51998IP0372

A4-0372/98

Ψήφισμα σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ΟΚΕ και την Επιτροπή Περιφερειών σχετικά με την ενίσχυση των προγραμμάτων του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφοράς από κοινοπραξίες μεταξύ του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα μεταφορών (COM(97)0453 - C4-0020/98)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

- έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(97)0453 - C4-0020/98),

- έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του και εκθέσεις σχετικά με την πολιτική υποδομή και τη χρηματοδότηση των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών (ΔΕΔ),

- λαμβάνοντας υπόψη την τελική έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου, του Μαΐου του 1997, σχετικά με τη χρηματοδότηση των ΔΕΔ μέσω της εταιρικής σχέσης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (ΔΙΚ),

- λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα που ενέκρινε το Συμβούλιο στις 9 Οκτωβρίου 1997 σχετικά με την ΔΙΤ στον τομέα των σχεδίων ΔΕΔ, προκειμένου να επιταχύνει την εκτέλεση αυτών των σχεδίων,

- έχοντας υπόψη την έκθεση που υπεβλήθη από την Επιτροπή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Κάρντιφ σχετικά με την πορεία των εργασιών των 14 προγραμμάτων προτεραιότητας (COM(98)0356),

- λαμβάνοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Μεταφορών και Τουρισμού, καθώς επίσης τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Οικονομικής, Νομισματικής και Βιομηχανικής Πολιτικής (A4-0372/98),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το προβλεπόμενο ποσό αναφοράς για τη χορήγηση κοινοτικών ενισχύσεων στον τομέα των ΔΕΔ είναι 1,8 δισεκατομμύρια Ecu για την περίοδο 1995/1999 και ότι οι δημοσιονομικές προοπτικές για την περίοδο 2000/2006 προβλέπουν να διατεθούν για τον στόχο αυτό μόνο 5 εκατομμύρια Ecu,

Β. εκτιμώντας ότι αυτοί οι δημοσιονομικοί πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σαφώς κατώτεροι των αναγκών και των προκλήσεων που συνιστά η υλοποίηση των ΔΕΔ,

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο προβλήματα χρηματοδότησης των προγραμμάτων υποδομών μεταφορών, τα οποία ιδιαιτέρως οφείλονται στους γνωστούς περιορισμούς που βαρύνουν επί τις δημόσιες επενδύσεις,

Δ. εκτιμώντας ότι χωρίς κινητοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων για την υλοποίηση των ΔΕΔ, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα σημειώσει ουσιαστική πρόοδο στον τομέα αυτό εντός λογικού χρονικού διαστήματος,

Ε. εκτιμώντας ότι η εταιρική σχέση ΔΙΚ δύναται και πρέπει να αποτελέσει θεμελιώδους σημασίας μέσον για την υλοποίηση των ΔΕΔ, αυξάνοντας το από οικονομικής απόψεως εφικτό τους και επιτρέποντας καλύτερη αποδοτικότητα των προγραμμάτων, καθώς επίσης καλύτερο έλεγχο του κόστους κατασκευής τους[semigr ]

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην περίπτωση έργων υποδομής με μεικτή δημόσια-ιδιωτική χρηματοδότηση είναι σημαντικότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση να μελετώνται λεπτομερώς και έγκαιρα οι ενδεχόμενες επιπτώσεις στο περιβάλλον[semigr ] ότι στο πλαίσιο αυτό οι ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις όσον αφορά τον έλεγχο περιβαλλοντικής συμβατότητας είναι ανεπαρκείς και ότι κρίνονται, συνεπώς, σκόπιμα ο στρατηγικός έλεγχος περιβαλλοντικής συμβατότητας του όλου έργου και η μελέτη όλων των εναλλακτικών δυνατοτήτων,

Ζ. εκτιμώντας ότι η επιτυχία των ΔΕΔ προϋποθέτει πραγματική σύνδεση και σαφή και κατάλληλη κατανομή των κινδύνων του προγράμματος μεταξύ των δύο τομέων, με τήρηση της αναγκαίας ισορροπίας μεταξύ αφενός των εμπορικών και αφετέρου των κοινωνικών, οικολογικών και γενικών οικονομικών κριτηρίων,

