31992H0241

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 31ης Μαρτίου 1992 σχετικά με τη φύλαξη των παιδιών (92/241/ΕΟΚ)

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ,

Έχοντας υπόψη:

τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 235,

την πρόταση της Επιτροπής (1),

τη γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (2),

τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (3),

Εκτιμώντας:

ότι, στον κοινοτικό χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων που εγκρίθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Στρασβούργο, στις 9 Δεκεμβρίου 1989, από τους Αρχηγούς των Κρατών και Κυβερνήσεων των έντεκα κρατών μελών, διακηρύσσεται, ιδίως στο σημείο 16 τρίτο εδάφιο:

"Πρέπει επίσης, να θεσπιστούν μέτρα που να επιτρέπουν στους άνδρες και τις γυναίκες να συνδυάζουν ευκολότερα τις επαγγελματικές και τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις."-

ότι στο πρόγραμμα δράσης της για την εφαρμογή του κοινοτικού χάρτη των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, η Επιτροπή προβλέπει την έκδοση της παρούσας σύστασης-

ότι στο τρίτο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δράσης περί ίσων ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες (1991-1995), η Επιτροπή προβλέπει περαιτέρω δράση στον τομέα αυτό-

ότι η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με την οικογενειακή πολιτική, η οποία διαβιβάστηκε στο Συμβούλιο στις 24 Αυγούστου 1989, επισημαίνει τη σημασία που έχει η εντατικοποίηση των εργασιών σχετικά με τη φύλαξη των παιδιών-

ότι οι μέθοδοι φύλαξης των παιδιών, η γονική άδεια και η άδεια μητρότητας εντάσσονται σε ένα σύνολο που επιτρέπει στους εργαζόμενους να συνδυάζουν τις οικογενειακές τους ευθύνες και τις επαγγελματικές τους φιλοδοξίες-

ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες, λαμβάνοντας υπόψη τις ευθύνες που αναλογούν στις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, στους κοινωνικούς εταίρους, στους άλλους αρμόδιους οργανισμούς και στους ιδιώτες, ή/και σε συνεργασία με τους διάφορους άλλους ενδιαφερόμενους-

ότι ο συνδυασμός των επαγγελματικών και οικογενειακών ευθυνών καθώς και των ευθυνών διαπαιδαγώγησης, που απορρέουν από τη φύλαξη των παιδιών, πρέπει να αντιμετωπιστεί σε ευρεία προοπτική που να λαμβάνει επίσης υπόψη τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών διαφόρων ηλικιών- ότι, προς τούτο, η Κοινότητα πρέπει να προαγάγει μια σφαιρική πολιτική για την επίτευξη αυτού του συνδυασμού-

ότι είναι ουσιώδες να αναπτυχθούν καλές συνθήκες ζωής για τα παιδιά και τις οικογένειες, διασφαλίζοντας την ικανοποίηση των ποικίλων αναγκών τους και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι ευθύνες που απορρέουν από τη φύλαξη των παιδιών και τη διαπαιδαγώγησή τους υφίστανται πριν και καθόλη την περίοδο σχολικής εκπαίδευσης των παιδιών, και ιδίως κατά τη νεαρή τους ηλικία-

ότι, σε όλα τα κράτη μέλη, η ζήτηση υπηρεσιών φύλαξης παιδιών, σε προσιτές τιμές για τους γονείς, είναι σημαντικά ανώτερη από την υπάρχουσα προσφορά-

ότι η ανεπαρκής παροχή υπηρεσιών φύλαξης παιδιών σε προσιτές τιμές για τους γονείς καθώς και άλλων πρωτοβουλιών που να επιτρέπουν το συνδυασμό των οικογενειακών ευθυνών και των ευθυνών διαπαιδαγώγησης με την απασχόληση των γονέων ή με την εκπαίδευση και την επαγγελματική τους κατάρτιση και την εξεύρεση εργασίας, αποτελεί μείζον εμπόδιο για την πρόσβαση και την αποτελεσματικότερη συμμετοχή των γυνακών στην αγορά εργασίας, για την ισότητα των ευκαιριών με τους άνδρες, για την πλήρη συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς της κοινωνίας καθώς και για την αποτελεσματική εκμετάλλευση των ταλέντων, των προσόντων και των ικανοτήτων τους στη σημερινή δημογραφική κατάσταση-

ότι, επιπλέον, υφίστανται στον τομέα αυτό ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών και μεταξύ περιοχών εντός των κρατών μελών-

ότι, επιπλέον, οι καλύτερες υπηρεσίες φύλαξης παιδιών μπορούν να διευκολύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας-

ότι οι υπηρεσίες φύλαξης παιδιών δύνανται να είναι δημόσιας ή ιδιωτικής, ατομικής ή συλλογικής μορφής-

ότι η φύλαξη παιδιών αποτελεί ευρεία έννοια που δύναται να περιλάβει τη δημιουργία υπηρεσιών φύλαξης παιδιών ανταποκρινόμενων στις ανάγκες των παιδιών, τη χορήγηση ειδικών αδειών σε γονείς, την ανάπτυξη κατάλληλου περιβάλλοντος, δομών και οργάνωσης εργασίας και την κατανομή, μεταξύ ανδρών και γυναικών, των επαγγελματικών και οικογενειακών ευθυνών καθώς και των ευθυνών διαπαιδαγώγησης, που απορρέουν από τη φύλαξη των παιδιών-

ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, λόγω του χαμηλού επιπέδου του εθνικού εισοδήματος και της ανάγκης αυστηρού περιορισμού της αύξησης των δημόσιων δαπανών, ο ρόλος των δημόσιων αρχών μπορεί να υπόκειται σε ιδιαίτερους περιορισμούς-

ότι η τυποποιημένη ρήτρα, η οποία περιλαμβάνεται στα κοινοτικά μέτρα στήριξης για τη διαρθρωτική πολιτική, ορίζει ότι οι ενέργειες και τα μέσα που λαμβάνονται στο πλαίσιο αυτό να είναι σύμφωνα με την κοινοτική πολιτική και νομοθεσία σχετικά με την ισότητα ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών και, ενδεχομένως, να συμβάλλουν στην εφαρμογή τους- ότι, ειδικότερα, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις σχετικά με την επαγγελματική κατάρτιση και τις υποδομές, οι οποίες διευκολύνουν τη συμμετοχή των γυναικών με παιδιά στην αγορά εργασίας-

ότι, επιπλέον, στην κοινοτική πρωτοβουλία NOW (1991-1993), η οποία χρηματοδοτείται από τα διαρθρωτικά ταμεία και αφορά την προώθηση ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες στους τομείς της απασχόλησης και της επαγγελματικής κατάρτισης, προβλέπονται συμπληρωματικά μέτρα, όσον αφορά τη φύλαξη των παιδιών, στόχος των οποίων είναι να βοηθήσουν τις γυναίκες με παιδιά να εισέλθουν στην αγορά εργασίας και να παρακολουθήσουν μαθήματα επαγγελματικής κατάρτισης,

ΣΥΝΙΣΤΑ ΤΑ ΕΞΗΣ:

Άρθρο 1

Σκοπός Συνιστά στα κράτη μέλη να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν σταδιακά πρωτοβουλίες, οι οποίες θα επιτρέπουν στις γυναίκες και στους άνδρες το συνδυασμό των επαγγελματικών και οικογενιεακών ευθυνών καθώς και των ευθυνών διαπαιδαγώγησης, που απορρέουν από τη φύλαξη των παιδιών.

Άρθρο 2

Τομείς πρωτοβουλιών Για τους σκοπούς του άρθρου 1 συνιστάται στα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες ευθύνες των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, των άλλων αρμόδιων οργανισμών και των ιδιωτών, ή/και σε συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τους άλλους αρμόδιους οργανισμούς και τους ιδιώτες, να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες στους ακόλουθους τέσσερις τομείς:

1. Σύσταση υπηρεσιών φύλαξης παιδιών για την περίοδο κατά την οποία οι γονείς:

- εργάζονται,

- παρακολουθούν μαθήματα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης για να βρουν εργασία ή

- αναζητούν εργασία, ή κάποια εκπαίδευση ή κατάρτιση ώστε να βρουν εργασία.

