61981J0274

Κοινωνική ασφάλιση τών διακινουμένων εργαζομένων — Ασφάλιση αναπηρίας — Υπολογισμός τών παροχών — Ποσό τών παροχών αναπηρίας ανεξάρτητο από τήν διάρκεια τών περιόδων ασφαλίσεως — Καθορισμός τού θεωρητικού ποσού — Διάκριση μεταξύ τών περιόδων ασφαλίσεως βάσει τών εθνικών νομοθεσιών καί τών αντιστοίχων τής κοινοτικής κανονιστικής ρυθμίσεως — Διάκριση πού συνεπάγεται μείωση τού θεωρητικού ποσού εν σχέσει μέ τό ποσό , τό οποίο προκύπτει από τίς εθνικές διατάξεις — Διάκριση απαράδεκτη

( Κανονισμός τού Συμβουλίου 1408/71 , άρθρο 46 , παράγραφος 2 )

Δέν συμβιβάζεται μέ τήν μέθοδο υπολογισμού τών παροχών πού προβλέπει τό άρθρο 46 , παράγραφος 2 , τού κανονισμού 1408/71 τό οτι Κράτος μέλος , τού οποίου η νομοθεσία δέν εξαρτά τό ποσό τών παροχών αναπηρίας από τήν διάρκεια τών περιόδων ασφαλίσεως , καθορίζει τό θεωρητικό ποσό τών παροχών αναπηρίας μέ τό κατά πόσον η περίοδος μεταξύ τής ημερομηνίας , κατά τήν οποία ο ενδιαφερόμενος ησφαλίσθη γιά πρώτη φορά σέ οιοδή ποτε Κράτος μέλος καί τής ημερομηνίας επελεύσεως τής ανικανότητος πρός εργασία , περιλαμβάνει περιόδους ασφαλίσεως βάσει τών νομοθεσιών τών Κρατών μελών ή δυνάμει τού προαναφερομένου κανονισμού .

Πράγματι , δέν συμβιβάζεται μέ τόν εν λόγω κανονισμό εν όψει τού καθορισμού τού ποσού τών παροχών υπό τίς συνθήκες αυτές , τό νά θεσπίζει ενα Κράτος μέλος διατάξεις πού σκοπούν τήν τροποποίηση τού υπολογισμού τού θεωρητικού ποσού μειώνοντάς το εν σχέσει πρός τό ποσό πού θά προέκυπτε από τίς γενικές διατάξεις τής εθνικής νομοθεσίας .

Στήν υπόθεση 274/81 ,

πού έχει ως αντικείμενο αίτηση πού υπέβαλε στό Δικαστήριο , κατ’ εφαρμογή τού άρθρου 177 τής συνθήκης ΕΟΚ , τό Raad van Beroep τού Άμστερνταμ καί μέ τήν οποία ζητείται , στό πλαίσιο διαφοράς πού εκκρεμεί ενώπιον τού αιτούντος δικαστηρίου μεταξύ

C . G . BESEM , κατοίκου Duisburg , Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας τής Γερμανίας ,

καί

BESTUUR VAN DE NIEUWE ALGEMENE BEDRIJFSVERENIGING ,

η έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ως πρός τήν ερμηνεία τού άρθρου 46 τού κανονισμού 1408/71 τού Συμβουλίου , τής 14ης Ιουνίου 1971 , περί εφαρμογής τών συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στούς μισθωτούς καί τίς οικογένειές τους πού διακινούνται εντός τής Κοινότητος , προκειμένου νά δυνηθεί τό εν λόγω δικαστήριο νά αποφανθεί επί τού συμβιβαστού τής ολλανδικής κανονιστικής ρυθμίσεως περί υπολογισμού τών παροχών αναπηρίας πρός τήν διάταξη αυτή ,

1 Μέ διάταξη τής 14ης Οκτωβρίου 1982 , πού περιήλθε στό Δικαστήριο τήν 19η τού ιδίου μηνός , τό Raad van Beroep τού Άμστερνταμ υπέβαλε , δυνάμει τού άρθρου 177 τής συνθήκης ΕΟΚ , προδικαστικό ερώτημα ως πρός τήν ερμηνεία τού άρθρου 46 , παράγραφος 2 , τού κανονισμού 1408/71 τού Συμβουλίου , τής 14ης Ιουνίου 1971 , περί εφαρμογής τών συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στούς μισθωτούς καί τίς οικογένειές τους πού διακινούνται εντός τής Κοινότητος ( ΕΕ ειδ . έκδ . 05/001 , σ . 73 ).

