10.3.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 75/144

Εισηγητής:

ο κ. Stéphane BUFFETAUT

1.1.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) έχει επίγνωση της σημασίας της περιοχής της Αρκτικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ειδικά για το Βασίλειο της Δανίας, τη Φινλανδία και τη Σουηδία, οι οποίες είναι μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου.

1.2.

Γνωρίζει, όμως, επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συμμετέχει στο Αρκτικό Συμβούλιο απλώς ως παρατηρητής, ακόμη κι εάν έχει κατορθώσει να ξεπεράσει, εκ των πραγμάτων τον ρόλο του παρατηρητή υπό τη στενή έννοια του όρου. Στο παρελθόν, η ΕΟΚΕ έχει εκφράσει την επιθυμία να ενισχυθεί ο ρόλος της ΕΕ στην περιοχή της Αρκτικής (βλέπε γνωμοδότηση REX/371 του κ. Hamro-Drotz) (1).

1.3.

Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι η ΕΕ διατηρεί την ιδιότητα μέλους ή συμμετέχει και σε άλλους διεθνείς φορείς που ασχολούνται επίσης με ζητήματα της Αρκτικής, πράγμα που της επιτρέπει να διευρύνει την επιρροή της. Αυτό αφορά κυρίως την κλιματική αλλαγή, τις ναυτιλιακές συμβάσεις ή το δίκαιο της θάλασσας, την αλιεία και ορισμένες πτυχές, μάλιστα, της πολιτικής του διαστήματος.

1.4.

Δεδομένου, αφενός, ότι η ανακοίνωση βασίζεται σε τρεις πυλώνες οι οποίοι είναι η κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη ανάπτυξη και η διεθνής συνεργασία, αλλά, αφετέρου, ότι το κλειδί για την αποτελεσματικότητα βρίσκεται στα αποτελέσματα αυτής της διεθνούς συνεργασίας και ότι οι εκπρόσωποι των πληθυσμών που είναι εγκατεστημένοι στην περιοχή θέτουν σε προτεραιότητα τη βιώσιμη ανάπτυξη, η ΕΟΚΕ προτείνει να αντιστραφεί η σειρά παρουσίασης των στόχων της ΕΕ, για λόγους αναγνωσιμότητας και αποτελεσματικότητας, δεδομένου μάλιστα ότι οι στόχοι ή τα έργα που αναγγέλλει η Επιτροπή είναι αξιέπαινοι και άμεμπτοι ως προς τις προθέσεις τους.

1.5.

Μία από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ήταν το άνοιγμα νέων πλωτών οδών στον Βορρά, του περίφημου «βορειοδυτικού περάσματος» που ο Chateaubriand είχε ήδη αναζητήσει, μάταια, στα τέλη του 18ου αιώνα. Η εξέλιξη αυτή διανοίγει συγκεκριμένες δυνατότητες διέλευσης, αλιείας ή ακόμη και εξορυκτικής δραστηριότητας, οι οποίες επιφέρουν, με τη σειρά τους, αύξηση των κινδύνων ναυτιλιακών καταστροφών ή ατυχημάτων γεώτρησης, που απαιτούν μη υφιστάμενες επιτόπου υποδομές έκτακτης ανάγκης. Η ΕΟΚΕ συνιστά, λοιπόν, να δοθεί ύψιστη σημασία στα ζητήματα προστασίας και ασφάλειας, όχι μόνο όσον αφορά τις μεταφορές αλλά και τις γεωτρήσεις, τονίζει δε ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη διάνοιξη των συγκεκριμένων διόδων ναυσιπλοΐας λόγω της τήξης των πάγων είναι ακόμη άγνωστες.

1.6.

