7.12.2004   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 302/12

1.1

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε στις 2 Δεκεμβρίου 2003 ένα έγγραφο διαβούλευσης με τίτλο «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις πληρωμές στην εσωτερική αγορά».

1.1.1

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ανεπάρκειες νομικής και τεχνικής φύσεως στον τομέα των διασυνοριακών πληρωμών μικρών ποσών σε ευρώ. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ένας από τους λόγους των εν λόγω διασυνοριακών ανεπαρκειών απορρέει από το ακατάλληλο νομικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχουν υιοθετηθεί διάφορες νομοθετικές πράξεις σχετικά με τις πληρωμές — μεταξύ των οποίων ο Κανονισμός 2560/2001/EΚ (1), που θεσπίζει την αρχή της ισότητας των εξόδων των διασυνοριακών πληρωμών σε ευρώ στην ΕΕ, η οδηγία 97/5/EΚ (2) σχετικά με την προστασία των χρηστών ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής — δεν υφίσταται όμως συνεπές νομοθετικό πλαίσιο. Είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών η δυνατότητα χρησιμοποίησης φτηνών αποτελεσματικών και ασφαλών υπηρεσιών πληρωμής. H Επιτροπή απαριθμεί ορισμένες κατευθυντήριες αρχές, οι οποίες θεωρούνται ιδιαιτέρως σημαντικές στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις πληρωμές. Οι αρχές αυτές έχουν ως εξής: 1) η αποτελεσματικότητα ως μόνιμος στόχος· 2) η ασφάλεια ως «conditione sine qua non» (απαραίτητη προϋπόθεση) 3) ανταγωνισμός: πρόσβαση και ίσοι όροι συμμετοχής στην αγορά· 4) υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών (3)· 5) οι νομοθετικές διατάξεις πρέπει να είναι ουδέτερες από τεχνική άποψη· 6) η αναθεώρηση της νομοθεσίας περί πληρωμών πρέπει να προσθέτει αξία· 7) η φύση του μελλοντικού νομοθετικού πλαισίου.

1.2

Το έγγραφο διαβούλευσης της Επιτροπής προέκυψε από τις προκαταρκτικές εργασίες που έγιναν κατά τη διάρκεια μιας σχετικά μεγάλης χρονικής περιόδου με απώτερο σκοπό να οδηγήσουν μέσα στην άνοιξη του 2004 στην ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας.

1.3

Στόχος της Επιτροπής μέσω της άρσης των τεχνικών και νομοθετικών εμποδίων, είναι να επιτύχει την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών πληρωμών, ίσους όρους ανταγωνισμού, κατάλληλη προστασία των καταναλωτών, ασφάλεια των πληρωμών καθώς και νομική βεβαιότητα για όλους όσοι εμπλέκονται στην διαδικασία πληρωμών.

1.4

Η Επιτροπή επικροτεί τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν από τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες (4). Πράγματι, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πληρωμών ιδρύθηκε τον Ιούνιο του 2002. Έχει ήδη καταρτίσει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εργασιών για την υλοποίηση του ενιαίου χώρου πληρωμών σε ευρώ και υποβάλει προτάσεις για σημαντικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης των υπηρεσιών πληρωμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μεταξύ των προγραμμάτων αυτών πρέπει να αναφερθεί ιδίως η απόφαση για την ταχεία δημιουργία νέας υποδομής (5) για τις μεταφορές πίστωσης σε ευρώ με πολύ χαμηλό κόστος και προθεσμία εκτέλεσης τριών ημερών κατ' ανώτατο όριο.

