20.10.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

CE 308/22

A.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόσφατη αστάθεια τιμών σε τρόφιμα και βασικά εμπορεύματα προκάλεσε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη λειτουργία της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων,

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι μολονότι η ετήσια αύξηση των τιμών των τροφίμων από το 1996 είναι της τάξης του 3,3 %, η τιμή στην οποία πωλούν τα προϊόντα τους οι αγρότες αυξήθηκε μόλις κατά 2,1 %, ενώ συγχρόνως τα λειτουργικά έξοδα έχουν αυξηθεί κατά 3,6 %, αποδεικνύοντας ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων δεν λειτουργεί σωστά,

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής αναγνωρίζει ότι «οι μεταβολές αυτές προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα στους παραγωγούς αγροτικών προϊόντων και υποδηλώνουν ότι η συμπεριφορά έναντι των καταναλωτών δεν είναι δίκαιη» (5),

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τελικές τιμές κατανάλωσης παρέμειναν κατά μέσο όρο οι ίδιες, αν δεν αυξήθηκαν κιόλας, παρά την κάθετη πτώση των τιμών αγροτικών αγαθών το 2008,

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ισορροπημένες εμπορικές σχέσεις όχι μόνο θα βελτιώσουν τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων αλλά θα ωφελήσουν και τους αγρότες,

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάδοση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών σήμερα υποβαθμίζει την ικανότητα των αγροτών να επενδύουν και να καινοτομούν (ιδίως στις πράσινες τεχνολογίες, στη διαφύλαξη του κλίματος και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας), ενώ οι αγρότες είναι υποχρεωμένοι να τηρούν αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές, αυτές δε οι υποχρεώσεις θα ενταθούν περαιτέρω στην ΚΓΠ μετά το 2013,

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μερίδιο της αγροτικής προστιθέμενης αξίας από την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων έχει μειωθεί από το 31 %, το 1995, στο 24 %, το 2005, στην ΕΕ των 25, καθώς και ότι τα προκαταρκτικά στοιχεία για τα επόμενα έτη δείχνουν περαιτέρω πτώση του μεριδίου που επιστρέφει στους αγρότες, σε αντίθεση με την σταθερή αύξηση κερδών για τους μεταποιητές, τους χονδρέμπορους, και/ή τους έμπορους λιανικής πώλησης καθώς και τους οικονομικούς φορείς εκτός της αλυσίδας διατροφής,

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το μέσο αγροτικό εισόδημα μειώθηκε περισσότερο από 12 % στην ΕΕ των 27 το 2009, πράγμα που σημαίνει ότι οι αγρότες δεν μπορούν πλέον να αποκομίσουν ένα δίκαιο εισόδημα από την εργασία τους, και ότι, παρά το γεγονός αυτό, οι αγρότες και ο τομέας των γεωργικών προϊόντων διατροφής συνεχίζουν να έχουν την υποχρέωση να παράγουν προϊόντα διατροφής που ανταποκρίνονται σε ιδιαίτερα υψηλά πρότυπα ποιότητας, σε τιμές προσιτές για τους καταναλωτές, σύμφωνα με τους στόχους που έχουν καθοριστεί στο πλαίσιο της ΚΓΠ,

Θ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων περιλαμβάνει αγρότες, συνεταιρισμούς «αγροτών» και οργανώσεις παραγωγών, βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, χονδρεμπόρους, εμπόρους λιανικής πώλησης, αλυσίδες σουπερμάρκετ, υπηρεσίες τροφοδοσίας, εστιατόρια, άμεσο εφοδιασμό από μικρές εκμεταλλεύσεις αυτοσυντήρησης, ιδιωτική παραγωγή και καταναλωτές αλλά και οικονομικούς φορείς εκτός της αλυσίδας τροφίμων, όπως: επιχειρήσεις επικοινωνίας και προώθησης πωλήσεων, προμηθευτές μεταφορών και εφοδιαστικής, ενέργειας και αγαθών κοινής ωφέλειας, συσκευασίας, τεχνικών μέσων, πρόσθετων, τεχνολογιών και προμηθευτές υπηρεσιών συμβούλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η πολυπλοκότητα και υψηλή διαφοροποίηση πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, για να βελτιώνεται η βιωσιμότητα ολόκληρης της αλυσίδας,

Ι.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής εντοπίζει σοβαρά προβλήματα όπως κατάχρηση δεσπόζουσας αγοραστικής ισχύος, αθέμιτες πρακτικές στη σύναψη συμβάσεων, όπως καθυστερήσεις πληρωμών, μονομερείς τροποποιήσεις συμβάσεων, προκαταβολές για την πρόσβαση στις διαπραγματεύσεις, περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά, έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τη διαμόρφωση τιμών και την κατανομή περιθωρίων κέρδους σε όλο το μήκος της αλυσίδας τροφίμων, σε στενή σύνδεση με την αυξημένη συγκέντρωση στους τομείς εισροής, χονδρικής και λιανικής πώλησης,

