24.8.2017   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 218/19

(1)

Με επιστολή της 16ης Ιουλίου 2010 (έγγραφο αριθ. 565828), η Míla ehf. (εφεξής «Míla» ή «η καταγγέλλουσα») υπέβαλε στην Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ (εφεξής «η Αρχή») καταγγελία σχετικά με εικαζόμενη παράνομη κρατική ενίσχυση που χορήγησε το Υπουργείο Εξωτερικών στην Ισλανδία μέσω μισθώσεων για τη χρήση και τη λειτουργία δύο οπτικών ινών που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως από τον Οργανισμό Βορειοατλαντικού συμφώνου (εφεξής «ΝΑΤΟ»). Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας την οποία διεξήγαγε, η Αρχή εξέδωσε στις 21 Νοεμβρίου 2012 την απόφαση αριθ. 410/12/COL, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η μίσθωση μεταξύ του οργανισμού άμυνας του Υπουργείου Εξωτερικών στην Ισλανδία και της Og fjarskipti hf. (νυν «Fjarskipti hf.», αλλά εφεξής αναφερόμενη ως «Vodafone Ισλανδίας» ή «Vodafone») (2), η οποία συνήφθη την 1η Φεβρουαρίου 2010 για τη χρήση και τη λειτουργία οπτικής ίνας, δεν συνιστούσε κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (3).

(2)

Στις 19 Φεβρουαρίου 2013 η Míla υπέβαλε προσφυγή στο Δικαστήριο ΕΖΕΣ για την ακύρωση της απόφασης αριθ. 410/12/COL. Με την απόφασή του της 27ης Ιανουαρίου 2014 στην υπόθεση E-1/13, το Δικαστήριο της ΕΖΕΣ ακύρωσε την απόφαση της Αρχής (4).

(3)

Στις 16 Ιουλίου 2014 η Αρχή εξέδωσε την απόφαση αριθ. 299/14/COL για την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 του μέρους I του πρωτοκόλλου 3 και κάλεσε τις ισλανδικές αρχές καθώς και τα ενδιαφερόμενα μέρη να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους.

(4)

Η Αρχή έλαβε παρατηρήσεις από τις ισλανδικές αρχές (έγγραφα αριθ. 722921-722923), καθώς και παρατηρήσεις τρίτων εκ μέρους της Míla (έγγραφο αριθ. 729699), της Vodafone (έγγραφο αριθ. 723556) και ενός ιδιώτη (έγγραφο αριθ. 729917), τις οποίες διαβίβασε στις ισλανδικές αρχές παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να τις σχολιάσουν και έλαβε τις παρατηρήσεις τους (έγγραφα αριθ. 744468-744471 και αριθ. 753302-753303).

(5)

Στις 15 Αυγούστου 2007, η ισλανδική κυβέρνηση ανέλαβε τον πλήρη έλεγχο της λειτουργίας της υπηρεσίας ραδιοεντοπισμού (Ratsjárstofnun) (5), η οποία λειτουργούσε έως τότε υπό την αιγίδα των αρχών των ΗΠΑ. Η υπηρεσία ραδιοεντοπισμού εκμεταλλευόταν κατά το παρελθόν τρεις από τις οκτώ οπτικές ίνες του καλωδίου, μήκους περίπου 1 850 km, το οποίο περιβάλλει την Ισλανδία και τη βορειοδυτική της περιφέρεια (6). Η εξέλιξη αυτή προσέφερε στην ισλανδική κυβέρνηση νέες προοπτικές για την αξιοποίηση μίας ή περισσοτέρων εκ των τριών οπτικών ινών για άλλη χρήση.

(6)

Οι ισλανδικές αρχές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τη μία από τις ίνες για το ισλανδικό σύστημα αεράμυνας («IADS») και για τις ασφαλείς κυβερνητικές τηλεπικοινωνίες. Επιπλέον, οι αρχές αποφάσισαν ότι θα ήταν σκόπιμο το κρατικό κέντρο εμπορίου (Ríkiskaup) να προκηρύξει διαγωνισμό ανάθεσης σύμβασης για τη χρήση και τη λειτουργία των άλλων δύο ινών (7).

(7)

Τα λεπτομερή στοιχεία της πρόσκλησης υποβολής προσφορών περιλαμβάνονται στην περιγραφή του έργου την οποία συνέταξε το Ríkiskaup (8). Σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο, το Ríkiskaup προκήρυξε διαγωνισμό, εξ ονόματος του οργανισμού άμυνας του Υπουργείου Εξωτερικών, για τη χρήση και τη λειτουργία δύο εκ των τριών οπτικών ινών προς μίσθωση από δύο μη συνδεδεμένα μέρη, με σκοπό τη διαπραγμάτευση σύμβασης μίσθωσης διάρκειας δέκα ετών.

(8)

Σύμφωνα με την προκήρυξη του διαγωνισμού, το καλώδιο οπτικών ινών, μήκους περίπου 1 850 km, παραμένει άθικτο μεταξύ των υφιστάμενων 16 τερματικών σημείων (σύμφωνα με στοιχεία της ημερομηνίας προκήρυξης του διαγωνισμού) και διέρχεται από τηλεφωνικά κέντρα και άλλες εγκαταστάσεις τηλεπικοινωνιών κατά την κυκλική διαδρομή του γύρω από την Ισλανδία. Τα τηλεφωνικά κέντρα και οι λοιπές εγκαταστάσεις τηλεπικοινωνιών ανήκουν, στην πλειονότητά τους, στην κυριότητα της Míla και τελούν υπό την εποπτεία της. Σύμφωνα με το σημείο 2.3 της προκήρυξης του διαγωνισμού, η προτεινόμενη μίσθωση δεν θα περιλαμβάνει υποδομές για τον εξοπλισμό του μισθωτή. Ο μισθωτής αναλαμβάνει την ευθύνη για την απόκτηση των απαιτούμενων υποδομών για τον εξοπλισμό του ή τυχόν άλλων υποδομών που είναι αναγκαίες για τη χρήση των ινών. Κατά συνέπεια, ο μισθωτής είναι υπεύθυνος για την εξασφάλιση της πρόσβασης στις υποδομές και στα τερματικά σημεία όπου σκοπεύει να συνδέσει τον εξοπλισμό του με το καλώδιο της οπτικής ίνας. Σε περίπτωση που ο μισθωτής χρειαστεί να αγοράσει ή να μισθώσει υποδομές για τον εξοπλισμό του, συμπληρωματικές συνδέσεις ή άλλα στοιχεία, οι σχετικές δαπάνες θα βαρύνουν τον μισθωτή. Ο μισθωτής αναλαμβάνει την ευθύνη για κάθε επικοινωνία με τους ιδιοκτήτες των υποδομών, δεδομένου ότι ο εκμισθωτής δεν αποτελεί ούτε μεσάζοντα ούτε πάροχο οποιουδήποτε είδους υποδομών, αλλά ούτε και εγγυάται στον μισθωτή ότι θα έχει πρόσβαση σε υποδομές στα σημεία σύνδεσης ή αλλού. Ο μισθωτής δύναται να προσθέσει στην οπτική ίνα νέα τερματικά σημεία, αλλά αυτό πρέπει να γίνει κατόπιν διαβούλευσης με τον εκμισθωτή και άλλους συνιδιοκτήτες της ίνας. Ο μισθωτής αναλαμβάνει όλες τις δαπάνες που συνδέονται με την προσθήκη νέων τερματικών σημείων. Προβλέπονται λεπτομερείς απαιτήσεις ώστε να διασφαλιστεί η επιμελής προετοιμασία της πρόσβασης του μισθωτή στο καλώδιο και της προσθήκης τερματικών σημείων, καθώς και η εκτέλεσή τους με επαγγελματικό τρόπο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αδιάλειπτη χρήση του καλωδίου από τους λοιπούς χρήστες.

(9)

Όσον αφορά το τέλος μίσθωσης, στην πρόσκληση υποβολής προσφορών ορίζεται ελάχιστο τέλος μίσθωσης 19 000 000 ISK ετησίως για κάθε ίνα, ώστε να διασφαλίζεται η κάλυψη του κόστους λειτουργίας και συντήρησης των οπτικών ινών (9). Η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή προσφορών και για την αποσφράγιση των προσφορών ήταν η 19η Ιουνίου 2008.

(10)

Η αξιολόγηση των προσφορών βασίστηκε στα ακόλουθα κριτήρια:

Πίνακας 1

Κριτήρια ανάθεσης στο πλαίσιο του διαγωνισμού

(11)

Ο διαγωνισμός είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη πέντε προσφορών από τέσσερις ανεξάρτητες επιχειρήσεις, όπως παρουσιάζεται συνοπτικά στον πίνακα 2 κατωτέρω. Οι δύο από τις προσφορές αυτές ήταν εναλλακτικές προσφορές:

Πίνακας 2

Υποβληθείσες προσφορές στο πλαίσιο του διαγωνισμού

(12)

Η αξιολόγηση των προσφορών που υποβλήθηκαν πραγματοποιήθηκε από το Ríkiskaup, κατόπιν σχετικής εκτίμησης την οποία διενήργησε η ανεξάρτητη εταιρεία συμβούλων Mannvit. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ríkiskaup και της Mannvit, κρίθηκε ότι και οι τέσσερις εταιρείες που υπέβαλαν προσφορές πληρούσαν την απαίτηση της τεχνικής ικανότητας για την εκτέλεση του έργου, καθώς και τις γενικές απαιτήσεις που καθορίζονταν στην πρόσκληση υποβολής προσφορών σχετικά με την προσωπική και οικονομική κατάσταση των υποψηφίων για την ανάθεση του έργου. Ωστόσο, η Mannvit διατύπωσε επιφύλαξη σχετικά με την πρόταση της Hringiðan. Σύμφωνα με την εν λόγω πρόταση, την εκτέλεση του έργου θα αναλάμβανε μια επιχείρηση την οποία επρόκειτο να συστήσει η Hringiðan. Η Mannvit έκρινε ότι δεν ήταν δυνατόν να εκτιμηθεί η ικανότητα –τόσο η τεχνική όσο και η οικονομική– της συγκεκριμένης επιχείρησης, η οποία δεν είχε ακόμη συσταθεί εκείνη την περίοδο. Σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, συνεπώς, η προσφορά της Hringiðan μπορούσε να αποκλειστεί. Η Mannvit προέβη σε προσομοίωση των επιπτώσεων που θα είχε ο αποκλεισμός της προσφοράς της Hringiðan στο αποτέλεσμα του διαγωνισμού, αλλά διαπίστωσε ότι δεν είχε κανέναν αντίκτυπο καθώς η προσφορά της Hringiðan δεν συγκαταλεγόταν μεταξύ των δύο κορυφαίων προσφορών και, ως εκ τούτου, ήταν σε κάθε περίπτωση ανεπιτυχής.

(13)

Όπως παρουσιάζεται στον πίνακα 2, οι δύο εταιρείες με την υψηλότερη βαθμολογία με βάση τα κριτήρια ανάθεσης ήταν η Fjarski ehf. (92,18 μόρια) και η Vodafone (89,67 μόρια). Ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με τις δύο αυτές εταιρείες. Λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ισλανδία, η οποία άρχισε να επιδεινώνεται το φθινόπωρο του 2008, οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν μόλις στα τέλη του 2009 και ολοκληρώθηκαν τελικά στις αρχές του 2010. Ωστόσο, η Fjarski ehf. αποφάσισε να αποσυρθεί από το έργο. Κατά συνέπεια, διεξήχθησαν διαπραγματεύσεις για σύμβαση μίσθωσης με τη Vodafone για μία μόνο εκ των δύο ινών.

(14)

Η σύμβαση, η οποία συνήφθη την 1η Φεβρουαρίου 2010 μεταξύ της Vodafone και του ισλανδικού οργανισμού άμυνας («Varnarmálastofnun»), προβλέπει τη χρήση οπτικής ίνας που περιλαμβάνεται στο καλώδιο οκτώ οπτικών ινών, μήκους περίπου 1 850 km, το οποίο περιβάλλει την Ισλανδία. Το ετήσιο μίσθωμα ανέρχεται σε 19 150 000 ISK (μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), αναπροσαρμοζόμενο βάσει του δείκτη κόστους κατασκευής από τον Ιούνιο του 2008. Η σύμβαση είναι δεκαετούς διάρκειας.

(15)

Στη σύμβαση αναφέρεται ότι η επίμαχη ίνα ήταν καταγεγραμμένη στον κατάλογο απογραφομένων ειδών του ΝΑΤΟ. Δυνάμει του άρθρου 16 του νόμου αριθ. 34/2008 περί εθνικής άμυνας, ο εκμισθωτής δικαιούτο, εξ ονόματος του κράτους και του ΝΑΤΟ, να συνάψει σύμβαση μίσθωσης για τη χρήση υποδομών αυτού του είδους. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη των διεθνών δεσμεύσεων της Ισλανδίας, η σύμβαση αυτή έπρεπε να περιλαμβάνει ρήτρα βάσει της οποίας να επιτρέπεται στον εκμισθωτή να αναλάβει τον έλεγχο των αναφερομένων υποδομών χωρίς πρότερη ειδοποίηση σε καιρό πολέμου. Σχετικές διατάξεις προς τούτο παρατίθενται στο άρθρο 8 της σύμβασης.

(16)

Στη σύμβαση επαναλαμβάνεται η διάταξη του διαγωνισμού σύμφωνα με την οποία ο εν λόγω διαγωνισμός δεν περιλαμβάνει υποδομές για τον εξοπλισμό του μισθωτή. Ο μισθωτής αναλαμβάνει την ευθύνη για την απόκτηση των απαιτούμενων υποδομών για τον εξοπλισμό του ή τυχόν άλλων υποδομών που είναι αναγκαίες ώστε να είναι σε θέση να χρησιμοποιεί τις ίνες. Κατά συνέπεια, ο μισθωτής είναι υπεύθυνος για την εξασφάλιση της πρόσβασης στις υποδομές και στα σημεία σύνδεσης όπου σκοπεύει να συνδέσει τον εξοπλισμό του με το καλώδιο της οπτικής ίνας. Σε περίπτωση που ο μισθωτής χρειαστεί να αγοράσει ή να μισθώσει υποδομές για τον εξοπλισμό του, συμπληρωματικές συνδέσεις ή άλλα στοιχεία, οι σχετικές δαπάνες θα βαρύνουν τον μισθωτή. Ο μισθωτής είναι υπεύθυνος για κάθε επικοινωνία με τους ιδιοκτήτες του καλωδίου ή των υποδομών.