Η. θεωρώντας ότι η συμβολή του ιδιωτικού τομέα δεν πρέπει να περιορισθεί στη χρηματοδότηση, αλλά πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθεί η εμπειρία του ιδιωτικού τομέα στον τεχνικό, εμπορικό, χρηματοδοτικό τομέα και στη διαχείριση, προκειμένου η σχέση κόστους/αποτελεσματικότητας, κατά την υλοποίηση των ΔΕΔ, να είναι η καλύτερη δυνατή, γεγονός που προϋποθέτει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα ήδη από τη φάση της σύλληψης και του προγραμματισμού έως την εκμετάλλευση, αυτή καθεαυτή, των ΔΕΔ,

Θ. θεωρώντας ότι η Επιτροπή πρέπει να ασκήσει αποτελεσματικό συντονισμό του συνόλου των κοινοτικών δράσεων με αντίκτυπο στα ΔΕΔ, ιδίως δε μεταξύ των χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο των ΔΕΔ και των διαρθρωτικών ταμείων, του Ταμείου Συνοχής, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

Ι. υπενθυμίζει τις πρόσφατες συστάσεις του για τους Ευρωπαϊκούς Ομίλους Οικονομικού Σκοπού (ΕΟΟΣ), ιδιαίτερα την ανάγκη κατάρτισης πιλοτικού προγράμματος για χρηματοδοτικό μέσο, με στόχο να ενθαρρυνθούν οι διασυνοριακές επενδύσεις,

ΙΑ. εκτιμώντας ότι ο διαχωρισμός της ιδιοκτησίας των υποδομών από τη διαχείρισή τους και η αναγνώριση ευρείας φορολογικής αυτονομίας στις περιφερειακές κυβερνήσεις συνιστούν βήματα που διαφοροποιούν τους κινδύνους τους οποίους δημιουργεί η αγορά και προωθούν την ευρεία συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση των υποδομών,

ΙΒ. υπενθυμίζει ότι στον τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών τα κράτη μέλη έχουν βασικά την ευθύνη για την ανάπτυξη της υποδομής βάσει της οδηγίας 91/440/ΕΟΚ της 29ης Ιουλίου 1991 για την ανάπτυξη των κοινοτικών σιδηροδρόμων ((ΕΕ L 237 της 24.8.1991, σελ. 25)) (προοίμιο και άρθρο 7),

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα πρόταση (COM(98)0172) για την αναθεώρηση του κανονισμού 2236/98 που ορίζει τους γενικούς κανόνες για τη χορήγηση κοινοτικών χρηματοδοτικών ενισχύσεων στον τομέα των ΔΕΔ ((ΕΕ C 175 της 9.6.1998, σελ. 7.)), και ότι η πρόταση αυτή, η οποία έχει ως στόχο να ευνοήσει τις ΔΙΚ θα αποτελέσει αντικείμενο αυτόνομης γνωμοδότησης,

ΙΔ. έχοντας εξάλλου υπόψη την αναγκαία βούληση των κρατών μελών να δεσμευθούν συγκεκριμένα στην υλοποίηση των ΔΕΔ καταστρώνοντας εθνικές πολιτικές μεταφορών στο πλαίσιο όσων καθορίστηκαν στην Ευρωπαϊκή Διάσκεψη Κορυφής του Έσσεν,

1. υπογραμμίζει ότι η ανάπτυξη των ΔΕΔ αποτελεί παράγοντα αποφασιστικής σημασίας για την εσωτερική αγορά, την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, την ανάπτυξη και την κοινωνική και οικονομική συνοχή, καθώς επίσης για μια πολιτική ανάκαμψης της απασχόλησης, όπως υπογραμμίσθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λουξεμβούργου για την απασχόληση[semigr ]

2. συμμερίζεται την άποψη της ομάδας υψηλού επιπέδου, ότι κατά το σχεδιασμό των έργων οι απαιτήσεις προστασίας του περιβάλλοντος θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όσο το δυνατόν νωρίτερα (βλ. COM(97)0453, παρ. 3.5), και ζητεί από την Επιτροπή να επεξεργαστεί μεθόδους κατάλληλες για το στρατηγικό έλεγχο περιβαλλοντικής συμβατότητας του συνόλου των Διευρωπαϊκών Δικτύων μεταφορών (όπως έχει ήδη ζητηθεί με την απόφαση 1692/96/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Ιουλίου 1996 άρθρο 8.2.α σχετικά με τα ΔΕΔ) ((ΕΕ L 228 της 23.9.1995, σελ. 1)), και να καταστήσει το στρατηγικό έλεγχο περιβαλλοντικής συμβατότητας υποχρεωτική προϋπόθεση στο πλαίσιο των ΔΕΔ[semigr ]