ΙΑ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Οκτωβρίου 2009 προτείνεται η προώθηση και διευκόλυνση της αναδιάρθρωσης και της σταθεροποίησης του αγροτικού τομέα με την ενθάρρυνση της δημιουργίας εθελοντικών οργανώσεων αγροτικών παραγωγών,

ΙΒ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η παγκοσμιοποίηση και οι διαδικασίες συγκέντρωσης, ειδικότερα στο επίπεδο του λιανικού εμπορίου, δημιούργησαν μια ανισόρροπη κατάσταση μεταξύ των διαφόρων παραγόντων της αλυσίδας διανομής τροφίμων και ότι η πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από ένα πολύ μικρό αριθμό πολύ ισχυρών επιχειρήσεων λιανικής που διαπραγματεύονται άμεσα ή έμμεσα με 13,4 εκατομμύρια γεωργούς και 310 000 εταιρείες του κλάδου της αγροτικής βιομηχανίας σε ολόκληρη την ΕΕ,

ΙΓ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η υπέρμετρη συγκέντρωση οδηγεί σε απώλειες στην παραγωγική ποικιλομορφία, στην πολιτισμική κληρονομιά, στη λιανική διάθεση, στην απασχόληση και στα νοικοκυριά,

ΙΔ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δηλώνει πως οι συμβατικές ανισορροπίες που συνδέονται με την άνιση διαπραγματευτική ισχύ έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, δεδομένου ότι μικρότεροι μεν αλλά αποτελεσματικότεροι φορείς μπορεί να αναγκαστούν να λειτουργούν με μειωμένη κερδοφορία, πράγμα που περιορίζει την ικανότητα και τα κίνητρά τους να επενδύσουν στη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων τους και στην καινοτομία ως προς τις μεθόδους παραγωγής,

ΙΕ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι τα προϊόντα τροφίμων διακινούνται ελεύθερα στην εσωτερική αγορά και το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων περί τιμών μεταξύ παραγωγών (οργανώσεων), μεταποιητών, εμπόρων και εμπόρων λιανικής καθορίζεται συχνά από την εξέλιξη των τιμών στην παγκόσμια αγορά,

ΙΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η τεράστια διαφορά σε αριθμούς και οικονομική δύναμη μεταξύ αγροτών και εμπόρων λιανικής είναι μια σαφής ένδειξη ανισορροπίας στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων· ότι, για να εξισορροπηθούν οι αριθμοί, είναι ανάγκη να προαχθεί η ανάπτυξη οικονομικών οργανώσεων των αγροτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεταιρισμοί παίζουν κεντρικό ρόλο με την αύξηση της επιρροής τους και της διαπραγματευτικής τους δύναμης,

ΙΖ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ενσωματωμένη στο παγκόσμιο εμπόριο και δεσμεύεται ως προς αυτό βάσει Συνθήκης,

ΙΗ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας και εξαγωγέας αγροτικών προϊόντων παγκοσμίως και ότι το 2008 οι γεωργικές εισαγωγές της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 10 % φτάνοντας τα 986 δισ. ευρώ ενώ οι γεωργικές εξαγωγές αυξήθηκαν αντίστοιχα κατά σχεδόν 11 % φτάνοντας 752 δισ. ευρώ,

ΙΘ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη προβεί σε υπερβολικά πολλές παραχωρήσεις στο πλαίσιο της πολιτικής αναπτυξιακής βοήθειας, και ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται η σύναψη διμερών συμφωνιών μονομερώς, εις βάρος της ευρωπαϊκής γεωργίας,

1.

χαιρετίζει με ικανοποίηση την ανακοίνωση της Επιτροπής της 28ης Οκτωβρίου 2009 με τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» (COM(2009)0591), δεδομένου ότι αναγνωρίζει την ύπαρξη έντονων ανισορροπιών ισχύος μεταξύ των διαφόρων παραγόντων, αλλά κρίνει ανεπαρκή τα μέτρα που προτείνονται στην εν λόγω ανακοίνωση προς αντιμετώπιση των υφισταμένων προβλημάτων·

2.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν επειγόντως το πρόβλημα της άδικης κατανομής κερδών εντός της αλυσίδας τροφίμων, εστιάζοντας ιδίως την προσοχή της στην εξασφάλιση επαρκών εισοδημάτων για τους αγρότες· αναγνωρίζει ότι, για να ενθαρρυνθούν τα συστήματα βιώσιμης και δεοντολογικής παραγωγής, οι αγρότες πρέπει να αποζημιώνονται για τις επενδύσεις τους και τις υποχρεώσεις τους σε αυτούς τους τομείς· τονίζει ότι θα πρέπει να εγκαθιδρυθούν σχέσεις συνεργασίας στη θέση του συσχετισμού δυνάμεων·

3.

