Προσωρινό κείμενο

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έβδομο τμήμα)

της 30ής Απριλίου 2025 (*)

« Προδικαστική παραπομπή – Τελωνειακή ένωση – Κανονισμός (ΕΕ) 952/2013 – Ενωσιακός τελωνειακός κώδικας – Άρθρο 116, παράγραφος 7 – Αναβίωση της τελωνειακής οφειλής – Έννοια της “εσφαλμένα” χορηγηθείσας επιστροφής – Εσφαλμένη δασμολογική κατάταξη »

Στην υπόθεση C‑330/24,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Nejvyšší správní soud (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, Τσεχική Δημοκρατία) με απόφαση της 25ης Απριλίου 2024, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 6 Μαΐου 2024, στο πλαίσιο της δίκης

Celní jednatelství Zelinka s. r. o.

κατά

Generální ředitelství cel,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έβδομο τμήμα),

συγκείμενο από τους M. Gavalec, πρόεδρο τμήματος, Z. Csehi και F. Schalin (εισηγητή), δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: A. Biondi

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        η Celní jednatelství Zelinka s. r. o., εκπροσωπούμενη από τον J. Slunečko, advokát,

–        η Generální ředitelství cel, εκπροσωπούμενη από τον P. Polák, vedoucí oddělení,

–        η Τσεχική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τη L. Březinová, τον M. Smolek και τον J. Vláčil,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τις A. Demeneix, B. Eggers και J. Hradil,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 116, παράγραφος 7, του κανονισμού (ΕΕ) 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 2013, L 269, σ. 1, στο εξής: ενωσιακός τελωνειακός κώδικας).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Celní jednatelství Zelinka s. r. o. και της Generální ředitelství cel (Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων, Τσεχική Δημοκρατία) σχετικά με απόφαση περί αναβίωσης τελωνειακής οφειλής.

 Το νομικό πλαίσιο

 Ο ενωσιακός τελωνειακός κώδικας

3        Η αιτιολογική σκέψη 26 του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα έχει ως εξής:

«Για να εξασφαλισθεί ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάγκης να εξασφαλίζουν οι τελωνειακές αρχές την ορθή τήρηση της τελωνειακής νομοθεσίας, και, αφετέρου, του δικαιώματος των οικονομικών φορέων να τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης, θα πρέπει να χορηγηθούν στις τελωνειακές αρχές εκτεταμένες εξουσίες ελέγχου και στους οικονομικούς φορείς δικαίωμα άσκησης προσφυγής.»

4        Το άρθρο 28 του ως άνω κώδικα έχει ως εξής:

«1. Μια ευνοϊκή απόφαση ανακαλείται ή τροποποιείται όταν, σε περιπτώσεις εκτός εκείνων που αναφέρονται στο άρθρο 27:

α)       ένας ή περισσότεροι από τους όρους λήψης αυτής της απόφασης δεν επληρούντο ή δεν πληρούνται πλέον, [...]».

5        Το άρθρο 103, παράγραφος 1, του εν λόγω κώδικα προβλέπει τα ακόλουθα:

«Δεν γνωστοποιείται τελωνειακή οφειλή στον οφειλέτη μετά το πέρας περιόδου τριών ετών από την ημερομηνία γένεσης της τελωνειακής οφειλής.»

6        Το άρθρο 116 του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα ορίζει τα εξής:

«1.      Με την επιφύλαξη των όρων που καθορίζονται στο παρόν τμήμα, τα ποσά των εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών επιστρέφονται ή διαγράφονται για οποιονδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:

α)      ποσά επιπλέον του καταβλητέου εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού,

β)      ελαττωματικά εμπορεύματα ή εμπορεύματα που δεν πληρούν τους όρους της σύμβασης,

γ)      σφάλμα των αρμόδιων αρχών,

δ)      δίκαιη μεταχείριση.

Εάν ένα ποσό εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού έχει καταβληθεί και η τελωνειακή διασάφηση έχει ακυρωθεί σύμφωνα με το άρθρο 174, το ποσό αυτό επιστρέφεται.

[...]

7.      Εάν οι τελωνειακές αρχές έχουν προβεί εσφαλμένα στην επιστροφή ή διαγραφή δασμού, η αρχική τελωνειακή οφειλή αναβιώνει εφόσον δεν έχει παραγραφεί σύμφωνα με το άρθρο 103.

