(1)

Το άρθρο 8 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/99/ΕΚ απαιτεί από την αρμόδια αρχή του αντίστοιχου κράτους μέλους να διερευνά τις τροφιμογενείς εστίες σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες για την αντιμετώπιση σοβαρών διασυνοριακών απειλών κατά της ανθρώπινης υγείας και των συνεπειών τους σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 2119/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2). Η εν λόγω απόφαση καταργήθηκε με την απόφαση αριθ. 1082/2013/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3), η οποία στη συνέχεια καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4). Οι εν λόγω έρευνες πρέπει να παρέχουν δεδομένα σχετικά με τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά, τα τρόφιμα που ενδεχομένως ενέχονται και τα πιθανά αίτια των εστιών, καθώς και να περιλαμβάνουν τις ενδεδειγμένες επιδημιολογικές και μικροβιολογικές μελέτες.

(2)

Η αποδοτικότητα και η διατομεακή συνεργασία μεταξύ των αρχών δημόσιας υγείας και ασφάλειας των τροφίμων στις εν λόγω έρευνες είναι ουσιαστικής σημασίας για τον περιορισμό των επιπτώσεων μιας εστίας λοιμώξεων στη δημόσια υγεία και για την ελαχιστοποίηση των οικονομικών επιπτώσεων που συνδέονται με τις ανακλήσεις και την απόσυρση μη ασφαλών ή δυνητικά μη ασφαλών τροφίμων. Για τον σκοπό αυτό, είναι απαραίτητη η ταχεία και αξιόπιστη ταυτοποίηση των παρτίδων ή των φορτίων που περιέχουν μολυσμένα τρόφιμα, καθώς και της αιτίας της εστίας.

(3)

Η αλληλούχηση ολικού γονιδιώματος (WGS) είναι μια σύγχρονη μοριακή αναλυτική τεχνική μικροβιολογικών μελετών, η οποία διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την ταχεία ταυτοποίηση συστάδων μικροοργανισμών, υποστηρίζοντας τις επιδημιολογικές έρευνες. Επιτρέπει τη διασύνδεση μεταξύ απομονωθέντων στελεχών τροφιμογενών παθογόνων που συλλέγονται από τον άνθρωπο, τα τρόφιμα, τα ζώα, τις ζωοτροφές και το σχετικό περιβάλλον κατά τη διάρκεια της διερεύνησης της εστίας.

(4)

Για να διευκολυνθούν ουσιαστικά οι έρευνες τροφιμογενών εστιών και η έγκαιρη ανίχνευση των πηγών αυτών των εστιών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποχρεούνται να συλλέγουν απομονωθέντα στελέχη Salmonella enterica, Listeria monocytogenes, Escherichia coli, Campylobacter jejuni και Campylobacter coli που προέρχονται από δείγματα τροφίμων, ζώων, ζωοτροφών και σχετικά περιβαλλοντικά δείγματα από υπευθύνους επιχειρήσεων τροφίμων και ζωοτροφών και κατά τη διάρκεια επίσημων ελέγχων, όταν τα εν λόγω απομονωθέντα στελέχη συνδέονται ή υπάρχουν υπόνοιες ότι συνδέονται με εστία τροφιμογενούς λοίμωξης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υποχρεούνται να πραγματοποιούν αναλύσεις WGS σε αυτά τα απομονωθέντα στελέχη.

(5)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διαβιβάζουν τα αποτελέσματα της WGS που πραγματοποιείται σε απομονωθέντα στελέχη των εν λόγω παθογόνων από τρόφιμα, ζώα, ζωοτροφές και το σχετικό περιβάλλον στην Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (στο εξής: Αρχή) που ανέπτυξε το κοινό σύστημα «Μία υγεία» από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Στο πλαίσιο του κοινού συστήματος «Μία υγεία», η Αρχή μπορεί να συγκρίνει τα αποτελέσματα των αναλύσεων WGS των απομονωθέντων στελεχών παθογόνων που συλλέχθηκαν σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό με τα αποτελέσματα των αναλύσεων WGS στελεχών απομονωθέντων από ανθρώπους, τα οποία κοινοποιούνται στο ECDC σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 3 στοιχείο δ) του κανονισμού (ΕΕ) 2022/2371. Η σύγκριση αυτή επιτρέπει την ταυτοποίηση της πηγής της εστίας και των εμπλεκόμενων φορτίων όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με δεδομένα από επιδημιολογικές έρευνες. Κατά τη διαβίβαση των αποτελεσμάτων WGS στην Αρχή της EFSA, θα πρέπει να περιλαμβάνονται πρόσθετα συναφή δεδομένα, τα οποία είναι απαραίτητα για τη διερεύνηση τροφιμογενών εστιών.

(6)

Είναι σκόπιμο να δοθεί στα κράτη μέλη και στην Αρχή επαρκής χρόνος για να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις σχετικά με τη συλλογή απομονωθέντων στελεχών που προέρχονται από δείγματα τροφίμων, ζώων ή ζωοτροφών και από σχετικά περιβαλλοντικά δείγματα, με την ανάλυση WGS των εν λόγω απομονωθέντων στελεχών και με τη διαβίβαση των σχετικών δεδομένων, ώστε να μεριμνήσουν για τις αναγκαίες τεχνικές εφαρμογές και τα αναγκαία οικονομικά μέσα. Ως εκ τούτου, οι απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να αρχίσουν να εφαρμόζονται 18 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

(7)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της μόνιμης επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών,