52011PC0559

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Διακυβέρνηση Σένγκεν – ενίσχυση του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα

Όσον αφορά το πλαίσιο και το σκεπτικό των τροποποιήσεων που περιλαμβάνονται στην παρούσα πρόταση, και για λεπτομερή επεξήγηση του τρόπου με τον οποίον επιδιώκεται να λειτουργήσουν στην πράξη, ο αναγνώστης παραπέμπεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών με τίτλο « Διακυβέρνηση Σένγκεν – ενίσχυση του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα », η οποία εκδίδεται από κοινού με την παρούσα πρόταση.

Νομοθετικές αλλαγές

Στις 16 Νοεμβρίου 2010, η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν[1]. Η πρόταση ενισχύει τον μηχανισμό αξιολόγησης του Σένγκεν, ιδίως μέσω του εξορθολογισμού της παρακολούθησης, δεδομένου ότι καλεί το αξιολογούμενο κράτος μέλος να υποβάλει σχέδιο δράσης για τη διόρθωση των αδυναμιών που διαπιστώνονται και να υποβάλλει τακτικά εκθέσεις για την εφαρμογή του εν λόγω σχεδίου δράσης έως ότου διορθωθούν όλες οι αδυναμίες. Σε περίπτωση σοβαρών ανεπαρκειών οι οποίες έχουν αντίκτυπο στο συνολικό επίπεδο ασφαλείας ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών, προβλέπεται ότι θα ενημερώνονται το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γεγονός που θα εξασφαλίζει την άσκηση ομαδικής πίεσης στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο επί του κράτους μέλους που δεν συμμορφώνεται με τους κανόνες.

Κάθε κράτος μέλος αξιολογείται τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της περιόδου των πέντε ετών· ωστόσο, είναι δυνατόν να τροποποιηθεί ο σχεδιασμός αναλόγως των αναγκών και των περιστάσεων που διαπιστώνονται επί τόπου. Πέραν τούτου, ενδέχεται να πραγματοποιούνται αιφνιδιαστικές επισκέψεις για την παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής όλων των συνοδευτικών μέτρων.

Για να εξασφαλισθεί το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο που θα ανταποκρίνεται στην πρόσκληση που απηύθυνε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 23-24 Ιουνίου 2011 να ενισχυθεί περαιτέρω το σύστημα αξιολόγησης Σένγκεν και να θεσπισθεί ρήτρα διασφάλισης ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζονται πραγματικά κρίσιμες καταστάσεις όταν ένα κράτος μέλος δεν είναι πλέον σε θέση να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει βάσει των κανόνων του Σένγκεν, όπως επεξηγείται λεπτομερώς στην ανακοίνωση που αναφέρεται στο σημείο 1.1, η Επιτροπή τροποποιεί την πρότασή της ώστε να προβλέπεται η παροχή πρόσθετης στήριξης σε επίπεδο Ένωσης και κρατών μελών, να ενισχύεται η στήριξη που παρέχει ο Frontex και να εισάγεται η δυνατότητα ενός μηχανισμού που βασίζεται στην Ένωση για την επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος αθετεί κατ’ επανάληψη την υποχρέωσή του να ελέγχει το δικό του τμήμα των εξωτερικών συνόρων, και εφόσον συντρέχουν περιστάσεις οι οποίες θα συνιστούσαν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών. Η θέσπιση ενός τέτοιου μηχανισμού συνεπάγεται επίσης την τροποποίηση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, η οποία προτείνεται συγχρόνως με την παρούσα πρόταση.

Η ίδια η ανάγκη τροποποίησης του ισχύοντος μηχανισμού αξιολόγησης Σένγκεν επεξηγείται λεπτομερώς στην προαναφερόμενη πρόταση της 16ης Νοεμβρίου 2010. Παρότι η τελευταία αυτή πρόταση αντικαθίσταται από την παρούσα πρόταση, οι λόγοι υποβολής της πρότασης του Νοεμβρίου του 2010 παραμένουν οι ίδιοι· ως εκ τούτου, στην παρούσα τροποποιημένη πρότασή της η Επιτροπή δεν επαναλαμβάνει τη λεπτομερή αιτιολόγηση. Δεδομένου ότι η αρχική πρόταση δεν εγκρίθηκε ακόμα από τους νομοθετικούς φορείς (το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν ενέκρινε ακόμα τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση επί της προτάσεως όπως προβλέπει το άρθρο 294 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ), οι τροποποιήσεις επέρχονται στο συνολικό κείμενο της αρχικής πρότασης[2], το οποίο παραμένει ως έχει πέραν των αλλαγών που αφορούν τη στήριξη που πρέπει να παρέχεται σε ένα κράτος μέλος και την ενδεχόμενη επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα (άρθρα 14 και 15, καθώς και αναφορά στην «παρακολούθηση» σε ολόκληρο το κείμενο), καθώς και ορισμένες προσαρμογές όσον αφορά τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που ανατίθενται στην Επιτροπή (άρθρα 5, 8, 13 και 17). Οι προσαρμογές αυτές είναι αναγκαίες δεδομένου ότι οι σχετικοί οριζόντιοι κανόνες περί «επιτροπολογίας» τροποποιήθηκαν μετά από την υποβολή της αρχικής πρότασης με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[3]. Επιπλέον, πραγματοποιούνται ορισμένες περαιτέρω προσαρμογές στο κείμενο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούν τον ρόλο του Frontex (άρθρο 6), της Ευρωπόλ (άρθρο 8) και την υποβολή εκθέσεων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (άρθρο 19).

2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ

Οι πρώτες συζητήσεις στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την πρόταση αξιολόγησης του Σένγκεν, καθώς και το ψήφισμα που εξέδωσε το Κοινοβούλιο στις 7 Ιουλίου 2011[4], δείχνουν ότι υπάρχει ευρεία πολιτική υποστήριξη στην ιδέα ότι, για να λειτουργεί καλά, ένας μηχανισμός θα πρέπει να συνοδεύεται με εργαλεία τα οποία θα καθιστούν δυνατή την αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας σοβαρής ανεπάρκειας στην εφαρμογή του κεκτημένου από ένα κράτος μέλος.

