This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52023AE0788
Opinion of the European Economic and Social Committee on the second set of new own resources (exploratory opinion)
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων» (διερευνητική γνωμοδότηση)
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων» (διερευνητική γνωμοδότηση)
EESC 2023/00788
ΕΕ C 293 της 18.8.2023, p. 13–20
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
- Date of document:
- 14/06/2023; ημερομηνία ψήφισης
- Date of vote:
- 14/06/2023
- Date lodged:
- 20/01/2023
- Author:
- Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή
- Responsible body:
- Section for Economic and Monetary Union and Economic and Social Cohesion, EESC_ECO
- Form:
- Διερευνητική γνωμοδότηση
- Term of office:
- 2015-2020
- Internal reference:
- AVIS-SECTION 2023/0788 FIN, ECO/617
- Session:
- 579
- Treaty:
- Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Legal basis:
- Link
- Link
- Link
- Select all documents mentioning this document
- Instruments cited:
- Link
- EUROVOC descriptor:
- Subject matter:
- Directory code:
|
18.8.2023 |
EL |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
C 293/13 |
Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων»
(διερευνητική γνωμοδότηση)
(2023/C 293/03)
|
Εισηγητής: |
ο κ. Philip VON BROCKDORFF |
|
Αίτηση γνωμοδότησης |
20.1.2023, επιστολή του Maroš ŠEFČOVIČ, αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Διοργανικές Σχέσεις και τη Διερεύνηση Προοπτικών |
|
Νομική βάση |
Άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|
Αρμόδιο τμήμα |
Οικονομική και νομισματική ένωση, οικονομική και κοινωνική συνοχή |
|
Υιοθετήθηκε από το τμήμα |
30.5.2023 |
|
Υιοθετήθηκε από την ολομέλεια |
14.6.2023 |
|
Σύνοδος ολομέλειας αριθ. |
579 |
|
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (υπέρ/κατά/αποχές) |
140/67/12 |
1. Συμπεράσματα και συστάσεις
|
1.1. |
Όπως ανέφερε η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) στην προηγούμενη γνωμοδότησή της για το ίδιο θέμα (1), απαιτείται συμφωνία των κρατών μελών προκειμένου να υπάρξουν πρόσθετοι νέοι ίδιοι πόροι για την κάλυψη της αποπληρωμής του χρέους που οφείλεται στον δανεισμό στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU, χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο οι προϋπολογισμοί των προγραμμάτων της ΕΕ ή να αυξηθούν σημαντικά οι συνεισφορές πόρων που βασίζονται στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ). |
|
1.2. |
Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι ο σχεδιασμός προτάσεων για νέες πηγές ιδίων εσόδων θα πρέπει να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο των δημοσιονομικών πιέσεων που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη μετά την πανδημία και των συνεχιζόμενων διεθνών εντάσεων. Αυτό έχει καταστεί ακόμη πιο σημαντικό στην τρέχουσα συγκυρία των υψηλότερων επιτοκίων, η οποία ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα οι νέοι ίδιοι πόροι που προτείνονται στη δέσμη μέτρων της Επιτροπής του 2021 να μην καλύψουν το κόστος αποπληρωμής του NextGenerationEU. |
|
1.3. |
Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι ισχύει ο ίδιος πόρος που βασίζεται στα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών που δεν ανακυκλώνονται. Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία της υιοθέτησης και της μεταφοράς στις εσωτερικές έννομες τάξεις με εναρμονισμένο τρόπο της νέας νομοθετικής πρότασης σχετικά με τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας μη ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών. Η ΕΟΚΕ φρονεί επίσης ότι ο ίδιος πόρος που υπολογίζεται με βάση τον όγκο των αστικών αποβλήτων αποτελούν μια άλλη εφαρμόσιμη επιλογή (εάν υποτεθεί ότι είναι τεχνικά και περιβαλλοντικά εφικτή), η οποία θα στηρίξει επίσης την κυκλική οικονομία. |
|
1.4. |
Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει το συντομότερο δυνατόν τις προτάσεις σχετικά με την πρωτοβουλία «Επιχειρήσεις στην Ευρώπη: Πλαίσιο για τη φορολογία εισοδήματος» (BEFIT). Συναφώς, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να θέσει σαφείς στόχους όσον αφορά την απλούστευση του φορολογικού τοπίου και τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας βάσει των υφιστάμενων και των νέων φορολογικών οδηγιών. Ειδικότερα, η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη να βασιστούν οι κανόνες της πρωτοβουλίας BEFIT σε εναρμονισμένους ορισμούς και πρότυπα, καθώς και σε μια πιο εμπεριστατωμένη εκτίμηση των δυνητικών πρόσθετων εσόδων που συνεπάγεται η εφαρμογή της. |
|
1.5. |
Η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την εξέταση του ενδεχομένου να συμπεριληφθούν οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στην πρωτοβουλία BEFIT ή να επιβληθεί παγκόσμιος φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ), όπως προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αξιολογώντας παράλληλα τον αντίκτυπο της πρότασης. |
|
1.6. |
Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ). Επιπλέον, με στόχο την επίτευξη πιο ισότιμων όρων ανταγωνισμού όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας, η Επιτροπή μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής πρόσθετης εισφοράς σε εταιρείες της ΕΕ που εισάγουν προϊόντα από κατασκευαστές τρίτων χωρών οι οποίοι δεν διασφαλίζουν την κατάλληλη προστασία των εργαζομένων, εφόσον αυτό συνάδει με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και διέπεται από σαφή κριτήρια για την εφαρμογή της. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ τονίζει εκ νέου την ανάγκη για κάποια ατέλεια για τους εξαγωγικούς δασμούς, ώστε οι εταιρείες της ΕΕ να είναι ανταγωνιστικές σε αγορές τρίτων χωρών. |
|
1.7. |
Σύμφωνα με το Πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς των ΟΟΣΑ/G20, η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι είχε συμφωνηθεί περίοδος αναμονής και αναμονής όσον αφορά τους ψηφιακούς φόρους. Ωστόσο, ένας πανευρωπαϊκός φόρος επί των ψηφιακών συναλλαγών θα μπορούσε ενδεχομένως να θεωρηθεί ότι αυξάνει τους ιδίους πόρους σε περίπτωση που οι συμφωνηθέντες κανόνες του πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς των ΟΟΣΑ/G20 δεν τηρούνται από άλλους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους. |
|
1.8. |
Η ΕΟΚΕ τονίζει επίσης ότι η δεύτερη δέσμη μέτρων νέων ιδίων πόρων θα πρέπει να συνάδει με τις αρχές της αναλογικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι όλες οι προτάσεις σχετικά με τους ιδίους πόρους θα πρέπει να υποστηρίζονται από εκτίμηση επιπτώσεων της αποτελεσματικότητάς τους. |
2. Γενικό πλαίσιο
|
2.1. |
Το άρθρο 311 της ΣΛΕΕ ορίζει ότι, με την επιφύλαξη άλλων εσόδων, ο προϋπολογισμός της ΕΕ χρηματοδοτείται στο ακέραιο από ίδιους πόρους. Οι πόροι αυτοί μπορούν να οριστούν ως ροές εσόδων που διατίθενται απευθείας στην ΕΕ χωρίς να χρειάζονται πρόσθετες αποφάσεις από τα κράτη μέλη. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της ΕΕ αποτελείται, στην πράξη, από συνεισφορές εκ μέρους των κρατών μελών. (2) |
|
2.2. |
Κατά την παρουσίαση του προγράμματος εργασίας της για το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόταση για δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων, η οποία επί του παρόντος έχει προγραμματιστεί για το τρίτο τρίμηνο του 2023 και βασίζεται, μεταξύ άλλων, στην εξαγγελθείσα νομοθετική πρόταση σχετικά με ένα ενιαίο σύνολο φορολογικών κανόνων για την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ευρώπη (BEFIT). Αυτό επισπεύδει κατά ένα έτος το χρονοδιάγραμμα της διοργανικής συμφωνίας που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 (3). |
|
2.3. |
Η δεύτερη δέσμη ιδίων πόρων ακολουθεί την πρώτη, που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2021 (4), η οποία βασιζόταν σε τρεις νέες πηγές εσόδων. Η πρώτη πηγή περιλαμβάνει έσοδα από το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ΣΕΔΕ), η δεύτερη περιλαμβάνει πόρους που προκύπτουν από τον προταθέντα μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ) της ΕΕ και η τρίτη αφορά το μερίδιο των υπολειπόμενων κερδών από πολυεθνικές που θα ανακατανεμηθούν στα κράτη μέλη της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας ΟΟΣΑ–G20 για την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων («πρώτος πυλώνας»). |
|
2.4. |
Στόχος της νέας πρότασης ιδίων πόρων είναι να διασφαλιστεί μια ανθεκτική και διαφοροποιημένη ροή εσόδων για την ΕΕ, προκειμένου να αποφευχθούν τόσο οι περικοπές στα προγράμματα της ΕΕ όσο και η υπερβολική αύξηση των συνεισφορών στον προϋπολογισμό της ΕΕ με βάση το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα (ΑΕΕ) των κρατών μελών. |
|
2.5. |
Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος του σχεδίου ανάκαμψης NextGenerationEU στον προϋπολογισμό της ΕΕ —που εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής διαταραχής που προκάλεσε η πανδημία— θα εξεταστεί εντός του νέου πλαισίου, το οποίο έχει σχεδιαστεί για τη δέουσα χρήση της νέας δέσμης ιδίων πόρων με σκοπό τη σταθερή αποπληρωμή των κεφαλαίων που αντλήθηκαν από κεφαλαιαγορές από την Επιτροπή για τη συνιστώσα επιχορηγήσεων του NextGenerationEU έως το 2058 το αργότερο. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι η αποπληρωμή του κεφαλαίου και των τόκων πρέπει να χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ σύμφωνα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ). |
|
2.6. |
Ενόψει της πρότασής της σχετικά με τη δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων, η Επιτροπή ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να διατυπώσει τις απόψεις και τις συστάσεις της προκειμένου να εμπλουτίσει την πρότασή της με την προοπτική της ΕΟΚΕ. |
|
2.7. |
Η παρούσα γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ συμπληρώνει την προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ για το ίδιο θέμα (5) με ορισμένες προσαρμογές προς συνεκτίμηση του εν εξελίξει θεσμικού διαλόγου και των πλέον πρόσφατων εξελίξεων. |
3. Γενικές παρατηρήσεις
|
3.1. |
Η ΕΟΚΕ εκτιμά το γεγονός ότι έχει τη δυνατότητα να εκφράσει εκ νέου τη θέση της σχετικά με ένα κρίσιμο και στρατηγικό ζήτημα για το μέλλον της διαδικασίας ολοκλήρωσης της ΕΕ. |
|
3.2. |
Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ θα ήθελε να υπογραμμίσει ότι η συζήτηση σχετικά με την προέλευση και τη χρήση των ιδίων πόρων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, με σεβασμό στην αρχή της καθολικότητας, θα πρέπει να διεξαχθεί όχι μόνο μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, αλλά και με τη γενικότερη συμμετοχή της επιχειρηματικής κοινότητας, άλλων κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων όσο το δυνατόν περισσότερων κατηγοριών πολιτών της ΕΕ, με τη συμμετοχή δε και ομάδων μεγαλύτερης ηλικίας όπως και των ευάλωτων ομάδων. |
|
3.3. |
Όπως επισημαίνεται στη γνωμοδότησή της σχετικά με την πρόταση απόφασης για τους ιδίους πόρους, η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι είναι αναγκαίο να προβλεφθούν νέοι ίδιοι πόροι για τη δέουσα στήριξη του θεματολογίου και των στόχων της ΕΕ, χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο οι προϋπολογισμοί των προγραμμάτων της ΕΕ στο πλαίσιο του ΠΔΠ 2021-2027 και χωρίς να αυξηθεί σημαντικά η συνεισφορά πόρων που βασίζονται στο ΑΕΕ. |
|
3.4. |
Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι με την εισαγωγή του ιδίου πόρου που βασίζεται στα απορρίμματα μη ανακυκλωμένων πλαστικών συσκευασιών, το υψηλό μερίδιο της συνεισφοράς με βάση το ΑΕΕ των κρατών μελών έχει μειωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία της υιοθέτησης και της μεταφοράς στις εσωτερικές έννομες τάξεις της νέας νομοθετικής πρότασης για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας με εναρμονισμένο τρόπο, με στόχο τη μείωση της κανονιστικής επιβάρυνσης. |
|
3.5. |
Η ΕΟΚΕ ελπίζει ότι η εξαγγελθείσα δεύτερη δέσμη μέτρων ιδίων πόρων θα συνάδει με τις αρχές της αναλογικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, επιτυγχάνοντας κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης ύπαρξης ενός ισχυρού δημοσιονομικού προϋπολογισμού ικανού να στηρίξει τους στόχους της ΕΕ, αφενός, και της κοινωνικής συνοχής, καθώς και ενός φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος, αφετέρου. |
|
3.6. |
Η ΕΟΚΕ τονίζει τη σημασία της διάκρισης μεταξύ των ιδίων πόρων της ΕΕ και των φορολογικών πολιτικών της ΕΕ: ενώ οι πρώτοι χρησιμοποιούν φορολογικά εργαλεία για τη διασφάλιση κατάλληλων ροών εσόδων για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, οι φορολογικές πολιτικές της ΕΕ θα πρέπει να αποσκοπούν στην προώθηση της οικονομικής ολοκλήρωσης, καθώς και στην ενίσχυση και την περαιτέρω ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς, αντί της αύξησης των φορολογικών επιβαρύνσεων και της υπονόμευσης της κοινωνικής και οικονομικής ολοκλήρωσης. |
|
3.7. |
Η ΕΟΚΕ θα ήθελε να τονίσει ότι στην πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να εξετασθούν προσεκτικά οι αρνητικές επιπτώσεις της συνεχιζόμενης ρωσικής επίθεσης στην Ουκρανία και οι συναφείς συνέπειές της όσον αφορά την παγκόσμια οικονομική ύφεση, τον αντίκτυπο στις αλυσίδες εφοδιασμού και τις διεθνείς εντάσεις, αποτέλεσμα των οποίων είναι μια σύνθετη πρόκληση που δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί εύκολα. Ένα τέτοιο πλαίσιο χαρακτηρίζεται, μεταξύ άλλων, από υψηλό, επίμονο πληθωρισμό και από αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να αμβλυνθεί ο ίδιος ο πληθωρισμός. Όλα αυτά δημιουργούν ένα πολύ δύσκολο οικονομικό περιβάλλον για την πρόταση της Επιτροπής. |
|
3.8. |
Υπό το πρίσμα του προαναφερθέντος πλαισίου, η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι οι δημοσιονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα κράτη μέλη μετά την πανδημία και εν μέσω των συνεχιζόμενων διεθνών εντάσεων θα πρέπει να ληφθούν δεόντως υπόψη για την ανάπτυξη προτάσεων για νέες πηγές εσόδων του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η ΕΟΚΕ σημειώνει ότι η είσπραξη εσόδων σε επίπεδο ΕΕ ασκεί περαιτέρω πίεση στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Επιπροσθέτως, η αποπληρωμή από τον προϋπολογισμό της ΕΕ του δανεισμού μέσω του NextGenerationEU συνιστά ανειλημμένη υποχρέωση, γεγονός που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε υψηλότερες συνεισφορές των κρατών μελών ελλείψει νέων ιδίων πόρων. |
|
3.9. |
Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι οι νέοι ίδιοι πόροι που προτάθηκαν στην πρώτη δέσμη μέτρων της Επιτροπής στις 14 Δεκεμβρίου 2021 πιθανολογείται ότι δεν θα επαρκούν για να καλύψουν το σύνολο των τρεχουσών υποχρεώσεων της ΕΕ, δεδομένων επίσης των υψηλότερων επιτοκίων. |
|
3.10. |
Η ΕΟΚΕ θεωρεί σημαντικό να υπάρχει ένας υγιής και ισχυρός προϋπολογισμός της ΕΕ, ικανός όχι μόνο να διασφαλίσει τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και να στηρίξει δεόντως τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με όλες τις προκλήσεις και τις προσαρμογές που αυτό συνεπάγεται για τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες και τις τοπικές κοινότητες, καθώς και για τις επιχειρήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. |
|
3.11. |
Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι, προκειμένου να ενισχυθεί αποτελεσματικά ο προϋπολογισμός της ΕΕ και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο, οι επιχορηγήσεις από το NextGenerationEU θα πρέπει να αποπληρωθούν κατά τη διάρκεια της καθορισμένης χρονικής περιόδου χωρίς περαιτέρω παράταση, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος υπερβολικού κόστους δανεισμού λόγω υπερβολικά παρατεταμένης διάρκειας, κάτι το οποίο θα έχει αρνητικές επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία των μελλοντικών γενεών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα περίοδο των αυξανόμενων επιτοκίων, γεγονός που καθιστά το μεν χρέος δυσβάσταχτο μακροπρόθεσμα, το δε κόστος δανεισμού μάλλον μη προβλέψιμο. |
|
3.12. |
Ως προϋπόθεση για να προταθεί ένας ίδιος πόρος με βάση τη φορολόγηση των εταιρειών, η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω και επειγόντως την πρόταση σχετικά με ένα κοινό σύνολο κανόνων για την εκτίμηση της εταιρικής φορολογητέας βάσης για οντότητες με έδρα στην ΕΕ που ανήκουν σε όμιλο με συνολικά ενοποιημένα έσοδα που υπερβαίνουν ορισμένο όριο. Η πρωτοβουλία BEFIT θα περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για την κατανομή των κερδών στα κράτη μέλη βάσει ενός μαθηματικού τύπου επιμερισμού. Μετά την κατανομή τους, τα κέρδη θα υπόκεινται στον συντελεστή φορολογίας εισοδήματος εταιρειών των αντίστοιχων κρατών μελών. |
|
3.13. |
Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής ότι θα επιδιώξει να αξιοποιήσει την πρωτοβουλία BEFIT για την ανάπτυξη μιας πρόσθετης ροής ιδίων πόρων της ΕΕ. Ωστόσο, η επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για μια τέτοια πρόταση ενδέχεται να είναι αρκετά δύσκολη, όπως κατέδειξαν στο παρελθόν οι προτάσεις για την ΚΕΒΦΕ (6) το 2011 και το 2016. |
|
3.14. |
Η ΕΟΚΕ ζητεί τη διεξαγωγή συζήτησης όσον αφορά την πρωτοβουλία BEFIT, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, καθότι τούτο θα συμβάλει στη διασφάλιση της διαφάνειας όσον αφορά τον αντίκτυπό της. Επιπλέον, η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι η πρωτοβουλία BEFIT χρειάζεται σαφείς στόχους και βασικές αρχές προκειμένου να απλουστευθεί το φορολογικό τοπίο και να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα βάσει των υφιστάμενων και των νέων φορολογικών οδηγιών. |
|
3.15. |
Η ΕΟΚΕ επισημαίνει ότι οι μελλοντικοί κανόνες για την πρωτοβουλία BEFIT θα πρέπει να βασίζονται σε εναρμονισμένους ορισμούς και πρότυπα, προκειμένου να καταστούν δυνατές η ορθή εφαρμογή της πρότασης σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά, καθώς και μια πιο εμπεριστατωμένη εκτίμηση των δυνητικών πρόσθετων εσόδων που συνεπάγεται η εφαρμογή της πρωτοβουλίας BEFIT, εφόσον υπάρξουν πράγματι τέτοια έσοδα (7). |
|
3.16. |
Η ΕΟΚΕ τονίζει ότι, ούτως ή άλλως, υπάρχει μια εγγενής μεταβλητότητα σε σχέση με τα έσοδα από τη φορολόγηση εταιρειών, η οποία επιφέρει πολυπλοκότητα όσον αφορά την ακριβή εκτίμηση των μελλοντικών φορολογικών εσόδων που θα χρησιμοποιηθούν ως ίδιοι πόροι. Τούτο ισχύει ιδιαίτερα στην τρέχουσα οικονομική συγκυρία που χαρακτηρίζεται από υψηλό πληθωρισμό και αυξήσεις των επιτοκίων. Όσον αφορά το υπό εξέταση ζήτημα, η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να εκπονήσει ειδικές μελέτες και προσομοιώσεις εκτίμησης επιπτώσεων με στόχο τον καθορισμό ενός αξιόπιστου φάσματος ιδίων πόρων που θα μπορούσαν να εισπραχθούν μέσω της πρωτοβουλίας BEFIT. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ προειδοποιεί για τυχόν πρόσθετο κόστος συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις. |
|
3.17. |
Δεδομένου ότι η πρόταση της Επιτροπής για την πρωτοβουλία BEFIT θα βασιστεί στην προσέγγιση δύο πυλώνων του πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς, την οποία υιοθέτησαν ο ΟΟΣΑ και η G20 όσον αφορά την κατανομή των κερδών (πυλώνας 1) και τους συμπληρωματικούς κανόνες (πυλώνας 2), η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να εργάζεται σε στενό συντονισμό με τις διεθνείς πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της πρότασης BEFIT. |
|
3.18. |
Όπως εξάλλου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπερίληψης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην πρωτοβουλία BEFIT ή η ανάπτυξη παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, με παράλληλη αξιολόγηση του πιθανού αντικτύπου. Οι νέες φορολογικές διατάξεις θα πρέπει στη συνέχεια να συνδυαστούν με στοχευμένους κανόνες που αποσκοπούν στη διάθεση μέρους των αναμενόμενων πρόσθετων φορολογικών εσόδων στους ιδίους πόρους της ΕΕ. |
|
3.19. |
Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι ως μοναδικός στόχος του ΜΣΠΑ που συμφωνήθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν η παροχή κινήτρων στους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ για απαλλαγή της παραγωγής τους από ανθρακούχες εκπομπές παράλληλα με την ΕΕ. Τούτο προτάθηκε ως ίδιος πόρος στην πρώτη δέσμη μέτρων. Πέραν τούτου, η Επιτροπή μπορεί να εξετάσει τη δυνατότητα πρόσθετης εισφοράς που θα στοχεύει εταιρείες της ΕΕ που εισάγουν προϊόντα από κατασκευαστές τρίτων χωρών οι οποίοι δεν διασφαλίζουν κατάλληλη προστασία των εργαζομένων. Η επιλογή αυτή θα πρέπει να εξεταστεί μόνον εφόσον είναι συμβατή με τους κανόνες του ΠΟΕ και διέπεται από σαφή κριτήρια για την εφαρμογή της. Η εν λόγω εισφορά θα μπορούσε να παράσχει ορισμένη προστασία στους εργαζομένους σε τρίτες χώρες και να διευκολύνει σταδιακά την επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας μεταξύ της ΕΕ και άλλων εμπορικών συνασπισμών. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ ζητεί κάποια μορφή ατέλειας για τους εξαγωγικούς δασμούς, ούτως ώστε οι εταιρείες της ΕΕ να είναι ανταγωνιστικές σε αγορές τρίτων χωρών. Τούτο υπογραμμίστηκε σε προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα τον ΜΣΠΑ. |
|
3.20. |
Σύμφωνα με το πλαίσιο χωρίς αποκλεισμούς των ΟΟΣΑ/G20, στο οποίο είχε συμφωνηθεί ανασταλτική προθεσμία και χρόνος αναμονής όσον αφορά τους φόρους ψηφιακής οικονομίας, η ΕΟΚΕ είναι της άποψης ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να εξεταστεί η θέσπιση πανευρωπαϊκού φόρου επί των ψηφιακών συναλλαγών για την αύξηση των ιδίων πόρων. Ωστόσο, αυτό θα εφαρμόζεται μόνο σε περίπτωση που οι συμφωνηθέντες κανόνες του πλαισίου χωρίς αποκλεισμούς των ΟΟΣΑ/G20 δεν τηρούνται από άλλους σημαντικούς εμπορικούς εταίρους. |
|
3.21. |
Σε περιπτώσεις όπου η ανακύκλωση αστικών αποβλήτων είναι τεχνικά και περιβαλλοντικά σκόπιμη, ένας βασιζόμενος σε στατιστικές ίδιος πόρος που συναρτάται με τον όγκο των αστικών αποβλήτων αποτελεί μια ακόμη επιλογή για να καταστεί η υγειονομική ταφή και η αποτέφρωση ακριβότερη από την ανακύκλωση, με αποτέλεσμα τη στήριξη της κυκλικής οικονομίας σε ολόκληρη την εσωτερική αγορά. |
|
3.22. |
Όπως επισήμανε στην προηγούμενη γνωμοδότησή της με θέμα την πρόταση απόφασης για τους ιδίους πόρους, η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα κατά την είσπραξη, τη διαχείριση και την επακόλουθη χρήση των ιδίων πόρων είναι καίριας σημασίας σε όλα τα στάδια και στρατηγικής σημασίας για τη διασφάλιση της προσήκουσας και παραγωγικής αξιοποίησης των ιδίων πόρων προς επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που ορίζονται στο θεματολόγιο της Επιτροπής. |
|
3.23. |
Τέλος, και σύμφωνα με την προηγούμενη γνωμοδότηση με θέμα την πρόταση απόφασης για τους ιδίους πόρους, η ΕΟΚΕ επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό όλες οι προτάσεις σχετικά με τους ιδίους πόρους να υποστηρίζονται από εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με την αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων μέτρων, ιδίως δε όσον αφορά τα έσοδα που αναμένεται να αποφέρουν τα εν λόγω μέτρα. |
Βρυξέλλες, 14 Ιουνίου 2023.
Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Oliver RÖPKE
(1) Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (EOKE) με θέματα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Η επόμενη γενιά ιδίων πόρων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ» [COM(2021) 566 final], «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027» [COM(2021) 569 final — 2021/0429 (APP)], και «Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για την τροποποίηση της απόφασης (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης» [COM(2021) 570 final — 2021/0430 (CNS)] (ΕΕ C 323 της 26.8.2022, σ. 48).
(2) Υπηρεσία Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
(3) Διοργανική συμφωνία, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και τους νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (L433I/28).
(4) COM(2021) 566 final.
(5) Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα την πρόταση απόφασης για τους ιδίους πόρους (ΕΕ C 323 της 26.8.2022, σ. 48).
(6) Κοινή ενοποιημένη βάση φορολογίας εταιρειών.