1.5

Κατά την άποψη της Επιτροπής, η απελευθέρωση των κινήσεων κεφαλαίων διευκόλυνε τις διασυνοριακές μεταφορές χρηματικών ποσών στην ΕΕ. Παράλληλα, η εσωτερική αγορά, ιδίως για πληρωμές μικρών ποσών δεν ακόμα τόσο αποτελεσματική όσο σε εθνικό επίπεδο. Διαφορές υπάρχουν επίσης στην εσωτερική αγορά μεταξύ των εθνικών νομοθεσιών και των συμβατικών πρακτικών που εφαρμόζονται στις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο θα καταργήσει όπου είναι αναγκαίο τα νομοθετικά εμπόδια στη δημιουργία ενιαίου χώρου πληρωμών, ιδίως εάν τα εμπόδια αυτά δυσχεραίνουν την καλή λειτουργία των υποδομών και των συστημάτων πληρωμών σε επίπεδο ΕΕ, όπως για παράδειγμα οι κανόνες σχετικά με την ανάκληση της εντολής πληρωμής που διαφέρουν ανάλογα με τον τόπο στον οποίο δόθηκε η εντολή στην εσωτερική αγορά. Η διαλειτουργικότητα, η χρήση κοινών τεχνικών προτύπων και η εναρμόνιση των ουσιωδών νομικών κανόνων έχουν πρωταρχική σημασία.

1.6

Η έλλειψη ασφάλειας δικαίου αναγκάζει τους παρόχους και τους χρήστες υπηρεσιών πληρωμών να είναι επιφυλακτικοί. Αυτό συμβαίνει π.χ. στην περίπτωση των συναλλαγών με απευθείας χρέωση, οι οποίες δεν υπάρχουν ακόμα στο επίπεδο της ΕΕ (βλ. παράρτημα 16). Συμβαίνει στην περίπτωση των τακτικών επαναλαμβανόμενων πληρωμών (π.χ. για μία ξένη εφημερίδα ή για την παροχή υπηρεσίας κοινής ωφελείας σε εξοχικό σπίτι σε άλλο κράτος μέλος) για τις οποίες η πληρωμή με πάγια εντολή δεν είναι ακόμη δυνατή. Για να μπορέσουν οι χρήστες π.χ. καταναλωτές και ΜΜΕ να επωφεληθούν πλήρως από τα πλεονεκτήματα της εσωτερικής αγοράς, οι υπηρεσίες διασυνοριακών πληρωμών πρέπει να είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις υπηρεσίες πληρωμών σε εθνικό επίπεδο. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο θα πρέπει συνεπώς να ικανοποιεί την απαίτηση αυτή και να ενισχύει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στον ενιαίο χώρο πληρωμών και την ευημερία τους στην εσωτερική αγορά.

1.7

Στην εσωτερική αγορά η εμπιστοσύνη του καταναλωτή στο σύστημα πληρωμών έχει ιδιαίτερη σημασία, δεδομένου ότι αποτελεί συχνά διασυνοριακή δραστηριότητα και δεδομένου ότι η εμπιστοσύνη έχει ουσιαστική σημασία για την χρησιμοποίησή των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού εμπορίου εντός της ευρωπαϊκής αγοράς. Το άρθρο 153 της Συνθήκης ορίζει ότι απαιτείται υψηλό επίπεδο προστασίας του καταναλωτή, που είναι και μία από τις κατευθυντήριες αρχές του νέου νομικού πλαισίου. Ωστόσο το κόστος της προστασίας αυτής πρέπει να εκτιμηθεί, διότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα βαρύνει τελικά τον ίδιο τον καταναλωτή.

1.8

Για την προστασία του καταναλωτή χρειάζονται συνεπείς και φιλικές προς το χρήστη απαιτήσεις πληροφόρησης πριν και μετά την εκτέλεση της πληρωμής. Στην ισχύουσα νομοθεσία πληρωμών της ΕΕ, υπάρχουν ήδη πολλές διατάξεις περί του θέματος αυτού οι οποίες πρέπει να αναθεωρηθούν. Μία από τις πλέον δυσχερείς πτυχές είναι η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ περιεχομένου και όγκου των πληροφοριών κατά τρόπο ώστε ο χρήστης υπηρεσίας πληρωμών να μπορεί να τις κατανοεί και να γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του.

