Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52021IP0420

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία ένα έτος μετά τις διαδηλώσεις και τη βίαιη καταστολή τους (2021/2881(RSP))

ΕΕ C 132 της 24.3.2022, p. 196–204 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

24.3.2022   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 132/196


P9_TA(2021)0420

Η κατάσταση στη Λευκορωσία ένα έτος μετά τις διαδηλώσεις και τη βίαιη καταστολή τους

Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2021 σχετικά με την κατάσταση στη Λευκορωσία ένα έτος μετά τις διαδηλώσεις και τη βίαιη καταστολή τους (2021/2881(RSP))

(2022/C 132/17)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τη Λευκορωσία,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης Μαΐου 2021 και της 25ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τη Λευκορωσία,

έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 21ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τη Λευκορωσία,

έχοντας υπόψη την ομιλία της Προέδρου von der Leyen για την κατάσταση της Ένωσης το 2021,

έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του Αντιπροέδρου της Επιτροπής / Ύπατου Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ), Josep Borrell, της 26ης Μαρτίου 2021 σχετικά με τη στήριξη της ΕΕ προς τη Διεθνή Πλατφόρμα Λογοδοσίας για τη Λευκορωσία και της 15ης Ιουλίου 2021, σχετικά με την καταστολή εις βάρος της κοινωνίας των πολιτών στη Λευκορωσία, και τις δηλώσεις του εξ ονόματος της ΕΕ, της 30ής Ιουλίου 2021, σχετικά με την εργαλειοποίηση μεταναστών και προσφύγων από το καθεστώς, και της 8ης Αυγούστου 2021, για την πρώτη επέτειο των προεδρικών εκλογών νοθείας της 9ης Αυγούστου 2020 στη Λευκορωσία,

έχοντας υπόψη τις δηλώσεις του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), της 6ης Ιουλίου 2021, σχετικά με την καταδίκη του Viktar Babaryka και με άλλες πολιτικές δίκες, της 7ης Ιουλίου 2021, σχετικά με τον περιορισμό της διπλωματικής παρουσίας της Λιθουανίας, της 30ης Αυγούστου 2021 σχετικά με τις πράξεις καταστολής εις βάρος δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης και της 6ης Σεπτεμβρίου 2021 για την καταδίκη της Maryia Kalesnikava και του Maksim Znak,

έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και όλες τις συμβάσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις οποίες η Λευκορωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος,

έχοντας υπόψη τη Χάρτα των Παρισίων για μια Νέα Ευρώπη, που καταρτίσθηκε από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ),

έχοντας υπόψη την έκθεση της 5ης Ιουλίου 2021 της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία, Anaïs Marin, προς το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ,

έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, της 13ης Ιουλίου 2021, σχετικά με την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία,

έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 16ης Σεπτεμβρίου 2021 προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, που αφορά την κατεύθυνση των πολιτικών σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας (1),

έχοντας υπόψη την απονομή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του Βραβείου Ζαχάρωφ 2020 για την ελευθερία της σκέψης στη δημοκρατική αντιπολίτευση της Λευκορωσίας,

έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από ένα έτος μετά τις αποκαλούμενες εκλογές της 9ης Αυγούστου 2020, οι αρχές της Λευκορωσίας συνεχίζουν να καταπιέζουν τον λαό της Λευκορωσίας, να παρενοχλούν, να συλλαμβάνουν, να βασανίζουν και να καταδικάζουν πολλούς πολίτες επειδή εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο καθεστώς ή στις εκτεταμένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που λαμβάνουν χώρα στη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δεν έχουν αναγνωρίσει τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σχεδόν 40 000 Λευκορώσοι εκτιμάται ότι έχουν τεθεί κάποια στιγμή υπό κράτηση για διαμαρτυρίες κατά του καθεστώτος· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν τεκμηριώσει εκατοντάδες περιπτώσεις βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης, ενώ αρκετοί πολίτες εξακολουθούν να αγνοούνται και άλλοι έχουν βρεθεί νεκροί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απάνθρωπη μεταχείριση, τα βασανιστήρια και η σκόπιμη άρνηση παροχής ιατρικής περίθαλψης συνεχίζονται στα κέντρα κράτησης και τις φυλακές της Λευκορωσίας, όπου πολλοί διαδηλωτές έχουν χάσει τη ζωή τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν καταγραφεί αρκετές περιπτώσεις απόπειρας αυτοκτονίας στα δικαστήρια και στις φυλακές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς της Λευκορωσίας φαίνεται να έχει μετατρέψει σε φερέφωνο το σύνολο του δικαστικού συστήματος της χώρας και το εκμεταλλεύεται για να διασφαλίσει την επιβίωσή του· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν πάνω από 720 πολιτικοί κρατούμενοι στη Λευκορωσία, και εκκρεμούν περισσότερες από 4 600 ποινικές υποθέσεις κατά Λευκορώσων πολιτών, χωρίς να έχει διωχθεί ούτε ένας από τους υπευθύνους για πράξεις βίας και καταστολής ή τους συνεργούς τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολιτικοί της αντιπολίτευσης, η κοινωνία των πολιτών, ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι και άλλοι ακτιβιστές υφίστανται συστηματικά βίαιη καταστολή· λαμβάνοντας υπόψη ότι χιλιάδες Λευκορώσοι αναγκάστηκαν ποικιλοτρόπως να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να αναζητήσουν ασφάλεια στο εξωτερικό·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη, ιδίως η Πολωνία και η Λιθουανία, έχουν παράσχει ασφαλή διαμονή, ιατρική περίθαλψη και υποτροφίες σε χιλιάδες αιτούντες άσυλο που διώκονται από το καθεστώς του Lukashenka λόγω των δημοκρατικών προσδοκιών τους·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς της Λευκορωσίας διεξάγει εκστρατεία καταστολής κατά της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με στόχο τη φίμωση όλων των ανεξάρτητων φωνών που απομένουν στη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι περίπου 250 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν εκκαθαριστεί ή βρίσκονται σε διαδικασία εκκαθάρισης, συμπεριλαμβανομένου του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna, το οποίο υπέστη πρωτοφανή καταστολή με τη σύλληψη και την απαγγελία κατηγοριών κατά της ηγεσίας του, μελών του προσωπικού του και εθελοντών, μεταξύ των οποίων ο Ales Bialiatski, πρόεδρος του Viasna· ο Valiantsin Stefanovich, μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Viasna και αντιπρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων· η Marfa Rabkova, συντονίστρια του δικτύου εθελοντών του Viasna· ο Andrei Chepyuk· ο Leanid Sudalenka· η Tatsyana Lasitsa· η Maryia Tarasenka· ο Uladzimir Labkovich· και άλλα μέλη του προσωπικού και εθελοντές του Viasna·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δικαστήρια της Λευκορωσίας έχουν εκδώσει πάνω από 120 άδικες και αυθαίρετες αποφάσεις σε πολιτικά υποκινούμενες δίκες, συχνά κεκλεισμένων των θυρών και χωρίς τη δέουσα νομική διαδικασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Λευκορώσος πολιτικός της αντιπολίτευσης Viktar Babaryka καταδικάστηκε σε 14 έτη φυλάκιση, και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας και πολιτικοί κρατούμενοι Maria Kalesnikava (βραβευμένη με το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης και με το διεθνές βραβείο «Θαρραλέες Γυναίκες») και Maksim Znak (διακεκριμένος δικηγόρος) καταδικάστηκαν σε 11 και 10 έτη αντίστοιχα για εικαζόμενο σχεδιασμό πραξικοπήματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν συλληφθεί σχεδόν 500 δημοσιογράφοι και οι αρχές της Λευκορωσίας συνεχίζουν την καταστολή και παρενόχληση ανεξάρτητων Λευκορώσων δημοσιογράφων και επιδίδονται σε εσκεμμένες απόπειρες παρεμπόδισης της αντικειμενικής ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 27 Αυγούστου 2021, το καθεστώς της Λευκορωσίας διέταξε το κλείσιμο της Ένωσης Δημοσιογράφων της Λευκορωσίας, της μεγαλύτερης ανεξάρτητης οργάνωσης δημοσιογράφων στη χώρα, η οποία βραβεύθηκε με το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης το 2004· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο δημοσιογράφοι του καναλιού Belsat, η Yekaterina Andreeva και η Darya Chultsova, εξακολουθούν να εκτίουν τις ποινές τους σε σωφρονιστικό ίδρυμα στη Λευκορωσία·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις της Λευκορωσίας δέχονται ολοένα και μεγαλύτερες πιέσεις τις τελευταίες εβδομάδες ενώ ηγέτες και μέλη της Ανεξάρτητης Συνδικαλιστικής Ένωσης της Λευκορωσίας (BITU) και του Κογκρέσου Δημοκρατικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων της Λευκορωσίας (BKDP) συλλαμβάνονται, τιμωρούνται και ερευνώνται από την KGB· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία κατατάσσεται ως μία από τις χειρότερες χώρες για τους εργαζόμενους στον παγκόσμιο δείκτη δικαιωμάτων της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ITUC) για το 2021·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Aliaksandr Lukashenka συνεχίζει την εκστρατεία του εναντίον της πολωνικής μειονότητας, δεδομένου ότι έχει φυλακίσει την Andżelika Borys και τον Andrzej Poczobut, δύο ηγετικές μορφές της πολωνικής κοινότητας, αντιδρά έντονα στην ύπαρξη σχολείων πολωνικής γλώσσας και έχει ενορχηστρώσει μια εκστρατεία προπαγάνδας που βασίζεται σε ψευδείς ιστορικές αφηγήσεις·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αρχές της Λευκορωσίας διερευνούν τις χιλιάδες καταγγελίες αστυνομικής βίας που έχουν υποβληθεί από τον Αύγουστο του 2020 ή τις δολοφονίες διαδηλωτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η γενικευμένη ατιμωρησία για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαιωνίζει την απελπιστική κατάσταση του λαού της Λευκορωσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απουσία κράτους δικαίου αποτελεί εμπόδιο για το δικαίωμα αυτών των ανθρώπων σε δίκαιη δίκη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που ακόμη εφαρμόζει τη θανατική ποινή·

