(1)

Οι επενδύσεις στη μαθησιακή κινητικότητα για όλους, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο και τα μέσα που διαθέτουν, και στη συνεργασία και στην ανάπτυξη καινοτόμων πολιτικών σε τομείς όπως η εκπαίδευση και η κατάρτιση, η νεολαία και ο αθλητισμός, είναι καθοριστικής σημασίας για τη δημιουργία συνεκτικών και ανθεκτικών κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς και για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ένωσης και φέρει ιδιαίτερο βάρος σε μια περίοδο ταχειών και βαθιών αλλαγών που απορρέουν από την τεχνολογική επανάσταση και την παγκοσμιοποίηση. Επιπλέον, τέτοιου είδους επενδύσεις συμβάλλουν επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και των ευρωπαϊκών αξιών, καθώς και σε μια πιο δημοκρατική Ένωση.

(2)

Στην ανακοίνωσή της τής 14ης Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», η Επιτροπή παρουσίασε το όραμά της να εργαστεί ώστε ως το 2025 να έχει δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός χώρος εκπαίδευσης, όπου η μάθηση δεν θα εμποδίζεται από σύνορα. Η εν λόγω ανακοίνωση παρουσίασε ένα όραμα για μια Ένωση όπου η παραμονή σε άλλο κράτος μέλος για σπουδές και μάθηση με οποιαδήποτε μορφή και σε οποιοδήποτε πλαίσιο θα είναι το σύνηθες επί τη βάσει του οποίου η γνώση δύο άλλων γλωσσών πέραν της μητρικής θα είναι ο κανόνας, και όπου οι άνθρωποι θα έχουν έντονο το αίσθημα της ευρωπαϊκής τους ταυτότητας και της πολιτισμικής κληρονομιάς και πολυμορφίας της Ευρώπης. Στο εν λόγω πλαίσιο, η Επιτροπή υπογράμμισε την ανάγκη να ενισχυθεί το υφιστάμενο πρόγραμμα Erasmus+ σε όλες τις κατηγορίες σπουδαστών που ήδη καλύπτει με σκοπό να απευθυνθεί σε εκπαιδευόμενους με λιγότερες ευκαιρίες.

(3)

Η σημασία της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας για το μέλλον της Ένωσης αντανακλάται στην ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Φεβρουαρίου 2018 με τίτλο «Ένα νέο, σύγχρονο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση που υλοποιεί αποτελεσματικά τις προτεραιότητές της μετά το 2020». Η εν λόγω ανακοίνωση τόνισε την ανάγκη να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις που ανελήφθησαν από τα κράτη μέλη στην κοινωνική σύνοδο κορυφής για τη δίκαιη απασχόληση και την ανάπτυξη, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Γκέτεμποργκ στις 17 Νοεμβρίου 2017, μεταξύ άλλων μέσω της πλήρους υλοποίησης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε και υπεγράφη πανηγυρικά στις 17 Νοεμβρίου 2017 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή (4) και της Αρχής 1 αυτού, η οποία σχετίζεται με την εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση. Η εν λόγω ανακοίνωση τόνισε την ανάγκη να ενισχυθούν η κινητικότητα και οι ανταλλαγές, μεταξύ άλλων με ένα ουσιαστικά ενισχυμένο και διευρυμένο πρόγραμμα Erasmus+, χωρίς αποκλεισμούς, όπως είχε ζητήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με τα συμπεράσματα της 14ης Δεκεμβρίου 2017.

(4)

Η Αρχή 1 του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων προβλέπει ότι κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση, προκειμένου να διατηρήσει και να αποκτήσει δεξιότητες που θα του επιτρέψουν να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειρίζεται με επιτυχία τις αλλαγές στην αγορά εργασίας. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων καθιστά επίσης σαφή τη σημασία της καλής ποιότητας της προσχολικής εκπαίδευσης και φροντίδας και των ίσων ευκαιριών για όλους.

(5)

Στη Διακήρυξη της Μπρατισλάβας, που υπεγράφη στις 16 Σεπτεμβρίου 2016, οι ηγέτες 27 κρατών μελών τόνισαν την αποφασιστικότητά τους για την παροχή καλύτερων ευκαιριών για τους νέους. Στη Διακήρυξη της Ρώμης που υπογράφηκε στις 25 Μαρτίου 2017, οι ηγέτες 27 κρατών μελών και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής δεσμεύτηκαν να καταβάλουν προσπάθειες για να εργαστούν για μια Ένωση όπου οι νέοι θα λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση και κατάρτιση και θα μπορούν να σπουδάζουν και να αναζητούν εργασία σε όλη την ήπειρο και που θα διατηρεί την πολιτισμική μας κληρονομιά και θα προωθεί την πολιτισμική πολυμορφία.

(6)

Η από 31ης Ιανουαρίου 2018 ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος Erasmus+ για την περίοδο 2014-2020 που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (5) («πρόγραμμα 2014-2020») επιβεβαίωσε ότι η δημιουργία ενός ενιαίου προγράμματος για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό είχε ως αποτέλεσμα σημαντική απλούστευση, εξορθολογισμό και συνέργειες στο πλαίσιο της διαχείρισης του εν λόγω προγράμματος, αλλά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απαιτούνταν επιπλέον βελτιώσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του προγράμματος της περιόδου 2014-2020. Στις διαβουλεύσεις για την εν λόγω ενδιάμεση αξιολόγηση και για το μελλοντικό πρόγραμμα, τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενοι φορείς απηύθυναν έντονη έκκληση για τη συνέχιση του πεδίου εφαρμογής, της αρχιτεκτονικής και των μηχανισμών υλοποίησης του προγράμματος Erasmus+, ενώ ζήτησαν ορισμένες βελτιώσεις, όπως είναι να καταστεί το πρόγραμμα Erasmus+ πιο ανοιχτό σε όλους, απλούστερο και πιο διαχειρίσιμο για τους δικαιούχους. Τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενοι φορείς εξέφρασαν επίσης την πλήρη υποστήριξή τους για τη διατήρηση του ολοκληρωμένου χαρακτήρα του προγράμματος Erasmus+ και της υποστήριξής του από το ερμηνευτικό υπόδειγμα της διά βίου μάθησης. Στο ψήφισμά του της 2ας Φεβρουαρίου 2017 σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος Erasmus+ (6), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ολοκληρωμένη δομή του προγράμματος 2014-2020 και κάλεσε την Επιτροπή να αξιοποιήσει πλήρως τη διάσταση της δια βίου μάθησης του εν λόγω προγράμματος, προωθώντας και ενθαρρύνοντας τη διατομεακή συνεργασία στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+. Τα κράτη μέλη και οι ενδιαφερόμενοι φορείς τόνισαν επίσης την ανάγκη να ενισχυθεί περαιτέρω η διεθνής διάσταση του προγράμματος Erasmus+.

(7)

Η ανοικτή δημόσια διαβούλευση του 2018 για τη χρηματοδότηση της Ένωσης στους τομείς των αξιών και της κινητικότητας επιβεβαίωσε τα εν λόγω βασικά πορίσματα της ενδιάμεσης έκθεσης αξιολόγησης για το πρόγραμμα 2014-2020 και τόνισε την ανάγκη να καταστεί το μελλοντικό πρόγραμμα πιο ανοιχτό σε όλους, να συνεχίσει να εστιάζει στις προτεραιότητες του εκσυγχρονισμού των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και να ενισχύσει τις προτεραιότητες για την προώθηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας, την ενεργό συμμετοχή στα κοινά και τη συμμετοχή στη δημοκρατική ζωή.

(8)

Με την από 2ας Μαΐου 2018 ανακοίνωσή της με τίτλο «Ένας σύγχρονος προϋπολογισμός για μια Ένωση που προστατεύει, ενδυναμώνει και υπερασπίζεται τους πολίτες της - Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027», η Επιτροπή έκανε έκκληση για περισσότερες επενδύσεις στους ανθρώπους και για μια ισχυρότερη εστίαση στη «νεολαία» στο επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο. Στην εν λόγω ανακοίνωση, η Επιτροπή αναγνώρισε ότι το πρόγραμμα Erasmus+ είναι ένα από τα πλέον προβεβλημένα και επιτυχημένα προγράμματα της Ένωσης. Με την από 27ης Μαΐου 2020 ανακοίνωσή της με τίτλο «Ο προϋπολογισμός της ΕΕ τροφοδοτεί το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη», η Επιτροπή αναγνώρισε τον ρόλο του προγράμματος Erasmus+ στην αύξηση της ανθεκτικότητας της Ένωσης και στην αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων. Επιβεβαίωσε επίσης τη δέσμευσή της για τη σημαντική ενίσχυση του προγράμματος Erasmus+. Το ενισχυμένο αυτό πρόγραμμα αναμένεται να επιτρέψει σε περισσότερους ανθρώπους να μεταβαίνουν σε άλλη χώρα για να σπουδάσουν ή να εργαστούν δίνοντας έμφαση στην εξάλειψη των αποκλεισμών και στην προσέγγιση περισσότερων ανθρώπων με λιγότερες ευκαιρίες.