[...]»

 Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα

7        Η Celní jednatelství Zelinka εισάγει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ηλεκτρονικές συσκευές (στο εξής: επίμαχα εμπορεύματα). Με την τελωνειακή διασάφηση κατέταξε αρχικώς τα επίμαχα εμπορεύματα στην κλάση 8521 90 00 90 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο (ΕΕ 1987, L 256, σ. 1, στο εξής: ΣΟ). Στην εν λόγω κλάση αντιστοιχεί δασμολογικός συντελεστής 8,7 %. Βάσει της διασάφησης αυτής, το Celní úřad pro hlavní město Prahu (τελωνείο Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία) επέβαλε στη Celní jednatelství Zelinka δασμούς ανερχόμενους σε 1 541 018 τσεχικές κορώνες (CZK) (περίπου 60 000 ευρώ).

8        Η Celní jednatelství Zelinka υπέβαλε εν συνεχεία στο τελωνείο Πράγας αίτηση για την αλλαγή της δασμολογικής κατάταξης των επίμαχων εμπορευμάτων, καθώς και για την επιστροφή των καταβληθέντων δασμών. Προς τούτο, επικαλέστηκε δεσμευτική δασμολογική πληροφορία χορηγηθείσα σε άλλον επιχειρηματία από το Celní úřad pro Olomoucký kraj (τελωνείο περιφέρειας Olomouc, Τσεχική Δημοκρατία), σύμφωνα με την οποία τα ίδια εμπορεύματα είχαν καταταγεί στην κλάση 8517 62 00 00 της ΣΟ, στην οποία αντιστοιχεί μηδενικός δασμολογικός συντελεστής. Το τελωνείο Πράγας έκανε δεκτή την αίτηση αυτή.

9        Στις 8 Ιουνίου 2021 το Celní úřad pro Jihomoravský kraj (τελωνείο περιφέρειας Νότιας Μοραβίας, Τσεχική Δημοκρατία) διεξήγαγε έλεγχο στη Celní jednatelství Zelinka με σκοπό την εξακρίβωση της δασμολογικής κατάταξης των επίμαχων εμπορευμάτων. Κατόπιν του ελέγχου, η τελωνειακή αυτή αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ορθή κλάση για τη δασμολογική κατάταξη των εν λόγω εμπορευμάτων ήταν η κλάση 8521 90 00 90 της ΣΟ, στην οποία είχαν αρχικά καταταγεί και όπως προέκυπτε πλέον ρητώς από τη ΣΟ, κατόπιν της τροποποίησής της με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2021/532 της Επιτροπής, της 22ας Μαρτίου 2021 (ΕΕ 2021, L 106, σ. 55).

10      Στις 17 Μαρτίου 2022 το τελωνείο Πράγας, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, αποφάσισε να επιβάλει στην Celní jednatelství Zelinka, με συμπληρωματική πράξη, δασμούς συνολικού ποσού 1 541 018 CZK (περίπου 60 000 ευρώ), λόγω αναβίωσης της τελωνειακής οφειλής. Το τελωνείο Πράγας αιτιολόγησε την απόφαση αυτή με το σκεπτικό ότι η επιστροφή των δασμών έγινε λόγω σφάλματος της τελωνειακής αρχής η οποία είχε κατατάξει τα επίμαχα εμπορεύματα σε μη ορθή δασμολογική κλάση.

11      Κατόπιν απορρίψεως της ιεραρχικής προσφυγής κατά της ως άνω αποφάσεως από τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων, η Celní jednatelství Zelinka άσκησε προσφυγή ενώπιον του Městský soud v Praze (περιφερειακού δικαστηρίου Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία), η οποία επίσης απορρίφθηκε.

12      Η Celní jednatelství Zelinka άσκησε αναίρεση κατά της απορριπτικής δικαστικής αποφάσεως ενώπιον του Nejvyšší správní soud (Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου, Τσεχική Δημοκρατία), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου. Προς στήριξη της αιτήσεως αναιρέσεως, προέβαλε ότι το άρθρο 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, στην απόδοσή του στην τσεχική γλώσσα, αφορά μόνον τις περιπτώσεις στις οποίες οι δασμοί επιστράφηκαν από την τελωνειακή αρχή λόγω ακούσιου σφάλματος. Πρόκειται, συνεπώς, για καταστάσεις που προκύπτουν από ακούσια ενέργεια της τελωνειακής αρχής και όχι για καταστάσεις στις οποίες η εν λόγω αρχή σκοπίμως προέβη σε δασμολογική κατάταξη η οποία, εν συνεχεία, αποδείχθηκε εσφαλμένη.

