρεται στην αιτιολογική σκέψη 5. Στην επιστολή τους της 15ης Ιανουαρίου 2001 περιορίστηκαν να απαντήσουν στις παρατηρήσεις της UK Iron and Steel Association επιμένοντας στο γεγονός ότι η ενίσχυση έπρεπε να εκτιμηθεί με βάση τη συνθήκη ΕΚ.

V. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ

(23) H Ferriere Nord αποτελεί "επιχείρηση" κατά την έννοια του άρθρου 80 της συνθήκης ΕΚΑΧ εφόσον κατασκευάζει προϊόντα που αναγράφονται στο παράρτημα της εν λόγω συνθήκης· ωστόσο η Επιτροπή αναγνώρισε, στην απόφαση της 1999/720/ΕΚ, ΕΚΑΧ, της 8ης Ιουλίου 1999, σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν από τη Γερμανία στην Gröditzer Stahlwerke GmbH και στην ελεγχόμενη από αυτήν Walzwerk Burg(10), ότι "σε ορισμένες περιπτώσεις στις επιχειρήσεις ΕΚΑΧ όμως μπορεί να εφαρμοσθεί η συνθήκη ΕΚ όταν πρόκειται για ενισχύσεις υπέρ δραστηριοτήτων εκτός ΕΚΑΧ μιας επιχείρησης στην οποία γίνεται σαφής διάκριση ανάμεσα στις ενισχυόμενες δραστηριότητες και στις δραστηριότητες ΕΚΑΧ".

(24) Το δομικό πλέγμα είναι ένα προϊόν που δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παραρτήματος Ι της συνθήκης ΕΚΑΧ.

(25) Επιτροπή, στην παρούσα περίπτωση, παρατηρεί ότι αν και η επιχείρηση Ferriere Nord SpA είναι μία και μοναδική επιχείρηση η οποία δεν τηρεί χωριστούς λογιστικούς λογαριασμούς για τις διάφορες δραστηριότητές της(11), η επιδοτούμενη επένδυση αποτελείται από μια ειδική εγκατάσταση που είναι σαφώς διακριτή και ξεχωριστή από το υπόλοιπο της βιομηχανικής μονάδας που προορίζεται για την κατασκευή προϊόντων ΕΚΑΧ. Τα προϊόντα που κατασκευάζει αυτή η μονάδα είναι προϊόντα προηγούμενου σταδίου παραγωγής σε σχέση με τα προϊόντα ΕΚΑΧ και ανήκουν σε μια σαφώς ξεχωριστή αγορά (βλέπε αιτιολογική σκέψη 9).

(26) Συνεπώς, σύμφωνα με την προαναφερθείσα απόφαση 1999/720/ΕΚ, ΕΚΑΧ (βλέπε αιτιολογική σκέψη 23), η Επιτροπή είναι της γνώμης ότι δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος ώστε η ενίσχυση να μπορεί να ευνοήσει τη δραστηριότητα ΕΚΑΧ της Ferriere Nord SpA και κατά συνέπεια πρέπει να αξιολογηθεί στα πλαίσια των διατάξεων της συνθήκης ΕΚ.

(27) Η μη επιστρεπτέα επιχορήγηση αποτελεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, αφού ενισχύει τη θέση της Ferriere Nord έναντι άλλων ανταγωνιστριών επιχειρήσεων στην ενδοκοινοτική αγορά. Οι ακόλουθες παρατηρήσεις αναφέρονται στη συμβιβασιμότητά της με την κοινή αγορά.

(28) H Επιτροπή, όταν αξιολογεί νέες επενδύσεις που άπτονται του περιβάλλοντος, πρέπει να λάβει μια αυστηρή στάση για να εμποδίσει τις επιχειρήσεις να λάβουν ενισχύσεις φαινομενικά για την κάλυψη περιβαλλοντικών δαπανών, αλλά που στην πραγματικότητα προορίζονται για τη χρηματοδότηση επενδύσεων που ούτως ή άλλως τούτες θα πραγματοποιούσαν. Όπως επισημάνθηκε ανωτέρω (βλέπε αιτιολογική σκέψη 10), η Επιτροπή υποχρεώθηκε να κινήσει τη διαδικασία κυρίως λόγω των αμφιβολιών σχετικά με τον σκοπό της επένδυσης.