(9)

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι απαραίτητο να θεσπιστεί το Erasmus+, το πρόγραμμα της Ένωσης για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό (το «πρόγραμμα»), ως διάδοχος του προγράμματος 2014-2020. Ο ολοκληρωμένος χαρακτήρας του προγράμματος 2014-2020 που καλύπτει κάθε είδους μάθηση, τυπική, μη τυπική ή άτυπη, και σε όλα τα στάδια της ζωής θα πρέπει να ενισχυθεί για την προώθηση ευέλικτων μαθησιακών διαδρομών, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο στα άτομα να αποκτούν και να βελτιώνουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξή τους ως ατόμων και για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την κατά το μέγιστο αξιοποίηση των ευκαιριών του 21ου αιώνα.

(10)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να θεσπιστεί για περίοδο επτά ετών ώστε η διάρκειά του να αντιστοιχεί στη διάρκεια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027 που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου (7) («ΠΔΠ 2021-2027»).

(11)

Το πρόγραμμα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει ακόμη περισσότερο στην υλοποίηση των ενωσιακών στόχων της πολιτικής και των προτεραιοτήτων στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού. Μια συνεκτική προσέγγιση στη διά βίου μάθηση είναι ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση των διαφόρων μεταβάσεων τις οποίες θα αντιμετωπίσουν τα άτομα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Μια τέτοια προσέγγιση θα πρέπει να υποστηρίζεται με αποτελεσματική διατομεακή συνεργασία. Ενεργώντας με τον τρόπο αυτό, το πρόγραμμα θα πρέπει να διατηρήσει στενή σχέση με το συνολικό στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας, συμπεριλαμβανομένων των θεματολογίων πολιτικής για τα σχολεία, την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων, ενισχύοντας παράλληλα και την ανάπτυξη νέων συνεργειών με άλλα συναφή προγράμματα της Ένωσης και τομείς πολιτικής.

(12)

Το πρόγραμμα αποτελεί βασικό στοιχείο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης. Σε συνέχεια της από 14ης Νοεμβρίου 2017 ανακοίνωσής της με τίτλο «Ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», η Επιτροπή υπενθύμισε με την από 30ής Σεπτεμβρίου 2020 ανακοίνωσή της για την επίτευξη του ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης έως το 2025 ότι το πρόγραμμα Erasmus+ παραμένει καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ποιοτικής και ενταξιακής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης και για την προετοιμασία της Ένωσης να αντιμετωπίσει την ψηφιακή και την πράσινη μετάβαση. Το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι σε θέση να συμβάλλει στη διαδοχή του στρατηγικού πλαισίου ευρωπαϊκής συνεργασίας για την εκπαίδευση και την κατάρτιση και του επικαιροποιημένου ευρωπαϊκού θεματολογίου δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα που θεσπίστηκε από την ανακοίνωση της Επιτροπής της 1ης Ιουλίου 2020 με κοινή δέσμευση για τη στρατηγική σημασία των δεξιοτήτων, των βασικών ικανοτήτων και των γνώσεων για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης και τη στήριξη της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της κοινωνικής συνοχής, σύμφωνα με τη σύσταση του Συμβουλίου της 22ας Μαΐου 2018 (8). Το πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλλει στην υλοποίηση του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση που θεσπίστηκε με την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 30ής Σεπτεμβρίου 2020, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027 - Επαναπροσδιορίζοντας την εκπαίδευση και την κατάρτιση για την ψηφιακή εποχή». Το πρόγραμμα θα πρέπει να ανταποκρίνεται στον απαραίτητο ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού. Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να υποστηρίζει τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων της Δήλωσης του Παρισιού της 17ης Μαρτίου 2015 για την προαγωγή της ιδιότητας του πολίτη και των κοινών αξιών της ελευθερίας, της ανοχής και της αποφυγής των διακρίσεων μέσω της εκπαίδευσης.

(13)

Σύμφωνα με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη νεολαία (9), το πλαίσιο για την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της νεολαίας για την περίοδο 2019-2027, με βάση την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018 με τίτλο «Συμμετοχή, σύνδεση και ενδυνάμωση των νέων: μια νέα στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία», το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει υψηλής ποιότητας δραστηριότητες για νέους, εργαλεία και συστήματα για την κατάρτιση των ατόμων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της νεολαίας, την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, και ποιοτικές προσεγγίσεις για την ενδυνάμωση των οργανώσεων νεολαίας. Το πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει έναν ευρύ διάλογο της ΕΕ για τη νεολαία, χωρίς αποκλεισμούς, οι προτεραιότητες του οποίου προσδιορίζονται με βάση τις ανάγκες των νέων.

(14)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη το σχετικό σχέδιο εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον αθλητισμό, το οποίο αποτελεί το πλαίσιο συνεργασίας σε επίπεδο Ένωσης στον τομέα του αθλητισμού. Θα πρέπει να εξασφαλίζονται η συνέπεια και η συμπληρωματικότητα μεταξύ του σχετικού σχεδίου εργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον αθλητισμό και των δράσεων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο του προγράμματος στον τομέα του αθλητισμού. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον μαζικό αθλητισμό, λαμβάνοντας υπόψη τον σημαντικό ρόλο του αθλητισμού στην προώθηση τηςσωματικής άσκησης και του υγιεινού τρόπου ζωής, των διαπροσωπικών σχέσεων, της κοινωνικής ένταξης και της ισότητας. Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει την μαθησιακή κινητικότητα για το προσωπικό στον τομέα του αθλητισμού, πρωτίστως στον μαζικό αθλητισμό. Το προσωπικό στον τομέα του μη μαζικού αθλητισμού, συμπεριλαμβανομένων όσων ακολουθούν διττή σταδιοδρομία, αθλητική και μη αθλητική, μπορεί επίσης να ενισχύσει τον αντίκτυπο της μάθησης και τη μεταφορά γνώσης για το προσωπικό και τις οργανώσεις μαζικού αθλητισμού. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα πρέπει να μπορεί να στηρίξει ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας για το προσωπικό στον τομέα του μη μαζικού αθλητισμού, εφόσον η συμμετοχή του εν λόγω προσωπικού μπορεί να ωφελήσει τον μαζικό αθλητισμό. Το πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλει στην προώθηση των κοινών ευρωπαϊκών αξιών μέσω του αθλητισμού, της χρηστής διακυβέρνησης και της διαφύλαξης της ακεραιότητας στον χώρο του αθλητισμού, της βιώσιμης ανάπτυξης, και της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και των δεξιοτήτων στον αθλητισμό και μέσω αυτού. Οι αθλητικές εκδηλώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που στηρίζονται από το πρόγραμμα θα πρέπει να αποκτήσουν ευρωπαϊκή διάσταση και να έχουν ευρωπαϊκό αντίκτυπο.

(15)

Το πρόγραμμα πρέπει να μπορεί να υποστηρίξει κάθε τομέα σπουδών, και θα πρέπει ειδικότερα να συμβάλλει στην ενίσχυση της ικανότητας της Ένωσης για καινοτομία μέσω της υποστήριξης δραστηριοτήτων που βοηθούν τα άτομα να αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες και στάσεις ζωής που απαιτούνται σε μελλοντοστραφείς τομείς ή κλάδους, όπως η επιστήμη, η τεχνολογία, η μηχανική, οι τέχνες και τα μαθηματικά (STEAM), η κλιματική αλλαγή, η προστασία του περιβάλλοντος, η βιώσιμη ανάπτυξη, η καθαρή ενέργεια, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική, η ανάλυση δεδομένων, ο σχεδιασμός και η αρχιτεκτονική, και ο ψηφιακός γραμματισμός και ο γραμματισμός στα μέσα επικοινωνίας. Η καινοτομία μπορεί να υποστηριχθεί με όλες τις ενέργειες μαθησιακής κινητικότητας και συνεργασίας, υπό καθεστώς είτε άμεσης είτε έμμεσης διαχείρισης.

(16)

Οι συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (10) (πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη») πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι πόροι που προέρχονται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και συνδυάζονται με τους πόρους του παρόντος προγράμματος θα υποστηρίξουν τις δραστηριότητες για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα συμπληρώνει, κατά περίπτωση, τη στήριξη του προγράμματος στην πρωτοβουλία για τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ως μέρος της ανάπτυξης νέων κοινών και ολοκληρωμένων μακροπρόθεσμων και βιώσιμων στρατηγικών για την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία. Οι συνέργειες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης και της έρευνας, ιδίως στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

(17)

Οι νέες και αναδυόμενες τεχνολογίες προσφέρουν αξιόλογες ευκαιρίες μάθησης και ανταλλαγών και έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα σημαντικές κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Πέραν της μαθησιακής κινητικότητας που συνεπάγεται μετάβαση σε άλλη χώρα, η οποία παραμένει στο επίκεντρο των δράσεων του προγράμματος, θα πρέπει να προωθηθούν διάφορες εικονικές μορφές, όπως η εικονική μάθηση, ώστε να συμπληρωθεί ή να υποστηριχθεί η μαθησιακή κινητικότητα, να προσφερθούν ουσιαστικές ευκαιρίες μάθησης σε εκείνους για τους οποίους δεν είναι δυνατή η μετάβαση σε άλλη χώρα εκτός της χώρας κατοικίας τους ή να προωθηθούν οι ανταλλαγές μέσω καινοτόμων μορφών μάθησης. Κατά περίπτωση, θα πρέπει να προωθείται η διαδικτυακή συνεργασία στο πλαίσιο του προγράμματος. Η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει ότι, όπου είναι εφικτό και σκόπιμο, τα εργαλεία εικονικής μάθησης που αναπτύσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος είναι διαθέσιμα για το ευρύτερο κοινό.