13      Το αιτούν δικαστήριο εκτιμά ότι η επίλυση της διαφοράς της οποίας έχει επιληφθεί απαιτεί την ερμηνεία του όρου «εσφαλμένα» του άρθρου 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα.

14      Υπό τις συνθήκες αυτές, το Nejvyšší správní soud (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Έχει ο όρος “εσφαλμένα” στο άρθρο 116, παράγραφος 7, του [ενωσιακού τελωνειακού κώδικα] την έννοια ότι η τελωνειακή οφειλή αναβιώνει μόνον όταν η επιστροφή του δασμού έγινε κατόπιν ακούσιας ενέργειας της τελωνειακής αρχής ή μπορεί να θεωρηθεί ως εσφαλμένη, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, και η λανθασμένη εκτίμηση εκ μέρους της τελωνειακής αρχής όσον αφορά τη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων;»

 Επί του προδικαστικού ερωτήματος

15      Με το προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα έχει την έννοια ότι αφορά μόνον τις περιπτώσεις στις οποίες η επιστροφή των δασμών έγινε κατόπιν ακούσιου σφάλματος των τελωνειακών αρχών ή αν αφορά και τις περιπτώσεις στις οποίες οι αρχές αυτές σκοπίμως προέβησαν σε δασμολογική κατάταξη η οποία, εν συνεχεία, αποδείχθηκε εσφαλμένη.

16      Κατ’ αρχάς διαπιστώνεται ότι ο ενωσιακός τελωνειακός κώδικας δεν περιέχει ορισμό του όρου «εσφαλμένα» ούτε της φράσης «έχουν προβεί εσφαλμένα».

17      Όσον αφορά το γράμμα της επίμαχης διατάξεως, το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει ότι από ορισμένες γλωσσικές αποδόσεις της διατάξεως αυτής μπορεί να συναχθεί ότι η αναβίωση της τελωνειακής οφειλής εξαρτάται από την ύπαρξη εσφαλμένης, αλλά ακούσιας ενέργειας της τελωνειακής αρχής. Τούτο συμβαίνει στην απόδοση της διατάξεως στην τσεχική γλώσσα, στην οποία χρησιμοποιείται ο όρος «omylem», καθώς και στις αποδόσεις στη σλοβακική και στην πολωνική γλώσσα, όπου χρησιμοποιούνται αντιστοίχως οι όροι «omylom» και «omyłkowo».

18      Αντιθέτως, διαπιστώνεται ότι σε άλλες γλωσσικές αποδόσεις του άρθρου 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα περιλαμβάνονται όροι με ευρύτερη σημασία, οι οποίοι δεν παραπέμπουν αποκλειστικώς σε ακούσια ενέργεια των τελωνειακών αρχών. Για παράδειγμα, στις αποδόσεις της ως άνω διατάξεως στην αγγλική, την ισπανική, την ιταλική, την πορτογαλική, τη γαλλική, τη σουηδική, την ολλανδική και τη γερμανική γλώσσα χρησιμοποιούνται αντιστοίχως οι όροι «error», «erróneamente», «errore», «erradamente», «à tort», «felaktigt», «ten onrechte» και «zu Unrecht».

19      Υπενθυμίζεται συναφώς ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, η διατύπωση που χρησιμοποιείται σε μία από τις γλωσσικές αποδόσεις διατάξεως του δικαίου της Ένωσης δεν μπορεί να αποτελεί τη μοναδική βάση για την ερμηνεία της διατάξεως αυτής ούτε μπορεί να της δίδεται προτεραιότητα σε σχέση με τις άλλες γλωσσικές αποδόσεις. Οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης πρέπει, πράγματι, να ερμηνεύονται και να εφαρμόζονται κατά τρόπο ομοιόμορφο, λαμβανομένων υπόψη των αποδόσεών τους σε όλες τις γλώσσες της Ένωσης. Σε περίπτωση αποκλίσεως μεταξύ των διαφόρων γλωσσικών αποδόσεων νομοθετήματος της Ένωσης, η επίμαχη διάταξη πρέπει να ερμηνεύεται με γνώμονα την εν γένει οικονομία και τον σκοπό της ρύθμισης της οποίας αποτελεί στοιχείο (αποφάσεις της 27ης Οκτωβρίου 1977, Bouchereau, 30/77, EU:C:1977:172, σκέψη 14, της 9ης Ιουλίου 2020, Banca Transilvania, C‑81/19, EU:C:2020:532, σκέψη 33, και της 21ης Δεκεμβρίου 2021, Τράπεζα Πειραιώς, C‑243/20, EU:C:2021:1045, σκέψη 32).

