17.11.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 383/1

Εισηγήτρια:

κα Madi SHARMA

Συνεισηγητής:

κ. Raymond HENCKS

1.1.

Όλοι οι επιμέρους κλάδοι του τομέα των μεταφορών —αεροπορικών, θαλάσσιων, οδικών, σιδηροδρομικών, διαστημικών, εσωτερικής ναυσιπλοΐας ή υλικοτεχνικής υποστήριξης— είναι παραδοσιακά ανδροκρατούμενοι. Κατά συνέπεια:

Μια σύντομη επισκόπηση των τρεχόντων στατιστικών δεδομένων στον τομέα, που περιλαμβάνονται στο παράρτημα 1, καταδεικνύει τις διακρίσεις που εντοπίζονται στον κλάδο των μεταφορών. Πολλά από τα εμπόδια που επισημαίνονται απαντώνται γενικά και σε άλλους τομείς, αλλά στον τομέα των μεταφορών εντοπίζονται εκτεταμένες ελλείψεις σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των υπό εξέταση ζητημάτων.

1.2.

Ως εκ τούτου, η παρούσα διερευνητική γνωμοδότηση, που καταρτίζεται κατόπιν αιτήματος της επιτρόπου της ΕΕ η οποία είναι αρμόδια για τις μεταφορές, εστιάζει στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στον τομέα των μεταφορών για την καλύτερη ένταξη των γυναικών και την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής, κοινωνικής και βιώσιμης ανάπτυξης. Η παρούσα γνωμοδότηση δεν επικεντρώνεται στις γυναίκες ως χρήστριες των μεταφορών, ωστόσο η ΕΟΚΕ φρονεί ότι θα μπορούσε να εκπονηθεί επίσης μια διερευνητική γνωμοδότηση σχετικά με αυτό το θέμα. Παρά τις ελλείψεις, η κατάσταση μπορεί να αλλάξει με την εφαρμογή ουδέτερων από την άποψη του φύλου πολιτικών για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της ανάπτυξης και της απασχόλησης στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Στο νέο επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, το οποίο αποσκοπεί στην προώθηση της ανάπτυξης και της απασχόλησης, πρέπει να ενσωματωθεί η διάσταση της ισότητας των φύλων, με την εξάλειψη των υφιστάμενων εμποδίων και την ανάπτυξη ενός πνεύματος ενεργού συμμετοχής και μη αποκλεισμού, ούτως ώστε τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες να δραστηριοποιούνται εξίσου σε όλες τις πτυχές των μεταφορών. Απαιτείται μεγαλύτερη αναγνώριση της ισότητας των φύλων, ώστε αυτή να καταστεί ένα σημαντικό τμήμα της πολιτικής μεταφορών της ΕΕ.

1.3.

Οι βασικές συστάσεις είναι οι εξής:

2.1.

Η συμμετοχή ανδρών και γυναικών στον τομέα των μεταφορών συνιστά ένα περίπλοκο θέμα, το οποίο δεν διερευνάται σε βάθος στο παρόν έγγραφο. Το ενδιαφέρον για τις μεταφορές ξεκινάει από την εκπαίδευση, το οικογενειακό περιβάλλον, την εμπειρία, την ανάγκη ή την επιθυμία για καινοτομία. Η συμμετοχή στον εν λόγω τομέα είναι το αποτέλεσμα των δυνατοτήτων επαγγελματικής σταδιοδρομίας που προσφέρονται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, των προσόντων, των δεξιοτήτων και των δικτύων. Η παραμονή στον κλάδο μπορεί να εξαρτηθεί από την ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων, την κατάρτιση, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων, τις συνθήκες εργασίας, τις αποδοχές, τον χρόνο εργασίας, καθώς και από την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.

2.2.

Για τις γυναίκες, στα θέματα αυτά συμπεριλαμβάνονται επίσης η ασφάλεια, η βία με βάση το φύλο, καθώς και η σεξουαλική παρενόχληση από συναδέλφους ή χρήστες των μεταφορών. Επιπλέον, οι γυναίκες μπορεί να χρειαστεί να διακόψουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία λόγω μητρότητας ή λόγω ανάγκης παροχής φροντίδας σε συγγενικό πρόσωπο. Ως εκ τούτου, για την επανένταξη στον τομέα απαιτούνται ευέλικτες εργασιακές ρυθμίσεις, επανακατάρτιση και λήψη μέτρων για να αποτραπεί η απώλεια της επαγγελματικής αρχαιότητας/του επαγγελματικού καθεστώτος.

