4.8.2009

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 182/13

---

Γνωμοδοτηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ)»

(2009/C 182/03)

Εισηγητής: ο κ. IULIANO

Στις 10 Ιουλίου 2008, και σύμφωνα με το άρθρο 29, παράγραφος 2, του Εσωτερικού της Κανονισμού, η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή αποφάσισε να καταρτίσει γνωμοδότηση πρωτοβουλίας σχετικά με το:

Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ).

Το ειδικευμένο τμήμα «Εξωτερικές σχέσεις», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών, επεξεργάστηκε τη γνωμοδότησή του στις 11 Δεκεμβρίου 2008 με βάση εισηγητική έκθεση του κ. IULIANO, εισηγητή.

Κατά την 450η σύνοδο ολομέλειας, της 14ης και 15ης Ιανουαρίου 2009 (συνεδρίαση της 15ης Ιανουαρίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 115 ψήφους υπέρ και 4 αποχές.

1.   Συμπεράσματα και Συστάσεις

1.1   Ενίσχυση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων

Η ΕΟΚΕ ζητεί να αποδίδεται στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεγαλύτερη βαρύτητα στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα (1), μέσω της χρήσης των διαθέσιμων γεωγραφικών και θεματικών μέσων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται ως συμπληρωματικό στοιχείο το Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ).

Έπειτα από την πρόσφατη έγκριση του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου του Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, η ΕΟΚΕ ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση να απευθύνει έκκληση για την καθολική επικύρωση και την εφαρμογή του προαναφερθέντος Συμφώνου και του Πρωτοκόλλου του (βλ. Παράρτημα 1).

1.2   «Κοινωνικός διάλογος» και «αξιοπρεπής εργασία» μεταξύ των προτεραιοτήτων του ΕΜΔΔΑ

Στο πλαίσιο της κατοχύρωσης των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων και μεταξύ των απαιτούμενων προϋποθέσεων για τη διατήρηση της ειρήνης και της δημοκρατικής ανάπτυξης κάθε χώρας, η ΕΟΚΕ εξαίρει τη σημασία της προστασίας του συνόλου των παραμέτρων που συνθέτουν την εργασία σε όλες της τις εκφάνσεις (την εργασία ως ζωτική συνιστώσα της κοινωνικής ταυτότητας και του δικαιώματος ιθαγένειας κάθε ατόμου) (2). Η ΕΟΚΕ εφιστά την προσοχή στη σχέση που υφίσταται μεταξύ της προστασίας της εργασίας και όλων των συναφών δικαιωμάτων, όπως αυτά καθορίζονται στις θεμελιώδεις Διεθνείς Συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (δικαίωμα στην εργασία, δικαίωμα του συνέρχεσθαι και δικαίωμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, μη διακριτική μεταχείριση στο χώρο εργασίας, απαγόρευση της εργασίας των ανηλίκων και της καταναγκαστικής εργασίας) βάσει των οποίων αναγνωρίζονται ως θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, η αξιοπρεπής εργασία (σύμφωνα με τον ορισμό της ΔΟΕ) και ο κοινωνικός διάλογος, που αποτελούν αναπόδραστη προϋπόθεση για την κατοχύρωση και την προστασία των δικαιωμάτων που σχετίζονται με την εργασία, πρέπει να τύχουν της δέουσας αναγνώρισης μεταξύ των προτεραιοτήτων του ΕΜΔΔΑ.

1.3   Παροχή στήριξης στους κοινωνικούς εταίρους

Οι κοινωνικοί εταίροι (οργανώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών), ως πρωτοστάτες του κοινωνικού διαλόγου, πρέπει επομένως να θεωρούνται ως βασικοί φορείς και συνεργάτες της ΕΕ στον εν λόγω τομέα. Οι κοινωνικοί εταίροι πρέπει να έχουν πλήρη συμμετοχή στον πολιτικό διάλογο και να είναι σε θέση να επωφελούνται άμεσης στήριξης.

1.4   Ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών στις διαδικασίες διαβουλεύσεων σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου

Η ΕΟΚΕ ζητεί κατά γενικό κανόνα να δίδεται πάντοτε προτεραιότητα στους στόχους που αποβλέπουν στην προάσπιση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου και να έχουν τα θεματικά προγράμματα και τα μέσα, στο μέτρο του δυνατού, ως πρωταρχικό αποδέκτη την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί συνεπώς επιβεβλημένη την έναρξη θεσμικού προβληματισμού σχετικά τόσο με το ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην εξωτερική πολιτική της Ένωσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου όσο με τη διερεύνηση της δυνατότητας αμεσότερης συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στη χάραξη και την εφαρμογή της εν λόγω πολιτικής. Κρίνεται δε σκόπιμο να πραγματοποιούνται συστηματικές διαβουλεύσεις με την οργανωμένη κοινωνία των πολιτών πριν από την εκπόνηση του συνόλου των εγγράφων στρατηγικής, συμπεριλαμβανομένων και των συγκεκριμένων εγγράφων στρατηγικής ανά χώρα.