Στην ανακοίνωσή της για τη μετανάστευση[5], η Επιτροπή πρότεινε τη δυνατότητα θέσπισης ενός μηχανισμού που θα επιτρέπει να λαμβάνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο απόφαση με την οποία θα προσδιορίζονται εκείνα τα κράτη μέλη που θα μπορούσαν κατ’ εξαίρεση να επαναφέρουν τον έλεγχο στα εσωτερικά σύνορα, καθώς και η διάρκεια του ελέγχου αυτού. Ο μηχανισμός θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά ως έσχατο μέσο αφού προηγουμένως ληφθούν άλλα (έκτακτα) μέτρα για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στο σχετικό τμήμα των εξωτερικών συνόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με πνεύμα αλληλεγγύης, και/ή σε εθνικό επίπεδο για να εξασφαλίζεται η καλύτερη συμμόρφωση προς τους κοινούς κανόνες.

Η ιδέα αυτή έγινε ευνοϊκά δεκτή από το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 12 Μαΐου 2011, και από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατά τη σύνοδό του της 23ης-24ης Ιουνίου 2011, κατά την οποία ζήτησε να «δημιουργηθεί ένας μηχανισμός ασφαλείας για την αντιμετώπιση εξαιρετικών περιστάσεων που θέτουν σε κίνδυνο ολόκληρη τη λειτουργία της συνεργασίας Σένγκεν, χωρίς να απειλείται η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων».

3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Η παρούσα πρόταση συνιστά ανάπτυξη της πολιτικής για τα εσωτερικά σύνορα σύμφωνα με το άρθρο 77 παράγραφος 2 στοιχείο ε) της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Το άρθρο 77 χαρακτηρίζει την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα ως τον απώτερο στόχο ενός χώρου ελεύθερης κυκλοφορίας προσώπων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως καθορίζεται στο άρθρο 26 της ΣΛΕΕ. Η κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα στον τομέα των εξωτερικών συνόρων, της πολιτικής των θεωρήσεων, του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν, της προστασίας των δεδομένων, της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις. Η ορθή εφαρμογή αυτών των μέτρων καθιστά δυνατή τη διατήρηση ενός χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Η αξιολόγηση και η παρακολούθηση της ορθής εφαρμογής των μέτρων αυτών εξυπηρετούν συνεπώς τον απώτερο στόχο πολιτικής που συνίσταται στη διατήρηση αυτού του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Στην επίτευξη αυτού του απώτερου στόχου συμβάλλουν επίσης τα μέτρα που αποσκοπούν στον μετριασμό του αρνητικού αντικτύπου των επίμονων σοβαρών ανεπαρκειών στην εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν από ένα κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσφυγής στην κατ’ εξαίρεση προσωρινή επαναφορά του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα ως μέτρο εσχάτης ανάγκης σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι ανεπάρκειες είναι τόσο σημαντικές ώστε να συνιστούν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών.

Η πρόταση που υποβλήθηκε τον Νοέμβριο του 2010 για τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης Σένγκεν περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες πληροφορίες για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις, οι οποίες δεν μεταβάλλονται.

2010/0312 (COD)

Τροποποιημένη πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τη θέσπιση ενός μηχανισμού αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 77 παράγραφος 2 στοιχείο ε),

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Μετά από τη διαβίβαση του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 294 της συνθήκης συνήθη νομοθετική διαδικασία ,

(1) Ο χώρος Σένγκεν δίχως ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα στηρίζεται στην αποτελεσματική και αποδοτική εφαρμογή εκ μέρους των κρατών μελών των συνοδευτικών μέτρων στους τομείς των εξωτερικών συνόρων, της πολιτικής των θεωρήσεων, του Συστήματος Πληροφοριών Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένων της προστασίας των δεδομένων, της αστυνομικής συνεργασίας, της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις και των πολιτικών σχετικά με τα ναρκωτικά.

(2) Με απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής της 16ης Σεπτεμβρίου 1998[6], συστάθηκε μόνιμη επιτροπή για την αξιολόγηση και την εφαρμογή του Σένγκεν. Η μόνιμη επιτροπή έλαβε ως εντολή κατ’ αρχάς να διαπιστώνει κατά πόσο πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για την άρση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα με υποψήφια χώρα, και κατά δεύτερο λόγο να εξασφαλίζει ότι εφαρμόζεται ορθά το κεκτημένο του Σένγκεν από τις χώρες που ήδη το εφαρμόζουν πλήρως.

(3) Είναι αναγκαίος ένας ειδικός μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν λόγω της ανάγκης να εξασφαλίζονται υψηλής στάθμης ενιαία πρότυπα κατά την πρακτική εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν καθώς και της ανάγκης να διατηρηθεί υψηλό επίπεδο αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ εκείνων των κρατών μελών που αποτελούν τμήμα ενός χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Αυτός ο μηχανισμός θα πρέπει να στηριχτεί στη στενή συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των εν λόγω κρατών μελών.

(4) Το πρόγραμμα της Χάγης[7] καλεί την Επιτροπή «να υποβάλει, μόλις ολοκληρωθεί η εξάλειψη των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, πρόταση για τη συμπλήρωση του υφισταμένου μηχανισμού αξιολόγησης Σένγκεν με εποπτικό μηχανισμό που θα διασφαλίζει την πλήρη εμπλοκή των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών, καθώς και αιφνιδιαστικές επιθεωρήσεις».

(5) Το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης[8] «θεωρεί ότι η αξιολόγηση του χώρου Σένγκεν θα εξακολουθήσει να έχει καίρια σημασία και ότι συνεπώς θα πρέπει να βελτιωθεί μέσω της ενίσχυσης του ρόλου του Frontex στον τομέα αυτό».

(6) Ως εκ τούτου, πρέπει να αναθεωρηθεί ο μηχανισμός αξιολόγησης που συστάθηκε το 1998 όσον αφορά το δεύτερο τμήμα της εντολής που δόθηκε στη μόνιμη επιτροπή. Το πρώτο τμήμα της εντολής που δόθηκε στη μόνιμη επιτροπή θα πρέπει να εξακολουθεί να εφαρμόζεται όπως καθορίζεται στο τμήμα Ι της απόφασης της 16ης Σεπτεμβρίου 1998.

