ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΓΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ (χωρίς εκτίμηση επιπτώσεων)

Τίτλος της πρωτοβουλίας

Κανόνες βιολογικής παραγωγής — στοχευμένη τροποποίηση [κανονισμός (ΕΕ) 2018/848]

Επικεφαλής ΓΔ — Αρμόδια μονάδα

Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης — Μονάδα Β.4 — Βιολογικά

Πιθανό είδος πρωτοβουλίας

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα

Τέταρτο τρίμηνο του 2025

Συμπληρωματικές πληροφορίες

Βιολογική γεωργία — Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το παρόν έγγραφο δημοσιεύεται αποκλειστικά για ενημερωτικούς σκοπούς. Δεν προδικάζει την τελική απόφαση της Επιτροπής για τη δρομολόγηση ή μη της ανωτέρω πρωτοβουλίας ούτε το οριστικό της περιεχόμενο. Όλα τα στοιχεία της πρωτοβουλίας που περιγράφονται στο παρόν έγγραφο, συμπεριλαμβανομένου του χρονοδιαγράμματός της, ενδέχεται να αλλάξουν.

Α. Πολιτικό πλαίσιο, ορισμός του προβλήματος και έλεγχος επικουρικότητας

Πολιτικό πλαίσιο

Η βιολογική γεωργία αποτελεί βασικό μέρος της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Το ποσοστό των εκτάσεων βιολογικής καλλιέργειας, που καθορίζεται σε επίπεδο ΕΕ από το 1992, αυξάνεται σταθερά και ανέρχεται σήμερα στο 11 %. Οι καταναλωτές αγοράζουν όλο και περισσότερο βιολογικά τρόφιμα, τα οποία είναι αναγνωρίσιμα χάρη στο λογότυπο της ΕΕ και στην κοινή ετικέτα. Για να προωθήσει τον τομέα της βιολογικής παραγωγής, εκτός από τη χρηματοδοτική στήριξή του μέσω της ΚΓΠ, η Επιτροπή ανέπτυξε ένα σχέδιο δράσης της ΕΕ για την ανάπτυξη της βιολογικής παραγωγής, το οποίο παρακινεί τις χώρες της ΕΕ να αναπτύξουν τις δικές τους εθνικές στρατηγικές για τη βιολογική γεωργία. Πρόσφατα ο βασικός ρόλος της βιολογικής γεωργίας τονίστηκε περαιτέρω στο όραμα της Επιτροπής για τη γεωργία και τα τρόφιμα, που εγκρίθηκε το 2025 και επιβεβαιώνει επίσης τη σημασία της συνεχούς στήριξης του τομέα αυτού στο πλαίσιο της ΚΓΠ.

Η παραγωγή και η επισήμανση των βιολογικών προϊόντων διέπονται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/848, ο οποίος θεσπίζει τους λεπτομερείς κανόνες στους οποίους βασίζεται η βιολογική παραγωγή ως το υψηλότερο πρότυπο της ΕΕ για την περιβαλλοντικά βιώσιμη γεωργική παραγωγή. Ο κανονισμός αυτός καθορίζει υψηλά πρότυπα για τη βιολογική παραγωγή στην ΕΕ, τα οποία πρέπει να διατηρηθούν. Ωστόσο, για να διευκολυνθεί η ανάπτυξη και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα του τομέα της βιολογικής παραγωγής, και σύμφωνα με τον στόχο της απλούστευσης του κανονιστικού πλαισίου που επηρεάζει τους γεωργούς και ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα του αγροδιατροφικού τομέα, όπως υπογραμμίζεται στο όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα, είναι σημαντικό να επανεξεταστεί περιορισμένος αριθμός στοιχείων της ισχύουσας νομοθεσίας.