επισημαίνει ότι οι στόχοι των Συνθηκών της Ρώμης σχετικά με τη γεωργία (αύξηση της παραγωγικότητας, επαρκής, εφοδιασμός σε τρόφιμα, λογικές τιμές καταναλωτή, σταθεροποίηση των αγορών) έχουν επιτευχθεί, με εξαίρεση τον στόχο της διασφάλισης δίκαιου εισοδήματος στους γεωργούς· ζητεί επομένως από την Επιτροπή να λαμβάνει τα ανωτέρω δεόντως υπόψη σε όλες τις δημοσιονομικές προτάσεις·

4.

αναγνωρίζει την ανάγκη για έναν σταθερό, ασφαλή και κερδοφόρο τομέα παραγωγής ως αποφασιστικό παράγοντα στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων· επισημαίνει ωστόσο, ότι η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων αποτελείται από αρκετούς ενδιαφερόμενους - γεωργούς, μεταποιητές, παραγωγούς και εμπόρους λιανικής πώλησης - οι οποίοι προσκομίζουν προστιθέμενη αξία και χρειάζονται επίσης κάποια ασφάλεια·

5.

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει το μέσο παρακολούθησης των ευρωπαϊκών τιμών τροφίμων προκειμένου να καταστεί πιο φιλικό προς τον χρήστη, συμπεριλαμβάνοντας πολύγλωσση διεπαφή που θα καλύπτει μεγαλύτερο αριθμό προϊόντων τροφίμων, και να επιτύχει καλύτερη συγκρισιμότητα των τιμών σε κάθε βαθμίδα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων εντός και μεταξύ των κρατών μελών, κατά τρόπον ώστε να ικανοποιηθεί η ανάγκη των καταναλωτών και των γεωργών για μεγαλύτερη διαφάνεια στην διαμόρφωση των τιμών των τροφίμων·

6.

εκφράζει τη λύπη του για την απροθυμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να πραγματοποιήσει μελέτη σχετικά με την κατανομή των περιθωρίων κέρδους στην αλυσίδα εφοδιασμού, όπως είχε συμφωνηθεί στη διαδικασία προϋπολογισμού του 2009·

7.

υπενθυμίζει ότι η ανισορροπία ανάμεσα στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τους προγενέστερους και μεταγενέστερους παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων όσον αφορά την επιχειρηματική διαφάνεια μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τη διαπραγματευτική θέση των γεωργών και των ομάδων παραγωγών·

8.

καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει το συντομότερο δυνατό το πιλοτικό έργο για τη δημιουργία ευρωπαϊκού αγροτικού παρατηρητηρίου τιμών και περιθωρίων (συμπληρωμένο με δεδομένα για τις τιμές, τα περιθώρια και τον όγκο παραγωγής) για το οποίο το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν πίστωση 1,5 εκατ. ευρώ στα πλαίσια του προϋπολογισμού του 2010·

9.

καλεί την Επιτροπή να διατηρήσει την αρμόδια για την αλυσίδα διανομής τροφίμων ομάδα υψηλού επιπέδου ως μόνιμο βήμα για συζήτηση, δεδομένου ότι αποδείχθηκε σημαντικό εργαλείο για τον εντοπισμό προβλημάτων, διατυπώνοντας συστάσεις και υιοθετώντας στρατηγικές ενόψει της επανόρθωσης της τρέχουσας κατάστασης ανισορροπίας·

10.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει την υποχρεωτική κατ’ έτος υποβολή έκθεσης από τους μεγαλύτερους Ευρωπαίους εμπόρους, μεταποιητές, χονδρεμπόρους και εμπόρους λιανικής πώλησης σχετικά με τα μερίδιά τους στην αγορά (με δεδομένα για τις ιδιωτικές επισημάνσεις) για βασικά διατροφικά αγαθά και σχετικά με τον όγκο των μηνιαίων πωλήσεών τους, ώστε να επιτραπεί σε όλους τους εταίρους της αγοράς να εκτιμήσουν τις τάσεις στη ζήτηση, στην προσφορά και στην εξέλιξη των τιμών στην αλυσίδα τροφίμων·

11.

επισημαίνει ότι σε ορισμένες χώρες είναι η βιομηχανία μεταποίησης τροφίμων εκείνη που έχει το μεγαλύτερο περιθώριο στην αλυσίδα τροφίμων, γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί και από την Επιτροπή· ζητεί επομένως την ιδιαίτερη παρακολούθηση και διερεύνηση της βιομηχανίας μεταποίησης, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια των τιμών·

12.

θεωρεί απαραίτητο να αυξηθούν η διαφάνεια της αγοράς και οι παρεχόμενες στους καταναλωτές πληροφορίες, αναγκαία προϋπόθεση για την προβολή της ταυτότητας των προϊόντων και τη διασφάλιση της ποικιλίας των τροφίμων και των γεωργικών και αγροτοβιομηχανικών προϊόντων, που αποτελούν έκφραση της ιστορίας και του πολιτισμού πλήθους χωρών και περιοχών και αντανακλούν το «διακριτικό» γνώρισμα της γεωργίας κάθε κράτους μέλους·

13.