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, ως "υπηρεσίες φύλαξης παιδιών" νοείται κάθε δημόσιος ή ιδιωτικός, ατομικός ή συλλογικός τρόπος φύλαξης παιδιών.

2. Χορήγηση ειδικών αδειών στους εργαζόμενους γονείς που έχουν την ευθύνη της φύλαξης των παιδιών και της διαπαιδαγώγησής τους.

3. Περιβάλλον, δομές και οργάνωση της εργασίας ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εργαζομένων που έχουν παιδιά.

4. Κατανομή μεταξύ ανδρών και γυναικών, των επαγγελματικών και των οικογενειακών ευθυνών καθώς και των ευθυνών διαπαιδαγώγησης, που απορρέουν από τη φύλαξη των παιδιών.

Άρθρο 3

Υπηρεσίες φύλαξης παιδιών Όσον αφορά τις υπηρεσίες φύλαξης παιδιών, συνιστάται στα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες ευθύνες των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, των άλλων οργανισμών και των ιδιωτών, ή/και σε συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τους άλλους αρμόδιους οργανισμούς και τους ιδιώτες, να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στα εξής:

1. να επιτρέψουν στους γονείς που εργάζονται, που παρακολουθούν μαθήματα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης για να βρουν εργασία ή που είναι σε αναζήτηση εργασίας, εκπαίδευσης ή κατάρτισης με σκοπό να βρουν εργασία, να έχουν την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη πρόσβαση σε τοπικές υπηρεσίες φύλαξης παιδιών.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει ιδίως να καταβληθεί προσπάθεια ώστε:

- οι υπηρεσίες να παρέχονται σε προσιτές τιμές για τους γονείς,

- να συνδυάζουν σίγουρη φύλαξη, από άποψη υγείας και ασφάλειας, στοιχειώδη αγωγή και παιδαγωγική προσέγγιση,

- κατά τον προσδιορισμό της πρόσβασης στις υπηρεσίες, να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των γονέων και των παιδιών,

- να υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες σε όλες τις περιοχές και τις περιφέρειες των κρατών μελών, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές,

- να είναι οι υπηρεσίες προσιτές στα παιδιά που έχουν ειδικές ανάγκες, για παράδειγμα στο γλωσσικό τομέα, και στα παιδιά που ζουν μονογονικές οικογένειες, και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες αυτών των παιδιών.

2. Να ενθαρρύνουν την ευελιξία και την ποικιλία των υπηρεσιών φύλαξης παιδιών στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που αποσκοπεί στην αύξηση των επιλογών και στην ικανοποίηση των ειδικών προτιμήσεων, αναγκών και συνθηκών των παιδιών και των γονέων τους, διατηρώντας παράλληλα μια ανοχή μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών.

3. Να επιδιώξουν ώστε να ανταποκρίνεται η αρχική και συνεχής κατάρτιση των εργαζομένων στις υπηρεσίες φύλαξης παιδιών προς τη σημασία και την κοινωνική και την εκπαιδευτική αξία της εργασίας τους.

4. Να ενθαρρύνουν τις υπηρεσίες φύλαξης παιδιών να συνεργάζονται στενά με τους γονείς και τις τοπικές κοινότητες, μέσω τακτικών επαφών και ανταλλαγών πληροφοριών, ούτως ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις εκάστοτε τοπικές περιστάσεις.

5. Να ενθαρρύνουν τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τους άλλους αρμόδιους οργανισμούς και τους ιδιώτες, ώστε να συνεισφέρουν οικονομικά, ανάλογα με τις ευθύνες τους, στη δημιουργία ή/και στη λειτουργία συγκροτημένων υπηρεσιών φύλαξης παιδιών, σε προσιτές τιμές για τους γονείς, προσφέροντάς τους δυνατότητα επιλογής.