(17)

Η καταγγελία της Míla αφορά την προαναφερόμενη σύμβαση, η οποία συνήφθη βάσει του διαγωνισμού την 1η Φεβρουαρίου 2010 μεταξύ του ισλανδικού οργανισμού άμυνας και του φορέα εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών Vodafone. Η καταγγέλλουσα υποστηρίζει ότι η ανατεθείσα σύμβαση συνεπάγεται κρατική ενίσχυση υπό τη μορφή μισθώματος για τη χρήση της οπτικής ίνας σε τιμή σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που θα θεωρούσε αποδεκτή ένας ιδιώτης επενδυτής στην οικονομία της αγοράς.

(18)

Προς επίρρωση του ισχυρισμού της, η Míla προέβαλε κατά κύριο λόγο τα ακόλουθα επιχειρήματα (11):

(19)

Με επιστολή της 19ης Σεπτεμβρίου 2012, η καταγγέλλουσα υπέβαλε περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τους ισχυρισμούς της περί χορήγησης κρατικής ενίσχυσης υπέρ της Vodafone. Η καταγγέλλουσα επέστησε κυρίως την προσοχή στο νέο τιμολόγιο που εξέδωσε η επιχείρηση Orkufjarskipti  (13) για το μίσθωμα ενός καλωδίου οπτικών ινών (14). Στο εν λόγω τιμολόγιο ορίζεται το μίσθωμα για καθεμία από τις οπτικές ίνες ενός καλωδίου έξι οπτικών ινών υπό τη μορφή μηνιαίου μισθώματος, εκφρασμένου σε ISK ανά χιλιόμετρο καλωδίου (15). Από το γινόμενο της αξίας του τιμολογίου επί το μήκος του καλωδίου, το οποίο είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία της σύμβασης μίσθωσης με τη Vodafone, περίπου 1 850 km, η καταγγέλλουσα συνάγει το συμπέρασμα ότι το μίσθωμα για οπτική ίνα αυτού του μήκους θα έπρεπε να ανέρχεται, βάσει του τιμολογίου, στο ποσό των 107 137 200 ISK ετησίως.

(20)

Στην απάντησή τους στην καταγγέλλουσα, οι ισλανδικές αρχές υποστήριξαν ότι η μίσθωση των οπτικών ινών του ΝΑΤΟ δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, επειδή η ανάθεση της σύμβασης δεν συνεπάγεται οικονομικό πλεονέκτημα για τον μισθωτή που να υπερβαίνει τους όρους της αγοράς, δεν εμπεριέχει χρήση κρατικών πόρων και δεν νοθεύει ούτε απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό.

(21)

Εν προκειμένω, οι ισλανδικές αρχές επικαλούνται ένα υπόμνημα του Υπουργείου Εξωτερικών, της 7ης Μαΐου 2008, σχετικά με την προτεινόμενη μίσθωση των οπτικών ινών του ΝΑΤΟ. Στο υπόμνημα επεξηγείται σε γενικές γραμμές η προτεινόμενη διαδικασία διαγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων των λεπτομερών όρων της πρόσκλησης υποβολής προσφορών και των κριτηρίων επιλογής των επιλέξιμων μισθωτών μεταξύ των υποψηφίων. Στόχοι του έργου ήταν η μείωση των δαπανών συντήρησης και λειτουργίας των οπτικών ινών του ΝΑΤΟ, η αύξηση της δημόσιας ευρυζωνικής πρόσβασης και η ενθάρρυνση του ανταγωνισμού όσον αφορά τη διαβίβαση δεδομένων στην εγχώρια αγορά. Οι ισλανδικές αρχές θεωρούν ότι η μίσθωση των δύο ινών δεν συνιστά μέτρο κρατικής ενίσχυσης. Επισημαίνουν περαιτέρω ότι το έργο θα ευνοούσε την υλοποίηση κυβερνητικών πολιτικών σχετικά με τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών και την κοινωνία της πληροφορίας. Επρόκειτο επίσης να καταστήσει δυνατό τον ανταγωνισμό σε επίπεδο υποδομών στην αγορά μισθωμένων γραμμών, σε τομείς στους οποίους δεν υπήρχε τότε ανταγωνισμός, στοιχείο που θα συνεπαγόταν, με τη σειρά του, μεγαλύτερο ανταγωνισμό στις αγορές επόμενου σταδίου, όπως η αγορά ευρυζωνικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας.

(22)

Όσον αφορά τον ισχυρισμό της καταγγέλλουσας ότι η ίνα ανήκε στην ιδιοκτησία του ισλανδικού κράτους και ότι το μίσθωμα θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνει τις πάγιες δαπάνες που συνδέονται με την κατασκευή, την ανανέωση και την απόσβεση των καλωδίων, οι ισλανδικές αρχές παρείχαν διευκρινίσεις σχετικά με το καθεστώς κυριότητας και το κόστος κατασκευής. Επισημαίνουν ότι η εγκατάσταση του καλωδίου χρηματοδοτήθηκε από το ΝΑΤΟ και όχι από το ισλανδικό κράτος. Επιπλέον, το καλώδιο ήταν καταγεγραμμένο στον κατάλογο απογραφομένων ειδών του οργανισμού, και οι τρεις από τις οκτώ ίνες προορίζονταν για χρήση στο πλαίσιο των επιχειρήσεων των αμερικανικών δυνάμεων στην Ισλανδία. Μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από την Ισλανδία το 2006 και το 2007, η χρήση των τριών οπτικών ινών πέρασε στον έλεγχο του ισλανδικού κράτους, υπό το λεγόμενο καθεστώς της «χώρας υποδοχής, χώρας χρήσης», επί τη βάσει γραπτής συμφωνίας με το ΝΑΤΟ. Παρότι οι ισλανδικές αρχές ανέλαβαν τη λειτουργική διαχείριση των ινών, οι εν λόγω ίνες εξακολουθούν να υπόκεινται σε διάφορα αποκλειστικά δικαιώματα του ΝΑΤΟ. Οι τρεις οπτικές ίνες δεν ανήκουν στην κυριότητα του ισλανδικού κράτους. Εφόσον η αμυντική συμφωνία μεταξύ της Ισλανδίας και των ΗΠΑ είναι σε ισχύ, οι τρεις ίνες αποτελούν ιδιοκτησία του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ κατέχει δικαιώματα προτεραιότητας για τη χρήση των ινών. Τυχόν έσοδα από μισθώματα προερχόμενα από τις ίνες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τη λειτουργία και τη συντήρηση των περιουσιακών στοιχείων του ΝΑΤΟ. (16) Αυτό σημαίνει ειδικότερα ότι, σε περίπτωση που προκύψουν έσοδα τα οποία υπερβαίνουν το ύψος των εν λόγω δαπανών, η Ισλανδία δεν μπορεί να τα παρακρατήσει αλλά υποχρεούται να τα μεταβιβάσει στο ΝΑΤΟ.

(23)

Το ΝΑΤΟ επένδυσε αρχικά στην εγκατάσταση του καλωδίου οπτικών ινών και ανέλαβε την κάλυψη των αντίστοιχων δαπανών. Η συντήρηση και η λειτουργία των ινών αποτελούν μέρος των υποχρεώσεων της Ισλανδίας ως μέλους του ΝΑΤΟ και δεν είναι προαιρετικές. Σύμφωνα με τις ισλανδικές αρχές, η καταγγέλλουσα εσφαλμένως ισχυρίζεται ότι εφόσον οι δύο εκ των οπτικών ινών χρησιμοποιούνταν ενεργά για το ισλανδικό σύστημα αεράμυνας (IADS), το κράτος έπρεπε να επενδύσει ποσό ύψους 250 εκατ. ISK προκειμένου καταστήσει τη μία εκ των οπτικών ινών διαθέσιμη και ελεύθερη προς χρήση για τον τελικό πλειοδότη. Η αρχική πρόθεση ήταν να εκμισθωθούν δύο ίνες. Η εκτίμηση του κόστους για τη διάθεση και των δύο ινών προς εμπορική χρήση ήταν 20-65 εκατ. ISK. Δεδομένου ότι ο ένας από τους δύο τελικούς πλειοδότες απέσυρε την προσφορά του, χρειαζόταν πλέον να καταστεί διαθέσιμη μόνο μία ίνα. Κατά συνέπεια, το κόστος ήταν πλέον πολύ χαμηλότερο από το αρχικά εκτιμώμενο κόστος και μακράν χαμηλότερο από το μίσθωμα το οποίο κατέβαλλε η Vodafone για την οπτική ίνα. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το σημείο 1.2.4 της πρόσκλησης υποβολής προσφορών του Απριλίου του 2008, το κόστος που βάρυνε το ισλανδικό κράτος για τη λειτουργία και τη συντήρηση καθεμίας εκ των δύο οπτικών ινών που επρόκειτο να εκμισθωθούν είχε εκτιμηθεί σε περίπου 19 000 000 ISK ετησίως (17).

(24)

Κατά την άποψη των ισλανδικών αρχών, ως αποτέλεσμα της επιτυχούς πρόσκλησης υποβολής προσφορών, το μέτρο δεν εμπεριέχει καμία μορφή κρατικής χρηματοδότησης. Απεναντίας, τα μέτρα παράγουν έσοδα για το κράτος από την εκμίσθωση οπτικών ινών, τις οποίες το κράτος θα έπρεπε διαφορετικά να συνεχίσει να συντηρεί μέσω κρατικών πόρων. Επιπλέον, οι ισλανδικές αρχές επισημαίνουν ότι η ύπαρξη περιορισμών, οι οποίοι απορρέουν από το καθεστώς κυριότητας του ΝΑΤΟ και την προτεραιότητα του ΝΑΤΟ ως προς τη χρήση των οπτικών ινών σε καιρό πολέμου, σημαίνει ότι η τιμή ήταν ενδεχομένως χαμηλότερη από εκείνη που θα οριζόταν εάν δεν υπήρχαν οι εν λόγω περιορισμοί. Ο παράγοντας αυτός θα επηρέαζε όλους τους προσφέροντες κατά τον ίδιο τρόπο και, λόγω του γεγονότος αυτού, η αγοραία τιμή έπρεπε να προσαρμοστεί καταλλήλως (18).

(25)

Οι ισλανδικές αρχές είναι της άποψης ότι ούτε η εφαρμογή του κριτηρίου ανάθεσης σχετικά με την τόνωση του ανταγωνισμού ούτε ο εικαζόμενος ουσιαστικός αποκλεισμός μιας επιχείρησης που κατέχει μονοπωλιακή θέση στην αγορά θα μπορούσαν, αυτές καθαυτές, να οδηγήσουν στο συμπέρασμα ότι το μέτρο νοθεύει τον ανταγωνισμό ή παρέχει πλεονέκτημα υπέρ μιας επιχείρησης. Σύμφωνα με τις ισλανδικές αρχές, η κυβέρνηση ήταν απολύτως νομιμοποιημένη να κάνει χρήση πολλαπλών κριτηρίων ανάθεσης. Επιπλέον, τα κριτήρια ήταν θεμιτά και συνέτειναν στην επίτευξη σημαντικών στόχων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού και τη διασφάλιση παροχής άρτιων υπηρεσιών στο ευρύ κοινό.

(26)

Τέλος, οι ισλανδικές αρχές υποστηρίζουν ότι, σε περίπτωση που η Αρχή θεωρήσει ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση, η εν λόγω ενίσχυση θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με το άρθρο 61 παράγραφος 3 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, λαμβανομένων υπόψη των στόχων του μέτρου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο στόχος της αύξησης της δημόσιας ευρυζωνικής πρόσβασης σε ενισχυόμενες περιοχές. Στο πλαίσιο αυτό, οι ισλανδικές αρχές κάλεσαν επίσης την Αρχή να διενεργήσει εκτίμηση σχετικά με το κατά πόσον η συγκεκριμένη ενίσχυση θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι συνιστά χρηματοδότηση υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος («ΥΓΟΣ»), όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο 2.2.2 των κατευθυντήριων γραμμών της Αρχής για τα ευρυζωνικά δίκτυα (19).

(27)

Στις 21 Νοεμβρίου 2012 η Αρχή εξέδωσε την απόφαση αριθ. 410/12/COL με την οποία συνήγαγε το συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Η Αρχή έκρινε ότι η μίσθωση για τη χρήση και τη λειτουργία της οπτικής ίνας δεν συνιστά κρατική ενίσχυση, διότι η σύμβαση της μίσθωσης συνήφθη κατόπιν διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού, στο πλαίσιο του οποίου καθορίστηκαν όροι αγοράς και, ως εκ τούτου, δεν παρείχε οικονομικό πλεονέκτημα υπέρ της Vodafone.

(28)

Στις 27 Ιανουαρίου 2014 το Δικαστήριο ΕΖΕΣ ακύρωσε την απόφαση αριθ. 410/12/COL της Αρχής. Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η Αρχή όφειλε να είχε κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας, δεδομένου ότι η Αρχή είχε στη διάθεσή της πληροφορίες και στοιχεία που θα έπρεπε, αντικειμενικά, να εγείρουν αμφιβολίες ή σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη διερεύνηση του κατά πόσον η σύμβαση μίσθωσης παρείχε οικονομικό πλεονέκτημα υπέρ της Vodafone (20).

(29)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Αρχή θα έπρεπε να είχε αμφιβολίες ως προς το αν η τιμή που συμφωνήθηκε ως αποτέλεσμα του διαγωνισμού αντανακλούσε την πραγματική αγοραία τιμή για τη μίσθωση περιουσιακού στοιχείου αυτού του είδους. Ειδικότερα, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι τα κριτήρια ανάθεσης στο πλαίσιο του διαγωνισμού δεν αντανακλούσαν τους παράγοντες τους οποίους θα θεωρούσε σημαντικούς ένας ιδιώτης επενδυτής κατά την προκήρυξη διαγωνισμού ανάθεσης μίσθωσης και ότι ήταν προφανές ότι η Αρχή δεν είχε εκτιμήσει το σύνολο των περιστάσεων και των επιπτώσεων για τη δυνατότητα εφαρμογής του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή στην οικονομία της αγοράς. Τα κριτήρια ανάθεσης πλην της τιμής φαίνεται ότι αντανακλούσαν προβληματισμούς δημόσιας πολιτικής ή ρυθμιστικούς προβληματισμούς, τους οποίους δεν θα θεωρούσε σημαντικούς ιδιώτης επενδυτής. Κατά τη διαδικασία διαγωνισμού, η τιμή ή το τέλος μίσθωσης δεν χρησιμοποιήθηκε ως μοναδικό ή κύριο κριτήριο ανάθεσης. Επιπροσθέτως, το Δικαστήριο ΕΖΕΣ έκρινε ότι η Αρχή δεν είχε εκτιμήσει την πιθανότητα άσκησης εκ μέρους του ΝΑΤΟ των δικαιωμάτων προτεραιότητας που διατηρούσε ως προς τη χρήση της οπτικής ίνας ούτε την πιθανότητα χρήσης εκ μέρους του ΝΑΤΟ του δικαιώματος αναστροφής που είχε.

