ECO/546

Διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης – ηλεκτρονικά μητρώα

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή

Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 για την διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, όσον αφορά το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών μητρώων
[COM(2021) 28 final – 2021/0015 (CNS)]

Εισηγητής: Szilárd PODRUZSIK

1.Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1Όπως επισημάνθηκε παλαιότερα 1 , η ΕΟΚΕ στηρίζει πλήρως τη συνεχή επικαιροποίηση των κανόνων που επιτρέπουν επαρκή βαθμό διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών φορολογικών αρχών. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ στηρίζει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη όσον αφορά την καλύτερη δυνατή χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και των τεχνολογικά προηγμένων συστημάτων για τη βελτίωση της είσπραξης των φόρων και την καταπολέμηση της απάτης.

1.2Η ΕΟΚΕ συμφωνεί πλήρως με την πρόταση της Επιτροπής, στον βαθμό που συνεπάγεται τεχνικές προσαρμογές της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με τα εθνικά μητρώα για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες με την πρόσφατη έγκριση της οδηγίας 2020/262.

1.3Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τη σημασία της οργάνωσης και της διαχείρισης των εθνικών μητρώων για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, με σεβασμό του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή όσον αφορά τις πληροφορίες που εισάγονται και υπόκεινται σε επεξεργασία στα μητρώα αυτά. Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει όσα είναι αναγκαία και αναλογικά για την προστασία των νόμιμων φορολογικών συμφερόντων των κρατών μελών, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως αναπτύχθηκε από τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).

1.4Καθώς η προσαρμογή των εθνικών μητρώων κατέστη αναγκαία μετά την έγκριση της οδηγίας 2020/262, η οποία προβλέπει τους ορισμούς του «πιστοποιημένου αποστολέα» και του «πιστοποιημένου παραλήπτη», καθώς και τους πρόσθετους ορισμούς για τον «πιστοποιημένο αποστολέα ή τον πιστοποιημένο παραλήπτη που αποστέλλει ή παραλαμβάνει μόνον περιστασιακά υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα», η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να διασφαλίσει επαρκή βαθμό εναρμόνισης στην ερμηνεία και την εφαρμογή των εννοιών αυτών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιογένεια των πληροφοριών που εισάγονται στα εθνικά μητρώα.

1.5Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν και να παρακολουθήσουν προσεκτικά το κόστος εφαρμογής κατά τη διαδικασία προσαρμογής που ξεκινά με την πρόταση της Επιτροπής. Ωστόσο, εάν η διαδικασία προσαρμογής υπογραμμίσει την ανάγκη για πρόσθετες δαπάνες προκειμένου να προστατευτεί πλήρως το απόρρητο των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των ανθρώπων, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν άμεσα κατάλληλες επιπλέον επενδύσεις στον τομέα της πληροφορικής και της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο.

2.Η πρόταση της Επιτροπής

2.1Η πρόταση της Επιτροπής τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου, ο οποίος ορίζει τη νομική βάση για τη διοικητική συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης όσον αφορά το περιεχόμενο των εθνικών ηλεκτρονικών μητρώων.

2.2Η πρόταση απαιτείται από το τμήμα V της πρόσφατα εγκριθείσας οδηγίας 2020/262. Ειδικότερα, το άρθρο 35 παράγραφος 8 της οδηγίας ορίζει ότι «για τον πιστοποιημένο αποστολέα ή τον πιστοποιημένο παραλήπτη που αποστέλλει ή παραλαμβάνει μόνον περιστασιακά υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα, η πιστοποίηση που αναφέρεται στα σημεία 12 και 13 του άρθρου 3 περιορίζεται σε συγκεκριμένη ποσότητα υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων, σε έναν μόνον παραλήπτη ή αποστολέα και σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο».

2.3Λαμβάνοντας υπόψη αυτήν τη διάταξη, η πρόταση της Επιτροπής καθορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να εισάγονται στα μητρώα που τηρούν τα κράτη μέλη σχετικά με τους πιστοποιημένους αποστολείς και παραλήπτες που διακινούν προϊόντα μόνον περιστασιακά.

2.4Το άρθρο 19 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου ορίζει τη γενική υποχρέωση των κρατών μελών να τηρούν ηλεκτρονικά μητρώα αδειών οικονομικών φορέων και αποθηκών που ασχολούνται με τη διακίνηση υποκείμενων σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντων υπό καθεστώς αναστολής του ειδικού φόρου κατανάλωσης, καθώς και αδειών οικονομικών φορέων που διακινούν προϊόντα τα οποία έχουν ήδη τεθεί σε ανάλωση από τους πιστοποιημένους αποστολείς και τους πιστοποιημένους παραλήπτες.