1.9

Η Επιτροπή θεωρεί επίσης ότι έχει μεγάλη σημασία η πρόβλεψη νομικών διασφαλίσεων που θα προστατεύουν τον καταναλωτή σε περίπτωση μη ορθής ή μη εγκεκριμένης εκτέλεσης μιας πληρωμής.

1.10

Το σημαντικό τμήμα της ανακοίνωσης καλύπτεται από τα 21 παραρτήματα, κάθε ένα εκ των οποίων θίγει ένα ειδικό νομικό και ή τεχνικό ζήτημα σχετικά με την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς πληρωμών.

2.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί το στόχο της Επιτροπής να θεσπίσει ένα συνεπές και περιεκτικό νομικό πλαίσιο για την δημιουργία ενιαίου χώρου πληρωμών. Τα εμπόδια που υφίστανται στην εσωτερική αγορά πληρωμών οφείλονται στις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των εθνικών νομοθετικών συστημάτων. Οι πληρωμές στην εσωτερική αγορά σήμερα διέπονται σε μεγάλο βαθμό από τους εθνικούς κανόνες και/ή τις σχετικές συμβάσεις. Δεδομένου ότι το 98 % του συνόλου των ευρωπαϊκών πληρωμών μικρών ποσών είναι εγχώριες (6), η ζήτηση για διασυνοριακές πληρωμές στην ΕΕ είναι προφανώς περιορισμένη.

2.2

Πολλές εγχώριες αγορές πληρωμών στην Ευρώπη είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές. Κατά συνέπεια, η νομοθεσία πρέπει να περιοριστεί στην κατάργηση των εμποδίων για τις διασυνοριακές πληρωμές, έτσι ώστε να επιτευχθεί ένα κοινό επίπεδο αποτελεσματικότητας. Η βελτίωση των διασυνοριακών συστημάτων πληρωμών δεν θα πρέπει συνεπώς να έχει αρνητικές επιπτώσεις στα υπάρχοντα αποτελεσματικά εθνικά συστήματα πληρωμών.

2.3

Η Επιτροπή θα πρέπει να καταργήσει τα νομικά εμπόδια που εμποδίζουν τη δημιουργία πανευρωπαϊκών συμβάσεων και συμφωνιών της σχετικής αγοράς, χωρίς όμως να επιβάλλει ρυθμίσεις σε πτυχές που καλύπτονται από τις εν λόγω συμβάσεις και συμφωνίες. Πράγματι, πρέπει να επιτευχθεί η απαιτουμένη ισορροπία μεταξύ της αυτορύθμισης/από κοινού ρύθμισης και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

2.4

Κατά την ΕΟΚΕ (7), θα υποστηριχτούν η αυτορύθμιση και η από κοινού ρύθμιση. Σε περίπτωση αποτυχίας των μέτρων αυτών πρέπει να προβλεφθεί κανονισμός.

2.5

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την αρχή του υψηλού και κοινού επιπέδου προστασίας του καταναλωτή δεδομένου ότι αποτελεί βασικό στόχο της Συνθήκης.

2.6

Η εσωτερική αγορά πληρωμών πρέπει να είναι διεθνώς ανταγωνιστική. Εάν το νέο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των δαπανών που συνδέονται με τις πληρωμές, τότε υπάρχει πραγματικός κίνδυνος οι πράξεις πληρωμών να διενεργούνται ολοένα και περισσότερο από φορείς τρίτων χωρών εκτός Ευρώπης και συνεπώς να αποτύχει η νομοθετική πρωτοβουλία.

2.7

Όσον αφορά το πεδίο των μέσων πληρωμών που καλύπτονται από το νέο νομοθετικό μέσον, η ΕΟΚΕ δεν θεωρεί σκόπιμη την εξαίρεση των επιταγών, καθότι σε ορισμένα κράτη μέλη αυτό το μέσον πληρωμής χρησιμοποιείται ακόμη στις τρέχουσες συναλλαγές.