(18)

Για την επίτευξη των στόχων του, το πρόγραμμα θα πρέπει να είναι πιο ανοιχτό σε όλους βελτιώνοντας τη συμμετοχή των ατόμων που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες. Μια σειρά μέτρων θα μπορούσε να συμβάλει στην αύξηση της συμμετοχής στο πρόγραμμα για άτομα με λιγότερες ευκαιρίες, και μεταξύ αυτών μέτρα που αφορούν την καλύτερη και πιο στοχευμένη προσέγγιση, την επικοινωνία, την παροχή συμβουλών και βοήθειας, τις απλουστευμένες διαδικασίες, τις πιο ευέλικτες μορφές μαθησιακής κινητικότητας και την αυξημένη συνεργασία με μικρές οργανώσεις, ιδίως νεοεισερχόμενες οργανώσεις και οργανώσεις βάσης που εργάζονται απευθείας με μειονεκτούντες εκπαιδευόμενους όλων των ηλικιών. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι τα χαμηλά επίπεδα συμμετοχής των ατόμων που διαθέτουν λιγότερες ευκαιρίες οφείλονται σε διαφορετικά αίτια και εξαρτώνται από διαφορετικές μεταξύ τους συνθήκες. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αναπτυχθούν σχέδια δράσεων ένταξης λαμβάνοντας υπόψη το ενωσιακό πλαίσιο των εν λόγω μέτρων που αποσκοπούν στην αυξημένη συμμετοχή των ατόμων με λιγότερες ευκαιρίες και τα σχέδια αυτά να προσαρμοστούν στις ομάδες στόχους και στις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε κράτους μέλους.

(19)

Σε ορισμένες περιπτώσεις, για οικονομικούς λόγους, είναι λιγότερο πιθανό να συμμετάσχουν άτομα με λιγότερες ευκαιρίες στο πρόγραμμα, είτε λόγω της οικονομικής τους κατάστασης είτε λόγω του υψηλότερου κόστους συμμετοχής που συνεπάγεται η προσωπική τους κατάσταση, όπως συμβαίνει συχνά με τα άτομα με αναπηρία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η συμμετοχή τους θα μπορούσε να διευκολυνθεί μέσω στοχευμένης οικονομικής υποστήριξης. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα πρέπει να διασφαλίζει τη θέσπιση σχετικών μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης, μεταξύ άλλων μέσω ενδεχόμενων αναπροσαρμογών επιχορηγήσεων σε εθνικό επίπεδο. Το επιπλέον κόστος που σχετίζεται με τα μέτρα διευκόλυνσης της ένταξης, δεν θα πρέπει να αποτελεί λόγο απόρριψης μιας αίτησης.

(20)

Προκειμένου να καταστεί το πρόγραμμα πιο προσβάσιμο για τις νεοεισερχόμενες οργανώσεις και τις οργανώσεις με μικρότερη διοικητική ικανότητα και πιο διαχειρίσιμο για τους δικαιούχους, θα πρέπει να ληφθεί μία σειρά μέτρων για να απλουστευθούν οι διαδικασίες του προγράμματος όσον αφορά την υλοποίηση. Στο πλαίσιο αυτό, τα συστήματα πληροφορικής του προγράμματος θα πρέπει να είναι περισσότερο φιλικά προς τον χρήση και να παρέχουν απλή πρόσβαση στις ευκαιρίες που προσφέρει το πρόγραμμα. Ομοίως, οι διαδικασίες που έχουν θεσπιστεί για την υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει να είναι συνεπείς και απλές, και να συνοδεύονται από υψηλής ποιότητας υποστηρικτικά μέτρα και πληροφορίες. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να διοργανώνονται τακτικές συνεδριάσεις του δικτύου εθνικών οργανισμών.

(21)

Στην ανακοίνωσή της τής 14ης Νοεμβρίου 2017 με τίτλο «Ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας μέσω της εκπαίδευσης και του πολιτισμού», η Επιτροπή τόνισε τον ζωτικό ρόλο της εν λόγω εκπαίδευσης, του πολιτισμού και του αθλητισμού στην προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και των κοινών αξιών στις νεότερες γενιές. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και η προώθηση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών σε δημοκρατικές διαδικασίες έχει ζωτική σημασία για το μέλλον της Ευρώπης και των δημοκρατικών κοινωνιών. Η μετάβαση στο εξωτερικό για σπουδές, μάθηση, κατάρτιση και εργασία ή η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες και δραστηριότητες της νεολαίας συμβάλλει στην ενίσχυση της εν λόγω ευρωπαϊκής ταυτότητας σε όλη της την ποικιλομορφία. Ενισχύει την αίσθηση του ανήκειν σε μια πολιτιστική κοινότητα και προωθεί τη διαπολιτισμική μάθηση, την κριτική σκέψη και την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά για άτομα όλων των ηλικιών. Οι συμμετέχοντες σε δραστηριότητες μαθησιακής κινητικότητας θα πρέπει να συμμετέχουν στις τοπικές τους κοινότητες και να δραστηριοποιούνται στις τοπικές κοινότητες της χώρας υποδοχής τους για να μοιράζονται τις εμπειρίες τους. Το πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίξει δραστηριότητες που συνδέονται με την ενίσχυση όλων των πτυχών της δημιουργικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας και τη βελτίωση των ατομικών βασικών ικανοτήτων.

(22)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να υποστηρίζει μόνο δράσεις και δραστηριότητες που ενέχουν πιθανή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία πρέπει να ερμηνεύεται κατά την ευρεία έννοια και μπορεί να αποδειχθεί με διάφορους τρόπους, όπως σε περιπτώσεις όπου οι δράσεις ή οι δραστηριότητες έχουν διεθνικό χαρακτήρα, ιδίως όσον αφορά την μαθησιακή κινητικότητα και τη συνεργασία που αποσκοπούν στην επίτευξη ενός βιώσιμου συστημικού αντικτύπου, συμπληρώνουν και προωθούν συνέργειες με άλλα προγράμματα και πολιτικές σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο, ή συμβάλλουν στην αποτελεσματική χρήση των μέσων της Ένωσης για τη διαφάνεια και την αναγνώριση.

(23)

Η διεθνής διάσταση του προγράμματος θα πρέπει να ενισχυθεί και να έχει ως στόχο να προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες για μαθησιακή κινητικότητα, συνεργασία και πολιτικό διάλογο με τρίτες χώρες που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα. Στηριζόμενες στην επιτυχημένη εφαρμογή της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της νεολαίας στο πλαίσιο των προηγούμενων προγραμμάτων στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας, οι διεθνείς δραστηριότητες μαθησιακής κινητικότητας θα πρέπει να επεκταθούν και σε άλλους τομείς, όπως στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και στον τομέα του αθλητισμού. Για να αυξηθεί ο αντίκτυπος των εν λόγω δραστηριοτήτων, είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι συνέργειες ανάμεσα στο πρόγραμμα και τους μηχανισμούς εξωτερικής δράσης της Ένωσης, όπως είναι ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας, που ιδρύθηκε με τον κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας – Παγκόσμια Ευρώπη, για την τροποποίηση και κατάργηση της απόφασης αριθ. 466/2014/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1601 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 και ο Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ), που ιδρύθηκε με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ ΙΙΙ). Οι μηχανισμοί της Ένωσης για την εξωτερική δράση θα πρέπει να στοχεύουν στην αύξηση των ευκαιριών, ιδίως για άτομα και οργανώσεις τρίτων χωρών που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα, υποστηρίζοντας ειδικότερα τη δημιουργία ικανοτήτων στις εν λόγω χώρες, την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τις διαπροσωπικές ανταλλαγές, προσφέροντας παράλληλα περισσότερες ευκαιρίες συνεργασίας, μαθησιακής κινητικότητας και πολιτικού διαλόγου.

(24)

Η βασική αρχιτεκτονική του προγράμματος της περιόδου 2014-2020 που διαχωρίστηκε σε τρία κεφάλαια, συγκεκριμένα εκπαίδευση και κατάρτιση, νεολαία και αθλητισμός και διαρθρώθηκε γύρω από τρεις βασικές δράσεις, έχει να επιδείξει θετικά αποτελέσματα και θα πρέπει να διατηρηθεί. Πρέπει να εισαχθούν βελτιώσεις για τον εκσυγχρονισμό και τον εξορθολογισμό των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα. Θα πρέπει επίσης να διασφαλιστούν η σταθερότητα και η συνέχεια από την άποψη της διαχείρισης και των μεθόδων υλοποίησης. Συνολικά, η διαχείριση του προϋπολογισμού του προγράμματος θα πρέπει τουλάχιστον κατά 75 % να γίνεται έμμεσα από εθνικούς φορείς. Αυτό περιλαμβάνει δράσεις όπως η μαθησιακή κινητικότητα σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, και συμπράξεις συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων συμπράξεων μικρής κλίμακας στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας. Κατά περίπτωση, θα πρέπει να θεσπιστούν ειδικές ρυθμίσεις για άμεση διαχείριση για δράσεις που αφορούν δίκτυα απ’ όλη την Ένωση, και Ευρωπαϊκές οργανώσεις που εμπίπτουν στις βασικές δράσεις 2 και 3, με εξαίρεση συμπράξεις μικρής κλίμακας.