καλεί την Επιτροπή να προβεί σε αξιολόγηση αντίκτυπου όσον αφορά τα πλεονεκτήματα ενός βελτιωμένου νομικού πλαισίου που θα καλύπτει τα ιδιωτικά σήματα ποιότητας και διανομής, με σκοπό να αποφεύγεται ο πολλαπλασιασμός τους, και να υπάρχει μεγαλύτερη διαφάνεια για τους καταναλωτές και ευκολότερη πρόσβαση για τους παραγωγούς·

14.

τονίζει ότι πρέπει να βελτιωθεί η προστιθέμενη αξία της ευρωπαϊκής αγροδιατροφικής παραγωγής και να αναληφθούν εκστρατείες ενημέρωσης του καταναλωτή σχετικά με τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι γεωργοί και ο τομέας επί θεμάτων περιβάλλοντος, ασφάλειας των τροφίμων και καλής διαβίωσης των ζώων·

15.

καλεί τις εθνικές και ευρωπαϊκές αρμόδιες περί του ανταγωνισμού αρχές, και άλλες ρυθμιστικές αρχές που συμμετέχουν στην παραγωγή και το εμπόριο, να αντιμετωπίσουν με δυναμισμό τη δεσπόζουσα θέση και το σημαντικό μερίδιο αγοράς που κατέχουν έμποροι, προμηθευτές γεωργικών υλικών, μεταποιητές και έμποροι λιανικής πώλησης με αγροτο-επιχειρηματική δράση στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων· παρακινεί τις αρχές αυτές να αναλάβουν δράση κατά των καταχρηστικών αγοραστικών πρακτικών όλων των παραγόντων, οι οποίες υπονομεύουν τη διαπραγματευτική θέση των αγροτών·

16.

ζητεί από την Επιτροπή να δημιουργήσει νέα σχέση μεταξύ των κανόνων του ανταγωνισμού και της ΚΓΠ, έτσι ώστε να αποκτήσουν οι αγρότες και οι διεπαγγελματικές τους οργανώσεις τα μέσα που θα τους επιτρέψουν να βελτιώσουν τη διαπραγματευτική τους θέση·

17.

παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάζει τις συνέπειες της σοβαρής διείσδυσης στην αγορά ενός μεμονωμένου εμπόρου λιανικής ή μικρού αριθμού εμπόρων λιανικής πώλησης σε ορισμένο κράτος μέλος· παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να θεσπίσει διορθωτικά μέτρα, προς όφελος των παραγωγών και των καταναλωτών, για τις περιπτώσεις όπου η πρακτική των εμπόρων λιανικής ή το μερίδιο στην αγορά κρίνεται ότι βλάπτει τον ανταγωνισμό·

18.

καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του 2010, με την οποία θα παρέχει στοιχεία για την κατάχρηση ισχύος αγοραστών εντός της ΕΕ, συμπεριφορές εις βάρος του ανταγωνισμού και αθέμιτες πρακτικές όσον αφορά τις συμβάσεις σε όλο το μήκος της αλυσίδας τροφίμων, από τη βιομηχανία εισροής έως τους καταναλωτές, και θα προτείνει την κατάλληλη αντίδραση·

19.

καλεί τα κράτη μέλη, όπου είναι απαραίτητο, να επιτρέψουν στις εθνικές αρχές ανταγωνισμού μεγαλύτερο περιθώριο δράσης μέσω της σύστασης απλοποιημένων μηχανισμών συλλογής στοιχείων σχετικά με τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού λόγω αθέμιτων συμβατικών πρακτικών·

20.

θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να απαγορεύεται σε ενωσιακό επίπεδο η πώληση αγροτικών προϊόντων σε τιμές κάτω της τιμής αγοράς·

21.

προτρέπει την Επιτροπή να ξεκινήσει πλήρη έρευνα τομέα σε όλο το μήκος της διατροφικής αλυσίδας, για να καθορίσει το βαθμό κατάχρησης αγοραστικής ισχύος στον τομέα αυτό· επισημαίνει την επιτυχία της περί ανταγωνισμού έρευνας στο φαρμακευτικό τομέα το 2009·

22.

προτρέπει την Επιτροπή να αναθεωρήσει τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται σήμερα για την αξιολόγηση των συμπεριφορών αθέμιτου ανταγωνισμού (δείκτης Herfindahl)· ο δείκτης αυτός, χρήσιμος για την αξιολόγηση του κινδύνου μονοπωλιακών καταστάσεων, δεν θα μπορούσε να δώσει την πραγματική διάσταση πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού συντεχνιακού και ολιγοπωλιακού χαρακτήρα, όπως φαίνεται να συμβαίνει, τουλάχιστον εν μέρει, με τις μεγάλες οργανωμένες αλυσίδες (GDO)·

23.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει μια πιο στοχοθετημένη εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού στην διατροφική αλυσίδα και να εξετάσει το ενδεχόμενο υποβολής σχετικών νομοθετικών προτάσεων στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ούτως ώστε να περιορισθεί ουσιαστικά η ανάπτυξη δεσπόζουσας θέσης στην αγορά στους τομείς των εισροών, της βιομηχανίας επεξεργασίας τροφίμων και του τομέα λιανικής πώλησης, και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική ισχύς των αγροτών, παρέχοντας σε αυτούς την δυνατότητα να αναλάβουν συντονισμένη δράση κατά των παραγόντων που δεσπόζουν στην αγορά μέσω αποτελεσματικών οργανώσεων παραγωγών, κλαδικών οργανώσεων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων·

24.