2.3.

Ωστόσο, όταν οι συνθήκες εργασίας είναι καλές, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες που εργάζονται στον τομέα των μεταφορών αισθάνονται ότι εξελίσσονται επαγγελματικά, αντλούν ικανοποίηση από την εργασία τους, επωφελούνται από υψηλά πρότυπα κατάρτισης, αναπτύσσουν δεξιότητες και αξιοποιούν τις προοπτικές επαγγελματικής προώθησης και ένταξης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Για τους επιχειρηματίες, αυτές οι προοπτικές μετουσιώνονται σε δυνατότητες καινοτομίας, ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

2.4.

Κατά την ανάλυση των τάσεων που επικρατούν στην απασχόληση, θα πρέπει να γίνεται διάκριση ανάμεσα στο μετακινούμενο και στο μη μετακινούμενο προσωπικό στον τομέα των μεταφορών. Οι γυναίκες που απασχολούνται στον τομέα των μεταφορών είναι πιο δύσκολο να εργάζονται μακριά από το σπίτι και, ως εκ τούτου, σε όλα σχεδόν τα επαγγέλματα των μεταφορών, εκτός από τις αερομεταφορές, οι θέσεις εργασίας που απαιτούν μετακινήσεις ανδροκρατούνται. Κατά παράδοση, οι θέσεις εργασίας που απαιτούν μετακινήσεις αμείβονται καλύτερα, με αποτέλεσμα η μισθολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων στον τομέα των μεταφορών να είναι πλέον εδραιωμένη και πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

2.5.

Ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης έχει επηρεάσει και τις γυναίκες που εργάζονται στον εν λόγω τομέα. Οι τάσεις πριν από την κρίση κατέδειξαν ότι ο κλάδος των μεταφορών είχε ανοίξει περισσότερο για τις γυναίκες, ενώ είχαν εντατικοποιηθεί οι προσπάθειες να προσλαμβάνονται και να προάγονται οι γυναίκες στον τομέα των μεταφορών. Μεγάλο μέρος αυτών των τάσεων κατά την περίοδο εκείνη αφορούσε την ανάπτυξη του τομέα των υπηρεσιών εδάφους και των επενδύσεων σε τεχνολογίες που δεν απαιτούσαν πλέον βαριές χειρωνακτικές εργασίες. Ωστόσο, οι τάσεις αυτές μετριάστηκαν λόγω της κρίσης, δεδομένου του γεγονότος ότι από τις περικοπές των δαπανών επλήγησαν εξίσου τα μέτρα που ήταν αναγκαία για την υποστήριξη των πολιτικών υπέρ της ισότητας των φύλων στον χώρο εργασίας.

3.1.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι μια γυναίκα, η επίτροπος κ. Bulc, έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των μεταφορών. Πολύ συχνά, η συμμετοχή των δύο φύλων στη σύνθεση των οργάνων λήψης αποφάσεων βασίζεται σε στερεότυπα και όχι σε ικανότητες. Προκειμένου να επιτευχθεί μια ισχυρή αειφόρος ανάπτυξη στον κλάδο των μεταφορών της ΕΕ, αυτός θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ουδετερότητα ως προς το φύλο στη διαδικασία χάραξης πολιτικής και λήψης αποφάσεων. Οι γυναίκες πρέπει να συμμετέχουν εξίσου και στις δύο διαδικασίες, όχι μέσω θετικών διακρίσεων, αλλά με βάση τα προσόντα, τις ικανότητες και τη διαφάνεια των διορισμών.

3.2.

Μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών σε επίπεδο ανώτερων υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένων των μη εκτελεστικών διευθυντών, έχει αποδειχθεί ότι αποφέρει βασικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις (1). Η συμμετοχή των γυναικών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις, τα ιδρύματα και τις ενώσεις να καινοτομήσουν και να αναπτύξουν νέες επιχειρηματικές ιδέες. Με ένα διαφοροποιημένο εργατικό δυναμικό προωθείται η συνεργασία, η κατανόηση και η ανεκτικότητα, ενώ έχει αποδειχθεί ότι το στοιχείο αυτό προάγει την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη, ενώ, ταυτόχρονα, εξασφαλίζεται η παραμονή και των δύο φύλων στις επιχειρήσεις.

