Διασφάλιση της τήρησης των κανόνων ανταγωνισμού από τις συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας

Οι συμφωνίες αδειών εκμετάλλευσης που περιορίζουν τον ανταγωνισμό είναι αντίθετες προς τους κανόνες ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Ωστόσο, οι εν λόγω συμφωνίες μπορούν επίσης να έχουν θετικές επιπτώσεις που υπεραντισταθμίζουν τα περιοριστικά αποτελέσματα τους στον ανταγωνισμό. Ένας νέος κανονισμός «απαλλαγής κατά κατηγορία»* καθώς και κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν τις συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας* δημιουργούν έναν χώρο βεβαιότητας για πολλές συμφωνίες αδειών εκμετάλλευσης.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 316/2014 της Επιτροπής, της 21ης Μαρτίου 2014, σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 101 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες συμφωνιών μεταφοράς τεχνολογίας.

ΣΥΝΟΨΗ

Δυνάμει του δικαίου περί διανοητικής ιδιοκτησίας, εκχωρούνται ορισμένα αποκλειστικά δικαιώματα στους κατόχους δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Αυτά τους επιτρέπουν να προστατεύονται από παράνομη χρήση της διανοητικής ιδιοκτησίας τους καθώς επίσης να εκμεταλλεύονται την ιδιοκτησία τους, κυρίως παραχωρώντας άδειες εκμετάλλευσης για αυτήν σε τρίτους. Οι συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας αφορούν την παραχώρηση αδειών εκμετάλλευσης τεχνολογίας και μπορεί να είναι διμερείς ή πολυμερείς («κοινοπραξία εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνιών»*).

Τον Μάρτιο του 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία σχετικά με τις συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας (AKMT), ο οποίος αντικατέστησε ένα κείμενο του 2004. Ο εν λόγω κανονισμός αποσαφηνίζει τον τρόπο εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ περί ανταγωνισμού (εν προκειμένω, το άρθρο 101 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) σε ορισμένες κατηγορίες συμφωνιών αδειών εκμετάλλευσης καθώς και τα κριτήρια αξιολόγησης αυτών των συμφωνιών. Όπως και οι προηγούμενες πράξεις, συνοδεύεται από κατευθυντήριες γραμμές που παρέχουν καθοδήγηση για την εφαρμογή των κανόνων.

Πεδίο εφαρμογής και εξαιρέσεις

Ο AKMT απαλλάσσει τις συμφωνίες αδειών εκμετάλλευσης μεταξύ εταιρειών που διαθέτουν περιορισμένη ισχύ στην αγορά (δηλαδή μερίδιο αγοράς μικρότερο από 20 % για συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών και 30 % για συμφωνίες μεταξύ μη ανταγωνιστών) και οι οποίες πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Οι εν λόγω συμφωνίες θεωρείται ότι δεν διαθέτουν αντιανταγωνιστικούς περιορισμούς ή ότι, εάν διαθέτουν, τα θετικά αποτελέσματα υπεραντισταθμίζουν τα αρνητικά και, επομένως, δεν αντιβαίνουν στους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ.

Ο AKMT εφαρμόζεται μόνο στις συμφωνίες έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α), εφόσον δεν ισχύουν οι συγκεκριμένοι κανονισμοί απαλλαγής κατά κατηγορία για τις συμφωνίες Ε&Α και για τις συμφωνίες εξειδίκευσης*.

Ο ΑΚΤΜ εφαρμόζεται μόνο σε διμερείς συμφωνίεςεπίσης, οι κατευθυντήριες γραμμές καλύπτουν τις κοινοπραξίες εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνιών.