20      Όσον αφορά τη γενική οικονομία της ρύθμισης στην οποία εντάσσεται το άρθρο 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, διαπιστώνεται ότι η διάταξη αυτή περιλαμβάνεται στο τμήμα 3, με τίτλο «Επιστροφή και διαγραφή», του κεφαλαίου 3, το οποίο επιγράφεται «Είσπραξη, καταβολή, επιστροφή και διαγραφή του ποσού του εισαγωγικού ή εξαγωγικού δασμού» και περιέχεται στον τίτλο III («Τελωνειακή οφειλή και εγγυήσεις») του ως άνω κώδικα. Η εν λόγω διάταξη εντάσσεται, συνεπώς, όπως υπογραμμίζει η Επιτροπή, σε ένα σύνολο διατάξεων περί διαγραφής και επιστροφής τελωνειακής οφειλής, οι οποίες αποτελούν και αυτές μέρος ενός ευρύτερου συνόλου διατάξεων σχετικών με την είσπραξη εισαγωγικών ή εξαγωγικών δασμών.

21      Η διαγραφή δασμών, καθότι συνιστά, κατά το άρθρο 124, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, λόγο απόσβεσης της τελωνειακής οφειλής, πρέπει να ερμηνεύεται στενά. Πράγματι, το άρθρο αυτό αποσκοπεί στην ικανοποίηση της ανάγκης προστασίας των ιδίων πόρων της Ένωσης (απόφαση της 17ης Φεβρουαρίου 2011, Berel κ.λπ., C‑78/10, EU:C:2011:93, σκέψη 46 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

22      Κατά συνέπεια, το άρθρο 116, παράγραφος 7, πρώτο εδάφιο, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, κατά το οποίο, εάν οι τελωνειακές αρχές έχουν προβεί εσφαλμένα στην επιστροφή ή διαγραφή δασμού, η αρχική τελωνειακή οφειλή αναβιώνει, πρέπει να ερμηνεύεται ευρέως.

23      Όσον αφορά τον σκοπό της ρύθμισης της οποίας αποτελεί στοιχείο η επίμαχη διάταξη, επισημαίνεται ότι είναι προς το συμφέρον τόσο των επιχειρηματιών όσο και των τελωνειακών αρχών οι σχετικές με την τελωνειακή οφειλή αποφάσεις να είναι από ουσιαστικής απόψεως ορθές, εφόσον τηρούνται οι επιταγές που απορρέουν από τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης. Σκοπός δε του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, όπως προκύπτει από την αιτιολογική του σκέψη 26, είναι να διασφαλίσει την ορθή εφαρμογή των δασμών (βλ., κατ’ αναλογίαν, αποφάσεις της 27ης Φεβρουαρίου 2014, Greencarrier Freight Services Latvia, C‑571/12, EU:C:2014:102, σκέψη 32, και της 10ης Δεκεμβρίου 2015, Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, σκέψη 26).

24      Ειδικότερα, στο πλαίσιο του τίτλου I («Γενικές διατάξεις») του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα, το άρθρο 28, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, προβλέπει ότι μια ευνοϊκή απόφαση ανακαλείται ή τροποποιείται όταν ένας ή περισσότεροι από τους όρους λήψης της αποφάσεως αυτής δεν επληρούντο ή δεν πληρούνται πλέον. Βάσει της διατάξεως αυτής, το Δικαστήριο έχει κρίνει, όσον αφορά τις δεσμευτικές δασμολογικές πληροφορίες, ότι, σε περίπτωση κατά την οποία η ερμηνεία από τις τελωνειακές αρχές των νομοθετικών διατάξεων που εφαρμόζονται στη δασμολογική κατάταξη των οικείων εμπορευμάτων δεν ήταν ορθή, οι αρχές αυτές έχουν το δικαίωμα να προβούν στην ανάκληση της αποφάσεώς τους τροποποιώντας τη δασμολογική κατάταξη. Τούτο ισχύει τόσο επί εσφαλμένης εκτιμήσεως όσο και επί μεταβολής των αντιλήψεων σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη (βλ. απόφαση της 22ας Ιανουαρίου 2004, Timmermans Transport και Hoogenboom Production, C‑133/02 και C‑134/02, EU:C:2004:43, σκέψεις 24 και 25).

25      Οι εκτιμήσεις αυτές συνηγορούν υπέρ της ερμηνείας του άρθρου 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα υπό την έννοια ότι οι τελωνειακές αρχές έχουν τη δυνατότητα να αναβιώσουν την αρχική τελωνειακή οφειλή σε περίπτωση κατά την οποία αρχικώς προέβησαν σε επιστροφή του ποσού της οφειλής βάσει δασμολογικής κατάταξης των εμπορευμάτων, η οποία μεταγενέστερα αποδείχθηκε εσφαλμένη.

26      Η ερμηνεία αυτή επιρρωννύεται και από τη νομολογία σχετικά με το άρθρο 78 του κανονισμού (ΕΟΚ) 2913/92 του Συμβουλίου, της 12ης Οκτωβρίου 1992, περί θεσπίσεως κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ 1992, L 302, σ. 1), καταργηθέντος με τον κανονισμό (ΕΚ) 450/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τη θέσπιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (εκσυγχρονισμένος τελωνειακός κώδικας) (ΕΕ 2008, L 145, σ. 1), ο οποίος, εν συνεχεία, αντικαταστάθηκε από τον ενωσιακό τελωνειακό κώδικα. Η ως άνω διάταξη όριζε ότι, όταν από την επανεξέταση της τελωνειακής διασάφησης ή από τον εκ των υστέρων έλεγχο που διενήργησαν οι τελωνειακές αρχές προκύπτει ότι οι δασμοί υπολογίστηκαν βάσει ανακριβών ή ελλιπών στοιχείων, οι αρχές αυτές πρέπει να λαμβάνουν τα απαιτούμενα μέτρα για την τακτοποίηση της κατάστασης λαμβάνοντας υπόψη τα νέα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους. Συναφώς, το Δικαστήριο έκρινε ότι η εν λόγω διάταξη έπρεπε να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι επιτρέπει, μεταξύ άλλων, στις τελωνειακές αρχές να επαναλάβουν την επανεξέταση ή τον εκ των υστέρων έλεγχο τελωνειακής διασάφησης και να αντλήσουν εξ αυτού τα κατάλληλα συμπεράσματα προσδιορίζοντας νέα τελωνειακή οφειλή. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο έλαβε υπόψη την ιδιαίτερη εσωτερική λογική στην οποία στηρίζεται η διάταξη αυτή, η οποία ανάγεται στην ευθυγράμμιση της τελωνειακής διαδικασίας προς την πραγματική κατάσταση με τη διόρθωση των ουσιαστικών σφαλμάτων ή παραλείψεων, καθώς και των σφαλμάτων ερμηνείας του εφαρμοστέου δικαίου (πρβλ. αποφάσεις της 12ης Ιουλίου 2012, Südzucker κ.λπ., C‑608/10, C‑10/11 και C‑23/11, EU:C:2012:444, σκέψη 47, και της 10ης Δεκεμβρίου 2015, Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, σκέψεις 22 έως 28). Δεδομένου ότι το άρθρο 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα εδράζεται στην ίδια λογική, πρέπει, ως εκ τούτου, να επιτρέπει στις τελωνειακές αρχές να προβαίνουν σε αναβίωση της αρχικής τελωνειακής οφειλής εφόσον προκύπτει ότι η επιστροφή της οφειλής αυτής πραγματοποιήθηκε βάσει εσφαλμένης δασμολογικής κατάταξης.