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 23 Μαΐου 2021, η πτήση FR4978 της Ryanair, μια διεθνής επιβατική πτήση μεταξύ δύο πρωτευουσών της ΕΕ (από Αθήνα προς Βίλνιους), υποχρεώθηκε δια της βίας να αλλάξει πορεία και να κατευθυνθεί στο Μινσκ κατόπιν εντολής του Aliaksandr Lukashenka και υπό το πρόσχημα βομβιστικής απειλής, κατά παράβαση των διεθνών συμβάσεων και με κίνδυνο για την ασφάλεια των περισσότερων από 170 επιβατών και μελών του πληρώματος· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Μινσκ οι αρχές της Λευκορωσίας συνέλαβαν τον επιβάτη Raman Pratasevich, Λευκορώσο δημοσιογράφο και ακτιβιστή, και τη σύντροφό του, Sofia Sapega·

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αντίποινα κατά των κυρώσεων της ΕΕ που επιβλήθηκαν ως απάντηση στην αναγκαστική εκτροπή της πτήσης FR4978 της Ryanair, ο Lukashenka απείλησε δημοσίως να κατακλύσει την ΕΕ, και ιδίως τις γειτονικές χώρες Λιθουανία και Πολωνία, με μετανάστες και ναρκωτικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απειλή αυτή υλοποιήθηκε με την εργαλειοποίηση μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς Lukashenka μεθόδευσε ένα πρόγραμμα για να μεταφέρει μετανάστες από το Ιράκ, την Τουρκία και άλλες χώρες στο Μινσκ και, με τη βοήθεια των συνοριοφυλάκων της Λευκορωσίας, διευκόλυνε την παράνομη είσοδο τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εισέλθουν περίπου 4 000 παράνομοι μετανάστες στη Λιθουανία, περισσότεροι από 1 400 στην Πολωνία και περίπου 400 στη Λετονία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λιθουανία, η Λετονία και η Πολωνία κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορά τους με τη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των παράτυπων εισόδων στην ΕΕ παραμένει υψηλός, και οι προσπάθειες παράνομης διέλευσης συνεχίζονται· λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς της Λευκορωσίας ασκεί βία για να ωθήσει τους μετανάστες στο έδαφος της ΕΕ, και δημιουργεί υλικό προπαγάνδας και παραπληροφόρησης που κατηγορεί τα κράτη μέλη της ΕΕ ότι διευκολύνουν την παράνομη μετανάστευση προς τη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Lukashenka πρότεινε να καταργηθεί η υποχρέωση της Λευκορωσίας να δέχεται τους μετανάστες που επιστρέφουν και έχει υποβάλει σχέδιο νόμου για την αναστολή της εν λόγω υποχρέωσης στο Κοινοβούλιο της Λευκορωσίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι τουλάχιστον πέντε μετανάστες έχουν πεθάνει από υποθερμία και εξάντληση και αρκετοί μετανάστες έχουν εγκλωβιστεί για εβδομάδες στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ με τη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Πολωνία έχει περιορίσει την πρόσβαση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης στην παραμεθόρια περιοχή όπου κηρύχθηκε η κατάσταση έκτακτης ανάγκης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση στα σύνορα της ΕΕ με τη Λευκορωσία παραμένει τεταμένη με πολυάριθμες και ποικίλες προκλήσεις από την πλευρά των Λευκορώσων αξιωματικών και στρατιωτών·