Στον τομέα αυτόν, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη συνεισφορά που μπορεί να έχει η εφαρμογή του προγράμματος Galileo όσον αφορά την εποπτεία και την πρόληψη των θαλάσσιων καταστροφών και της ρύπανσης, και το γεγονός ότι η ειδική περίπτωση της περιοχής της Αρκτικής μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για την απόδειξη της χρησιμότητάς του. Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι είναι σημαντικό οι προβληματισμοί που αφορούν την Αρκτική να ενταχθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές —πέραν, προφανώς, της κλιματικής και της περιβαλλοντικής—, ειδικότερα δε στη διαρθρωτική πολιτική της ΕΕ, στην κοινή γεωργική πολιτική, την αλιευτική πολιτική και τη θαλάσσια πολιτική.

1.7.

Η ΕΟΚΕ εκτιμά ότι οι αρχές της υπεύθυνης αλιείας πρέπει να εφαρμόζονται στην περιοχή της Αρκτικής και ότι η ενδεχόμενη ανάπτυξη του τουρισμού και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να διέπεται από μια λογική υπευθυνότητας και προστασίας αυτού του ευαίσθητου και εύθραυστου περιβάλλοντος που έχει ήδη επηρεαστεί ιδιαιτέρως από την υπερθέρμανση του βόρειου ημισφαιρίου.

1.8.

Υπογραμμίζει επίσης ότι οι τοπικοί πληθυσμοί είναι μεν αποφασισμένοι να διατηρήσουν τον πολιτισμό τους, αλλά επιθυμούν επίσης να επωφεληθούν από τις δυνατότητες που προσφέρει η βιώσιμη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, η οποία προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση των υλικών και των άυλων μέσων επικοινωνίας. Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ ενός ενεργού ρόλου της κοινωνίας πολιτών για την προώθηση των συμφερόντων και των μελημάτων των τοπικών πληθυσμών, οι οποίοι δεν πρέπει να είναι θεατές των πολιτικών που αφορούν την Αρκτική αλλά ενεργοί παράγοντες. Η ΕΟΚΕ προτρέπει να ενισχυθεί η προστασία των πόρων της Αρκτικής, οι οποίοι αποτελούν το φυσικό κεφάλαιο των μελλοντικών γενεών, και θεωρεί ότι οι μεταβολές που υφίσταται το περιβάλλον στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να αξιολογηθούν ως δείκτης της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας προόδου που υλοποιείται στον τομέα της προστασίας του κλίματος. Η διαφύλαξη των περιοχών της Αρκτικής και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να γίνονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κάτοικοι ή εις βάρος των κατοίκων.

1.9.

Οι στόχοι της ολοκληρωμένης πολιτικής της ΕΕ για την Αρκτική δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και την υποστήριξη κρατών που δεν είναι και δεν θα αποτελέσουν ποτέ μέλη της ΕΕ. Ορισμένα από αυτά είναι παγκόσμιες υπερδυνάμεις, οι οικονομικοί και στρατηγικοί στόχοι των οποίων δεν συμπίπτουν απαραίτητα με τους στόχους της ΕΕ. Συνεπώς, η επιτυχία και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα της πολιτικής για την Αρκτική θα εξαρτηθούν από τη διπλωματική δεινότητα της Ένωσης, από την ικανότητά της να αναγάγει τους στόχους αυτούς σε οριζόντιο μέλημα της διπλωματικής της δράσης σε τομείς πέραν της Αρκτικής αυτής καθαυτής, και από τη δυνατότητά της να οδηγήσει και άλλα κράτη προς θέσεις που συγκλίνουν με τις δικές της. Η διεθνής συνεργασία είναι και θα παραμείνει αποφασιστικής σημασίας για όλες τις πολιτικές που αφορούν την Αρκτική.

2.1.

Οκτώ χώρες είναι κράτη της Αρκτικής. Τρία εξ αυτών είναι κράτη μέλη της ΕΕ: το Βασίλειο της Δανίας, η Φινλανδία και το Βασίλειο της Σουηδίας. Δύο χώρες μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου που δεν είναι κράτη μέλη της ΕΕ, η Ισλανδία και η Νορβηγία, καθώς και ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία είναι επίσης χώρες της Αρκτικής. Δυνάμει της Διακήρυξης της Οτάβα του 1996, τα οκτώ αυτά κράτη συγκρότησαν το Αρκτικό Συμβούλιο, αντικείμενο του οποίου είναι η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή, σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο.