(29) Αναφορικά με αυτό, είναι αληθές ότι η επιχείρηση Ferriere Nord υποστήριξε ότι οι παλαιές εγκαταστάσεις δημιουργούσαν ορισμένα προβλήματα και ότι η νέα επένδυση βελτιώνει τις περιβαλλοντικές και εργασιακές συνθήκες (βλέπε αιτιολογική σκέψη 13)· όμως η απλή δήλωση, εκ μέρους της επιχείρησης, ότι η περιβαλλοντική προστασία ήταν ο κύριος στόχος της επένδυσης δεν μπορεί να διαλύσει τις αμφιβολίες της Επιτροπής, δεδομένου ότι πρόκειται για μία εγκατάσταση εντελώς νέα που προορίζεται, τουλάχιστον, να αντικαταστήσει με τρόπο πιο ανταγωνιστικό την παραγωγική ικανότητα της Ferriere Nord που ανερχόταν στη δεκαετία του 70 (η νέα μονάδα ηλεκτροσυγκόλλησης, σε σχέση με τις παραδοσιακές, καταργεί τη φάση της εν ψυχρώ συρματοποίησης, αυξάνει την αυτοματοποίηση, μειώνει την κατεργασία των προϊόντων, εξαλείφει τις δαπάνες απόρριψης των αποβλήτων).

(30) H Επιτροπή θεωρεί ότι, δεδομένης της απουσίας δεσμευτικών περιβαλλοντικών κανόνων(12) η υπόθεση, πως κατά τη λήψη της απόφασης κατασκευής της νέας εγκατάστασης είχαν ληφθεί υπόψη οι περιβαλλοντικές πλευρές ή οι πλευρές της ανθρώπινης υγείας, έπρεπε να προκύπτει σαφώς από τα εσωτερικά έγγραφα της Ferriere Nord που ήταν ταυτόχρονα με τον σχεδιασμό σε βιομηχανική κλίμακα του πρωτοτύπου που η ίδια είχε κατασκευάσει πριν την επένδυση για την οποία προοριζόταν η ενίσχυση. Η υπόθεση αυτή μπορούσε να προκύψει και από άλλα αποδεικτικά έγγραφα σύγχρονα με την απόφαση υλοποίησης της επένδυσης στην οποία προοριζόταν η ενίσχυση. Παρόλα ταύτα, ούτε οι ιταλικές αρχές ούτε η εν λόγω εταιρεία παρουσίασαν τέτοιου είδους απόδειξη, αν και η Επιτροπή είχε επισημάνει ότι δεν είχε παρασχεθεί κανένα έγγραφο γιαυτό τον σκοπό. Η Επιτροπή συμπεραίνει συνεπώς ότι τα θετικά αποτελέσματα στις συνθήκες εργασίας ή στο περιβάλλον δεν είναι παρά απλά αναγκαία επακόλουθα της επένδυσης, τα οποία δεν είχαν ληφθεί καθόλου υπόψη όταν είχε αποφασιστεί η υλοποίηση.

(31) Γι' αυτό τον σκοπό, η ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία των κρατικών ενισχύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος(13) ορίζει ως προστασία του περιβάλλοντος "κάθε ενέργεια που αποσκοπεί στην αποκατάσταση ή την πρόληψη βλαβών στο φυσικό περιβάλλον ή τους φυσικούς πόρους" (αιτιολογική σκέψη 6). Κατά συνέπεια αυτή καθορίζει ότι οι επενδύσεις σε κτίρια, εγκαταστάσεις και εξοπλισμό πρέπει να προορίζονται για τον περιορισμό ή την εξάλειψη της ρύπανσης και των παραγόντων ρύπανσης (αιτιολογική σκέψη 36) και ότι οι επιλέξιμες δαπάνες πρέπει να περιορίζονται αυστηρά στις πρόσθετες αρχικές επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων (αιτιολογική σκέψη 37)(14). Όπως ήδη ελέχθη, η Επιτροπή θεωρεί ότι ο κύριος λόγος της επένδυσης της Ferriere Nord ήταν απλά οικονομικός και ότι οποιαδήποτε περιβαλλοντική βελτίωση είναι αποτέλεσμα αναγκαίο της επιλογής της παραγωγικής διαδικασίας που επέλεξε η επιχείρηση. Είναι εξάλλου λογικό ότι μια νέα εγκατάσταση είναι πιο αποτελεσματική σε ό,τι αφορά το περιβάλλον απ' ό,τι μια εγκατάσταση παλαιότερη κατά τουλάχιστον 25 έτη.