3.3.

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συνιστά να εφαρμόζονται απλές, μη γραφειοκρατικές διαδικασίες τακτικών ελέγχων και υποβολής εκθέσεων προόδου από παράγοντες του τομέα των μεταφορών (φορείς χάραξης πολιτικής, επιχειρήσεις, συνδικαλιστικές ενώσεις, ενώσεις μεταφορών, ενδιαφερόμενα μέρη) σχετικά με την ισότητα των φύλων. Σε αυτές θα πρέπει να συμπεριληφθεί η εκπαίδευση των χρηστών για την εξάλειψη των στερεοτύπων και των καθιερωμένων αντιλήψεων. Θα πρέπει να δοθούν σε γυναίκες και σε άνδρες οι ίδιες δυνατότητες να ασκούν επιρροή στη δημιουργία, τον σχεδιασμό και τη διαχείριση του συστήματος μεταφορών, διαδικασίες στις οποίες οι αξίες των δύο φύλων θα πρέπει να έχουν την ίδια βαρύτητα. Η Επιτροπή θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο αυτό, τόσο στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου που διεξάγει η ίδια όσο και ως προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση των έργων ΔΕΔ-Μ ή Ε&Α.

4.1.

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα μπορούσαν να στηρίξουν καλύτερα τον κλάδο των μεταφορών μέσω της συλλογής δεδομένων και στατιστικών αναλύσεων, στις οποίες συνεκτιμάται η διάσταση του φύλου και οι οποίες συμπεριλαμβάνουν αναλυτικά στοιχεία ανά φύλο, έτσι ώστε να αναδειχθούν οι βασικοί τομείς όπου χρειάζονται επενδύσεις ή στήριξη.

4.2.

Θα πρέπει να αναλυθούν οι ακόλουθοι δείκτες:

4.3.

Η ανάλυση των δεδομένων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογηθούν ο κύκλος της απασχόλησης, καθώς και τα σημεία όπου εντοπίζονται εμπόδια για την είσοδο και την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών στον τομέα των μεταφορών. Στη συνέχεια, μπορούν να δημιουργηθούν ειδικά μέσα για τον κλάδο των μεταφορών, ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις εξαιτίας των οποίων εφαρμόζονται διακρίσεις σε βάρος των γυναικών.

4.4.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει περαιτέρω την ανάλυση των εξής πτυχών:

5.1.

Στην Ευρώπη, τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρείται αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας σε όλους τους τομείς. Μολονότι η αύξηση συνεχίζεται, ο τομέας των μεταφορών παραμένει σε μεγάλο βαθμό μη φιλικός προς τις γυναίκες. Παρά το γεγονός ότι έχουν αναληφθεί μια σειρά πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του προγράμματος EQUAL, ο τομέας των μεταφορών παραμένει ένας κλάδος που εφαρμόζει τον διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων και στον οποίο οι άνδρες απασχολούνται, κατά κύριο λόγο, ως οδηγοί/πιλότοι, τεχνικοί ή σε θέσεις εργασίας που απαιτούν σωματική καταπόνηση και μεγάλο φόρτο εργασίας, ενώ οι γυναίκες απασχολούνται, ως επί το πλείστον, στον τομέα της παροχής υπηρεσιών και σε διοικητικές θέσεις εργασίας.

5.2.

Σε γενικές γραμμές, η αναδιάρθρωση του τομέα των μεταφορών έχει πλήξει κυρίως τις ανδροκρατούμενες θέσεις εργασίας του κλάδου: τις σιδηροδρομικές μεταφορές, τις λιμενικές δραστηριότητες και τον τομέα των εσωτερικών πλωτών οδών, ενώ όλο και περισσότερες γυναίκες απασχολούνται σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, οι οποίες αναπτύσσονται στις αναδυόμενες αλυσίδες εφοδιασμού, τις εταιρείες υλικοτεχνικής υποστήριξης κ.λπ. Σήμερα, η εφαρμογή νέων τεχνολογιών εξασφαλίζει σε γυναίκες και άνδρες τη δυνατότητα να καταλαμβάνουν, σε ισότιμη βάση, θέσεις εργασίας που, παραδοσιακά, συνδέονταν με βαριές σωματικές εργασίες. Ωστόσο, η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής εξακολουθεί να συνιστά πρόβλημα και να δυσχεραίνει την απασχόληση των γυναικών σε θέσεις εργασίας που απαιτούν μετακινήσεις.

