1.Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1Οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, είτε είναι παραδοσιακές επιχειρήσεις, οικογενειακές επιχειρήσεις, έμποροι, επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας, βιοτεχνίες είτε ελεύθερα επαγγέλματα (στο εξής: MME), αποτελούν ουσιώδες μέρος της λύσης για μια ανταγωνιστική, κλιματικά ουδέτερη, κυκλική και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι δημιουργούνται και επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες. Οι ΜΜΕ δημιουργούν θετικό αντίκτυπο μέσω της βελτίωσης των δικών τους περιβαλλοντικών επιδόσεων και μέσω της παροχής εμπειρογνωμοσύνης και λύσεων σε άλλες επιχειρήσεις, τους πολίτες και τον δημόσιο τομέα. Η ΕΟΚΕ, ενώ αναγνωρίζει και τονίζει την πολυμορφία και τις διαφορετικές ανάγκες των ΜΜΕ, ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις μικρότερες και τις πιο ευάλωτες επιχειρήσεις.

1.2Πολλές ΜΜΕ δεν διαθέτουν γνώσεις σχετικά με τις συνεχώς εξελισσόμενες νομοθετικές απαιτήσεις, οι οποίες έχουν θεσπιστεί για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, και σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές. Επιπλέον, δυσκολεύονται να εντοπίσουν πιθανά επιχειρηματικά οφέλη και ευκαιρίες που παρέχει η πράσινη μετάβαση. Συνεπώς, η ΕΟΚΕ τονίζει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να στηριχθούν οι ΜΜΕ, ώστε να κατανοήσουν και να διαχειριστούν την πράσινη μετάβαση με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο.

1.3Η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν ευρέα και στοχευμένα μέτρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με συντονισμένο και συμπληρωματικό τρόπο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, από κοινού με τις επιχειρηματικές οργανώσεις, τα επιμελητήρια, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς.

1.4Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα το οποίο θα αποσκοπεί στη στήριξη των ΜΜΕ σε όλα τα θέματα που αντιμετωπίζουν κατά τις επιχειρηματικές τους λειτουργίες και δραστηριότητες για τον οικολογικό προσανατολισμό και τη συμμόρφωσή τους με τη νομοθεσία. Καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ΜΜΕ, απαιτούνται ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις και επαρκώς στοχευμένες πολιτικές και μέτρα.

1.5Η άμεση και στοχευμένη βραχυπρόθεσμη στήριξη των ΜΜΕ είναι εξαιρετικά σημαντική για την ενίσχυση της οικονομικής τους ανάκαμψης από την πανδημία και την παροχή βοήθειας σε αυτές για τη διαχείριση των επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως οι υψηλές τιμές της ενέργειας και η έλλειψη εφοδιασμού με υλικά και προϊόντα. Λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων, η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί η κατάλληλη ευελιξία στα χρονοδιαγράμματα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (ΕΠΣ) με την πάροδο του χρόνου έως το τέλος της κρίσης, με διασφάλιση, παράλληλα, ότι οι στόχοι δεν θα εγκαταλειφθούν για κανένα λόγο.

1.6Για τη βελτίωση της αποδοτικής χρήσης των πόρων από τις ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία «κόμβων κυκλικότητας» σε διάφορες περιφέρειες. Με τον τρόπο αυτόν, θα ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ εταιρειών σε όλους τους τομείς και θα διευκολυνθεί η ανάπτυξη νέων πρακτικών και διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της επίδειξης νέων τεχνολογιών. Οι οργανώσεις ΜΜΕ, τα επιμελητήρια, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι κοινωνικοί εταίροι και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας.

1.7Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι είναι σημαντική η διασφάλιση της συμμετοχής των εκπροσώπων των ΜΜΕ στην κατάρτιση τομεακών χαρτών πορείας για τη δράση για το κλίμα σε εθνικό επίπεδο, καθώς και στη διαμόρφωση οδών μετάβασης σε επίπεδο ΕΕ για τα διάφορα επιχειρηματικά οικοσυστήματα, γεγονός που θα ενισχύσει επίσης τις γνώσεις σχετικά με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, την κατάλληλη κατανομή των πόρων και την αποδοτική εφαρμογή.

1.8Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις πράσινες επενδύσεις των ΜΜΕ με τη διασφάλιση ενός ευνοϊκού, προβλέψιμου και ενθαρρυντικού ρυθμιστικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων ομαλών διαδικασιών αδειοδότησης και της αποφυγής επαχθών διοικητικών καθηκόντων, καθώς και με την παροχή γρήγορης, εύκολης, απλής και ιχνηλάσιμης πρόσβασης σε χρηματοδότηση, προσαρμοσμένη στις διαφορετικές ανάγκες όλων των διαφόρων ομάδων ΜΜΕ.

1.9Η ΕΟΚΕ ζητεί στενή συνεργασία μεταξύ των παρόχων εκπαίδευσης και των ΜΜΕ για τη διαμόρφωση κατάρτισης που θα παρέχει τις ικανότητες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση, μεταξύ άλλων μέσω της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της επανειδίκευσης τόσο των εργαζομένων όσο και των επιχειρηματιών. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ ζητεί να στηριχθούν οι δραστηριότητες καινοτομίας των ΜΜΕ, με την παροχή κινήτρων και τη διευκόλυνση της συνεργασίας με άλλες επιχειρήσεις, τις οργανώσεις τους, τα επιμελητήρια, τα πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς οργανισμούς.