Άρθρο 4

Ειδικές άδειες Όσον αφορά τη χορήγηση ειδικών αδειών στους μισθωτούς γονείς που είναι υπεύθυνοι για τη φύλαξη και τη διαπαιδαγώγηση παιδιών, συνιστάται στα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες ευθύνες των κοινωνικών εταίρων, των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, των άλλων αρμόδιων οργανισμών και των ιδιωτών, ή/και σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους άλλους οργανισμούς και τους ιδιώτες, να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες, προκειμένου να αντιμετωπίζεται ρεαλιστικά η αυξανόμενη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία.

Αυτές οι πρωτοβουλίες αφορούν, μεταξύ άλλων, τις ειδικές άδειες που επιτρέπουν στους μισθωτούς γονείς, άνδρες και γυναίκες, που το επιθυμούν, να εκπληρούν αποτελεσματικά τις επαγγελματικές και οικογενειακές ευθύνες τους καθώς και τις ευθύνες διαπαιδαγώγησης, και προβλέπουν, μεταξύ άλλων, κάποια ευελιξία στην οργάνωση των αδειών.

Άρθρο 5

Περιβάλλον, δομές και οργάνωση της εργασίας Όσον αφορά το περιβάλλον, τις δομές και την οργάνωση της εργασίας, συνιστάται στα κράτη μέλη, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες ευθύνες των εθνικών, περιφερειακών ή τοπικών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, των άλλων αρμόδιων οργανισμών καθώς και των ιδιωτών, ή/και σε συνεργασία με τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές αρχές, τους κοινωνικούς εταίρους, τους άλλους οργανισμούς και τους ιδιώτες, να αναλάβουν ή/και να ενθαρρύνουν πρωτοβουλίες που αποσκοπούν:

1. Στην υποστήριξη ενεργειών, ιδίως στα πλαίσια των συλλογικών συμβάσεων για τη δημιουργία περιβάλλοντος, δομών και οργάνωσης εργασίας που θα λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες όλων των εργαζομένων γονέων, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη φύλαξη και τη διαπαιδαγώγηση παιδιών.

2. Στην καταξίωση του τρόπου άσκησης και της κοινωνικής σημασίας της εργασίας των εργαζομένων σε υπηρεσίες φύλαξης παιδιών.

3. Στην προώθηση δραστηριοτήτων, μεταξύ άλλων στον δημόσιο τομέα, που μπορούν να χρησιμεύουν ως παράδειγμα πρωτοβουλιών στον τομέα αυτόν.

Άρθρο 6

Κατανομή των ευθυνών Όσον αφορά τις ευθύνες που απορρέουν από τη φύλαξη και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, συνιστάται στα κράτη μέλη να προαγάγουν και να ενθαρρύνουν, σεβόμενα την αυτονομία των ατόμων, την αυξημένη συμμετοχή των ανδρών, ώστε να εξασφαλισθεί δικαιότερη κατανομή των γονικών ευθυνών μεταξύ ανδρών και γυναικών και να επιτραπεί αποτελεσματικότερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας.

Άρθρο 7

Έκθεση της Επιτροπής Εντός τριών ετών από την ημερομηνία έκδοσης της παρούσας σύστασης, τα κράτη μέλη ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν για την εφαρμογή της, προκειμένου να επιτρέψουν στην Επιτροπή να συντάξει έκθεση σχετικά με τη θέση σε εφαρμογή της παρούσας απόφασης. Βρυξέλλες, 31 Μαρτίου 1992. Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος

Vitor MARTINS

(1) ΕΕ αριθ. C 242 της 17. 9. 1991, σ. 3. (2) ΕΕ αριθ. C 326 της 16. 12. 1991, σ. 279. (3) ΕΕ αριθ. C 40 της 17. 2. 1992, σ. 88.