2.1.1.

Ως εκ τούτου, και χωρίς να θίγει τις εθνικές αρμοδιότητες, η ΕΕ δεν ήταν δυνατόν να αδιαφορήσει για την Αρκτική, η οποία αποτελεί ζώνη στρατηγικής σημασίας· ωστόσο, η Επιτροπή επισημαίνει όλως ιδιαιτέρως το κλιματικό ζήτημα, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη περιοχή του κόσμου διαδραματίζει καίριο ρόλο για το κλίμα και επίσης υφίσταται έντονα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ο ρυθμός υπερθέρμανσης στην Αρκτική έχει διπλάσια ταχύτητα απ’ ό,τι στον υπόλοιπο κόσμο. Επιπλέον, η Αρκτική υφίσταται τις επιπτώσεις της αλλαγής αυτής, έχει όμως και αυτή με τη σειρά της πολύ ισχυρό αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή. Επισημαίνεται επίσης ότι στην περιοχή ζουν αυτόχθονες πληθυσμοί.

2.1.2.

Εντούτοις, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι μέλος του ανωτέρω Αρκτικού Συμβουλίου· διαθέτει, ωστόσο, μόνιμη πρόσκληση να παρίσταται ως παρατηρητής. Η Γερμανία, η Κίνα, η Νότια Κορέα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ινδία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σιγκαπούρη διαθέτουν καθεστώς παρατηρητή. Το 2008, η ΕΕ ζήτησε καθεστώς μόνιμου παρατηρητή και το αίτημά της εκκρεμεί ακόμη «εν αναμονή τελικής απόφασης». Ο μεγάλος αριθμός κρατών με καθεστώς παρατηρητή στο εν λόγω Συμβούλιο δείχνει τον βαθμό στον οποίο η Αρκτική αποτελεί μείζον θέμα για τη διεθνή κοινότητα.

2.1.3.

Απεναντίας, «μόνιμοι συμμετέχοντες» είναι οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις και ενώσεις των αυτοχθόνων πληθυσμών (Σάαμι, Αλεούτιοι, αυτόχθονες πληθυσμοί του Βορρά, της Σιβηρίας και της Ρωσικής Άπω Ανατολής, Αρκτικό Συμβούλιο της Αλάσκας κ.λπ.), γεγονός που υποδεικνύει πραγματική βούληση συνεκτίμησης της μοίρας και των αναπτυξιακών βλέψεων των πληθυσμών αυτών, που δεν είναι πολυπληθείς, αλλά ζουν στην Αρκτική και έχουν ισχυρή πολιτιστική ταυτότητα.

2.2.

Η πολιτική της Ένωσης για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας φαίνεται να έχει βρει ιδανικό πεδίο εφαρμογής στην περιοχή της Αρκτικής· η ΕΕ, όμως, δεν ενεργεί μόνη της και οφείλει να στηριχτεί σε δυνάμεις οι προτεραιότητες των οποίων αφορούν περισσότερο στρατιωτικές και οικονομικές στρατηγικές, καθώς και στρατηγικές θαλάσσιων μεταφορών. Κατά τα λοιπά, μέχρι σήμερα, το Αρκτικό Συμβούλιο ασχολούνταν κυρίως με το ζήτημα της ανάπτυξης —βιώσιμης ασφαλώς— της περιοχής.

2.3.

Η κλιματική αλλαγή μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο στις συνθήκες διαβίωσης των πληθυσμών που ζουν στην περιοχή αυτή. Είναι σαφές ότι οι πολιτικές σχετικά με την κλιματική αλλαγή δεν πρέπει να αναπτύσσονται ενάντια στους πληθυσμούς αλλά μαζί τους και προς όφελός τους.

2.4.