(7) Η πείρα που αποκτήθηκε από προηγούμενες αξιολογήσεις καταδεικνύει την ανάγκη να διατηρηθεί ένας συνεκτικός μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης που θα καλύπτει όλους τους τομείς του κεκτημένου του Σένγκεν εκτός από εκείνους για τους οποίους υφίσταται ήδη στην νομοθεσία της ΕΕ ειδικός μηχανισμός αξιολόγησης.

(8) Τα κράτη μέλη πρέπει να συμμετέχουν στενά στη διαδικασία αξιολόγησης και παρακολούθησης . Τα μέτρα εφαρμογής του παρόντος κανονισμού πρέπει να θεσπιστούν σύμφωνα με τη διαδικασία της διαχειριστικής επιτροπής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 της απόφασης 1999/468/EΚ του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 1999 για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή.

Προκειμένου να διασφαλισθούν ενιαίοι όροι εφαρμογής του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να εκχωρηθούν εκτελεστικές αρμοδιότητες στην Επιτροπή. Οι αρμοδιότητες αυτές θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Φεβρουαρίου 2011, για τη θέσπιση γενικών κανόνων και αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή[9]. Ενόψει των όρων του άρθρου 2 παράγραφος 2 στοιχείο β) σημείο iii) του εν λόγω κανονισμού, εφαρμόζεται η διαδικασία εξέτασης.

(9) Ο μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης θα πρέπει να καθορίζει διάφανους, αποτελεσματικούς και σαφείς κανόνες ως προς τη μεθοδολογία που θα πρέπει να εφαρμόζεται στις αξιολογήσεις, τη χρήση εμπειρογνωμόνων με υψηλά προσόντα για τις επιτόπιες επισκέψεις, και τη συνέχεια που θα πρέπει να δίνεται στα πορίσματα των αξιολογήσεων. Μεταξύ άλλων, η μεθοδολογία θα πρέπει να προβλέπει αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις που θα συμπληρώνουν τις προαναγγελλόμενες επιτόπιες επισκέψεις, ειδικότερα όσον αφορά τους συνοριακούς ελέγχους και τις θεωρήσεις.

(10) Ο μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει επαλήθευση της σχετικής νομοθεσίας για την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα και ελέγχους στην εθνική επικράτεια. Ενόψει της ειδικής φύσης των διατάξεων αυτών, που δεν θίγουν την εσωτερική ασφάλεια των κρατών μελών, οι σχετικές επιτόπιες επισκέψεις θα πρέπει να ανατεθούν αποκλειστικά στην Επιτροπή.

(11) Κατά την αξιολόγηση και παρακολούθηση πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή ως προς την τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όταν εφαρμόζεται κατά την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν.

(12) H αξιολόγηση θα πρέπει να εγγυάται την εφαρμογή των κανόνων του Σένγκεν από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές και κανόνες. Ως εκ τούτου, η αξιολόγηση περιλαμβάνει όλες τις σχετικές νομοθετικές και επιχειρησιακές δραστηριότητες που συμβάλλουν στη λειτουργία ενός χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

( 12 13) Ο ευρωπαϊκός οργανισμός για τη διαχείριση της επιχειρησιακής συνεργασίας στα εξωτερικά σύνορα των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης[10] (εφεξής «Frontex») θα πρέπει να στηρίζει την εφαρμογή του μηχανισμού, κυρίως στον τομέα της ανάλυσης κινδύνου σχετικά με τα εξωτερικά σύνορα. Ο μηχανισμός θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση να στηρίζεται στην εμπειρογνωμοσύνη του οργανισμού για τη διεξαγωγή επιτόπιων επισκέψεων στα εξωτερικά σύνορα σε ειδικές περιστάσεις.

(14) Ο μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης πρέπει επίσης να επιτρέπει την αντιμετώπιση σοβαρών ανεπαρκειών στην εφαρμογή του κεκτημένου, εξασφαλίζοντας την παροχή κατάλληλης στήριξης από την Επιτροπή με την τεχνική βοήθεια του Frontex, της Ευρωπόλ ή άλλων συναφών οργανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως μέτρο εσχάτης ανάγκης εφόσον συντρέχουν περιστάσεις οι οποίες θα συνιστούσαν σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια σε επίπεδο Ένωσης ή κρατών μελών, θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα επαναφοράς του ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα στον βαθμό και για την διάρκεια που απαιτούνται για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των ανεπαρκειών.

( 13 15) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι εμπειρογνώμονες που διατίθενται για τις επιτόπιες επισκέψεις διαθέτουν την αναγκαία πείρα και έχουν υποβληθεί σε ειδική προς τον σκοπό αυτό επιμόρφωση. Πρέπει να παρέχεται κατάλληλη επιμόρφωση από τους σχετικούς φορείς (π.χ. τον Frontex) και να διατίθενται πόροι στα κράτη μέλη για πρωτοβουλίες με στόχο την ειδική επιμόρφωση στον τομέα της αξιολόγησης του κεκτημένου του Σένγκεν μέσω των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων και πράξεων που προβλέπουν εξέλιξή τους.

( 14 16) Σύμφωνα με τα άρθρα 1 και 2 του πρωτοκόλλου για τη θέση της Δανίας που προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία δεν συμμετέχει στη θέσπιση του παρόντος κανονισμού και, συνεπώς, δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του. Δεδομένου ότι ο παρών κανονισμός αναπτύσσει το κεκτημένο του Σένγκεν βάσει των διατάξεων του τίτλου V του τρίτου μέρους της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Δανία πρέπει να αποφασίσει, σύμφωνα με το άρθρο 4 του προαναφερθέντος πρωτοκόλλου, εντός προθεσμίας έξι μηνών από την έκδοση του παρόντος κανονισμού, εάν θα τον μεταφέρει ή όχι στο εθνικό της δίκαιο.