1.10Η ΕΟΚΕ ζητεί ένθερμα να προωθηθεί το εμπόριο πράσινων λύσεων που παράγουν οι ΜΜΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των δημόσιων συμβάσεων, με την παροχή στις ΜΜΕ ίσων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και τη διευκόλυνση της πρόσβασής τους στις ξένες αγορές πράσινων προϊόντων, τεχνολογιών και υπηρεσιών. Πρέπει να διασφαλιστεί ένα ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις της ΕΕ σε σχέση με τρίτες χώρες, με την ανάπτυξη όλων των διπλωματικών μέσων, μεταξύ άλλων στους τομείς των πολιτικών για το κλίμα, τους πόρους και το εμπόριο, και με ιδιαίτερη προσοχή στις κινήσεις της Κίνας και άλλων αναδυόμενων αγορών.

2.Η πράσινη μετάβαση και οι ΜΜΕ

2.1Οι ΜΜΕ συμβάλλουν σε μια βιώσιμη οικονομία με αφθονία θέσεων εργασίας. Διατηρούν τις κοινωνίες πιο συνεκτικές και ισχυρές, συνδυάζοντας συχνά οικονομικές με κοινωνικές λειτουργίες, και με τον τρόπο αυτό ενισχύουν τη βάση της δημοκρατίας, της ενότητας και της συμπεριληπτικότητας. Είναι καίριας σημασίας για την οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη και ευημερία, καθώς είναι βαθιά ριζωμένες σε κυριολεκτικά κάθε γωνιά της ΕΕ και ιδίως στις απομακρυσμένες και τις αγροτικές περιοχές, όπου πολύ συχνά αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα ανάπτυξης οικονομικής δραστηριότητας.

2.2Η κλιματική αλλαγή ωθεί τη βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση, αλλά –το σημαντικότερο– ωθεί ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία προς την κλιματική ουδετερότητα, την κυκλικότητα και τη συνολική βιωσιμότητα. Προκαλεί ακραία καιρικά φαινόμενα και φυσικές καταστροφές και συνδέεται με άλλες μείζονες περιβαλλοντικές προκλήσεις, όπως η απώλεια βιοποικιλότητας, η ρύπανση του περιβάλλοντος και η υποβάθμιση των φυσικών πόρων.

2.3Η δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % επικεντρώνεται ειδικά στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και περιλαμβάνει πολλές νομοθετικές πράξεις που επηρεάζουν τις ΜΜΕ με διάφορους τρόπους. Εντάσσεται στην υλοποίηση της εμβληματικής πρωτοβουλίας της ΕΕ – της ΕΠΣ, η οποία πραγματεύεται τη βιώσιμη ανάπτυξη που αφορά τις βιομηχανίες, το εμπόριο, τις υπηρεσίες και την ενέργεια, τις μεταφορές, τα κτίρια και τα συστήματα τροφίμων. Οι ΜΜΕ διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο σε όλους αυτούς τους τομείς.

2.4Οι ΜΜΕ αποτελούν ουσιώδες μέρος της λύσης κατά την εφαρμογή της ΕΠΣ, υπό την προϋπόθεση ότι δημιουργούνται και επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες. Αυτός ο θετικός αντίκτυπος δημιουργείται, αφενός, μέσω της βελτίωσης των επιδόσεων του ευρέος φάσματος ΜΜΕ και, αφετέρου, μέσω των δράσεων αυτών των ΜΜΕ, οι οποίες παρέχουν εμπειρογνωμοσύνη και λύσεις σε άλλες επιχειρήσεις, τους πολίτες και τον δημόσιο τομέα.

2.5Η πράσινη μετάβαση συνδέεται στενά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και οι ΜΜΕ πρέπει να διαχειριστούν και τα δύο σκέλη αυτής της διττής μετάβασης – μια ιδιαίτερα απαιτητική διπλή πρόκληση λόγω της σημαντικής ανάγκης για πόρους. Η ψηφιοποίηση αποτελεί ένα εργαλείο που καθιστά τις επιχειρηματικές δραστηριότητες πιο αποδοτικές και συμβάλλει στην επέκταση σε νέες αγορές και τη διεθνοποίηση, ενώ έχει σημαντικές δυνατότητες μείωσης των εκπομπών, των αποβλήτων και της χρήσης των φυσικών πόρων. Ωστόσο, οι ψηφιακές υπηρεσίες και ο εξοπλισμός έχουν επίσης περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο ταυτόχρονης διαχείρισης.

2.6Εκτός από τις προσπάθειες που καταβάλλουν για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, οι MME αγωνίζονται για την οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία και αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι υψηλές τιμές της ενέργειας και η έλλειψη εφοδιασμού με υλικά και προϊόντα συγκαταλέγονται στα πρόσφατα ζητήματα που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις ΜΜΕ και την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Η ανταγωνιστικότητά τους, καθώς και η συνολική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ, απειλούνται περαιτέρω από τις αιφνίδιες κινήσεις της Κίνας και άλλων αναδυόμενων αγορών, οι οποίες ωφελούνται επίσης από την αποφυγή επιβολής κυρώσεων κατά της Ρωσίας και την τήρηση χαμηλότερων κλιματικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων.