2.8

Απαραίτητο, επίσης, θα είναι, στο νέο καθεστώς, να εξασφαλισθεί, μέσω της αυτορύθμισης, ότι οι πιστωτικές ή οι χρεωστικές κάρτες που έχουν εκδοθεί ή εγκριθεί από οποιονδήποτε χρηματοπιστωτικό οργανισμό σε ένα κράτος μέλος, θα γίνονται δεκτές από οποιανδήποτε ΑΤΜ, σε οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος.

3.4.1

Η ημερομηνία αξίας δεν αφορά μόνον το ζήτημα των πληρωμών. Οι ημερομηνίες αξίας συχνά δεν σχετίζονται ιδιαίτερα με μια πληρωμή — αυτό μπορεί να προκύψει από οιαδήποτε πράξη επί λογαριασμού.

3.4.2

Όπως αναγνωρίζει η Επιτροπή, η ημερομηνία αξίας είναι κατ' αρχάς ζήτημα τιμολόγησης, δηλαδή προϊόν διαχείρισης ή σχέσης με τον πελάτη. Ως προϊόν διαχείρισης, οι ημερομηνίες αξίας είναι ανεξάρτητες από τις καταχωρήσεις, που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των κινήσεων επί του λογαριασμού.

3.4.3

Οι ημερομηνίες αξίας μπορεί να ποικίλλουν από τράπεζα σε τράπεζα, από πελάτη σε πελάτη εντός της αυτής τράπεζας και ακόμη από τις διάφορες πράξεις του ίδιου πελάτη στην ίδια τράπεζα.

3.4.4

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την ιδέα των απαιτήσεων διαφάνειας από την πλευρά των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών όσον αφορά τη χρήση της ημερομηνίας αξίας. Θα πρέπει να μετριαστεί ο οικονομικός αντίκτυπος της ημερομηνίας αξίας επί του καταναλωτή. Θα πρέπει, επίσης, να μελετηθεί η σύγκλιση του συστήματος ημερομηνιών αξίας ανά την Ευρώπη, παρά το γεγονός ότι, λόγω των σημαντικών διαφοροποιήσεων που παρουσιάζουν τα εθνικά συστήματα των κρατών μελών, η σύγκλιση αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μεσοπρόθεσμος στόχος.

3.4.5

Στα πλαίσια της διαδικασίας σύγκλισης, θα πρέπει να συμπίπτει η ημερομηνία αξίας για μία πληρωμή με την ημερομηνία κατά την οποία εκτελείται από τον πάροχο της σχετικής υπηρεσίας πληρωμής η χρηματική ροή που συνδέεται με την εντολή πληρωμής.

3.5.1

Ο ισχύων κανονισμός 2560 παραπέμπει στην IBAN (8) και στον BIC (9) που προωθήθηκαν υπό την αιγίδα των ευρωπαϊκών αρχών περιλαμβανομένου και του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών. Το σύστημα αρίθμησης IBAN έγινε δεκτό και λειτουργεί με επιτυχία σε όλη την ΕΕ. Αυτό το κωδικό σύστημα δεν επιτρέπει τη φορητότητα. Ωστόσο, οι τράπεζες θα πρέπει να εγγυώνται στους πελάτες τους ότι μπορούν να διατηρήσουν τον αριθμό λογαριασμού τους όταν μετακινούνται σε άλλο υποκατάστημα τη ιδίας τραπέζης.

3.10.1

Για να εξασφαλισθεί η νομική βεβαιότητα ενός πελάτη, ορθότερη προσέγγιση του παραρτήματος αυτού θα ήταν η συζήτηση γύρω από τον ορισμό και την γνωστοποίηση της «ανάκλησης» ανάλογα με το μέσο πληρωμής που χρησιμοποιήθηκε. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι ο πελάτης πρέπει να ενημερώνεται σχετικά με τις προϋποθέσεις ανάκλησης όσον αφορά τα διάφορα συστήματα πληρωμής και τα μέσα πληρωμής που εμπλέκονται.