( 15 17) Ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, σύμφωνα με τις οποίες το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει, σύμφωνα με την απόφαση 2000/365/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Μαΐου 2000, σχετικά με το αίτημα του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν[11]. Ως εκ τούτου, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

( 16 18) Ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, στις οποίες η Ιρλανδία δεν συμμετέχει, σύμφωνα με την απόφαση 2002/192/EΚ, της 28ης Φεβρουαρίου 2002, σχετικά με το αίτημα της Ιρλανδίας να συμμετέχει σε ορισμένες από τις διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν[12]. Ως εκ τούτου, η Ιρλανδία δεν συμμετέχει στην έκδοση του παρόντος κανονισμού και δεν δεσμεύεται από αυτόν ούτε υπόκειται στην εφαρμογή του.

( 17 19) Όσον αφορά την Ισλανδία και τη Νορβηγία, ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν, κατά την έννοια της συμφωνίας που έχει συναφθεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Δημοκρατία της Ισλανδίας και το Βασίλειο της Νορβηγίας για τη σύνδεση των δύο αυτών κρατών προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν[13].

( 18 20) Όσον αφορά την Ελβετία, ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν κατά την έννοια της συμφωνίας που έχει συναφθεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν[14].

( 19 21) Όσον αφορά το Λιχτενστάιν, ο παρών κανονισμός συνιστά ανάπτυξη των διατάξεων του κεκτημένου του Σένγκεν κατά την έννοια του πρωτοκόλλου που έχει υπογραφεί μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Ελβετικής Συνομοσπονδίας και του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν για την προσχώρηση του Πριγκιπάτου του Λιχτενστάιν στη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τη σύνδεση της Ελβετικής Συνομοσπονδίας προς τη θέση σε ισχύ, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν[15].

( 20 23) Όσον αφορά την Κύπρο, ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη που αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν ή συνδέεται άλλως με αυτό υπό την έννοια του άρθρου 3 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2003.

( 21 24) Όσον αφορά τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, ο παρών κανονισμός συνιστά πράξη που αναπτύσσει περαιτέρω το κεκτημένο του Σένγκεν ή συνδέεται άλλως με αυτό υπό την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 της πράξης προσχώρησης του 2005.

( 22 25) Οι εμπειρογνώμονες από την Κύπρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία πρέπει πάντως να συμμετέχουν στην αξιολόγηση όλων των μερών του κεκτημένου του Σένγκεν,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

Άρθρο 1

Στόχος και πεδίο εφαρμογής

Με τον παρόντα κανονισμό θεσπίζεται μηχανισμός αξιολόγησης και παρακολούθησης για την επαλήθευση της εφαρμογής του κεκτημένου του Σένγκεν στα κράτη μέλη στα οποία το κεκτημένο του Σένγκεν εφαρμόζεται πλήρως.

Οι εμπειρογνώμονες από τα κράτη μέλη τα οποία, σύμφωνα με την οικεία πράξη προσχώρησης, δεν εφαρμόζουν ακόμα πλήρως το κεκτημένο, συμμετέχουν πάντως στην αξιολόγηση και παρακολούθηση όλων των μερών του κεκτημένου.

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος κανονισμού,

Ως «κεκτημένο του Σένγκεν» νοούνται οι διατάξεις του κεκτημένου του Σένγκεν όπως έχουν ενσωματωθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το πρωτόκολλο που προσαρτάται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οι πράξεις που το αναπτύσσουν ή άλλως συνδέονται με αυτό.

Άρθρο 3

Αρμοδιότητες

1. Η Επιτροπή είναι αρμόδια για την εφαρμογή και παρακολούθηση αυτού του μηχανισμού αξιολόγησης σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και με τη στήριξη των ευρωπαϊκών Οργανισμών, όπως ορίζεται στον παρόντα κανονισμό.

2. Τα κράτη μέλη συνεργάζονται με την Επιτροπή προκειμένου να της δοθεί η δυνατότητα να διεξάγει τα καθήκοντα που της έχουν ανατεθεί με τον παρόντα κανονισμό. Τα κράτη μέλη συνεργάζονται επίσης με την Επιτροπή κατά τη διάρκεια των φάσεων προετοιμασίας, επιτόπιας επίσκεψης, σύνταξης έκθεσης και συνέχειας που δίδεται στις αξιολογήσεις.

Άρθρο 4

Αξιολογήσεις

Οι αξιολογήσεις μπορεί να συνίστανται σε ερωτηματολόγια και σε επιτόπιες επισκέψεις. Και τα δύο μπορεί να συμπληρώνονται από παρουσιάσεις του τομέα που καλύπτει η αξιολόγηση οι οποίες διενεργούνται εκ μέρους του αξιολογούμενου κράτους μέλους. Οι επιτόπιες επισκέψεις και τα ερωτηματολόγια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό όσον αφορά συγκεκριμένα κράτη μέλη και/ή συγκεκριμένους τομείς. Οι επιτόπιες επισκέψεις μπορεί να είναι προαναγγελλόμενες ή αιφνιδιαστικές.

Άρθρο 5

Πολυετές πρόγραμμα

1. Η Επιτροπή καταρτίζει πολυετές πρόγραμμα αξιολόγησης που καλύπτει περίοδο πέντε ετών, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 και το αργότερο έξι μήνες πριν από την έναρξη της επόμενης περιόδου πέντε ετών. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2.

2. Το πολυετές πρόγραμμα περιλαμβάνει κατάλογο των κρατών μελών που θα αποτελούν αντικείμενο αξιολόγησης κάθε έτος. Κάθε κράτος μέλος αξιολογείται τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της περιόδου των πέντε ετών. Η σειρά των κρατών μελών που θα αξιολογηθούν στηρίζεται σε ανάλυση κινδύνου που λαμβάνει υπόψη τις μεταναστευτικές πιέσεις, την εσωτερική ασφάλεια, τον χρόνο που έχει παρέλθει από την προηγούμενη αξιολόγηση και την ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μερών του κεκτημένου του Σένγκεν που πρέπει να αξιολογηθούν.

3. Το πολυετές πρόγραμμα μπορεί να προσαρμοστεί, αν υπάρχει ανάγκη, σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στην παράγραφο 1.

