16.12.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 306/51

1.1

Σχετικά με τα εμπόδια και τα επίπεδα δράσης: Η θέσπιση εναρμονισμένων διαδικασιών, υποκείμενων σε δημοκρατικό έλεγχο, θα ενισχύσει τη διαφάνεια των διεθνών σχέσεων, των επιλογών της ΕΕ, των αγορών, της τιμολόγησης και των κερδών των φορέων (ρυθμιστών και διαχειριστών των δικτύων). Είναι απαραίτητο να εισακούγονται οι περίοικοι και να ενημερώνονται οι καταναλωτές.

1.2

Σχετικά με την επίλυση των διαφορών: Τα κράτη μέλη πρέπει να διατηρήσουν την ελευθερία των ενεργειακών τους επιλογών. Η Επιτροπή θα μπορούσε να αναλάβει συντονιστικό ρόλο, λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις των πολιτών όσον αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη χωροταξία. Πρέπει να διευκρινισθούν, αφενός, ο ρόλος των συνεργαζόμενων φορέων διαχείρισης (ENTSO-Ε) και του ρυθμιστικού οργανισμού (ACER) (1) και, αφετέρου, η νομική ισχύς και η δυνατότητα εκτέλεσης των αποφάσεών τους.

1.3

Σχετικά με την Ε&Ε: Το ποσοστό χρηματοδότησης της Έρευνας και Επίδειξης πρέπει να αξιολογηθεί και οπωσδήποτε να αυξηθεί. Οι χρηματοδοτήσεις αυτές συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα, στη συντήρηση και στη βιωσιμότητα των δικτύων, καθώς και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η οποία μπορεί να περιορίσει την εξάρτηση και οδηγήσει την ΕΕ στην επόμενη ενεργειακή εποχή.

1.4

Σχετικά με τη σημαντικότερη δράση: Πάντα με γνώμονα το συμφέρον του τελικού καταναλωτή, είναι απαραίτητη η ολοκλήρωση των δικτύων, όπως και ο προσδιορισμός κοινών προσανατολισμών στρατηγικής και κανόνων πλαισίωσης της αγοράς, ο εντοπισμός και η αποκατάσταση των αδυναμιών των δικτύων ώστε να διασφαλισθεί η μεταφορά ενέργειας σε όλη την ΕΕ, η ασφάλεια του εφοδιασμού και της αποθήκευσης και ο σαφής προσδιορισμός των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών. Για την εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος χρειάζονται καλά δίκτυα, ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας και όλα τα μέσα που εξασφαλίζουν την καθολικότητα, την ασφάλεια και τη συνέχειά της σε προσιτή τιμή.

1.5

Σχετικά με τις σχέσεις με τρίτες χώρες: Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να μιλά η ΕΕ με ενιαία φωνή στους διεθνείς οργανισμούς σε θέματα ενέργειας και δικτύων μεταφοράς της ενέργειας, να θεωρεί αυτά τα ζητήματα αναπόσπαστη πτυχή της διπλωματίας της (Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας) και να προτείνει πρότυπα διαχείρισης στις χώρες διαμετακόμισης.

Η ανάπτυξη του διαλόγου με την Τουρκία κρίνεται χρήσιμη. Είναι απαραίτητο να σταθμισθεί σωστά ο κίνδυνος των επενδύσεων σε σχέση με τα αναμενόμενα οφέλη, όπως είναι εξίσου απαραίτητος ο σεβασμός των δικαιωμάτων των τοπικών εργαζομένων και η σύνδεση των δράσεων στον τομέα της ενέργειας με την αναπτυξιακή πολιτική. Κατά την ΕΟΚΕ, η ενέργεια, οι μεταφορές και το περιβάλλον συνιστούν ένα τρίπτυχο.