2.7Τα θέματα που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον δεν είναι μόνο θέματα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, αλλά αποτελούν επίσης, σε μεγάλο βαθμό, ουσιώδες μέρος της ανταγωνιστικότητας, της κερδοφορίας και των συνολικών οικονομικών επιδόσεων των επιχειρήσεων. Εκτός από το γεγονός ότι βασίζονται στις δικές τους αξίες και τη γενικότερη ευσυνειδησία, οι ΜΜΕ πληρούν τις κλιματικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις και προσδοκίες μέσω διαφόρων μηχανισμών.

-Άμεσες απαιτήσεις του ρυθμιστικού πλαισίου για τις ΜΜΕ, π.χ. για τις εκπομπές, την ενέργεια, τα υλικά και τα προϊόντα, ή διοικητικές υποχρεώσεις.

-Έμμεσες επιπτώσεις ορισμένων απαιτήσεων, που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα και τις τιμές συντελεστών παραγωγής όπως η ενέργεια και τα υλικά, ή μέσω άλλων δαπανών λειτουργίας μιας επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένης της φορολογίας.

-Απαιτήσεις μέσω των αξιακών αλυσίδων με τη μορφή προσδοκιών των πελατών, των επενδυτών και των χρηματοοικονομικών συμβούλων, όπως αυτές που αφορούν τη βιώσιμη χρηματοδότηση και την υποβολή εκθέσεων, ή μέσω των προσδοκιών άλλων ενδιαφερόμενων φορέων.

2.8Πολλές ΜΜΕ δεν γνωρίζουν πλήρως τις επιπτώσεις συγκεκριμένων πολιτικών και απαιτήσεων για το κλίμα και το περιβάλλον στην επιχειρηματική δραστηριότητα, τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις αξιακές αλυσίδες τους, ούτε τον τρόπο προσαρμογής ή μετατροπής προϊόντων και υπηρεσιών σε πρώιμο στάδιο, ώστε να προληφθούν μεταγενέστερες ζημίες ή ακόμη και ο αποκλεισμός από την αγορά. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις αυτές διαθέτουν περιορισμένους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για τις καθημερινές δραστηριότητες και την ανάπτυξή τους, και υπάρχει κίνδυνος το περιορισμένο μέγεθός τους να προϋποθέτει ή να απαιτεί πολυεπιστημονική εμπειρογνωμοσύνη. Ένα αξιοσημείωτο ποσοστό επιχειρήσεων αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω της πολυπλοκότητας των συνεχώς εξελισσόμενων νομοθετικών πράξεων, των διοικητικών επιβαρύνσεων, των δημοσιονομικών κανόνων και του υψηλού κόστους, της έλλειψης ειδικής περιβαλλοντικής εμπειρογνωμοσύνης και γνώσεων για την επιλογή των κατάλληλων δράσεων 1 , που συνοδεύονται από δυσκολίες πρόσβασης σε νέες αξιακές αλυσίδες, χρηματοδότηση, προσωπικό και νέα επιχειρηματικά μοντέλα, μεταξύ άλλων.

2.9Ενώ η έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις απαιτήσεις και τους τρόπους ανταπόκρισης σε αυτές αποτελεί σημαντική πρόκληση, το ίδιο ισχύει για τις δυσκολίες εντοπισμού πιθανών επιχειρηματικών οφελών και ευκαιριών, όπως η μείωση του κόστους ενέργειας και υλικών, η βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, η αύξηση της ζήτησης και νέες αγορές, καθώς και η βελτίωση της εικόνας μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων.

2.10Οι ΜΜΕ με πρόταση επιχειρηματικής αξίας στα θέματα της κυκλικής οικονομίας, του κλίματος, της βιοποικιλότητας, της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και σε άλλα θέματα της ΕΠΣ έχουν εγγενές κίνητρο να διερευνήσουν, να επενδύσουν και να αναζητήσουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες στους τομείς αυτούς. Έχουν πολλές ευκαιρίες, π.χ. όσον αφορά την ανακαίνιση κτιρίων, τον σχεδιασμό και την κατασκευή υποδομών, τη βιομηχανική παραγωγή και συντήρηση εξοπλισμού, την παροχή νομικών και λογιστικών υπηρεσιών και την ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων. Η διαδικασία μετάβασης εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από τις έξυπνες λύσεις τους, οι οποίες αναπτύσσονται από τους ειδικούς που απασχολούν, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της σχετικής εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας, της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) και της συνεχούς αναβάθμισης των δεξιοτήτων.

2.11Η πιο ευάλωτη ομάδα ΜΜΕ, η οποία έχει επίσης τη μεγαλύτερη ανάγκη ενημέρωσης, είναι οι επιχειρήσεις που πιστεύουν, με τη σειρά τους, ότι η ΕΠΣ είναι απλώς μια πρόσθετη νομοθετική πράξη που αυξάνει τις σωρευτικές διοικητικές επιβαρύνσεις, ασκεί πίεση στα τωρινά επιχειρηματικά μοντέλα τους και περιορίζει την κερδοφορία σε ένα σενάριο διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης. Αυτό καταδεικνύει ότι όλες οι κατηγορίες ΜΜΕ, είτε υστερούν και είναι ευάλωτες, είτε ακολουθούν, είτε προπορεύονται, απαιτούν στήριξη που είναι διαφορετική και ειδικά στοχευμένη σε αυτές 2 .