Άρθρο 6

Ανάλυση κινδύνου

1. Το αργότερο μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου κάθε έτους, ο Frontex υποβάλλει στην Επιτροπή ανάλυση κινδύνου που συνεκτιμά τις μεταναστευτικές πιέσεις και διατυπώνει συστάσεις ως προς τις προτεραιότητες αξιολόγησης για το επόμενο έτος. Οι συστάσεις αναφέρονται σε συγκεκριμένα τμήματα των εξωτερικών συνόρων και σε συγκεκριμένα σημεία διέλευσης των συνόρων που θα πρέπει να αξιολογηθούν κατά το επόμενο έτος στο πλαίσιο του πολυετούς προγράμματος. Η Επιτροπή θέτει την εν λόγω ανάλυση κινδύνου στη διάθεση των κρατών μελών.

2. Εντός της ιδίας προθεσμίας που αναφέρεται στην παράγραφο 1, ο Frontex υποβάλλει στην Επιτροπή ξεχωριστή ανάλυση κινδύνου που διατυπώνει συστάσεις ως προς τις προτεραιότητες αξιολόγησης που πρέπει να πραγματοποιηθούν με αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις κατά το επόμενο έτος. Οι εν λόγω συστάσεις μπορεί να αφορούν οποιαδήποτε περιοχή ή συγκεκριμένη περιφέρεια και περιλαμβάνουν τουλάχιστον δέκα συγκεκριμένα τμήματα των εξωτερικών συνόρων και δέκα συγκεκριμένα σημεία διέλευσης των συνόρων. Η Επιτροπή δύναται ανά πάσα στιγμή να ζητήσει από τον Frontex να της υποβάλει ανάλυση κινδύνου διατυπώνοντας συστάσεις για αξιολογήσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν με αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις.

Άρθρο 7

Ερωτηματολόγιο

1. Η Επιτροπή αποστέλλει στα κράτη μέλη, το αργότερο μέχρι την 15η Αυγούστου του προηγούμενου έτους, τυποποιημένο ερωτηματολόγιο που θα αξιολογηθεί κατά το επόμενο έτος. Το τυποποιημένο ερωτηματολόγιο καλύπτει τη σχετική νομοθεσία και τα οργανωτικά και τεχνικά μέσα που προβλέπονται για την εφαρμογή του κεκτημένου του Σένγκεν, καθώς και στατιστικά δεδομένα για κάθε τομέα της αξιολόγησης.

2. Τα κράτη μέλη αποστέλλουν στην Επιτροπή τις απαντήσεις τους στο ερωτηματολόγιο εντός έξι εβδομάδων από τη διαβίβασή του. Η Επιτροπή καθιστά τις απαντήσεις γνωστές στα άλλα κράτη μέλη.

Άρθρο 8

Ετήσιο πρόγραμμα

1. Λαμβάνοντας υπόψη την ανάλυση κινδύνου που υποβάλλεται από τον Frontex σύμφωνα με το άρθρο 6, τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο που αναφέρεται στο άρθρο 7, και, κατά περίπτωση, την Ευρωπόλ ή άλλες σχετικές πηγές, η Επιτροπή καθορίζει, το αργότερο μέχρι τις 30 Νοεμβρίου του προηγούμενου έτους, ετήσιο πρόγραμμα αξιολόγησης. Το πρόγραμμα μπορεί να προβλέπει την αξιολόγηση των εξής:

- της εφαρμογής του κεκτημένου ή μερών του κεκτημένου από ένα κράτος μέλος, όπως ορίζεται στο πολυετές πρόγραμμα,

και επί πλέον, κατά περίπτωση:

- της εφαρμογής συγκεκριμένων μερών του κεκτημένου σε διάφορα κράτη μέλη (θεματικές αξιολογήσεις),

- της εφαρμογής του κεκτημένου από ομάδα κρατών μελών (γεωγραφικές αξιολογήσεις).

2. Το πρώτο τμήμα του προγράμματος , που καθορίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2, απαριθμεί τα κράτη μέλη που πρέπει να αξιολογηθούν κατά το επόμενο έτος σύμφωνα με το πολυετές πρόγραμμα. Το τμήμα αυτό περιλαμβάνει κατάλογο των τομέων που θα αξιολογηθούν και τις επιτόπιες επισκέψεις. Το τμήμα αυτό θεσπίζεται από την Επιτροπή. Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με την εξεταστική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2.

3. Η Επιτροπή καταρτίζει το δεύτερο τμήμα του προγράμματος, το οποίο περιλαμβάνει τις αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις που πρέπει να διεξαχθούν κατά το επόμενο έτος. Το τμήμα αυτό θεωρείται εμπιστευτικό και δεν ανακοινώνεται στα κράτη μέλη.

4. Το ετήσιο πρόγραμμα μπορεί να προσαρμοστεί, αν υπάρχει ανάγκη, σύμφωνα με τις διατάξεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3.

Άρθρο 9

Κατάλογος εμπειρογνωμόνων

1. Η Επιτροπή καταρτίζει κατάλογο των εμπειρογνωμόνων που ορίζουν τα κράτη μέλη για συμμετοχή σε επιτόπιες επισκέψεις. Ο κατάλογος διαβιβάζεται στα κράτη μέλη.

2. Τα κράτη μέλη προσδιορίζουν τους αντίστοιχους τομείς εμπειρογνωμοσύνης κάθε εμπειρογνώμονα ως προς τους τομείς που αναγράφονται στο παράρτημα του παρόντος κανονισμού . Τα κράτη μέλη κοινοποιούν στην Επιτροπή τυχόν αλλαγές το ταχύτερο δυνατόν.

3. Τα κράτη μέλη αναφέρουν ποιοι εμπειρογνώμονες μπορούν να διατεθούν για αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στο άρθρο 10 παράγραφος 5.

4. Οι εμπειρογνώμονες διαθέτουν τα ενδεδειγμένα τυπικά προσόντα, μεταξύ άλλων και άριστες θεωρητικές γνώσεις και πρακτική πείρα στους τομείς που καλύπτονται από τον μηχανισμό αξιολόγησης, καθώς και άρτιες γνώσεις ως προς τις αρχές, τις διαδικασίες και τις τεχνικές αξιολόγησης. Οι εν λόγω εμπειρογνώμονες είναι σε θέση να επικοινωνούν αποτελεσματικά σε μια κοινή γλώσσα.

5. Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι οριζόμενοι εμπειρογνώμονες να πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο, μεταξύ άλλων και με την αναφορά του τύπου επιμόρφωσης που έχουν τύχει οι εμπειρογνώμονες· μεριμνούν επίσης ώστε οι εμπειρογνώμονες να τυγχάνουν διαρκούς επιμόρφωσης και να εξακολουθούν να πληρούν τις εν λόγω απαιτήσεις.

Άρθρο 10

Ομάδες επιφορτισμένες με επιτόπιες επισκέψεις

1. Οι επιτόπιες επισκέψεις διεξάγονται από ομάδες που ορίζει η Επιτροπή. Οι ομάδες απαρτίζονται από εμπειρογνώμονες που επιλέγονται από τον κατάλογο εμπειρογνωμόνων που αναφέρεται στο άρθρο 9 και εκπροσώπους υπαλλήλους της Επιτροπής. Η Επιτροπή καταβάλλει προσπάθεια να εξασφαλίσει τη γεωγραφική ισορροπία και την επαγγελματική επάρκεια των εμπειρογνωμόνων που συμμετέχουν σε κάθε ομάδα. Οι εμπειρογνώμονες των κρατών μελών δεν μπορούν να συμμετέχουν σε επιτόπιες επισκέψεις σε κράτος μέλος στο οποίο εργάζονται.

2. Η Επιτροπή μπορεί να καλέσει καλεί τον Frontex και , κατά περίπτωση, την Ευρωπόλ, την Eurojust ή άλλους συναφείς ευρωπαϊκούς οργανισμούς να ορίσουν ένα αντιπρόσωπο του οργανισμού να συμμετάσχει, ως παρατηρητής, σε επίσκεψη σχετικά με τομέα που καλύπτεται από την εντολή τους.

3. Ο αριθμός των εμπειρογνωμόνων (συμπεριλαμβανομένων και των παρατηρητών) που συμμετέχουν σε επισκέψεις αξιολόγησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα οκτώ άτομα για τις προαναγγελλόμενες επιτόπιες επισκέψεις και τα έξι άτομα για τις αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις.

4. Στην περίπτωση προαναγγελλόμενων επισκέψεων, τα κράτη μέλη των οποίων οι εμπειρογνώμονες έχουν οριστεί σύμφωνα με την παράγραφο 1 ειδοποιούνται από την Επιτροπή τουλάχιστον τέσσερεις εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία της επιτόπιας επίσκεψης. Τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν εντός μίας εβδομάδας τη διαθεσιμότητα των εμπειρογνωμόνων.

5. Στην περίπτωση αιφνιδιαστικών επισκέψεων, τα κράτη μέλη των οποίων οι εμπειρογνώμονες έχουν οριστεί σύμφωνα με την παράγραφο 1 ειδοποιούνται από την Επιτροπή τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία της επιτόπιας επίσκεψης. Τα κράτη μέλη επιβεβαιώνουν εντός 48 ωρών τη διαθεσιμότητα των εμπειρογνωμόνων.

6. Οι επικεφαλής εμπειρογνώμονες για τις επιτόπιες επισκέψεις είναι ένας υπάλληλος εκπρόσωπος της Επιτροπής και ένας εμπειρογνώμονας από ένα κράτος μέλος, που ορίζονται πριν από την επιτόπια επίσκεψη από κοινού με τα μέλη της ομάδας εμπειρογνωμόνων.

Άρθρο 11

Διεξαγωγή των επιτόπιων επισκέψεων

1. Οι ομάδες των επιτόπιων επισκέψεων λαμβάνουν όλα τα αναγκαία προπαρασκευαστικά μέτρα ώστε να εξασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα, η ακρίβεια και η συνοχή των επιτόπιων επισκέψεων.

2. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ειδοποιείται:

- τουλάχιστον δύο μήνες πριν από την ημερομηνία κατά την οποία πρόκειται να πραγματοποιηθεί η προαναγγελλόμενη επίσκεψη,

- τουλάχιστον 48 ώρες πριν από τη διεξαγωγή της αιφνιδιαστικής επιτόπιας επίσκεψης.

3. Όλα τα μέλη της ομάδας της επιτόπιας επίσκεψης φέρουν έγγραφα ταυτότητας με τα οποία τους επιτρέπεται η διεξαγωγή των επιτόπιων επισκέψεων για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος εξασφαλίζει ότι η ομάδα των εμπειρογνωμόνων μπορεί να απευθύνεται απευθείας στα αρμόδια άτομα. Εξασφαλίζει την πρόσβαση της ομάδας σε όλους τους τομείς, τους χώρους και τα έγγραφα που απαιτούνται για τη διεξαγωγή της αξιολόγησης. Μεριμνά ώστε η ομάδα να είναι σε θέση να ασκεί την εντολή της για να επαληθεύει τις ενέργειες που έχουν σχέση με τους υπό αξιολόγηση τομείς.

5. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος επικουρεί την ομάδα εμπειρογνωμόνων κατά την υλοποίηση των καθηκόντων της με κάθε μέσο εντός των εννόμων εξουσιών του.

6. Στην περίπτωση προαναγγελλόμενων επισκέψεων, η Επιτροπή παρέχει εκ των προτέρων στο σχετικό κράτος μέλος τα ονόματα των εμπειρογνωμόνων της ομάδας. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος ορίζει ένα σημείο επαφής προκειμένου να ρυθμίζονται οι πρακτικές λεπτομέρειες για μια επιτόπια επίσκεψη.

7. Το κράτος μέλος είναι αρμόδιο για τη ρύθμιση των αναγκαίων λεπτομερειών σχετικά με την μετακίνηση και τη διαμονή των εμπειρογνωμόνων. Τα οδοιπορικά και τα έξοδα διαμονής των εμπειρογνωμόνων που συμμετέχουν στις επισκέψεις επιστρέφονται από την Επιτροπή.

Άρθρο 12

Επαλήθευση της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων στα εσωτερικά σύνορα

Κατά παρέκκλιση του άρθρου 10, προκειμένου για αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις για να επαληθευτεί η απουσία ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, οι ομάδες απαρτίζονται αποκλειστικά από υπαλλήλους εκπροσώπους της Επιτροπής.