(7) Στόχος της πρωτοβουλίας BEFIT είναι να απλουστεύσει και να καταστήσει δυνατή την αποτελεσματική ενοποίηση των κερδών και των ζημιών και όχι απαραιτήτως να εισπραχθούν περισσότερα έσοδα.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Οι ακόλουθες τροπολογίες, οι οποίες έλαβαν τουλάχιστον το ένα τέταρτο των έγκυρων ψήφων, απορρίφθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης (άρθρο 74 παράγραφος 3 του Εσωτερικού Κανονισμού):
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 3
ECO/617 — Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων
Παράγραφος 3.18
Να τροποποιηθεί ως εξής:
|
Γνωμοδότηση τμήματος |
Τροπολογία |
|
Όπως εξάλλου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπερίληψης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην πρωτοβουλία BEFIT ή η ανάπτυξη παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Οι νέες φορολογικές διατάξεις θα πρέπει στη συνέχεια να συνδυαστούν με στοχευμένους κανόνες που αποσκοπούν στη διάθεση μέρους των αναμενόμενων πρόσθετων φορολογικών εσόδων στους ιδίους πόρους της ΕΕ. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ κατανοεί ότι ένας φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα μπορούσε ενδεχομένως να καταστήσει την ΕΕ λιγότερο ανταγωνιστική, ιδίως εάν εφαρμοσθεί μόνον εντός της ΕΕ. Επιπλέον, ένας ευρύς φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) μάλλον δε πρόκειται να αποφέρει πολλά έσοδα, θα μπορούσε όμως να επηρεάσει αρνητικά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, μειώνοντας ενδεχομένως την ανάπτυξη με περαιτέρω πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. |
Όπως εξάλλου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπερίληψης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην πρωτοβουλία BEFIT ή η ανάπτυξη παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (9). Οι νέες φορολογικές διατάξεις θα πρέπει στη συνέχεια να συνδυαστούν με στοχευμένους κανόνες που αποσκοπούν στη διάθεση μέρους των αναμενόμενων πρόσθετων φορολογικών εσόδων στους ιδίους πόρους της ΕΕ. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ κατανοεί ότι ένας φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα μπορούσε ενδεχομένως να καταστήσει την ΕΕ λιγότερο ανταγωνιστική, ιδίως εάν εφαρμοσθεί μόνον εντός της ΕΕ. Επιπλέον, ένας ευρύς φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) δεν είναι πιθανό να αποφέρει πολλά έσοδα, θα μπορούσε όμως να επηρεάσει αρνητικά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, μειώνοντας ενδεχομένως την ανάπτυξη με περαιτέρω πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. |
Αιτιολογία
Τα ανωτέρω είναι πολύ σημαντικά ενημερωτικά στοιχεία που πρέπει να προστεθούν, ώστε να εξηγηθεί στον αναγνώστη της γνωμοδότησης πόσο περίπλοκη από πολιτική άποψη είναι η θέσπιση του ΦΧΣ σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, παρά το γεγονός ότι η νομοθετική πρωτοβουλία της Επιτροπής έχει προταθεί εδώ και σχεδόν 12 χρόνια. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει ότι τα οφέλη από τη θέσπιση του ΦΧΣ μόνο στην ΕΕ ή μόνο σε ορισμένα κράτη μέλη της Ένωσης είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενα.
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας:
|
Ψήφοι υπέρ: |
80 |
|
Ψήφοι κατά: |
122 |
|
Αποχές: |
14 |
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 4
ECO/617 — Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων
Παράγραφος 3.19
Να τροποποιηθεί ως εξής:
|
Γνωμοδότηση τμήματος |
Τροπολογία |
|
Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι ως μοναδικός στόχος του ΜΣΠΑ που συμφωνήθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν η παροχή κινήτρων στους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ για απαλλαγή της παραγωγής τους από ανθρακούχες εκπομπές παράλληλα με την ΕΕ. Τούτο προτάθηκε ως ίδιος πόρος στην πρώτη δέσμη μέτρων. Πέραν τούτου, η Επιτροπή μπορεί να εξετάσει τη δυνατότητα πρόσθετης εισφοράς που θα στοχεύει εταιρείες της ΕΕ που εισάγουν προϊόντα από κατασκευαστές τρίτων χωρών οι οποίοι δεν διασφαλίζουν κατάλληλη προστασία των εργαζομένων. Η επιλογή αυτή θα πρέπει να εξεταστεί μόνον εφόσον είναι συμβατή με τους κανόνες του ΠΟΕ και διέπεται από σαφή κριτήρια για την εφαρμογή της. Η εν λόγω εισφορά θα μπορούσε να παράσχει ορισμένη προστασία στους εργαζομένους σε τρίτες χώρες και να διευκολύνει σταδιακά την επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας μεταξύ της ΕΕ και άλλων εμπορικών συνασπισμών. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ ζητεί κάποια μορφή ατέλειας για τους εξαγωγικούς δασμούς, ούτως ώστε οι εταιρείες της ΕΕ να είναι ανταγωνιστικές σε αγορές τρίτων χωρών. Τούτο υπογραμμίστηκε σε προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα τον ΜΣΠΑ. |
Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει ότι ως μοναδικός στόχος του ΜΣΠΑ που συμφωνήθηκε μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν η παροχή κινήτρων στους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ για απαλλαγή της παραγωγής τους από ανθρακούχες εκπομπές παράλληλα με την ΕΕ. Τούτο προτάθηκε ως ίδιος πόρος στην πρώτη δέσμη μέτρων. Ταυτόχρονα, η ΕΟΚΕ ζητεί κάποια μορφή ατέλειας για τους εξαγωγικούς δασμούς, ούτως ώστε οι εταιρείες της ΕΕ να είναι ανταγωνιστικές σε αγορές τρίτων χωρών. Τούτο υπογραμμίστηκε σε προηγούμενη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με θέμα τον ΜΣΠΑ. |
Αιτιολογία
Η ίδια με την παράγραφο 1.6.