2.12Επιπλέον, από άποψη ικανότητας και ετοιμότητας, υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των ΜΜΕ όσον αφορά τη φύση και το μέγεθος των κλιματικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων, τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες που απευθύνονται σε αυτές, καθώς και τις ευκαιρίες που ανοίγονται μπροστά τους. Οι διαφορές οφείλονται σε διάφορους παράγοντες: στην ένταση φυσικών πόρων της επιχείρησης, στο μέγεθος της επιχείρησης, στη θέση της επιχείρησης στις αλυσίδες εφοδιασμού και στα επιχειρηματικά οικοσυστήματα, στον τόπο εγκατάστασης της επιχείρησης, στους τύπους πελατών, στις πηγές των συντελεστών παραγωγής και στις γεωγραφικές αγορές της επιχείρησης.

2.13Αυτό απαιτεί ειδικά προσαρμοσμένες λύσεις και επαρκώς στοχευμένες πολιτικές και μέτρα που λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές μεταξύ, για παράδειγμα, των μεσαίων επιχειρήσεων στη μεταποιητική βιομηχανία, των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της φιλοξενίας και του λιανικού εμπορίου, των οικογενειακών και των παραδοσιακών επιχειρήσεων, των καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων, των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας, των βιοτεχνιών και των ελεύθερων επαγγελμάτων.

2.14Παρά τις πολλές διαφορές μεταξύ των ΜΜΕ, η επιτυχής διαχείριση της πράσινης μετάβασης σε κάθε επιχείρηση αρχίζει με την κατάλληλη ενημέρωση και γνώση των επίκαιρων θεμάτων και τάσεων, γεγονός που καθιστά δυνατό τον εντοπισμό των πλεονεκτημάτων, των αδυναμιών, των ευκαιριών και των κινδύνων για την επιχείρηση, καθώς και τον προσδιορισμό της θέσης που επιθυμεί να έχει στην πράσινη μετάβαση.

2.15Οι πιο συγκεκριμένες προσπάθειες σε επίπεδο επιχείρησης σχετίζονται με τον προγραμματισμό, την οργάνωση και την παρακολούθηση του συνόλου της επιχειρηματικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής και του εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών, των μεταφορών και της εφοδιαστικής, καθώς και της προμήθειας ενέργειας, πρώτων υλών και άλλων συντελεστών παραγωγής. Οι κλιματικές και περιβαλλοντικές πτυχές αποτελούν επίσης αναπόσπαστο στοιχείο των δραστηριοτήτων καινοτομίας, της ανάπτυξης δεξιοτήτων και της συμμετοχής όλου του προσωπικού, καθώς και της επικοινωνίας και της συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

3.Πολιτικές και μέτρα για τη στήριξη των ΜΜΕ στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %

3.1Για την προσαρμογή στον στόχο του 55 % και την επιτυχή υλοποίηση της πράσινης μετάβασης, οι ΜΜΕ πρέπει να ενημερωθούν πλήρως και να διευκολυνθούν, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις των νέων και πολύπλοκων νομοθετικών προτάσεων 3 . Αυτό απαιτεί τη λήψη ευρέων και στοχευμένων μέτρων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με συντονισμένο και συμπληρωματικό τρόπο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, τα οποία έχουν καίρια ευθύνη στο πλαίσιο αυτό. Ο ρόλος των επιχειρηματικών οργανώσεων και των επιμελητηρίων είναι επίσης κεντρικός στην ενημέρωση και τη στήριξη των μελών τους, σε συνδυασμό με τους παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, τα γραφεία περιφερειακής ανάπτυξης, τις οργανώσεις συνεργατικών σχηματισμών, τους κοινωνικούς εταίρους και τις σχετικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ).

3.1.1Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι πολιτικές για την ΕΠΣ βρίσκονται πλέον σε ανοικτή διαβούλευση όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα λόγω των νέων εξαιρετικών περιστάσεων και της εξάρτησης της ΕΕ από την ενέργεια και τα τρόφιμα από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τις εξαιρετικές περιστάσεις και τις εξαρτήσεις και θεωρεί ότι οι πράσινοι στόχοι δεν θα πρέπει να εγκαταλειφθούν για κανένα λόγο, ωστόσο θα πρέπει να δοθεί μια λογική ευελιξία με την πάροδο του χρόνου έως το τέλος της κρίσης.

3.1.2Εκτός από την ενδεδειγμένη εκτίμηση επιπτώσεων όλων των νομοθετικών πρωτοβουλιών, η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παράσχει έναν ολοκληρωμένο, σαφή και ξεκάθαρο οδηγό για όλες τις υφιστάμενες και επερχόμενες απαιτήσεις που σχετίζονται με το κλίμα και τις επιπτώσεις τους για τις ΜΜΕ, ο οποίος θα πρέπει να καλύπτει:

-τις άμεσες απαιτήσεις ή περιορισμούς για τις ΜΜΕ βάσει των διαφόρων νομοθετικών πράξεων, κατανεμημένες ανάλογα με τους διάφορους τύπους και κατηγορίες επιχειρήσεων (τομέας, μέγεθος κ.λπ.)·

-τις έμμεσες επιπτώσεις για τις ΜΜΕ που προβλέπονται μέσω των μηχανισμών της αγοράς, λόγω των απαιτήσεων που απευθύνονται στις μεγάλες εταιρείες.