(25)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να υλοποιήσει σειρά δράσεων, προκειμένου να στηρίξει τη μαθησιακή κινητικότητα, τη συνεργασία μεταξύ οργανισμών και ιδρυμάτων, τη χάραξη πολιτικής και τη συνεργασία και τις δράσεις Jean Monnet. Ο παρών κανονισμός θα πρέπει να καθορίσει τις εν λόγω δράσεις και την περιγραφή αυτών, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να υλοποιηθούν στο πλαίσιο των δράσεων αυτών κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου.

(26)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει τις υφιστάμενες ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας, ιδίως στους τομείς στους οποίους το πρόγραμμα θα μπορούσε να επιφέρει τη μεγαλύτερη βελτίωση της αποτελεσματικότητας ώστε να διευρύνει την εμβέλεια των ευκαιριών αυτών και να ανταποκριθεί στη μη ικανοποιούμενη υψηλή ζήτηση. Ειδικότερα, αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί με την ενίσχυση και τη διευκόλυνση της μαθησιακής κινητικότητας για σπουδαστές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μαθητές, εκπαιδευόμενους σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων, και εκπαιδευομένους στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, όπως μαθητευόμενους και ασκούμενους, καθώς επίσης και για σκοπούς αναβάθμισης δεξιοτήτων και απόκτησης νέων. Οι πρόσφατα αποφοιτήσαντες και όσοι απέκτησαν πρόσφατα τίτλο επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν στην μαθησιακή κινητικότητα. Η συμμετοχή των πρόσφατα αποφοιτησάντων στην μαθησιακή κινητικότητα θα πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και θα πρέπει να διασφαλίζεται ίση μεταχείριση. Οι ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας για τους νέους που συμμετέχουν σε μη τυπικές μαθησιακές δραστηριότητες θα πρέπει επίσης να επεκταθούν ώστε να απευθύνονται σε περισσότερους νέους. Η μαθησιακή κινητικότητα του προσωπικού στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού θα πρέπει επίσης να ενισχυθεί, αφού έχει αποτέλεσμα μόχλευσης. Οι ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας θα πρέπει να λαμβάνουν διάφορες μορφές, όπως είναι η πρακτική άσκηση, η μαθητεία, οι ανταλλαγές νέων, οι σχολικές ανταλλαγές, η διδασκαλία ή η συμμετοχή σε δραστηριότητες επαγγελματικής εξέλιξης, και θα πρέπει να βασίζονται στις ειδικές ανάγκες των διαφόρων τομέων. Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει την ποιότητα στην μαθησιακή κινητικότητα, μεταξύ άλλων την ποιότητα βάσει των αρχών που ορίζει η σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 18ης Δεκεμβρίου 2006 (11) και τις συστάσεις του Συμβουλίου της 28ης Ιουνίου 2011 (12), της 20ής Δεκεμβρίου 2012 (13), της 15ης Μαρτίου 2018 (14), της 26ης Νοεμβρίου 2018 (15), και της 24ης Νοεμβρίου 2020 (16).

(27)

Σύμφωνα με το όραμα ενός πραγματικού ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης, το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να τονώσει την μαθησιακή κινητικότητα και τις ανταλλαγές και να προωθήσει τη συμμετοχή των φοιτητών σε εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες με την υποστήριξη της ψηφιοποίησης των διεργασιών, όπως η πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα πρέπει να αναπτύξει την εν λόγω πρωτοβουλία, ειδικότερα για τους φοιτητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Η πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό βήμα στην προσπάθεια να καταστεί η μαθησιακή κινητικότητα πραγματικότητα για όλους, επιτρέποντας στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αποστέλλουν και να λαμβάνουν περισσότερους φοιτητές στο πλαίσιο ανταλλαγών, με παράλληλη βελτίωση της ποιότητας της μαθησιακής κινητικότητας των φοιτητών, καθώς και διευκόλυνση της πρόσβασης των φοιτητών σε διάφορες υπηρεσίες, όπως βιβλιοθήκες, μεταφορικά μέσα και στέγαση, πριν από την φυσική άφιξή τους στο ίδρυμα της αλλοδαπής.

(28)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των νέων στη δημοκρατική ζωή της Ευρώπης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην αγωγή του πολίτη καθώς και συμμετοχικών έργων που επιτρέπουν στους νέους να ασχοληθούν και να μάθουν να συμμετέχουν στην κοινωνία των πολιτών, πράγμα που αυξάνει την ευαισθητοποίηση για τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και της ευρωπαϊκής ιστορίας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού, φέρνοντας σε επαφή τους νέους με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικών σε τοπικό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, και συμβάλλοντας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

(29)

Με βάση την αξιολόγηση και περαιτέρω ανάπτυξη της πρωτοβουλίας DiscoverEU, η οποία ξεκίνησε ως προπαρασκευαστική δράση το 2018, το πρόγραμμα θα πρέπει να προσφέρει στους νέους περισσότερες ευκαιρίες να ανακαλύψουν όλους τους προορισμούς της Ευρώπης μέσω μαθησιακών εμπειριών στο εξωτερικό. Οι νέοι και νέες, ιδίως όσοι και όσες έχουν λιγότερες ευκαιρίες, πρέπει να έχουν την ευκαιρία να βιώσουν μια πρώτη, βραχυπρόθεσμη ατομική ή συλλογική εμπειρία ταξιδεύοντας σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο μιας άτυπης και μη τυπικής εκπαιδευτικής δραστηριότητας που αποσκοπεί στην ενίσχυση του αισθήματος ότι ανήκουν στην Ένωση και να τους δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψουν την πολιτιστική και γλωσσική της πολυμορφία. Η επιλογή των συμμετεχόντων θα πρέπει να πραγματοποιείται βάσει σαφών και διαφανών κριτηρίων. Οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος θα πρέπει να προωθούν μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι η πρωτοβουλία DiscoverEU είναι μια πρωτοβουλία χωρίς αποκλεισμούς και γεωγραφικά ισορροπημένη, τόσο όσον αφορά τις χορηγηθείσες ταξιδιωτικές κάρτες όσο και όσον αφορά τα κράτη μέλη στα οποία πραγματοποιήθηκαν ταξίδια, και ώστε να στηρίζονται δραστηριότητες με ισχυρή μαθησιακή διάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα θα πρέπει, μέσω στοχευμένων μέτρων όπως δραστηριότητες προβολής, ενημερωτικές παρουσιάσεις πριν από την αναχώρηση και εκδηλώσεις για τους νέους, να προωθεί και την επιλογή κρατών μελών και περιφερειακών περιοχών που υποδέχονται λιγότερους επισκέπτες. Στις περιπτώσεις όπου οι σιδηροδρομικές μεταφορές δεν είναι διαθέσιμες ή είναι ιδιαίτερα δυσχερείς στην πράξη, λαμβανομένων υπόψη ιδίως των ειδικών συνθηκών στον προορισμό, θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο χρήσης άλλων μέσων μεταφοράς. Η πρωτοβουλία DiscoverEU θα πρέπει να επιδιώξει τη δημιουργία δεσμών με οικείες τοπικές, περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως η δράση της Ένωσης με τίτλο «Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες», οι Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες για τη Νεολαία, οι Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Εθελοντισμού και οι Ευρωπαϊκές Πράσινες Πρωτεύουσες.

(30)

Η εκμάθηση γλωσσών συμβάλλει στην αμοιβαία κατανόηση και στην κινητικότητα εντός και εκτός της Ένωσης, και οι γλωσσικές ικανότητες είναι μια ζωτική δεξιότητα για τη ζωή και την εργασία. Ως εκ τούτου, το πρόγραμμα θα πρέπει να ενισχύσει την εκμάθηση ξένων γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των εθνικών νοηματικών γλωσσών, μεταξύ άλλων με τη διεύρυνση της χρήσης των διαδικτυακών μέσων, δεδομένου ότι η ηλεκτρονική μάθηση μπορεί να προσφέρει πρόσθετα πλεονεκτήματα για την εκμάθηση γλωσσών από πλευράς πρόσβασης και ευελιξίας. Ταυτοχρόνως, προκειμένου να διασφαλίζεται η ευρεία και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση στο πρόγραμμα, είναι σημαντικό η πολυγλωσσία να αποτελεί βασική αρχή της εφαρμογής του προγράμματος.

(31)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίζει δράσεις που ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων και των οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, αναγνωρίζοντας έτσι τον θεμελιώδη ρόλο των ιδρυμάτων και των οργανώσεων στον εφοδιασμό των ατόμων με τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που χρειάζονται σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο, και βοηθώντας τα ιδρύματα και τις οργανώσεις να εκπληρώνουν επαρκώς το δυναμικό τους για καινοτομία, δημιουργικότητα και επιχειρηματικό πνεύμα, ιδίως στο πλαίσιο της ψηφιακής οικονομίας.