27      Με τις γραπτές παρατηρήσεις της, η Celní jednatelství Zelinka υποστηρίζει ότι η τήρηση των αρχών της ασφάλειας δικαίου και της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης υπαγορεύει, ωστόσο, την ερμηνεία του άρθρου 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα υπό την έννοια ότι αναβίωση της τελωνειακής οφειλής χωρεί μόνον εφόσον η επιστροφή των δασμών έγινε λόγω ακούσιου σφάλματος των τελωνειακών αρχών.

28      Συναφώς, η δυνατότητα των τελωνειακών αρχών να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την τακτοποίηση της κατάστασης υπόκειται, βεβαίως, στην προϋπόθεση της τήρησης των απαιτήσεων που απορρέουν από τις αρχές αυτές (πρβλ. απόφαση της 10ης Δεκεμβρίου 2015, Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, σκέψη 29). Εντούτοις, η ερμηνεία της ως άνω διατάξεως υπό την έννοια ότι το πεδίο εφαρμογής της δεν περιορίζεται στα ακούσια σφάλματα των τελωνειακών αρχών δεν αντιβαίνει, αυτή καθεαυτήν, προς τις εν λόγω απαιτήσεις.

29      Πράγματι, όσον αφορά την αρχή της ασφάλειας δικαίου, επισημαίνεται ότι η δυνατότητα της τελωνειακής αρχής να προβεί σε αναβίωση της αρχικής τελωνειακής οφειλής υπόκειται στην προϋπόθεση ότι η οφειλή αυτή δεν έχει παραγραφεί κατά το άρθρο 103 του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα. Βάσει της τελευταίας αυτής διατάξεως, η προθεσμία παραγραφής λήγει, κατά κανόνα, μετά την παρέλευση τριών ετών από την ημερομηνία γένεσης της τελωνειακής οφειλής.

30      Από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι η επιβολή εύλογης προθεσμίας παραγραφής λειτουργεί υπέρ της ασφάλειας δικαίου η οποία προστατεύει τόσο τον ιδιώτη όσο και την οικεία διοικητική αρχή χωρίς πάντως να εμποδίζει τον ιδιώτη να ασκήσει τα δικαιώματα που του απονέμει η έννομη τάξη της Ένωσης. Ως εκ τούτου, κατά τη διάρκεια της προθεσμίας παραγραφής οι τελωνειακές αρχές πρέπει να είναι σε θέση να τροποποιούν την τελωνειακή οφειλή (βλ., κατ’ αναλογίαν, απόφαση της 10ης Δεκεμβρίου 2015, Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, σκέψεις 32 και 37).

31      Όσον αφορά την αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης, επισημαίνεται ότι, πριν από τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής, ο υπόχρεος οφείλει, ως επιχειρηματίας, να αποδεχθεί τον κίνδυνο να επανεξετάσουν οι τελωνειακές αρχές στην απόφαση για την τελωνειακή οφειλή λαμβάνοντας υπόψη νέα στοιχεία τα οποία απέκτησαν (πρβλ., κατ’ αναλογίαν, απόφαση της 10ης Δεκεμβρίου 2015, Veloserviss, C‑427/14, EU:C:2015:803, σκέψεις 41 και 42).

32      Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των προεκτεθέντων, στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 116, παράγραφος 7, του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα έχει την έννοια ότι καλύπτει όχι μόνον τις περιπτώσεις στις οποίες η επιστροφή των δασμών έγινε κατόπιν ακούσιου σφάλματος των τελωνειακών αρχών, αλλά και τις περιπτώσεις στις οποίες οι αρχές αυτές σκοπίμως προέβησαν σε δασμολογική κατάταξη η οποία, εν συνεχεία, αποδείχθηκε εσφαλμένη.

 Επί των δικαστικών εξόδων

33      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έβδομο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 116, παράγραφος 7, του κανονισμού (ΕΕ) 952/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Οκτωβρίου 2013, για τη θέσπιση του ενωσιακού τελωνειακού κώδικα,

έχει την έννοια ότι:

καλύπτει όχι μόνον τις περιπτώσεις στις οποίες η επιστροφή των δασμών έγινε κατόπιν ακούσιου σφάλματος των τελωνειακών αρχών, αλλά και τις περιπτώσεις στις οποίες οι αρχές αυτές σκοπίμως προέβησαν σε δασμολογική κατάταξη η οποία, εν συνεχεία, αποδείχθηκε εσφαλμένη.

(υπογραφές)

*      Γλώσσα διαδικασίας: η τσεχική.