Άρθρο 13

Εκθέσεις αξιολόγησης

1. Μετά από κάθε αξιολόγηση συντάσσεται έκθεση. Η έκθεση αξιολόγησης στηρίζεται επί των πορισμάτων της επιτόπιας επίσκεψης και του ερωτηματολογίου κατά περίπτωση.

α) Αν η αξιολόγηση στηρίζεται μόνο στο ερωτηματολόγιο ή σε αιφνιδιαστική επίσκεψη, η έκθεση συντάσσεται από την Επιτροπή.

β) Στην περίπτωση προαναγγελλόμενων επιτόπιων επισκέψεων, η έκθεση συντάσσεται από την ομάδα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης. Ο υπάλληλος εκπρόσωπος της Επιτροπής αναλαμβάνει τη γενική ευθύνη της σύνταξης της έκθεσης, εξασφαλίζοντας επίσης την ακεραιότητα και την ποιότητά της. Σε περίπτωση ασυμφωνίας, η ομάδα προσπαθεί να επιτύχει συμβιβαστική λύση. Στην έκθεση μπορούν να συμπεριληφθούν οι διιστάμενες απόψεις.

2. Η έκθεση αναλύει τις ποιοτικές, ποσοτικές, επιχειρησιακές, διοικητικές και οργανωτικές πτυχές κατά περίπτωση, και καταγράφει όλες τις ανεπάρκειες ή αδυναμίες που διαπιστώνονται κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Η έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις για μέτρα αποκατάστασης καθώς και τις αντίστοιχες προθεσμίες για την εφαρμογή τους.

3. Κάθε πόρισμα της έκθεσης κατατάσσεται σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες:

α) συμβατό,

β) συμβατό αλλά επιθυμητή η βελτίωση,

γ) μη συμβατό.

4. Η Επιτροπή κοινοποιεί την το σχέδιο έκθεση ς στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος εντός έξι εβδομάδων από την επιτόπια επίσκεψη ή την παραλαβή των απαντήσεων στο ερωτηματολόγια, κατά περίπτωση. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος προβαίνει σε παρατηρήσεις επί της έκθεσης εντός δύο εβδομάδων.

5. Η έκθεση Το σχέδιο έκθεσης και η απάντηση του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους υποβάλλονται από την Επιτροπή στην επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 15 17 . Τα κράτη μέλη καλούνται να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί του ερωτηματολογίου, της του σχεδίου έκθεσης και των παρατηρήσεων του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους.

Επ’ αυτής της βάσεως, η Επιτροπή αποφασίζει σχετικά με την έκθεση αξιολόγησης και τις Οι συστάσεις ως προς την κατάταξη των πορισμάτων που αναφέρεται στην παράγραφο 3 εγκρίνονται από την Επιτροπή σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 . Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2.

Εντός μηνός από την έγκριση της έκθεσης, το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή σχέδιο δράσης προς αποκατάσταση των αδυναμιών που τυχόν επισημάνθηκαν.

Μετά από διαβούλευση με την ομάδα εμπειρογνωμόνων, η Επιτροπή υποβάλλει την εκτίμησή της ως προς την καταλληλότητα του σχεδίου δράσης στην επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 15 17, εντός ενός μηνός από την παραλαβή του σχεδίου δράσης από το κράτος μέλος. Τα κράτη μέλη καλούνται να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί του σχεδίου δράσης.

6. Το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του σχεδίου δράσης εντός έξι μηνών από την παραλαβή της έκθεσης αξιολόγησης , και εξακολουθεί να υποβάλλει εκθέσεις κάθε τρεις μήνες μέχρις ότου υλοποιηθεί πλήρως το σχέδιο δράσης. Ανάλογα με τη σοβαρότητα των αδυναμιών που επισημάνθηκαν και τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποκατάσταση αυτών των αδυναμιών, η Επιτροπή μπορεί να προγραμματίσει προαναγγελλόμενες επισκέψεις σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 για να επαληθεύσει την υλοποίηση του σχεδίου δράσης αποφασίζει σχετικά με προαναγγελλόμενες επιτόπιες επισκέψεις για να επαληθεύσει την υλοποίηση του σχεδίου δράσης . Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2. η Επιτροπή μπορεί επίσης να προγραμματίσει αιφνιδιαστικές επιτόπιες επισκέψεις.

Η Επιτροπή ενημερώνει σε τακτά διαστήματα την επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 15 17 σχετικά με την υλοποίηση του σχεδίου δράσης.

7. Αν επιτόπια επίσκεψη αποκαλύψει σοβαρή ανεπάρκεια που θεωρείται ότι έχει σημαντικό αντίκτυπο στο γενικότερο επίπεδο ασφάλειας ενός ή περισσοτέρων κρατών μελών, η Επιτροπή, με δική της πρωτοβουλία ή μετά από αίτημα κράτους μέλους, ενημερώνει το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το ταχύτερο δυνατό.

Άρθρο 14

Μέτρα στα εξωτερικά σύνορα και συνδρομή του Frontex

1. Σε περίπτωση που στην έκθεση αξιολόγησης εντοπίζονται σοβαρές ανεπάρκειες στη διενέργεια των ελέγχων των εξωτερικών συνόρων ή στις διαδικασίες επιστροφής, και προκειμένου να εξασφαλισθεί η συμμόρφωση με τις συστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 13 παράγραφος 5, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να ζητήσει από το αξιολογούμενο κράτος μέλος να λάβει ορισμένα συγκεκριμένα μέτρα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα:

- έναρξη της ανάπτυξης των ευρωπαϊκών ομάδων συνοριοφυλάκων σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού Frontex,

- υποβολή των στρατηγικών της αποφάσεων για την αξιολόγηση του κινδύνου και των σχεδίων για την ανάπτυξη εξοπλισμού προς έγκριση στον Frontex,

- κλείσιμο ενός συγκεκριμένου σημείου διέλευσης των συνόρων για περιορισμένο χρονικό διάστημα έως ότου αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες.

- Οι εν λόγω εκτελεστικές πράξεις εκδίδονται σύμφωνα με την εξεταστική διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 17 παράγραφος 2.