Πρόβλημα που επιδιώκει να αντιμετωπίσει η πρωτοβουλία

Για να καταστεί η βιολογική παραγωγή της ΕΕ πιο ανταγωνιστική και να εξασφαλιστούν σταθεροί κανόνες για το εμπόριο βιολογικών προϊόντων, απαιτείται στοχευμένη προσαρμογή των διατάξεων που ισχύουν για τον τομέα από το 2022 [κανονισμός (ΕΕ) 2018/848] ώστε να δημιουργηθεί ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα είναι αποτελεσματικότερο και ευκολότερο στην εφαρμογή.

Πρώτον, μετά τη δικαστική υπόθεση Herbaria II, είναι σημαντικό να διασφαλιστούν η σαφήνεια και η βεβαιότητα για τις επιχειρήσεις όσον αφορά τους κανόνες που ισχύουν για την εισαγωγή βιολογικών προϊόντων στο πλαίσιο του καθεστώτος ισοδυναμίας. Αυτό είναι επίσης αναγκαίο για να διασφαλιστεί ότι το λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ ενημερώνει αξιόπιστα τους καταναλωτές σχετικά με τους κανόνες και τη μέθοδο παραγωγής των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ.

Δεύτερον, είναι σημαντικό να αποφευχθούν πιθανές διαταραχές του εμπορίου βιολογικών προϊόντων με 11 ισοδύναμες τρίτες χώρες, για τις οποίες η προθεσμία αναγνώρισης προβλέπεται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2026. Πράγματι, η διακοπή των αντίστοιχων συστημάτων αναγνώρισης από τα οποία επωφελείται το σύνολο του τομέα βιολογικής παραγωγής της ΕΕ πρέπει να αποφευχθεί μέσω της παράτασης της εν λόγω προθεσμίας.

Τέλος, ενώ αναγνωρίζεται ότι ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 παρέχει μια στέρεη βάση για έναν αξιόπιστο και αναπτυσσόμενο τομέα βιολογικής παραγωγής στην ΕΕ, τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν επισημάνει επανειλημμένως κάποια στοιχεία του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου που προκαλούν περιττή πολυπλοκότητα. Η εξάλειψη αυτής της πολυπλοκότητας με στοχευμένο τρόπο έχει ως στόχο να καταστήσει τη βιολογική παραγωγή της ΕΕ πιο ανταγωνιστική και να μειώσει τον κανονιστικό φόρτο. Έχουν ήδη εντοπιστεί στοιχεία πολυπλοκότητας σε σχέση με:

·τους κανόνες ζωικής παραγωγής για τα ορτύκια, τον χρόνο αναμονής μετά την αλλοπαθητική κτηνιατρική αγωγή, τους ορνιθώνες για πάχυνση πουλερικών και την πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους για τα πουλερικά μέχρι μια ορισμένη ηλικία·

·τα προϊόντα καθαρισμού και απολύμανσης σε εγκαταστάσεις μεταποίησης και αποθήκευσης·

·τα κριτήρια επιλεξιμότητας για ομάδες επιχειρήσεων και μικροπωλητές μη συσκευασμένων βιολογικών προϊόντων.

Βάση για τη δράση της ΕΕ (νομική βάση και έλεγχος επικουρικότητας)

Νομική βάση

Το άρθρο 43 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί τη νομική βάση για την υποβολή πρότασης τροποποίησης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου από την Επιτροπή, σύμφωνα με το δικαίωμα πρωτοβουλίας της, όπως ορίζεται στο άρθρο 17 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πρακτική ανάγκη για δράση της ΕΕ

Οι κανόνες που διέπουν τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση θεσπίζονται σε κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, στο πλαίσιο συντρέχουσας αρμοδιότητας της ΕΕ και των κρατών μελών της. Ένα ενιαίο σύστημα βιολογικής παραγωγής σε επίπεδο ΕΕ είναι απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, διασφαλίζει την πρόσβαση των Ευρωπαίων καταναλωτών σε γνήσια βιολογικά τρόφιμα που παράγονται σε ολόκληρη την ΕΕ σύμφωνα με τα ίδια πρότυπα και επιτρέπει στην ΕΕ να υιοθετεί κοινή θέση στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Οι στόχοι του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848 απαιτούν εναρμονισμένη ενωσιακή προσέγγιση, η οποία είναι αποτελεσματικότερη από 27 εθνικά συστήματα. Όπως ορίζει το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΕΕ είναι σε θέση να παράσχει ένα τέτοιο ενιαίο πλαίσιο. Με τον τρόπο αυτόν θα εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις, θα διευκολυνθεί η ελεύθερη κυκλοφορία των βιολογικών προϊόντων και θα ενισχυθεί η θέση της ΕΕ στο διεθνές εμπόριο.

