20.9.2012   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 253/5

(1)

Στην ανακοίνωσή της προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο (2), η Επιτροπή υπογράμμισε ότι είναι αναγκαίο να μειωθούν τα επίπεδα του υδραργύρου στο περιβάλλον, καθώς και η αντίστοιχη έκθεση του ανθρώπου και πρότεινε, μεταξύ άλλων στόχων, να μειωθεί η θέση σε κυκλοφορία του υδραργύρου στην κοινωνία, με τον περιορισμό της προσφοράς και της ζήτησης, τη μείωση των εκπομπών του υδραργύρου και την προστασία από την έκθεση στον υδράργυρο. Η ανακοίνωση επανεξετάστηκε το 2010 (3).

(2)

Το Συμβούλιο επανέλαβε πολλές φορές την προσήλωσή του στον καθολικό στόχο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος από την ελευθέρωση του υδραργύρου και των ενώσεών του με την ελαχιστοποίηση και, ει δυνατόν, την ολοσχερή εξάλειψη της παγκόσμιας ανθρωπογενούς ελευθέρωσης υδραργύρου στον αέρα, το νερό και το έδαφος. Σ’ αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο υπογράμμισε ότι τα προϊόντα στα οποία έχει προστεθεί υδράργυρος θα πρέπει να εξαλειφθούν σταδιακά το ταχύτερο δυνατόν και, ει δυνατόν, εντελώς όπου υπάρχουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, με απώτερο στόχο τη σταδιακή εξάλειψη όλων των προϊόντων στα οποία έχει προστεθεί υδράργυρος, λαμβανομένων υπόψη των τεχνικών και οικονομικών περιστάσεων και των αναγκών της επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης (4).

(3)

Ο υδράργυρος και οι ενώσεις του είναι ιδιαίτερα τοξικά για τους ανθρώπους, τα οικοσυστήματα και τα άγρια ζώα και φυτά. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες για τους ανθρώπους, αλλά ακόμη και σχετικά χαμηλές δόσεις μπορεί να έχουν σοβαρές αρνητικές νευροαναπτυξιακές επιπτώσεις, έχουν μάλιστα συνδεθεί με πιθανές βλαβερές επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό, το ανοσολογικό και το αναπαραγωγικό σύστημα. Ο υδράργυρος θεωρείται ένας παγκοσμίου εμβέλειας έμμονος ρύπος, που κυκλοφορεί μεταξύ αέρα, νερού, ιζημάτων, εδάφους και ζώντων οργανισμών σε διάφορες μορφές, μπορεί δε να μετατραπεί σε μεθυλυδράργυρο, που αποτελεί την πλέον τοξική μορφή του.

(4)

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 ορίζει ότι, αν ένα κράτος μέλος θεωρεί ότι η παραγωγή, η διάθεση στην αγορά ή η χρήση μιας ουσίας σε καθαρή μορφή, σε μείγμα ή σε αντικείμενο ενέχει κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία ή για το περιβάλλον, κίνδυνο ο οποίος δεν ελέγχεται επαρκώς και πρέπει να αντιμετωπιστεί, καταρτίζει σχετικό φάκελο, αφού προηγουμένως ενημερώσει τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (στο εξής «Οργανισμός»).

(5)

Σύμφωνα με την απόφαση της Μεικτής Επιτροπής του ΕΟΧ αριθ. 25/2008, της 14ης Μαρτίου 2008, για την τροποποίηση του παραρτήματος II (Τεχνικοί κανόνες, πρότυπα, έλεγχος και πιστοποίηση) της συμφωνίας για τον ΕΟΧ (5), ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 ενσωματώθηκε στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο.

(6)

Η Νορβηγία κατάρτισε φάκελο για πέντε ενώσεις του φαινυλυδραργύρου, συγκεκριμένα για τον οξικό φαινυλυδράργυρο, για τον προπιονικό φαινυλυδράργυρο, για τον 2-αιθυλεξανοϊκό φαινυλυδράργυρο, για τον οκτανοϊκό φαινυλυδράργυρο και για τον νεοδεκανοϊκό φαινυλυδράργυρο, ο οποίος καταδεικνύει ότι είναι απαραίτητη η δράση σε ενωσιακό επίπεδο για την αντιμετώπιση του κινδύνου για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον τον οποίο ενέχει η παραγωγή, η διάθεση στην αγορά και η χρήση των ουσιών αυτών σε καθαρή μορφή, σε μείγματα ή σε αντικείμενα. Ο εν λόγω φάκελος υποβλήθηκε στον Οργανισμό με σκοπό να αρχίσει η διαδικασία επιβολής περιορισμών.