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας:
|
Ψήφοι υπέρ: |
78 |
|
Ψήφοι κατά: |
129 |
|
Αποχές: |
11 |
Οι ακόλουθες τροπολογίες, παρότι εγκρίθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης, έλαβαν τουλάχιστον το ένα τέταρτο των έγκυρων ψήφων υπέρ της διατήρησης του αρχικού κειμένου (άρθρο 74 παράγραφος 3 του Εσωτερικού Κανονισμού):
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 1
ECO/617 — Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων
Παράγραφος 3.18
Να τροποποιηθεί ως εξής:
|
Γνωμοδότηση τμήματος |
Τροπολογία |
|
Όπως εξάλλου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπερίληψης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην πρωτοβουλία BEFIT ή η ανάπτυξη παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Οι νέες φορολογικές διατάξεις θα πρέπει στη συνέχεια να συνδυαστούν με στοχευμένους κανόνες που αποσκοπούν στη διάθεση μέρους των αναμενόμενων πρόσθετων φορολογικών εσόδων στους ιδίους πόρους της ΕΕ. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ κατανοεί ότι ένας φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών θα μπορούσε ενδεχομένως να καταστήσει την ΕΕ λιγότερο ανταγωνιστική, ιδίως εάν εφαρμοσθεί μόνον εντός της ΕΕ. Επιπλέον, ένας ευρύς φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) μάλλον δεν πρόκειται να αποφέρει πολλά έσοδα, θα μπορούσε όμως να επηρεάσει αρνητικά τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, μειώνοντας ενδεχομένως την ανάπτυξη με περαιτέρω πιέσεις στα δημόσια οικονομικά. |
Όπως εξάλλου πρότεινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα μπορούσε να διερευνηθεί η δυνατότητα συμπερίληψης των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην πρωτοβουλία BEFIT ή η ανάπτυξη παγκόσμιου φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών με παράλληλη αξιολόγηση του πιθανού αντικτύπου . Οι νέες φορολογικές διατάξεις θα πρέπει στη συνέχεια να συνδυαστούν με στοχευμένους κανόνες που αποσκοπούν στη διάθεση μέρους των αναμενόμενων πρόσθετων φορολογικών εσόδων στους ιδίους πόρους της ΕΕ. |
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας:
|
Ψήφοι υπέρ: |
96 |
|
Ψήφοι κατά: |
91 |
|
Αποχές: |
15 |
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 2
ECO/617 — Δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων
Παράγραφος 1.5
Να τροποποιηθεί ως εξής:
|
Γνωμοδότηση τμήματος |
Τροπολογία |
|
Η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την εξέταση του ενδεχομένου να συμπεριληφθούν οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στην πρωτοβουλία BEFIT ή να επιβληθεί παγκόσμιος φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ), όπως προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ κατανοεί ότι ένας ΦΧΣ θα μπορούσε ενδεχομένως να επηρεάσει την ανταγωνιστικότητα και να μην οδηγήσει σε σημαντικά πρόσθετα έσοδα. |
Η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την εξέταση του ενδεχομένου να συμπεριληφθούν οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στην πρωτοβουλία BEFIT ή να επιβληθεί παγκόσμιος φόρος επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ), όπως προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο , αξιολογώντας παράλληλα τον αντίκτυπο της πρότασης. |
Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας:
|
Ψήφοι υπέρ: |
126 |
|
Ψήφοι κατά: |
79 |
|
Αποχές: |
8 |
(9) Στις 28 Σεπτεμβρίου 2011 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για ένα κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) και για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/7/ΕΚ. Στο Συμβούλιο δεν επετεύχθη συμφωνία και, στις 14 Φεβρουαρίου 2013, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση με στόχο τη θέσπιση φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) σε έντεκα κράτη μέλη μέσω του μηχανισμού της ενισχυμένης συνεργασίας. Το ζήτημα παραμένει επίσης στάσιμο μεταξύ των εν λόγω κρατών μελών, μολονότι ο φάκελος συζητείται τακτικά στο Συμβούλιο Ecofin.