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, στις 15 Σεπτεμβρίου 2021, η Πρόεδρος της Επιτροπής χαρακτήρισε την εργαλειοποίηση των μεταναστών υβριδική επίθεση από τη Λευκορωσία με στόχο την αποσταθεροποίηση της ΕΕ·

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 3 Αυγούστου 2021, ο Vitaly Shishov, ιδρυτής του «Σπιτιού της Λευκορωσίας στην Ουκρανία», μιας ομάδας που βοηθά ανθρώπους που εγκατέλειψαν τη Λευκορωσία, βρέθηκε απαγχονισμένος σε πάρκο στο Κίεβο·

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 17 Σεπτεμβρίου 2021, το γραφείο του γενικού εισαγγελέα της Λευκορωσίας ανέστειλε την έρευνα για τον θάνατο του Raman Bandarenka·

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά τους πρόσφατους πυροβολισμούς στο Μινσκ, που στοίχισαν τη ζωή του Andrei Zeltser και ενός πράκτορα της KGB, το καθεστώς συνέλαβε πάνω από εκατό άτομα που σχολίασαν το γεγονός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους απέσπασε εξαναγκασμένες ομολογίες·

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την κριτική που άσκησε στους προπονητές της, η Λευκορωσίδα αθλήτρια Krystina Timanovskaya αναγκάστηκε να εγκαταλείψει πρόωρα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο και, καθώς φοβόταν για την ασφάλειά της, ζήτησε αστυνομική προστασία στον αερολιμένα του Τόκιο και έκανε δεκτή τη θεώρηση για ανθρωπιστικούς λόγους που της χορήγησε η Πολωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) απέβαλε τους Λευκορώσους προπονητές Artur Shimak και Yury Maisevich από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο και κίνησε σχετική έρευνα·

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε ένα ήδη τεταμένο κλίμα, η Ρωσία και η Λευκορωσία πραγματοποίησαν, τον Σεπτέμβριο του 2021, τη μαζική κοινή στρατιωτική άσκηση Zapad 2021, με τη συμμετοχή 200 000 στρατιωτών, ασκώντας περαιτέρω πίεση στα σύνορα της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία και η Λευκορωσία δημιούργησαν κοινό κέντρο εκπαίδευσης για την πολεμική αεροπορία και την εναέρια άμυνα στο Grodno, σε απόσταση μικρότερη των 15 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Πολωνία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 9 Σεπτεμβρίου 2021, ο Lukashenka και o Vladimir Putin συναντήθηκαν στη Μόσχα και ανακοίνωσαν την έγκριση 28 νέων προγραμμάτων για την ενοποίηση των δύο χωρών σε οικονομικό και δημοσιονομικό επίπεδο, καθώς και τη δημιουργία μιας «κοινής αμυντικής σφαίρας», η οποία αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς τη συγχώνευση των λευκορωσικών και ρωσικών ενόπλων δυνάμεων και την πιθανή μόνιμη ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στη Λευκορωσία· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Lukashenka ανακοίνωσε σχέδια για την απόκτηση όπλων αξίας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ από τη Ρωσία έως το 2025, συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων S-400· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 9 Σεπτεμβρίου 2021, oι Lukashenka και Putin συμφώνησαν επίσης να δημιουργήσουν μια ενοποιημένη αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου και να εμβαθύνουν την οικονομική ολοκλήρωση, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο να συνεχίσει ο Lukashenka να εκχωρεί την κυριαρχία της Λευκορωσίας με αντάλλαγμα την ενίσχυση της στήριξης από τη Ρωσία·

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 28 Ιουνίου 2021 το καθεστώς της Λευκορωσίας ανέστειλε τη συμμετοχή του στην πρωτοβουλία της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης·

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, το καθεστώς Lukashenka διέταξε αρκετούς διπλωμάτες και υπαλλήλους πρεσβειών της ΕΕ και των κρατών μελών της να εγκαταλείψουν τη χώρα, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο τους διπλωματικούς διαύλους επικοινωνίας·

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αποφάσισε να παράσχει στη Λευκορωσία πρόσβαση σε σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ υπό μορφή νέων ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων στο πλαίσιο ενός ευρύτερου κονδυλίου ύψους 650 δισ. δολαρίων ΗΠΑ για όλα τα μέλη του ΔΝΤ·

Κ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Λευκορωσία ξεκίνησε την εμπορική λειτουργία του πυρηνοηλεκτρικού της σταθμού (ΠΗΣ) στο Astravyets χωρίς να λάβει υπόψη όλες τις συστάσεις ασφαλείας που περιέχονται στην έκθεση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της ΕΕ του 2018· λαμβάνοντας υπόψη ότι η λευκορωσική πλευρά δεν είναι διαφανής και δεν παρέχει αξιόπιστες πληροφορίες όσον αφορά τα συμβάντα στον χώρο του ΠΗΣ, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι ο ΠΗΣ της Λευκορωσίας δεν είναι ασφαλής και συνιστά σοβαρή απειλή για την πυρηνική ασφάλεια·

ΚΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο ενέκρινε την τέταρτη δέσμη περιοριστικών μέτρων κατά προσώπων και οντοτήτων της Λευκορωσίας στις 21 Ιουνίου 2021, μετά την αναγκαστική και παράνομη προσγείωση της πτήσης FR4978 της Ryanair στο Μινσκ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 4 Ιουνίου 2021, το Συμβούλιο αποφάσισε να απαγορεύσει στους Λευκορώσους αερομεταφορείς κάθε είδους να εισέρχονται στον εναέριο χώρο της ΕΕ και να έχουν πρόσβαση σε αερολιμένες της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επιβάλει μέχρι στιγμής κυρώσεις κατά 166 ατόμων και 15 οντοτήτων, συμπεριλαμβανομένου του Aliaksandr Lukashenka, καθώς και στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις κατά αρκετών τομέων της λευκορωσικής οικονομίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2020 η οικονομία της Λευκορωσίας κατέγραψε μείωση του πραγματικού ΑΕγχΠ της τάξης του 0,9 %, ενώ οι προβλέψεις για το 2021 εκτιμούν περαιτέρω μείωση του ΑΕγχΠ κατά 2,7 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κίνα εξακολουθεί να συνεργάζεται με τη Λευκορωσία και να επενδύει στη χώρα αυτή, ιδίως στη σινολευκορωσική βιομηχανική ζώνη «Great Stone»·

1.