2 Τό ερώτημα αυτό ανέκυψε στό πλαίσιο διαδικασίας πού εκίνησε πολίτης κράτους τής ΕΟΚ κατά τής αποφάσεως πού έλαβε τό Nieuwe Algemene Bedrijfsvereniging , αρμόδιος φορέας κατά τήν έννοια τού κανονισμού 1408/71 , κρίνοντας οτι περίοδος ανεργίας πέντε ετών από τό 1948 μέχρι τό 1953 , κατά τήν οποία ο ενδιαφερόμενος δέν ηταν ασφαλισμένος κατά τής αναπηρίας , δέν θά έπρεπε νά ληφθεί υπ’ όψη γιά τόν υπολογισμό τών παροχών αναπηρίας πού χορηγούνται βάσει τού προαναφερομένου κανονισμού εν συνδυασμώ μέ τόν «Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering» ( ολλανδικό νόμο περί ασφαλίσεως κατά τής ανικανότητος πρός εργασία , εφ’ εξής WAO ).

3Από τήν δικογραφία προκύπτει οτι , εκτός τών εν λόγω πέντε ετών , ο ενδιαφερόμενος έχει εργασθεί καί , επομένως , ηταν ασφαλισμένος από τό 1934 , άλλοτε στίς Κάτω Χώρες , άλλοτε στήν Ομοσπονδιακή Δημοκρατία τής Γερμανίας οπου , τό 1978 , εκρίθη ανίκανος πρός εργασία .

4 Κατά τίς διατάξεις τού WAO , τό υψος τών παροχών δέν καθορίζεται από τήν διάρκεια τών περιόδων ασφαλίσεως πού έχουν πραγματοποιηθεί , αλλά από τόν βαθμό ανικανότητος πρός εργασία καί από τό υψος τού ημερομισθίου πού ο ενδιαφερόμενος θά ηδύνατο νά κερδίζει άν δέν ηταν ανίκανος πρός εργασία . Πάντως , τό «Bijzonder Dagloonbesluit WAO» ( απόφαση περί ειδικού τρόπου καθορισμού τού ημερομισθίου ) προβλέπει , στήν περίπτωση κατά τήν οποία τό δικαίωμα επί τών παροχών δέν κτάται παρά μόνο δυνάμει κοινοτικού κανονισμού , τήν ποσοστιαία μείωσή τους κατ’ αναλογία τών ημερήσιων αποδοχών άν λείπουν από τόν δικαιούχο μία ή περισσότερες περίοδοι ασφαλίσεως μετά τήν ημερομηνία κατά τήν οποία ο δικαιούχος ησφαλίσθη , γιά πρώτη φορά , εντός ενός κράτους μέλους .

5 Κατ’ εφαρμογή τού εν λόγω διατάγματος , η Bedrijfsvereniging εμείωσε τό ποσό τών ημερήσιων αποδοχών τού ενδιαφερομένου οπως προέκυπτε από τούς γενικούς κανόνες εφαρμογής τού WAO , αναλόγως τής υφισταμένης σχέσεως μεταξύ τής περιόδου μή ασφαλίσεως καί τών περιόδων ασφαλίσεως πού επραγματοποιήθησαν στά δύο επίδικα κράτη . Οι μειωμένες αυτές αποδοχές ελήφθησαν εν συνεχεία ως βάση υπολογισμού τών παροχών πού τό Bedrijfsvereniging εχορήγησε σύμφωνα μέ τίς διατάξεις τού άρθρου 46 , παράγραφος 2 , τού κανονισμού 1408/71 .

6 Δεδομένου οτι ο πρόεδρος τού Raad van Beroep τού Άμστερνταμ εδέχθη τήν προσφυγή τού Besem λόγω τού οτι η ανωτέρω μείωση τών ημερήσιων αποδοχών ηταν αντίθετη πρός τόν κανονισμό 1408/71 , τό Nieuwe Algemene Bedrijfsvereniging ήσκησε έφεση ενώπιον τού ιδίου τού Raad , τό οποίο εν συνεχεία υπέβαλε πρός τό Δικαστήριο τό ακόλουθο ερώτημα :

«Συμβιβάζεται μέ τήν μέθοδο υπολογισμού τών παροχών δυνάμει τού άρθρου 46 , παράγραφος 2 , τού κανονισμού 1408/71 , ο υπολογισμός τού ποσού τής παροχής πού καταβάλλεται από ενα κράτος μέλος , ο αρμόδιος φορέας τού οποίου οφείλει νά εφαρμόζει τό άρθρο 45 , παράγραφος 3 , τού εν λόγω κανονισμού γιά τήν κτήση τού δικαιώματος επί τών παροχών καί τού οποίου η νομοθεσία ειναι τού τύπου πού αναφέρεται στό άρθρο 37 , παράγραφος 1 , τού κανονισμού , νά γίνεται σέ συνάρτηση επίσης μέ τό μέτρο κατά τό οποίο η περίοδος , πού περιλαμβάνεται μεταξύ τής ημερομηνίας κατά τήν οποία ο ενδιαφερόμενος ησφαλίσθη γιά πρώτη φορά σέ ενα οποιοδήποτε κράτος μέλος καί τής ημερομηνίας κατά τήν οποία επήλθε η ανικανότης πρός εργασία , περιλαμβάνει περιόδους ασφαλίσεως δυνάμει τών νομοθεσιών τών κρατών μελών ή δυνάμει τού ανωτέρω κανονισμού , πράγμα πού έχει ως συνέπεια οτι περιορίζονται μόνο τά δικαιώματα τών εργαζομένων , οι οποίοι έχουν μεταβεί σέ ενα άλλο κράτος μέλος;»