(7)

Οι πέντε ενώσεις του φαινυλυδραργύρου είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούνται ιδίως ως καταλύτες σε συστήματα πολυουρεθάνης που χρησιμοποιούνται σε επιστρώσεις, σε κόλλες, σε στεγανωτικά και σε εφαρμογές ελαστομερών. Οι καταλύτες υδραργύρου είναι ενσωματωμένοι στη δομή του πολυμερούς και παραμένουν στο τελικό αντικείμενο από το οποίο δεν ελευθερώνονται εκούσια ούτε ο υδράργυρος ούτε οι φαινυλυδραργυρικές ενώσεις. Άλλες ενώσεις του φαινυλυδραργύρου, για τις οποίες δεν είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούνται ως καταλύτες σε συστήματα πολυουρεθάνης, δεν έχουν περιληφθεί στην αξιολόγηση που περιέχει ο φάκελος.

(8)

Ο κύκλος ζωής των φαινυλυδραργυρικών ενώσεων οδηγεί σε σημαντική ελευθέρωση υδραργύρου στο περιβάλλον και αυξάνει τις συνολικές εκπομπές υδραργύρου. Ειδικότερα, οι ενώσεις φαινυλυδραργύρου αποδομούνται στο περιβάλλον και παράγουν προϊόντα αποδόμησης, μεταξύ άλλων, μεθυλυδράργυρο, που παρουσιάζει ισοδύναμο επίπεδο ανησυχίας με τις ανθεκτικές, βιοσυσσωρεύσιμες και τοξικές ουσίες (PBTs). Η αλληλομετατροπή μεταβολιτών των φαινυλυδραργυρικών ενώσεων συνεπάγεται ιδιότητες διασποράς στο περιβάλλον σε μεγάλες αποστάσεις. Συνεπώς, αφού παράγονται προϊόντα μετατροπής/αποδόμησης με ιδιότητες PBT, οι φαινυλυδραργυρικές ενώσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν καθαυτές ως ουσίες PBT όσον αφορά τον έλεγχο των εκπομπών και της έκθεσης. Γι’ αυτό τον σκοπό, τόσο η έκθεση όσο και οι εκπομπές στους ανθρώπους και στο περιβάλλον θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

(9)

Η κυριότερη έκθεση του ανθρώπου μέσω του περιβάλλοντος μπορεί να γίνεται μέσω των τροφίμων, στα οποία μπορεί να βρίσκονται προϊόντα αποδόμησης φαινυλυδραργυρικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένου του μεθυλυδραργύρου. Ο μεθυλυδράργυρος βιομεγεθύνεται ειδικά στην τροφική αλυσίδα των υδάτινων οικοσυστημάτων, με αποτέλεσμα να καθιστά ιδιαίτερα ευπαθείς τους ανθρώπινους πληθυσμούς και τα άγρια ζώα που τρέφονται σε μεγάλο ποσοστό με ψάρια και θαλασσινά. Ο μεθυλυδράργυρος διαπερνά άμεσα τόσο τον πλακούντιο όσο και τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, με αποτέλεσμα την αναστολή της διανοητικής ανάπτυξης ακόμα και πριν τη γέννηση. Ως εκ τούτου, η έκθεση γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία και η έκθεση παιδιών προκαλεί σοβαρότατες ανησυχίες.

(10)

Στις 10 Ιουνίου 2011 η επιτροπή αξιολόγησης κινδύνων του Οργανισμού εξέδωσε τη γνώμη της για τον προτεινόμενο περιορισμό, λαμβάνοντας υπόψη την αποτελεσματικότητά του για τη μείωση των κινδύνων για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Επιπλέον, η εν λόγω επιτροπή επισήμανε ότι χρησιμοποιούνται ενδεχομένως και άλλες οργανοϋδραργυρικές ενώσεις ως καταλύτες στην παραγωγή πολυμερών. Ωστόσο, αυτές οι ουσίες δεν έχουν περιληφθεί στην αξιολόγηση που περιέχει ο φάκελος.

(11)

Στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 η επιτροπή κοινωνικοοικονομικής ανάλυσης του Οργανισμού εξέδωσε τη γνώμη της για τον προτεινόμενο περιορισμό, λαμβάνοντας υπόψη την αποτελεσματικότητά του για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εντοπίστηκαν, σε όρους αναλογικότητας μεταξύ κοινωνικοοικονομικών οφελών και κοινωνικοοικονομικού κόστους.

(12)

Ο Οργανισμός υπέβαλε στην Επιτροπή τις γνωμοδοτήσεις της επιτροπής αξιολόγησης κινδύνων και της επιτροπής κοινωνικοοικονομικής ανάλυσης.

(13)

Είναι σκόπιμο να παραχωρηθεί εύλογο χρονικό διάστημα ώστε οι ενδιαφερόμενοι να λάβουν τα μέτρα που ενδεχομένως απαιτούνται για να συμμορφωθούν με τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό.

(14)

Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι σύμφωνα με τη γνώμη της επιτροπής που έχει συσταθεί δυνάμει του άρθρου 133 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006,