είναι της άποψης ότι πρέπει να αναθεωρηθεί κατεπειγόντως ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών αγορών (ΚΟΑ) προκειμένου να ενισχυθούν τέτοιες οργανώσεις, και ότι θα πρέπει να διευρυνθεί το εύρος αυτού του κανονισμού ώστε να συμπεριλάβει τις πρακτικές αειφόρου παραγωγής ως προϋπόθεση για την εξαίρεση από το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ·

25.

θεωρεί ότι θα χρειασθεί κάποιος βαθμός συντονισμού και εναρμόνισης των εθνικών μέτρων σε επίπεδο ΕΕ κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών·

26.

καλεί την Επιτροπή να προβλέψει τη νομοθετική διαφοροποίηση για τα προϊόντα με έντονο τον τοπικό χαρακτήρα, που ξεχωρίζουν λόγω της ιδιαιτερότητας και της διακριτής μορφής των τοπικών ή περιφερειακών στοιχείων, σε σύγκριση με τα τυποποιημένα προϊόντα·

27.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει μέτρα για να διασφαλίσει την επιβίωση των διαφόρων θρεπτικών, περιβαλλοντικών, υγιεινολογικών χαρακτηριστικών και ότι στην ποικιλομορφία αυτή θα αντιστοιχούν κατάλληλες τιμές· στην ουσία, ο ανταγωνισμός θα πρέπει επίσης να αναπτύσσεται βάσει, μεταξύ άλλων, των διαφόρων ποιοτικών χαρακτηριστικών τα οποία θα πρέπει να προσλάβουν τη δέουσα μετρήσιμη μορφή·

28.

καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η νομοθεσία περί ανταγωνισμού της ΕΕ δεν παρακάμπτεται από την κατάχρηση αγοραστικής ισχύος (ούτε στρέβλωση) στην διατροφική αλυσίδα, η οποία συχνά συμβαίνει με καθυστερήσεις πληρωμών στους αγρότες ή τους μικρής εμβέλειας μεταποιητές, μεταγενέστερες αλλαγές στους όρους της σύμβασης, εξαναγκαστικές εκπτώσεις, μεταπωλήσεις κάτω του κόστους, υπέρμετρες απαιτήσεις και αδικαιολόγητες προμήθειες, και να εκπονήσει τις απαραίτητες νομοθετικές συμβάσεις εάν χρειασθεί·

29.

ζητεί συγκεκριμένα να συντομευθούν σε 30 ημέρες το ανώτερο οι προθεσμίες πληρωμής στην διατροφική αλυσίδα για όλα τα τρόφιμα και λιγότερο για τα αναλώσιμα γεωργικά προϊόντα, στα πλαίσια της τρέχουσας αναθεώρησης της οδηγίας 2000/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές (θα πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο εξαιρέσεων στην περίπτωση οργανώσεων παραγωγών και συνεταιρισμών)·

30.

παροτρύνει την Επιτροπή να προτείνει επέκταση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί ανταγωνισμού πέραν της σημερινής στενής οπτικής γωνίας της ευημερίας του καταναλωτή και των ανησυχιών για χαμηλές τιμές τροφίμων·

31.

ζητεί από την Επιτροπή να ελέγξει εάν οι απαιτήσεις που έχουν επιβληθεί, πέρα από τις ισχύουσες σχετικές νομοθετικές διατάξεις, από τις μεμονωμένες αλυσίδες διανομής όσον αφορά τις γεωργικές πρακτικές παραγωγής φρούτων και λαχανικών και τα κατάλοιπα φυτοφαρμάκων ενδέχεται να περιορίσουν το ελεύθερο εμπόριο και να ενισχύσουν αδικαιολογήτως τη θέση των διανομέων εντός της διατροφικής αλυσίδας·

32.

ζητεί την εκπόνηση καταλόγου των καταχρηστικών πρακτικών της αγοράς, όπως οι πωλήσεις με ζημία και οι προμήθειες επί των πωλήσεων, και την ρητή απαγόρευσή τους από την ΕΕ· ζητεί οι επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται να «κατονομάζονται και να στιγματίζονται» καθώς και την εφαρμογή καθεστώτος κυρώσεων·

33.

ζητεί από την Επιτροπή να εξετάσει το κατά πόσον και σε ποιο βαθμό η κατάχρηση των ιδιωτικών σημάτων (ίδιο εμπορικό σήμα) και των πρακτικών σύστασης συμμαχιών αγοραστών από αλυσίδες σούπερ-μάρκετ, οδηγούν σε αθέμιτο ανταγωνισμό και πίεση στους αγρότες και σε συστηματική μείωση των τιμών παραγωγού· τονίζει ότι η κατάχρηση των ιδιωτικών σημάτων έχει αρνητική επίδραση στην ικανότητα των παραγωγών για καινοτομία (ιδιαίτερα των μικροπαραγωγών)· παροτρύνει την Επιτροπή να αναλάβει σχετική δράση ώστε οι αγρότες και ομάδες παραγωγών να τυγχάνουν δίκαιης μεταχείρισης στη διαδικασία διαμόρφωσης των τιμών·

34.

πιστεύει ότι οι συστάσεις της Επιτροπής να ενισχυθεί η κάθετη ενσωμάτωση της βιομηχανίας τροφίμων δεν αντανακλούν πάντοτε την ανάγκη να βρεθεί νέα ισορροπία της διαπραγματευτικής ισχύος μεταξύ αγροτών, διανομέων και βιομηχανίας τροφίμων, και ότι οι στρατηγικές αυτές πρέπει για το λόγο αυτό να συνοδεύονται από μέτρα που θα αποθαρρύνουν τις καταχρηστικές πρακτικές·

35.

προειδοποιεί ότι οι συμβάσεις καλλιέργειας που επιβάλλονται από τους αγοραστές, η κάθετη ενσωμάτωση και οι προθεσμιακές συναλλαγές, οι οποίες παίζουν έναν ολονέν σημαντικότερο ρόλο, μπορεί να εξασθενήσουν τον ανταγωνισμό και τη διαπραγματευτική θέση των αγροτών· καλεί κατά συνέπεια την Επιτροπή να εξετάσει τις συνέπειες των συμβατικών ρυθμίσεων αυτού του τύπου και να αναλάβει την κατάλληλη δράση εάν χρειάζεται·

36.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προωθήσουν τη σύναψη δίκαιων συμβάσεων μεταξύ όλων των παραγόντων της διατροφικής αλυσίδας με βάση όρους που θα απορρέουν από διαπραγματεύσεις με τις οργανώσεις αγροτών και παραγωγών, συμπεριλαμβανομένων των κλαδικών και διακλαδικών οργανώσεων, ώστε να ενισχυθούν οι βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και να διασφαλιστεί η βέλτιστη ποιότητα προϊόντος, να μειωθούν οι τιμές αγοράς γεωργικών εισροών και να διασφαλισθούν δίκαιες τιμές, και τέλος να θεσπιστεί ένα σύστημα με εύκολη πρόσβαση για την αποτροπή παραβίασης των συμβάσεων εκ μέρους αγοραστών· είναι της άποψης ότι οι τυποποιημένες συμβάσεις μπορούν να είναι χρήσιμα εργαλεία, η χρησιμοποίηση των οποίων πρέπει να καταστεί υποχρεωτική σε μερικούς τομείς· στηρίζει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την κοινοποίηση συμβατικών πρακτικών μεταξύ κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της παροχής πληροφοριών στην Επιτροπή·

37.

επιδοκιμάζει και ενθαρρύνει τον ορισμό διαμεσολαβητών στον τομέα της λιανικής πώλησης τροφίμων και άλλων μηχανισμών διαιτησίας για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης στις συμβατικές συμφωνίες· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει σχετικές εμπειρίες με στόχο τον ορισμό ενός διαμεσολαβητή σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της λιανικής πώλησης τροφίμων τα καθήκοντα του οποίου θα είναι η εξασφάλιση της επιβολής των κωδίκων συμπεριφοράς, βέλτιστων πρακτικών και συμβάσεων σε συναλλαγές μεταξύ εμπόρων από διάφορα κράτη μέλη·

38.

ζητεί από την Επιτροπή να αποκαλύπτει τις αθέμιτες πρακτικές όσον αφορά την είσπραξη προμήθειας για την εμπορική προώθηση προϊόντων και την είσοδό τους στην αγορά και να τις εξετάζει βάσει της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού· ζητεί από την Επιτροπή να ορίσει ενιαίους κανόνες σχετικά με την καταβολή προμήθειας για την εμπορική προώθηση προϊόντων και την είσοδό τους στην αγορά, και ιδίως να λάβει μέτρα κατά των υπέρμετρων προμηθειών που απαιτούν οι διανομείς·

39.

θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να προωθήσει εκστρατεία ενημέρωσης μεγάλης κλίμακας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να πληροφορηθούν οι γεωργοί τα δικαιώματά τους, τις καταχρηστικές πρακτικές των οποίων ενδέχεται να είναι θύματα και τα μέσα που είναι στη διάθεσή τους για να καταγγείλουν τις καταχρήσεις αυτές·

40.

καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να πιέσει για τη δημιουργία ανεξάρτητου παγκόσμιου ρυθμιστικού οργανισμού, ο οποίος θα θεσπίζει κανόνες για τις προθεσμιακές συναλλαγές και τα δικαιώματα προαίρεσης και θα εφαρμόζει αυστηρά ρυθμιστικά μέτρα κατά της παγκόσμιας κερδοσκοπίας στο εμπόριο τροφίμων·

41.