εξακολουθεί να εκφράζει σθεναρά την αλληλεγγύη του προς τον λαό της Λευκορωσίας, καθώς και προς τους ειρηνικούς διαδηλωτές που εξακολουθούν να τάσσονται υπέρ μιας ελεύθερης και δημοκρατικής Λευκορωσίας· υπενθυμίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της δεν αναγνώρισαν τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 2020 λόγω εκτεταμένης νοθείας και παραποίησης των αποτελεσμάτων, και δεν αναγνωρίζουν τον Aliaksandr Lukashenka ως πρόεδρο της Λευκορωσίας·

2.

εξακολουθεί να καταδικάζει την καταστολή, τα βασανιστήρια και την κακομεταχείριση του ειρηνικού λαού της Λευκορωσίας, την καταστολή εις βάρος των μέσων ενημέρωσης και την παρεμπόδιση της πρόσβασης στο διαδίκτυο, καθώς και τον ξυλοδαρμό, τη σύλληψη και τον εκφοβισμό δημοσιογράφων, μπλόγκερ και άλλων ανεξάρτητων φωνών στη Λευκορωσία· εξακολουθεί να ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση και απόσυρση όλων των κατηγοριών κατά όλων των πολιτικών κρατουμένων και των προσώπων που κρατούνται αυθαίρετα και ζητεί τον άμεσο τερματισμό της βίας και της καταστολής·

3.

εμμένει στην ανάγκη να διασφαλιστούν οι θεμελιώδεις ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και η λειτουργία ανεξάρτητου δικαστικού συστήματος στη Λευκορωσία, καθώς και η παύση κάθε μορφής καταστολής, διώξεων, κακομεταχείρισης, σεξουαλικής και έμφυλης βίας, βίαιων εξαφανίσεων και βασανιστηρίων, καθώς και την άμεση και μόνιμη κατάργηση της θανατικής ποινής· ζητεί να δοθεί τέλος στις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και των ευάλωτων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ΛΟΑΔΜ·

4.

καταγγέλλει τις πολιτικές δίκες και καταδικάζει τις σκληρές και άδικες δικαστικές ποινές που επιβλήθηκαν πρόσφατα στους ηγέτες της αντιπολίτευσης Maria Kalesnikava και Maksim Znak και σε άλλους πολιτικούς φυλακισμένους και κρατουμένους· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι ακροαματικές διαδικασίες διεξήχθησαν κεκλεισμένων των θυρών, χωρίς να ακολουθηθεί η δέουσα νομική διαδικασία, και χωρίς να επιτραπεί στους διπλωμάτες της ΕΕ και των κρατών μελών να παραστούν·

5.

εξακολουθεί να καταδικάζει τα αντίποινα των αρχών κατά του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Viasna και ζητεί την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση των Ales Bialiatski, Valiantsin Stefanovich, Marfa Rabkova, Andrei Chepyuk, Leanid Sudalenka, Tatsyana Lasitsa, Maryia Tarasenka, Uladzimir Labkovich και άλλων υπαλλήλων και εθελοντών του Viasna, καθώς και την απόσυρση όλων των κατηγοριών εναντίον τους·

6.

καταδικάζει τις πράξεις καταστολής και τις εχθρικές ενέργειες στις οποίες προέβησαν οι αρχές κατά εκπροσώπων της πολωνικής μειονότητας και κατά των πολωνικών σχολείων στη Λευκορωσία· ζητεί, στο πλαίσιο αυτό, την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση της Andżelika Borys, του δημοσιογράφου Andrzej Poczobut και άλλων πολιτικών κρατουμένων·

7.

καταδικάζει τη συμπεριφορά των Λευκορώσων προπονητών Artur Shimak και Yury Maisevich στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο· υπενθυμίζει τις διώξεις κατά Λευκορώσων αθλητών για τη συμμετοχή τους σε ειρηνικές διαδηλώσεις και την εικαζόμενη σύνδεση μεταξύ της Λευκορωσικής Ομοσπονδίας Χόκεϊ επί Πάγου και της δολοφονίας του Raman Bandarenka· καλεί τη ΔΟΕ και άλλες διεθνείς αθλητικές επιτροπές και ομοσπονδίες να ακολουθούν τους κώδικες δεοντολογίας και συμπεριφοράς τους στις επαφές τους με τους εκπροσώπους της Λευκορωσίας·

8.

επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την ΕΥΕΔ, την Επιτροπή και τις εθνικές διπλωματικές αντιπροσωπείες των κρατών μελών της ΕΕ στη Λευκορωσία να παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την κατάσταση των διαφόρων πολιτικών κρατουμένων στη Λευκορωσία, να υποβάλλουν εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την εν λόγω παρακολούθηση, να τους παράσχουν στήριξη και να εργαστούν για να εξασφαλίσουν την απελευθέρωσή τους·

9.

ζητεί την αμέριστη υποστήριξη της δημοκρατικής αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας για τη διοργάνωση ελεύθερων και δίκαιων εκλογών, υπό τη διεθνή παρακολούθηση του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ, οι οποίες θα στηρίζονται σε ανεξάρτητα και ελεύθερα μέσα ενημέρωσης και σε μια ισχυρή κοινωνία των πολιτών·

10.

θεωρεί ότι η πειρατεία και η αναγκαστική προσγείωση της πτήσης FR4978 της Ryanair στο Μινσκ αποτελούν πράξη κρατικής τρομοκρατίας και, ως εκ τούτου, καλεί την ΕΕ να εφαρμόσει περιοριστικά μέτρα κατά των υπευθύνων προσώπων ή οντοτήτων στη Λευκορωσία και τη Ρωσία, με σκοπό την καταπολέμηση της τρομοκρατίας·

11.

καλεί επιτακτικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να συμφωνήσει κατά την επόμενη σύνοδό του στις 21-22 Οκτωβρίου 2021 σχετικά με μια συνολική και στρατηγική προσέγγιση όσον αφορά τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος της Λευκορωσίας, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τη μετάβαση από μια σταδιακή προσέγγιση προς μια πιο αποφασιστική προσέγγιση κυρώσεων λόγω του συστημικού χαρακτήρα της καταστολής και των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·

12.

χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου να εγκρίνει την τέταρτη δέσμη περιοριστικών μέτρων και το παροτρύνει να προχωρήσει κατεπειγόντως στην πέμπτη δέσμη κυρώσεων εστιάζοντας σε άτομα και οντότητες που εμπλέκονται σε ενέργειες καταστολής και καταπίεσης στη Λευκορωσία, καθώς και σε άτομα και οντότητες που εμπλέκονται στην εμπορία ανθρώπων, και να αντιμετωπίσει τις καταστρατηγήσεις των κυρώσεων που ήδη λαμβάνουν χώρα·

13.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι επιβληθείσες οικονομικές κυρώσεις δεν επηρέασαν παρά μόνο εν μέρει το καθεστώς Lukashenka και δεν είχαν σημαντικές επιπτώσεις σε καίριους τομείς όπως οι κλάδοι του καλίου και των πετρελαιοειδών· καλεί το Συμβούλιο να ενισχύσει περαιτέρω τις στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις της ΕΕ, εστιάζοντας σε καίριους οικονομικούς τομείς της Λευκορωσίας και σε δημόσιες και ιδιωτικές εταιρείες που στηρίζουν και χρηματοδοτούν το καθεστώς Lukashenka, να συμπεριλάβει πρόσθετους τομείς, όπως ο τομέας του χάλυβα, της ξυλείας και των χημικών προϊόντων, καθώς και όλες τις υπόλοιπες κρατικές τράπεζες και βασικές εταιρείες, όπως η Belaruskali και η Beltelecom, στη δέσμη οικονομικών κυρώσεων, και να απαγορεύσει τις εισαγωγές προϊόντων που συχνά παράγονται από κρατούμενους σε σωφρονιστικά ιδρύματα· χαιρετίζει τις πρόσθετες κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς κατά την πρώτη επέτειο των νοθευμένων προεδρικών εκλογών στη Λευκορωσία· καλεί, επομένως, την ΕΕ να συντονίσει τα μέτρα της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους εταίρους της στην ομάδα G7 και άλλες ομόφρονες δημοκρατίες·

14.

καλεί τα κράτη μέλη να προβούν στη συλλογική κήρυξη των αξιωματούχων της λευκορωσικής KGB στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως ανεπιθύμητων προσώπων· επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στις χρηματοοικονομικές ροές από τη Λευκορωσία και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να υποβάλουν έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία του στενού περιβάλλοντος του Lukashenka και εκείνα που συνδέονται με τους διεφθαρμένους ολιγάρχες του καθεστώτος Lukashenka· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την ΕΕ να συντονίσει τις ενέργειες αυτές με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τους εταίρους της στην ομάδα G7 και άλλες ομόφρονες χώρες·

15.

εκφράζει τη λύπη του για την απέλαση διπλωματών της ΕΕ και κρατών μελών από τη Λευκορωσία, ιδίως του επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λευκορωσία και των πρέσβεων και διπλωματών από τη Λιθουανία, τη Λετονία και την Πολωνία· καλεί τα κράτη μέλη να ανακαλέσουν για διαβούλευση τους πρέσβεις τους από το Μινσκ, προκειμένου να στείλουν ένα πολιτικό μήνυμα στο καθεστώς Lukashenka και να αρνηθούν τη διαπίστευση Λευκορώσων διπλωματών στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι δεν θα πρέπει να προσκαλούνται σε διεθνείς ή διμερείς εκδηλώσεις οι βουλευτές και οι αξιωματούχοι της Λευκορωσίας· παροτρύνει την ΕΥΕΔ να επανεξετάσει τις μεθόδους εργασίας της και να εξασφαλίσει ενεργό ρόλο για τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Λευκορωσία, ο οποίος επί του παρόντος έχει ανακληθεί στις Βρυξέλλες, και να λάβει πρόσθετα μέτρα για τη διασφάλιση ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος για τους διπλωμάτες της ΕΕ και το προσωπικό των αντιπροσωπειών της ΕΕ στο Μινσκ, ιδίως όσον αφορά την προστασία από προπαγανδιστικές επιθέσεις του καθεστώτος Lukashenka·

16.

καταδικάζει απερίφραστα την εργαλειοποίηση ανθρώπων για πολιτικούς σκοπούς κατά παράβαση των διεθνών κανόνων και των διμερών συνθηκών της Λευκορωσίας με τους γείτονές της στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι η κρατική στήριξη από τη Λευκορωσία για παράνομες διελεύσεις των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, σε συνδυασμό με μια εκστρατεία παραπληροφόρησης, συνιστά μορφή υβριδικού πολέμου με στόχο τον εκφοβισμό και την αποσταθεροποίηση της ΕΕ· εκφράζει την έντονη αλληλεγγύη του προς τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Λετονία, καθώς και προς άλλα κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία στοχεύει το καθεστώς της Λευκορωσίας· επαναλαμβάνει ότι είναι αναγκαίο οι χώρες που πλήττονται περισσότερο να προστατεύουν αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, σύμφωνα με το σχετικό διεθνές δίκαιο, και ιδίως τη Σύμβαση της Γενεύης, όπως επίσης σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ για το άσυλο, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων·

17.

χαιρετίζει τη στήριξη που παρέχουν τα κράτη μέλη, η Νορβηγία και τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ, ιδίως η Ευρωπόλ, ο Frontex και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο, στα κράτη μέλη που πλήττονται από τη μεταναστευτική κρίση που δημιούργησε το καθεστώς της Λευκορωσίας, και τα ενθαρρύνει να συνεχίσουν τη στήριξη τους, μεταξύ άλλων με τη χορήγηση περαιτέρω βοήθειας έκτακτης ανάγκης από την ΕΕ, και καλεί όσους δεν έχουν επωφεληθεί ακόμη από αυτήν τη βοήθεια να το πράξουν· καλεί τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αντιμετωπίσουν επειγόντως την πολυδιάστατη κρίση στα σύνορα με τη Λευκορωσία, να βοηθήσουν τους μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στα σύνορα της ΕΕ με τη Λευκορωσία και να τους παράσχουν την αναγκαία στήριξη· εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη διαφάνειας στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας, και καλεί τις πολωνικές αρχές να εξασφαλίσουν, με διαφανή τρόπο, ότι κάθε νομοθετική πράξη, πολιτική ή πρακτική που εφαρμόζεται στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας συνάδει με το δίκαιο της ΕΕ, και να διασφαλίσουν την πρόσβαση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης στην παραμεθόρια περιοχή, καθώς και να συνεργαστούν με τον Frontex για την από κοινού επίλυση της εν εξελίξει κρίσης· καλεί την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και τους διεθνείς οργανισμούς να εντείνουν τις προσπάθειες τους για την εξάρθρωση αυτών των υποκινούμενων από το κράτος ροών εμπορίας ανθρώπων, μεταξύ άλλων ασκώντας διπλωματικές πιέσεις στις χώρες προέλευσης των μεταναστών και επιβάλλοντας κυρώσεις σε αξιωματούχους, άτομα και οντότητες της Λευκορωσίας, καθώς και σε διεθνή εγκληματικά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στο έδαφος της ΕΕ και είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά μεταναστών προς χώρες που αποτελούν τελικούς προορισμούς· επισημαίνει ότι η Λευκορωσία ανέστειλε πρόσφατα το καθεστώς θεωρήσεων με το Πακιστάν, την Ιορδανία, την Αίγυπτο και τη Νότια Αφρική, επιτρέποντας ταξίδια χωρίς υποχρέωση θεώρησης από τις χώρες αυτές προς τη Λευκορωσία·

18.