5.3.

Η γενική αντίληψη ότι ορισμένες θέσεις εργασίας, συγκεκριμένοι χώροι εργασίας ή ρυθμίσεις του χρόνου εργασίας προορίζονται αποκλειστικά για τους άνδρες είναι ευρέως διαδεδομένη. Το γεγονός αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στην πρόσληψη και την παραμονή εργαζόμενων γυναικών σε επαγγέλματα όπου οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται.

5.4.

Όσον αφορά την ισότητα στις αμοιβές, ο διαχωρισμός μεταξύ των δύο φύλων που εφαρμόζεται στις μεταφορές συντηρεί το χάσμα των αμοιβών μεταξύ των φύλων. Οι άνδρες απασχολούνται ως επί το πλείστον σε τεχνικές θέσεις εργασίας, για τις οποίες θεωρούνται πιο καταρτισμένοι, ενώ οι γυναίκες δραστηριοποιούνται κυρίως στις διοικητικές υπηρεσίες και στην εξυπηρέτηση των πελατών. Οι άνδρες εργάζονται περισσότερες ώρες και καταλαμβάνουν περισσότερες θέσεις πλήρους απασχόλησης στον τομέα των μεταφορών, ενώ οι γυναίκες τείνουν να επιλέγουν πιο ευέλικτες μορφές εργασίας, οι οποίες προσφέρουν περιορισμένες ευκαιρίες. Στον τομέα των μεταφορών, οι προοπτικές επαγγελματικής ανέλιξης είναι μεγαλύτερες για τους άνδρες από ό,τι για τις γυναίκες. Η πρόσβαση σε ανδροκρατούμενες θέσεις εργασίας εξακολουθεί να συνιστά πρόβλημα, παρά το γεγονός ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες διαθέτουν ίση πρόσβαση στην επαγγελματική κατάρτιση. Αυτό συνεπάγεται καταστάσεις στις οποίες, μολονότι οι γυναίκες έχουν εκπαιδευτεί σε τεχνικά επαγγέλματα, εντούτοις αδυνατούν να βρουν θέση απασχόλησης που να αντιστοιχεί στο επίπεδο των επαγγελματικών τους προσόντων. Όλες οι προαναφερθείσες πτυχές οδηγούν σε διεύρυνση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα των μεταφορών.

5.5.

Μια ευαίσθητη από την άποψη του φύλου προσέγγιση για την υγεία και την ασφάλεια στον κλάδο των μεταφορών συνεπάγεται πολλές προκλήσεις, διότι οι περισσότερες θέσεις εργασίας που είναι συνυφασμένες με πραγματικό κίνδυνο εργατικών ατυχημάτων και ασθενειών κυριαρχούνται από άνδρες. Αυτό μειώνει τις πιθανότητες για μια διαφοροποιημένη προσέγγιση μεταξύ των δύο φύλων σε πολιτικές και μέτρα για την υγεία και την ασφάλεια στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, τα διάφορα επαγγέλματα, τα καθήκοντα, οι συνθήκες εργασίας ή τα εργασιακά ωράρια συνεπάγονται διαφορετικό βαθμό έκθεσης σε κινδύνους.

5.6.

Ο τομέας των μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίζεται από υψηλή συχνότητα όλων των μορφών βίας, μολονότι πολλά περιστατικά δεν καταγγέλλονται. Η εκδήλωση βίας εκ μέρους τρίτων συνιστά επίσης ένα πρόβλημα στον τομέα των μεταφορών, καθότι οι γυναίκες απασχολούνται πρωτίστως σε επαγγέλματα που αφορούν άμεση επαφή με τον πελάτη και, ως εκ τούτου, τείνουν να είναι πιο εκτεθειμένες σε επιθετική συμπεριφορά και σε προσβολές εκ μέρους πελατών. Το προσωπικό στα γραφεία υποδοχής καλείται να αντιμετωπίσει αυξανόμενα επίπεδα απογοήτευσης του κοινού, που προκαλείται λόγω συμφορήσεων, καθυστερήσεων ή έλλειψης πληροφόρησης σε περίπτωση καθυστερήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την ενθάρρυνση των επιχειρήσεων μεταφορών να υιοθετούν πολιτικές μηδενικής ανοχής της βίας στον χώρο εργασίας.