ζητεί, λόγω του συνεχώς διευρυνόμενου προσανατολισμού της αγοράς, να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της ακραίας αστάθειας των τιμών, δεδομένου ότι ορισμένοι παράγοντες της τροφικής αλυσίδας επωφελούνται από αυτό το φαινόμενο ενώ άλλοι σαφώς ζημιώνονται· ζητεί ως εκ τούτου από την Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία για την θέσπιση μέσων που θα κάμψουν την αστάθεια των τιμών ώστε να μειωθεί η ευάλωτη θέση των παραγωγών·

42.

καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει τις εξουσίες των αρμόδιων για την ανταλλαγή εμπορευμάτων ευρωπαϊκών αρχών, ώστε να αποτραπεί η κερδοσκοπία στο εμπόριο τροφίμων, και να εργαστεί με σκοπό την εφαρμογή επαρκών μέτρων εκ μέρους της ΕΕ, προκειμένου να παρεμποδίσει το ενδεχόμενο η κερδοσκοπία στην εμπορία μη αγροτικών προϊόντων να επηρεάσει τις προθεσμιακές αγροτικές συναλλαγές·

43.

καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει την εποπτεία και τη συνολική διαφάνεια των αγορών παραγώγων βασικών γεωργικών προϊόντων καθώς και να ενισχύσει τη διαφάνεια στην περίπτωση των εξωχρηματιστηριακών δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της επικείμενης αναθεώρησης της οδηγίας για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων και άλλων σχετικών νομοθετικών πράξεων·

44.

προτρέπει το Συμβούλιο να ενθαρρύνει περισσότερο τις πρωτοβουλίες αυτορρύθμισης και τη δυνατότητα δημιουργίας ταμείων αμοιβαίας ασφάλισης για την αντιμετώπιση των οικονομικών κινδύνων, ώστε να ενισχυθεί η διαπραγματευτική θέση των αγροτών, ιδίως μέσω της στήριξης των οικονομικών οργανώσεων και των οργανώσεων παραγωγών, των κλαδικών οργανώσεων και των αγροτικών συνεταιρισμών·

45.

ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εκπονήσουν κώδικες καλών εμπορικών πρακτικών για την τροφική αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένων μηχανισμών υποβολής καταγγελιών και επιβολής κυρώσεων για αθέμιτες πρακτικές· καλεί την Επιτροπή να προτείνει κοινό κώδικα που θα εφαρμοστεί σε όλη την ΕΕ για την αποκατάσταση νέας ισορροπίας στις σχέσεις στα πλαίσια της τροφικής αλυσίδας· προτρέπει επίσης την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την εφαρμογή μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ για τον έλεγχο των σχέσεων μεταξύ των εμπόρων λιανικής πώλησης που έχουν δεσπόζουσα θέση και των προμηθευτών τους μέσω εξειδικευμένων οργάνων στα κράτη μέλη·

46.

πιστεύει ότι πρέπει να προωθηθεί η ευρύτερη ενσωμάτωση των διαφόρων κρίκων της αλυσίδας σε διεπαγγελματικές οργανώσεις, όπως και η δημιουργία τυποποιημένων εθελοντικών συμβάσεων· τα κράτη μέλη θα πρέπει σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως όσον αφορά τα αλλοιώσιμα προϊόντα, να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν την υποχρεωτική τήρησή τους·

47.

εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν δίνει στην ανακοίνωσή της μεγαλύτερη έμφαση στη σημασία της γεωργίας στην αλυσίδα οικονομικής αξίας του τομέα εφοδιασμού τροφίμων και της βιομηχανίας ειδών διατροφής· τονίζει το συσχετισμό μεταξύ χαμηλών τιμών παραγωγού και της παραγωγής διαρθρωτικών πλεονασμάτων και τις συνέπειές τους για την αειφορία, την ποιότητα των τροφίμων, την καλή μεταχείριση των ζώων, την αγροτική καινοτομία και απασχόληση στις μειονεκτούσες περιοχές·

48.

καλεί την Επιτροπή να προτείνει την έγκριση μέσων στήριξης και προώθησης των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων που διαχειρίζονται οι αγρότες, των μικρών αλυσίδων και των αγορών τις οποίες διαχειρίζονται απευθείας οι αγρότες, προκειμένου να καθιερωθεί μια άμεση σχέση με τους καταναλωτές και να δοθεί στους αγρότες η δυνατότητα να αποκτήσουν ένα δικαιότερο μερίδιο από την αξία της τελικής τιμής πώλησης μέσω της μείωσης του αριθμού των σταδίων και των μεσαζόντων·

49.

προτρέπει την Επιτροπή να δίνει, στο πλαίσιο της δράσης της, ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση που επικρατεί στις αναπτυσσόμενες χώρες και να μην θέτει σε κίνδυνο την αυτάρκεια τροφίμων σε αυτές τις τρίτες χώρες·

50.