Η οικονομική σπουδαιότητα της περιοχής της Αρκτικής για την ΕΕ δεν είναι καθόλου αμελητέα. Η ΕΕ καταναλώνει πολλά προϊόντα που προέρχονται από την Αρκτική, κυρίως προϊόντα αλιείας και πηγές ενέργειας. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε τον οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο του ανοίγματος νέων πλωτών οδών. Επιπροσθέτως, ό,τι ισχύει για την Ευρωπαϊκή Ένωση ισχύει και για τα κράτη που διατηρούν παρουσία στην περιοχή. Έτσι, οι ΗΠΑ χορήγησαν άδειες γεώτρησης στην Αρκτική.

2.5.

Η Επιτροπή οργανώνει το έγγραφό της γύρω από τρεις άξονες, που υποδεικνύουν τις προτεραιότητές της. Το ερώτημα είναι κατά πόσον είναι οι κατάλληλοι:

2.6.

Πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το τελευταίο σημείο είναι ουσιώδους σημασίας και, σε τελική ανάλυση, από αυτό εξαρτώνται τα δύο πρώτα, καθώς η ΕΕ δεν εμπλέκεται άμεσα στην περιοχή παρά μέσω τριών μόνο κρατών μελών της, καλείται δε να συμβιβάζεται με τρεις μεγάλες δυνάμεις —τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τον Καναδά— οι οποίες, και οι τρεις, έχουν σημαντικά οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή της Αρκτικής. Επισημαίνεται ότι ορισμένα κράτη της Ασίας εκδηλώνουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την περιοχή, κυρίως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη.

2.7.

Αξίζει, επίσης, να αναρωτηθούμε σχετικά με τη θέση που κατέχουν οι πτυχές που αφορούν την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, οι οποίες αποτελούν τον βασικό προβληματισμό της Επιτροπής, αλλά όχι απαραίτητα των διεθνών μας εταίρων, για τους οποίους η βιώσιμη ανάπτυξη έχει μεγάλη σημασία χωρίς να αποτελεί προτεραιότητα.

3.1.

Προφανώς, η Επιτροπή θέτει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Αρκτική. Ανησυχεί κυρίως για την τήξη του περμαφρόστ, η οποία ενδέχεται να έχει καταστροφικά αποτελέσματα από άποψη εκπομπών μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα (CO2), και για την προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων. Οι ανησυχίες αυτές είναι θεμιτές, η ΕΕ, όμως, δεν διαθέτει από μόνη της τα κλειδιά για την επίλυση αυτών των προβλημάτων.

3.2.

Προκειμένου να ανταποκριθεί καλύτερα σε αυτές τις προκλήσεις, η Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία της έρευνας και των προσπαθειών εποπτείας της Αρκτικής και υπενθυμίζει τις οικονομικές προσπάθειες που καταβάλλονται εν προκειμένω. Επισημαίνει την ανάγκη αύξησης της διεθνούς συνεργασίας και ζητεί διακρατική πρόσβαση σε ερευνητικές υποδομές και δεδομένα.

3.2.1.

Η παρατήρηση αυτή δείχνει, ως εκ του περισσού, ότι η αποτελεσματικότητα της πολιτικής της ΕΕ εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της διεθνούς συνεργασίας.

3.2.2.

Η Επιτροπή απαριθμεί τους στόχους της πολιτικής για το κλίμα, εφαρμόζοντάς τους στη συγκεκριμένη περίπτωση της Αρκτικής. Στην πράξη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσκρούει στην ακόλουθη γενική δυσκολία: δεν είναι σε θέση να ενεργεί αποτελεσματικά, εάν δεν υπάρχει συναίνεση ως προς τους στόχους της σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως δε μεταξύ των κρατών της Αρκτικής, και τούτο ακόμη κι εάν προβαίνει σε συγκεκριμένες ενέργειες μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ). Η κύρωση της συμφωνίας των Παρισίων για το κλίμα αναμένεται να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των δράσεων και των πολιτικών στην περιοχή της Αρκτικής.

3.3.