(32) Πάντως, ακόμη και αν ήταν αποδεκτό ότι η προστασία του περιβάλλοντος αποτέλεσε τον κύριο στόχο της επένδυσης, το επιχείρημα των ιταλικών αρχών κατά τις οποίες η ενίσχυση θα ήταν αναλογική της βελτίωσης του περιβάλλοντος δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό εφόσον, αφήνοντας κατά μέρος τα διαρθρωτικά έργα και τις γενικές εγκαταστάσεις, αυτό προϋποθέτει ότι η συνολική δαπάνη της επένδυσης δεν μπορεί να επιλεχθεί για ενίσχυση. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κοινοτικούς κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος (αιτιολογική σκέψη 37), "οι επιλέξιμες δαπάνες πρέπει να περιορίζονται αυστηρά στις πρόσθετες αρχικές επενδυτικές δαπάνες που απαιτούνται για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων". Όταν η δαπάνη της επένδυσης για την προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορεί να απομονωθεί από τη συνολική δαπάνη, γεγονός που συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση σύμφωνα με την επιχείρηση Ferriere Nord, η Επιτροπή πρέπει να αναφερθεί στη δαπάνη μιας επένδυσης ανάλογης σε ό,τι αφορά την τεχνική πλευρά, που δεν επιτρέπει όμως την επίτευξη της προστασίας του περιβάλλοντος στον ίδιο βαθμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν φαίνεται δυνατόν να υπολογιστεί αυτή η δαπάνη αφού, εκ των πραγμάτων, τα περιορισμένα περιβαλλοντικά πλεονεκτήματα είναι ενδογενή της προαναφερθείσας καινοτόμου και πρωτότυπης μονάδας και οποιαδήποτε άλλη μονάδα ηλεκτροσυγκόλλησης που καταργεί τη φάση της συρματοποίησης εν ψυχρώ θα εγγυάτο τα ίδια περιβαλλοντικά αποτελέσματα. Επιπλέον, δεν πραγματοποιήθηκε καμία αφαίρεση της οικονομίας που δημιούργησε η επένδυση (ούτε ακόμη και η γενική οικονομία που προέκυψε από την εξάλειψη των δαπανών απόρριψης των αποβλήτων). Κατά συνέπεια, η ενίσχυση δεν μπορεί να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με τους ισχύοντες κοινοτικούς κανόνες σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

(33) Σε ό,τι αφορά τα πλεονεκτήματα σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων μέσω της μείωσης της ηχορύπανσης, παρατηρείται ότι αυτά δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, αφού αφορούν κυρίως την προστασία των εργαζομένων. Πάντως, αν και τα έργα που πραγματοποιήθηκαν στο εσωτερικό των εγκαταστάσεων ή σε άλλες παραγωγικές εγκαταστάσεις για τη βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας είναι δίχως άλλο σημαντικά και μπορούν πιθανόν να επιλεχθούν ως δικαιούχα ορισμένων ενισχύσεων(15), στη συγκεκριμένη περίπτωση τα οφέλη σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων εμφανίζονται μόνο ως δευτερεύουσα συνέπεια μιας παραγωγικής επένδυσης που ούτως ή άλλως θα είχε υλοποιηθεί και για την οποία η κρατική ενίσχυση δεν φαίνεται συνεπώς δικαιολογημένη.

(34) Σε ό,τι αφορά το επιχείρημα των ιταλικών αρχών κατά τις οποίες το καθεστώς είχε εγκριθεί από την Επιτροπή, η Επιτροπή επισημαίνει ότι στα πλαίσια του εγκριθέντος καθεστώτος η ενίσχυση μπορεί να χορηγηθεί για να ενθαρρύνει την τήρηση των νέων περιβαλλοντικών κανόνων που καθορίζονται από τη νομοθεσία αυτού του τομέα (βλέπε υποσημείωση 3). Οι ιταλικές αρχές, τόσο στην κοινοποίηση όσο και στην επιστολή τους της 4ης Μαΐου 2000, αναγνώρισαν ότι δεν υφίστανται δεσμευτικοί περιβαλλοντικοί κανόνες που να έχουν θεσπιστεί στη νομοθεσία. Συνεπώς η ενίσχυση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια ατομική εφαρμογή ενός ήδη εγκριθέντος καθεστώτος.

(35) Τέλος, η Επιτροπή επισημαίνει ότι η περιοχή στην οποία πραγματοποιήθηκε η επένδυση δεν είναι επιλέξιμη για περιφερειακές ενισχύσεις και ότι η επιχείρηση δεν είναι μια MME. Συνεπώς, το υπό εξέταση μέτρο δεν μπορεί να τύχει καμίας των εξαιρέσεων που προβλέπονται στο άρθρο 87 της συνθήκης ΕΚ.

VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

(36) Έχοντας υπόψη όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, η κρατική ενίσχυση που η Ιταλία προτίθεται να χορηγήσει υπέρ της Ferriere Nord για επενδύσεις σε μια νέα μονάδα παραγωγής δομικών πλεγμάτων είναι ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά.

ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ:

Άρθρο 1

Η κρατική ενίσχυση που η Ιταλία προτίθεται να χορηγήσει υπέρ της Ferriere Nord για επενδύσεις σε μια νέα παραγωγική μονάδα δομικών πλεγμάτων, ίση με 1650 εκατομμύρια ιταλικές λίρες, είναι ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά.