(30)

Βάσει, μεταξύ άλλων, των προαναφερομένων, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι υπάρχουν συνεκτικά και αντικειμενικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Αρχή δεν είχε εξετάσει κατά τρόπο επαρκή και ολοκληρωμένο αν η σύμβαση μίσθωσης συνεπάγεται κρατική ενίσχυση και, εάν ναι, κατά πόσον η εν λόγω ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη με τη συμφωνία για τον ΕΟΧ.

(31)

Στις 16 Ιουλίου 2014 η Αρχή αποφάσισε να κινήσει επίσημη διαδικασία έρευνας όσον αφορά την ενδεχόμενη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης μέσω της μίσθωσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ. Στην απόφασή της, η Αρχή επισήμανε ότι, βάσει των πληροφοριών τις οποίες υπέβαλαν η καταγγέλλουσα και οι ισλανδικές αρχές, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η σύμβαση η οποία συνήφθη την 1η Φεβρουαρίου 2010 μεταξύ του ισλανδικού οργανισμού άμυνας και της Vodafone Ισλανδίας να συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Η Αρχή ανέφερε περαιτέρω ότι, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, διατηρεί επίσης αμφιβολίες σχετικά με το συμβιβάσιμο της ενδεχόμενης κρατικής ενίσχυσης με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(32)

Στην απάντησή τους σχετικά με την κίνηση της επίσημης διαδικασίας έρευνας, οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι η υπόθεση αφορά το άνοιγμα ενός τομέα τον οποίο μονοπωλούσε κατά το παρελθόν μια κρατική επιχείρηση και αργότερα, μετά την ιδιωτικοποίηση και την πώλησή της, η Míla. Υπό ρεαλιστικούς όρους, κανένας από τους ανταγωνιστές της Míla δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει κατά τον ίδιο τρόπο τα αναγκαία δίκτυα και την απαραίτητη υποδομή, δηλαδή την οπτική ίνα. Ο συγκεκριμένος τομέας είναι υψίστης σημασίας για το ευρύ κοινό και για την πρόσβασή του στην πληροφόρηση. Η υπόθεση αφορά επίσης την πρόσβαση σε υπηρεσίες, καθώς και την παροχή των υπηρεσιών αυτών, σε αγροτικές και αραιοκατοικημένες περιοχές στην Ισλανδία. Η ιδιαιτερότητα της υπόθεσης συνδέεται με τα σύνθετα ζητήματα του καθεστώτος κυριότητας και τη συνάφεια των περιορισμών λόγω του ρόλου της οπτικής ίνας στον αμυντικό μηχανισμό και στη διαχείριση κρίσεων της Ισλανδίας και άλλων μελών του ΝΑΤΟ.

(33)

Πρωταρχικός σκοπός των μέτρων των ισλανδικών αρχών ήταν ο περιορισμός των δημόσιων δαπανών που αφορούν τη λειτουργία της οπτικής ίνας. Κατά τα λοιπά, όλες οι ενέργειες που πραγματοποιήθηκαν είχαν ως στόχο να συμβάλουν στην αύξηση του ανταγωνισμού στον τομέα. Τα μέτρα ήταν επιτυχή και το ευρύ κοινό, καθώς και οι ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς που βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις τηλεπικοινωνίες σε ολόκληρη την Ισλανδία, απολαμβάνουν πλέον μεγαλύτερο ανταγωνισμό και καλύτερη εξυπηρέτηση. Επιβλήθηκαν ορισμένοι περιορισμοί για την προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, και τούτο με απώτερο σκοπό την εξασφάλιση της παροχής κατά το δυνατόν άρτιων και φθηνών υπηρεσιών στο ευρύ κοινό.

(34)

Οι ισλανδικές αρχές διατυπώνουν εκ νέου την άποψη την οποία είχαν εκφράσει και σε προγενέστερο χρόνο ότι το μέτρο δεν συνιστά κρατική ενίσχυση. Επιπροσθέτως, προβάλλουν τα επιχειρήματα που παρουσιάζονται συνοπτικά κατωτέρω.

(35)

Μολονότι η Ισλανδία δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι μεταφορά κρατικών πόρων μπορεί να θεωρηθεί ότι πραγματοποιείται και μέσω άλλης οδού πέραν της άμεσης διοχέτευσης κρατικών κονδυλίων από το ίδιο το κράτος προς άλλους φορείς, υπογραμμίζει ότι αυτό πρέπει να αποτελεί αντικείμενο αξιολόγησης βάσει κατά περίπτωση εξέτασης.

(36)

Σε αυτό το πλαίσιο, οι ισλανδικές αρχές ζητούν από την Αρχή να λάβει ιδίως υπόψη ότι ο «πόρος» (δηλαδή η οπτική ίνα) δεν ανήκει στην κυριότητα του ισλανδικού κράτους ούτε καμίας εκ των οντοτήτων του. Ο εν λόγω πόρος χρηματοδοτήθηκε, κατασκευάστηκε και αποτελεί μόνιμη ιδιοκτησία τρίτου, δηλαδή του ΝΑΤΟ. Οι σχετικές ρυθμίσεις μεταξύ του ΝΑΤΟ και των ισλανδικών αρχών βασίζονται στην αρχή του μηδενικού κόστους/μηδενικού κέρδους. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν πρόσοδοι από τη μίσθωση της οπτικής ίνας θα χρησιμοποιούνται καταρχάς για την πληρωμή των λειτουργικών δαπανών και των επισκευών ήσσονος σημασίας. Στο άρθρο 16 του ισλανδικού νόμου αριθ. 34/2008 περί εθνικής άμυνας αντικατοπτρίζεται η συγκεκριμένη ρύθμιση και αποσαφηνίζεται περαιτέρω ότι τυχόν περιουσιακά στοιχεία που εμπίπτουν στη συγκεκριμένη κατηγορία διέπονται από τους κανόνες ασφαλείας και τα δικαιώματα προτεραιότητας του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, εάν τα έσοδα υπερβαίνουν τις εν λόγω δαπάνες, τυχόν υπολειπόμενο ποσό πρέπει να αποδίδεται στον ιδιοκτήτη της οπτικής ίνας, δηλαδή στο ΝΑΤΟ. Εάν οι δαπάνες υπερβαίνουν τα έσοδα, ή σε περίπτωση επισκευών μείζονος σημασίας ή αντικαταστάσεων λόγω συμβάντων ανωτέρας βίας, οι ισλανδικές αρχές δεν φέρουν ευθύνη για τις σχετικές δαπάνες. Για την ακρίβεια, το κόστος των επισκευών του καλωδίου καταμερίζεται ανάμεσα στους ιδιοκτήτες των ινών ανάλογα με τον αντίστοιχο αριθμό οπτικών ινών που έχουν στην κατοχή τους, ήτοι στη Míla (5/8) και στο NATO (3/8). Κατά συνέπεια, το κριτήριο του ιδιώτη πωλητή δεν έχει άμεση εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, διότι οι ισλανδικές αρχές δεν έχουν οικονομικό συμφέρον να εξασφαλίσουν έσοδα από μισθώματα τα οποία υπερβαίνουν τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης της οπτικής ίνας.

(37)

Στα τεύχη δημοπράτησης ορίζεται ότι η πρόσβαση στην οπτική ίνα εξαρτάται από διάφορα άλλα ζητήματα πέραν της μίσθωσης και του ύψους του μισθώματος. Σύμφωνα με τη ρήτρα 2.3, η απόκτηση των αναγκαίων υποδομών και σημείων σύνδεσης για την οπτική ίνα αποτελούσε ευθύνη του μισθωτή. Το ισλανδικό κράτος μάλιστα δεν παρείχε καν εγγυήσεις για την πρόσβαση του μισθωτή στις εν λόγω υποδομές. Επιπλέον, με τη ρήτρα 2.7 οριζόταν ότι ο μισθωτής υποχρεούται να επιστρέψει την οπτική ίνα καταρχήν στην ίδια κατάσταση στην οποία την παρέλαβε, ωστόσο, σε περίπτωση που ο μισθωτής επιφέρει μετατροπές, οι εκμισθωτές παραλαμβάνουν τις εν λόγω μετατροπές δωρεάν κατά τη λήξη της διάρκειας ισχύος της σύμβασης. Η πρόσβαση στην οπτική ίνα έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τη Míla, η οποία ήταν η ιδιοκτήτρια των απαιτούμενων υποδομών για τη λειτουργία της οπτικής ίνας. Εντέλει, η ισλανδική Διοίκηση Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών εξέδωσε δύο αποφάσεις με τις οποίες διέτασσε τη Míla, ως φορέα εκμετάλλευσης που κατείχε δεσπόζουσα θέση στην αγορά, να χορηγήσει στη Vodafone πρόσβαση στα σημεία σύνδεσης αντί εύλογου τέλους.

(38)

Οι ισλανδικές αρχές επικαλούνται στοιχεία από τη Vodafone σχετικά με το επιπρόσθετο κόστος με το οποίο επιβαρύνθηκε η Vodafone για την απόκτηση πρόσβασης στην οπτική ίνα (22). Οι επενδυτικές δαπάνες της Vodafone σε εξοπλισμό, ζευκτικά τμήματα οπτικών ινών και καταβολή των αρχικών τελών στη Míla ανέρχονται σε 130 εκατ. ISK. Επιπλέον, επιβάλλονται ετήσια τέλη αδείας 7,5 εκατ. ISK για τη χρήση του εξοπλισμού. Οι δαπάνες αυτές προστίθενται στο ετήσιο τέλος μίσθωσης ύψους 19,15 εκατ. ISK, το οποίο συνδέεται με δείκτη τιμών. Επιπροσθέτως, η Vodafone καταβάλλει στην ισλανδική ακτοφυλακή («LHG») ετήσιο τέλος 15 000 ISK για κάθε σημείο σύνδεσης επιπλέον εκείνων που καλύπτονται από την ισχύουσα συμφωνία με την ισλανδική ακτοφυλακή.

(39)

Αυτό καταδεικνύει ότι οι «πόροι» στην παρούσα υπόθεση δεν ανήκουν στην κυριότητα του κράτους, τα οικονομικά οφέλη της μίσθωσης μοιράζονται με τον πραγματικό ιδιοκτήτη σύμφωνα με την αρχή του μηδενικού κόστους/μηδενικού κέρδους και οι ισλανδικές αρχές δεν είχαν την αρμοδιότητα να χορηγήσουν σε δυνητικούς επενδυτές πλήρη πρόσβαση στην οπτική ίνα. Τα γεγονότα αυτά είναι σημαντικά: πρώτον, προκειμένου να εκτιμηθεί αν μεταφέρθηκαν κρατικοί πόροι, δεύτερον, κατά την εξέταση της διαδικασίας του διαγωνισμού και τρίτον, διότι επηρεάζουν τους εμπορικούς καθοριστικούς παράγοντες για το ενδεδειγμένο ύψος του μισθώματος. Τέλος, από τα πραγματικά περιστατικά προκύπτει ότι η σύγκριση μεταξύ ενός υποθετικού εμπορικού παράγοντα της αγοράς και του κράτους είναι σχεδόν αδύνατη, δεδομένου ότι κανένας συμμετέχων στην αγορά δεν θα μπορούσε να βρίσκεται σε συγκρίσιμη κατάσταση. Οι περιορισμοί του ΝΑΤΟ που εξετάζονται κατωτέρω και το σύνθετο καθεστώς κυριότητας και κατανομής των εσόδων θα αποτελούσαν τελείως άγνωστες παραμέτρους για έναν συνήθη φορέα της αγοράς.

(40)

Οι ισλανδικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι πιθανότητες χρήσης ή ανάκλησης των δικαιωμάτων του ΝΑΤΟ ενδέχεται να διαφοροποιούνται κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης μίσθωσης και διαφεύγουν του ελέγχου της Ισλανδίας ή του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, οι περιορισμοί του ΝΑΤΟ έχουν, λόγω της φύσης τους, σημαντικό και αρνητικό αντίκτυπο στη χρήση της οπτικής ίνας για εμπορικούς σκοπούς. Ο αντίκτυπος στην αγοραία τιμή του μισθώματος είναι αρνητικός, και οι ισλανδικές αρχές εκτιμούν τον αρνητικό αντίκτυπο επί της τιμής σε ποσοστό 15-25 %. Όσον αφορά τις οπτικές ίνες υπό τη διαχείριση της Míla, δεν επιβάλλονται αντίστοιχοι περιορισμοί.

(41)

Οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι η διαδικασία διαγωνισμού του 2008 πληρούσε τα κριτήρια για να θεωρηθεί κατάλληλη μέθοδος για τον προσδιορισμό της αγοραίας τιμής. Ειδικότερα, λόγω της ιδιοκτησιακής διάρθρωσης, των περιορισμών σε σχέση με τα αμυντικά καθήκοντα του ΝΑΤΟ και της φύσης του επίμαχου περιουσιακού στοιχείου, κανένας ιδιώτης πωλητής, ο οποίος θα έπρεπε να λάβει υπόψη όλους αυτούς τους σημαντικούς παράγοντες, δεν θα αποφάσιζε να λάβει μέρος σε μια διαδικασία στην οποία το μοναδικό κριτήριο θα ήταν το ύψος του μισθώματος.

(42)

Οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι τα έξι διαφορετικά κριτήρια ανάθεσης του διαγωνισμού είναι απολύτως δικαιολογημένα και δεν συμφωνούν με την άποψη την οποία διατύπωσε η Αρχή στην απόφαση κίνησης της διαδικασίας ότι το κριτήριο της τόνωσης του ανταγωνισμού ενδέχεται να απέβη εις βάρος του κατεστημένου φορέα εκμετάλλευσης. Επισημαίνουν, ειδικότερα, ότι η Míla δεν είχε κανένα εμπορικό συμφέρον στην οπτική ίνα του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου, δεν θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη τυχόν επιχειρήματα περί υποβολής υποθετικά υψηλότερης προσφοράς εκ μέρους της Míla. Οποιαδήποτε προσφορά εκ μέρους της Míla δεν θα αποτελούσε καλόπιστη εμπορική προσφορά. Οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι θα είχαν το δικαίωμα να αποκλείσουν μια τέτοια προσφορά επικαλούμενες την απόφαση στην υπόθεση T-244/08, Konsum Nord κατά Επιτροπής (23).