3. εκτιμά ότι η πολιτική για τα ΔΕΔ και τη χρηματοδότησή τους πρέπει να τηρεί τους στόχους μια βιώσιμης πολιτικής κινητικότητας, προωθώντας μια πιο ολοκληρωμένη χρήση όλων των τρόπων μεταφοράς και, ιδιαίτερα, των συνδυασμένων μεταφορών με έμφαση στα φιλοπεριβαλλοντικά μέσα μεταφοράς, το σεβασμό προς το περιβάλλον και την ασφάλεια, πέραν της εσωτερικοποίησης των εξωτερικών δαπανών των μεταφορών και μιας δέουσας συνεισφοράς εκ μέρους των χρηστών των υποδομών στις δαπάνες για επενδύσεις και συντήρηση των υποδομών[semigr ]

4. θεωρεί ότι οι ΔΙΚ συνιστούν σημαντικό μέσο που θα επιταχύνει την πραγματοποίηση των ΔΕΔ και ότι είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο, το κατάλληλο πλαίσιο που θα επιτρέψει την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα στον χώρο των υποδομών, συγκεκριμένα με το να δημιουργηθούν προϋποθέσεις νομικής βεβαιότητας, ουσιώδες στοιχείο προκειμένου να ευνοηθεί η συμμετοχή των ιδιωτικών κεφαλαίων[semigr ]

5. υπογραμμίζει ότι μια τέτοια σύνδεση μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, πέραν της αναγνώρισης της ανάγκης μιας δίκαιης κατανομής των κινδύνων, πρέπει να σέβεται την αναγκαία ισορροπία μεταξύ των εμπορικών και των κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων κατά το σχεδιασμό των προγραμμάτων[semigr ]

6. επισημαίνει ότι ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να διασφαλίζει, στο πλαίσιο μιας βέλτιστης κατανομής των κινδύνων, την ικανότητα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο ενός ΔΕΔ[semigr ] υπογραμμίζει, με το σκεπτικό αυτό, ότι για την εμπρόθεσμη ολοκλήρωση των σχεδιαζόμενων έργων είναι απαραίτητη μια σαφής αντίληψη ιδιωτικής χρηματοδότησης, προκειμένου, κατά τα κρίσιμα στάδια της κατασκευής ο δημόσιος τομέας να μην πιέζεται να παράσχει περαιτέρω επιδοτήσεις για να εξασφαλίσει την ολοκλήρωση του έργου[semigr ]

7. συνιστά την εξέταση κάθε ΔΕΔ ως μεμονωμένης περίπτωσης, μεταξύ άλλων με μια συγκριτική ανάλυση κόστους οφέλους ως προς την εναλλακτική δυνατότητα της πλήρως δημόσιας χρηματοδότησης, με γνώμονα τη βιωσιμότητα και τις κοινωνικές και οικολογικές επιπτώσεις[semigr ]

8. υπογραμμίζει ότι ζήτημα των PPP δεν μπορεί να θεωρείται εκτός του πλαισίου των δημοσιονομικών περιορισμών των κρατών μελών, που απορρέουν από τα Σύμφωνα Σταθερότητας και Ανάπτυξης[semigr ] είναι συνεπώς ενθαρρυντικό το γεγονός ότι η EUROSTAT, σε θεματολογικό δελτίο της (Ιανουάριος 1998) σχετικά με τη χρηματοδότηση, την κατασκευή και την εκμετάλλευση δημόσιας υποδομής από επιχειρήσεις συμπεραίνει ότι οι PPP δεν πρέπει να έχουν επίπτωση στα δημόσια ελλείμματα σε περιπτώσεις όπου δεν έχουν λάβει χώρα πραγματικές πληρωμές μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και ιδιωτών επενδυτών[semigr ]