1.6

Σχετικά με την προσέγγιση, την υποστήριξη και τις επενδύσεις: Μόνο η ΕΕ είναι σε θέση να διαθέτει συνολική εικόνα του εφοδιασμού και να ενεργεί σε διασυνοριακό επίπεδο. Η διπλωματική της δραστηριότητα συνιστά ασπίδα έναντι των τοπικών κινδύνων και στήριγμα στις ζώνες επιρροής άλλων δυνάμεων. Η Επιτροπή θα πρέπει να διευκρινίσει αν μιλά για τις υποδομές ή για τον εφοδιασμό. Για τις υποδομές, τα ΔΕΔ-Ε είναι απαραίτητα. Πρέπει να αποφασίζονται από τις δημόσιες αρχές και να διαθέτουν ειδική χρηματοδότηση, κατάλληλου επιπέδου, από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η απόσβεση των κοινοτικών ενισχύσεων που επενδύονται σε αυτά τα δίκτυα δεν θα πρέπει να μετακυλίεται στις τιμές κατανάλωσης. Οι προϋπολογισμοί των φορέων διαχείρισης πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια. Χρειάζεται να αναπτυχθούν περαιτέρω οι δυνατότητες παροχής κοινοτικών εγγυήσεων στους επενδυτές και δανείων στους φορείς διαχείρισης. Η ΕΕ θα πρέπει να επινοήσει μια νέα μορφή δημόσιας διαχείρισης των επενδύσεων.

1.7

Σχετικά με την αναθεώρηση των προσανατολισμών: Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των τοπικών υποδομών μέσω της έρευνας και να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των πολιτών σε σχέση με τις προκλήσεις και προτείνει: 1) την ανάπτυξη ουσιαστικού κοινωνικού διαλόγου και πραγματικών κλαδικών διαλόγων και 2) τη διενέργεια μελετών σχετικά με τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα υλοποίησης μιας ευρωπαϊκής ΥΚΩ ενέργειας στην υπηρεσία των πολιτών (2).

1.8

Σχετικά με την επέκταση των ΔΕΔ-Ε: Η ΕΟΚΕ συμφωνεί να επεκταθούν τα ΔΕΔ-Ε στις πετρελαϊκές υποδομές και να επιφυλάσσονται οι κοινοτικές επιδοτήσεις, μετά την απογραφή της τρέχουσας κατάστασης, μόνο για τις ελλειμματικές πετρελαϊκές εταιρείες. Διαφωνεί, ωστόσο, με την επέκτασή τους στα δίκτυα μεταφοράς CO2. Θεωρεί πρόωρη την επέκταση του πεδίου αρμοδιότητας των ΔΕΔ-Ε στα δίκτυα δέσμευσης CO2, μέχρι να αποδειχθεί το συμφέρον και η ασφάλεια της μεταφοράς του CO2 μέσω δικτύου· τούτο προϋποθέτει τη διεξαγωγή ευρείας κοινωνικής συζήτησης επί σαφών προτάσεων, οι οποίες θα πρέπει να περιληφθούν στο κείμενο.

1.9

Σχετικά με τα νέα έργα προτεραιότητας: Η εστίαση στην ανεπάρκεια της διασύνδεσης συνιστά θετικό βήμα. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την ένταξη στο δίκτυο των πηγών ανανεώσιμης ενέργειας όπως η αιολική ενέργεια από τα πάρκα ανεμογεννητριών της Βορείου και της Βαλτικής Θάλασσας. Σε ό,τι αφορά τα έργα με χρονικό ορίζοντα το 2050, θα πρέπει να προβλεφθεί και η σύνδεση με τις αναπτυσσόμενες πηγές (υπεράκτιους υποθαλάσσιους πόρους ενέργειας κ.ά.).

1.10

Σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού και την αλληλεγγύη: Η διαφάνεια για τους πολίτες θα επιτευχθεί μέσω της αποτελεσματικής επικοινωνίας και των απτών αποτελεσμάτων όσον αφορά την τιμή κατανάλωσης. Η Πράσινη Βίβλος δεν διευκρινίζει ποια ακριβώς θα είναι τα μέσα αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών. Στηρίζεται στην υπόθεση ότι όλοι συμβάλλουν στην κυκλοφορία της ενέργειας στο εσωτερικό της ΕΕ και δημιουργούν στρατηγικά αποθέματα, τα οποία θέτουν στη διάθεση άλλων κρατών μελών σε περίπτωση ανάγκης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προασπίζουν, μαζί με την ΕΕ, αυτήν την αλληλεγγύη στον ενεργειακό τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο και να σέβονται την αρχή του γενικού συμφέροντος εντός της Ένωσης.