Β. Τι επιδιώκει να επιτύχει η πρωτοβουλία και πώς

Η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην παροχή βεβαιότητας σχετικά με τα βιολογικά προϊόντα που εισάγονται στο πλαίσιο του καθεστώτος ισοδυναμίας, διασφαλίζοντας σαφείς κανόνες σχετικά με το εμπόριο βιολογικών προϊόντων με τρίτες χώρες και την εμπιστοσύνη στο λογότυπο βιολογικής παραγωγής της ΕΕ. Οι στοχευμένες τροποποιήσεις θα αποσκοπούν στην εξάλειψη των περιττών επιβαρύνσεων και στην απλούστευση ορισμένων υπερβολικά περιοριστικών κανόνων παραγωγής όσον αφορά, για παράδειγμα, τους τομείς της ζωικής παραγωγής, τον καθαρισμό και την απολύμανση των εγκαταστάσεων μεταποίησης και αποθήκευσης, τη σύνθεση των ομάδων επιχειρήσεων και τους κανόνες για τους μικροπωλητές που αναφέρονται ανωτέρω. Η πρωτοβουλία επιδιώκει τη διατήρηση των πολύ υψηλών προτύπων βιολογικής γεωργίας της ΕΕ ενθαρρύνοντας την ανάπτυξή της.

Πιθανές επιπτώσεις

Η πρωτοβουλία αναμένεται να έχει στοχευμένες επιπτώσεις στον τομέα της βιολογικής παραγωγής, με οφέλη για τους γεωργούς, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Εκτός από την παροχή της αναγκαίας βεβαιότητας για τα βιολογικά προϊόντα που εισάγονται στο πλαίσιο καθεστώτων ισοδυναμίας και την παράταση της προθεσμίας για την αναγνώριση ισοδύναμων τρίτων χωρών, η πρωτοβουλία αναμένεται να ωφελήσει τον τομέα της βιολογικής παραγωγής και να μειώσει το κόστος και τον διοικητικό φόρτο. Η πρωτοβουλία μπορεί επίσης να διευκολύνει τις επενδύσεις, να οδηγήσει στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης στον τομέα της βιολογικής παραγωγής, ιδίως στις αγροτικές περιοχές, και να συμβάλει στην ανάπτυξη βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον γεωργικών πρακτικών. Ταυτόχρονα, θα έχει ελάχιστες επιπτώσεις στους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ.

Η πρωτοβουλία δεν αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα και την ισότητα. Ωστόσο, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της πρόσβασης των καταναλωτών σε βιολογικά προϊόντα. Θα συμβάλει επίσης στην επίτευξη διαφόρων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), συμπεριλαμβανομένου του ΣΒΑ 2: Μηδενική πείνα, του ΣΒΑ 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη, του ΣΒΑ 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή, και του ΣΒΑ 13: Δράση για το Κλίμα.

Μελλοντική παρακολούθηση

Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την πρόοδο και τις εξελίξεις στον τομέα σε σχέση με τις στοχευμένες τροποποιήσεις στις τακτικές συνεδριάσεις της με τα κράτη μέλη και τους εκπροσώπους των ενδιαφερόμενων μερών (ομάδα εμπειρογνωμόνων και ομάδα διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών για τη βιολογική παραγωγή). Όσον αφορά τις ισοδυναμίες με τρίτες χώρες, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να διασφαλίζει την κατάλληλη εποπτεία τους, όπως ορίζεται ήδη στο άρθρο 48 του κανονισμού (ΕΕ) 2018/848.

Γ. Βελτίωση της νομοθεσίας

Εκτίμηση επιπτώσεων

Δεδομένης της επείγουσας ανάγκης για ανάληψη δράσης, θα δημοσιευθεί έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο θα συνοδεύει την πρόταση. Το εν λόγω έγγραφο θα περιγράφει τα προτεινόμενα μέτρα και τις επιπτώσεις τους και θα παρουσιάζει τα στοιχεία που δικαιολογούν τα μέτρα με βάση τις εκτενείς παρατηρήσεις που συγκεντρώθηκαν μέσω στοχευμένων διαβουλεύσεων με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς και τις παρατηρήσεις σχετικά με την παρούσα πρόσκληση υποβολής στοιχείων. Τα προτεινόμενα μέτρα θα είναι στοχευμένα, δεν θα μεταβάλλουν τη συνολική λειτουργία της νομοθεσίας και δεν θα επηρεάζουν τους στόχους της νομοθεσίας για τα βιολογικά προϊόντα ούτε τους στόχους της ΚΓΠ. Η προσέγγιση αυτή διασφαλίζει μια αναλογική και αποτελεσματική διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενώ παράλληλα παρέχει διαφάνεια και λογοδοσία.

Στρατηγική διαβούλευσης

Η Επιτροπή ανταλλάσσει τακτικά πληροφορίες με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ συγκεντρώνει επίσης τις απόψεις τους σχετικά με πτυχές που θα μπορούσαν να τροποποιηθούν στη νομοθεσία για τα βιολογικά προϊόντα. Η πλατφόρμα «Fit for Future» (F4F) διατύπωσε επίσης γνώμη το 2024 σχετικά με την απλούστευση της νομοθεσίας για τα βιολογικά προϊόντα. Για να δώσει συνέχεια, το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο του 2025 η Επιτροπή ζήτησε τη γνώμη των κρατών μελών [ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη βιολογική παραγωγή (GREX)] και των ενδιαφερόμενων μερών [ομάδα διαλόγου με την κοινωνία των πολιτών για τη βιολογική γεωργία (CDG)] σχετικά με το θέμα αυτό, προκειμένου να λάβει παρατηρήσεις πρακτικού χαρακτήρα.

Στις 24 Σεπτεμβρίου 2025 πραγματοποιήθηκε συνδυασμένη συνεδρίαση των ομάδων GREX και CDG για να υποβληθεί ο κανονισμός (ΕΕ) 2018/848 σε προσομοίωση ακραίων καταστάσεων. Τον Νοέμβριο του 2025 έχει προγραμματιστεί διάλογος σχετικά με την εφαρμογή της πολιτικής για τα βιολογικά προϊόντα υπό την προεδρία του επιτρόπου Γεωργίας και Τροφίμων Christophe Hansen.

Τέλος, πραγματοποιήθηκαν επίσης διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τη βιολογική γεωργία. Οι διαβουλεύσεις αυτές επικεντρώθηκαν στην απλούστευση πτυχών της βιολογικής γεωργίας στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ). Η παρούσα πρωτοβουλία βασίζεται στα κριτήρια της συνάφειας, της αναλογικότητας και της καταλληλότητας για τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Οι συμμετέχοντες στην παρούσα πρόσκληση υποβολής στοιχείων καλούνται να υποβάλουν αντικειμενικές πληροφορίες και τεκμηριωμένα στοιχεία (ποσοτικά ή ποιοτικά) σχετικά με τη μέτρηση της μείωσης του φόρτου και του κόστους και οφέλους όσον αφορά τις προαναφερθείσες πτυχές. Καλούνται επίσης να διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με άλλες πτυχές του νομοθετικού πλαισίου για τη βιολογική παραγωγή που θα μπορούσαν να απλουστευθούν. Όλες οι δραστηριότητες διαβούλευσης, συμπεριλαμβανομένων των απαντήσεων στην παρούσα πρόσκληση υποβολής στοιχείων, θα ενοποιηθούν στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει τη νομική πρότασή της.