Η Επιτροπή δικαίως ζητεί την αύξηση της προστασίας της βιοποικιλότητας, τη θέσπιση προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών, καθώς και την καταπολέμηση της ρύπανσης από βαρέα μέταλλα και βαρείς ρύπους. Υπογραμμίζεται, εντούτοις, ότι οι προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές ανοικτής θαλάσσης είναι ελάχιστα αποτελεσματικές, εκτός ως προς την απαγόρευση της αλιείας. Στην πραγματικότητα, εξ ορισμού, είναι αδύνατον να ελεγχθούν και να προστατευθούν, καθώς μεταβάλλονται συνεχώς όσον αφορά τόσο τα ύδατα όσο και τα είδη που ζουν εκεί και βρίσκονται σε αέναη κίνηση.

3.4.

Ομοίως, υπογραμμίζει την αναγκαιότητα διεθνούς συνεργασίας στον τομέα των δραστηριοτήτων φυσικού αερίου και πετρελαίου, κυρίως για την πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων. Και σε αυτή την περίπτωση, η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από την ισχύ των διεθνών σχέσεων με τα άλλα κράτη που παρεμβαίνουν στην περιοχή της Αρκτικής. Ως προς το ζήτημα αυτό, πρέπει να τονιστεί ότι οι δυσχερείς σχέσεις με τη Ρωσία δεν είχαν δυσμενείς επιπτώσεις όσον αφορά την Αρκτική, όπου η συνεργασία διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα.

3.5.

Η αχανής και αραιοκατοικημένη περιοχή της Αρκτικής δεν επωφελείται από καλές μεταφορικές συνδέσεις, ενώ διαθέτει πλούσιους πόρους —ψάρια, ορυκτά, πετρέλαιο και φυσικό αέριο—, που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο βλέψεων. Η Επιτροπή ζητεί την ανάπτυξη μιας βιώσιμης οικονομίας, η οποία καθίσταται ακόμη πιο αναγκαία καθώς οι φυσικοί χώροι είναι ευάλωτοι και διαταράσσονται από την κλιματική αλλαγή. Οι φυσικοί πόροι της Αρκτικής πρέπει να διαφυλαχθούν ως απόθεμα για το μέλλον, ενώ παράλληλα πρέπει να προστατευθούν τα συμφέροντα των τοπικών πληθυσμών. Η ΕΟΚΕ προτρέπει να ενισχυθεί η προστασία των πόρων της Αρκτικής και θεωρεί ότι οι μεταβολές που υφίσταται το περιβάλλον στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να αξιολογηθούν ως δείκτης της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας προόδου που υλοποιείται στον τομέα της προστασίας του κλίματος. Η διαφύλαξη των περιοχών της Αρκτικής και η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να γίνονται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι κάτοικοι ή εις βάρος των κατοίκων.

3.6.

Η ΕΕ θα πρέπει να υποστηρίξει την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών, κυρίως για την αντιμετώπιση του δριμύτατου αρκτικού χειμώνα. Το πρόγραμμα InnovFin (χρηματοδοτήσεις της ΕΕ για την καινοτομία) θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην Αρκτική. Η Επιτροπή ζητεί επίσης πραγματική πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Υπό τις σημερινές συνθήκες, αυτό παραμένει μακρινή προοπτική. Υπάρχουν όμως και άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές τις οποίες αφορά η Αρκτική: η κοινή γεωργική πολιτική, η αλιευτική πολιτική, η θαλάσσια πολιτική.

3.7.

Η Επιτροπή σχεδιάζει τη συγκρότηση ενός φόρουμ για την ενίσχυση της συνεργασίας και του συντονισμού των διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ. Το φόρουμ αυτό θα θέτει προτεραιότητες όσον αφορά τις επενδύσεις και την έρευνα.

3.7.1.

Παράλληλα, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Interreg (κοινοτική πρωτοβουλία για τις παραμεθόριες περιοχές), θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο διαχειριστικών αρχών και ενδιαφερομένων μερών, και να καταλήξει ενδεχομένως σε μια ετήσια διάσκεψη των ενδιαφερομένων μερών για την Αρκτική. Η ιδέα μοιάζει ενδιαφέρουσα, εφόσον τεθεί σε εφαρμογή κατά τρόπο ευέλικτο, προσαρμόσιμο και ικανό να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις.

3.8.