(32)

Στα συμπεράσματά του, της 14ης Δεκεμβρίου 2017, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν ορισμένες πρωτοβουλίες για να προαγάγουν την ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης σε νέο επίπεδο, μεταξύ άλλων ενθαρρύνοντας την εμφάνιση από το 2024 των «Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων», που θα αποτελούνται από ένα δίκτυο πανεπιστημίων «από τη βάση προς την κορυφή» σε ολόκληρη την Ένωση. Στα συμπεράσματά του της 28ης Ιουνίου 2018, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να ενθαρρυνθεί η συνεργασία μεταξύ της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης, μεταξύ άλλων μέσω της πρωτοβουλίας «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια». Το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει τα εν λόγω «Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια» στην ανάπτυξη κοινών μακροπρόθεσμων στρατηγικών για υψηλής ποιότητας εκπαίδευση, έρευνα και καινοτομία, και για την παροχή υπηρεσιών στην κοινωνία.

(33)

Το ανακοινωθέν της Μπριζ της 7ης Δεκεμβρίου 2010 σχετικά με την ενισχυμένη ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης για την περίοδο 2011-2020 ζήτησε την υποστήριξη της επαγγελματικής αριστείας για μια έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη. Στην ανακοίνωση της της 18ης Ιουλίου 2017 με τίτλο «Ενίσχυση της καινοτομίας στις περιφέρειες της Ευρώπης: Στρατηγικές για μια ανθεκτική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη να συνδέσουν την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με τα συστήματα καινοτομίας, στο πλαίσιο των στρατηγικών έξυπνης εξειδίκευσης σε περιφερειακό επίπεδο. Το πρόγραμμα θα πρέπει να παρέχει τα μέσα για να ανταποκριθεί στις εν λόγω εκκλήσεις και να στηρίξει την ανάπτυξη διακρατικών πλατφορμών για τα κέντρα επαγγελματικής αριστείας, ενσωματωμένων στις τοπικές και περιφερειακές στρατηγικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την καινοτομία, και την ανταγωνιστικότητα. Τα εν λόγω κέντρα αριστείας θα πρέπει να λειτουργούν ως κινητήριες δυνάμεις για ποιοτικές επαγγελματικές δεξιότητες στο πλαίσιο τομεακών προκλήσεων, με παράλληλη υποστήριξη των συνολικών διαρθρωτικών αλλαγών και των κοινωνικοοικονομικών πολιτικών στην Ένωση.

(34)

Οι εύχρηστες επιγραμμικές πλατφόρμες και τα εργαλεία εικονικής συνεργασίας μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη της παροχής εκπαίδευσης και κατάρτισης και στην πολιτική για τη νεολαία στην Ένωση. Για να αυξηθεί η χρήση των εικονικών δραστηριοτήτων συνεργασίας, το πρόγραμμα θα πρέπει να στηρίξει τη συστηματικότερη και συνεκτικότερη χρήση διαδικτυακών πλατφορμών όπως το eTwinning, η πύλη της σχολικής εκπαίδευσης, η ευρωπαϊκή δικτυακή πύλη της νεολαίας, η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την εκπαίδευση ενηλίκων στην Ευρώπη και η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση και, όπου απαιτείται, κάθε άλλη διαδικτυακή πλατφόρμα που ενδεχομένως δημιουργηθεί στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και της νεολαίας.

(35)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να συμβάλλει στη διευκόλυνση της διαφάνειας και της αναγνώρισης των ικανοτήτων, των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών προσόντων, και στη μεταφορά διδακτικών μονάδων ή ενοτήτων μαθησιακών αποτελεσμάτων, ώστε να προωθήσει τη διασφάλιση της ποιότητας και να στηρίξει την επικύρωση της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης, τη διαχείριση των δεξιοτήτων και την καθοδήγηση, σύμφωνα με τα σχετικά ενωσιακά πλαίσια και εργαλεία. Στο εν λόγω πλαίσιο, το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να παρέχει στήριξη σε σημεία επαφής και δίκτυα σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο που διευκολύνουν τις διευρωπαϊκές ανταλλαγές και την ανάπτυξη ευέλικτων μαθησιακών οδών μεταξύ διαφόρων τομέων της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας σε τυπικό και μη τυπικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα θα πρέπει επίσης να παράσχει στήριξη στη διαδικασία της Μπολόνιας.

(36)

Το πρόγραμμα θα πρέπει να αξιοποιήσει το δυναμικό των πρώην συμμετεχόντων στο πρόγραμμα Erasmus+ και να στηρίξει σχετικές δραστηριότητες, ιδίως των δικτύων αποφοίτων Erasmus+, πρέσβεων και EuroPeers, ενθαρρύνοντάς τους να προωθήσουν το πρόγραμμα αυξάνοντας την συμμετοχή.

(37)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεργασία με άλλα μέσα της Ένωσης και η στήριξη άλλων ενωσιακών πολιτικών, θα πρέπει να προσφέρονται ευκαιρίες μαθησιακής κινητικότητας σε άτομα σε διάφορους τομείς δραστηριοτήτων, όπως ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, η γεωργία και οι επιχειρήσεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να έχουν μια εμπειρία μαθητείας στο εξωτερικό που θα τους επιτρέψει, σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής τους, να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν τόσο προσωπικά, ιδίως με τη συνειδητοποίηση της ευρωπαϊκής τους ταυτότητας και μια καλύτερη κατανόηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής ποικιλομορφίας, όσο και επαγγελματικά, μεταξύ άλλων με την απόκτηση δεξιοτήτων κατάλληλων για την αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα θα πρέπει να προσφέρει ένα σημείο εισόδου για τα ενωσιακά προγράμματα διακρατικής κινητικότητας με ισχυρή μαθησιακή διάσταση, απλουστεύοντας την προσφορά των εν λόγω προγραμμάτων για τους δικαιούχους και τους συμμετέχοντες στις εν λόγω δραστηριότητες. Θα πρέπει να διευκολυνθεί η κλιμάκωση σχεδίων του προγράμματος. Θα πρέπει να θεσπιστούν συγκεκριμένα μέτρα για να βοηθηθούν οι υπεύθυνοι υλοποίησης των σχεδίων του προγράμματος να υποβάλουν αίτηση επιχορήγησης ή να αναπτύξουν συνέργειες με την υποστήριξη των Ταμείων της πολιτικής συνοχής και των προγραμμάτων που σχετίζονται με τη μετανάστευση, την ασφάλεια, τη δικαιοσύνη και την ιδιότητα του πολίτη, την υγεία, τα μέσα ενημέρωσης και τον πολιτισμό, και τον εθελοντισμό. Οι ποιοτικές προτάσεις σχεδίων που δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο του προγράμματος λόγω δημοσιονομικών περιορισμών θα πρέπει να μπορούν να λάβουν πιστοποίηση μέσω σφραγίδας αριστείας, βάσει περιορισμένου αριθμού κριτηρίων. Η πιστοποίηση σφραγίδας αριστείας αναγνωρίζει την ποιότητα της πρότασης και απλουστεύει την αναζήτηση εναλλακτικής χρηματοδότησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης που θεσπίζεται με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής («Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης») ή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ που θεσπίζεται με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + (ΕΚΤ +) («Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο +»).

(38)

Είναι σημαντικό να ενθαρρυνθεί η διδασκαλία, η μάθηση και η έρευνα σε θέματα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, συμπεριλαμβανομένων των μελλοντικών προκλήσεων και ευκαιριών της Ένωσης, και να προωθηθεί η συζήτηση σχετικά με τα εν λόγω θέματα με τη στήριξη από τις δράσεις Jean Monnet στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε άλλους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, ιδίως μέσω της κατάρτισης διδακτικού και λοιπού προσωπικού. Η καλλιέργεια ενός ευρωπαϊκού αισθήματος του ανήκειν και μιας ευρωπαϊκής δέσμευσης είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι κοινές αξίες πάνω στις οποίες βασίζεται η Ένωση και οι οποίες αποτελούν μέρος μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας, και λόγω του ότι οι πολίτες δείχνουν χαμηλά επίπεδα συμμετοχής. Το πρόγραμμα θα πρέπει να συνεχίσει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της αριστείας στις σπουδές για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ενδείκνυται να παρακολουθείται και να αξιολογείται τακτικά η πρόοδος των ιδρυμάτων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο δράσεων Jean Monnet, ως προς την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι ανταλλαγές μεταξύ των εν λόγω ιδρυμάτων και άλλων ιδρυμάτων σε εθνικό ή διακρατικό επίπεδο, με πλήρη σεβασμό της ακαδημαϊκής τους ελευθερίας.

(39)

Προκειμένου να ληφθεί υπόψη η σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της Ένωσης για την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού η οποία συνήφθη βάσει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (17) και να εκπληρωθούν οι στόχοι αειφόρου ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, το πρόγραμμα αποσκοπεί να συμβάλει στην ενσωμάτωση των δράσεων για το κλίμα και στην επίτευξη συνολικού στόχου του 30 % των δαπανών του ενωσιακού προϋπολογισμού υποστηρίζοντας στόχους που συνδέονται με το κλίμα. Οι δράσεις στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να σέβονται την αρχή του «μη βλάπτειν», χωρίς να μεταβάλλεται ο θεμελιώδης χαρακτήρας του προγράμματος, σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ως στρατηγικό σχέδιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει να προσδιοριστούν σχετικές δράσεις και να τεθούν σε εφαρμογή και να επανεξεταστούν στο πλαίσιο των σχετικών αξιολογήσεων και της διαδικασίας επανεξέτασης. Είναι επίσης σκόπιμο να σταθμίζονται οι σχετικές δράσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αποσκοπούν στη μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου του προγράμματος.

(40)

Ο παρών κανονισμός προβλέπει χρηματοδοτικό κονδύλιο για το πρόγραμμα, το οποίο αποτελεί ποσό προνομιακής αναφοράς, κατά την έννοια του σημείου 18 της διοργανικής συμφωνίας της 16ης Δεκεμβρίου 2020 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημοσιονομική πειθαρχία, για τη συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, καθώς και για νέους ιδίους πόρους, συμπεριλαμβανομένου ενός οδικού χάρτη για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων (18) για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και για το Συμβούλιο κατά την ετήσια διαδικασία του προϋπολογισμού. Το εν λόγω χρηματοδοτικό κονδύλιο περιλαμβάνει ποσό 0,5 δισεκατομμυρίων EUR σε σταθερές τιμές 2018 σύμφωνα με την κοινή δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής της 16ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με την ενίσχυση ειδικών προγραμμάτων και την προσαρμογή των βασικών πράξεων (19).

(41)

Στο πλαίσιο ενός βασικού κονδυλίου για τις δράσεις προς διαχείριση από τους εθνικούς οργανισμούς στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, θα πρέπει να καθοριστεί για τους ακόλουθους τομείς μια ανάλυση της ελάχιστης κατανομής ανά τομέα προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η κρίσιμη μάζα των πιστώσεων θα επιτύχει τις προβλεπόμενες εκροές και αποτελέσματα σε καθέναν από τους εν λόγω τομείς: τριτοβάθμια εκπαίδευση, σχολική εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και εκπαίδευση ενηλίκων.

(42)

Ο κανονισμός (EΕ, Eυρατόμ) 2018/1046 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (20) («δημοσιονομικός κανονισμός») εφαρμόζεται στο πρόγραμμα. Ο δημοσιονομικός κανονισμός θεσπίζει κανόνες για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ένωσης, μεταξύ των οποίων κανόνες για τις επιχορηγήσεις, τα βραβεία, τις προμήθειες, την έμμεση διαχείριση, τα χρηματοδοτικά μέσα, τις εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό, τη χρηματοδοτική συνδρομή και την αμοιβή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων.

(43)

Οι μορφές χρηματοδότησης και οι μέθοδοι υλοποίησης δυνάμει του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να επιλέγονται με βάση την ικανότητά τους να επιτύχουν τους συγκεκριμένους στόχους των δράσεων και να επιφέρουν αποτελέσματα, λαμβανομένων υπόψη, ειδικότερα, του κόστους των ελέγχων, του διοικητικού φόρτου και του πιθανολογούμενου κινδύνου μη συμμόρφωσης. Κάνοντας την εν λόγω επιλογή, θα πρέπει να εξετάζεται η χρήση κατ’ αποκοπή ποσών, μοναδιαίων δαπανών και ενιαίων συντελεστών, καθώς και τη χρηματοδότηση που δεν σχετίζεται με τις δαπάνες, όπως αναφέρεται στο άρθρο 125 παράγραφος 1 του δημοσιονομικού κανονισμού. Οι πιστώσεις του προϋπολογισμού για την υλοποίηση των δράσεων που διαχειρίζονται οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει να συνοδεύονται από επαρκή στήριξη για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των εθνικών οργανισμών, υπό τη μορφή αμοιβής διαχείρισης, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και βιώσιμη εκτέλεση των καθηκόντων διαχείρισης που τους έχουν ανατεθεί. Οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης, όπως προβλέπονται στον δημοσιονομικό κανονισμό, θα πρέπει να τηρούνται κατά την εφαρμογή του προγράμματος.

(44)

Τρίτες χώρες που είναι μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου μπορούν να συμμετέχουν σε ενωσιακά προγράμματα στο πλαίσιο της συνεργασίας που εγκαθιδρύεται από τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (21), η οποία προβλέπει την υλοποίηση των προγραμμάτων με βάση απόφαση που εκδίδεται στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας. Τρίτες χώρες μπορούν επίσης να συμμετάσχουν βάσει άλλων νομικών μέσων. Στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να εισαχθεί ειδική διάταξη που θα υποχρεώνει τις τρίτες χώρες να παρέχουν στον αρμόδιο διατάκτη, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και στο Ελεγκτικό Συνέδριο τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση, ώστε να ασκούν πλήρως τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους. Η πλήρης συμμετοχή των τρίτων χωρών στο πρόγραμμα θα πρέπει να εξαρτάται από τους όρους που καθορίζονται στις ειδικές συμφωνίες που αφορούν τη συμμετοχή της οικείας τρίτης χώρας στο πρόγραμμα. Η πλήρης συμμετοχή συνεπάγεται, επίσης, την υποχρέωση να συστήσουν εθνικό οργανισμό και την διαχείριση ορισμένων από τις δράσεις του προγράμματος υπό καθεστώς έμμεσης διαχείρισης. Νομικές οντότητες από τρίτες χώρες που δεν συνδέονται με το πρόγραμμα θα πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε ορισμένες δράσεις του προγράμματος, όπως ορίζονται στα προγράμματα εργασιών και τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που δημοσιεύει η Επιτροπή. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος, θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά τη συμμετοχή νομικών οντοτήτων από ευρωπαϊκά μικρά κράτη.

(45)

Λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 349 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής της 24ης Οκτωβρίου 2017 με τίτλο «Ισχυρότερη και ανανεωμένη στρατηγική εταιρική σχέση με τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες της ΕΕ», το πρόγραμμα θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη κατάσταση των εξόχως απόκεντρων περιοχών που αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής των εξόχως απόκεντρων περιοχών σε όλες τις δράσεις, μεταξύ άλλων μέσω χρηματοδοτικής στήριξης, όπου αρμόζει, για μαθησιακή κινητικότητα. Θα πρέπει να ενισχυθούν οι ανταλλαγές κινητικότητας και συνεργασίας μεταξύ ατόμων και οργανώσεων από τις εν λόγω περιοχές και τρίτες χώρες, ιδίως γειτονικές χώρες. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να παρακολουθούνται και να αξιολογούνται τακτικά.

(46)

Σύμφωνα με το απόφαση 2013/755/ΕΕ του Συμβουλίου (22), τα πρόσωπα και οι οντότητες που είναι εγκατεστημένα σε υπερπόντιες χώρες και εδάφη είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση, με την επιφύλαξη των κανόνων και στόχων του προγράμματος και των ενδεχόμενων ρυθμίσεων που ισχύουν στο κράτος μέλος με το οποίο είναι συνδεδεμένη η υπερπόντια χώρα ή το έδαφος. Οι περιορισμοί που οφείλονται στη μεγάλη απόσταση των εν λόγω χωρών ή εδαφών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την υλοποίηση του προγράμματος. Η συμμετοχή των εν λόγω χωρών και εδαφών στο πρόγραμμα θα πρέπει να παρακολουθείται και να αξιολογείται σε τακτά διαστήματα.

(47)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, η Επιτροπή θα πρέπει να θεσπίσει προγράμματα εργασιών και να ενημερώσει σχετικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα προγράμματα εργασιών θα πρέπει να καθορίζουν τα μέτρα που απαιτούνται για την εφαρμογή τους σύμφωνα με τους γενικούς και ειδικούς στόχους του προγράμματος, τα κριτήρια επιλογής και παροχής επιχορηγήσεων, και όλα τα άλλα απαιτούμενα στοιχεία. Τα προγράμματα εργασιών και τυχόν τροποποιήσεις τους θα πρέπει να θεσπίζονται μέσω εκτελεστικών πράξεων σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης.

(48)

Για να εκτιμηθεί η πρόοδος της υλοποίησης και να καταστούν δυνατές βελτιώσεις στην υλοποίηση του προγράμματος, η Επιτροπή θα πρέπει να διενεργήσει ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος. Η εν λόγω ενδιάμεση αξιολόγηση θα πρέπει να συνοδεύεται από τελική αξιολόγηση του προγράμματος 2014-2020, και τα σχετικά διδάγματα από την εν λόγω αξιολόγηση θα πρέπει επίσης να ενσωματωθούν στην ενδιάμεση αξιολόγηση. Επιπλέον της εκτίμησης της συνολικής αποτελεσματικότητας και των συνολικών επιδόσεων του προγράμματος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η ενδιάμεση αξιολόγηση να αποτιμήσει ενδελεχώς την υλοποίηση των νέων πρωτοβουλιών και των μέτρων που θεσπίστηκαν για να καταστήσουν το πρόγραμμα απλούστερο, χωρίς αποκλεισμούς. Όπου αρμόζει, και βάσει της ενδιάμεσης αξιολόγησης, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλλει νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση του παρόντος κανονισμού. Η Επιτροπή θα πρέπει να διαβιβάζει τις αξιολογήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών.