5.7.

Η ΕΟΚΕ προτείνει στην αναθεώρηση της Λευκής Βίβλου του 2011 με τίτλο Xάρτης πορείας για έναν Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών να συμπεριληφθεί μια νέα πρωτοβουλία —η οποία μπορεί να προστεθεί στο παράρτημα I— υπέρ της ισότητας των φύλων σε επαγγέλματα του τομέα των μεταφορών· προτείνεται, συγκεκριμένα, η υλοποίηση δράσεων για την προσέλκυση των γυναικών σε ευκαιρίες απασχόλησης στον τομέα των μεταφορών με τη λήψη μέτρων που θα αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας της εργασίας σε όλους τους τρόπους μεταφοράς, των συνθηκών εργασίας, της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης (Lifelong Learning — LLL), της επαγγελματικής και επιχειρησιακής υγείας και ασφάλειας στην εργασία, καθώς και των ευνοϊκών ευκαιριών επαγγελματικής σταδιοδρομίας, στοιχεία τα οποία συμβάλλουν, στο σύνολό τους, στην καλύτερη εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της προσωπικής ζωής. Η αποτελεσματικότερη ένταξη των γυναικών στον τομέα των μεταφορών μπορεί να πραγματοποιηθεί με θετικές ενέργειες που απαιτούν τουλάχιστον νέες υγειονομικές υποδομές, αποδυτήρια και καταλύματα, καθώς και πιο λελογισμένη αξιολόγηση του συνεχούς χρόνου εργασίας, των επαναλαμβανόμενων κινήσεων, του άγχους και της κούρασης σε σχέση με κάθε μέσο μεταφοράς.

5.8.

Μέσα από μια σειρά πρωτοβουλιών που έχουν αναλάβει οι κοινωνικοί εταίροι του ευρωπαϊκού τομέα μεταφορών για να καταστούν οι μεταφορές ένα καλύτερο εργασιακό περιβάλλον για τις γυναίκες, καταδεικνύεται ότι υπάρχει στον κλάδο η επίγνωση των δυνητικών εμποδίων που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Μια μελέτη που εκπόνησαν η Κοινότητα των Ευρωπαϊκών Σιδηροδρόμων (CER) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Ενώσεων Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF), κοινωνικοί εταίροι του κλάδου των σιδηροδρόμων, σχετικά με την εκπροσώπηση και την καλύτερη ένταξη των γυναικών σε επαγγέλματα σιδηροδρόμων οδήγησε στη διατύπωση συστάσεων, η εφαρμογή των οποίων σε εταιρικό επίπεδο παρακολουθείται, επί του παρόντος, από κοινού από τους δύο οργανισμούς. Την ίδια προσέγγιση στις αστικές συγκοινωνίες εφαρμόζουν η Διεθνής Ένωση Δημοσίων Μεταφορών (UITP) και η ETF. Στις θαλάσσιες μεταφορές, το 2014, η ETF και η Ένωση Εφοπλιστών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ECSA) εκπόνησαν μια συνολική δέσμη εργαλείων κατάρτισης, τα οποία περιλαμβάνουν κατευθυντήριες γραμμές, ένα βίντεο και ένα εγχειρίδιο και έχουν ως στόχο την αντιμετώπιση της παρενόχλησης σε πλοία. Στα λιμάνια και τις αποβάθρες, η ETF, ο ESPO (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θαλάσσιων Λιμένων), το IDC (Διεθνές Συμβούλιο Λιμενεργατών) και η FEPORT (Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Ιδιωτικών Φορέων Εκμετάλλευσης Λιμένων) συμφώνησαν πρόσφατα στην υιοθέτηση κοινών συστάσεων με 14 σημεία δράσης που αποσκοπούν στην προώθηση και την παραμονή των γυναικών στην απασχόληση στους λιμένες.

5.9.