3.1.3Η ΕΟΚΕ ζητεί να καταρτιστεί επίσης αντίστοιχη καθοδήγηση για τη νομοθεσία σχετικά με άλλα σημαντικά περιβαλλοντικά ζητήματα. Γενικότερα, ο οδηγός αυτού του είδους θα πρέπει να αποτελέσει τακτική πρακτική και να συνοδεύει κάθε μελλοντική πρωτοβουλία στο πεδίο της ΕΠΣ. Οι ΜΜΕ χρειάζονται ένα σταθερό νομοθετικό πλαίσιο που θα παρέχει σαφείς προοπτικές και προγραμματισμό για τις επενδύσεις τους. Για αυτό το λόγο οι ξαφνικές αλλαγές, όπως η πρόσφατη αλλαγή όσον αφορά τους στόχους για τις ΑΠΕ και την ενεργειακή απόδοση που προτείνονται στο σχέδιο REPowerEU, πρέπει να αποφεύγονται, καθότι επιδεινώνουν το ήδη πολύπλοκο και αβέβαιο περιβάλλον.

3.2Λόγω του ευρέος πεδίου εφαρμογής και του βάθους της ΕΠΣ, προβλέπεται ολικός βιομηχανικός μετασχηματισμός. Σύμφωνα με την αρχή «Προτεραιότητα στις μικρές επιχειρήσεις», και προκειμένου να αποφευχθεί η διακοπή των δραστηριοτήτων των ΜΜΕ, απαιτείται ένα ολοκληρωμένο και ευρύ πρόγραμμα στήριξης και ανάπτυξης ικανοτήτων. Ο στόχος θα είναι η στήριξη των ΜΜΕ σε όλα τα θέματα που αντιμετωπίζουν κατά τις επιχειρηματικές τους λειτουργίες και δραστηριότητες για τον οικολογικό προσανατολισμό και τη συμμόρφωσή τους με τη νομοθεσία.

3.2.1Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΕΚ ενδιαφέρονται σε μεγάλο βαθμό, όπως το έχουν εκφράσει, να αξιοποιήσουν τις πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί για την προώθηση της στρατηγικής για τις ΜΜΕ, καθώς και να διερευνήσουν περαιτέρω δυνατότητες για την επιτυχή υλοποίηση της στρατηγικής. Η ΕΟΚΕ ζητεί το ενδιαφέρον αυτό να μετουσιωθεί αποτελεσματικά σε πολιτική σε όλους τους πιθανούς τομείς και τονίζει τον απαραίτητο ρόλο των κρατών μελών, τα οποία οφείλουν να ενεργούν σε συνεργασία με τις οργανώσεις των ΜΜΕ, τα επιμελητήρια, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς.

3.2.2Οι νέοι επιχειρηματίες είναι το μέλλον της περαιτέρω ανάπτυξης των ΜΜΕ και της αύξησης της απασχόλησης. Συνεπώς, η προσοχή που δίνουν στους καταναλωτές και η ελκυστικότητά τους για τους νέους εργαζομένους, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανησυχία τους για την πράσινη μετάβαση, πρέπει να προσδιοριστούν και να εξεταστούν πιο συγκεκριμένα, για παράδειγμα στα σχέδια ανάκαμψης. Επιπλέον, προκειμένου να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό του συνόλου της κοινωνίας και να ενισχυθεί η πολυμορφία στις επιχειρήσεις, πρέπει να αρθούν τα όποια εμπόδια παρακωλύουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα. Πρέπει επίσης να τονωθεί και να προωθηθεί η επιχειρηματικότητα των ευπαθών ομάδων, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι μετανάστες και οι μειονοτικές κοινότητες.

3.2.3Προκειμένου να ενισχυθούν οι συνέργειες της ψηφιοποίησης και του οικολογικού προσανατολισμού των ΜΜΕ, και οι δύο τάσεις πρέπει να εξεταστούν ταυτόχρονα κατά τη διαμόρφωση πολιτικών και μέτρων. Καθώς ούτε η πράσινη ούτε η ψηφιακή μετάβαση αποτελούν απλώς τεχνικά ή οικονομικά θέματα, πρέπει να αντιμετωπιστούν σημαντικά προσωπικά και επιχειρηματικά ζητήματα, προκειμένου η μεγάλη πλειονότητα των ΜΜΕ να υλοποιήσει μια μακροπρόθεσμη και διαχρονική διττή μετάβαση 4 .

3.2.4Η ΕΟΚΕ καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τις επιπτώσεις της υλοποίησης της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης όσον αφορά τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις αξιακές αλυσίδες, καθώς και τις αντίστοιχες περιφερειακές οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις, προκειμένου να είναι σε θέση να αντισταθμίσουν τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις για τις ΜΜΕ και την απασχόληση σε πρώιμο στάδιο.

3.3Προκειμένου να στηριχθεί η ανάπτυξη των καθημερινών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των ΜΜΕ, όπως η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών, η παραγωγή και χρήση ενέργειας και η οργάνωση της εφοδιαστικής, πρέπει να παρέχονται κατάλληλες υπηρεσίες παροχής πρακτικών συμβουλών και πλατφόρμες συνεργασίας.