7 Γιά νά δοθεί απάντηση στό ερώτημα αυτό ειναι αναγκαίο νά εξετασθούν αναλυτικότερα οι διατάξεις τού κανονισμού 1408/71 πού έχουν εφαρμογή εν προκειμένω .

8 Τό παράρτημα ΙΙΙ τού κανονισμού απαριθμεί τίς νομοθεσίες πού αφορά τό άρθρο 37 , παράγραφος 1 , τού κανονισμού , κατά τίς οποίες τό υψος τών παροχών αναπηρίας ειναι ανεξάρτητο από τήν διάρκεια τής ασφαλίσεως . Από τό παράρτημα αυτό προκύπτει οτι ο ολλανδικός νόμος περί ασφαλίσεως κατά τής ανικανότητος πρός εργασία ειναι τού τύπου αυτού , αλλά οτι δέν συμβαίνει τό ίδιο μέ τόν γερμανικό νόμο επί τού ιδίου θέματος .

9 Τό άρθρο 40 τού κανονισμού ορίζει ως εφαρμοστέες , κατ’ αναλογία , τίς διατάξεις τού κεφαλαίου 3 ( άρθρα 44 εως 51 περί συντάξεων γήρατος καί θανάτου ) στίς παροχές αναπηρίας πού χορηγούνται στόν εργαζόμενο , ο οποίος έχει υπαχθεί διαδοχικά ή εναλλακτικά στίς νομοθεσίες δύο ή περισσοτέρων κρατών μελών , από τίς οποίες η μία τουλάχιστον δέν ειναι τού τύπου πού αναφέρεται στό άρθρο 37 , παράγραφος 1 .

10 Άν η νομοθεσία κράτους μέλους η οποία εξαρτά τήν χορήγηση τών παροχών από τόν ορο οτι ο εργαζόμενος υπάγεται στήν νομοθεσία αυτή κατά τήν στιγμή επελεύσεως τού κινδύνου , οπως ειναι η περίπτωση τού επιδίκου ολλανδικού νόμου , δέν απαιτεί καμμία διάρκεια ασφαλίσεως , τό άρθρο 45 , παράγραφος 3 , τού κανονισμού προβλέπει οτι κάθε εργαζόμενος , ο οποίος έπαυσε νά υπάγεται στήν νομοθεσία αυτή , θεωρείται οτι υπάγεται ακόμη σέ αυτήν κατά τήν στιγμή τής επελεύσεως τού κινδύνου άν , μεταξύ άλλων , υπάγεται στήν νομοθεσία άλλου Κράτους μέλους τήν στιγμή αυτήν .

11 Τό άρθρο 46 , παράγραφος 2 , ορίζει τήν μέθοδο υπολογισμού πού πρέπει νά εφαρμόζεται εφ’ οσον οι απαιτούμενες προϋποθέσεις γιά τήν γένεση τού δικαιώματος επί τών παροχών δέν πληρούνται , παρά μόνον άν ληφθούν υπ’ όψη οι διατάξεις τού άρθρου 45 . Κατά τό εδάφιο α ) τής παραγράφου αυτής , ο αρμόδιος φορέας , πρό τού κατ’ αναλογίαν υπολογισμού τών παροχών , υπολογίζει τό θεωρητικό ποσό τής παροχής , τήν οποία θά ηδύνατο νά διεκδικήσει ο ενδιαφερόμενος άν ολες οι περίοδοι ασφαλίσεως πού επραγματοποιήθησαν υπό τίς νομοθεσίες τών κρατών μελών , στίς οποίες ειχε υπαχθεί , ειχαν πραγματοποιηθεί στό εν λόγω κράτος καί υπό τήν νομοθεσία πού εφαρμόζεται από τόν φορέα αυτόν κατά τήν ημερομηνία εκκαθαρίσεως τής παροχής . Προστίθεται ρητώς οτι «άν , κατά τήν νομοθεσία αυτή , τό ποσό τής παροχής ειναι ανεξάρτητο τής διάρκειας τών περιόδων ασφαλίσεως , τό ποσό αυτό λαμβάνεται ως τό θεωρητικό ποσό πού αναφέρεται στήν παρούσα περίπτωση» .