Πολλές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της ΔΟΕ, καθώς και κοινωνικοί εταίροι, έχουν ήδη θεσπίσει κατευθυντήριες γραμμές, πακέτα κατάρτισης, εργαλεία και κώδικες πρακτικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να ενισχυθούν, έτσι ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στον κλάδο των μεταφορών. Η Επιτροπή θα μπορούσε να ενσωματώσει μια ισχυρή διάσταση του φύλου στους πυλώνες ενός Παρατηρητηρίου κοινωνικών θεμάτων, απασχόλησης και κατάρτισης στον τομέα των μεταφορών, όπως προτείνεται στη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ του 2011 με θέμα «Επιπτώσεις των πολιτικών της ΕΕ στις ευκαιρίες απασχόλησης, τις ανάγκες κατάρτισης και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στις μεταφορές».

6.1.

Οι επιχειρηματίες αναγνωρίζονται πλέον ευρέως ως μείζονες δημιουργοί ευκαιριών απασχόλησης και βασικοί συντελεστές και στον τομέα των μεταφορών (2). Σήμερα, αυτό το πεδίο προϋποθέτει ενεργό δέσμευση όσον αφορά την πράσινη οικονομία, τα ευφυή συστήματα μεταφορών (ITS), τα συστήματα τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος (CCTV), τον προγραμματισμό σε πραγματικό χρόνο και την ασφάλεια.

6.2.

Η υιοθέτηση απλών, εξειδικευμένων πολιτικών για τις επιχειρήσεις γυναικείας ιδιοκτησίας θα μπορούσε να αποτελέσει μια αποδοτική επένδυση που θα ενισχύσει την ανάπτυξη και τις ευκαιρίες απασχόλησης στην ΕΕ. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την προοπτική σύστασης μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας «Women’s Business Ownership» (Επιχειρήσεις Γυναικείας Ιδιοκτησίας) στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στα αρμόδια υπουργεία των κρατών μελών. Η υπηρεσία αυτή θα πρέπει να ενσωματώνεται σε υπουργεία αρμόδια για θέματα οικονομικής ανάπτυξης, ώστε να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ οικονομικών δραστηριοτήτων και αρμοδιοτήτων ισότητας των φύλων.

6.3.

Επιπλέον, κρίνεται σκόπιμο να εξεταστεί η προοπτική δημιουργίας μιας θέσης διευθυντή ή εκπροσώπου υψηλού επιπέδου, αρμόδιου για θέματα γυναικείας επιχειρηματικότητας, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και εντός των Υπουργείων Οικονομικών των κρατών μελών, ή, όπου υφίστανται, εντός των αρμόδιων για την επιχειρηματικότητα υπουργείων, με διυπουργικό ρόλο και με αντικείμενο την ευαισθητοποίηση σχετικά με τα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την ενθάρρυνση περισσότερων γυναικών να ξεκινήσουν και να αναπτύξουν τις επιχειρήσεις τους. Αυτός ο «διευθυντής θεμάτων γυναικείας επιχειρηματικότητας» θα μπορούσε να είναι επίσης αρμόδιος για την προώθηση των επαγγελματικών και πανεπιστημιακών διαύλων που οδηγούν στην αύξηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, π.χ. έρευνα, επιστήμη, μηχανολογία υψηλών τεχνολογιών και μηχανολογία μεταφορών, καθώς και ανάπτυξη των ΤΠΕ.

7.1.

Για να αντιμετωπιστεί η υποεκπροσώπηση των γυναικών και να αξιοποιηθεί το απόθεμα ταλέντων των γυναικών στην αγορά εργασίας του τομέα των μεταφορών κατά τρόπο αποδοτικότερο και ευρύτερο, η ΕΟΚΕ συνιστά να χρησιμοποιηθούν τα ακόλουθα εργαλεία για τη δημιουργία ικανοτήτων των γυναικών σε όλα τα επίπεδα. Ο στόχος αυτός μπορεί να υλοποιηθεί με την ανάπτυξη σχεδίων της ΕΕ στο πλαίσιο της ΓΔ Μεταφορών, ή σε συνεργασία με άλλα καθιερωμένα σχέδια της ΕΕ (εταιρικές σχέσεις):

7.2.