1.5   Ο ρόλος της ΕΟΚΕ: καθοδήγηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση

Η ΕΟΚΕ αιτείται την επίσημη συμμετοχή της στην εσωτερική διαδικασία διαβουλεύσεων πριν από τον ετήσιο και τον πολυετή στρατηγικό προγραμματισμό του ΕΜΔΔΑ, προκειμένου να μπορεί να επωφεληθεί το μέσο αυτό από τα αποτελέσματα του έργου που επιτελεί η ΕΟΚΕ μαζί με τους εταίρους της που προέρχονται από την κοινωνία των πολιτών των τρίτων χωρών, με τους οποίους διατηρεί προνομιακές σχέσεις (στρογγυλή τράπεζα με την Ινδία, η ευρωμεσογειακή εταιρική σχέση, συνεργασία με τις χώρες ΑΚΕ, κλπ.). Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης να της παρασχεθεί η δυνατότητα να εκφέρει γνώμη κατά την ενδιάμεση αξιολόγηση και τον απολογισμό του έργου του ΕΜΔΔΑ.

Η ΕΟΚΕ προτίθεται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην εν λόγω διαδικασία, βασιζόμενη στην εμπειρία και στα «δίκτυα» αναφοράς που διαθέτει (οικονομικοί και κοινωνικοί εταίροι και Οικονομικές και Κοινωνικές Επιτροπές).

Η ΕΟΚΕ προτείνει την έναρξη προβληματισμού σχετικά με τη δημιουργία σημείων επαφής (focal points) για την παροχή στήριξης στους υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα οποία θα παρείχαν τη δυνατότητα στα θεσμικά όργανα και στους οργανισμούς της ΕΕ να εργάζονται σε δίκτυο, το καθένα στον τομέα της αρμοδιότητάς του.

Η ΕΟΚΕ μπορεί επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο έναντι της κοινωνίας των πολιτών στο πλαίσιο της μετεκλογικής παρακολούθησης των εξελίξεων, με στόχο την παγίωση των δημοκρατικών συστημάτων.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να δημιουργηθεί, κατά το παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιτροπή παρακολούθησης του ΕΜΔΔΑ, με αποστολή αφενός να ανταποκρίνεται στις επείγουσες αιτήσεις γνωμοδότησης στο πλαίσιο των νέων διαδικασιών που ισχύουν για τα δημοσιονομικά μέσα και αφετέρου να διασφαλίζει την παρακολούθηση της συνέχεια του προγραμματισμού και της υλοποίησης του ΕΜΔΔΑ.

2.   Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα δικαιώματα του ανθρώπου

2.1   Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών αποτελεί έναν από τους κυριότερους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόσο εντός των ορίων της επικράτειάς της όσο και στις σχέσεις της με τρίτες χώρες. Το άρθρο 6 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης (1999) ορίζει ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση βασίζεται στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του κράτους δικαίου, αρχές οι οποίες είναι κοινές για όλα τα κράτη μέλη», ενώ στο άρθρο 7 εισάγεται μηχανισμός για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση σοβαρών και επανειλημμένων παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τα κράτη μέλη // το άρθρο 7 εισάγει μηχανισμό επιβολής κυρώσεων για σοβαρές και διαρκείς παραβιάσεις των εν λόγω δικαιωμάτων εκ μέρους των κρατών μελών.

2.2   Το άρθρο 11 της Συνθήκης πραγματεύεται κατόπιν την εξωτερική διάσταση της ΕΕ όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Η Συνθήκη της Νίκαιας, η οποία συνήφθη τον Δεκέμβριο του 2000, επεκτείνει περαιτέρω το στόχο της προαγωγής του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, με την ενσωμάτωσή του στις δράσεις αναπτυξιακής συνεργασίας, καθώς και σε όλα τα είδη συνεργασίας με τις τρίτες χώρες (άρθρα 181 και 181α της Συνθήκης περί Ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή ΣΕΚ). Τέλος, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος διακηρύχθηκε επίσημα κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Νίκαιας το 2000, αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου τόσο για την εσωτερική όσο και για την εξωτερική διάσταση της Ένωσης (3).

2.3   Η εκθετική ανάπτυξη της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχει καταστήσει την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου ακόμη πιο σημαντική για την ΕΕ, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις της με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο, με τη σύμφωνη γνώμη του Κοινοβουλίου (4), έχουν τονίσει προ καιρού τη σχέση που υφίσταται μεταξύ της ανάπτυξης (καταπολέμηση της φτώχειας) και της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δεδομένου ότι τα εν λόγω δικαιώματα είναι αυτά που δημιουργούν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την πραγματική και σταθερή κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη μιας χώρας και συμβάλλουν στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας (ΑΣΧ).

2.4   «… η ΕΕ, ως οικονομικός και πολιτικός φορέας παγκοσμίου διπλωματικού εύρους και με σημαντικό προϋπολογισμό, διαθέτει την απαιτούμενη επιρροή και δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιήσει εν ονόματι του εκδημοκρατισμού και των δικαιωμάτων του ανθρώπου [στις τρίτες χώρες]» (5). Επί του παρόντος, η Ένωση ασκεί την προαναφερθείσα επιρροή στο πλαίσιο πολιτικού διαλόγου που διεξάγει σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου με τις χώρες με τις οποίες διατηρεί σχέσεις· αυτό συμβαίνει, παραδείγματος χάρη, στην περίπτωση των του διαρθρωμένου διαλόγου που είναι αποκλειστικά αφιερωμένος στα δικαιώματα του ανθρώπου (με την Κίνα), αλλά και του διαλόγου που πραγματοποιείται σε περιφερειακό και διμερές επίπεδο στο πλαίσιο των συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας και των συμφωνιών σύνδεσης, με τις αναπτυσσόμενες χώρες, με τους νέους γείτονες της ΕΕ και με τις υποψήφιες χώρες αντιστοίχως.