(43)

Οι ισλανδικές αρχές αμφισβητούν την άποψη της καταγγέλλουσας ότι ο καθορισμός ελάχιστης τιμής στο πλαίσιο του διαγωνισμού αποθάρρυνε τους υποψηφίους από την προσφορά ανταγωνιστικών τιμών. Η εφαρμογή κριτηρίου ελάχιστης τιμής δεν περιορίζει τον ανταγωνισμό όσον αφορά τις τιμές. Το ύψος των τιμών που υπέβαλαν οι υποψήφιοι βασίστηκε στην κρίση τους σε σχέση με την εμπορική τους βιωσιμότητα. Η άρση της ελάχιστης τιμής θα μπορούσε να ενθαρρύνει μόνο χαμηλότερες προσφορές από εκείνες που ελήφθησαν πραγματικά στο πλαίσιο της διαδικασίας και το εύρος τιμών θα επεκτεινόταν μόνο προς τα κάτω. Το γεγονός ότι, στην πλειονότητά τους, οι προσφορές κυμαίνονταν εντός περιορισμένου εύρους τιμών δεν μπορεί παρά να είναι ενδεικτικό της επιφυλακτικότητας της αγοράς να υπερβεί την κατώτατη τιμή, η οποία οφειλόταν σε εμπορικούς λόγους.

(44)

Οι ισλανδικές αρχές επισημαίνουν ότι ο διαγωνισμός περιλάμβανε στην πραγματικότητα όχι μία αλλά δύο διακριτές συνιστώσες τιμής. Εκτός από το ύψος του μισθώματος, οι υποψήφιοι υπέβαλαν επίσης ανταγωνιστικές προσφορές σχετικά με τον αριθμό των τερματικών σημείων δικτύου που δεσμεύονταν να εγκαταστήσουν. Για καθένα από τα εν λόγω τερματικά σημεία απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις, οι οποίες δεν θα ανακτηθούν από τον μισθωτή κατά τη λήξη ισχύος της μίσθωσης αλλά, αντιθέτως, αυξάνουν την αξία της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ.

(45)

Στην παράγραφο 87 της απόφασης αριθ. 410/12/COL της Αρχής για την κίνηση της διαδικασίας, οι ισλανδικές αρχές κλήθηκαν να υποβάλουν ανεξάρτητη αποτίμηση εμπειρογνωμόνων όσον αφορά την αγοραία τιμή του τέλους μίσθωσης. Οι ισλανδικές αρχές θεώρησαν αρχικά ότι θα έπρεπε να ανταποκριθούν στο εν λόγω αίτημα μόνο σε περίπτωση που απέσυραν τα επιχειρήματα σχετικά με τη διαδικασία του διαγωνισμού και το πραγματικό τέλος μίσθωσης συνιστούσε κατάλληλη προσεγγιστική τιμή για τη συγκεκριμένη αγοραία τιμή. Δεδομένου ότι, κατά την άποψη των ισλανδικών αρχών, τα εν λόγω επιχειρήματα υποστηρίχθηκαν, στις αρχικές παρατηρήσεις τις οποίες συνέταξαν οι ισλανδικές αρχές δεν συμπεριλαμβανόταν μελέτη αποτίμησης. Ωστόσο, στην απάντησή τους στις παρατηρήσεις τρίτων, και ιδίως στα επιχειρήματα τα οποία προέβαλε η Míla σχετικά με την εικαζόμενη αγοραία τιμή του επίμαχου δικαιώματος μίσθωσης, οι ισλανδικές αρχές ζήτησαν και υπέβαλαν μελέτη αποτίμησης από την εταιρεία εμπειρογνωμόνων συμβούλων Mannvit. (24) Η Mannvit είναι διεθνής εταιρεία συμβούλων στους τομείς της μηχανολογίας, των τεχνικών υπηρεσιών και της καινοτομίας, και είχε ήδη παράσχει στις ισλανδικές αρχές συμβουλές σχετικά με τη διαδικασία του διαγωνισμού στην παρούσα υπόθεση.

(46)

Καταρχάς, η Mannvit συγκρίνει τη μισθωμένη οπτική ίνα του ΝΑΤΟ από τη Vodafone με την προσφορά για το προϊόν (ζευκτικά τμήματα μισθωμένων γραμμών) που αναφέρει η Míla στην καταγγελία της (για τον πλέον πρόσφατο υπολογισμό, βλέπε αιτιολογική σκέψη 56 κατωτέρω). Η Mannvit επεξηγεί διάφορες σημαντικές αποκλίσεις:

(47)

Συνεπώς, η Mannvit εκτιμά καταρχάς ότι το πιθανό αγοραίο μίσθωμα για την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ (πριν από τις επενδύσεις) θα πρέπει να υπολογιστεί με βάση την απόσταση των 1 283 km για τη σύνδεση από σημείο σε σημείο και το τιμολόγιο της Orkufjarskipti των 5 020 ISK ανά km/μήνα με ποσοστό έκπτωσης 25 %, οπότε προκύπτει τιμή ύψους 57 965 940 ISK ετησίως.

(48)

Για τη σύγκριση της προαναφερόμενης τιμής με το τέλος μίσθωσης που καταβάλλει η Vodafone, πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η Vodafone έπρεπε να προβεί σε ευρύ φάσμα δαπανών προκειμένου να θέσει σε λειτουργία την οπτική ίνα και να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της βάσει της σύμβασης μίσθωσης. Η Mannvit εκτιμά ότι οι εν λόγω δαπάνες ανέρχονται σε 52 εκατ. ISK ετησίως. Εάν προστεθούν στο μίσθωμα που καταβάλλει η Vodafone, το οποίο ανέρχεται επί του παρόντος σε 28 εκατ. ISK ετησίως, προκύπτει το συνολικό ποσό των 80 εκατ. ISK ετησίως, ήτοι ποσό πολύ υψηλότερο από την εκτιμώμενη τιμή των 58 εκατ. ISK βάσει του τιμολογίου της Orkufjarskipti. Ως εκ τούτου, η Mannvit καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το τέλος μίσθωσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ είναι στην πραγματικότητα υψηλότερο από την αγοραία τιμή.

(49)

Η Mannvit δεν διενήργησε εκτίμηση των επιπτώσεων που είχαν στην αγοραία τιμή οι περιορισμοί λόγω του ρόλου της οπτικής ίνας στον αμυντικό μηχανισμό και τη διαχείριση κρίσεων της Ισλανδίας και άλλων μελών του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, οι ισλανδικές αρχές εκτιμούν ότι οι εν λόγω περιορισμοί ενδέχεται να επηρέασαν αρνητικά την τιμή κατά 15-25 %.

(50)

Οι ισλανδικές αρχές υποστηρίζουν ότι, σε περίπτωση που θεωρηθεί ότι το μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση, η εν λόγω ενίσχυση θα έπρεπε να θεωρηθεί συμβιβάσιμη με τη λειτουργία της συμφωνίας για τον ΕΟΧ όσον αφορά το άρθρο 59 παράγραφος 2 και/ή το άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ).

(51)

Οι ισλανδικές αρχές έχουν ήδη επισημάνει ότι θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το μέτρο συνιστά επίσης χρηματοδότηση ΥΓΟΣ, σύμφωνα με τις αρχές που κατοχυρώνονται στο κεφάλαιο 2.2.2 των κατευθυντήριων γραμμών της Αρχής για τα ευρυζωνικά δίκτυα, που ίσχυαν κατά τον χρόνο εκτίμησης του μέτρου.

(52)

Οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται επίσης ότι, εναλλακτικά, το μέτρο θα μπορούσε να θεωρηθεί συμβιβάσιμο βάσει του άρθρου 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Επισημαίνουν ότι οι ισλανδικές αρχές είχαν καταδείξει σε προγενέστερο χρόνο ότι οι στόχοι του μέτρου, συμπεριλαμβανομένου του στόχου της αύξησης της δημόσιας ευρυζωνικής πρόσβασης σε ενισχυόμενες περιοχές, ήταν κοινού συμφέροντος. Προτείνουν να εφαρμοστούν στο επίμαχο μέτρο οι αρχές των υφιστάμενων κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα, και ισχυρίζονται ότι το μέτρο πληροί όλες τις ουσιαστικές προϋποθέσεις περί του συμβιβάσιμου.

(53)

Στις παρατηρήσεις της σχετικά με την απόφαση κίνησης της διαδικασίας, η Míla επαναλαμβάνει και αναπτύσσει περαιτέρω τους ισχυρισμούς τους οποίους διατυπώνει ήδη στην καταγγελία και στην προσφυγή της ενώπιον του Δικαστηρίου ΕΖΕΣ.

(54)

Σχετικά με το ζήτημα των κρατικών πόρων και το καθεστώς ιδιοκτησίας της οπτικής ίνας, η Míla ισχυρίζεται καταρχάς ότι η ίνα υπάγεται στην κυριότητα της ισλανδικής κυβέρνησης. Προς επίρρωση του ισχυρισμού αυτού, η Míla παραπέμπει καταρχάς σε έκθεση της ειδικής επιτροπής για την ιδιωτικοποίηση του κρατικού φορέα εκμετάλλευσης Landssími Íslands hf. (από τον οποίο προέκυψαν αργότερα οι εταιρείες Síminn hf. και Míla ehf.) που χρονολογείται από το 2001. Κατά δεύτερον, η Míla παραπέμπει σε σύμβαση μεταξύ της ισλανδικής κυβέρνησης και της Síminn hf. που συνήφθη στις 27 Μαρτίου 2001 σχετικά με την κυριότητα, τη λειτουργία και τη συντήρηση των οπτικών ινών. Η Míla θεωρεί ότι αμφότερα τα έγγραφα επιβεβαιώνουν ότι οι οπτικές ίνες υπάγονται στην κυριότητα της ισλανδικής κυβέρνησης. Ωστόσο, η Míla παρατηρεί επίσης ότι, ανεξάρτητα από το αν η οπτική ίνα τελεί επισήμως υπό το καθεστώς κυριότητας της ισλανδικής κυβέρνησης ή του ΝΑΤΟ, το μέτρο ενίσχυσης χορηγήθηκε μέσω κρατικών πόρων.

(55)

Η Míla ισχυρίζεται ότι κατά τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για τη μίσθωση των οπτικών ινών δεν προσδιορίστηκε αγοραία τιμή, γεγονός που επέτρεψε στη Vodafone να καταβάλλει χαμηλότερο μίσθωμα από εκείνο που θεωρεί ότι αντιστοιχεί στην αγοραία αξία· κατά συνέπεια, η Vodafone απολαμβάνει πλεονέκτημα σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές της. Ως εκ τούτου, η σύμβαση με τη Vodafone συνεπάγεται κρατική ενίσχυση.

(56)

Η Míla παρέχει επίσης επικαιροποιημένη εκτίμηση της αγοραίας τιμής για την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ. Βάσει του ρυθμιζόμενου τιμολογίου (το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2011) για την πρόσβαση σε μία μόνο οπτική ίνα αξίας 7 609 ISK ανά km/μήνα και με ποσοστό έκπτωσης 15 % για σύμβαση τριετούς διάρκειας ισχύος, η αγοραία τιμή για οπτική ίνα μήκους 1 850 km θα έπρεπε να ανέρχεται σε 143 589 600 ISK ετησίως.

(57)

Όσον αφορά το ζήτημα του συμβιβάσιμου, η Míla υποστηρίζει ότι η Αρχή θα έπρεπε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν πληροί τα αντίστοιχα κριτήρια που καθορίζονται στις κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα και δεν είναι, συνεπώς, συμβιβάσιμο με το άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(58)

Όσον αφορά το ενδεχόμενο συμβιβάσιμο δυνάμει του άρθρου 59 παράγραφος 2 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ ως αποζημίωση για την παροχή ΥΓΟΣ, η Míla υποστηρίζει ότι τα κράτη της ΕΖΕΣ δεν μπορούν να προσαρτούν ειδικές υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας σε υπηρεσίες που παρέχονται ήδη από επιχειρήσεις οι οποίες ασκούν τη δραστηριότητά τους υπό κανονικές συνθήκες της αγοράς. Δεδομένου ότι η Míla παρείχε ήδη τις ίδιες υπηρεσίες οπτικής ίνας στην Ισλανδία πριν από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης με τη Vodafone, η Αρχή θα έπρεπε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο της ισλανδικής κυβέρνησης δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ΥΓΟΣ. Κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατή στην παρούσα υπόθεση η χορήγηση κρατικής ενίσχυσης με επίκληση του άρθρου 59 παράγραφος 2 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(59)

Κατά πρώτον, η Vodafone είναι της άποψης ότι η σύμβασή της με τις ισλανδικές αρχές δεν συνεπάγεται τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης. Σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω σύμβαση συνάδει με τις αρχές Altmark σχετικά με τις ΥΓΟΣ. Κατά δεύτερον, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η παρούσα υπόθεση εμπεριέχει στοιχείο κρατικής ενίσχυσης, η Vodafone υποστηρίζει ότι είναι εφαρμοστέα η εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 61 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(60)

Όσον αφορά το συμβιβάσιμο, η Vodafone θεωρεί ότι οι κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα έχουν εφαρμογή στην εκτίμηση του υπό εξέταση μέτρου. Η Vodafone υπογραμμίζει ότι η ύπαρξη ενός φορέα εκμετάλλευσης δικτύου σε μια συγκεκριμένη περιοχή δεν συνεπάγεται κατ' ανάγκη ότι δεν υφίστανται αδυναμίες της αγοράς ή προβλήματα συνοχής. Αντιθέτως, η μονοπωλιακή θέση την οποία κατέχει η Míla στην αντίστοιχη αγορά είχε αντίκτυπο τόσο στην ποιότητα της εξυπηρέτησης όσο και στην τιμή έναντι της οποίας προσφέρονται οι υπηρεσίες στους πολίτες. Οι προοπτικές κατασκευής εναλλακτικών υποδομών από τρίτους ήταν περιορισμένες, αν όχι μηδενικές. Επομένως, η μίσθωση του καλωδίου οπτικών ινών του ΝΑΤΟ αποτελούσε την πλέον ενδεδειγμένη λύση για την επανόρθωση της κατάστασης όσον αφορά την απουσία ανταγωνισμού στον τομέα των υποδομών και για τη μείωση των υφιστάμενων προβλημάτων που προκύπτουν λόγω της μονοπωλιακής θέσης την οποία κατέχει η Míla.