Καθοδήγηση: αύξηση των μηχανισμών στήριξης, με την παροχή γνώσεων και εμπειρίας, τη δημιουργία δικτύων και την παροχή καθοδήγησης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εσωτερικά, εντός των εταιρειών, αλλά και ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα των εργαζομένων, καθώς και εξωτερικά, μεταξύ εταιρειών και συγκρίσιμων τομέων μεταφορών, ή, ακόμη και μέσω καθιερωμένων προγραμμάτων καθοδήγησης, με έμφαση, αποκλειστικά, στις μεταφορές. Στα δίκτυα καθοδήγησης θα πρέπει να συμμετέχουν τόσο άνδρες όσο και γυναίκες. Επιπλέον, αυτά τα δίκτυα μπορούν να αναπτυχθούν σε συνεργατικούς σχηματισμούς και να λειτουργούν σε διατομεακή βάση, ώστε να καταστεί δυνατή η μεταφορά γνώσεων, βέλτιστων πρακτικών, δεξιοτήτων και δυνατοτήτων σε ολόκληρο τον τομέα των μεταφορών.

7.3.

Προγράμματα ανάπτυξης: Προτείνεται να διαμορφωθούν προγράμματα κατάρτισης με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων και την απόκτηση επαγγελματικών προσόντων προκειμένου να ενισχυθούν οι ικανότητες χωρίς προκαταλήψεις λόγω φύλου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ισότητα των επιπέδων γνώσεων για τις προσλήψεις ή τις προαγωγές.

7.4.

Εκπαίδευση: Επανεξέταση του εκπαιδευτικού συστήματος και προώθηση των ρόλων στον τομέα των μεταφορών, ούτως ώστε να επαναπροσδιοριστεί η αντίληψη ότι ο τομέας προορίζεται μόνο για τους άνδρες. Προσδιορισμός γυναικείων προτύπων στον κλάδο με στόχο την προώθηση των ευκαιριών.

7.5.

Ενθάρρυνση της καινοτομίας και των μικρών επιχειρήσεων στον τομέα των μεταφορών: εντοπισμός των γυναικών που απασχολούνται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις προκειμένου να προσδιοριστούν νέες τάσεις, καινοτομίες, αλλά και δυνατότητες Ε&Α. Προβολή των επιτυχιών. Βέλτιστες πρακτικές: Το «Women 1st Top 100 Club» αποτελεί ένα δίκτυο γυναικών που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή στους τομείς των ξενοδοχείων και της εστίασης, της μεταφοράς επιβατών, των ταξιδιών και του τουρισμού και οι οποίες λειτουργούν ως πρέσβειρες και πρότυπα προς μίμηση για τις γυναίκες που θα αναλάβουν μελλοντικά ηγετικές θέσεις (http://women1st.co.uk/top-100).

7.6.

Ανάληψη δεσμεύσεων εκ μέρους της αλυσίδας εφοδιασμού: ενθάρρυνση των προμηθευτών να συμπεριλαμβάνουν δεδομένα σχετικά με την ισότητα των φύλων στην εφοδιαστική αλυσίδα όπου δραστηριοποιούνται. Θα πρέπει να εξεταστούν οι δυνατότητες να ανατίθενται δημόσιες συμβάσεις σε επιχειρήσεις γυναικείας ιδιοκτησίας. Βέλτιστες πρακτικές: Η πρωτοβουλία «WEConnect» στις ΗΠΑ δρομολογεί διαδικασίες υποβολής προσφορών και αναθέτει, συγκεκριμένα, συμβάσεις προμηθειών σε γυναίκες σε όλους τους τομείς. Πλέον, η πρωτοβουλία αυτή λειτουργεί και στην Ευρώπη (http://weconnectinternational.org).

7.7.

Εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ): Θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι επιχειρήσεις να παρέχουν στατιστικές ανά φύλο ως μέρος της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης και να αναλαμβάνουν ενεργό δράση για την προώθηση των γυναικών στον τομέα των μεταφορών. Συμβολή στην ανάπτυξη ενός εμπορικού σήματος του κλάδου ως «κλάδου επιλογής» για όλους.

7.8.

Διεθνοποίηση: Η Ευρώπη εκτιμάται θετικά για τη μεταφορά γνώσεων και την ανάπτυξη συμπράξεων που εφαρμόζει. Οι μεταφορές αποτελούν έναν παγκόσμιο τομέα με πολλές προκλήσεις, στον οποίο η Ευρώπη μπορεί να μοιραστεί την πείρα και την ικανότητα καινοτομίας που διαθέτει, καθώς και να ανοιχτεί προς νέες αγορές. Καίριο ρόλο για τις γυναίκες στον συγκεκριμένο τομέα μπορεί να διαδραματίσει η προώθηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και εμπειρογνωσίας σε άλλες ηπείρους.