3.10.2

Πρέπει να υπενθυμιστεί ότι οι πελάτες δεν αποστέλλουν μόνο αλλά και λαμβάνουν πληρωμές. Συνεπώς οι μακρές περίοδοι ανάκλησης θα αποβούν τελικώς εις βάρος των πελατών που αναμένουν τις εν λόγω πληρωμές.

3.10.3

Επιπλέον έχει σημασία να γίνει διάκριση μεταξύ της δυνατότητας ανάκλησης του πελάτη και του συστήματος ανάκλησης. Για λόγους σαφήνειας και ασφάλειας του δικαίου η διεκπεραίωση των εντολών πληρωμής δεν θα πρέπει κατά γενικό κανόνα να ανακαλείται από τη στιγμή που εισέλθει στο σύστημα όπως ορίζεται από την οδηγία για την οριστική περάτωση διακανονισμού.

3.10.4

Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ το ζήτημα της ανάκλησης είναι πολυσύνθετο και χρειάζεται περισσότερη συζήτηση. Ωστόσο, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών θα πρέπει να ενημερώνει τον πελάτη του, τη αιτήσει του, για το θέμα της ανάκλησης όσον αφορά την υπό εξέταση πληρωμή.

3.12.1

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών πρέπει να ευθύνεται για την ορθή εκτέλεση μιας εντολής πληρωμής και να φέρει το βάρος της απόδειξης ότι η συναλλαγή καταγράφηκε, εκτελέστηκε και καταχωρήθηκε ορθά στο λογαριασμό του δικαιούχου. Είναι υπεύθυνος για το τμήμα του συστήματος πληρωμής (υπό τεχνική έννοια) που είναι υπό τον έλεγχό του. Ταυτόχρονα είναι σαφές ότι ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών δεν μπορεί να θεωρείται υπεύθυνος πέραν της αστικής του ευθύνης εφόσον δεν υπάρχει αμέλεια, ή σε περίπτωση «ανωτέρας βίας». Συνεπώς, ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών πρέπει να ευθύνεται για την ορθή εκτέλεση μιας εντολής πληρωμής και να φέρει το βάρος της απόδειξης ότι η συναλλαγή καταγράφηκε, εκτελέστηκε και καταχωρήθηκε ορθά στο λογαριασμό του δικαιούχου και ότι η υποχρέωση δεν περιορίζεται ούτε αποφεύγεται με συμβατικά μέσα.

3.12.2

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη ισχυρισμών που σχετίζονται με θέματα εκτός του δικού τους ελέγχου με τη μορφή υπηρεσίας προστιθέμενης αξίας. Αυτό θα είναι προς όφελος του καταναλωτή και θα οδηγήσει σε αυξημένο ανταγωνισμό.

3.13.1

Όσον αφορά τις πληρωμές με κάρτες, τα πιστωτικά ιδρύματα οφείλουν ήδη να ευθυγραμμιστούν με τις διατάξεις της Σύστασης 97/489/ΕΚ, και συγκεκριμένα:

3.13.2

Το οργανωμένο έγκλημα βρίσκεται πίσω από τις δόλιες συναλλαγές. Το όριο των 150 ευρώ ενθαρρύνει την απάτη. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι πρέπει να καθιερωθεί ένα όριο με βάση τον κίνδυνο. Η ευθύνη του κατόχου στην προαναφερθείσα περίπτωση πρέπει να είναι ανάλογη του συνολικού πιστωτικού ορίου της κάρτας του που αναγράφεται στο συμβόλαιό του. Η προσέγγιση αυτή λαμβάνει υπόψη τον αληθινό κίνδυνο και το κόστος ενώ ταυτοχρόνως αποθαρρύνει αποτελεσματικότερα την απάτη και συνεπώς μειώνει το σύνηθες κόστος.

3.13.3

Η περιορισμένη ενημέρωση της σύστασης 97/489/ΕΚ με βάση το νέο Νομικό Πλαίσιο αποτελεί ένα θετικό βήμα. Η ΕΟΚΕ έχει τη γνώμη ότι το παράρτημα αυτό πρέπει να αναγνωστεί σε συνάρτηση με τις ευκαιρίες που παρέχονται με τη χρήση ηλεκτρονικής υπογραφής σε σχέση με την οδηγία για τις ηλεκτρονικές υπογραφές.