καλεί την Επιτροπή να επανεξετάσει τις προδιαγραφές υγιεινής της ΕΕ σε σχέση με την τοπική ή την εξ αποστάσεως εμπορική διακίνηση και το χρόνο διατήρησης των προϊόντων, να αποκεντρώσει και να απλοποιήσει την πιστοποίηση και τα συστήματα ελέγχου και, τέλος, να προωθήσει τις απευθείας σχέσεις παραγωγού-καταναλωτή και τις βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων·

51.

επισημαίνει τη σημασία και την αναγκαιότητα αυστηρών κανονισμών σχετικά με την ποιότητα των γεωργικών προϊόντων· υπενθυμίζει σχετικά το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Μαρτίου 2010 όσον αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική για την ποιότητα των τροφίμων και επισημαίνει την ανάγκη να τηρούνται απαρεγκλίτως ως προς τα εισαγόμενα προϊόντα όλα τα πρότυπα ποιότητας και παρασκευής, ώστε να αποφεύγεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός με τα ευρωπαϊκά προϊόντα·

52.

υπενθυμίζει ότι η σταθερότητα του εισοδήματος των γεωργών καθορίζει την ικανότητά τους να επενδύουν σε πράσινες τεχνολογίες, στο μετριασμό της αλλαγής του κλίματος και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς και σε μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος για αειφόρο γεωργία, ότι παράλληλα οι γεωργοί καλούνται να τηρήσουν υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα·

53.

κρίνει απαραίτητη τη βελτίωση της οργάνωσης της διατροφικής αλυσίδας και τον περαιτέρω εξορθολογισμό της ούτως ώστε να μειωθεί η περιβαλλοντική επίπτωση της μεταφοράς των τροφίμων (χιλιόμετρα μεταφοράς τροφίμων) και να προαχθεί η εμπορία τοπικών τροφίμων·

54.

τονίζει ότι οι επενδύσεις σε εγκαταστάσεις διατήρησης και συσκευασίας γεωργικών προϊόντων ενδέχεται να συμβάλουν σημαντικά στη διασφάλιση δίκαιων τιμών για τα προϊόντα αυτά·

55.

τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας ενθαρρύνοντας την επεξεργασία των γεωργικών προϊόντων στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, καθώς και οι μη-γεωργικές δραστηριότητες, με στόχο την αύξηση του αριθμού θέσεων απασχόλησης και τη δημιουργία συμπληρωματικών εσόδων·

56.

ζητεί από την Επιτροπή να υποστηρίξει τις τοπικές και περιφερειακές πρωτοβουλίες διανομής τροφίμων και να μην τις επιβαρύνει αδικαιολόγητα με κανονισμούς και γραφειοκρατία, καθώς εκείνες συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας από τις γεωργικές επιχειρήσεις·

57.

ζητεί από την Επιτροπή να δώσει, κατά την επανεξέταση των προτύπων της ΕΕ, τη δέουσα προσοχή στους εγχώριους παραγωγούς τροφίμων όπως και σε εκείνους που ασχολούνται με την παραγωγή για αυτοσυντήρηση·

58.

καλεί την Επιτροπή να αξιολογήσει πιθανές τροποποιήσεις στους κανόνες σχετικά με τις πρακτικές των δημοσίων συμβάσεων για τις υπηρεσίες τροφοδοσίας, ώστε να ενισχυθούν οι βιώσιμες αγροτικές πρακτικές και η καλή μεταχείριση των ζώων, και να αναπτυχθεί η παραγωγή εποχικών και τοπικών τροφίμων·

59.

θεωρεί ότι οι δημόσιες συμβάσεις, π.χ. στο πλαίσιο ειδικών προγραμμάτων για τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα οπωρολαχανικά που τίθενται σε εφαρμογή σε σχολεία, πρέπει να διασφαλίζουν την πρόσβαση σε μικρούς τοπικούς παραγωγούς και τοπικές ομάδες παραγωγών·

60.

θεωρεί ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα για την προώθηση γεωργικών αγορών που διαχειρίζονται άμεσα οι γεωργοί, για τη δημιουργία δυνατοτήτων διάθεσης όπου οι παραγωγοί μπορούν να προσφέρουν τα προϊόντα τους απευθείας στους καταναλωτές καθώς και για την εισαγωγή προγραμμάτων που προωθούν την πώληση προϊόντων στις τοπικές αγορές·

61.

παροτρύνει την Επιτροπή να αναλύσει, σε έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, την ευρεία κατασπατάληση τροφίμων στην αλυσίδα τροφίμων, η οποία στα περισσότερα κράτη μέλη ανέρχεται στο 30 % των παραγόμενων τροφίμων, και να αναλάβει δράση με εκστρατείες συνειδητοποίησης για την πραγματική αξία των τροφίμων·

62.

επισημαίνει την ανάγκη προώθησης προγραμμάτων διατροφής για τους πολίτες της ΕΕ που τα χρειάζονται, όπως οι οικονομικά ασθενέστεροι, τα ηλικιωμένα άτομα και οι νέοι·

63.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.