(61)

Η προηγούμενη εφαρμογή ρυθμιστικών μέτρων δεν ήταν επιτυχής για την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην αγορά. Κατά συνέπεια, ο ανταγωνισμός στην αγορά παρέμεινε αναποτελεσματικός. Επισημαίνεται ειδικότερα ότι, λόγω της άρνησής της να παράσχει πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις, η Míla κατόρθωσε να αποτρέψει την είσοδο της Vodafone στην αντίστοιχη αγορά.

(62)

Η σύναψη της επίμαχης σύμβασης επέφερε σημαντική βελτίωση στον ανταγωνισμό, κυρίως σε αγροτικές περιοχές, και αύξησε με τον τρόπο αυτόν το επίπεδο ευημερίας των καταναλωτών. Για παράδειγμα, στον δήμο Öræfasveit, η Vodafone ήταν σε θέση να παράσχει συνδέσεις διαδικτύου σε μια απομακρυσμένη και αγροτική περιοχή στην οποία η καταγγέλλουσα είχε ανακοινώσει σε προγενέστερο χρόνο ότι δεν επρόκειτο να παράσχει υπηρεσίες αυτού του είδους.

(63)

Η σύμβαση μίσθωσης αποτελούσε σημαντικό στοιχείο για τη Vodafone προκειμένου να αναπτύξει και να ξεκινήσει να παρέχει υπηρεσίες στη συγκεκριμένη περιοχή της χώρας. Η Míla είχε χρησιμοποιήσει παρακωλυτικές τακτικές αρνούμενη στη Vodafone την παροχή πρόσβασης σε υποδομές συνεγκαταστάσεων. Σχετικά με το πρόβλημα της πρόσβασης, η Vodafone έπρεπε να ζητήσει από τη Διοίκηση Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών την έκδοση επίσημης απόφασης, η οποία δημοσιεύθηκε την 1η Νοεμβρίου 2010. Λόγω της αμφισβητούμενης συμφωνίας μίσθωσης, η Vodafone ήταν σε θέση να αυξήσει τις προσφορές χονδρικής της, ώστε να συμπεριλαμβάνουν περισσότερες από 30 διαφορετικές υπηρεσίες.

(64)

Στις παρατηρήσεις τις οποίες υπέβαλε ένας ιδιώτης περιγράφει την πείρα που αποκόμισε όταν εργαζόταν για την ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών οπτικών ινών στους ακόλουθους τρεις μικρούς και απομακρυσμένους δήμους: Öræfasveit, Kirkjubæjarklaustri και Mýrdal. Και τα τρία συστήματα συνδέονται με το καλώδιο οπτικών ινών που χρησιμοποιεί η Vodafone. Όταν υποβλήθηκε το σχετικό αίτημα, μόνον η Vodafone ήταν προετοιμασμένη να αναλάβει την παροχή των υπηρεσιών στους κατοίκους και στις εταιρείες των εν λόγω δήμων. Άλλοι φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών δεν ανταποκρίθηκαν στο αίτημα των κατοίκων. Μόλις ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση του ευρυζωνικού δικτύου στον δήμο Öræfasveit, άλλοι δύο δήμοι αποφάσισαν να επενδύσουν στη σύνδεση καλωδίου οπτικών ινών για όλους τους κατοίκους, ήτοι οι δήμοι Skeiða- og gnúpverjahreppur και Hvalfjarðarstrandarhreppur. Ο ιδιώτης είναι της άποψης ότι χωρίς τη μίσθωση της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ από τη Vodafone, θα είχε επιτευχθεί πολύ μικρότερη πρόοδος στην παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε απομακρυσμένες περιοχές της Ισλανδίας.

(65)

Στα κεφάλαια που ακολουθούν, η Αρχή θα εξετάσει κατά πόσον η σύμβαση μεταξύ του ισλανδικού οργανισμού άμυνας και της Vodafone για τη μίσθωση εκ μέρους της εταιρείας οπτικής ίνας που χρησιμοποιείτο προηγουμένως για λογαριασμό του ΝΑΤΟ συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ.

(66)

Ένα μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις: το μέτρο i) χρηματοδοτείται από το κράτος ή με κρατικούς πόρους· ii) παρέχει οικονομικό πλεονέκτημα σε επιχείρηση· iii) είναι επιλεκτικό· και iv) ενδέχεται να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συναλλαγές.

(67)

Σύμφωνα με το άρθρο 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, για να συνιστά κάποιο μέτρο ενίσχυση, πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος ή με κρατικούς πόρους.

(68)

Κύρια άποψη της Míla είναι ότι η οπτική ίνα υπάγεται στην κυριότητα της ισλανδικής κυβέρνησης. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το αν η οπτική ίνα τελεί επισήμως υπό το καθεστώς κυριότητας της ισλανδικής κυβέρνησης ή του ΝΑΤΟ, το μέτρο χορηγήθηκε μέσω κρατικών πόρων.

(69)

Οι ισλανδικές αρχές διευκρίνισαν ότι οι οπτικές ίνες τελούν υπό το καθεστώς κυριότητας του ΝΑΤΟ (βλέπε τμήμα I.4 και τμήμα I.7 ανωτέρω). Ο πόρος (δηλαδή οι τρεις οπτικές ίνες) δεν ανήκει στην κυριότητα του ισλανδικού κράτους ούτε καμίας εκ των οντοτήτων του. Ο εν λόγω πόρος χρηματοδοτήθηκε, κατασκευάστηκε και αποτελεί μόνιμη ιδιοκτησία του ΝΑΤΟ. Οι σχετικές ρυθμίσεις μεταξύ του ΝΑΤΟ και των ισλανδικών αρχών βασίζονται στην αρχή του μηδενικού κόστους/μηδενικού κέρδους, όπως επιβεβαιώνεται και στον ισλανδικό νόμο αριθ. 34/2008 περί εθνικής άμυνας (βλέπε άρθρα 5, 15 και 16). Ωστόσο, η ισλανδική κυβέρνηση έχει ευρύ δικαίωμα χρήσης και άλλα δικαιώματα εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εκμίσθωσης των οπτικών ινών και χρήσης των προσόδων για την κάλυψη των δαπανών συντήρησης και άλλων δαπανών λειτουργίας. (29) Το δικαίωμα χρήσης, ωστόσο, υπόκειται στους κανόνες ασφαλείας και στα δικαιώματα ιδιοκτησίας του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, το ΝΑΤΟ εισπράττει τυχόν έσοδα που υπερβαίνουν τις λειτουργικές δαπάνες των οπτικών ινών. Το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει επίσης το κόστος τυχόν επισκευών μείζονος σημασίας ή αντικαταστάσεων που οφείλονται σε συμβάντα ανωτέρας βίας (30).

(70)

Όσον αφορά τον ισχυρισμό των ισλανδικών αρχών, η Αρχή εκτιμά ότι η υπό εξέταση οπτική ίνα δεν ανήκει στην κυριότητα του ισλανδικού κράτους. Ωστόσο, το ζήτημα του καθεστώτος κυριότητας της οπτικής ίνας δεν είναι αποφασιστικής σημασίας για την αξιολόγηση της Αρχής. Είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι το ισλανδικό κράτος απολαμβάνει δικαιώματα ελέγχου που του παρέχουν το δικαίωμα εκμετάλλευσης δικαιώματος μίσθωσης. Για να χαρακτηριστεί ως κρατικός πόρος, αρκεί, όπως ορθώς επισημαίνεται από τη Míla, ο επίμαχος πόρος, δηλαδή το δικαίωμα μίσθωσης, να παρέμενε υπό δημόσιο έλεγχο και στη διάθεση των εθνικών αρχών, (31) παρότι δεν ανήκε στην ιδιοκτησία της δημόσιας αρχής (32).

(71)

Όσον αφορά τους κρατικούς πόρους, ο στόχος της διαδικασίας του διαγωνισμού και της εκμίσθωσης της ίνας που παρουσιάζεται συνοπτικά στο τμήμα I.2 δεν ήταν η χορήγηση επιδοτήσεων στους ενδιαφερόμενους μισθωτές, αλλά, αντιθέτως, η μείωση για το ισλανδικό κράτος των δαπανών τις οποίες είχε δεσμευθεί να αναλάβει για τη λειτουργία και τη συντήρηση των οπτικών ινών που έθετε στη διάθεσή του το ΝΑΤΟ. Όπως επισημαίνεται στην αιτιολογική σκέψη 36 ανωτέρω, οι ισλανδικές αρχές διευκρίνισαν ότι οι σχετικές ρυθμίσεις με το ΝΑΤΟ βασίζονται στην αρχή του μηδενικού κόστους/μηδενικού κέρδους. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν πρόσοδοι από τη μίσθωση της οπτικής ίνας θα χρησιμοποιούνται καταρχάς για την πληρωμή των λειτουργικών δαπανών και των επισκευών ήσσονος σημασίας. Εάν τα έσοδα υπερβαίνουν τις εν λόγω δαπάνες, τυχόν υπολειπόμενο ποσό πρέπει να αποδίδεται στον ιδιοκτήτη της οπτικής ίνας, δηλαδή στο ΝΑΤΟ. Εάν οι δαπάνες υπερβαίνουν τα έσοδα, ή σε περίπτωση επισκευών μείζονος σημασίας ή αντικαταστάσεων λόγω συμβάντων ανωτέρας βίας, οι ισλανδικές αρχές δεν φέρουν ευθύνη για τις σχετικές δαπάνες. Για την ακρίβεια, το κόστος των επισκευών του καλωδίου καταμερίζεται ανάμεσα στους ιδιοκτήτες των ινών ανάλογα με τον αντίστοιχο αριθμό οπτικών ινών που έχουν στην κατοχή τους. Προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι εν λόγω ρυθμίσεις, στον διαγωνισμό ορίζεται ελάχιστη οριακή τιμή, η οποία αντιστοιχεί στην υποχρέωση πληρωμής της Ισλανδίας για τη λειτουργία και τη συντήρηση. Ως εκ τούτου, ο διαγωνισμός σχεδιάστηκε με σκοπό την πρόληψη τυχόν διαρροής κρατικών πόρων λόγω του δικαιώματος μίσθωσης που δημοπρατήθηκε. Κατά την άποψη της Αρχής, είναι σημαντικό να εκτιμηθεί κατά πόσον, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, ρύθμιση αυτού του είδους, που αποσκοπεί στην πρόληψη της διαρροής κρατικών πόρων σε μια κατάσταση στην οποία τυχόν περαιτέρω έσοδα θα έπρεπε να μεταβιβαστούν σε τρίτο βάσει διεθνούς υποχρέωσης, μπορεί να θεωρηθεί ότι πληροί την απαίτηση του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ σύμφωνα με την οποία το μέτρο πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος ή με κρατικούς πόρους. Ωστόσο, λαμβανομένου υπόψη του συμπεράσματος ότι το μέτρο δεν παρείχε οικονομικό πλεονέκτημα (βλέπε τμήμα 1.3 κατωτέρω), η Αρχή δεν χρειάζεται να εξετάσει περαιτέρω το θέμα αυτό.

(72)

Για να συνιστά ένα μέτρο κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, πρέπει να παρέχει σε μια επιχείρηση οικονομικό πλεονέκτημα.

(73)

Οι επιχειρήσεις είναι οντότητες που αναπτύσσουν οικονομική δραστηριότητα ανεξάρτητα από το νομικό τους καθεστώς και τον τρόπο με τον οποίον χρηματοδοτούνται. Οι οικονομικές δραστηριότητες είναι δραστηριότητες που συνίστανται στην παροχή αγαθών και υπηρεσιών σε μια αγορά. Ο εικαζόμενος δικαιούχος του μέτρου είναι η Vodafone Ισλανδίας. Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών, παρέχοντας υπηρεσίες σταθερής και κινητής τηλεφωνίας και μετάδοσης δεδομένων στην Ισλανδία. Συνεπώς, τυχόν ενίσχυση στο πλαίσιο της μίσθωσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ από το κράτος θα παρεχόταν υπέρ μιας επιχείρησης.

(74)

Πλεονέκτημα, κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, είναι οποιοδήποτε οικονομικό όφελος το οποίο δεν θα είχε αποκομίσει η επιχείρηση υπό κανονικές συνθήκες αγοράς, με αποτέλεσμα να περιέρχεται σε πλεονεκτικότερη θέση έναντι των ανταγωνιστών της. Για να συνιστά κρατική ενίσχυση, το μέτρο πρέπει να παρέχει στη Vodafone πλεονεκτήματα τα οποία την απαλλάσσουν από επιβαρύνσεις οι οποίες κανονικά θα καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό της. Εάν η συναλλαγή πραγματοποιήθηκε με ευνοϊκούς όρους, υπό την έννοια ότι η Vodafone κατέβαλλε τέλος μίσθωσης χαμηλότερο από την αγοραία τιμή, η εταιρεία θα απολάμβανε πλεονέκτημα κατά την έννοια των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις.

(75)

Για την εξέταση του ζητήματος αυτού, η Αρχή εφαρμόζει το «κριτήριο του ιδιώτη πωλητή» (33), βάσει του οποίου η συμπεριφορά των κρατικών ή δημόσιων αρχών κατά την πώληση ή τη μίσθωση περιουσιακών στοιχείων συγκρίνεται με τη συμπεριφορά ιδιωτικών οικονομικών φορέων. Η Αρχή θεωρεί ότι, σε αντίθεση με την άποψη των ισλανδικών αρχών, το εν λόγω κριτήριο μπορεί να εφαρμοστεί στην παρούσα υπόθεση, παρά το γεγονός ότι η υπό εξέταση οπτική ίνα δεν ανήκει στην κυριότητα της Ισλανδίας, διότι η σύμβαση με τη Vodafone αφορά δικαίωμα μίσθωσης το οποίο η Ισλανδία δύναται να εκμεταλλεύεται. Ωστόσο, οι ειδικοί όροι που διέπουν το συγκεκριμένο δικαίωμα μίσθωσης θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την αξιολόγηση, και ιδίως το γεγονός ότι οι ισλανδικές αρχές μπορούσαν να προσφέρουν προς μίσθωση την οπτική ίνα μόνο στην κατάσταση υπό την οποία χρησιμοποιείτο για αμυντικούς σκοπούς, με περιορισμένο μόνο αριθμό διαθέσιμων σημείων σύνδεσης για εμπορικούς σκοπούς, καθώς και με την επιφύλαξη των ειδικών δικαιωμάτων λύσης της σύμβασης εκ μέρους του ΝΑΤΟ σε περίπτωση πολέμου. Η Αρχή επισημαίνει επίσης ότι το δικαίωμα μίσθωσης που δύναται να εκμεταλλεύεται η Ισλανδία υπόκειται σε συμβατική υποχρέωση βάσει της οποίας τυχόν έσοδα από τη μίσθωση τα οποία υπερβαίνουν τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης της οπτικής ίνας πρέπει να μεταβιβάζονται στο ΝΑΤΟ.