Συνεπώς, η εν λόγω ενίσχυση δεν μπορεί να χορηγηθεί.

Άρθρο 2

Η Ιταλία οφείλει εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης να πληροφορήσει την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα συμμόρφωσης που έλαβε.

Άρθρο 3

Η διαδικασία που κινήθηκε σε σχέση με την ενίσχυση C 35/99 - Ιταλία - Ferriere Nord δυνάμει του άρθρου 6 παράγραφος 5 της απόφασης αριθ. 2496/96/ΕΚΑΧ περατώνεται.

Άρθρο 4

Η παρούσα απόφαση απευθύνεται στην Ιταλική Δημοκρατία.

Βρυξέλλες, 28 Μαρτίου 2001.

Για την Επιτροπή

Mario Monti

Μέλος της Επιτροπής

(1) ΕΕ L 338 της 28.12.1996, σ. 42.

(2) ΕΕ C 288 της 9.10.1999, σ. 39 και ΕΕ C 315 της 4.11.2000, σ. 4.

(3) Η περιφερειακή διοίκηση είναι εξουσιοδοτημένη, δυνάμει του άρθρου 15 παράγραφος 1 του ανωτέρω νόμου, να χορηγήσει στις βιομηχανικές επιχειρήσεις, που είναι σε λειτουργία από τουλάχιστον δύο έτη, και που προτίθενται να θέσουν σε λειτουργία ή να τροποποιήσουν τις παραγωγικές διαδικασίες και εγκαταστάσεις με σκοπό να μειώσουν την ποσότητα ή το επικίνδυνο των λυμμάτων, αποβλήτων και παραχθεισών εκπομπών ή την ακουστική ρύπανση ή να βελτιώσουν ποιοτικά το περιβάλλον εργασίας, σύμφωνα με τα νέα πρότυπα που θέσπισε η νομοθεσία του τομέα, εισφορές μέχρι το 20 % σε αντίστοιχη μεικτή επιδότηση των δαπανών που θεωρούνται επιλέξιμες.

(4) ΕΕ C 288 της 9.10.1999, σ. 39.

(5) ΕΕ C 315 της 4.11.2000, σ. 4.

(6) Βλέπε απόφαση 89/515/ΕΟΚ της Επιτροπής της 2ας Αυγούστου 1989 σχετικά με μια διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 85 της συνθήκης ΕΟΚ (IV/31.533 - δομικά πλέγματα). (ΕΕ L 260 της 6.9.1989, σ. 1).

(7) Η νέα εγκατάσταση βρίσκεται σε μία αυτόνομη βιομηχανική περιοχή, με ανεξάρτητη θύρα εισόδου των πρώτων υλών (χονδρό σύρμα σε κουλούρες) και θύρα εξόδου των τελικών προϊόντων (δομικά πλέγματα).

(8) Ψήφισμα του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών, συνελθόντων στα πλαίσια του Συμβουλίου της 1ης Φεβρουαρίου 1993, σχετικά με ένα κοινοτικό πρόγραμμα πολιτικής δράσης για το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη (ΕΕ C 138 της 17.5.1993 σ. 1).

(9) Οδηγία 86/188/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 1986, (σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω της έκθεσης τους στο θόρυβο κατά την εργασία (ΕΕ L 137 της 24.5.86, σ. 28)

(10) ΕΕ L 292 της 13.11.1999, σ. 27, σημείο 33.

(11) Ο λογιστικός διαχωρισμός στον οποίο αναφέρεται η επιχείρηση (βλέπε σημείο 13) αφορά μόνο τις επενδύσεις.

(12) Αντίθετα με ότι δήλωσε η εταιρεία στην επιστολή της 10ης Νοεμβρίου 2000 (βλέπε αιτιολγική σκέψη 14) δεν υπάρχουν ειδικά καθορισμένα όρια γι' αυτό τον τύπο εγκατάστασης.

(13) ΕΕ C 37 της 3.2.2001, σ. 3. Αυτή εφαρμόζεται στη συγκεκριμένη περίπτωση δυνάμει του στοιχείου 82.

(14) Τα κριτήρια αυτά δεν διαφέρουν από τα κριτήρια που καθορίζονται στο σημείο 3.2 των κοινοτικών κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος που ίσχυαν την περίοδο κατά την οποία η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει τη διαδικασία (ΕΕ C 72 της 10.3.1994), η οποία αποκλείει από το πεδίο εφαρμογής της τις ενισχύσεις που φαινομενικά προορίζονται σε μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος τα οποία όμως στην πραγματικότητα, προορίζονται για γενικές επενδύσεις.

(15) Σημείο 6 των ισχυόντων κοινοτικών κανόνων σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.