9. υπογραμμίζει ότι έστω και αν η ΔΙΚ μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να μειώσει την ανάγκη δημοσίων επιδοτήσεων για τα ΔΕΔ συνεπεία της οικονομικής και κοινωνικής αποδοτικότητας των εν λόγω προγραμμάτων, ο δημόσιος τομέας δεν θα μπορεί ωστόσο να περιορίζει την παρέμβασή του όσον αφορά την απόδοση και κινητοποίηση πόρων για τις υποδομές [semigr ]

10. τονίζει, συνεπώς, ότι η απόδοση δημοσίων πόρων διαδραματίζει θεμελιώδη ρόλο στον τομέα αυτό και, μολονότι γνωρίζει τις υφιστάμενες δυσχέρειες και περιορισμούς για τις δημόσιες χρηματοδοτήσεις, καλεί τα κράτη μέλη να αφιερώσουν ποσοστό όχι κατώτερο του 1,5% των δημοσιονομικών τους πόρων για την υλοποίηση των ΔΕΔ, λαμβάνοντας κυρίως υπόψη το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα τέτοιων επενδύσεων για την οικονομία και την απασχόληση[semigr ]

11. θεωρεί απαραίτητο και έχον προτεραιότητα να δεσμευθούν τα κράτη μέλη στην υλοποίηση των υποδομών μεταφορών ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος τηρώντας τις συμφωνίες που ήδη προσυπέγραψαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων στο Έσσεν[semigr ]

12. δεσμεύεται εξάλλου, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να δυνηθούν να προικοδοτηθούν με ουσιαστικότερους πόρους όσα από τα κεφάλαια του κοινοτικού προϋπολογισμού έχουν σχέση με τα ΔΕΔ[semigr ]

13. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να φροντίσουν ώστε να καταστεί σαφής και ελαστική η νομοθεσία περί δημοσίων συμβάσεων σχετικά με τα προγράμματα υποδομών, καθόσον η νομική βεβαιότητα αποτελούσε ανέκαθεν ουσιώδη όρο συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα[semigr ]

14. ζητεί από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να εγγυηθούν επαρκή διαφάνεια και δημόσια συμμετοχή στο σχεδιασμό, ακόμη και στις περιπτώσεις έργων μεικτής δημόσιας-ιδιωτικής χρηματοδότησης, σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και τον έλεγχο περιβαλλοντικής συμβατότητας (85/337/ΕΟΚ ((ΕΕ L 175 της 5.7.1985, σελ. 40)) και αναθεωρημένη εκδοχή) και την «Εrhus Convention on Access to Information and Public Participation in Environmental Decision Making»[semigr ]

15. υπογραμμίζει τον ρόλο της κοινοτικής νομοθεσίας στις δημόσιες συμβάσεις στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας και στην ανταγωνιστικότητα των προγραμμάτων υποδομής μεταφορών και ζητεί την αναθεώρησή της προκειμένου να ευνοηθεί η ΔΙΚ[semigr ]

16. λαμβάνει γνώση της πρόθεσης που εξεδήλωσε η Επιτροπή να αναλύσει, σε συνεργασία με την ΕΤΕΠ και το ΕΤΕ, τη δυνατότητα τελειοποίησης των υφισταμένων κοινοτικών οικονομικών πόρων καθώς και να προτείνει νέες μορφές μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης («ενδιάμεσοι» πόροι)[semigr ] θεωρεί ουσιώδες, για το σκοπό αυτό, να παρουσιάσει η Επιτροπή τις σχετικές προτάσεις (προοριζόμενες ιδιαίτερα για την προώθηση της διαθεσιμότητας κεφαλαίων υψηλού κινδύνου), το ταχύτερο δυνατό[semigr ]

17. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η ΔΙΚ δύνανται να χρησιμοποιηθεί και για προγράμματα υποδομών που, έστω και μικρών διαστάσεων, μπορεί να έχουν τεράστιο ενδιαφέρον σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο[semigr ]

18. καλεί την Επιτροπή να το ενημερώνει σχετικά με κάθε τροποποίηση πολιτικής όσον αφορά τα έργα των ΔΕΔ που εκτίθενται στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης[semigr ]

19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.