(76)

Σκοπός του κριτηρίου του ιδιώτη πωλητή είναι να εκτιμηθεί κατά πόσον η πώληση ή η μίσθωση περιουσιακών στοιχείων από δημόσιο οργανισμό συνιστά κρατική ενίσχυση, εξετάζοντας το αν ιδιώτης πωλητής θα είχε ενεργήσει κατά τον ίδιο τρόπο υπό κανονικές συνθήκες αγοράς. Η δημόσια αρχή πρέπει να αγνοήσει τους στόχους δημόσιας πολιτικής και να εστιάσει, αντιθέτως, στον μοναδικό στόχο της εξασφάλισης αγοραίου ποσοστού απόδοσης ή κέρδους επί των επενδύσεών της, καθώς και αγοραία τιμή για την πώληση ή τη μίσθωση περιουσιακών στοιχείων (34). Η Αρχή επισημαίνει, ωστόσο, ότι η εκτίμηση αυτή πρέπει, κατά κανόνα, να λαμβάνει υπόψη τυχόν ειδικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις που συνδέονται με το υπό εξέταση περιουσιακό στοιχείο, ιδίως τα δικαιώματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την αγοραία τιμή.

(77)

Η συμμόρφωση με τους όρους της αγοράς και το κατά πόσον η συμφωνηθείσα τιμή στο πλαίσιο μιας συναλλαγής αντιστοιχεί στην αγοραία τιμή μπορούν να διαπιστωθούν μέσω ορισμένων προσεγγιστικών τιμών. Η διοργάνωση ανοικτής, διαφανούς και άνευ προϋποθέσεων διαδικασίας υποβολής προσφορών αποτελεί εν γένει ενδεδειγμένο μέσο για τη διασφάλιση της πώλησης ή της μίσθωσης εκ μέρους εθνικών αρχών περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με το κριτήριο του ιδιώτη πωλητή και της καταβολής δίκαιης αγοραίας τιμής για την παροχή των υπό εξέταση αγαθών και υπηρεσιών. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει αυτομάτως ότι λόγω απουσίας τακτικής διαδικασίας υποβολής προσφορών ή πιθανού σφάλματος κατά την εν λόγω διαδικασία μπορεί δικαιολογημένα να θεωρηθεί ότι υφίσταται κρατική ενίσχυση. Η νομοθεσία περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων και η κρατική νομοθεσία ισχύουν παράλληλα και δεν συντρέχει κανένας λόγος η παραβίαση, για παράδειγμα, ενός κανόνα περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων να συνεπάγεται αυτομάτως και παραβίαση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις (35).

(78)

Από την άλλη πλευρά, όπως επισημαίνεται στην υπόθεση Land Burgenland, η οποία παρατίθεται στη σκέψη 97 της απόφασης του Δικαστηρίου ΕΖΕΣ στην υπόθεση E-1/13, «όταν μια δημόσια αρχή προβαίνει σε πώληση επιχείρησης η οποία της ανήκει μέσω διαδικασίας ανοικτού διαγωνισμού διαφανούς και άνευ προϋποθέσεων, μπορεί να τεκμαίρεται ότι η αγοραία τιμή αντιστοιχεί στην υψηλότερη προσφορά, πρέπει όμως να αποδειχθεί, πρώτον, ότι η προσφορά αυτή είναι δεσμευτική και αξιόπιστη και, δεύτερον, ότι δεν δικαιολογείται η συνεκτίμηση άλλων οικονομικών παραγόντων εκτός από την τιμή» (36). Η ίδια αρχή πρέπει να διέπει και τις περιπτώσεις μίσθωσης περιουσιακών στοιχείων. Ένας ιδιωτικός φορέας εκμετάλλευσης ο οποίος μισθώνει τα περιουσιακά του στοιχεία θα προσπαθούσε υπό κανονικές συνθήκες να λάβει την πλέον συμφέρουσα προσφορά, δίδοντας έμφαση στην τιμή, και δεν θα εξέταζε, για παράδειγμα, στοιχεία σχετικά με τη σκοπούμενη χρήση των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων, εκτός εάν ήταν πιθανόν να επηρεάσουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων μετά την περίοδο μίσθωσης. Ως εκ τούτου, εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις, μπορεί να θεωρηθεί ότι η αγοραία τιμή είναι η υψηλότερη τιμή την οποία είναι διατεθειμένος να καταβάλλει ένας ιδιωτικός φορέας εκμετάλλευσης που ενεργεί υπό κανονικές συνθήκες ανταγωνισμού, για τη χρήση των υπό εξέταση περιουσιακών στοιχείων (37).

(79)

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η πώληση ή η μίσθωση περιουσιακών στοιχείων ενδέχεται να συνεπάγεται κρατική ενίσχυση, ακόμη και όταν πραγματοποιείται μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ειδικότερα όταν οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται στον αγοραστή έχουν ως συνέπεια τη διαμόρφωση χαμηλότερης τιμής. Το είδος των υποχρεώσεων που έχουν ανάλογες συνέπειες είναι οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται για την επιδίωξη στόχων δημόσιας πολιτικής και μειώνουν το προσδοκώμενο κέρδος του αγοραστή. Οι υποχρεώσεις αυτές δεν θα μπορούσαν, κατά κανόνα, να επιβληθούν από ιδιωτικό φορέα εκμετάλλευσης, διότι μειώνουν το μέγιστο ύψος των εσόδων που δύναται να εισπράξει από την πώληση ή τη μίσθωση του περιουσιακού στοιχείου.

(80)

Λαμβανομένων υπόψη των προαναφερόμενων εκτιμήσεων, η Αρχή οφείλει να εξετάσει αν η διαδικασία του διαγωνισμού και τα κριτήρια ανάθεσης ήταν επαρκή και κατάλληλα για τον προσδιορισμό αγοραίας τιμής. Για τον σκοπό αυτόν, η Αρχή πρέπει να διερευνήσει αν, κατά τις προπαρασκευαστικές εργασίες του διαγωνισμού και τον καθορισμό των κριτηρίων ανάθεσης, το κράτος ενήργησε ως ιδιώτης επενδυτής ή αν υπερίσχυσαν προβληματισμοί δημόσιας πολιτικής ή ρυθμιστικοί προβληματισμοί.

(81)

Η διαδικασία του διαγωνισμού και τα επιχειρήματα που προβάλλονται σχετικά με τη χρήση των επιλεχθέντων κριτηρίων ανάθεσης περιγράφονται αναλυτικά στο τμήμα I.2.1 ανωτέρω, καθώς και στην απόφαση αριθ. 299/14/COL. Όπως εμφαίνεται στον πίνακα 1, τα πολλαπλά κριτήρια ανάθεσης περιλάμβαναν έξι χωριστά στοιχεία προς αξιολόγηση, καθένα από τα οποία είχε βαρύτητα της τάξης του 10 % ή 15 %, εκτός από το κριτήριο της τόνωσης του ανταγωνισμού, το οποίο είχε βαρύτητα 40 %.

(82)

Οι ισλανδικές αρχές έχουν διευκρινίσει πλέον ότι, επιπλέον του μισθώματος (το οποίο αντιστοιχεί στο 15 % των κριτηρίων ανάθεσης), το κριτήριο του διαγωνισμού σχετικά με τον αριθμό των τερματικών σημείων δικτύου (επιπλέον ποσοστό 15 % των κριτηρίων ανάθεσης) θα πρέπει επίσης να θεωρείται συνιστώσα τιμής, δεδομένου ότι τα τερματικά σημεία είναι απολύτως αναγκαία για την εξυπηρέτηση του δικτύου και η αξία των υπηρεσιών συνδέεται θετικά με τον αριθμό των τερματικών σημείων. Για κάθε τερματικό σημείο απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις σε εξοπλισμό (βλέπε την εκτίμηση της μελέτης Mannvit στο τμήμα I.7 ανωτέρω), ο οποίος περιέρχεται στον εκμισθωτή κατά τη λήξη ισχύος της μίσθωσης, στοιχείο που έχει αντίκτυπο στην τιμή του επίμαχου δικαιώματος μίσθωσης μετά την παρέλευση της περιόδου μίσθωσης. (38) Επομένως, η Αρχή εκτιμά ότι τα κριτήρια του διαγωνισμού που αφορούσαν την τιμή αντιστοιχούσαν συνολικά στο 30 % των κριτηρίων ανάθεσης. Ωστόσο, μη τιμολογιακοί προβληματισμοί σχετικά με την τόνωση του ανταγωνισμού (40 %), τη χρήση ενιαίου τιμολογίου σε ολόκληρη τη χώρα (10 %), καθώς και την παροχή (10 %) και την έναρξη των υπηρεσιών (10 %), εξακολουθούν να υπερισχύουν έναντι των συνιστωσών της τιμής.

(83)

Κατά τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού, η Míla είχε στην ιδιοκτησία της και χρησιμοποιούσε τις περισσότερες υποδομές τηλεπικοινωνιών στις διάφορες περιοχές της Ισλανδίας. Για να καταστούν οι οπτικές ίνες του ΝΑΤΟ λειτουργικές, οι φορείς εκμετάλλευσης των εν λόγω ινών όφειλαν να επενδύσουν σε σημεία σύνδεσης. Κατά την άποψη της Αρχής, συνεπώς, τα κριτήρια σχετικά με την έναρξη των υπηρεσιών (10 %) και την παροχή υπηρεσιών (10 %) θα ήταν μάλλον ευνοϊκά για τη Míla. Με άλλα λόγια, τα κριτήρια ανάθεσης περιλάμβαναν δύο στοιχεία σχετικά με την τιμή και τέσσερα που δεν αφορούσαν την τιμή. Από τα στοιχεία που δεν αφορούσαν την τιμή, ένα στοιχείο, με τη μεγαλύτερη βαρύτητα, είναι πιθανόν να μην ευνοούσε τον κατεστημένο πάροχο δικτύου, τη Míla, ενώ δύο στοιχεία θα μπορούσαν να ευνοήσουν τη Míla, εις βάρος δυνητικών νεοεισερχόμενων παρόχων στην αγορά.

(84)

Το κριτήριο του ιδιώτη πωλητή καθορίζει την αρχή σύμφωνα με την οποία, κατά γενικό κανόνα, η αγοραία τιμή αντιστοιχεί στην υψηλότερη τιμή που είναι πρόθυμος να καταβάλει ένας ιδιωτικός φορέας εκμετάλλευσης που ενεργεί υπό κανονικές συνθήκες ανταγωνισμού. Ωστόσο, η αρχή αυτή υπόκειται σε εξαιρέσεις. Οι εξαιρέσεις αφορούν, πρώτον, περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να διαπιστωθεί ότι η υπό εξέταση προσφορά δεν είναι δεσμευτική ή αξιόπιστη ούτε συγκρίσιμη με χαμηλότερη προσφορά. Δεύτερον, όπως επισημαίνεται στην απόφαση Land Burgenland, σκέψη 94, το τεκμήριο αυτό γίνεται δεκτό με την επιφύλαξη ότι «δεν δικαιολογείται η συνεκτίμηση άλλων οικονομικών παραγόντων εκτός από την τιμή». Παράδειγμα σχετικής αιτιολόγησης μπορεί να αντληθεί από την υπόθεση T-244/08, Konsum Nord κατά Επιτροπής (39). Στην εν λόγω υπόθεση, ένας δήμος της Σουηδίας είχε πωλήσει ένα γήπεδο σε αλυσίδα καταστημάτων σουπερμάρκετ έναντι τιμής χαμηλότερης από την τιμή που είχε προσφέρει ο πλειοδότης. Το Γενικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η αγοραία τιμή πώλησης του υπό εξέταση οικοπέδου δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί αποκλειστικά και μόνο βάσει της ύπαρξης υψηλότερης προσφοράς χωρίς να συνεκτιμηθούν οι ιδιαίτερες περιστάσεις που επικαλούνταν οι σουηδικές αρχές. Επιπλέον, στην υπόθεση C-39/14, BVVG, το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι κανόνας εθνικού δικαίου ο οποίος επιτρέπει σε δημόσια αρχή να παρακάμψει σε διαγωνισμό μια προσφορά για αγροτικό ακίνητο η οποία εμφανίζει δυσανάλογο χαρακτήρα και είναι κερδοσκοπικής φύσης δεν συνεπάγεται κρατική ενίσχυση, υπό τον όρο ότι καταλήγει σε τιμή κατά το δυνατόν πλησιέστερη προς την αγοραία αξία του εν λόγω αγροτικού ακινήτου (40).

(85)

Η εν λόγω νομολογία δεν έχει άμεση εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση διότι η Míla δεν υπέβαλε προσφορά. Ωστόσο, οι ισλανδικές αρχές ισχυρίζονται ότι η επιλογή της όσον αφορά τα κριτήρια ανάθεσης ήταν δικαιολογημένη στην παρούσα υπόθεση. Προβάλλουν δε το επιχείρημα ότι ειδικότερα το επίμαχο κριτήριο για την τόνωση του ανταγωνισμού είχε ως στόχο την αντιμετώπιση του εικαζόμενου μονοπωλιακού χαρακτηριστικού της αντίστοιχης αγοράς, στην οποία δέσποζε ο κατεστημένος πάροχος, δηλαδή η Míla. Η Αρχή επισημαίνει επίσης ότι η ίδια η Míla δήλωσε ότι δεν είχε κανέναν οικονομικό λόγο να συμμετάσχει στον διαγωνισμό, δεδομένου ότι οι δικές της οπτικές ίνες της εξασφάλιζαν ήδη επαρκέστατη χωρητικότητα μεταφοράς.

(86)

Ωστόσο, στην παρούσα υπόθεση, οι ιδιαίτερες περιστάσεις τις οποίες επικαλούνται οι ισλανδικές αρχές δεν είναι επαρκείς για να καταδειχθεί ότι ένας ιδιώτης πωλητής στην ίδια κατάσταση θα είχε σχεδιάσει τον διαγωνισμό κατά τον ίδιο τρόπο. Στην υπόθεση E-1/13, το Δικαστήριο ΕΖΕΣ αποφάνθηκε ότι τα κριτήρια ανάθεσης πλην της τιμής φαίνεται ότι αντανακλούσαν προβληματισμούς δημόσιας πολιτικής ή ρυθμιστικούς προβληματισμούς, τους οποίους δεν θα θεωρούσε σημαντικούς ιδιώτης επενδυτής. Η Αρχή θεωρεί επίσης ότι τα μη τιμολογιακά κριτήρια στο πλαίσιο του διαγωνισμού αντανακλούσαν εν μέρει προβληματισμούς δημόσιας πολιτικής ή ρυθμιστικούς προβληματισμούς, όπως την προώθηση του ανταγωνισμού, τη βελτίωση της δημόσιας ευρυζωνικής πρόσβασης και την περιφερειακή συνοχή, τους οποίους δεν θα θεωρούσε σημαντικούς ένας ιδιώτης επενδυτής. Τα εν λόγω κριτήρια ανάθεσης υπερισχύουν έναντι των κριτηρίων που αφορούν την τιμή.

(87)

Ως εκ τούτου, η Αρχή συνάγει το συμπέρασμα ότι τα κριτήρια ανάθεσης του διαγωνισμού δεν πληρούν τις απαιτήσεις του κριτηρίου του ιδιώτη πωλητή. Κατά συνέπεια, το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν μπορεί να παράσχει αξιόπιστες προσεγγιστικές τιμές για τον προσδιορισμό της αγοραίας τιμής όσον αφορά το υπό εξέταση δικαίωμα μίσθωσης.

(88)

Όπως επισημαίνεται ανωτέρω, η απουσία επαρκούς διαδικασίας διαγωνισμού δεν αποκλείει την πιθανότητα εφαρμογής, εκ μέρους της Αρχής, του κριτηρίου του ιδιώτη πωλητή. Ωστόσο, η Αρχή οφείλει να εξετάσει την ουσία της επίμαχης συναλλαγής, και ιδίως να συγκρίνει τη συμφωνηθείσα τιμή με την αγοραία τιμή. Για τον σκοπό αυτό, η Αρχή παραπέμπει κατά κανόνα σε ανεξάρτητη μελέτη αποτίμησης από εμπειρογνώμονα, από την οποία αντλούνται οι προσεγγιστικές τιμές για την αγοραία τιμή. Υπό ιδανικές συνθήκες, η μελέτη αυτή πρέπει να εκπονείται κατά τον χρόνο της συναλλαγής. Ωστόσο, η Αρχή μπορεί επίσης να αντλήσει στοιχεία από μελέτη εκ των υστέρων αποτίμησης που περιλαμβάνεται στην αξιολόγησή της (41).

(89)

Οι ισλανδικές αρχές υπέβαλαν μελέτη αποτίμησης που εκπόνησε η Mannvit, μια διεθνής εταιρεία συμβούλων με ειδίκευση στην Ισλανδία, η οποία παρέχει σε τακτική βάση μελέτες εμπειρογνωμοσύνης σχετικά με έργα υποδομών. Η μελέτη φέρει ημερομηνία της 30ής Ιανουαρίου 2015.

(90)

Η Αρχή παρατηρεί ότι η Mannvit είχε ήδη παράσχει στις ισλανδικές αρχές συμβουλές σχετικά με τη διαδικασία του διαγωνισμού. Επιπλέον, η μελέτη αποτίμησης ζητήθηκε από τις ισλανδικές αρχές μετά την υποβολή σχετικής εκτίμησης της τιμής από την καταγγέλλουσα. Η Αρχή διαπίστωσε ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι οι συγκεκριμένες περιστάσεις επηρέασαν την αντικειμενικότητα των συμβούλων εμπειρογνωμόνων. Ωστόσο, υπό τις περιστάσεις αυτές, η Αρχή κρίνει αναγκαία τη διεξοδική εξέταση της μελέτης αποτίμησης.

(91)

Εν προκειμένω, η Αρχή επισημαίνει καταρχάς ότι η αποτίμηση της αγοραίας τιμής του επίμαχου δικαιώματος μίσθωσης είναι εξαιρετικά πολύπλοκη λόγω της ειδικής φύσης του περιουσιακού στοιχείου (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων λύσης της σύμβασης εκ μέρους του ΝΑΤΟ) και της ύπαρξης ρύθμισης στον συγκεκριμένο τομέα. Επιπλέον, πρέπει να ληφθεί υπόψη η ύπαρξη δύο στοιχείων τιμής, ήτοι του τέλους μίσθωσης και των επενδύσεων στα τερματικά σημεία.

(92)

Η μελέτη της Mannvit βασίζεται σε σύγκριση μεταξύ δύο διαφορετικών σεναρίων για την απόκτηση πρόσβασης στο καλώδιο οπτικών ινών που περιβάλλει την Ισλανδία. Ένας φορέας εκμετάλλευσης δεν θα μπορούσε ούτε να μισθώσει την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ (όπως έπραξε η Vodafone) ούτε, εναλλακτικά, να εξασφαλίσει πρόσβαση από τη Míla, η οποία προσφέρει ρυθμιζόμενο προϊόν χονδρικής (ζευκτικά τμήματα μισθωμένων γραμμών) έναντι ρυθμιζόμενης τιμής. Δεδομένης της επιλογής αυτής, ένας φορέας της αγοράς που επιδιώκει πρόσβαση στο καλώδιο οπτικών ινών δεν θα ήταν διατεθειμένος να πληρώσει υψηλότερο ποσό από την τιμή για το ρυθμιζόμενο προϊόν χονδρικής πρόσβασης που προσέφερε η Míla. Επομένως, η ρυθμιζόμενη τιμή χονδρικής χρησιμεύει ως ανώτατη οριακή τιμή για την τιμολόγηση της εκμίσθωσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ, μολονότι ενδέχεται να μην αντανακλά άμεσα την αγοραία τιμή του δικαιώματος μίσθωσης λόγω των στοιχείων που περιγράφονται στις αιτιολογικές σκέψεις που ακολουθούν. Η Αρχή εκτιμά ότι η προσέγγιση αυτή βάσει σύγκρισης τιμών είναι εύλογη, λαμβανομένης υπόψη της ύπαρξης δύο εναλλακτικών τρόπων απόκτησης πρόσβασης σε παράλληλες οπτικές ίνες του ίδιου καλωδίου. (42)

(93)

Η σύγκριση των τιμών στη μελέτη Mannvit, καθώς και η πλέον πρόσφατη σύγκριση που διαβίβασε η καταγγέλλουσα, δεν βασίζονται σε τιμές που ίσχυαν κατά τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού. Μολαταύτα, η Αρχή εκτιμά ότι, υπό τις ιδιαίτερες περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, οι αναφορές τιμών που υποβλήθηκαν εξακολουθούν να παρέχουν ικανοποιητικές προσεγγιστικές τιμές για την αγοραία τιμή κατά τον χρόνο της συναλλαγής.

(94)

Οι ρυθμιζόμενες τιμές χονδρικής που χρησιμοποιούνται ως δείκτες σύγκρισης βασίζονται στο ιστορικό κόστος και συνήθως παραμένουν αμετάβλητες επί σειρά ετών (43). Για παράδειγμα, το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο της Míla αξίας 7 609 ISK ανά km/μήνα βασίζεται σε ανάλυση κόστους που ξεκίνησε το 2010 και ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2011 (44). Το τιμολόγιο παρέμεινε σε ισχύ, αμετάβλητο, από την 1η Αυγούστου 2011 έως το 2015. Αυτό καταδεικνύει ότι τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια χονδρικής που χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση τιμών συνήθως παραμένουν σταθερά με την πάροδο του χρόνου, και ότι το τιμολόγιο της Míla ειδικότερα βασίζεται σε ανάλυση κόστους που πραγματοποιήθηκε περίπου κατά την ίδια χρονική περίοδο με τη σύναψη της σύμβασης της 1ης Φεβρουαρίου 2010 με τη Vodafone. Επιπλέον, το μίσθωμα που καταβάλλει η Vodafone αναπροσαρμόζεται με βάση τον δείκτη κόστους κατασκευής από τον Ιούνιο του 2008 (δηλαδή κατά τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού). Συνεπώς, μετά τη συνεκτίμηση αυτής της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής, ο υπολογισμός που προκύπτει βάσει των σημερινών τιμών μπορεί να παράσχει ικανοποιητικές ενδείξεις σχετικά με το κατά πόσον το δικαίωμα μίσθωσης είχε χορηγηθεί υπό όρους της αγοράς κατά τον χρόνο της συναλλαγής.

(95)

Όπως διευκρινίζεται στο τμήμα I.7 ανωτέρω, η Mannvit επισημαίνει διάφορες αποκλίσεις μεταξύ του ρυθμιζόμενου προϊόντος χονδρικής που προσφέρει η Míla και τις οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη σύγκριση των τιμών.

(96)

Καταρχάς, η Αρχή θεωρεί ότι η Mannvit ευλόγως προσαρμόζει το μήκος οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ που πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό της τιμής, διότι οι τιμές υπολογίζονται συνήθως με βάση τη σύνδεση από σημείο σε σημείο (δηλαδή ως ευθείες γραμμές μεταξύ των αντίστοιχων τερματικών σημείων). Από την εφαρμογή της μεθόδου στα υφιστάμενα τερματικά σημεία της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ κατά τον χρόνο της συναλλαγής, η μελέτη Mannvit καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το συνολικό μήκος που πρέπει να ληφθεί υπόψη ισούται με 1 283 km.

(97)

Στη συνέχεια η Mannvit προβαίνει σε εκτίμηση της πλέον ενδεδειγμένης χονδρικής τιμής και έκπτωσης που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην υπό εξέταση υπόθεση.

(98)

Στη μελέτη επισημαίνεται ότι το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο της Míla (7 609 ISK ανά km/μήνα) ενδέχεται να μην αποτελεί τον κατάλληλο δείκτη αναφοράς για τον προσδιορισμό της αγοραίας τιμής, δεδομένου ότι το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο βασίζεται στο κόστος και στο ποσοστό χρήσης ολόκληρου του δικτύου οπτικών ινών της Míla, συμπεριλαμβανομένων όλων των αντίστοιχων τερματικών σημείων της Míla, και όχι ενός μόνο δικτύου οπτικών ινών συγκρίσιμου με το δίκτυο της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ. Η Mannvit επισημαίνει ότι η οπτική ίνα του ΝΑΤΟ είναι πιο απλή και φέρει πολύ μικρότερο αριθμό τερματικών σημείων, στοιχείο που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ενδεδειγμένη κοστολογική βάση θα έπρεπε να είναι χαμηλότερη. Ως εκ τούτου, η Mannvit διατυπώνει την άποψη ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τον υπολογισμό της αγοραίας τιμής το τιμολόγιο χονδρικής άλλου φορέα εκμετάλλευσης, της Orkufjarskipti. Η αξία του τιμολογίου της Orkufjarskipti ισούται με 5 020 ISK ανά km/μήνα.

(99)

Στη μελέτη της Mannvit εξετάζονται επίσης τα ποσοστά έκπτωσης και συνάγεται το συμπέρασμα ότι στη χονδρική τιμή θα έπρεπε να εφαρμοστεί έκπτωση της τάξης του 25 % και όχι το μέγιστο ποσοστό του 15 % που είναι επί του παρόντος διαθέσιμο για τις τριετείς συμβάσεις. Η Mannvit δικαιολογεί την προσαρμογή αυτή επισημαίνοντας ότι η διάρκεια της μίσθωσης είναι δεκαετής, η οποία υπερβαίνει σαφώς την προβλεπόμενη διάρκεια στα ρυθμιζόμενα τιμολόγια της Míla και της Orkufjarskipti. Δικαιολογείται, άλλωστε, και από την ύπαρξη ποσοστού έκπτωσης 25 % που προσέφερε η Míla σε πελάτες για τη μίσθωση οπτικής ίνας παρόμοιου μήκους με την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ κατά τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού.

(100)

Η Αρχή συμφωνεί ότι το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο της Míla για ζευκτικά τμήματα μισθωμένων γραμμών δεν παρέχει κατάλληλο δείκτη σύγκρισης με την αγοραία τιμή στην υπό εξέταση υπόθεση. Ειδικότερα, το τιμολόγιο της Míla δεν βασίζεται μόνο στις επενδυτικές και λειτουργικές δαπάνες των οπτικών ινών που περιλαμβάνονται στο ίδιο καλώδιο με την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ (οι οποίες πιθανότατα έχουν ήδη αποσβεστεί), αλλά και σε νεότερες επενδύσεις σε άλλες οπτικές ίνες. Ωστόσο, η Αρχή παρατηρεί ότι ούτε το τιμολόγιο της Orkufjarskipti που παρουσιάζει η Mannvit δεν παρέχει το ιδανικό σημείο αναφοράς, διότι βασίζεται στη μεμονωμένη διάρθρωση κόστους του συγκεκριμένου φορέα εκμετάλλευσης, ήτοι μιας επιχείρησης κοινής ωφελείας. Η Αρχή αναγνωρίζει το γεγονός ότι δεν φαίνεται να υπάρχει ιδανική σύγκριση των τιμών, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες αγοραίες τιμές που να εφαρμόζονται ειδικά για τις οπτικές ίνες του ΝΑΤΟ και για τις παράλληλες οπτικές ίνες που περιλαμβάνονται στο ίδιο καλώδιο.

(101)

Η Αρχή εκφράζει επίσης παρόμοιους προβληματισμούς σχετικά με την έκπτωση που πρέπει να εφαρμόζεται. Σύμφωνα με τις προσφορές χονδρικής που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες, για συμβάσεις τριετούς διάρκειας ισχύος προβλέπεται ποσοστό έκπτωσης της τάξης μόλις του 15 %. Ωστόσο, είναι πιθανόν ένας φορέας της αγοράς να παρείχε πολύ μεγαλύτερες εκπτώσεις για πιο μακροπρόθεσμη σύμβαση και πολύ μεγάλες ποσότητες. Η Αρχή επισημαίνει ότι η Míla προσέφερε και προηγουμένως έκπτωση της τάξης του 25 % για πολύ παρόμοιους σκοπούς (45).

(102)

Βάσει των προαναφερομένων, η Αρχή θεωρεί ότι είναι σκόπιμο η αποτίμηση της αγοραίας τιμής για το δικαίωμα μίσθωσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ να εκφραστεί ως εύρος τιμών, με βάση τη χονδρική τιμή πρόσβασης και τις παραδοχές περί εκπτώσεων που αναφέρονται ανωτέρω.

Πίνακας 3

Εκτιμώμενο εύρος αγοραίων τιμών (ετήσιο τέλος μίσθωσης) βάσει διαθέσιμων τιμολογίων και παραδοχών εκπτώσεων

(103)

Στον πίνακα 3 ανωτέρω παρουσιάζεται εύρος τιμών από 58 εκατ. ISK, που είναι η εκτιμώμενη αγοραία τιμή της μελέτης Mannvit, έως περίπου 100 εκατ. ISK κατ' ανώτατο όριο. Η εκτιμώμενη μέση αγοραία τιμή ανέρχεται σε περίπου 78 εκατ. ISK.