2.5   Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ρήτρα για τα δικαιώματα του ανθρώπου, την οποία η ΕΕ έχει εισαγάγει στις διμερείς συμφωνίες με τις τρίτες χώρες, βάσει της οποίας προβλέπεται ότι ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δημοκρατίας είναι «ουσιαστικά στοιχεία» της συμφωνίας. Η ρήτρα αυτή περιλαμβάνεται από το 1992 σε όλες τις διμερείς συμφωνίες της Κοινότητας με τρίτες χώρες και εφαρμόζεται σήμερα σε περισσότερες από 120 χώρες (6). Η ενδεχόμενη παράβαση ενός ουσιαστικού στοιχείου δύναται να επιφέρει τη λήψη ποικίλλων μέτρων σε διάφορα επίπεδα, όπως διακοπή επαφών σε πολιτικό επίπεδο ή μεταβολές των προγραμμάτων συνεργασίας. Επιπλέον, η ΕΕ διαθέτει ένα πρόσθετο μέσο στο πλαίσιο του Συστήματος Γενικευμένων Προτιμήσεων (ΣΓΠ και ΣΓΠ+), το οποίο συνίσταται στην κοινωνική ρήτρα κινήτρων και προβλέπει την παροχή πρόσθετων προτιμήσεων σε χώρες που τηρούν ορισμένα πρότυπα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) (7).

2.6   Εντούτοις, η ευρωπαϊκή πολιτική για τα δικαιώματα του ανθρώπου παρουσιάζει ακόμη ελλείψεις και αντιφάσεις. Το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε, το 2005, ψήφισμα (8) στο οποίο επισημαίνεται ότι η ρήτρα για τα δικαιώματα του ανθρώπου«εξακολουθεί να μην περιλαμβάνεται σε πολλές συμφωνίες με αναπτυγμένες χώρες και σε τομεακές συμφωνίες, όπως οι συμφωνίες για την κλωστοϋφαντουργία, τη γεωργία και την αλιεία». Γενικώς, στο ψήφισμα αυτό αποδοκιμάζεται η ασάφεια της διατύπωσης και η αοριστία των διαδικασιών που χρησιμοποιούνται στις υφιστάμενες συμφωνίες, στοιχεία τα οποία παρακωλύουν την αποτελεσματική εφαρμογή των ρητρών. Ειδικότερα, εφιστάται η προσοχή στον περιορισμένο ρόλο (έλεγχος και ανάκληση) του Κοινοβουλίου στη διαδικασία διαπραγμάτευσης των συμφωνιών αυτών καθ’ εαυτών, γεγονός το οποίο αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια για τη λήψη απόφασης στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

2.7   Στις Συμφωνίες Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης (ΣΟΕΣ) (9) με τις χώρες της Αφρικής, Καραϊβικής και Ειρηνικού (ΑΚΕ), αλλά και στις συμφωνίες ελευθέρων συναλλαγών για τη Μεσόγειο (ΕΠΓ), η ΕΕ τείνει να εστιάζει το ενδιαφέρον της πρωτίστως στις εμπορικές πτυχές. Ενέχεται συνεπώς ο κίνδυνος να εκληφθεί η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ ως μέσο πίεσης προς τους εταίρους του Νότου, γεγονός το οποίο θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια να σταματήσουν οι συμφωνίες να συμβάλλουν στην ανάπτυξη (και άρα στην προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου) των δικαιούχων χωρών.

2.8   Η ΕΟΚΕ επαναβεβαιώνει ότι για την προαγωγή των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού απαιτούνται συνεκτικές και συμπληρωματικές πολιτικές εκ μέρους της ΕΕ, οι οποίες να εξασφαλίζουν το ίδιο επίπεδο προτεραιότητας στους διαφόρους τομείς της εξωτερικής και της εμπορικής πολιτικής, καθώς και της πολιτικής για την αναπτυξιακή συνεργασία. Μια ευρύτερη διαδικασία διαβουλεύσεων με την κοινωνία των πολιτών κρίνεται επίσης αναγκαία προκειμένου να διασφαλιστεί έμπρακτα η εν λόγω συνεκτική προσέγγιση. Οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα μπορούσαν να έχουν πράγματι εποικοδομητική συμβολή κατά τα διάφορα στάδια, από το στάδιο της διαπραγμάτευσης των συμφωνιών έως την παρακολούθηση και την αξιολόγηση κατά το στάδιο της εφαρμογής τους.

3.   Παρουσίαση του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΜΔΔΑ)

3.1   Το ΕΜΔΔΑ αποτελεί το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ που είναι αφιερωμένο στην υποστήριξη των δράσεων για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δημοκρατίας στις τρίτες χώρες. Υπό αυτή την έννοια, το ΕΜΔΔΑ πρέπει να θεωρείται ως συμπληρωματικό μέσο έναντι των υπολοίπων μέσων που αποσκοπούν στην εφαρμογή των διαφόρων πολιτικών για τη δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου, τα οποία έχουν ήδη προαναφερθεί: πολιτικός διάλογος, διπλωματικές πρωτοβουλίες, εμπορικές συμφωνίες, καθώς και γεωγραφικά και θεματικά μέσα και προγράμματα συνεργασίας.