1.11

Σχετικά με τα συμπληρωματικά μέτρα για τη διασφάλιση βιώσιμων υποδομών: Υποτίθεται ότι η ενεργειακή βιωσιμότητα έγκειται στη σύνδεση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με το δίκτυο, αλλά αυτό δεν είναι αποδεδειγμένο. Σε ό,τι αφορά τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, απαιτείται εκσυγχρονισμός έναντι των προβλημάτων που δημιουργούν οι απώλειες γραμμής, η συχνότητα, η τάση και η εναρμόνιση των εθνικών κωδίκων, ενώ, σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο, πρέπει να αυξηθεί η χωρητικότητα και να βελτιωθεί η ασφάλεια των ζωνών αποθήκευσης.

1.12

ΤΑ ΔΕΔ-Ε χρειάζονται συντήρηση υψηλής ποιότητας, για την οποία απαιτείται πολύ ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι, σύμφωνα με τη στρατηγική της Λισσαβώνας και τη στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη, είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη και η κοινωνική πτυχή, την οποία αγνοεί η Πράσινη Βίβλος. Θεωρεί ότι η τεχνογνωσία των ευρωπαίων επαγγελματιών στον τομέα των δικτύων πρέπει να αναπτυχθεί, προκειμένου να διατηρηθούν η εμπειρογνωσία και οι θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Συνιστά τη δημιουργία ευρωπαϊκής συμβουλευτικής επιτροπής σε θέματα ενέργειας και αλλαγής του κλίματος.

1.13

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία ειδικού ευρωπαϊκού ταμείου για την απτή διασφάλιση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης υπέρ των πολιτών. Θα πρέπει ακόμη να αναπτυχθεί, ως απολύτως αναγκαίο συμπλήρωμα μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής, ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με την ευθύνη των εταιρειών έναντι των πολιτών και να τεθεί σε εφαρμογή ο Χάρτης Δικαιωμάτων των Καταναλωτών Ενέργειας.

2.1

Κατά την Επιτροπή, η σημερινή κατάσταση των ενεργειακών δικτύων της ΕΕ δεν της επιτρέπει να υλοποιήσει τις φιλοδοξίες της στον τομέα της ενεργειακής πολιτικής (βιώσιμη, ανταγωνιστική και ασφαλής ενέργεια), ούτε τους στόχους «20-20-20» για την προστασία του κλίματος. Χρειάζεται αναπροσαρμογή τόσο των ΔΕΔ-Ε όσο και της πολιτικής σχετικά με τα δίκτυα. Η Πράσινη Βίβλος αφορά την αναθεώρηση των προσανατολισμών των ΔΕΔ και των μέσων χρηματοδότησής τους.

2.2

Τον τελευταίο καιρό σημειώθηκαν εντάσεις, όπως η νέα κρίση σχετικά με το φυσικό αέριο στην Ανατολική Ευρώπη, η νέα σύρραξη στη Μέση Ανατολή και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι οποίες ενδέχεται να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ολοκλήρωση των ΔΕΔ-Ε.

3.1

Η ΕΕ θα αναπτύξει την πολιτική της για τις υποδομές με βάση 6 περιφερειακούς άξονες: τη διασύνδεση των χωρών της Βαλτικής, τον νοτιοανατολικό διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου, τον μεσογειακό ενεργειακό δακτύλιο, τη διασύνδεση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, το σχέδιο δράσης για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), την ανάπτυξη του αιολικού πάρκου στον Βορρά της ΕΕ, τη διασύνδεση των ΔΕΔ-Ε και την ολοκλήρωση της αγοράς.

3.2

Η ΕΕ θα μπορούσε να εξετάσει ως ενδεχόμενο τις εξής ενέργειες:

3.3

Στόχος της εξεταζόμενης Πράσινης Βίβλου είναι η προαγωγή της ευαισθητοποίησης των πολιτών και της αλληλεγγύης για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για το 2020.

4.1

Ο τίτλος και η εισαγωγή της Πράσινης Βίβλου αφήνουν να εννοηθεί μια σφαιρική προσέγγιση με στόχο την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα των ενεργειακών δικτύων. Αντί γι’ αυτό, το έγγραφο επικεντρώνεται στην ανάπτυξη διεθνών συνδέσεων, χωρίς να προτείνει να γίνει ένας απολογισμός της κατάστασης όσον αφορά τη συντήρηση, την κατάρτιση και την ειδίκευση του ανθρώπινου δυναμικού ή την έρευνα και ανάπτυξη, που είναι σημαντικά στοιχεία της ασφάλειας και της βιωσιμότητας.

