ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΗΣΗ ΠΛΟΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΞΗΡΑ

Στο παρόν παράρτημα παρέχονται πληροφορίες σχετικά με το κόστος και τα οφέλη της ηλεκτροδότησης από την ξηρά. Λεπτομερέστερες πληροφορίες περιλαμβάνονται σε πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής με τίτλο Service Contract on Ship Emissions Assignment, Abatement and Market-based Instruments: Shore-side Electricity (1). Τα αριθμητικά στοιχεία σχετικά με τις εκπομπές και το κόστος που παρατίθενται στο παρόν έγγραφο αφορούν τα θαλασσοπλοούντα πλοία, αλλά η τεχνική αυτή είναι δυνατόν να εφαρμοστεί επίσης για σκάφη εσωτερικής ναυσιπλοΐας.

1.   Τεχνικές απαιτήσεις — τυπική διάρθρωση του συστήματος

Στο κατωτέρω διάγραμμα παρουσιάζονται οι αντιπροσωπευτικές απαιτήσεις για τη σύνδεση ηλεκτροδότησης από την ξηρά. Είναι πιθανές διαφορετικές διαρθρώσεις του συστήματος, ανάλογα με το πλοίο και τη θέση πλεύρισης. Η Διεθνής Επιτροπή Ηλεκτροτεχνίας και η Διεθνής Ένωση Νηογνωμόνων καταρτίζουν επί του παρόντος πρότυπα για τον κλάδο, τα οποία ενδέχεται μελλοντικώς να ληφθούν υπόψη από τον ΔΝΟ.

2.   Οφέλη — μείωση των εκπομπών

Η ηλεκτροδότηση από την ξηρά συνιστά δυνατότητα που μπορεί να αξιοποιηθεί για να επιτευχθεί τοπική βελτίωση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα. Τα οφέλη της ηλεκτροδότησης από την ξηρά είναι ποικίλα και εξαρτώνται από πληθώρα παραγόντων. Στην εκτίμηση των επιπτώσεων που συνοδεύει την παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζονται τα οφέλη που θα μπορούσαν να επιτευχθούν από την ευρύτερη αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας εντός της ΕΕ. Πριν από την κατασκευή της κάθε εγκατάστασης είναι αναγκαία η ανάλυση κόστους — οφελών υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες.

Από την εκτίμηση των επιπτώσεων προκύπτει μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων σε 500 θέσεις πλεύρισης για την περίπτωση μεσαίου μεγέθους μηχανών πλοίων. Ένας σημαντικός συντελεστής που επηρεάζει τα οφέλη είναι η περιεκτικότητα των καυσίμων σε θείο. Η κοινοτική νομοθεσία καθορίζει αυστηρότερα όρια σχετικά με την περιεκτικότητα των καυσίμων σε θείο που πρέπει να χρησιμοποιείται από το 2010 στις περισσότερες περιπτώσεις σε θέσεις πλεύρισης. Κατά συνέπεια, τα παραδείγματα βασίζονται σε περιεκτικότητα των καυσίμων σε θείο μεταξύ 2,7 % και 0,1 %. Από αυτά προκύπτει ότι η αξιοποίηση της ηλεκτροδότησης από την ξηρά θα επέφερε συνολικό οικονομικό όφελος μεταξύ 252 και 708 εκατομμυρίων ευρώ ανά έτος εάν η περιεκτικότητα των καυσίμων σε θείο ήταν 2,7 %, και μεταξύ 103 και 284 εκατομμυρίων ευρώ ανά έτος εάν η περιεκτικότητα σε θείο του χρησιμοποιούμενου καυσίμου ήταν 0,1 %. Στα στοιχεία αυτά συμπεριλαμβάνονται τα οφέλη από τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και τη μείωση των υλικών ζημιών εξαιτίας της μείωσης των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων (2).

Η μεταστροφή στην ηλεκτροδότηση από την ξηρά θα επιφέρει επίσης άλλα οφέλη, τα οποία δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτά τα αριθμητικά στοιχεία. Θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά περισσότερο από 50 %, τις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα (CO) κατά περίπου 99 % και τις εκπομπές υποξειδίου του αζώτου (N2Ο) κατά περισσότερο από 50 %. Θα εκλείψουν οι δονήσεις και ο θόρυβος από τις βοηθητικές μηχανές των πλοίων, στο άμεσο περιβάλλον των οποίων έχει μετρηθεί στάθμη θορύβου 90-120 dB, και θα βελτιωθούν οι συνθήκες για την εκτέλεση των εργασιών συντήρησης από τους μηχανικούς των πλοίων.

3.   Κόστος — δαπάνες κεφαλαίου και κόστος λειτουργίας

Το κόστος για τη δημιουργία και τη χρησιμοποίηση των εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης από την ξηρά κατανέμεται μεταξύ του λιμένα και του πλοίου και θα ποικίλει σημαντικά, ανάλογα με την υπάρχουσα υποδομή, ιδίως στην ξηρά. Στην εκτίμηση των επιπτώσεων παρέχονται ενδεικτικοί υπολογισμοί του ετήσιου συνολικού κόστους του συστήματος για μεσαίου μεγέθους θέση πλεύρισης και για νεότευκτα και μετασκευασμένα σκάφη, με διαφόρων μεγεθών βοηθητικές μηχανές. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στον πίνακα 1.