3.13.4

Διερωτάται κανείς κατά πόσον ο κάτοχος υπηρεσιών πληρωμών μπορεί να αποδείξει πειστικά εάν ο πελάτης ήταν ο εντολέας της συναλλαγής που πραγματοποιήθηκε με το τεχνικά ασφαλές ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής. Ειδικότερα στην περίπτωση των τραπεζικών συναλλαγών ανοικτής γραμμής, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών δυσκολεύονται να προσκομίσουν τέτοια μαρτυρία δεδομένου ότι οι εν λόγω συναλλαγές μπορούν να πραγματοποιούνται μέσω ιδιωτικών προσωπικών υπολογιστών, πέραν της σφαίρας ελέγχου του παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.

3.14.1

Η αρχή της μεταφοράς του πλήρους ποσού προς τον δικαιούχο αποτελεί το κύριο θέμα του παραρτήματος. Η αρχή αυτή έχει πλέον καθιερωθεί με τον κανονισμό 2560/2001 για τις πληρωμές με αυτοματοποιημένη επεξεργασία εφόσον οι αντίστοιχες εγχώριες πληρωμές καταβάλλονται εξ ολοκλήρου χωρίς παρακρατήσεις στον δικαιούχο.

3.14.2

Επιπλέον, η αυτορύθμιση υφίσταται με τη μορφή του κανονισμού για τις διασυνοριακές πληρωμές σε ευρώ (12) που σήμερα περιορίζει το πεδίο εφαρμογής των μεταφορών πιστώσεων σε ευρώ. Ο κανονισμός αυτός προάγει την κατάργηση της δυνατότητας των ενδιάμεσων τραπεζών, εφόσον χρησιμοποιούνται, να κάνουν παρακρατήσεις κατά τη μεταφορά του ποσού.

3.14.3

Σε ένα νομοθετικό πλαίσιο δεν πρέπει να υπάρχουν τεχνικοί όροι που χρησιμοποιούνται σε ειδικά μηνύματα και συστήματα (όπως SHARE, BEN, OUR), που σε πολλές περιπτώσεις δεν προσιδιάζουν στο εγχώριο πλαίσιο. Η ΕΟΚΕ έχει τη γνώμη ότι δε θα πρέπει να δημιουργηθούν επιπρόσθετες διατάξεις για την αντικατάσταση της οδηγίας 97/5/ΕΚ. Οι ισχύουσες επιλογές χρέωσης παρέχουν στους πελάτες μία επιλογή που αποτελεί τμήμα των όρων και των προϋποθέσεων που έχουν συμφωνηθεί μεταξύ ενός πελάτη και μιας τράπεζας. Ο κίνδυνος μιας υπεραπλούστευσης και περιορισμού της επιλογής πρέπει να αποφευχθεί δεδομένου ότι οι επιλογές αυτές ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς που υπερβαίνουν τα βασικά ενδοκοινοτικά μέσα μεταφοράς πίστωσης και είναι απαραίτητα για την υποστήριξη των διαφόρων τύπων πληρωμής καθώς και του εξ αποστάσεως εμπορίου. Η ΕΟΚΕ ζητεί από τον τομέα αυτό να αυξήσει τη διαφάνεια σχετικά με τις εφαρμοζόμενες επιλογές χρέωσης.

3.14.4

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να καταργήσει τη διαφορά μεταξύ της επιλογής «OUR» της Οδηγίας, που αποτελεί ένα μηχανισμό χρέωσης ο οποίος δεν υφίσταται στα περισσότερα κράτη μέλη και της επιλογής «SHA» που ευνοείται από τον Κανονισμό.