4.2

Ο ανταγωνισμός ενδιαφέρει τους καταναλωτές ως μέσο και όχι ως αυτοσκοπός, όταν δηλαδή τους επιτρέπει να εξοικονομούν χρήματα και τους προσφέρει ταυτόχρονα υπηρεσίες εξίσου αξιόπιστες με εκείνες που προσφέρει ένα μονοπωλιακό σύστημα. Η ιδιωτική χρηματοδότηση και η ενθάρρυνση συμπράξεων για την ολοκλήρωση των ΔΕΔ-Ε συνιστούν ασφαλώς σωστή προσέγγιση, αλλά συγχρόνως καταδεικνύουν την ύπαρξη ενός πραγματικού εμποδίου για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων ευρωπαϊκών δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, που είναι η ανυπαρξία ισχυρής βούλησης των δημόσιων και των κοινοτικών αρχών, συνοδευόμενης από την κατάλληλη χρηματοδότηση.

4.3

Η ενέργεια συνιστά υπηρεσία γενικού συμφέροντος, ενώ οι ιδιωτικές επενδύσεις δύσκολα συμβιβάζονται με την έννοια του μακροπρόθεσμου. Η αγορά δεν θα μπορέσει να διασφαλίσει το πέρασμα στη νέα ενεργειακή εποχή, στην οποία προσβλέπει η δέσμη μέτρων για την ενέργεια και την αλλαγή του κλίματος, αν συνεχίσει να στηρίζεται σε παλαιούς τρόπους παραγωγής και μεταφοράς. Η Επιτροπή, η οποία επιθυμεί να ενθαρρύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις, μπορεί να δράσει άμεσα σε διασυνοριακό επίπεδο για την κατάρτιση ενός νέου γενικού σχεδίου και να προτείνει μια νέα μορφή δημόσιας διαχείρισης των επενδύσεων, για να διασφαλισθεί, μέσω των δικτύων, η αρχή της συνέχειας της υπηρεσίας γενικού συμφέροντος του ενεργειακού εφοδιασμού.

5.1

Κατά την ΕΟΚΕ, τα ΔΕΔ απαιτούν τον συντονισμό όλων των ενδιαφερόμενων παραγόντων από έναν φορέα αναγκαστικά κεντρικό, γεγονός που αντιβαίνει στην επιδιωκόμενη λογική της αγοράς. Η Επιτροπή θα πρέπει να επιβεβαιώσει ότι ο επιδιωκόμενος στόχος είναι η εξεύρεση βέλτιστων λύσεων όσον αφορά τη σχέση κόστους/οφέλους, οι οποίες να αποβαίνουν προς όφελος των καταναλωτών· διαφορετικά, οι τελευταίοι μπορεί να διερωτηθούν ποια είναι η χρησιμότητα της εσωτερικής αγοράς ενέργειας.

Ο ρόλος των ENTSO-Ε και του ACER είναι ασαφής στην Πράσινη Βίβλο. Οι φορείς αυτοί θα είναι πόλοι συντονισμού, αλλά δεν θα πρέπει να εμπλέκονται στις αποφάσεις σχετικά με τη χρήση των δημόσιων πόρων. Η ΕΕ θα πρέπει, εξάλλου, να μεριμνήσει για τη διασφάλιση της συνέχειας της έρευνας και ανάπτυξης, θέμα το οποίο δεν μπορεί να ανατεθεί στους εν λόγω οργανισμούς.

6.1

Αν αυξηθούν οι διατιθέμενοι πόροι, τα δίκτυα θα συντελέσουν στην ενίσχυση της ενεργειακής αλληλεγγύης. Η ΕΕ θα πρέπει να εντοπίσει τους ελλείποντες κρίκους στις συνδέσεις της και να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην κάλυψη αυτών των ελλείψεων. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι οι επιτυχίες που θα σημειώσει η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας θα αποτελέσουν εχέγγυο για την επιτυχία της πολιτικής στον τομέα των δικτύων. Παρατηρεί ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στα γεωγραφικά όρια των συνδέσεων, στον τρόπο κατασκευής τους, στους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη διατήρηση της συχνότητας και της τάσης, στην πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί σε περίπτωση βλάβης σε ένα τμήμα του δικτύου και στον καταμερισμό των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων, μεταξύ άλλων και της ΕΕ όσον αφορά τον συντονισμό.