(104)

Σύμφωνα με τη σύμβαση της 1ης Φεβρουαρίου 2010, η Vodafone καταβάλλει τέλος μίσθωσης 19 150 000 ISK (μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ), το οποίο αναπροσαρμόζεται, από τη 19η Ιουνίου 2008, σύμφωνα με τον δείκτη κόστους κατασκευής, για το δικαίωμα μίσθωσης, πληρωτέο την 1η Ιουλίου κάθε έτους. Η Αρχή επισημαίνει ότι τα τιμολόγια της Míla και της Orkufjarskipti δεν υπόκεινται σε τιμαριθμική αναπροσαρμογή. Ως εκ τούτου, κατά τη σύγκριση πρέπει να συνεκτιμηθεί η εφαρμογή της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής.

(105)

Το καταβαλλόμενο μίσθωμα εκ μέρους της Vodafone αναπροσαρμόζεται με τη χρήση του δείκτη κόστους κατασκευής (46). Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, οι δαπάνες κατασκευής αυξήθηκαν δραματικά μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση το φθινόπωρο του 2008 και κατά τη διάρκεια του 2009, αγγίζοντας ποσοστό της τάξης του 30 % ετησίως, αλλά έκτοτε παρουσίασαν μέτρια αύξηση, με μια μικρή κορύφωση στο τέλος του 2011 και στις αρχές του 2012. Κατά την περίοδο μεταξύ του Ιουνίου του 2008 και του Ιουλίου του 2010, οπότε κατέστη πληρωτέα και η πρώτη καταβολή του μισθώματος, ο δείκτης είχε ήδη αυξηθεί κατά 20,5 %.

(106)

Η κίνηση του δείκτη από τον Ιανουάριο του 2008 και η ποσοστιαία μεταβολή του από το προηγούμενο έτος απεικονίζονται στο διάγραμμα κατωτέρω:

Δείκτης κόστους κατασκευής από τον Ιανουάριο του 2008

Πηγή: Statistics Iceland (Στατιστική Υπηρεσία Ισλανδίας).

(107)

Η σύμβαση της 1ης Φεβρουαρίου 2010 προέβλεπε τέλος μίσθωσης ύψους 19 150 000 ISK προ τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Έως τα μέσα του 2010, η εφαρμογή της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής είχε αυξήσει το ποσό αυτό στα 23 εκατ. ISK. Σήμερα, η Vodafone καταβάλλει τέλος μίσθωσης ύψους περίπου 28 εκατ. ISK, το οποίο αντιστοιχεί κατά προσέγγιση στο μέσον της δεκαετούς σύμβασης. Εφόσον ο δείκτης κόστους κατασκευής εξακολουθεί να αυξάνεται σταδιακά, όπως συμβαίνει κατά τα τελευταία 4-5 έτη, η τιμή αυτή αντιπροσωπεύει επίσης εύλογο μέσο όρο για το ετήσιο τέλος μίσθωσης εάν ληφθεί υπόψη ολόκληρη η διάρκεια ισχύος της σύμβασης.

(108)

Ως εκ τούτου, η Αρχή θεωρεί ότι το τέλος μίσθωσης των 28 εκατ. ISK που χρησιμοποίησε η Mannvit αποτελεί εύλογη προσέγγιση για τη σύγκριση των τιμών στην παρούσα υπόθεση. Ωστόσο, το τέλος μίσθωσης για την οπτική ίνα του ΝΑΤΟ μπορεί να συγκριθεί μόνο με τιμολόγια εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς, εφόσον ληφθούν δεόντως υπόψη οι σημαντικές επενδύσεις σε εξοπλισμό μετάδοσης τις οποίες πρέπει να πραγματοποιήσει ο φορέας εκμετάλλευσης της οπτικής ίνας του ΝΑΤΟ, ήτοι η Vodafone, προκειμένου να καταστήσει την οπτική ίνα κατάλληλη για εμπορική χρήση. Η Mannvit υπολογίζει ετήσιο κόστος ύψους 52 εκατ. ISK για τις απαιτούμενες επενδύσεις προκειμένου να καταστεί το ύψος του μισθώματος που καταβάλλει η Vodafone συγκρίσιμο με την αντίστοιχη προσφορά της Míla και να πληρούνται οι όροι της προσφοράς στο πλαίσιο του διαγωνισμού, δηλαδή για την απαιτούμενη επένδυση σε νέα τερματικά σημεία (47). Η Αρχή επισημαίνει ότι το ποσό βάσει της εκτίμησης της Mannvit αντιστοιχεί τόσο στον τεχνικό εξοπλισμό που απαιτείται για να καταστεί λειτουργική η οπτική ίνα του ΝΑΤΟ όσο και στο στοιχείο τιμής που προσδιορίζεται στον διαγωνισμό και αφορά την επένδυση σε νέα τερματικά σημεία. Η Αρχή αντιπαρέβαλε την εκτίμηση των εμπειρογνωμόνων όσον αφορά τις επενδυτικές δαπάνες σε τερματικά σημεία (συνολικού ύψους 120 εκατ. ISK) με τις πραγματικές επενδύσεις που πρέπει να πραγματοποιήσει η Vodafone, οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε 130 εκατ. ISK. Η Αρχή σημειώνει ότι, επιπλέον, η Vodafone οφείλει να καταβάλλει για τον εξοπλισμό ετήσια τέλη αδείας ύψους 7,5 εκατ. ISK, ποσό που η Mannvit δεν έλαβε υπόψη.

(109)

Βάσει των προαναφερομένων, οι ετήσιες οικονομικές εισφορές της Vodafone υπό τη μορφή του καταβαλλόμενου μισθώματος και των επενδυτικών δαπανών ανέρχονται συνολικά σε 87,5 εκατ. ISK (συμπεριλαμβανομένου του ετήσιου τέλους αδείας). Σε σύγκριση με τις εκτιμήσεις της αγοραίας τιμής του δικαιώματος μίσθωσης του πίνακα 3, οι οικονομικές εισφορές της Vodafone υπερβαίνουν τη συνολική μέση εκτιμώμενη αγοραία τιμή των 78 εκατ. ISK, καθώς και τις μέσες τιμές βάσει ποσοστού έκπτωσης 15 % και 25 % αντιστοίχως. Επίσης, είναι σημαντικά υψηλότερες από την εκτιμώμενη τιμή βάσει του τιμολογίου της Orkufjarskipti (με ποσοστό έκπτωσης είτε 15 % είτε 25 %) και βρίσκονται πολύ κοντά στο τιμολόγιο της Míla με βάση ποσοστό έκπτωσης 15 %.

(110)

Η Αρχή επισημαίνει ότι στη σύγκριση με την αγοραία τιμή που παρατίθεται ανωτέρω δεν λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος των ειδικών δικαιωμάτων ακύρωσης λόγω της υπαγωγής της οπτικής ίνας στο καθεστώς κυριότητας του ΝΑΤΟ. Οι ισλανδικές αρχές εκτιμούν ότι οι επιπτώσεις στην τιμή των εν λόγω δικαιωμάτων κυμαίνονται σε ποσοστό μεταξύ 15 % και 25 %. Με την εφαρμογή αυτού του εύρους τιμών στις οικονομικές εισφορές της Vodafone, η αντίστοιχη υποκείμενη τιμή της αγοράς, χωρίς να συνυπολογίζονται τα εν λόγω δικαιώματα του ΝΑΤΟ, θα κυμαινόταν μεταξύ 94 εκατ. ISK και 107 εκατ. ISK, υπερβαίνοντας συνεπώς μακράν την εκτιμώμενη μέση αγοραία τιμή που αναγράφεται στον πίνακα 3.

(111)

Εξάλλου, στη μελέτη Mannvit δεν λαμβάνεται υπόψη η υποχρέωση της Ισλανδίας να μεταβιβάζει στο ΝΑΤΟ τυχόν έσοδα από τη μίσθωση που υπερβαίνουν το ύψος των δαπανών λειτουργίας και συντήρησης της οπτικής ίνας. Η Αρχή φρονεί ότι, παρότι η εν λόγω υποχρέωση ενδέχεται να έχει αντίκτυπο στα κίνητρα των ισλανδικών αρχών να μην μεγιστοποιήσουν τα έσοδα από μισθώματα (και να προτιμήσουν, για παράδειγμα, άλλα κριτήρια για τη διαδικασία του διαγωνισμού — βλέπε ανωτέρω), δεν επηρεάζει την αγοραία τιμή του δικαιώματος μίσθωσης, η οποία αποτιμήθηκε σε επίπεδο υψηλότερο από την αντίστοιχη τιμή των πραγματικών τιμολογίων των φορέων εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών. Σε αντίθεση με τα ειδικά δικαιώματα ακύρωσης που εξετάζονται στην ανωτέρω παράγραφο, η σύμβαση μεταξύ της Ισλανδίας και του ΝΑΤΟ σχετικά με τον τρόπο κατανομής τυχόν εσόδων από το δικαίωμα μίσθωσης δεν έχει αντίκτυπο στον χρήστη του εν λόγω δικαιώματος (δηλαδή στη Vodafone).

(112)

Για λόγους πληρότητας των στοιχείων, η Αρχή επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη εκτίμηση δεν επηρεάζεται από τους ισχυρισμούς της Míla ότι ο τρόπος σχεδιασμού της διαδικασίας του διαγωνισμού είχε αντίκτυπο στην τιμή. Στην Αρχή δεν είχαν προσκομιστεί στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο καθορισμός οριακής τιμής —που αποτελεί συνήθη πρακτική στους διαγωνισμούς— θα μπορούσε να περιορίσει τα κίνητρα των υποψηφίων για την προσφορά ανταγωνιστικών τιμών. Η Αρχή επισημαίνει επίσης ότι στο πλαίσιο του διαγωνισμού, τέσσερις ανεξάρτητοι υποψήφιοι υπέβαλαν πέντε προσφορές, και όλοι οι υποψήφιοι έλαβαν την υψηλότερη βαθμολογία (40 %) όσον αφορά το κριτήριο της τόνωσης του ανταγωνισμού. Συνεπώς, τα κριτήρια με γνώμονα την τιμή για τους υποψηφίους αντιστοιχούσαν στην πράξη στο 50 % (δηλαδή 30 από τα εναπομείναντα 60 μόρια). Ομοίως, δεν υπήρχαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι, εάν δεν υπήρχε το κριτήριο του ανταγωνισμού στον διαγωνισμό, μια δυνητική προσφορά εκ μέρους της Míla —η οποία δεν ενδιαφερόταν να αποκτήσει μεγαλύτερη χωρητικότητα μεταφοράς— θα μπορούσε να έχει ως συνέπεια την υποβολή υψηλότερων προσφορών από τους πραγματικούς υποψηφίους. Η Αρχή παρατηρεί ειδικότερα ότι η χωρητικότητα της Míla στο καλώδιο του ΝΑΤΟ ήταν δημοσίως γνωστή και ότι οποιαδήποτε δυνητική προσφορά της Míla θα χρησίμευε μόνο για την προστασία της θέσης της στην αγορά από νεοεισερχόμενο φορέα στην αγορά (48).

(113)

Βάσει των προαναφερομένων, η Αρχή φρονεί ότι η εκμίσθωση στη Vodafone δεν πραγματοποιήθηκε σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας τιμής.

(114)

Τέλος, η Αρχή επισημαίνει επίσης ότι η διαδικασία του διαγωνισμού διεξήχθη τον Ιούνιο του 2008, δηλαδή λίγο πριν ξεσπάσει η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ισλανδία. Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η διαδικασία ανεστάλη. Η σύναψη της σύμβασης με τη Vodafone ολοκληρώθηκε μόλις τον Φεβρουάριο του 2010, αλλά εκείνη την περίοδο η Fjarski (ο πλειοδότης που έλαβε τη μεγαλύτερη βαθμολογία στο πλαίσιο του διαγωνισμού) δεν ήταν πλέον σε θέση ή διατεθειμένη να μισθώσει τη δεύτερη διαθέσιμη οπτική ίνα βάσει της προσφοράς που είχε υποβάλει τον Ιούνιο του 2008. Στις αρχές του 2010, δεν ήταν πλέον δυνατόν, σύμφωνα με τις ισλανδικές αρχές, να γίνουν δεκτές προσφορές από άλλους υποψηφίους που είχαν λάβει μέρος στη διαδικασία του 2008, διότι είχε παρέλθει η προθεσμία των προσφορών τους και ήταν προφανές ότι οι συνθήκες της αγοράς είχαν επιδεινωθεί δραματικά μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Παρά τη χρηματοπιστωτική κρίση και τις συνακόλουθες αλλαγές στην οικονομική κατάσταση της Ισλανδίας, η Vodafone ήταν διατεθειμένη να προχωρήσει στη σύναψη της σύμβασης μίσθωσης υπό τους όρους που συμφωνήθηκαν μετά τον διαγωνισμό του 2008. Η Αρχή δεν έλαβε πληροφορίες από τις οποίες να μπορεί να συναχθεί ότι, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, άλλοι φορείς εκμετάλλευσης εξακολουθούσαν να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη χορήγηση δικαιώματος μίσθωσης σε μία εκ των δύο διαθέσιμων οπτικών ινών. Η Αρχή εκτιμά ότι, σε παρόμοια κατάσταση, ένας ιδιώτης επενδυτής θα προέβαινε επίσης στη σύναψη της σύμβασης μίσθωσης με τη Vodafone, διότι προσέφερε τη μοναδική δυνατότητα για την ανάκτηση των λειτουργικών δαπανών και την αξιοποίηση ενός μη χρησιμοποιούμενου περιουσιακού στοιχείου (δηλαδή της αδρανούς οπτικής ίνας).

(115)

Βάσει των προαναφερομένων, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Vodafone δεν έλαβε οικονομικό πλεονέκτημα από τη συναλλαγή.

(116)

Για να χαρακτηριστεί κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ, το μέτρο πρέπει να είναι επιλεκτικό καθώς και να ενδέχεται να νοθεύσει τον ανταγωνισμό και να επηρεάσει τις μεταξύ των συμβαλλομένων μερών συναλλαγές. Ωστόσο, δεδομένου ότι στην παρούσα υπόθεση δεν χορηγήθηκε οικονομικό πλεονέκτημα και, συνεπώς, δεν πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης, η Αρχή δεν χρειάζεται να προβεί σε περαιτέρω εκτίμηση του μέτρου.

(117)

Βάσει των προαναφερομένων, η Αρχή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το μέτρο δεν συνεπάγεται τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης κατά την έννοια του άρθρου 61 παράγραφος 1 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ,