EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52015AE5324

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Αναβάθμιση της ενιαίας αγοράς: περισσότερες ευκαιρίες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις» [COM(2015) 550 final]

ΕΕ C 177 της 18.5.2016, p. 1–8 (BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)

18.5.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 177/1


Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα «Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Αναβάθμιση της ενιαίας αγοράς: περισσότερες ευκαιρίες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις»

[COM(2015) 550 final]

(2016/C 177/01)

Εισηγητής: ο κ.

Antonello PEZZINI

Στις 15 Ιουλίου 2015, και σύμφωνα με το άρθρο 304 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να ζητήσει γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής με θέμα

«Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Αναβάθμιση της ενιαίας αγοράς: περισσότερες ευκαιρίες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις»

[COM(2015) 550 final].

Το ειδικευμένο τμήμα «Ενιαία αγορά, παραγωγή και κατανάλωση», στο οποίο ανατέθηκαν οι σχετικές προπαρασκευαστικές εργασίες, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του την 1η Μαρτίου 2016.

Κατά την 515η σύνοδο ολομέλειας, της 16ης και 17ης Μαρτίου 2016 (συνεδρίαση της 16ης Μαρτίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε την ακόλουθη γνωμοδότηση με 170 ψήφους υπέρ, 2 ψήφους κατά και 1 αποχή.

1.   Συμπεράσματα και συστάσεις

1.1.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η ενιαία αγορά αποτελεί ζωτική συνιστώσα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η οποία είναι σε θέση να αποφέρει άμεσα οφέλη και να ευνοήσει τη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης στις ευρωπαϊκές οικονομίες.

1.1.1.

Η ΕΟΚΕ ζητεί, κατά την υλοποίηση της ενιαίας αγοράς, να δοθεί σημασία στους τομείς της πράσινης οικονομίας, αυξάνοντας τα βιώσιμα πρότυπα παραγωγής και κατανάλωσης στην αγορά και συνεχίζοντας την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας και της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, μέσω της εξέτασης νέων δεικτών.

1.1.2.

Όσον αφορά την αγορά ενέργειας, η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαία την εντατικοποίηση των προσπαθειών και των επενδύσεων στον τομέα των δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στην περίπτωση της αποθήκευσης ενέργειας μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών.

1.2.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο θα πρέπει να επιδεικνύουν ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στην ενιαία αγορά και στην κοινωνική ένταξη των Ευρωπαίων πολιτών και εργαζομένων.

1.3.

Όσον αφορά τη δέσμη μέτρων για την κινητικότητα των εργαζομένων, απώτερος σκοπός της θα πρέπει να είναι η άρση όλων των εμποδίων που παρακωλύουν την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων με παράλληλη διατήρηση υψηλών επιπέδων ασφάλειας και, προς το σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ προσβλέπει στη βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης, με την καθιέρωση φορέων κοινωνικής ασφάλισης με καθήκοντα αναγνωρισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο· θεωρεί δε θεμελιώδους σημασίας την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης σχετικά με τα δικαιώματα ενημέρωσης και διαβούλευσης των εργαζομένων και προσβλέπει στη μεγαλύτερη συμμετοχή των εργαζομένων στη διαχείριση της επιχείρησης.

1.4.

Η ΕΟΚΕ πιστεύει ότι οι καταναλωτές πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ζωτικοί παράγοντες της ενιαίας αγοράς και καλεί την Επιτροπή να αναλάβει πιο δραστήριο ρόλο για τον συντονισμό του κοινοτικού δικαίου στον εν λόγω τομέα και να επιδιώξει τη βελτίωση των μηχανισμών επίλυσης διαφορών. Θεωρείται αναγκαίο να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για τη βελτίωση της ασφάλειας των προϊόντων και της εποπτείας της αγοράς, με επίδειξη ιδιαίτερης προσοχής στα κρούσματα απάτης στην ψηφιακή αγορά. Προς το σκοπό αυτό, επιθυμεί τη θέσπιση ενός ορθολογικού μηχανισμού συλλογικών προσφυγών για τους καταναλωτές, με ισχύ τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνικό επίπεδο.

1.5.

Η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη τη βελτίωση των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε όλες τις χώρες και προσβλέπει στην εγκαινίαση ενιαίων θυρίδων και δικτύων θυρίδων στις διάφορες χώρες, συνδεδεμένων σε ένα κεντρικό ευρωπαϊκό σύστημα.

1.6.

Η κοινωνική και η συνεργατική επιχειρηματικότητα είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική συνοχή, με στόχο τη διασφάλιση πιο αποτελεσματικής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης στους Ευρωπαίους πολίτες. Προς το σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ μπορεί να συμβάλει στον προβληματισμό της Επιτροπής και έχει ήδη προτείνει μια μόνιμη δομή (1) για την ενδελεχή εξέταση των σχετικών παραμέτρων.

1.7.

Οι υπηρεσίες και τα δίκτυα που παρέχουν υποστήριξη και πληροφορίες, νομικές συμβουλές, βοήθεια σε θέματα μάρκετινγκ και άλλες υπηρεσίες πρέπει επίσης να καλύπτουν όλο το φάσμα των τύπων επιχειρήσεων (2), με ιδιαίτερη έμφαση στις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

1.7.1.

Όλες οι πλέον αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των διαφόρων τύπων επιχειρήσεων πρέπει να έχουν συμμετοχή στον κοινωνικό διάλογο, εφόσον καταδεικνύεται η αντιπροσωπευτικότητά τους.

1.8.

Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, κυρίως οι ΜΜΕ και ακόμη περισσότερο οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, έχουν ανάγκη από μια ισχυρή και δυναμική ενιαία αγορά. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ότι χρειάζεται μια νομοθετική πρόταση για την αφερεγγυότητα των επιχειρήσεων, την αναδιάρθρωση σε πρώιμο στάδιο και επιδοκιμάζει την πρόταση για την παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους επιχειρηματίες. Στην εν λόγω πρόταση θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των εργαζομένων και των καταναλωτών, εξασφαλίζοντάς τους επαρκείς διασφαλίσεις.

1.9.

Η ΕΟΚΕ κρίνει αναγκαίο να ενισχυθεί, μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίων αρχών, η εφαρμογή της αρχής αμοιβαίας αναγνώρισης μη εναρμονισμένων αγαθών.

1.10.

Η ΕΟΚΕ τονίζει την ανάγκη μείωσης και εξάλειψης των διοικητικών φραγμών που τροχοπεδούν την ανάπτυξη των επιχειρήσεων και επιβαρύνουν περισσότερο τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις. Οι πρόσθετες και περιττές απαιτήσεις που επιβάλλονται από τα κράτη μέλη θα ήταν σκόπιμο να καταργηθούν εάν έρχονται σε αντίθεση με κάποια οδηγία ή με τους στόχους της. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο για την εξακρίβωση της συνέπειας. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να διατηρηθούν οι ιδιαιτερότητες των ελευθέρων επαγγελματιών, με παράλληλη ενίσχυση της διαδικτυακής (on-line) συνεργασίας μεταξύ των αρχών των κρατών μελών.

1.11.

Είναι σημαντικό να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της οδηγίας για τις υπηρεσίες και οι διαδικασίες κοινοποίησής της, αποτρέποντας την εκδήλωση παντός είδους προστατευτισμού και την εμφάνιση πρόσθετων εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών, με τη βοήθεια μιας προσέγγισης ανά τομέα για τον εντοπισμό τυχόν αποκλίσεων και εμποδίων, και —σε περιπτώσεις αποδεδειγμένης μη συμμόρφωσης με την οδηγία— απαιτείται να επικρατήσει η αρχή της «μηδενικής ανοχής» μέσω διαδικασιών επί παραβάσει.

1.12.

Η ΕΟΚΕ ευελπιστεί ότι θα επιδιωχθεί η καλύτερη εφαρμογή τόσο της οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων όσο και της οδηγίας του 2014 για την εφαρμογή της προαναφερθείσας οδηγίας.

1.13.

Κρίνεται σημαντικό και σκόπιμο να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην αναγνώριση των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προσόντων, υποστηρίζοντας την εφαρμογή της αμοιβαίας αναγνώρισης μέσω μιας διαδικασίας εναρμόνισης η οποία θα διασφαλίζει ισότιμη πρόσβαση.

1.13.1.

Υπό αυτή την έννοια, καθίσταται σημαντική η επέκταση της ευρωπαϊκής επαγγελματικής ταυτότητας σε νέα επαγγέλματα.

1.14.

Είναι επίσης θεμελιώδους σημασίας να υποστηριχθεί η ευρωπαϊκή τυποποίηση με τη βοήθεια ενός συστήματος «από τη βάση προς την κορυφή» και με την αδιάλειπτη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, των καταναλωτών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

1.15.