Θεωρεί ότι, επειδή πρόκειται για πολύ βαριές υποδομές με εξαιρετικά διαμορφωτικές παρεμβάσεις και πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής, οι επενδυτές και οι πολίτες πρέπει να ενημερώνονται με πλήρη διαφάνεια σχετικά με τις προοπτικές της αγοράς.

Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διενεργηθούν μελέτες σχετικά με τη σκοπιμότητα και τη δυνατότητα υλοποίησης μιας ευρωπαϊκής ΥΚΩ ενέργειας στην υπηρεσία των πολιτών, με κοινή προσέγγιση όσον αφορά τις τιμές, τη φορολογία, τους κανόνες οικονομικής εγγύησης, τη συνέχεια, την οικονομική ανάπτυξη και την προστασία του κλίματος.

6.2

Η βιωσιμότητα υποτίθεται ότι θα εξασφαλισθεί από τη σύνδεση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (του βόρειου αιολικού πάρκου) με το δίκτυο και τη μεταφορά του CO2 στους τόπους αποθήκευσης· στην πραγματικότητα, δεν πρόκειται όμως για την βιωσιμότητα των ΔΕΔ-Ε. Σε ό,τι αφορά τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, η Επιτροπή θα έπρεπε να μιλήσει για εκσυγχρονισμό έναντι των προβλημάτων που σχετίζονται με τις απώλειες γραμμής, τη συχνότητα, την τάση και την εναρμόνιση των κωδίκων μεταξύ των κρατών μελών και την ανάπτυξη ευφυών δικτύων.

6.3

Η ΕΟΚΕ, παρότι γνωρίζει ότι η τεχνολογία επιτρέπει τη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα, κρίνει ότι είναι πρόωρη η επέκταση του πεδίου αρμοδιότητας των ΔΕΔ-Ε στα δίκτυα μεταφοράς CO2. Το θέμα αυτό θα πρέπει να αποτελέσει προηγουμένως αντικείμενο ευρείας κοινωνικής συζήτησης (3).

6.4

Κατά τη γνώμη της ΕΟΚΕ, η ασφάλεια του εφοδιασμού αφορά δύο επίπεδα:

6.5

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ΕΕ πρέπει να μιλά με ενιαία φωνή στους διεθνείς οργανισμούς όσον αφορά τα δίκτυα μεταφοράς της ενέργειας. Η πτυχή της ενέργειας πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διπλωματίας της Ένωσης και να συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας πολιτικής αλληλεγγύης τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και με τα όμορα με την Ένωση κράτη. Η Πράσινη Βίβλος θα μπορούσε να περιλαμβάνει συγκεκριμένες σχετικές δράσεις.

6.6

Τα δίκτυα δεν πρέπει να μετατραπούν σε αντικείμενο διαφορών που οδηγούν σε ένοπλες συγκρούσεις ή σε θύλακες απουσίας δικαίου, ιδίως για τους εργαζομένους. Αντιθέτως, θα πρέπει να είναι μέσα προώθησης της αναπτυξιακής πολιτικής. Θα πρέπει να αναπτυχθεί ο διάλογος, σε θέματα ενέργειας, με την Τουρκία, που αποτελεί περιοχή στρατηγικής σημασίας, όπως και η συστηματική χρήση του ευρώ στις συναλλαγές.

6.7

Η αλληλεγγύη στον τομέα της ενέργειας εκφράζεται σε τρία επίπεδα: μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ των πολιτών και της ΕΕ και μεταξύ των φορέων. Η Πράσινη Βίβλος δεν διευκρινίζει ποια ακριβώς θα είναι τα μέσα αλληλεγγύης, ούτε καν μεταξύ των κρατών μελών. Οι εμπορικές ή οι συμβατικές πρακτικές των φορέων δεν ευνοούν την ανάπτυξη της αλληλεγγύης μεταξύ τους (απαιτήσεις των μετόχων), ενώ θα έπρεπε να προασπίζουν την αλληλεγγύη τους σε θέματα ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να συμβάλλουν στην κυκλοφορία της ενέργειας στο εσωτερικό της ΕΕ χωρίς να αρνούνται ή να εμποδίζουν τις διασυνδέσεις. Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της θέσπισης ρυθμιστικών μέσων που θα επιτρέπουν, σε ώρα έκτακτης ανάγκης και έπειτα από συλλογική απόφαση, τη διάθεση στην αγορά των ανεκμετάλλευτων ποσοτήτων ενέργειας (υποχρεωτική πώληση σύμφωνα με τη ρήτρα «χρήση ή απώλεια»).

6.8

Η σύσταση ειδικού ευρωπαϊκού αποθεματικού για τις παρεμβάσεις έκτακτης ανάγκης θα μπορούσε να αποτελέσει μια άλλη εκδήλωση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης για την προστασία των κρατών μελών και των πολιτών από τους κινδύνους που σχετίζονται με τους τόπους παραγωγής και τη γεωγραφική και γεωπολιτική τους θέση.

6.9

Ο σχεδιασμός των ΔΕΔ-Ε πρέπει να αναθέτει σαφή αποστολή στους ENTSO και στον ΑCER και να προσδιορίζει τον διαμεσολαβητικό ρόλο της ΕΕ. Η Πράσινη Βίβλος δεν είναι αρκετά σαφής σε σχέση με αυτό το θέμα. Η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με λύπη ότι η νόμιμη αποστολή της πλειονότητας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών περιορίζεται στη δημιουργία ανταγωνιστικής αγοράς, χωρίς καμία μνεία στην ασφάλεια του εφοδιασμού, καθώς και ότι δεν προσδιορίζονται σαφώς οι αρμοδιότητες της Επιτροπής. Η Ένωση Εθνικών Ρυθμιστικών Αρχών δεν συνιστά αυτομάτως ευρωπαϊκή ρυθμιστική αρχή. Η ΕΟΚΕ διερωτάται σχετικά με τη νομική μορφή ενός τέτοιου οργανισμού, την έκταση των αρμοδιοτήτων του και τον τρόπο με τον οποίο θα ελέγχονται. Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι ένας από τους ρόλους της Επιτροπής πρέπει να είναι η προληπτική δράση για την αποφυγή διαφορών κατά την υλοποίηση των δικτύων, φροντίζοντας να συμμετέχουν ήδη από πολύ πρώιμο στάδιο οι τοπικές αρχές στα έργα των ΔΕΔ-Ε.

6.10

Η διάσταση αυτή αναφέρεται στο υπό εξέταση έγγραφο προκειμένου να δικαιολογηθεί η παρέμβαση του δημόσιου τομέα σε περίπτωση αδυναμίας της αγοράς. Ενώ είναι σημαντική, η ΕΟΚΕ διαπιστώνει με λύπη ότι δεν διευκρινίζονται οι προϋποθέσεις της.

6.11

Η χρηματοδότηση με πόρους της ΕΕ (5) λειτουργεί καταλυτικά στην ανάπτυξη νέων έργων. Το μεγαλύτερο μέρος τους πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τα κράτη μέλη· σε συγκεκριμένα έργα μπορούν να χορηγηθούν άμεσες ενισχύσεις. Για την περίοδο προγραμματισμού 2007-20013 η κοινοτική χρηματοδότηση παραμένει σχετικά σταθερή σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο και, επομένως, σημειώνει μείωση σε πραγματικούς αριθμούς. Η Επιτροπή προτείνει να διενεργηθούν γενικές μελέτες, από τις οποίες θα ωφεληθούν όλοι.

6.12

Δεν φαίνεται να έχουν ληφθεί υπόψη: 1) η μελλοντική κατανάλωση, 2) η κατάσταση των δικτύων και το κόστος της συντήρησής τους και 3) ο αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών (νέες πηγές ανανεώσιμης ενέργειας, νέοι τρόποι μεταφοράς –ευφυή δίκτυα– και κατανάλωσης αυτών των ενεργειών και ενεργειακή απόδοση).

6.13

Η Πράσινη Βίβλος προτείνει τον συνδυασμό των υφιστάμενων μέσων χρηματοδότησης με την αύξηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα. Η ΕΟΚΕ παρατηρεί ότι η αγορά δεν φαίνεται πρόθυμη να αναλάβει επενδύσεις με υπερβολικά μακροπρόθεσμη απόδοση· είναι, ωστόσο, υπέρ της αναζήτησης καινοτόμων μεθόδων χρηματοδότησης για τα έργα στρατηγικής σημασίας, υπό τον όρο ότι δεν θα επιβαρυνθεί το δημόσιο ταμείο. Πιστεύει, πάντως, ότι οι αποφάσεις για τα ΔΕΔ-Ε πρέπει να λαμβάνονται από τις δημόσιες αρχές.

6.14

Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι τα ΔΕΔ-Ε «αποτελούσαν αρχικά μηχανισμό της πολιτικής για την εσωτερική αγορά» και ότι «… θεωρείτο δεδομένο ότι το κόστος των επενδύσεων επιβαρύνει αρχικά τους παίκτες της αγοράς οι οποίοι στη συνέχεια το μετακυλίουν στους καταναλωτές». Η ΕΟΚΕ κρίνει ότι, εφόσον η ΕΕ συγχρηματοδοτεί τα ΔΕΔ-Ε, θα πρέπει να σχεδιάσει μια νέα μορφή δημόσιας διαχείρισης των επενδύσεων. Η απόσβεση των ποσών που επενδύονται στα δίκτυα δεν πρέπει να μετακυλίεται στην τιμή κατανάλωσης.

6.15

Η Πράσινη Βίβλος δεν διευκρινίζει γιατί η νέα κατάσταση θα είναι πιο «ανταγωνιστική», ούτε για ποιο λόγο η πιο ελεύθερη ροή της ενέργειας θα συμβάλει σε μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα ή πώς θα ωφεληθούν από αυτό οι καταναλωτές. Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τη θέση της Επιτροπής για μια συνέργεια όλων των διευρωπαϊκών δικτύων.

6.16

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην έρευνα, ώστε να διατηρηθεί το επίπεδο της τεχνολογικής εμπειρογνωσίας στην Ευρώπη, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ενεργειακή απόδοση και τη μεταφορά της ενέργειας.

6.17

Επειδή η τεχνογνωσία δεν διατίθεται πάντα στη χώρα στην οποία βρίσκονται τα δίκτυα και οι διασυνδέσεις, η ΕΟΚΕ επιθυμεί να μην εφαρμόζεται περιοριστικά η οδηγία για την «απόσπαση εργαζομένων». Η ΕΟΚΕ συνιστά τη δημιουργία ευρωπαϊκής συμβουλευτικής επιτροπής σε θέματα ενέργειας και αλλαγής του κλίματος.

6.18

Η ΕΟΚΕ συνιστά να υιοθετηθεί η πρόταση της Επιτροπής για τη βελτίωση της πληροφόρησης του κοινού. Τα μεγάλα έργα που χρηματοδοτεί η ΕΕ πρέπει να αποσκοπούν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πολιτών και στην παροχή καθολικών υπηρεσιών, μέσω τεχνικών που διασφαλίζουν όσο το δυνατόν πιο προσιτές τιμές, γεγονός που δεν επιτυγχάνεται οπωσδήποτε σε μια ανταγωνιστική αγορά. Επιπλέον, για να μπορούν τα κράτη μέλη να παρέχουν καλύτερη βοήθεια στους πολίτες σε περίπτωση μη τήρησης των δεσμεύσεων ή/και εμπλοκής των δικτύων, ένα ευρωπαϊκό ταμείο παρέμβασης έκτακτης ανάγκης θα επέτρεπε να εξασφαλιστεί η συνέχεια της υπηρεσίας παρά τα προβλήματα στα δίκτυα (περιπτώσεις ανωτέρας βίας, πολέμου, χρεοκοπίας, χρηματιστηριακών διαταραχών κλπ.). Θα μπορούσε να μελετηθεί η ευθύνη των εταιρειών έναντι των πολιτών.

6.19

Οι φορείς ελέγχου και αξιολόγησης πρέπει να προσφέρουν τη δυνατότητα ευρύτερης συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων παραγόντων, τόσο των κοινωνικών εταίρων όσο και της κοινωνίας των πολιτών.

6.20

Προκειμένου να επιτευχθεί η αλληλεγγύη των πολιτών, πρέπει να καταβληθούν συγκεκριμένες προσπάθειες πέρα από τις προσπάθειες επικοινωνίας. Τα αίτια της συστηματικής άρνησης των περιοίκων σε κάθε έργο διασύνδεσης (6) πρέπει να εξεταστούν και να αντιμετωπιστούν με πλήρη διαφάνεια.

6.21

Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η ασφάλεια του εφοδιασμού, η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος μπορούν να συμβάλουν σε μια νέα οικονομική μεγέθυνση.

6.22

Η ΕΟΚΕ επιμένει στην άποψη ότι οι πολιτικές ενέργειας, μεταφορών και περιβάλλοντος πρέπει να παρουσιάζονται ως ενιαίο τρίπτυχο.