3.2   Το εν λόγω μέσο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των δημοσιονομικών προοπτικών της ΕΕ για την περίοδο 2007-2013, στο πλαίσιο των οποίων ανελήφθη μια μακρά διαδικασία αναδιοργάνωσης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων εξωτερικής βοήθειας της Ένωσης. Εφεξής, αυτό το νέο πλαίσιο περιλαμβάνει γεωγραφικά μέσα — όπως ο IPA (Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας — Instrument for Pre-accession Assistance που απευθύνεται σε χώρες υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες προς ένταξη), το ENPI (Ευρωπαϊκό Μέσο Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης — European Neighbourhood and Partnership Instrument για τις χώρες του Καύκασου, της Κεντρικής Ευρώπης και της Μεσογείου), ο DCI (Μηχανισμός Χρηματοδότησης της Αναπτυξιακής Συνεργασίας — Development Co-operation Instrument) για αναπτυξιακή συνεργασία) και το ICI (Μέσο Συνεργασίας με τις Βιομηχανικές Χώρες — Industrialised Countries Cooperation Instrument) — και θεματικά μέσα — όπως το ΕΜΔΔΑ (Ευρωπαϊκό Μέσο για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου — EIDHR — European Instrument for Democracy and Human Rights), ο IfS (Μηχανισμός Σταθερότητας — Instrument for Stability) και το INSC (Μέσο για τη συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας — Instrument for Nuclear Safety Cooperation). Για την εφαρμογή των θεματικών μέσων δεν απαιτείται η σύμφωνη γνώμη των αρχών των τρίτων χωρών.

3.3   Με τον κανονισμό για το ΕΜΔΔΑ (10), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2007, δημιουργήθηκε ένα μέσο το οποίο διαθέτει δικό του προϋπολογισμό. Η σύσταση του εν λόγω μέσου δεν υπήρξε εύκολη υπόθεση, δεδομένου ότι — σύμφωνα με τις αρχικές προτάσεις — τα δικαιώματα του ανθρώπου και η δημοκρατία περιλαμβάνονταν στις θεματικές ενότητες του μηχανισμού DCI, γεγονός το οποίο περιόριζε αναπόφευκτα την αυτονομία έναντι άλλων δράσεων αναπτυξιακής συνεργασίας. Χάρη όμως στην πίεση που ασκήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αλλά και από τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, επιτεύχθηκε τελικά η θέσπιση ενός κανονισμού ειδικά αφιερωμένου στα δικαιώματα του ανθρώπου και στη δημοκρατία.

3.4   Το εν λόγω νέο μέσο αντικαθιστά την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τα δικαιώματα του ανθρώπου — δηλαδή εν προκειμένω το πρόγραμμα που ίσχυε κατά την περίοδο 2000-2006 — και αποτελεί απάντηση στις επικρίσεις που διατυπώθηκαν εις βάρος της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, η οποία είχε θεωρηθεί υπερβολικά άκαμπτη από διοικητική και χρηματοοικονομική άποψη και συγχρόνως ελάχιστα ενδεδειγμένη για την κοινωνία των πολιτών των χωρών στις οποίες η δημοκρατία και τα δικαιώματα του ανθρώπου βρίσκονται σε δυσχερή θέση.

3.5   Η εφαρμογή του μέσου αυτού πραγματοποιείται σε διάφορα στάδια: (1) Ο Πολυετής στρατηγικός σχεδιασμός που καθορίζει το πλαίσιο παροχής βοήθειας της ΕΕ με τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων και την ενδεικτική κατανομή των πιστώσεων. Το σχετικό έγγραφο στρατηγικής εκπονήθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Εξωτερικών Σχέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κατόπιν διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders), μεταξύ των οποίων υπήρχαν και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών. (2) Το Ετήσιο Σχέδιο Δράσης, αντιθέτως, βασίζεται στο έγγραφο στρατηγικής και καθορίζει λεπτομερέστερα τους στόχους, τους τομείς παρέμβασης, τις διαδικασίες διαχείρισης και το ποσό της χρηματοδότησης. Το σχέδιο αυτό εκπονείται από την Europe Aid.

3.6   Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εισαγάγει την αρχή του νομίμου ελέγχου (legal scrutiny) των εγγράφων στρατηγικής που προετοιμάζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγκρίνονται από τα κράτη μέλη. Η Επιτροπή οφείλει να λάβει υπόψη της τις παρατηρήσεις του Κοινοβουλίου κατά τη στιγμή της εφαρμογής των πολιτών.

3.7   Οι στόχοι (11) του ΕΜΔΔΑ είναι επί του παρόντος 5:

—	Στόχος 1: Ενίσχυση του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις χώρες και στις περιοχές όπου αυτά απειλούνται περισσότερο

—	Στόχος 2: Ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών για την προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων, την υποστήριξη της ειρηνικής διευθέτησης των συμφερόντων των διαφόρων ομάδων και την εδραίωση της συμμετοχής και της εκπροσώπησης στον πολιτικό βίο

—

Στόχος 3: Υποστήριξη των δράσεων υπέρ των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δημοκρατίας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κατευθυντηρίων γραμμών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν το διάλογο για τα δικαιώματα του ανθρώπου, τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τη θανατική ποινή, τα βασανιστήρια, τα δικαιώματα των παιδιών και τις ένοπλες συρράξεις

—	Στόχος 4: Υποστήριξη και ενίσχυση του διεθνούς και περιφερειακού πλαισίου προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, της δικαιοσύνης, του κράτους δικαίου και της προαγωγής της δημοκρατίας

—	Στόχος 5: Καλλιέργεια εμπιστοσύνης στις δημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες, ιδιαίτερα μέσω της παρακολούθησης των εκλογών

3.8   Το ΕΜΔΔΑ είναι ένα μέσο καθοριστικής σημασίας για την απτή εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων υπέρ των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Αποτελεί δε βασικό μέσο κυρίως για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών οι οποίες βρίσκουν σε αυτό την κατάλληλη έδρα που τους παρέχει τη δυνατότητα να ξεκινήσουν τις πρωτοβουλίες τους.