12 Από τήν έρευνα αυτή συνάγεται οτι η κατάσταση τήν οποία , αφορά η κυρία δίκη αποτελεί αντικείμενο πλήρους κοινοτικής κανονιστικής ρυθμίσεως , η οποία επιτρέπει , χωρίς άλλο , τόν καθορισμό τού θεωρητικού ποσού εν συνδυασμώ μέ τίς εθνικές διατάξεις πού ορίζουν τό υψος τών παροχών , τίς οποίες θά ελάμβανε ο εργαζόμενος , ο οποίος τίς δικαιούται δυνάμει μόνης τής εθνικής νομοθεσίας .

13 Δέν συμβιβάζεται μέ τήν κανονιστική αυτή ρύθμιση , εν όψει τού καθορισμού τού ποσού τών παροχών υπό τίς συνθήκες αυτές , τό νά θεσπίζει ενα κράτος μέλος διατάξεις πού σκοπούν τήν τροποποίηση τού υπολογισμού τού θεωρητικού ποσού μειώνοντάς το εν σχέσει πρός τό ποσό πού θά προέκυπτε από τίς γενικές διατάξεις τής εθνικής νομοθεσίας .

14 Στό προδικαστικό ερώτημα προσήκει , επομένως , η απάντηση οτι δέν συμβιβάζεται μέ τήν μέθοδο υπολογισμού τών παροχών πού προβλέπει τό άρθρο 46 , παράγραφος 3 , τού κανονισμού 1408/71 τού Συμβουλίου , ο αρμόδιος φορεύς κράτους μέλους , τού οποίου η νομοθεσία θεωρείται οτι ειναι τού τύπου πού αναφέρεται στό άρθρο 37 , παράγραφος 1 , τού κανονισμού , νά καθορίζει τό θεωρητικό ποσό τών παροχών αναπηρίας ανάλογα μέ τό κατά πόσον η περίοδος μεταξύ τής ημερομηνίας , κατά τήν οποία ο ενδιαφερόμενος ησφαλίσθη γιά πρώτη φορά σέ οιοδήποτε κράτος μέλος καί τής ημερομηνίας επελεύσεως τής ανικανότητος πρός εργασία , περιλαμβάνει περιόδους ασφαλίσεως βάσει τών νομοθεσιών τών κρατών μελών ή δυνάμει τού προαναφερομένου κανονισμού .

Επί τών δικαστικών εξόδων

Τά έξοδα στά οποία υπεβλήθησαν η κυβέρνηση τού Βασιλείου τών Κάτω Χωρών καί η Επιτροπή τών Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , οι οποίες κατέθεσαν παρατηρήσεις στό Δικαστήριο , δέν αποδίδονται . Δεδομένου οτι η παρούσα διαδικασία έχει ως πρός τούς διαδίκους τής κυρίας δίκης τόν χαρακτήρα παρεμπίπτοντος πού ανέκυψε ενώπιον τού εθνικού δικαστηρίου , σ’ αυτό εναπόκειται νά αποφανθεί επί τών δικαστικών εξόδων .

Διά ταύτα

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ( δεύτερο τμήμα )

κρίνοντας επί τού ερωτήματος πού τού υπέβαλε τό Raad van Beroep τού Άμστερνταμ μέ διάταξη τής 14ης Οκτωβρίου 1981 , αποφαίνεται :

Δέν συμβιβάζεται μέ τήν μέθοδο υπολογισμού τών παροχών πού προβλέπει τό άρθρο 46 , παράγραφος 2 , τού κανονισμού 1408/71 τού Συμβουλίου , τής 14ης Ιουνίου 1971 , περί εφαρμογής τών συστημάτων κοινωνικής ασφαλίσεως στούς μισθωτούς καί τίς οικογένειές τους πού διακινούνται εντός τής Κοινότητος , ο αρμόδιος φορεύς κράτους μέλους , τού οποίου η νομοθεσία θεωρείται οτι ειναι τού τύπου πού αναφέρεται στό άρθρο 37 , παράγραφος 1 , τού κανονισμού , νά καθορίζει τό θεωρητικό ποσό τών παροχών αναπηρίας μέ τό κατά πόσον η περίοδος μεταξύ τής ημερομηνίας , κατά τήν οποία ο ενδιαφερόμενος ησφαλίσθη γιά πρώτη φορά σέ οιοδήποτε κράτος μέλος καί τής ημερομηνίας επελεύσεως τής ανικανότητος πρός εργασία , περιλαμβάνει περιόδους ασφαλίσεως βάσει τών νομοθεσιών τών κρατών μελών ή δυνάμει τού προαναφερομένου κανονισμού .