3.3.1Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν και να ενθαρρύνουν τη δημιουργία υπηρεσιών τεχνολογικής και διαχειριστικής υποστήριξης που θα είναι διαθέσιμες για τις ΜΜΕ, με την αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των διαφόρων μέσων, ιδίως κατά την εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και των συμφωνιών εταιρικής σχέσης, με στόχο να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση και την αποδοτική χρήση των υλικών και να μειώσουν την παραγωγή εκπομπών και αποβλήτων, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τόσο το κόστος όσο και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών πτυχών στις υπηρεσίες παροχής συμβουλών στον ψηφιακό τομέα.

3.3.2Για τη βελτίωση της αποδοτικής χρήσης των πόρων από τις ΜΜΕ, η ΕΟΚΕ προτείνει τη δημιουργία «κόμβων κυκλικότητας» σε διάφορες περιφέρειες. Με τον τρόπο αυτόν, θα ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ εταιρειών σε όλους τους τομείς και θα διευκολυνθεί η ανάπτυξη νέων διαδικασιών ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων και υποπροϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της επίδειξης νέων τεχνολογιών.

3.3.3Η ΕΟΚΕ ζητεί τη συμμετοχή των ΜΜΕ και των εκπροσώπων τους στην κατάρτιση τομεακών χαρτών πορείας για τη δράση για το κλίμα σε εθνικό επίπεδο, καθώς και στη διαμόρφωση οδών μετάβασης σε επίπεδο ΕΕ για τα διάφορα επιχειρηματικά οικοσυστήματα, γεγονός που θα ενισχύσει επίσης τις γνώσεις σχετικά με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, την κατάλληλη κατανομή των πόρων και την αποδοτική εφαρμογή.

3.4Προκειμένου να ενισχυθούν και να στηριχθούν οι επενδύσεις στον οικολογικό προσανατολισμό των ΜΜΕ, της οικονομίας και της κοινωνίας στο σύνολό της, πρέπει να διασφαλιστεί ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον και πρόσφοροι όροι για την κατάλληλη πρόσβαση των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση.

3.4.1Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις επενδύσεις των ΜΜΕ:

-διασφαλίζοντας ένα ευνοϊκό και ενθαρρυντικό ρυθμιστικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων σύντομων και απλοποιημένων διαδικασιών αδειοδότησης και της αποφυγής επαχθών διοικητικών καθηκόντων·

-παρέχοντας γρήγορη, εύκολη, απλή και ιχνηλάσιμη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, προσαρμοσμένη στις διαφορετικές ανάγκες των ΜΜΕ που απορρέουν από τον τύπο, τη δραστηριότητα, τον τόπο εγκατάστασης, τον τομέα τους κ.λπ., μεταξύ άλλων μέσω στοχευμένων μέσων επιχορηγήσεων.

3.4.2Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει δεόντως υπόψη τις έμμεσες επιπτώσεις των κριτηρίων βιώσιμης χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ. Το ίδιο ισχύει για τις απαιτήσεις φερεγγυότητας των τραπεζών και για κάθε άλλο μέτρο πολιτικής στα πεδία της οικονομικής και της δημοσιονομικής πολιτικής που έχει έμμεσο αντίκτυπο στην ικανότητα των ΜΜΕ να επενδύουν και να δραστηριοποιούνται, με αποτέλεσμα τη δημιουργία και τη διατήρηση θέσεων εργασίας.

3.4.3Η ΕΟΚΕ ζητεί την τήρηση των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού κατά την κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης για πράσινες επενδύσεις. Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης την ανάγκη παρακολούθησης των χρηματοδοτικών ροών με κατάλληλους δείκτες. Είναι σημαντικό να παρασχεθεί στις ΜΜΕ ισότιμη πρόσβαση στις δημόσιες συμβάσεις και τις επενδύσεις, π.χ. σε γενικές υποδομές, καθώς και να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις στον οικολογικό προσανατολισμό των ίδιων των ΜΜΕ, π.χ. με τη χρήση της δημόσιας χρηματοδότησης ως μοχλού για ιδιωτικές επενδύσεις.

3.4.4Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στις αγορές ενέργειας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνώρισε την ευπάθεια των ΜΜΕ λόγω του αυξανόμενου κινδύνου ενεργειακής φτώχειας 5 . Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον ορισμό των «ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων» και ζητεί να καταβληθούν πρόσθετες προσπάθειες ώστε να τους παρασχεθεί η κατάλληλη στήριξη για την αντιμετώπιση αυτού του βάρους.

3.5Η ΕΟΚΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν το εμπόριο πράσινων λύσεων των ΜΜΕ, αναπτύσσοντας και διασφαλίζοντας τις κατάλληλες συνθήκες της αγοράς που επιτυγχάνουν τα ακόλουθα:

-Παροχή στις ΜΜΕ ίσων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, όσον αφορά το εμπόριο προϊόντων, τεχνολογιών και υπηρεσιών που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση.

-Διασφάλιση της κατάλληλης πρόσβασης των ΜΜΕ για την παροχή πράσινων λύσεων στον δημόσιο τομέα στο πλαίσιο διαγωνισμών που αφορούν, για παράδειγμα, τις κατασκευές, τις τεχνολογίες και τις υπηρεσίες. Είναι αναγκαίο να καταστούν υποχρεωτικές οι διαδικασίες που βασίζονται στην ποιότητα για τις εν λόγω υπηρεσίες και να μειωθούν οι απαιτήσεις ικανότητας που εμποδίζουν τις ΜΜΕ να συμμετέχουν στις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων.