καλεί την Επιτροπή, το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να τηρήσουν κοινή προσέγγιση όσον αφορά την κατάσταση αυτή, με βάση το σχετικό ενωσιακό και διεθνές δίκαιο και τις αρχές της αλληλεγγύης, της διαφάνειας, της λογοδοσίας και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει επειγόντως στοχευμένες νομοθετικές προτάσεις που θα παρέχουν στα κράτη μέλη τις αναγκαίες διασφαλίσεις για την ταχεία και αποτελεσματική αντίδραση σε εκστρατείες εργαλειοποίησης της μετανάστευσης από τρίτες χώρες και για την αντιμετώπιση των εκστρατειών αυτών, ιδίως με την εξασφάλιση της ισχυρής και αποτελεσματικής προστασίας των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και με την πρόβλεψη αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη των παράτυπων διελεύσεων καθώς και την εξεύρεση τρόπων για να τερματιστεί η κατάχρηση του συστήματος ασύλου από οποιαδήποτε εχθρική τρίτη χώρα ή εγκληματικό δίκτυο·

19.

εκφράζει την ανησυχία του για τους θανάτους ανθρώπων στα σύνορα μεταξύ Λευκορωσίας και ΕΕ και εκφράζει τη συμπαράστασή του προς τις οικογένειες και τους συγγενείς των θανόντων· καλεί τις αρχές της Πολωνίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και άλλων πληττόμενων κρατών μελών να διασφαλίσουν, και κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την τήρηση του δικαίου της ΕΕ για το άσυλο και την επιστροφή καθώς και την τήρηση του διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε άσυλο και της πρόσβασης των μέσων ενημέρωσης, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των παρόχων νομικής συνδρομής στην περιοχή των συνόρων στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, και να λάβουν υπόψη την καθοδήγηση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και των οργάνων του Συμβουλίου της Ευρώπης· καλεί την Επιτροπή, ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με την οικεία νομοθεσία της ΕΕ·

20.

καλεί τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τη συνεργασία τους όσον αφορά τη διαχείριση των συνόρων, την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, το λαθρεμπόριο τσιγάρων και άλλες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας που δημιουργούνται ή επιδεινώνονται από το καθεστώς της Λευκορωσίας· υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να ανασταλούν ορισμένα άρθρα της συμφωνίας της ΕΕ με τη Δημοκρατία της Λευκορωσίας για την απλούστευση της έκδοσης θεωρήσεων, με στόχο συγκεκριμένες κατηγορίες αξιωματούχων που συνδέονται με το καθεστώς Lukashenka, και χωρίς επιπτώσεις για τους απλούς πολίτες της Λευκορωσίας· ζητεί να διευρυνθεί ο κατάλογος των προσώπων που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα και να εξεταστεί επιτέλους η συμπερίληψη κατηγοριών ατόμων που ενδέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο ατομικών περιοριστικών μέτρων στο πλαίσιο μελλοντικών δεσμών κυρώσεων·

21.

αποδοκιμάζει την άνευ όρων χορήγηση ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων από το ΔΝΤ, ύψους 910 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, που δεν θα ωφελήσει τον λαό της Λευκορωσίας αλλά μάλλον θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα του παράνομου ηγέτη της χώρας· καλεί τα κράτη μέλη να συντονιστούν με τους διεθνείς εταίρους σε πολυμερείς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ, προκειμένου να περιοριστεί η εκταμίευση κεφαλαίων στο καθεστώς Lukashenka και να παγώσει κάθε συνεργασία μαζί του· σημειώνει τις συνεχείς επενδύσεις στη Λευκορωσία από μη δημοκρατικές χώρες, ιδίως τη Ρωσία και την Κίνα·

22.

επαναλαμβάνει την επείγουσα ανάγκη να εκτεθεί η στήριξη της Ρωσίας για τη βίαιη καταστολή του Lukashenka εις βάρος του λαού της Λευκορωσίας, καθώς και η συμμετοχή της Ρωσίας στις υβριδικές ενέργειες του καθεστώτος Lukashenka κατά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς, και καθιστά το Κρεμλίνο υπόλογο για τις εν λόγω ενέργειες·

23.

σημειώνει με ανησυχία το επιθετικό σενάριο της στρατιωτικής άσκησης Zapad 2021 και τις περιορισμένες ευκαιρίες παρακολούθησής της· επαναλαμβάνει ότι η άσκηση αυτή, καθώς και άλλες παρόμοιες μεγάλης κλίμακας ασκήσεις, υπογραμμίζουν την επιθετική στάση και την αποφασιστικότητα της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές της με εχθρικό τρόπο· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για στρατηγική αυτονομία της ΕΕ και για μια πραγματική Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση στο πλαίσιο ενός ενισχυμένου ΝΑΤΟ·

24.

καταδικάζει τις συνεχείς επαφές μεταξύ του Lukashenka και του Vladimir Putin για την εκπόνηση οδικών χαρτών για μεγαλύτερη ολοκλήρωση μεταξύ Λευκορωσίας και Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της σταδιακής στρατιωτικοποίησης της Λευκορωσίας, και θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό παραβιάζεται η κυριαρχία της χώρας, καθώς ο λαός της Λευκορωσίας στερείται το δικαίωμά του να καθορίζει το μέλλον της χώρας του· επισημαίνει τον παράνομο χαρακτήρα της εξουσίας του Lukashenka και απορρίπτει όλες τις συμφωνίες που έχει συνάψει ο Lukashenka εξ ονόματος του λευκορωσικού κράτους, ιδίως αφότου έληξε η προεδρική θητεία του στις 5 Νοεμβρίου 2020· επαναλαμβάνει ότι η ΕΕ πρέπει να καταστήσει σαφές ότι εάν η Ρωσία συνεχίσει την τρέχουσα πολιτική της έναντι της Λευκορωσίας, η ΕΕ θα αναγκαστεί να επιβάλει πρόσθετα μέτρα περιορισμού και αποτροπής στη Ρωσία· ζητεί από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ να υποβάλλουν περιοδικές εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την παρέμβαση του Κρεμλίνου στη Λευκορωσία, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου που εκμεταλλεύεται την κατάσταση με στόχο τον βαθύτερο πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό έλεγχο της Λευκορωσίας·

25.

εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι μέχρι στιγμής η ΕΕ δεν έχει κατορθώσει να αναπτύξει συνολική στρατηγική έναντι του καθεστώτος της Λευκορωσίας, και καλεί επιτακτικά το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τον ΑΠ/ΥΕ να καταρτίσουν μια συνεκτική και ολοκληρωμένη στρατηγική έναντι της Λευκορωσίας, βασιζόμενη στην τρέχουσα έκτακτη στήριξη για τα θύματα καταστολής, στη στρατηγική και μακροπρόθεσμη πολιτική, τεχνική και οικονομική στήριξη για την κοινωνία των πολιτών της Λευκορωσίας, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τις δημοκρατικές δυνάμεις εντός και εκτός της χώρας, στη συνεργασία με τις γειτονικές χώρες όσον αφορά επείγοντα ανθρωπιστικά ζητήματα, στον στενό συντονισμό με διεθνείς εταίρους και διεθνείς πολυμερείς οργανισμούς (όπως τα Ηνωμένα Έθνη και ο ΟΑΣΕ), καθώς και με τους διεθνείς δωρητές, και στην ανάληψη κοινής διεθνούς δράσης για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας· καλεί την ΕΥΕΔ να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον συντονισμό μιας τέτοιας συνεκτικής πολιτικής με τα κράτη μέλη και τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ·

26.

καλεί επιτακτικά την Επιτροπή, το Συμβούλιο, τον ΑΠ/ΥΕ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να εξακολουθήσουν να θίγουν το ζήτημα της κατάστασης στη Λευκορωσία σε όλους τους σχετικούς ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, ιδίως στον ΟΑΣΕ, και τον ΟΗΕ και τα ειδικευμένα όργανά του, με στόχο να βελτιωθεί η διεθνής δράση όσον αφορά την κατάσταση στη Λευκορωσία και να ξεπεραστούν τα εμπόδια που εγείρουν η Ρωσία και άλλες χώρες κατά της δράσης αυτής·

27.

εξακολουθεί να στηρίζει τα νόμιμα αιτήματα και τις προσδοκίες του λαού της Λευκορωσίας για ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, θεμελιώδεις ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατική εκπροσώπηση, και πολιτική συμμετοχή σε μια ελεύθερη και κυρίαρχη Λευκορωσία·

28.

επαινεί το συστηματικό και συνεπές έργο των δημοκρατικών δυνάμεων της Λευκορωσίας, τόσο εντός της Λευκορωσίας όσο και στην εξορία, ιδίως της ηγέτιδας της δημοκρατικής αντιπολίτευσης Sviatlana Tsikhanouskaya, του συντονιστικού συμβουλίου και της εθνικής αρχής διαχείρισης κρίσεων· επαναλαμβάνει την επείγουσα ανάγκη να διατηρηθούν και να διευρυνθούν οι επαφές και η συνεργασία με τις δυνάμεις αυτές· χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, την απόφαση της Λιθουανίας να χορηγήσει επίσημη διαπίστευση στη δημοκρατική εκπροσώπηση της Λευκορωσίας στο Βίλνιους και καλεί τα υπόλοιπα κράτη μέλη να ακολουθήσουν το παράδειγμά της· καλεί την ΕΕ να παράσχει τις καλές της υπηρεσίες για τη στήριξη της δημιουργίας ενός γραφείου δημοκρατικής εκπροσώπησης της Λευκορωσίας στις Βρυξέλλες·

29.

καλεί την ΕΕ να συνεργαστεί σε επιχειρησιακό επίπεδο με τους εκπροσώπους των δημοκρατικών δυνάμεων της Λευκορωσίας προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εργασίες για την έγκριση οδικού χάρτη με στόχο την εφαρμογή συνολικού σχεδίου οικονομικής στήριξης ύψους 3 δισεκατομμυρίων EUR σε μια μελλοντική δημοκρατική Λευκορωσία σε τομείς όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων προάσπισης των συμφερόντων της χώρας, καθώς και η ανάπτυξη ικανοτήτων μεταρρύθμισης, διαχείρισης επενδύσεων και κρατικής διακυβέρνησης από τις δημοκρατικές δυνάμεις της Λευκορωσίας· καλεί την ΕΕ να αρχίσει τις απαραίτητες προετοιμασίες για τον διάλογο με τις δημοκρατικές δυνάμεις της Λευκορωσίας και να υποβάλλει περιοδικές εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται, μεταξύ άλλων όσον αφορά την έγκριση μιας στρατηγικής της ΕΕ για τις μελλοντικές της σχέσεις με μια δημοκρατική Λευκορωσία και σχετικά με ένα ολοκληρωμένο σύνολο δράσεων για την προετοιμασία των δημοκρατικών δυνάμεων της Λευκορωσίας για την εφαρμογή του εν λόγω σχεδίου·

30.

επαναλαμβάνει την έκκλησή του να προσκληθούν επισήμως οι εκπρόσωποι της δημοκρατικής Λευκορωσίας στην επικείμενη σύνοδο κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και να συμπεριληφθούν σε υψηλού επιπέδου διμερείς και προπαρασκευαστικές συνεδριάσεις σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, καθώς και σε κοινοβουλευτικές και διακοινοβουλευτικές συνεδριάσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα εθνικά κοινοβούλια· επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να συσταθούν επίσημες ομάδες αφιερωμένες στη Λευκορωσία σε όλα τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ, της Ανατολικής Γειτονίας και των χωρών της G7· ζητεί την αυξημένη συμμετοχή και παρουσία των εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και της δημοκρατικής αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας στα πολυμερή όργανα της ανατολικής εταιρικής σχέσης, ιδίως στο Φόρουμ της Κοινωνίας των Πολιτών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης και στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση Euronest·

31.

υπενθυμίζει την προηγούμενη πρωτοβουλία του για αποστολή υψηλού επιπέδου στην οποία θα συμμετέχουν πρώην υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προκειμένου να διερευνηθεί κάθε δυνατή οδός για τον τερματισμό της βίας και για την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, γεγονός που θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ευνοϊκού για έναν εσωτερικό πολιτικό διάλογο χωρίς αποκλεισμούς στη Λευκορωσία· επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Επιτροπή και τον ΑΠ/ΥΕ να διοργανώσουν, από κοινού με διεθνείς εταίρους, διεθνή διάσκεψη υψηλού επιπέδου με θέμα «Το μέλλον της δημοκρατικής Λευκορωσίας» για την επίλυση της κρίσης στη Λευκορωσία και για την ανάληψη δεσμεύσεων για χρηματοδοτική δέσμη πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ προς στήριξη των μελλοντικών μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και της αναδιάρθρωσης της λευκορωσικής οικονομίας· ζητεί από την Επιτροπή να τηρεί ενήμερο το Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο που σημειώνεται προς την επίτευξη του στόχου αυτού·

32.