3.15.1

Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πληρωμών συμφώνησαν ότι η εκτέλεση μιας μεταφοράς πίστωσης πραγματοποιείται εντός τριών εργάσιμων ημερών (μετά την ημερομηνία αποδοχής) μέσω αυτορυθμίσεως στα πλαίσια της σύμβασης CREDEURO. Πράγματι, η προθεσμία των τριών ημερών μπορεί να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο από μεμονωμένες τράπεζες. Δεδομένου ότι η προθεσμία εκτέλεσης αποτελεί σημαντικότατο στοιχείο της παροχής υπηρεσιών, θα πρέπει να αφεθεί στη διάκριση των ανταγωνιστικών δυνάμεων η επίταση των υπηρεσιών.

3.15.2

Θα απαιτηθούν περαιτέρω νομοθετικά μέτρα εφόσον η πρωτοβουλία του τομέα αυτού αποτύχει.

3.16.1

Η σχετική νομοθεσία και τα νομικά εμπόδια που θα πρέπει να καταργηθούν θα καθορισθούν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών και θα διαβιβαστούν στην Επιτροπή μόλις το ευρωπαϊκό σύστημα απευθείας χρέωσης εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληρωμών. Το νομικό πλαίσιο που απαιτείται για την υποστήριξη του πανευρωπαϊκού συστήματος άμεσης χρέωσης θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από το υπόδειγμα που θα επιλεγεί. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ είναι πεπεισμένη ότι θα πρέπει να υπάρξει στενή συνεργασία μεταξύ του τομέα και του νομοθέτη της ΕΚ.

3.17.1

Το παράρτημα δεν αναφέρεται στο θέμα των πληρωμών και συνεπώς δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις πληρωμές.

3.17.2

Δε θα πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ των πληρωμών με μετρητά ή χωρίς χρήση μετρητών. Αρκετά ρυθμιστικά και τεχνικά εμπόδια παρακωλύουν την ανάπτυξη της διασυνοριακής χρηματαποστολής στην ευρωζώνη, ειδικότερα μεταξύ υποκαταστημάτων εθνικών τραπεζών σε μία χώρα και υποκαταστημάτων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων σε μια άλλη χώρα.

3.17.3

Η πρόσβαση στις διασυνοριακές υπηρεσίες της Εθνικής Κεντρικής Τράπεζας αποτελεί μέρος της φυσιολογικής ανάπτυξης του ενιαίου νομίσματος στην ευρωζώνη.

3.17.4

Ο ανταγωνισμός στον τομέα των χρηματαποστολών θα πρέπει να ενισχυθεί εντός της ευρωζώνης για να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητά του. Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι απαιτείται να θεσπιστεί ειδική άδεια για τις διασυνοριακές χρηματαποστολές και να ελέγχεται επαρκώς η εφαρμογή της.

3.21.1

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το θέμα του παραρτήματος 21 αποτελεί επιμέρους ζήτημα του παραρτήματος 12 (μη εκτέλεση ή μη ορθή εκτέλεση). Πράγματι, πρέπει να αναγνωρισθεί ότι:

3.21.2

Δεν θα πρέπει να συνεπάγεται ευθύνη για τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών όσον αφορά τις πληρωμές που δεν είχαν εισέλθει στο σύστημα κατά τη στιγμή της βλάβης. Ο πάροχος υπηρεσιών πληρωμών έχει περιορισμένη ευθύνη σύμφωνα με την αστική του ευθύνη και πρέπει να αποδείξει ότι έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη της τεχνικής βλάβης.

3.21.3

Μετά τις πρόσφατες ηλεκτρονικές επιθέσεις κατά τραπεζών του ΗΒ, ένας πάροχος ανοικτής γραμμής θεώρησε ότι το κλείσιμο της υπηρεσίας ανοικτής γραμμής ήταν η καίρια απάντηση στην επίθεση. Οι επιθέσεις αυτές είναι πέραν του άμεσου ελέγχου του παρόχου, λόγω της άμεσης ηλεκτρονικής επαφής μεταξύ εκείνου που επιτίθεται και του πελάτη. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών θα πρέπει να ενημερώνουν τους πελάτες τους, ει δυνατόν, πρωτού κλείσουν το σύστημα για λόγους ασφάλειας. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι δεν είναι ορθό να υφίσταται κυρώσεις ο πάροχος επειδή λαμβάνει παρόμοια μέτρα για την προστασία των πελατών του. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή παρόμοιων μορφών απάτης.