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1   Η ΕΟΚΕ αξιολογεί εν γένει θετικά το νέο μέσο ΕΜΔΔΑ, η σημασία του οποίου είναι αδιαμφισβήτητη για τη υποστήριξη της πολιτικής της ΕΕ σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου ανά τον κόσμο. Επικροτεί επίσης την αύξηση των οικονομικών πόρων που χορηγούνται στο μέσο αυτό. Η ΕΟΚΕ, χάρη στην ιδιαίτερη εμπειρία της, είναι έτοιμη να υποστηρίξει στις τρίτες χώρες την κοινωνία των πολιτών η οποία θα πρέπει να παραμείνει ο κύριος αποδέκτης των πόρων του μέσου αυτού. Η ΕΟΚΕ θεωρεί, τέλος, ότι υπάρχει πλήρης αντιστοιχία μεταξύ των θεμάτων στα οποία εστιάζεται το εν λόγω μέσο και των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έχει θέσει το ειδικευμένο τμήμα εξωτερικών σχέσεων.

4.2   Εντούτοις η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμο να επισημάνει δύο απαιτήσεις γενικού χαρακτήρα: 1) την απαίτηση να προβληθεί περισσότερο στη γενική δομή του ΕΜΔΔΑ η σημασία της προστασίας των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, ιδιαίτερα δε του διεθνούς δικαιώματος για εργασία (τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα μπορούν πράγματι να αποτελέσουν το σημείο αφετηρίας για τη συνακόλουθη στήριξη των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων, κυρίως στην περίπτωση «δύσκολων» χωρών) και 2) την απαίτηση να δοθεί στην ΕΟΚΕ και στην οργανωμένη κοινωνία των πολιτών (ΟΚΠ) ένας πιο ενεργός ρόλος στις διάφορες διαδικασίες διαβούλευσης με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα για τα δικαιώματα του ανθρώπου (12).

4.3   Όπως ορίζεται στον ίδιο τον κανονισμό του ΕΜΔΔΑ «η πρόκληση δημιουργίας και τροφοδότησης ενός πνεύματος δικαιωμάτων και εγγύησης της λειτουργίας της δημοκρατικής διαδικασίας» δεν μπορεί να διαχωριστεί από τον πλήρη σεβασμό των οικονομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Η προστασία της εργασίας και η προστασία των σχετικών δικαιωμάτων όπως ορίζονται στις Συμβάσεις της ΔΟΕ συνιστούν σήμερα τον κεντρικό άξονα για την ανάπτυξη των τρίτων χωρών. Όπως υπενθυμίζει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «Η ΕΕ πιστεύει ότι ο σεβασμός των κοινωνικών δικαιωμάτων και των κανόνων εργασίας οδηγεί σε σταθερή και δίκαιη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη» και κατά συνέπεια «βασικοί φορείς είναι οι κοινωνικοί εταίροι (επιχειρήσεις, συνδικαλιστικές οργανώσεις) και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι συχνά οι μεγαλύτερες οργανώσεις μαζικής συμμετοχής στις χώρες εταίρους και αποτελούν τους “φύλακες” των διεθνών κανόνων εργασίας» (13).

4.4   Έχει ήδη επισημανθεί πώς μπορεί η ΟΚΠ να συμμετέχει περισσότερο στις διαδικασίες διαπραγμάτευσης των συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών. Τούτο όμως δεν αρκεί. Κρίνεται σκόπιμο να συμμετέχει περισσότερο η ΟΚΠ στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, ακόμη και κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των στρατηγικών και των ετήσιων προγραμματισμών στον τομέα της εξωτερικής βοήθειας. Αν και σήμερα προβλέπονται εκ των πραγμάτων διαβουλεύσεις, από την πλευρά της Επιτροπής, με την κοινωνία των πολιτών για τα δικαιώματα του ανθρώπου, η εν λόγω διαδικασία θα πρέπει να καταστεί πιο διαφανής και να επισημοποιηθεί στις ατζέντες των θεσμικών οργάνων.

4.5   Ειδικότερα, η διαβούλευση με τις αντιπροσωπείες της ΕΕ στη δικαιούχο χώρα θεωρείται καθοριστικής σημασίας προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι η παρεχόμενη βοήθεια ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας (14).