2.5Προκειμένου να επιτευχθεί η ορθή λειτουργία του μηχανοργανωμένου συστήματος με τη διασφάλιση της αποθήκευσης πλήρων, επικαιροποιημένων και ακριβών δεδομένων, ο στόχος της πρότασης της Επιτροπής είναι η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 19 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 389/2012 του Συμβουλίου, με τον καθορισμό των πληροφοριών που πρέπει να εισάγονται στα εθνικά μητρώα των οικονομικών φορέων που διακινούν μόνον περιστασιακά υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα.

2.6Ειδικότερα, οι πληροφορίες αυτές αφορούν, τόσο για τους πιστοποιημένους αποστολείς όσο και για τους πιστοποιημένους παραλήπτες, την ποσότητα των προϊόντων, την ταυτότητα του οικονομικού φορέα στη λήξη της διακίνησης των προϊόντων και τη διάρκεια της προσωρινής πιστοποίησης.

2.7Η προτεινόμενη τροποποίηση δεν αποσκοπεί στον ορισμό ενός νέου κύκλου κατόχων άδειας για υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα, αλλά μάλλον συνδέει τις αποστολές σε ελεύθερη διακίνηση σε ένα κράτος μέλος πρωτίστως με τις ήδη ορισμένες έννοιες της «φορολογικής αποθήκης», του «εγγεγραμμένου παραλήπτη» και του «εγγεγραμμένου αποστολέα», συσχετίζοντάς τις με τα νέα καθεστώτα «πιστοποιημένου αποστολέα» και/ή «πιστοποιημένου παραλήπτη». Συνεπώς, η τροποποίηση επεκτείνει και βελτιώνει τις πληροφορίες που έχουν ήδη καταχωριστεί στην επίσημη βάση δεδομένων.

2.8Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 113 της ΣΛΕΕ, σύμφωνα με το οποίο «το Συμβούλιο, αποφασίζοντας ομόφωνα σύμφωνα με ειδική νομοθετική διαδικασία και μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, εκδίδει διατάξεις για την εναρμόνιση των νομοθεσιών περί των φόρων κύκλου εργασιών, των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των λοιπών εμμέσων φόρων, στον βαθμό που η εναρμόνιση αυτή είναι αναγκαία προκειμένου να εξασφαλιστεί η εγκαθίδρυση και η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να αποφευχθούν οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού».

2.9Η πρόταση δεν επηρεάζει τον προϋπολογισμό της ΕΕ και θα εφαρμοστεί από τις 13 Φεβρουαρίου 2023.

3.Γενικές και ειδικές παρατηρήσεις

3.1Όπως επισημάνθηκε σε προηγούμενες γνωμοδοτήσεις 2 , η ΕΟΚΕ στηρίζει πλήρως τη συνεχή επικαιροποίηση των κανόνων που επιτρέπουν επαρκή βαθμό διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών με στόχο τη διασφάλιση της πλήρους είσπραξης των φόρων και την αποτελεσματική καταπολέμηση της απάτης όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης.

3.2Επιπλέον, η ΕΟΚΕ στηρίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη όσον αφορά την καλύτερη δυνατή χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και των τεχνολογικά προηγμένων συστημάτων για τη βελτίωση της είσπραξης των φόρων και την καταπολέμηση της απάτης.

3.3Συνεπώς, η ΕΟΚΕ στηρίζει πλήρως την υπό αξιολόγηση πρόταση, στον βαθμό που συνεπάγεται τεχνικές προσαρμογές της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με τα εθνικά μητρώα για τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες με την πρόσφατη έγκριση και εφαρμογή της οδηγίας 2020/262.

3.4Η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να υπάρχει μια ολοκληρωμένη βάση δεδομένων, η οποία να καθιστά τις πληροφορίες που καλύπτονται από την πρόταση επαληθεύσιμες στο σύστημα ανταλλαγής δεδομένων σχετικά με τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (SEED). Με τον τρόπο αυτό, η παρακολούθηση των φορολογούμενων αποστολών και η ορθή εκπλήρωση κάθε φορολογικής επιβάρυνσης όσον αφορά τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης θα ενοποιηθούν και θα καταστούν πιο αποδοτικές και πιο διαφανείς.