4.1

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο πρέπει να είναι συνεπές με την ευρωπαϊκή στρατηγική προστασίας των καταναλωτών δεδομένου ότι βασικός στόχος του είναι η επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας του καταναλωτή.

4.1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αυξηθεί η εμπιστοσύνη του καταναλωτή, η νομική βεβαιότητα και η αποτελεσματικότητα της αγοράς για τις πληρωμές στην εσωτερική αγορά. Αποτελεί επίσης θετική προσέγγιση το γεγονός ότι η αυτορύθμιση και η από κοινού ρύθμιση αντιμετωπίζονται ως πιθανά προοδευτικά βήματα στους διάφορους τομείς που αναφέρονται στα 21 παραρτήματα.

4.2

Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στα νομοθετικά μέτρα που καλύπτουν τα παραρτήματα 1, 2, 8, 12, 13, 18 και 19. Ιδιαιτέρως, είναι επείγουσα ανάγκη να επιδειχθεί προσοχή στα παραρτήματα με τις απαιτήσεις πληροφόρησης (2), στις πληροφορίες σχετικά με τον εντολέα της πληρωμής (8) και στα ζητήματα που αφορούν την προστασία των δεδομένων (18).

4.3

Η αυξημένη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και του τραπεζικού κλάδου είναι απαραίτητη για την κατάρτιση του ευρωπαϊκού συστήματος απευθείας χρέωσης (παράρτημα 16), για να καθορισθεί το δικαίωμα παροχής υπηρεσιών πληρωμών στο κοινό (παράρτημα 1) καθώς και στον τομέα της αξιολόγησης της ασφάλειας των μέσων πληρωμών και των συστατικών μερών τους (παράρτημα 7).

4.4

Σε ό,τι αφορά τα λοιπά παραρτήματα, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η αυτορύθμιση ή η από κοινού ρύθμιση αποτελεί τον καταλληλότερο τρόπο για την επίτευξη του στόχου της Επιτροπής που είναι η εξασφάλιση μιας αποτελεσματικής εσωτερικής αγοράς για πληρωμές. Είναι σαφές ότι εάν αποτύχουν τα μέτρα αυτορύθμισης, πρέπει να προβλεφθεί η θέσπιση ευρωπαϊκού κανονισμού.

4.5

Παρομοίως, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι το σφαιρικό πλαίσιο θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εξασφάλιση διαφάνειας προς τους καταναλωτές και να βασισθεί στις υφιστάμενες πρακτικές και τους κανόνες αυτορύθμισης. Επί παραδείγματι, δεν είναι απαραίτητο να υπάρξουν περαιτέρω ρυθμίσεις όπου η αγορά έχει ήδη επιτύχει τους στόχους του νομοθέτη (π.χ. δεν είναι απαραίτητο να εκσυγχρονισθεί η Οδηγία για τη μεταφορά πιστώσεων για να μειωθούν οι προθεσμίες εκτέλεσης). Ωστόσο, σε ορισμένους τομείς η κοινή προσέγγιση αποτελεί την ορθή λύση.

4.6

Το πεδίο εφαρμογής της Ανακοίνωσης είναι συχνά πολύ ευρύτερο από τις πληρωμές και μόνο γι' αυτό η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να τονίζει με πιο ρητό τρόπο τη διαφορά που υφίσταται μεταξύ των εμπορικών υπηρεσιών και των συστημάτων πληρωμής. Η λήψη οιουδήποτε νομοθετικού μέτρου για τις πληρωμές θα πρέπει να αποκλείει ζητήματα που αναφέρονται σε ζητήματα εκτός των ίδιων των πληρωμών.