2. Η Επιτροπή ενημερώνει σε τακτά διαστήματα την επιτροπή που έχει συσταθεί σύμφωνα με το άρθρο 17 σχετικά με την πρόοδο της υλοποίησης των μέτρων που αναφέρονται στην παράγραφο 1 και σχετικά με τον αντίκτυπό τους στις διαπιστωθείσες ανεπάρκειες.

Άρθρο 15

Σοβαρές ανεπάρκειες που αφορούν τους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων ή τις διαδικασίες επιστροφής

1. Παρά την περίοδο των έξι μηνών που προβλέπεται για την υποβολή έκθεσης σχετικά με την υλοποίηση του σχεδίου δράσης που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 6, εάν η έκθεση αξιολόγησης που αναφέρεται στο άρθρο 13 παράγραφος 5 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το αξιολογούμενο κράτος μέλος αμελεί σοβαρά την υποχρέωσή του να πραγματοποιεί ελέγχους των εξωτερικών συνόρων ή διαδικασίες επιστροφής, το αξιολογούμενο κράτος μέλος υποβάλλει έκθεση σχετικά με την υλοποίηση του σχεδίου δράσης εντός τριών μηνών από την παραλαβή της έκθεσης αξιολόγησης.

2. Εάν, μετά το πέρας της περιόδου των τριών μηνών που αναφέρεται στην παράγραφο 1, η Επιτροπή κρίνει ότι η κατάσταση συνεχίζεται, εφαρμόζονται τα άρθρα 23, 23α και 26 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν.

Άρθρο 14 16

Ευαίσθητες πληροφορίες

Οι πληροφορίες που λαμβάνουν τα μέλη των ομάδων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους θεωρούνται εμπιστευτικού χαρακτήρα. Οι εκθέσεις που συντάσσονται μετά τις επιτόπιες επισκέψεις διαβαθμίζονται ως περιορισμένης χρήσης. Η Επιτροπή, μετά από διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος, αποφασίζει ποιο μέρος της έκθεσης μπορεί να δημοσιοποιηθεί.

Άρθρο 15

Επιτροπή

1. Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή η οποία απαρτίζεται από αντιπροσώπους των κρατών μελών και προεδρεύεται από τον αντιπρόσωπο της Επιτροπής.

2. Όπου γίνεται αναφορά στην παρούσα παράγραφο, ισχύουν τα άρθρα 4, 7 και 8 της απόφασης 1999/468/EΚ.

Άρθρο 17

Επιτροπή

1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή. Η τελευταία είναι επιτροπή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

2. Στις περιπτώσεις που γίνεται μνεία της παρούσας παραγράφου, εφαρμόζεται το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 182/2011.

Άρθρο 16 18

Μεταβατικές διατάξεις

1. Το πρώτο πολυετές πρόγραμμα σύμφωνα με το άρθρο 5 και το πρώτο ετήσιο πρόγραμμα σύμφωνα με το άρθρο 8 καταρτίζονται έξι μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού. Οι ημερομηνίες έναρξης και των δύο προγραμμάτων θα είναι ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

2. Η πρώτη ανάλυση κινδύνου που παρέχεται από τον Frontex σύμφωνα με το άρθρο 6 διαβιβάζεται στην Επιτροπή το αργότερο τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

3. Τα κράτη μέλη ορίζουν τους εμπειρογνώμονες τους σύμφωνα με το άρθρο 9 το αργότερο τρεις μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 17 19

Ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ως προς τις συστάσεις που έχουν εγκριθεί από αυτήν σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 5.

Άρθρο 18 20

Έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο

Η Επιτροπή υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις αξιολογήσεις που διεξάγονται δυνάμει του παρόντος κανονισμού. Η έκθεση δημοσιοποιείται και περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με:

- τις αξιολογήσεις που διεξήχθησαν το προηγούμενο έτος, και

- τα συμπεράσματα σχετικά με κάθε αξιολόγηση και την επικρατούσα κατάσταση ως προς τα μέτρα αποκατάστασης.

Άρθρο 19 21

Κατάργηση

Το μέρος ΙΙ της απόφασης της εκτελεστικής επιτροπής της 16ης Σεπτεμβρίου 1998 σχετικά με τη σύσταση της μόνιμης επιτροπής για την αξιολόγηση και την εφαρμογής της σύμβασης Σένγκεν (SCH/Com-ex (98) 26 def.), με τίτλο «επιτροπή εφαρμογής για τα κράτη που εφαρμόζουν ήδη τη σύμβαση» καταργείται ένα έτος μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού.

Άρθρο 20 22

Το Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει τη διεξαγωγή των αξιολογήσεων Σένγκεν που αναφέρονται στις πράξεις προσχώρησης που συνάπτονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 21 23

Έναρξη ισχύος

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα στα κράτη μέλη σύμφωνα με τη συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις Συνθήκες .

Βρυξέλλες,

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Για το Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Πρόεδρος

[1] COM(2010) 624 της 16.11.2010.

[2] Οι τροποποιήσεις επισημαίνονται με έντονους χαρακτήρες και υπογραμμίζονται.

[3] ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.

[4] P7_TA(2011)0336.

[5] COM(2011) 248 της 4.5.2011.

[6] ΕΕ L 239 της 22.9.2000, σ. 138.

[7] ΕΕ C 53 της 3.3.2005, σελ. 1 (σημείο 1.7.1).

[8] Έγγραφο 17024/09 του Συμβουλίου, το οποίο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10-11 Δεκεμβρίου 2009.

[9] ΕΕ L 55 της 28.2.2011, σ. 13.

[10] Κανονισμός (EΚ) αριθ. 2007/2004 του Συμβουλίου της 26ης Οκτωβρίου 2004 (ΕΕ L 349 της 25.11.2004, σ. 1).

[11] ΕΕ L 131 της 1.6.2000, σ. 43.

[12] ΕΕ L 64 της 7.3.2002, σ. 20.

[13] ΕΕ L 176 της 10.7.1999, σ. 36.

[14] ΕΕ L 53 της 27.2.2008, σ. 52.

[15] ΕΕ L 160 της 18.6.2011, σ. 19.