Η ΕΟΚΕ συνιστά να δρομολογηθεί μια εκστρατεία για την άμεση συμμετοχή των πολιτών, ιδίως των νέων, ως κοινό κληροδότημα της ευρωπαϊκής ιθαγένεια, σε συνδυασμό με την προώθηση μιας εφαρμογής για «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα και μιας διαδραστικής ηλεκτρονικής θυρίδας στην ΕΕ —σε όλες τις επίσημες γλώσσες της και με προσωπικές συνεισφορές— προκειμένου να συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση της πλήρους και ορθής λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, καθώς και στην καταπολέμηση της ασύμμετρης πληροφόρησης από κοινού με τους πολίτες και προς όφελός τους. Η ΕΟΚΕ ζητεί επίσης τη θεσμοθέτηση ενός προγράμματος «Erasmus για τη βιοτεχνία και τη μαθητεία στην ενιαία αγορά» , με στόχο να παρασχεθεί στους νεαρούς βιοτέχνες, στους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και στους μαθητευόμενους η δυνατότητα έμπρακτης συνειδητοποίησης του ενιαίου χαρακτήρα της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς και ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσιών.

1.16.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί εξίσου σημαντική την, εκτός της ΕΕ, εγκαινίαση μιας εκστρατείας προώθησης με την ενεργό συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, η οποία θα έχει ως σύνθημα: «Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά — μοναδική ευκαιρία για ασφαλείς και σταθερές εταιρικές σχέσεις με περισσότερα από 500 εκατ. άτομα» .

2.   Χάρτης πορείας για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων της ενιαίας αγοράς

2.1.

Η ενιαία αγορά αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στον οποίο βασίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στο ευρωπαϊκό σχέδιο, το πνεύμα πρωτοβουλίας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, η αρμονική και βιώσιμη ανάπτυξη τόσο των παραγωγικών και εμπορικών δραστηριοτήτων όσο και των δραστηριοτήτων στον τομέα των υπηρεσιών, η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.

2.2.

Προσφάτως, η Επιτροπή δρομολόγησε τις προτάσεις σχετικά με μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση, τη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά, ένα σχέδιο δράσης για τη δημιουργία μιας Ένωσης Κεφαλαιαγορών, την πρωτοβουλία «Εμπόριο για όλους», μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για την κυκλική οικονομία, καθώς και μια δέσμη μέτρων για τη διαφάνεια των φορολογικών συστημάτων.

2.3.

Έχοντας δημιουργηθεί για να μπορέσουν όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες να επωφεληθούν πλήρως από τα οφέλη που απορρέουν από τη δυνατότητά τους να ζουν, να εργάζονται, να μετακομίζουν, να σπουδάζουν, να παράγουν, να πωλούν και να αγοράζουν αγαθά σε οποιαδήποτε χώρα της ΕΕ χωρίς κανενός είδους περιορισμό, η ενιαία αγορά –κατά τα 23 έτη ύπαρξής της– συνέβαλε στην εξάλειψη μιας πλειάδας εμποδίων και προσκομμάτων που παρακώλυαν την ελεύθερη άσκηση των εν λόγω θεμελιωδών ελευθεριών.

2.4.

Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, η πλήρης υλοποίηση της ενιαίας αγοράς εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες και ελλείψεις που «στραγγαλίζουν την καινοτομία και αποθαρρύνουν τις εταιρείες από το να αναπτύξουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες στην Ευρώπη, να προσλάβουν επιπλέον προσωπικό και να επεκταθούν σε νέες αγορές» (3).

2.5.

Τα εμπόδια που παρακωλύουν την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων τροχοπεδούν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και βλάπτουν την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Βάσει των θετικών αποτελεσμάτων των Πράξεων για την ενιαία αγορά Ι και ΙΙ, απαιτείται πλέον να γίνει ένα καθοριστικό βήμα για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς και την αξιοποίηση των ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων της.

2.6.

Κατά συνέπεια, απαιτείται «να συνεχιστεί η εξάλειψη των εμποδίων και η άρση των νοητικών και ιδεολογικών φραγμών με στόχο την πλήρη υλοποίηση αυτής της μοναδικής στο είδος της στρατηγικής προς όφελος του συνόλου των πολιτών των 28 κρατών μελών και των 3 χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου» (4).

2.7.

Στο πρόγραμμά του για την περίοδο 2015-2018, το ΠΕΑ πρότεινε ως προτεραιότητα τη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά και την αγορά ενέργειας», καθώς και διάφορες άλλες μορφές συνεργασίας, όπως η ενίσχυση του δικτύου SOLVIT (5).

2.8.

Η Επιτροπή δρομολόγησε τις πρωτοβουλίες «Πρώτη Πράξη για την ενιαία αγορά», τον Απρίλιο του 2011 και «Δεύτερη Πράξη για την ενιαία αγορά» τον Οκτώβριο του 2012, επί των οποίων η ΕΟΚΕ είχε τη δυνατότητα να εκφέρει γνώμη (6), βάσει των συστάσεων που διατυπώθηκαν στην έκθεση Monti του 2010.

2.9.

Η δημιουργία μιας βαθύτερης και δικαιότερης ενιαίας αγοράς περιλαμβάνεται μεταξύ των 10 πολιτικών προτεραιοτήτων της Επιτροπής: η εξάλειψη των εναπομεινάντων κανονιστικών και μη κανονιστικών φραγμών στην ενιαία αγορά αγαθών και υπηρεσιών έχει αναγνωριστεί ως βασική προτεραιότητα στην Ετήσια Επισκόπηση της Ανάπτυξης 2015 (7).

2.10.

Μετά την έκθεση Cecchini του 1988 με τίτλο «Το κόστος της μη Ευρώπης», εκπονήθηκαν διάφορα σχέδια δράσης με σκοπό τον καθορισμό προτεραιοτήτων για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς και η Επιτροπή πρότεινε επανειλημμένα κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα τα οποία όμως δεν κατόρθωσαν έως τώρα να αποφέρουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η έκκληση που απευθύνει η Επιτροπή για την ανάληψη συγκεκριμένης δράσης με τον προτεινόμενο νέο χάρτη πορείας εμπίπτει ακριβώς σε αυτό το πλαίσιο.

3.   Οι προτάσεις που διατυπώνονται στον χάρτη πορείας της Επιτροπής

3.1.

Στον χάρτη πορείας υποδεικνύονται τρεις πρωταρχικοί στόχοι για την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς:

δημιουργία ευκαιριών για τους καταναλωτές, τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις·

ενθάρρυνση και εξασφάλιση του εκσυγχρονισμού και της καινοτομίας που χρειάζεται η Ευρώπη·

εγγύηση απτής υλοποίησης προς όφελος των καταναλωτών και των επιχειρήσεων στην καθημερινή τους ζωή.

3.2.

Οι βασικοί άξονες της πρωτοβουλίας είναι οι ακόλουθοι:

α)

ισόρροπη ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας·

β)

ανάπτυξη των ΜΜΕ και των νεοσύστατων επιχειρήσεων·

γ)

υλοποίηση της αγοράς χωρίς σύνορα για τις υπηρεσίες·

δ)

εξάλειψη των περιορισμών στον τομέα του λιανικού εμπορίου·

ε)

πρόληψη των διακρίσεων σε βάρος των καταναλωτών και των επιχειρηματιών·

στ)

εκσυγχρονισμός των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων·

ζ)

εδραίωση του ευρωπαϊκού πλαισίου για τη διανοητική ιδιοκτησία·

η)

ισχυρότερο πνεύμα τήρησης των κανόνων και ελέγχου της εφαρμογής τους·

θ)

δημόσιες συμβάσεις με περισσότερη διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα·

ι)

ενίσχυση της ενιαίας αγοράς αγαθών και υπηρεσιών: πλήρης εφαρμογή και επέκταση της οδηγίας για τις υπηρεσίες, αμοιβαία αναγνώριση και έλεγχοι συμμόρφωσης για τα παράνομα προϊόντα.

3.3.

Η Επιτροπή προτίθεται να διευκολύνει την εν λόγω διαδικασία παρεμβαίνοντας ενεργά για την εφαρμογή των διαφόρων σχετικών οδηγιών και κανονισμών και λαμβάνοντας μια σειρά μέτρων βασισμένων στην παροχή ευκαιριών, στον εκσυγχρονισμό και στα απτά αποτελέσματα, με συγκεκριμένο και –όπως θα ήταν ευχής έργον– δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα.

4.   Γενικές παρατηρήσεις

4.1.

Η ΕΟΚΕ έχει επανειλημμένα εκφράσει την πεποίθησή της ότι απαιτούνται μέτρα για την εκτύλιξη των δυνατοτήτων της ενιαίας αγοράς προς όφελος των επιχειρήσεων, των εργαζομένων, των καταναλωτών, των πολιτών και των υπολοίπων ενδιαφερομένων φορέων σε τομείς όπως: οι υπηρεσίες, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση· η απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για τις ΜΜΕ, η διασφάλιση της προστασίας των εργαζομένων, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος, η επικαιροποίηση και η αναβάθμιση των ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων, το ηλεκτρονικό εμπόριο, η ψηφιακή ενιαία αγορά και η κινητικότητα.

4.1.1.

Εν προκειμένω, η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαία την οικειοποίηση από όλους τους πολίτες, και ιδιαίτερα από τους νέους, της αξίας που έχει η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ως κοινό κληροδότημα μέσω:

της δρομολόγησης μιας εκστρατείας για την άμεση συμμετοχή των πολιτών, με σύνθημα «Η ενιαία ευρωπαϊκή αγορά μου ανήκει και δεν πρόκειται να ανεχτώ την παραμικρή δυσλειτουργία» και σε συνδυασμό με την προώθηση μιας εφαρμογής για «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα και μιας διαδραστικής ηλεκτρονικής θυρίδας στην ΕΕ σε όλες τις επίσημες γλώσσες της, προκειμένου να συμβάλει στην καλύτερη διαχείριση της πλήρους και ορθής λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, καθώς και στην καταπολέμηση της ασύμμετρης πληροφόρησης από κοινού με τους πολίτες και προς όφελός τους·

της θεσμοθέτησης ενός προγράμματος «Erasmus για τη βιοτεχνία και τη μαθητεία στην ενιαία αγορά» , με στόχο να παρασχεθεί στους νεαρούς βιοτέχνες, στους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και στους μαθητευόμενους η δυνατότητα έμπρακτης συνειδητοποίησης του ενιαίου χαρακτήρα της ευρωπαϊκής εσωτερικής αγοράς και ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσιών.

της εγκαινίασης μιας εκστρατείας με σύνθημα: «Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά» για την περαιτέρω ενίσχυση της τεκμηριωμένης αυτούσιας ευρωπαϊκής παρουσίας στις παγκόσμιες αγορές —και, κυρίως, στις αγορές της Ασίας καις της Αμερικής— με την ενεργό συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης·

της προώθησης μιας εκστρατείας εστιασμένης στις εκάστοτε ιδιαιτερότητες των ευαίσθητων τομέων υπηρεσιών, εντός συνεκτικού ευρωπαϊκού πλαισίου.

4.2.

Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι, πριν από την ανάληψη νέων νομοθετικών πρωτοβουλιών, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στα εξής: σε μηχανισμούς εστιασμένους στην αποτελεσματική επιβολή των υφιστάμενων κανόνων, μέσω της θέσπισης ενός δυναμικού συστήματος συλλογής πληροφοριών· σε βελτιωμένη εκτίμηση των επιπτώσεων, με στόχο τόσο τον εντοπισμό των παραβάσεων όσο και τον προσδιορισμό των νέων μέτρων που θα πρέπει να προταθούν για την καλύτερη υλοποίηση της ενιαίας αγοράς. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εξεταστεί σε ποιο βαθμό μπορούν να εκπληρωθούν οι επιδιωκόμενοι στόχοι μέσω της απορρύθμισης (πρόβλεψη).

4.3.

Η ΕΟΚΕ κρίνει σημαντικό να πραγματοποιηθεί μια ποιοτική επιλογή των κανόνων προστασίας των καταναλωτών, διασφαλίζοντας αναλογικότητα, διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και πραγματική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.

4.4.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί προτεραιότητα να επιβεβαιωθούν οι ρήτρες αμοιβαίας αναγνώρισης, με την ενδελεχή εξέταση μεμονωμένων υποθέσεων προκειμένου να υποστηριχθεί και να ενισχυθεί η ελεύθερη ροή αγαθών και υπηρεσιών.

4.4.1.

Προς το σκοπό αυτό, καλό θα ήταν να θεσπιστούν κανόνες, ορισμένοι από τους οποίους θα μπορούσαν —σε κάποιες συγκεκριμένες περιπτώσεις— να συμπεριληφθούν σε ένα 29ο καθεστώς, με συνεκτίμηση των βέλτιστων εμπειριών που υλοποιούνται από τα μεμονωμένα κράτη.

4.5.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την ανάπτυξη υπηρεσιών στους παραγωγικούς τομείς, με την ανάληψη δράσεων που διασφαλίζουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα για την από κοινού παροχή αγαθών και υπηρεσιών. Η καλύτερη μεταφορά της οδηγίας για τις υπηρεσίες στο εθνικό δίκαιο, σε συνδυασμό με τη σαφέστερη και συναινετικότερη διατύπωση των κανόνων εφαρμογής, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν εφαρμογές συμβατές με ποιοτικά ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα.

4.6.

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής αφιερώνει ένα κεφάλαιο στη συνεργατική οικονομία. Από την πλευρά της, η ΕΟΚΕ έχει ήδη υιοθετήσει αρκετές γνωμοδοτήσεις επί του θέματος (8)· επί του παρόντος, προετοιμάζει την κατάρτιση μιας διερευνητικής γνωμοδότησης, μετά από αίτηση της Ολλανδικής προεδρίας, και δύο γνωμοδοτήσεων πρωτοβουλίας σχετικά με θέματα που αφορούν τις νέες τάσεις της κατανάλωσης.

4.6.1.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η οικονομία που βασίζεται στη συνεργασία καθιστά δυνατή την επίτευξη σημαντικής προόδου προς την κατεύθυνση μιας πιο ηθικής οικονομίας, εδραζόμενης στις ευρωπαϊκές αξίες, και βοηθά τους καταναλωτές να υιοθετήσουν ηθικά πρότυπα κατανάλωσης.

4.6.2.

Η συνεργατική οικονομία επιφέρει μια εννοιολογική μεταβολή της εργασιακής νοοτροπίας, ως προς ορισμένες παραμέτρους, και διανοίγει τεράστιες δυνατότητες για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας· αποτελεί, επίσης, καινοτόμο ενσωμάτωση της οικολογικής διάστασης.

4.6.3.

Προς το σκοπό αυτό, η ΕΟΚΕ μπορεί να συμβάλει στον προβληματισμό της Επιτροπής επί του θέματος και έχει ήδη προτείνει μια μόνιμη δομή για την εις βάθος ανάλυση του συγκεκριμένου θέματος.

4.7.

Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της αξιοποίησης του πλήρους φάσματος των δυνατοτήτων που προσφέρει η συνεργατική οικονομία, εκ παραλλήλου με την καλύτερη αποσαφήνιση των εφαρμοστέων κανόνων για τις υπηρεσίες που παρέχονται στο πλαίσιο της εν λόγω οικονομίας, βάσει διεξοδικής συλλογής δεδομένων σχετικά με τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν σε ολόκληρη την ΕΕ. Σε κάθε νομοθετική δράση προς ανάληψη θα πρέπει να συνεκτιμάται η ανάγκη διασφάλισης ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους συντελεστές της αγοράς. Σε αυτό το πλαίσιο, χρειάζεται επίσης να διασφαλιστούν τα υψηλά ευρωπαϊκά πρότυπα που προβλέπονται από την εργατική νομοθεσία, καθώς και εκείνα που εφαρμόζονται στον τομέα της κοινωνικής προστασίας και της προστασίας των καταναλωτών.

4.8.

Η ΕΟΚΕ κρίνει σκόπιμη την άρση των εμποδίων που παρακωλύουν την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών, με ιδιαίτερη επικέντρωση στις υπηρεσίες που παρέχονται στους τομείς του εμπορίου, των κατασκευών, του τουρισμού και της λιανικής πώλησης, καθώς και στις υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις: τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναπτύξουν περαιτέρω τις υπηρεσίες πληροφόρησης σχετικά με τους εθνικούς κανόνες που επηρεάζουν τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών και να μεριμνήσουν για τη δέουσα αιτιολόγηση κάθε κανόνα ή άλλου είδους απαιτήσεων που επιβάλλονται στους παρόχους υπηρεσιών άνευ διακρίσεων, με κοινοποίησή τους προς την Επιτροπή. Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ενοποίηση και τη βελτίωση των επιδόσεων των «κέντρων ενιαίας εξυπηρέτησης» με την εξασφάλιση καλύτερων διασυνδέσεων μεταξύ των υφιστάμενων μέσων (9).

4.9.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί κεφαλαιώδους σημασίας τον πολλαπλασιασμό των διαδικασιών επί παραβάσει, με στόχο να εξασφαλιστεί πνεύμα συμμόρφωσης προς τις κανονιστικές ρυθμίσεις σε επίπεδο ΕΕ και ορθή μεταφορά σε εθνική κλίμακα: τα κράτη μέλη θα πρέπει να ενστερνιστούν το εν λόγω πνεύμα συμμόρφωσης μέσω, μεταξύ άλλων, των εξής: ισχυρής κεντρικής εποπτείας της εφαρμογής τους· επιτάχυνσης των διαδικασιών επί παραβάσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εφόσον παρίσταται ανάγκη· και, τέλος, ενδυνάμωσης της συνεργασίας και της εταιρικής σχέσης μεταξύ της Επιτροπής και των εθνικών διοικήσεων.

4.10.

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ, οι πρωτοβουλίες σχετικά με τις ΜΜΕ, τις νεοσύστατες επιχειρήσεις, τη στήριξη της καινοτομίας και τις ψηφιακές εφαρμογές θα πρέπει να αποκτήσουν σημαντικότερη θέση στον προτεινόμενο χάρτη πορείας, ως βασικές προϋποθέσεις για την οικονομική ανάπτυξη και την τόνωση της απασχόλησης στην επικράτεια της Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο παροχής «μιας δεύτερης ευκαιρίας στους επιχειρηματίες».

4.11.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την Επιτροπή στις προσπάθειες που καταβάλλει για την επίδειξη της μέγιστης δυνατής προσοχής στην έγκαιρη και ενδεδειγμένη μεταφορά των νέων οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις (10) στο εθνικό δίκαιο, εκ μέρους των κρατών μελών, δεδομένου ότι αυτές αντιπροσωπεύουν περίπου το 20 % του ΑΕΠ της Ένωσης.

4.12.

Τα διάφορα είδη επιχειρήσεων που υπάρχουν στην ΕΕ απορρέουν από την πολυποίκιλη ιστορική εξέλιξη της ηπείρου μας. Μεταξύ αυτών των διαφόρων ειδών επιχειρήσεων, η συνεργατική οικονομία ξεχωρίζει και αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία διότι είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας σε προσιτές τιμές και, συγχρόνως, καλύπτει ποικίλες μορφές απασχόλησης και επιχειρηματικότητας.

4.13.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει την κοινωνική οικονομία, ενδεχομένως μέσω ειδικού σχεδίου, και να εξαλείψει τα συγκεκριμένα εμπόδια που υπεισέρχονται στις δραστηριότητες των κοινωνικών επιχειρήσεων, στερώντας τους την ευκαιρία πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων της ενιαίας αγοράς.

4.14.

Η ευρωπαϊκή τυποποίηση, με τη συνεισφορά όλων των κοινωνικών εταίρων και των ενδιαφερομένων φορέων, οφείλει να συμβάλλει ολοένα και περισσότερο στη συμπλήρωση και στον εμπλουτισμό των ισχυουσών διαδικασιών στις παγκόσμιες οικονομίες, είτε για την παροχή της προστιθέμενης αξίας που μας διαφοροποιεί ως κοινωνική οικονομία της αγοράς είτε για την προώθηση της ευρωπαϊκής οικονομίας στο πλαίσιο των διαδικασιών της παγκοσμιοποίησης.

4.14.1.

Το πνεύμα της ευρωπαϊκής τυποποίησης είναι επιθυμητό να αποκτήσει εντονότερη παρουσία και μεγαλύτερη βαρύτητα στις παγκόσμιες διαδικασίες τυποποίησης.

5.   Ειδικές παρατηρήσεις

5.1.    Καταναλωτές και πολίτες

5.1.1.

Οι ευρωπαίοι καταναλωτές συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο ότι οι κυβερνήσεις των κρατών μελών, συχνά υπό την πίεση ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, εγείρουν όλο και πιο πολλούς —άμεσους και έμμεσους— φραγμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των εμπορευμάτων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων.

5.1.2.

Η ασφάλιση αγαθών, υπηρεσιών και ευθυνών θα πρέπει να λειτουργεί ελεύθερα σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

5.1.3.

Τα κράτη μέλη δεν έχει δημιουργήσει κοινό ηλεκτρονικό σύστημα για την εναρμόνιση και την απλοποίηση των διοδίων που καταβάλλονται στους αυτοκινητοδρόμους από τα ιδιωτικά και τα εμπορικά οχήματα.

5.1.4.

Το σύστημα τεχνικού ελέγχου των οχημάτων δεν έχει ούτε εναρμονιστεί ούτε τεθεί στη διάθεση των πολιτών κάθε κράτους μέλους.

5.1.5.

Οι —ολοένα και πιο χρήσιμοι για τους ευρωπαίους πολίτες— ρευματοδότες (πρίζες) ηλεκτρικού ρεύματος δεν έχουν ακόμη τυποποιηθεί.

5.1.6.

Ακόμη και τα μεγέθη των ειδών ένδυσης και υπόδησης διαφέρουν σε υπερβολικά πολλά κράτη μέλη.

5.1.7.

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί την ανάληψη εκτεταμένων δράσεων ευαισθητοποίησης, με αποδέκτες τους καταναλωτές, σχετικά με τα πλεονεκτήματα που συνεπάγεται η σθεναρή επιδίωξη της επιβολής κοινών προτύπων στην ενιαία αγορά.

5.1.8.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την εναρμόνιση της πληροφόρησης των πολιτών σχετικά με τα είδη επίπλωσης και οικιακού εξοπλισμού.

5.2.    Άτομα με αναπηρία

5.2.1.