4.6   Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία που έχει η συστηματική διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών ακόμη και σε κρατικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Ενθαρρύνει συνεπώς τους εκπροσώπους όλων των επιπέδων να διαβουλεύονται με την κοινωνία των πολιτών για όλες τις πολιτικές αποφάσεις πριν από την κατάρτιση στρατηγικών εγγράφων ή τη λήψη αποφάσεων στρατηγικής σημασίας. Ελλείψει συγκριτικών αξιολογήσεων στον εν λόγω τομέα και με στόχο την ενίσχυση της διαδικασίας διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών, η ΕΟΚΕ προτείνει να υπόκειται η διαδικασία αυτή σε τακτική παρακολούθηση και αξιολόγηση βάσει επιβεβαιωμένων γεγονότων και με την εφαρμογή επισήμως αναγνωρισμένων μεθόδων.

4.7   Προς το σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει την ανάγκη επαναφοράς ενός πραγματικού διαλόγου μεταξύ της ΟΚΠ και των αντιπροσωπειών της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ωστόσο ότι όλες οι αντιπροσωπείες της ΕΕ θα συμμετέχουν περισσότερο στην εφαρμογή των σχεδίων και θα διαθέτουν ειδικό προσωπικό για την επιτέλεση του έργου αυτού, όπως παραδείγματος χάρη στην περίπτωση του «Civil Society Officer» (Αξιωματούχου της Κοινωνίας των Πολιτών) που προβλέπεται ήδη σε ορισμένες περιπτώσεις.

4.8   Η ΕΟΚΕ ζητεί την προσαρμογή των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων που διατίθενται για την εφαρμογή του ΕΜΔΔΑ στις ιδιαιτερότητες των σχεδίων που υλοποιούνται με την κοινωνία των πολιτών και στους περιορισμούς που τα βαρύνουν από πλευράς χρόνου, προσωπικού και χρηματοοικονομικών κινδύνων, τόσο στις αντιπροσωπείες της Επιτροπής στις τρίτες χώρες όσο και στην έδρα της Επιτροπής (15). Τούτο απαιτεί ειδική δράση για την επιλογή και την κατάρτιση των ανθρώπινων πόρων, πέραν των θετικών μέτρων που έχει ήδη λάβει η Επιτροπή.

4.9   Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ ζητεί να αναλυθούν τα μέσα που πραγματικά διαθέτει η ΕΕ για την υποστήριξη πρωτοβουλιών για τη δημιουργία ικανοτήτων (capacity building) προς όφελος των εμπλεκόμενων οργανώσεων της ΟΚΠ, όπως οι μικρές αυτόνομες και ανεπίσημες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης να τους χορηγείται κάποια άμεση ενίσχυση (core funding) σε ειδικές περιπτώσεις και συχνά όταν πρόκειται για μικρά ποσά.

5.   Ειδικές παρατηρήσεις

5.1   Στόχος 1:

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ειδική αναφορά του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι και του δικαιώματος σύστασης ή προσχώρησης σε μια συνδικαλιστική οργάνωση ως πρωταρχική βάση παρέμβασης στο πλαίσιο του στόχου αυτού.

Ενδείκνυται επίσης να διευκρινιστεί και το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης, το οποίο είναι συμπληρωματικό του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι, όπως ορίζεται από τις διεθνείς συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ).

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει πόσο σημαντικά και κρίσιμα είναι τα θέματα αυτά για πολλές χώρες (16). Πράγματι, σε ορισμένες χώρες δεν αναγνωρίζονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι· κάποια μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων πληρώνουν συχνά με τη ζωή τους το τίμημα των αγώνων τους για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στο πλαίσιο αυτό η διεθνής αλληλεγγύη και βοήθεια είναι απαραίτητες για τη στήριξη των τοπικών οργανώσεων με τη συμμετοχή, στο μέτρου του δυνατού, όλων των κοινωνικών εταίρων (17).

Επίσης η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία της ελευθερίας του επιχειρείν, δικαιώματος που αποσκοπεί στην οικονομική ανάπτυξη και του οποίου η άσκηση συχνά παρεμποδίζεται σε διάφορες χώρες.

5.2   Στόχος 2:

Ο στόχος αυτός επικεντρώνεται στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, στην υποστήριξη της συμφιλίωσης των συμφερόντων των διαφόρων ομάδων και στην εδραίωση της συμμετοχής και της εκπροσώπησης. Η ΕΟΚΕ επισημαίνει την απουσία του κοινωνικού διαλόγου ο οποίος δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των προτεραιοτήτων που αναφέρονται στο σχέδιο δράσης.

Επειδή ωστόσο αναφέρεται εκ νέου η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, ο κοινωνικός διάλογος θα πρέπει να κατέχει πρωτεύουσα θέση ως πλήρες μέσο για τη συμμετοχή, την εκπροσώπηση, αλλά και για τη συμφιλίωσης των ομάδων συμφερόντων, που είναι ακριβώς εν προκειμένω οι κοινωνικοί εταίροι (εργοδότες και εργαζόμενοι). Ο κοινωνικός διάλογος είναι ένας τρόπος που καθιστά δυνατό τον συμβιβασμό των συμφερόντων των ενδιαφερομένων μερών, βάσει των οποίων τα ίδια τα μέρη καταλήγουν σε συμφωνία. Η διαδικασία αυτή εμπεριέχει συνεπώς την αρχή της ίσης εκπροσώπησης, καθώς και την επιβεβαίωση των βασικών αρχών της δημοκρατίας. Ο κοινωνικός διάλογος αποτελεί για τον λόγο αυτό απτή απόδειξη της άσκησης της ελευθερίας της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι οι οποίες, όπως ορίζεται στον ίδιο τον κανονισμό του ΕΜΔΔΑ «είναι βασικές προϋποθέσεις του πλουραλισμού και της δημοκρατικής διαδικασίας».

Η εφαρμογή του κοινωνικού διαλόγου, ως προτύπου συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων εντός της ΕΕ, θα πρέπει να υποστηριχθεί και στις τρίτες χώρες, όπου ακριβώς χρειάζεται να ασκηθεί και να ενισχυθεί η δυναμική της δημοκρατίας. Υπενθυμίζεται ότι ο κοινωνικός διάλογος, χάρη στα ιδιαίτερα γνωρίσματά του, αποτελεί μέσο πρόληψης, αλλά και επίλυσης των διαφορών.

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και ο κοινωνικός διάλογος αποτελούν τις βασικές συνιστώσες της εφαρμογής των πολιτικών υπέρ της αξιοπρεπούς εργασίας, οι οποίες έτυχαν αποδοχής και υιοθέτησης τόσο από την Επιτροπή όσο και από το Συμβούλιο το 2006 (18). Επισημαίνεται ότι στο έγγραφο στρατηγικής ΕΜΔΔΑ πραγματοποιείται σαφής αναφορά στην προώθηση συνθηκών αξιοπρεπούς εργασίας. Ενδείκνυται συνεπώς να μετουσιωθούν οι παρατηρήσεις αυτές σε έμπρακτους στόχους του Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

5.3   Στόχος 3: Υπερασπιστές των δικαιωμάτων ανθρώπου

Η ΕΟΚΕ ζητεί να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή σε όσους υπερασπίζονται τα δικαιώματα εργασίας και προτείνει να ενισχυθεί η παροχή στήριξης, σε συνεργασία με τα δίκτυα των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, στους υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου που γίνονται θύματα απειλών (19).

Η ΕΟΚΕ προτείνει να εξετασθεί το ενδεχόμενο δημιουργίας «σημείων επαφής» για την παροχή στήριξης στους υπερασπιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου, προκειμένου να καταστεί δυνατή η συνεργασία των θεσμικών και άλλων οργάνων της ΕΕ μέσω δικτύου, εντός των πλαισίων των αρμοδιοτήτων τους (συμπεριλαμβανομένου και του Συμβουλίου της Ευρώπης το οποίο έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση).

Προτείνεται τέλος να προαχθεί η συνεργασία και η άμεση συμμετοχή της Επιτροπής των Περιφερειών όταν πρόκειται για πρωτοβουλίες σχετικά με το θέμα αυτό (βλέπε παραδείγματος χάρη τις πόλεις καταφύγια (villes refuges  (20)).

5.4   Ο ειδικός ρόλος της ΕΟΚΕ

Η ΕΟΚΕ ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ζητείται τακτικά η γνώμη της σχετικά με το ΕΜΔΔΑ. Ως συμβουλευτικό όργανο των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, στο οποίο εκπροσωπούνται οι κοινωνικοί εταίροι και άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, που με τη σειρά τους δραστηριοποιούνται ενεργά σε συνεργασία με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών των τρίτων χωρών, η ΕΟΚΕ μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά τόσο στον στρατηγικό σχεδιασμό του εν λόγω μέσου όσο και στην αξιολόγησή του.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να δημιουργηθεί, κατά το παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιτροπή παρακολούθησης του ΕΜΔΔΑ, με αποστολή αφενός να ανταποκρίνεται στις επείγουσες αιτήσεις γνωμοδότησης στο πλαίσιο των νέων διαδικασιών που ισχύουν για τα δημοσιονομικά μέσα και αφετέρου να διασφαλίζει την παρακολούθηση της συνέχεια του προγραμματισμού και της υλοποίησης του ΕΜΔΔΑ.

Η ΕΟΚΕ μπορεί τέλος να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών τόσο των χωρών που θεωρούνται «δύσκολες» όσο και στο πλαίσιο της παρακολούθησης των μετεκλογικών εξελίξεων για την εδραίωση των δημοκρατικών συστημάτων (που τίθενται σε εφαρμογή από τα δημοκρατικά θεσμικά όργανα και ειδικότερα από τα όργανα που είναι σε θέση να εξασφαλίσουν τον διάλογο μεταξύ των κοινωνικών εταίρων).

---

(1)  Στα άρθρα 6 έως 15 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα αναγνωρίζονται τα εξής: το δικαίωμα ισότητας ανδρών και γυναικών για την απόλαυση όλων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν το εν λόγω δικαίωμα (Άρθρο 3)·

—	το δικαίωμα για εργασία·

—	το δικαίωμα για απόλαυση δίκαιων και ευνοϊκών όρων εργασίας·

—	το δικαίωμα για σύσταση συνδικάτου και προσχώρηση σε αυτό·

—	το δικαίωμα για κοινωνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων και των κοινωνικών ασφαλίσεων·

—	το δικαίωμα της οικογένειας, των μητέρων, των παιδιών και των εφήβων για μεγαλύτερη κατά το δυνατόν προστασία και αρωγή·

—	το δικαίωμα για ένα ανεκτό επίπεδο διαβίωσης·

—	το δικαίωμα για απόλαυση της καλύτερης δυνατής σωματικής και ψυχικής υγείας·

—	το δικαίωμα στη μόρφωση· και

—	το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτιστική ζωή.

(2)  Άρθρο 23 της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για μια αξιοπρεπή εργασία που επαναλαμβάνεται στα άρθρα 6, 7, 8 του Διεθνούς Συμφώνου του 1966 για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα.

(3)  Κρίνεται ωστόσο να υπενθυμιστεί ο Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης του 1961, δεδομένου ότι αποτελεί την πρώτη νομική πηγή σε ευρωπαϊκό επίπεδο που κωδικοποίησε τα οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ο Χάρτης τέθηκε σε ισχύ το 1965, αναθεωρήθηκε το 1996 και έλαβε τη σημερινή μορφή του το 1999. Υπενθυμίζεται, τέλος, ο Κοινοτικός Χάρτης των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων των εργαζομένων, του 1989.

(4)  Κοινή δήλωση του Συμβουλίου και της Επιτροπής για την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της 10ης Νοεμβρίου 2000, διατίθεται στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: http://europa.eu.int/comm/development/lex/en/council20001110_en.htm (http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/00/st13/13458en0.pdf) Η αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Η ευρωπαϊκή συναίνεση» (COM(2005) 311 τελικό).

(5)  Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες COM(2001) 252 τελικό).

(6)  Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη συμπερίληψη του σεβασμού των δημοκρατικών αρχών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου στις συμφωνίες μεταξύ της Κοινότητας και των τρίτων χωρών, COM(1995) 216 τελικό.

(7)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2820/98 του Συμβουλίου για την εφαρμογή πολυετούς συστήματος γενικευμένων δασμολογικών προτιμήσεων για την περίοδο από την 1η Ιουλίου 1999 έως τις 31 Δεκεμβρίου (ΕΕ L 357 της 30.12.1998, σελ. 1-112).

(8)  Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη ρήτρα για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία στις συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2005/2057 INI).

(9)  Δυνάμει της Συμφωνίας του Κοτονού (2000), οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη τέτοιων συμφωνιών ξεκίνησαν το 2002. Οι εν λόγω συμφωνίες προβλέπουν τη δημιουργία ζωνών ελευθέρων συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων ΑΚΕ.

(10)  Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1889/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, για την καθιέρωση ενός χρηματοδοτικού μέσου για την προαγωγή της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου παγκοσμίως (ΕΕ L 386 της 29.12.2006, σελ. 1).

(11)  EIDHR Strategy Paper 2007-2010, DG RELEX/B/1 JVK 70618, EuropeAid Web site.

(12)  Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι η διαβούλευση με την ΟΚΠ είναι σημαντική όχι μόνο για το ΕΜΔΔΑ, αλλά και για όλα τα υπόλοιπα μέσα που αφορούν τη βοήθεια της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ ζητεί για παράδειγμα το θεματικό πρόγραμμα «Άσυλο και μετανάστευση» που έχει ενσωματωθεί στο μηχανισμό αναπτυξιακής συνεργασίας — DCI — να προορίζεται κυρίως στη στήριξη των πρωτοβουλιών της κοινωνίας των πολιτών για την προαγωγή των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων των μεταναστών, σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχει θέσει η ΕΟΚΕ στις γνωμοδοτήσεις της για τη μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ και οι οποίες υιοθετήθηκαν τον Ιούλιο του 2008. Βλέπε Μετανάστευση και Ανάπτυξη: Ευκαιρίες και προκλήσεις. Εισηγητής: ο κ. Sukhdev Sharma, ΕΕ C 120 της 16.5.2008, σ. 82.

(13)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του εκδημοκρατισμού στις τρίτες χώρες (COM(2001) 252 τελικό).

(14)  Ειδικότερα πρέπει να εξασφαλιστεί η συνοχή της κατανομής των οικονομικών πόρων στις διάφορες χώρες και γεωγραφικές περιφέρειες, λαμβανομένων υπόψη των αντικειμενικών συνθηκών και των πραγματικών αναγκών.

(15)  Σήμερα οι πόροι που χορηγούνται στο ΕΜΔΔΑ αποτελούν περίπου το 10 % του συνόλου των κεφαλαίων που διατίθενται στα προγράμματα συνεργασίας. Οι υπόλοιποι πόροι χορηγούνται μέσω των διμερών συμφωνιών και των συμφωνιών «δημοσιονομικής βοήθειας» υπέρ των δικαιούχων χωρών. Κατά συνέπεια, πέραν του γεγονότος ότι οι σημαντικότερες πιστώσεις παρέχονται σε κυβερνητικό επίπεδο, το σύστημα αυτό συμβάλλει κατά τρόπο ώστε το προσωπικό της αντιπροσωπείας να δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και να είναι περισσότερο διαθέσιμο έναντι των προγραμμάτων που έχουν προτεραιότητα από οικονομικής πλευράς.

(16)  Βλ. την ιστοσελίδα UNHRC (Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου)

(17)  Βλ. τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ CESE με θέμα «Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι στις χώρες EUROMED». Εισηγητής: ο κ. Juan Moreno, ΕΕ C 211 της 19.8.2008, σ. 77.

(18)  Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με θέμα Προώθηση της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους COM(2006) 249 τελικό.

(19)  Υπενθυμίζονται για παράδειγμα οι μηχανισμοί συντονισμού και αντίδρασης σε περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων από το Human and Trade Union Rights Department της International Trade Unions Confederation (ITUC).

(20)  Βλέπε για παράδειγμα την ιστοσελίδα: http://www.icorn.org/

---