Στον τομέα των επενδύσεων, η Επιτροπή αποδίδει έμφαση ιδίως στα δίκτυα μεταφορών, που είναι όντως απαραίτητα για πάψει η απομόνωση των περιοχών της Αρκτικής, υπενθυμίζει δε ότι το βόρειο τμήμα της Φινλανδίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας αποτελεί μέρος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών. Είναι σαφές ότι το στοιχείο αυτό είναι καίριας σημασίας για το άνοιγμα της περιοχής στον υπόλοιπο κόσμο.

3.9.

Η έκταση της Αρκτικής και η χαμηλή πυκνότητα του πληθυσμού καθιστούν ιδιαιτέρως κατάλληλη τη χρήση των διαστημικών τεχνολογιών. Τα προγράμματα Copernicus και Galileo θα είναι εξαιρετικά πολύτιμα για την περιοχή. Υποστηρίζουμε σθεναρά την προσέγγιση της Επιτροπής στον τομέα αυτόν.

3.10.

Η τήξη των πάγων οδήγησε στο άνοιγμα του Βορειοανατολικού Περάσματος· πρέπει να κατοχυρωθεί η ασφάλεια της ναυσιπλοΐας σε αυτές τις νέες οδούς. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει σθεναρά την προσέγγιση της Επιτροπής στον τομέα αυτόν. Η δημιουργία ενός φόρουμ Ακτοφυλακής της Αρκτικής είναι ιδέα που αξίζει να συγκρατήσουμε.

3.11.

Η επιτυχία της διεθνούς συνεργασίας είναι αυτή που θα καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία των πολιτικών που θα εφαρμοστούν.

3.11.1.

Η Επιτροπή απαριθμεί τα διάφορα νομικά μέσα και τις αρμόδιες αρχές και υπογραμμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να εμπλακεί δυναμικά, υπενθυμίζει δε την ανάγκη διμερούς συνεργασίας, κυρίως με τους μείζονες παράγοντες όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και ο Καναδάς, αλλά και με τη Γροιλανδία και ορισμένα κράτη της Ασίας που δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον για την Αρκτική.

3.12.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη διεξαγωγής διαλόγου με τους αυτόχθονες πληθυσμούς —οι οποίοι, αδιαμφισβήτητα, είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και δεν πρέπει να υφίστανται τις επιπτώσεις δυσμενών για αυτούς πολιτικών—, ιδίως υπό την προοπτική μιας βιώσιμης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της περιοχής. Η κοινωνία πολιτών καλείται, λοιπόν, να αναπτύξει πλήρως τον ρόλο της, ώστε οι ανησυχίες των αυτοχθόνων πληθυσμών να ληφθούν πραγματικά υπόψη, τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Ως προς τούτο, η ΕΟΚΕ θα μπορούσε να αναλάβει ρόλο βήματος έκφρασης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

3.13.

Μέσα στο πνεύμα αυτό, σε οικονομικό επίπεδο, η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τη διακήρυξη που υπέγραψαν πέντε παράκτια κράτη του Βόρειου Παγωμένου Ωκεανού σχετικά με την αλιεία, αλλά υπογραμμίζει, ορθώς, ότι το ζήτημα δεν αφορά αποκλειστικά τα παράκτια κράτη.

3.14.

Τέλος, στον τομέα της έρευνας, η Επιτροπή προασπίζεται την ιδέα της ενίσχυσης της επιστημονικής συνεργασίας, κυρίως στο πλαίσιο της Διατλαντικής συμμαχίας για την έρευνα στους ωκεανούς (και στην Αρκτική), και ζητεί την κατάρτιση ενός χάρτη του συνόλου του θαλάσσιου βυθού μέχρι το 2020, έναν στόχο μείζονος επιστημονικού ενδιαφέροντος τον οποίο υποστηρίζουμε σθεναρά —ο οποίος, όμως, έχει προεκτάσεις που ξεπερνούν την καθαρά επιστημονική γνώση, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ασφάλεια, τις μεταφορές ή την οικονομική εκμετάλλευση.