(49)

Σύμφωνα με τα σημεία 22 και 23 της διοργανικής συμφωνίας της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου (23), το πρόγραμμα θα πρέπει να αξιολογείται με βάση πληροφορίες που θα συλλέγονται σύμφωνα με ειδικές απαιτήσεις παρακολούθησης, ενώ παράλληλα θα αποφεύγεται ο διοικητικός φόρτος, ιδίως για τα κράτη μέλη, και η υπερβολική ρύθμιση. Ως εκ τούτου, οι διατάξεις που εγκρίνονται μέσω σχετικών κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων δεν θα πρέπει να συνεπάγονται σημαντική πρόσθετη επιβάρυνση για τα κράτη μέλη. Οι απαιτήσεις παρακολούθησης θα πρέπει να περιλαμβάνουν, συγκεκριμένους, μετρήσιμους και ρεαλιστικούς δείκτες οι οποίοι μπορούν να μετρηθούν με το πέρασμα του χρόνου ως βάση για την αξιολόγηση των επιπτώσεων του προγράμματος στην πράξη.

(50)

Θα πρέπει να διασφαλιστεί η κατάλληλη προβολή, δημοσιοποίηση και διάδοση των ευκαιριών και των αποτελεσμάτων των δράσεων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, και θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι κύριες ομάδες-στόχοι στους τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού και, όπου αρμόζει, ευρύ φάσμα άλλων ομάδων-στόχων όπως οι υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού και απασχόλησης, οι πολιτιστικές οργανώσεις, οι επιχειρήσεις και τα ιδρύματα. Στις δραστηριότητες προβολής, δημοσιοποίησης και διάδοσης θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι φορείς υλοποίησης του προγράμματος και θα πρέπει, κατά περίπτωση, να έχουν τη στήριξη και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεργάζεται με ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, σε τακτική βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προγράμματος, ώστε να διευκολύνει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και αποτελεσμάτων των σχεδίων και να συγκεντρώνει παρατηρήσεις σχετικά με το πρόγραμμα. Οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει να κληθούν να συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία.

(51)

Για να εξασφαλιστεί περισσότερο αποδοτική επικοινωνία προς το ευρύ κοινό και ισχυρότερες συνέργειες μεταξύ των δράσεων επικοινωνίας που αναλαμβάνονται με πρωτοβουλία της Επιτροπής, οι οικονομικοί πόροι που διατίθενται για ενέργειες επικοινωνίας στο πλαίσιο του παρόντος κανονισμού θα πρέπει να συμβάλλουν επίσης στην εταιρική προβολή των πολιτικών προτεραιοτήτων της Ένωσης, στον βαθμό που οι εν λόγω προτεραιότητες συνδέονται με τους στόχους του προγράμματος.

(52)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο παρών κανονισμός εφαρμόζεται αποτελεσματικά και αποδοτικά, το πρόγραμμα θα αξιοποιήσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό τους υφιστάμενους μηχανισμούς υλοποίησης. Η υλοποίηση του προγράμματος θα πρέπει, επομένως, να ανατεθεί στην Επιτροπή και στους εθνικούς οργανισμούς. Όπου είναι δυνατό, και προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα, οι εθνικοί οργανισμοί θα πρέπει να ταυτίζονται εκείνους που ορίστηκαν για τη διαχείριση του προγράμματος 2014-2020. Το πεδίο εφαρμογής της εκ των προτέρων αξιολόγησης της συμμόρφωσης πρέπει να περιοριστεί στις απαιτήσεις που είναι νέες και συγκεκριμένες για το πρόγραμμα, πλην δικαιολογημένων εξαιρέσεων, όπως σε περίπτωση σοβαρών ελλείψεων ή ανεπαρκών αποτελεσμάτων εκ μέρους του σχετικού εθνικού οργανισμού.

(53)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και η ασφάλεια δικαίου σε κάθε κράτος μέλος ή τρίτη χώρα συνδεδεμένη με το πρόγραμμα, κάθε εθνική αρχή θα πρέπει να ορίσει ανεξάρτητο ελεγκτικό οργανισμό. Όπου είναι δυνατό, και προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα, οι ανεξάρτητοι ελεγκτικοί οργανισμοί θα πρέπει να είναι ίδιοι με εκείνους που αναφέρονται στο πρόγραμμα 2014-2020.

(54)

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να επιδιώξουν τη θέσπιση όλων των κατάλληλων μέτρων για την άρση των νομικών και διοικητικών εμποδίων που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την πρόσβαση στο πρόγραμμα ή να παρακωλύσουν την ορθή λειτουργία του. Στο εν λόγω πλαίσιο περιλαμβάνεται και η επίλυση, όπου αυτό είναι δυνατό, και με την επιφύλαξη του ενωσιακού δικαίου σχετικά με την είσοδο και διαμονή υπηκόων τρίτων χωρών, θεμάτων που δημιουργούν δυσκολίες στην απόκτηση θεωρήσεων εισόδου και αδειών διαμονής.

(55)

Το σύστημα υποβολής εκθέσεων απόδοσης θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι τα στοιχεία με τα οποία παρακολουθούνται η εκτέλεση του προγράμματος και η αξιολόγηση συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό, έγκαιρο και με τον κατάλληλο βαθμό λεπτομέρειας. Τα στοιχεία αυτά πρέπει να ανακοινώνονται στην Επιτροπή κατά τρόπο σύμφωνο με τους σχετικούς κανόνες για την προστασία των δεδομένων.

(56)

Προκειμένου να εξασφαλισθούν ενιαίες προϋποθέσεις για την εκτέλεση του παρόντος κανονισμού, θα πρέπει να ανατεθούν στην Επιτροπή εκτελεστικές αρμοδιότητες. Οι εν λόγω αρμοδιότητες θα πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (24).

(57)

Προκειμένου να απλοποιηθούν οι απαιτήσεις που ισχύουν για τους δικαιούχους, θα πρέπει να γίνεται χρήση απλουστευμένων επιχορηγήσεων με τη μορφή εφάπαξ ποσών, μοναδιαίων δαπανών και κατ’ αποκοπή συντελεστών στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Οι απλουστευμένες επιχορηγήσεις για τη στήριξη των δράσεων μαθησιακής κινητικότητας του προγράμματος, όπως ορίζονται από την Επιτροπή, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το κόστος διαβίωσης και παραμονής στη χώρα υποδοχής. Η Επιτροπή και οι εθνικοί οργανισμοί των χωρών προέλευσης θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αναπροσαρμόζουν τις εν λόγω επιχορηγήσεις με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ιδίως για την εξασφάλιση της πρόσβασης σε άτομα με λιγότερες ευκαιρίες. Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να ενθαρρυνθούν να εξαιρούν τις επιχορηγήσεις αυτές από τη φορολόγηση και τις κοινωνικές επιβαρύνσεις. Οι δημόσιες ή ιδιωτικές νομικές οντότητες που δίνουν τέτοιες επιχορηγήσεις σε μεμονωμένα άτομα θα πρέπει ομοίως να τις εξαιρούν.

(58)

Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (25) και τους κανονισμούς (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 (26), (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου (27) και (ΕΕ) 2017/1939 (28), τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης πρέπει να προστατεύονται μέσω αναλογικών μέτρων, μεταξύ άλλων με μέτρα σχετικά με την πρόληψη, τον εντοπισμό, τη διόρθωση και τη διερεύνηση παρατυπιών, μεταξύ των οποίων απάτες, την ανάκτηση των απολεσθέντων, αχρεωστήτως καταβληθέντων ή μη ορθώς χρησιμοποιηθέντων κονδυλίων και, όταν χρειάζεται, την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Ειδικότερα, σύμφωνα με τους κανονισμούς (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 και (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 883/2013, η OLAF έχει την εξουσία να διενεργεί διοικητικές έρευνες, μεταξύ των οποίων και επιτόπιους ελέγχους και εξακριβώσεις, με στόχο να διαπιστωθεί αν υπήρξε απάτη, διαφθορά ή οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει την εξουσία, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2017/1939, να διερευνά και να διώκει αξιόποινες πράξεις που θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης κατά τα οριζόμενα στην οδηγία (ΕΕ) 2017/1371 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (29). Σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, κάθε πρόσωπο ή οντότητα που είναι αποδέκτης κονδυλίων της Ένωσης υποχρεούται να συνεργάζεται πλήρως για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, να παρέχει τα αναγκαία δικαιώματα και πρόσβαση στην Επιτροπή, στην OLAF, στο Ελεγκτικό Συνέδριο και, όσον αφορά τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2017/1939, στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, και να διασφαλίζει ότι κάθε τρίτος που συμμετέχει στην εκτέλεση κονδυλίων της Ένωσης παρέχει ισοδύναμα δικαιώματα.

(59)

Είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί η συμπληρωματικότητα και η συνέπεια των δράσεων του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων αυτών που δεν έχουν διακρατικό ή διεθνή χαρακτήρα, με δραστηριότητες που αναλαμβάνονται από τα κράτη μέλη και με άλλες ενωσιακές δραστηριότητες, ιδίως όσων σχετίζονται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση, τον πολιτισμό και τα μέσα ενημέρωσης, τη νεολαία και την αλληλεγγύη, την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη, την έρευνα και την καινοτομία, τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις, την ψηφιακή πολιτική, τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη με έμφαση στους νέους γεωργούς, το περιβάλλον και το κλίμα, της συνοχή, την περιφερειακή πολιτική, τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διεθνή συνεργασία και ανάπτυξη.

(60)

Ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο του προγράμματος 2014-2020 επέτρεψε στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες να επιτύχουν συνέργειες κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 μεταξύ του εν λόγω προγράμματος και άλλων ενωσιακών μέσων, όπως τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, τα οποία επίσης υποστηρίζουν την ποιοτική εξέλιξη των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας στην Ένωση, οι εν λόγω δυνατότητες δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς μέχρι στιγμής, περιορίζοντας έτσι τις συστημικές επιδράσεις των σχεδίων και τον αντίκτυπό τους στην πολιτική. Θα πρέπει να υπάρχει αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία σε εθνικό επίπεδο μεταξύ των εθνικών φορέων που είναι αρμόδιοι για τη διαχείριση των εν λόγω διαφόρων μέσων με στόχο τη μεγιστοποίηση του αντίστοιχου αντικτύπου τους. Το πρόγραμμα θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα για ενεργό συνεργασία με τα εν λόγω μέσα, ιδίως για να διασφαλιστεί ότι, κατά περίπτωση, εφαρμόζονται επαρκή μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης για την υποστήριξη ατόμων με λιγότερες ευκαιρίες.

(61)

Για να βελτιστοποιηθεί η προστιθέμενη αξία των επενδύσεων που χρηματοδοτούνται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει μέσω του προϋπολογισμού της Ένωσης, θα πρέπει να αναζητηθούν συνέργειες, ιδίως μεταξύ του προγράμματος και άλλων ενωσιακών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων Ταμείων που υπόκεινται σε επιμερισμένη διαχείριση. Για να μεγιστοποιηθούν οι εν λόγω συνέργειες, θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ύπαρξη βασικών μηχανισμών διευκόλυνσης, συμπεριλαμβανομένης της σωρευτικής χρηματοδότησης μιας δράσης από το πρόγραμμα και άλλο ενωσιακό πρόγραμμα, εφόσον η εν λόγω σωρευτική χρηματοδότηση δεν υπερβαίνει τις συνολικές επιλέξιμες δαπάνες της δράσης. Για τον σκοπό αυτό, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να θεσπίσει κατάλληλους κανόνες, ιδίως όσον αφορά τη δυνατότητα δήλωσης του ίδιου κόστους ή δαπάνης, σε κατ’ αναλογία βάση, στο πρόγραμμα και σε άλλο ενωσιακό πρόγραμμα.

(62)

Προκειμένου να γίνονται, κατά περίπτωση, προσαρμογές στις εξελίξεις στους σχετικούς τομείς και προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματική αξιολόγηση της προόδου του προγράμματος ως προς την επίτευξη των στόχων του, θα πρέπει να ανατεθεί στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 290 ΣΛΕΕ ώστε να τροποποιεί το παράρτημα Ι του παρόντος κανονισμού προσθέτοντας στην περιγραφή των δράσεων του προγράμματος και να τροποποιεί το παράρτημα ΙΙ του παρόντος κανονισμού σχετικά με τους δείκτες επιδόσεων του προγράμματος, καθώς και να συμπληρώνει τον παρόντα κανονισμό με διατάξεις για τη θέσπιση πλαισίου παρακολούθησης και αξιολόγησης. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η Επιτροπή να διεξάγει, κατά τις προπαρασκευαστικές της εργασίες, τις κατάλληλες διαβουλεύσεις, μεταξύ άλλων σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, οι οποίες να πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές που ορίζονται στη διοργανική συμφωνία της 13ης Απριλίου 2016 για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου. Πιο συγκεκριμένα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή στην προετοιμασία των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο λαμβάνουν όλα τα έγγραφα κατά τον ίδιο χρόνο με τους εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, και οι εμπειρογνώμονές τους έχουν συστηματικά πρόσβαση στις συνεδριάσεις των ομάδων εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής που ασχολούνται με την προετοιμασία κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.

(63)

Κρίνεται σκόπιμο να εξασφαλιστεί η ορθή λήξη του προγράμματος 2014-2020, ιδίως όσον αφορά τη συνέχιση των πολυετών ρυθμίσεων για τη διαχείρισή του, όπως η χρηματοδότηση της τεχνικής και διοικητικής βοήθειας. Από την 1η Ιανουαρίου 2021, η τεχνική και διοικητική βοήθεια θα πρέπει να εξασφαλίζει, όπου απαιτείται, τη διαχείριση δράσεων που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί στο πλαίσιο του προγράμματος 2014-2020 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

(64)

Ο παρών κανονισμός σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται ιδίως από το Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»). Ειδικότερα, ο παρών κανονισμός επιδιώκει να εξασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό του δικαιώματος στην ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και του δικαιώματος μη διάκρισης λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού, και να προωθήσει την εφαρμογή των άρθρων 21 και 23 του Χάρτη. Σύμφωνα με το άρθρο 13 του Χάρτη, θα πρέπει επίσης να διασφαλίζεται ότι οι χώρες που λαμβάνουν κονδύλια του προγράμματος σέβονται την ακαδημαϊκή ελευθερία.

(65)

Στον παρόντα κανονισμό εφαρμόζονται οι οριζόντιοι δημοσιονομικοί κανόνες που εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο βάσει του άρθρου 322 ΣΛΕΕ. Οι εν λόγω κανόνες θεσπίζονται στον δημοσιονομικό κανονισμό και ορίζουν συγκεκριμένα τη διαδικασία για τον καθορισμό και την εκτέλεση του προϋπολογισμού μέσω επιχορηγήσεων, προμηθειών, βραβείων και έμμεσης εκτέλεσης, προβλέπουν δε ελέγχους της ευθύνης των οικονομικών φορέων. Όπου η ενωσιακή συνεισφορά έχει τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσών, μοναδιαίων δαπανών ή ενιαίων συντελεστών, το ύψος της χρηματοδοτικής στήριξης θα πρέπει να επανεξετάζεται τακτικά και, όπου απαιτείται, να προσαρμόζεται σύμφωνα με τον δημοσιονομικό κανονισμό, λαμβανομένων υπόψη, κατά περίπτωση, των δαπανών διαβίωσης και διαμονής στη χώρα υποδοχής και των εξόδων ταξιδίου. Οι κανόνες που θεσπίζονται βάσει του άρθρου 322 της ΣΛΕΕ περιλαμβάνουν επίσης γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης.

(66)

Σύμφωνα με το άρθρο 193 παράγραφος 2 του δημοσιονομικού κανονισμού, είναι δυνατή η επιχορήγηση ενεργειών που έχουν ήδη ξεκινήσει εφόσον ο αιτών μπορεί να αποδείξει την ανάγκη έναρξης της ενέργειας πριν από την υπογραφή της συμφωνίας επιχορήγησης. Ωστόσο, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης δεν είναι επιλέξιμες για ενωσιακή χρηματοδότηση, πλην εξαιρετικών δεόντως αιτιολογημένων περιπτώσεων. Επίσης, σε εφαρμογή του άρθρου 193 παράγραφος 4 του εν λόγω κανονισμού, δεν είναι επιλέξιμες για ενωσιακή χρηματοδότηση και οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης επιχορήγησης στην περίπτωση των επιχορηγήσεων λειτουργίας Σε μια τέτοια περίπτωση η συμφωνία επιχορήγησης υπογράφεται εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη της οικονομικής χρήσης του δικαιούχου. Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε διαταραχή στη στήριξη της Ένωσης, η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει εις βάρος των συμφερόντων της Ένωσης, θα πρέπει να είναι δυνατόν η απόφαση χρηματοδότησης να προβλέπει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα στην αρχή του ΠΔΠ 2021-2027 και μόνον σε δεόντως αιτιολογημένες περιπτώσεις, την επιλεξιμότητα δραστηριοτήτων και δαπανών από την 1η Ιανουαρίου 2021, ακόμη και αν οι εν λόγω δραστηριότητες είχαν, αντιστοίχως, υλοποιηθεί και οι εν λόγω δαπάνες είχαν πραγματοποιηθεί πριν υποβληθεί η αίτηση επιχορήγησης.

(67)

Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως, λόγω του διακρατικού χαρακτήρα του προγράμματος, του μεγάλου όγκου και της ευρείας γεωγραφικής κάλυψης των χρηματοδοτούμενων δραστηριοτήτων μαθησιακής κινητικότητας και συνεργασίας, των επιδράσεών τους στην πρόσβαση στη μαθησιακή κινητικότητα και, γενικότερα, στην ολοκλήρωση της Ένωσης, καθώς και της ενισχυμένης διεθνούς διάστασής του προγράμματος, να επιτευχθούν καλύτερα σε ενωσιακό επίπεδο, η Ένωση μπορεί να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα απαιτούμενα όρια για την επίτευξη των εν λόγω στόχων.

(68)

Επομένως, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1288/2013 θα πρέπει να καταργηθεί με ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021.

(69)

Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια στην παροχή στήριξης στον οικείο τομέα πολιτικής και να αρχίσει η υλοποίηση του προγράμματος από την αρχή του ΠΔΠ 2021-2027, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να εφαρμοστεί, με αναδρομική ισχύ, από την 1η Ιανουαρίου 2021 και να τεθεί σε ισχύ επειγόντως,