-Διευκόλυνση της ισότιμης πρόσβασης των ΜΜΕ στις ξένες αγορές πράσινων προϊόντων, τεχνολογιών και υπηρεσιών, μέσω πολυμερών και διμερών εμπορικών συμφωνιών. Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει επίσης τα κράτη μέλη να λάβουν δεόντως υπόψη τις ανάγκες των ΜΜΕ στις δραστηριότητές τους για την προώθηση των εξαγωγών.

-Διασφάλιση ενός ανταγωνιστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις της ΕΕ σε σχέση με τρίτες χώρες, με την ανάπτυξη όλων των διπλωματικών μέσων, μεταξύ άλλων στους τομείς των πολιτικών για το κλίμα, τους πόρους και το εμπόριο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες αγορές, μέσω ευέλικτων και συντονισμένων αντιδράσεων στις αιφνίδιες κινήσεις τους.

-Διασφάλιση ότι τα πρότυπα για την προώθηση της πράσινης μετάβασης καταρτίζονται με τρόπο φιλικό προς τις ΜΜΕ και καθιστούν δυνατή την καινοτομία με την επιβολή ισοδύναμων εναλλακτικών λύσεων.

3.6Προκειμένου να ενισχυθεί ο ρόλος των ΜΜΕ στην ανάπτυξη νέων πράσινων λύσεων για τις επιχειρήσεις, τους καταναλωτές και την κοινωνία γενικότερα, η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα:

-Τα διάφορα προγράμματα και πρωτοβουλίες για την καινοτομία πρέπει να είναι πιο κατανοητά και προσβάσιμα για τις ΜΜΕ, και θα πρέπει να παρασχεθεί καθοδήγηση σχετικά με τα διάφορα χρηματοδοτικά μέσα που διατίθενται στον τομέα της πράσινης καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων των εργαλείων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων.

-Η χρηματοδότηση θα πρέπει να προωθήσει την πρόσβαση των ΜΜΕ στα οικοσυστήματα καινοτομίας και τις εταιρικές σχέσεις με κορυφαίες μεγάλες εταιρείες. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των ΜΜΕ και των πανεπιστημίων και των ερευνητικών οργανισμών για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, τεχνολογιών και λύσεων.

-Η ανάπτυξη κοινών χώρων δεδομένων και η εύκολη πρόσβαση των ΜΜΕ σε αυτούς θα πρέπει να επιταχυνθούν, με στόχο να συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων πράσινων και ψηφιακών λύσεων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ).

3.7Προκειμένου να διασφαλιστούν οι κατάλληλες δεξιότητες που απαιτούνται για την ανάπτυξη και τη λειτουργία των επιχειρήσεων σύμφωνα με την πράσινη μετάβαση 6 , η ΕΟΚΕ ζητεί τα ακόλουθα:

-Διασφάλιση ότι τα προγράμματα σπουδών της επαγγελματικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και των προσεγγίσεων συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις ικανότητες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την πράσινη μετάβαση, εστιάζοντας στην ευρύτερη διαδικασία του οικολογικού προσανατολισμού της απασχόλησης και στην αλληλεξάρτηση μεταξύ των τομέων.

-Ενθάρρυνση της στενής συνεργασίας μεταξύ των παρόχων εκπαίδευσης και των ΜΜΕ για τη διαμόρφωση της παροχής κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων ενοτήτων και πολύ μικρών κύκλων μαθημάτων κατάλληλων για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των επιχειρήσεων.

-Αξιοποίηση του κοινωνικού διαλόγου για τον εντοπισμό αναγκών και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στους χώρους εργασίας. Με δεδομένο το μέγεθος και την πολυμορφία των ΜΜΕ και τις ιδιαιτερότητες των διαφόρων εθνικών συστημάτων, ο κοινωνικός διάλογος και η συνεργασία μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων στις ΜΜΕ λαμβάνουν διάφορες μορφές.

3.8Η ΕΟΚΕ ζητεί τη δημιουργία κατάλληλων δεικτών και πρακτικών εργαλείων που θα συμβάλουν στη συστηματική παρακολούθηση των δραστηριοτήτων και των επιπτώσεων των επιχειρήσεων σε σχέση με την πράσινη μετάβαση. Αυτό θα πρέπει επίσης να χρησιμεύσει για την επικοινωνία με το ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων. Παράλληλα, η ΕΟΚΕ καλεί τους φορείς χάραξης πολιτικής της ΕΕ να μην επιβάλουν επαχθείς υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στις ΜΜΕ, καθώς και να αξιολογήσουν τις έμμεσες επιπτώσεις για τις ΜΜΕ που οφείλονται στις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων που απευθύνονται στις μεγάλες εταιρείες.