υπογραμμίζει την ανάγκη για διεξοδική διερεύνηση των εγκλημάτων που διέπραξε το καθεστώς Lukashenka κατά του λαού της Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του Raman Bandarenka και άλλων πολιτών της Λευκορωσίας· αναμένει τα αποτελέσματα της έρευνας των ουκρανικών αρχών για τον θάνατο του Vitaly Shishov· καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ενεργά την αρχή της οικουμενικής δικαιοδοσίας και να ετοιμαστούν να ασκήσουν ποινική δίωξη κατά των Λευκορώσων αξιωματούχων που ευθύνονται για πράξεις βίας και καταστολής ή είναι συνένοχοι σε αυτές, συμπεριλαμβανομένου του Aliaksandr Lukashenka·

33.

δεσμεύεται για την αποτελεσματική λειτουργία της πλατφόρμας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της ατιμωρησίας στη Λευκορωσία και για τον συντονισμό μιας έγκαιρης διεθνούς αντίδρασης στις εξελίξεις στη Λευκορωσία· καλεί την πλατφόρμα να περιγράψει στην προσεχή της σύνοδο τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ θα συμβάλει σε μια στρατηγική επίλυσης διαφορών και θα συμμετάσχει μαζί με τους εταίρους στη διαδικασία διεθνούς δίκης, συμπεριλαμβανομένης της οικουμενικής δικαιοδοσίας, με στόχο την προσωπική καταδίκη του Aliaksandr Lukashenka και των μελών του καθεστώτος του για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε βάρος του λαού της Λευκορωσίας σε μαζική κλίμακα· ζητεί, ειδικότερα, από την πλατφόρμα να εξετάσει το ενδεχόμενο παραπομπής της υπόθεσης της Λευκορωσίας στο Διεθνές Δικαστήριο βάσει των παραβιάσεων της σύμβασης του Σικάγου, της σύμβασης του Μόντρεαλ και της Σύμβασης του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων, που διαπράχθηκαν από το καθεστώς Lukashenka·

34.

υπενθυμίζει σε όλες τις επιχειρήσεις της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στη Λευκορωσία την προηγούμενη έκκλησή του να επιδείξουν ιδιαίτερη επιμέλεια και να αναλάβουν την ευθύνη τους όσον αφορά τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα· τις καλεί να απόσχουν από κάθε νέα επένδυση και να διαμαρτυρηθούν δημοσίως στις αρχές της Λευκορωσίας για τη συνεχιζόμενη καταστολή των εργαζομένων και των πολιτών εν γένει·

35.

καλεί επιτακτικά την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη της ΕΕ να αυξήσουν την άμεση στήριξη προς την αντιπολίτευση της Λευκορωσίας, την κοινωνία των πολιτών, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους ανεξάρτητους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης εντός και εκτός της Λευκορωσίας· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να διατηρηθούν οι σχέσεις με τα εν λόγω άτομα και οργανώσεις παρά την εξαγγελία του καθεστώτος της Λευκορωσίας για την αποχώρησή του από την Ανατολική Εταιρική Σχέση· δεσμεύεται να εντείνει τις δικές του δραστηριότητες στήριξης της δημοκρατίας· επαναλαμβάνει την έκκλησή του για ένα στοχευμένο πρόγραμμα βοήθειας της ΕΕ που θα βοηθά την κοινωνία των πολιτών, τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, την ακαδημαϊκή κοινότητα και την εξόριστη λευκορωσική αντιπολίτευση, καθώς και τα θύματα της πολιτικής καταστολής και της αστυνομικής βίας και όσους προσπαθούν να ξεφύγουν από το καταπιεστικό καθεστώς·

36.

καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και την ΕΥΕΔ να συνεργάζονται με διεθνείς εταίρους, όπως ο μηχανισμός της Μόσχας του ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, καθώς και με υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κοινωνία των πολιτών που δραστηριοποιούνται επιτόπου, προκειμένου να διασφαλιστούν η παρακολούθηση, η τεκμηρίωση και η αναφορά των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και η επακόλουθη λογοδοσία και η δικαίωση για τα θύματα· χαιρετίζει και υποστηρίζει τη δημιουργία της Διεθνούς Πλατφόρμας Λογοδοσίας για τη Λευκορωσία και καλεί τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να στηρίξουν τη λειτουργία της, καθώς και τη λειτουργία του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και άλλων διεθνών πρωτοβουλιών που έχουν ως στόχο να λογοδοτήσουν οι δράστες για τις πράξεις τους· υποστηρίζει περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με το ενδεχόμενο σύστασης στη Χάγη ενός διεθνούς δικαστηρίου για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία·

37.

τονίζει την τεράστια σημασία της δημιουργίας πρεσβειών του λαού της Λευκορωσίας παγκοσμίως και παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παράσχουν περαιτέρω στήριξη για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των Λευκορώσων πολιτών στο εξωτερικό και των συμφερόντων μιας δημοκρατικής Λευκορωσίας, π.χ. εξετάζοντας τρόπους χρηματοδότησης των πρεσβειών του λαού της Λευκορωσίας·

38.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να απλουστεύσουν περαιτέρω τις διαδικασίες έκδοσης θεωρήσεων και αδειών διαμονής για όσους εγκαταλείπουν τη Λευκορωσία για πολιτικούς λόγους ή για όσους χρειάζονται ιατρική περίθαλψη επειδή έχουν υποστεί βία, και να προσφέρουν σε αυτούς και στις οικογένειές τους την αναγκαία στήριξη και συνδρομή· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να προσφέρουν υποτροφίες σε Λευκορώσους φοιτητές και επιστήμονες που αποβάλλονται από τα πανεπιστήμια και φυλακίζονται για τη φιλοδημοκρατική στάση τους·

39.

τονίζει τη σημασία της αντιμετώπισης των απειλών για την πυρηνική ασφάλεια που συνεπάγεται ο ΠΗΣ της Λευκορωσίας στο Astravyets· επιμένει ότι η Λευκορωσία πρέπει να δεσμευτεί για την πυρηνική ασφάλεια του ΠΗΣ της χώρας με πλήρη διαφάνεια, καθώς και για την πλήρη εφαρμογή των συστάσεων που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της αξιολόγησης του σταθμού από ομοτίμους της Ομάδας Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας· έως τότε, υποστηρίζει την απαγόρευση των εισαγωγών ενέργειας από τον ΠΗΣ της Λευκορωσίας στην αγορά της ΕΕ, και τη συνεκτίμηση αυτής της θέσης στον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ·

40.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, στις αρχές της Δημοκρατίας της Λευκορωσίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, και στους εκπροσώπους της δημοκρατικής αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας.

(1)  Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0383.


Top