Τα άτομα με αναπηρία, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 15 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού, προσκρούουν σε πρόσθετα εμπόδια που τους στερούν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τις ελευθερίες που κατοχυρώνονται στην ενιαία αγορά. Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πρόσφατη δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Προσβασιμότητα, στόχος της οποίας είναι η προώθηση της προσβασιμότητας σε αγαθά και σε υπηρεσίες.

5.3.    Επαγγέλματα

5.3.1.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί αναγκαίο να θεσπιστεί κοινός κανονισμός για τα ελεύθερα επαγγέλματα, με ισχύ σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και κρίνει σκόπιμη την επέκταση της ευρωπαϊκής επαγγελματικής ταυτότητας σε όλες τις πιθανές κατηγορίες επαγγελμάτων, σύμφωνα με τις διατάξεις της ευρωπαϊκής οδηγίας για τα επαγγελματικά προσόντα.

5.4.    Διπλώματα ευρεσιτεχνίας

5.4.1.

Τα συστήματα προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας είναι ανεπαρκή, ιδίως όσον αφορά τις ΜΜΕ, ενώ επικρατεί αβεβαιότητα ως προς τη συνύπαρξη του ενιαίου διπλώματος ευρεσιτεχνίας με τα εθνικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας και τα εθνικά συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας (ΣΠΠ).

5.4.2.

Η ΕΟΚΕ συμμερίζεται με την ανάγκη σύστασης Ενιαίου Δικαστηρίου με σκοπό τη διασφάλιση μιας ενιαίας δικαιοδοσίας για τις υποθέσεις που σχετίζονται με τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.

5.4.3.

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τη μεταφορά της διαδικασίας χορήγησης ενιαίου τίτλου για τα συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας στο επίπεδο της ΕΕ.

5.5.    Δημόσιες συμβάσεις

5.5.1.

Όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, η ΕΟΚΕ προσβλέπει στην καθιέρωση ενός συστήματος συλλογής δεδομένων, καθώς και σε νέα εργαλεία ανάλυσης ικανά να εντοπίζουν τυχόν προβλήματα και παρατυπίες.

5.5.2.

Η θέσπιση ευρωπαϊκών μητρώων δημοσίων συμβάσεων θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη για τον εντοπισμό πιθανών ανωμαλιών στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων.

5.5.3.

Η ΕΟΚΕ συμφωνεί ως προς τη σκοπιμότητα καθιέρωσης ενός εθελοντικού μηχανισμού εκ των προτέρων αξιολόγησης των πτυχών που σχετίζονται με την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων οι οποίες αφορούν ορισμένα έργα υποδομής μεγάλης κλίμακας.

5.6.    Solvit

5.6.1.

Η ΕΟΚΕ καλεί την Επιτροπή να επεκτείνει τις αρμοδιότητες και την επιρροή του δικτύου SOLVIT, με στόχο την τήρηση των διατάξεων της ενιαίας αγοράς από τα κράτη μέλη, τα οποία είναι πολύ προσεκτικά τελευταίως σε ισχυρά δείγματα αναβίωσης του εθνικισμού.

5.6.2.

Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει ότι δεν παρέχεται ικανοποιητική ώθηση στην προσπάθεια υλοποίησης της ενιαίας αγοράς και ότι η πλήρης ολοκλήρωσή της προσκρούει σε υπερβολικά πολλές εθνικές ενέργειες με στρεβλωτικό χαρακτήρα.

Βρυξέλλες 16 Μαρτίου 2016.

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Γιώργος ΝΤΑΣΗΣ


(1)  ΕΕ C 177 της 11.6.2014, σ. 1.

(2)  ΕΕ C 255 της 22.9.2010, σ. 31.

(3)  COM(2015) 550 final, σημείο 1.2.

(4)  EESC-2014-04518-00-00 (Συμβολή του ΠΕΑ υπόψη της διευθύνουσας επιτροπής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»).

(5)  EESC-2015-05912-00-00 (Πρόγραμμα εργασίας του ΠΕΑ).

(6)  ΕΕ C 67 της 6.3.2014, σ. 53· ΕΕ C 76 της 14.3.2013, σ. 24· ΕΕ C 24 της 28.1.2012, σ. 99.

(7)  COM(2014) 902 final.

(8)  ΕΕ C 177 της 11.6.2014, σ. 1· ΕΕ C 13 της 15.1.2016, σ. 26· ΕΕ C 67 της 6.3.2014, σ. 23.

(9)  SOLVIT, RAPEX, Product Contact Point (Σημείο επαφής για τα προϊόντα) κ.λπ.

(10)  Οδηγίες 2014/23/EE, 2014/24/EE, 2014/25/EE.


Top