4.Ειδικές παρατηρήσεις σχετικά με τα ελεύθερα επαγγέλματα, τις βιοτεχνίες και τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας

4.1Προκειμένου να διασφαλιστεί μια δίκαιη οικολογική μετάβαση όπου κανείς δεν θα μείνει στο περιθώριο, είναι ζωτικής σημασίας οι πολιτικές της ΕΕ να διαμορφωθούν με συνυπολογισμό των πιθανών επιπτώσεών τους στα επαγγέλματα και τις βιοτεχνίες. Αυτοί οι οικονομικοί παράγοντες είναι πράγματι σημαντικοί για τις τοπικές οικονομίες, παρέχοντας απαραίτητα αγαθά και υπηρεσίες προσαρμοσμένα στις ανάγκες των καταναλωτών, ακόμη και σε γεωγραφικές περιοχές που είναι λιγότερο συνδεδεμένες με τα αστικά κέντρα. Ο διάλογος με τους εκπροσώπους τους, όπως οι επιχειρηματικές οργανώσεις και τα επιμελητήρια, καθιστά δυνατή τη λήψη συνετών αποφάσεων πολιτικής που συνυπολογίζουν τις πιθανές επιπτώσεις στο πεδίο.

4.2Η ανεξάρτητη επαγγελματική εμπειρογνωμοσύνη είναι αναγκαία για την εξεύρεση βελτιστοποιημένων καινοτόμων λύσεων για την κλιματική αλλαγή και άλλες περιβαλλοντικές προκλήσεις. Τα ελεύθερα επαγγέλματα ανταποκρίνονται στην ανάγκη αυτή σε διάφορους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας παρέχοντας εμπειρογνωμοσύνη και συμβουλές σε τεχνικά, νομικά, οικονομικά και μη οικονομικά θέματα. Η ΕΟΚΕ ζητεί να ληφθούν μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για την παροχή κινήτρων στα κράτη μέλη με σκοπό να διασφαλιστεί η κατάλληλη υλοποίηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, π.χ. σε πολύπλοκες τεχνικές προσεγγίσεις, ώστε να προωθηθούν οι πιο καινοτόμες και βασισμένες στην αγορά λύσεις.

4.3Η αύξηση της βιωσιμότητας στον τοπικό και περιφερειακό χωροταξικό σχεδιασμό μπορεί να διασφαλιστεί με την ενίσχυση των υπηρεσιών παροχής συμβουλών στους δήμους. Είναι επίσης σημαντικό να αναπτυχθεί περαιτέρω η έννοια της στρατηγικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων προς την κατεύθυνση της αξιολόγησης της βιωσιμότητας (οικολογικής, οικονομικής και κοινωνικής). Οι διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων σε ολόκληρη την ΕΕ θα πρέπει να εφαρμόζουν κλιματικά και άλλα προσανατολισμένα στην ποιότητα κριτήρια και, μέσω αυτού, να προωθούν την καινοτομία των ΜΜΕ και να διευκολύνουν την πρόσβασή τους σε έργα, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών σχεδιασμού.

4.4Για τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία, απαιτούνται νέες τεχνικές, προϊόντα και διαδικασίες. Για παράδειγμα, στον κατασκευαστικό τομέα, αυτό απαιτεί την ανακύκλωση των απορριμμάτων ανακαίνισης και κατασκευής, την επαναχρησιμοποίηση κατασκευαστικών στοιχείων και την εισαγωγή νέων οικοδομικών υλικών, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης δευτερογενών οικοδομικών υλικών εγγυημένης ποιότητας, καθώς και τη στενή συνεργασία μεταξύ παραγωγών, βιοτεχνιών, επαγγελματιών και της βιομηχανίας ανακύκλωσης. Οι περιφερειακές αξιακές αλυσίδες και η δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών στον κατασκευαστικό τομέα πρέπει επίσης να ενισχυθούν μέσω της συμμετοχής των βιοτεχνιών.

4.5Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις που σχετίζονται με τις επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας είναι ουσιαστικά οι ίδιες με εκείνες άλλων επιχειρήσεων όσον αφορά τα εν λόγω ζητήματα. Ωστόσο, οι ειδικές συνθήκες αυτών των επιχειρήσεων πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη σύμφωνα με τις πολλές γνωμοδοτήσεις της ΕΟΚΕ, μέσω στοχευμένων μέτρων που θα βασίζονται στο πρόσφατο σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία.

Βρυξέλλες, 21 Σεπτεμβρίου 2022

Christa Schweng

Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

_____________

(1)    Στοιχεία από το Έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 498. SMEs, green markets and resource efficiency report (Έκθεση σχετικά με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις πράσινες αγορές και την αποδοτική χρήση των πόρων), σ. 46, Μάρτιος 2022.

(2)    Smit, S.J., SME focus – Long-term strategy for the European industrial future (Εστίαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις– Μακροπρόθεσμη στρατηγική για το βιομηχανικό μέλλον της Ευρώπης), Θεματικό Τμήμα Οικονομίας, Επιστημών και Ποιότητας Ζωής του ΕΚ, PE 648.776 – Απρίλιος 2020.

(3)    Η δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα νομοθετικών πρωτοβουλιών, όπου η τελική απόφαση υπόκειται σε διαπραγματεύσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων. Μέχρι να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, οι ΜΜΕ μπορούν να βασίζονται σε μερική μόνο ενημέρωση και αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον.

(4)    SME focus (Εστίαση στις ΜΜΕ), Θεματικό Τμήμα του ΕΚ, Απρίλιος 2020.

(5)    COM(2021) 568 final, 14.7.2021. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A52021PC0568 .

(6)       Επίσης σύμφωνα με την EE C 56, 16.02.2021, σ. 1 .