Κύριες αλλαγές που καθιερώθηκαν:

• νέα δοκιμή ώστε να καθορίζεται εάν ορισμένες ρήτρες σε μια συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας (ιδίως σχετικά με αγορές πρώτων υλών ή εξοπλισμό δικαιοπάροχου ή τη χρήση του εμπορικού σήματος δικαιοπάροχου) απαλλάσσονται από το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ, μαζί με την ίδια τη συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας·
• οι περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων* μεταξύ δικαιοδόχων προστίθενται στον κατάλογο των περιορισμών ιδιαίτερης σοβαρότητας που απαριθμούνται στο άρθρο 4 (πρακτικές που θεωρούνται τόσο σοβαρές που, μαζί με την υπόλοιπη συμφωνία εντός της οποίας βρίσκονται, αποκλείονται από τον «ασφαλή λιμένα» ενός κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία), και δεν μπορούν ποτέ να αποτελέσουν αντικείμενο απαλλαγής από τον ΑΚΤΜ·
• όλες οι αποκλειστικές υποχρεώσεις επανεκχώρησης* τοποθετούνται εκτός του«ασφαλούς λιμένα»του ΑΚΤΜ (οι μη αποκλειστικές υποχρεώσεις επανεκχώρησης, ωστόσο, εξακολουθούν να καλύπτονται)·
• οι ρήτρες καταγγελίας που επιτρέπουν στον δικαιοπάροχο να καταγγείλει τη συμφωνία παραχώρησης εάν ο αντισυμβαλλόμενος αμφισβητεί την εγκυρότητα της παραχωρούμενης τεχνολογίας θα τοποθετούνται εκτός του «ασφαλούς λιμένα» του ΑΚΤΜ.

Εφαρμογή

Οι νέοι κανόνες εφαρμόζονται όχι μόνο στις συμφωνίες που συνάπτονται μετά τη έναρξη ισχύος του (1η Μαΐου 2014). Οι συμφωνίες υπό το προηγούμενο καθεστώς έπρεπε να προσαρμοστούν στους νέους κανόνες έως τις 30 Απριλίου 2015.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

*Συμφωνία μεταφοράς τεχνολογίας: συμφωνία που διέπει τη μεταφορά ικανοτήτων, τεχνολογίας, τεχνικών ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους αντισυμβαλλομένους.

* Απαλλαγή κατά κατηγορία: δυνάμει των εν λόγω κανονισμών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να χαρακτηρίσει συγκεκριμένες κατηγορίες κρατικών ενισχύσεων συμβατές με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εάν πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτό τις απαλλάσσει από την απαίτηση πρότερης κοινοποίησης και έγκρισης από την Επιτροπή.

* Κοινοπραξίες εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνιών: συμφωνία ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους κατόχους διπλώματος ευρεσιτεχνίας με σκοπό παραχώρηση άδειας εκμετάλλευσης για μία ή περισσότερες από τις ευρεσιτεχνίες τους, αναμεταξύ τους ή προς τρίτους.

* Συμφωνίες εξειδίκευσης: αυτές αποσκοπούν στην προώθηση της συνεργασίας ανάμεσα σε εταιρείες στον τομέα εξειδίκευσης της παραγωγής αγαθών και παροχής υπηρεσιών.

* Περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων: οι παθητικές πωλήσεις πραγματοποιούνται όταν ένας αντισυμβαλλόμενος ανταποκρίνεται στη ζήτηση που εκφράζεται αυτοβούλως από μεμονωμένους πελάτες.

* Υποχρεώσεις επανεκχώρησης: σε μια συμφωνία άδειας εκμετάλλευσης, μπορεί να ζητηθεί από δικαιοδόχο να κοινολογήσει και να μεταφέρει όλες τις βελτιώσεις που έχουν συντελεστεί (συμπεριλαμβανομένης της αποκτηθείσας τεχνογνωσίας) στην παραχωρούμενη τεχνολογία κατά τη διάρκεια της περιόδου παραχώρησης της άδειας εκμετάλλευσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής - Κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συμφωνίες μεταφοράς τεχνολογίας (Επίσημη Εφημερίδα C 89 της 28.3.2014, σ. 3-50).

τελευταία ενημέρωση 29.07.2015