3.5Η πρόταση φαίνεται ότι συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας, δεδομένου ότι το περιεχόμενο και η λειτουργία των εθνικών μητρώων σχετικά με τις πληροφορίες για τους εγγεγραμμένους αποστολείς και παραλήπτες που λειτουργούν περιστασιακά πρέπει να εναρμονιστούν μέσω ευρωπαϊκών κανόνων. Οι κανόνες αυτοί μπορούν να επιτύχουν πιο αποτελεσματικά τον κανονιστικό στόχο που επιδιώκει η Επιτροπή, σε σύγκριση με διάφορες εθνικές προσεγγίσεις. Από την άποψη αυτή, η επιλογή ενός κανονισμού που θα εγκριθεί δυνάμει του άρθρου 113 της ΣΛΕΕ φαίνεται ενδεδειγμένη.

3.6Η πρόταση ευθυγραμμίζεται επίσης με τις αρχές της αναλογικότητας, όπως αναπτύχθηκαν από τη νομολογία του ΔΕΕ και κατοχυρώνονται στη Συνθήκη. Πράγματι, το περιεχόμενο της πρότασης δεν υπερβαίνει όσα είναι αναγκαία για την επίτευξη του κανονιστικού στόχου που επιδιώκει η Επιτροπή, χωρίς να επηρεάζει αδικαιολόγητα τα συμφέροντα των ιδιωτικών επιχειρήσεων.

3.7Με άλλα λόγια, η πρόταση οδηγεί σε αποδεκτή αύξηση της διοικητικής επιβάρυνσης για τις εθνικές φορολογικές αρχές, η οποία δικαιολογείται από το τελικό αποτέλεσμα του να καταστεί το σύστημα ελέγχου που διενεργείται μέσω των μητρώων πιο ολοκληρωμένο, καθώς και πιο αποδοτικό και πιο διαφανές.

3.8Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τη σημασία της οργάνωσης και της διαχείρισης των εθνικών μητρώων, με σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ιδίως του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή όσον αφορά τις πληροφορίες που εισάγονται και υπόκεινται σε επεξεργασία στα μητρώα αυτά. Η επεξεργασία αυτών των δεδομένων δεν θα πρέπει να υπερβαίνει όσα είναι αναγκαία και αναλογικά για την προστασία των νόμιμων φορολογικών συμφερόντων των κρατών μελών, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας.

3.9Καθώς η προσαρμογή των μητρώων κατέστη αναγκαία μετά την έγκριση της οδηγίας 2020/262, η οποία προβλέπει τους ορισμούς του «πιστοποιημένου αποστολέα» και του «πιστοποιημένου παραλήπτη» (άρθρο 3) και τους πρόσθετους ορισμούς για τον «πιστοποιημένο αποστολέα ή τον πιστοποιημένο παραλήπτη που αποστέλλει ή παραλαμβάνει μόνον περιστασιακά υποκείμενα σε ειδικό φόρο κατανάλωσης προϊόντα» (άρθρο 35), η ΕΟΚΕ συνιστά στην Επιτροπή να διασφαλίσει επαρκή βαθμό εναρμόνισης στην ερμηνεία και την εφαρμογή των εννοιών αυτών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομοιογένεια των πληροφοριών που εισάγονται στα μητρώα που λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο.

3.10Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η πρόταση δεν θα έχει αντίκτυπο στον προϋπολογισμό της ΕΕ, αλλά, ταυτόχρονα, ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εξετάσουν και να παρακολουθήσουν προσεκτικά το κόστος εφαρμογής κατά τη διαδικασία προσαρμογής. Κατόπιν τούτου, εάν κριθεί αναγκαίο, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν επαρκείς πρόσθετες επενδύσεις στην τεχνολογία των πληροφοριών, εάν η διαδικασία προσαρμογής τονίσει την ανάγκη για πρόσθετες δαπάνες, προκειμένου να προστατευθεί πλήρως η ιδιωτική ζωή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των Ευρωπαίων πολιτών.

Βρυξέλλες, 27 Απριλίου 2021

Christa SCHWENG

Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

_____________

(1)      Βλ. τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα Διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, ΕΕ C 68 της 6.3.2012, σ. 45 .

(2)      Βλ. τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα Διοικητική συνεργασία στον τομέα των ειδικών φόρων κατανάλωσης, ΕΕ C 68 της 6.3.2012, σ. 45 .