Από τον πίνακα προκύπτει ότι το συνολικό κόστος είναι κατά πολύ χαμηλότερο για πλοία με μεγάλες βοηθητικές μηχανές, στα οποία είναι επίσης πιθανόν να προκύψουν οι μεγαλύτερες μειώσεις των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων. Το κόστος είναι επίσης πολύ χαμηλότερο όταν το σύστημα ηλεκτροδότησης από την ξηρά είναι εγκατεστημένο στα νεότευκτα πλοία σε σύγκριση με μετασκευασθέντα. Το κόστος των καυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος είναι επίσης σημαντικότατο στοιχείο κόστους των πλοίων. Το κόστος του καυσίμου παρουσιάζει διακυμάνσεις, αλλά το καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο θα είναι πολύ ακριβότερο από ό,τι το καύσιμο με υψηλότερη περιεκτικότητα σε θείο. Η μείωση της φορολογίας του ηλεκτρικού ρεύματος με το οποίο θα τροφοδοτούνται τα ελλιμενισμένα πλοία καθιστά οικονομικώς ελκυστικότερη την ηλεκτροδότηση από την ξηρά.

Πίνακας 1

4.   Σύγκριση οφελών και κόστους

Τα ετήσια οικονομικά οφέλη από τη μείωση των τεσσάρων ρύπων σε 500 θέσεις πλεύρισης εκτιμώνται μεταξύ 103 και 284 εκατομμυρίων ευρώ εάν χρησιμοποιείται καύσιμο με περιεκτικότητα σε θείο 0,1 % και μεταξύ 252 και 708 εκατομμυρίων ευρώ εάν χρησιμοποιείται καύσιμο με περιεκτικότητα σε θείο 2,7 %. Η κλίμακα τιμών εξαρτάται από διάφορους μεθοδολογικούς συντελεστές, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η παραδοχή για τη στατιστική τιμή του προσδόκιμου ζωής. Για αναλυτικότερα στοιχεία, βλέπε την εκτίμηση των επιπτώσεων της θεματικής στρατηγικής για την ατμοσφαιρική ρύπανση (3).

Το ετήσιο συνολικό κόστος του συστήματος ανά θέση πλεύρισης σύμφωνα με τον πίνακα 1 εξαρτάται από τρεις παράγοντες: το μέγεθος των μηχανών του πλοίου, το εάν η σχετική τεχνολογία επιλέγεται για νεότευκτο ή παλαιό πλοίο, και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και του καυσίμου των πλοίων. Από την εκτίμηση των επιπτώσεων προκύπτει ότι το κόστος για την ηλεκτροδότηση των πλοίων από την ξηρά σε 500 θέσεις πλεύρισης θα υπερβαίνει κατά 185 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος το κόστος που θα προκύπτει εάν χρησιμοποιείται καύσιμο πλοίου, υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι χαμηλή η τιμή του καυσίμου πλοίων και ότι θα καταβάλλεται όλος ο φόρος για την ηλεκτροδότηση των σκαφών από την ξηρά. Εάν υποτεθεί ότι θα είναι υψηλότερη η τιμή του καυσίμου και θα φοροαπαλλάσσεται πλήρως η ηλεκτρική ενέργεια για ηλεκτροδότηση από την ξηρά, το συνολικό κόστος θα μειωθεί κατά 80 %, σε περίπου 34 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Από τα αριθμητικά αυτά στοιχεία προκύπτει ότι, σε πολλές περιπτώσεις, τα οφέλη της ηλεκτροδότησης από την ξηρά υπερβαίνουν το κόστος. Σε πολλές περιπτώσεις, τα οφέλη είναι σε μεγάλο βαθμό πολλαπλάσια του κόστους.

5.   Συμπέρασμα

Τα οφέλη και το κόστος της ηλεκτροδότησης από την ξηρά ποικίλουν σημαντικά, ανάλογα με τη υφιστάμενη διάρθρωση του συστήματος ηλεκτροδότησης και την τοποθεσία του λιμένα, τη θέση πλεύρισης και το πλοίο. Τούτο σημαίνει ότι η σχέση κόστους — αποδοτικότητας πρέπει να μελετάται ανά περίπτωση και ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η επιδίωξη άμεσης μείωσης των εκπομπών από τις μηχανές των πλοίων.

Από περιβαλλοντική σκοπιά, η μείωση των εκπομπών που επιτυγχάνεται με την ηλεκτροδότηση από την ξηρά υπερβαίνει κατά πολύ τη μείωση των εκπομπών από τη χρήση καυσίμου περιεκτικότητας σε θείο 0,1 % κατά τον ελλιμενισμό (η οποία απαιτείται από το 2010 σύμφωνα με την οδηγία 2005/33/ΕΚ), ιδίως δε των οξειδίων του αζώτου (NOx) και αιρούμενων σωματιδίων (PM). Η ηλεκτροδότηση από την ξηρά αξίζει λοιπόν να ληφθεί ιδιαιτέρως υπόψη σε λιμένες όπου οι εκπομπές NOx και PM από τα πλοία δημιουργούν προβλήματα στην τοπική ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, όπως υπερβάσεις των οριακών τιμών του όζοντος και των σωματιδίων για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα στους εξωτερικούς χώρους.

Εν γένει, από τα στοιχεία προκύπτει ότι για πλοία με μεγαλύτερες μηχανές που ελλιμενίζονται τακτικά στον ίδιο λιμένα θα ήταν περιβαλλοντικώς και οικονομικώς πλέον σκόπιμο να στραφούν στην ηλεκτροδότηση από την ξηρά αντί να χρησιμοποιούν καύσιμο με περιεκτικότητα σε θείο 0,1 %. Από οικονομική άποψη, η ηλεκτροδότηση από την ξηρά θα επέφερε εξοικονομήσεις σε σχέση προς το καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο για νεότευκτα σκάφη που ελλιμενίζονται τακτικά στα ίδια λιμάνια, ιδίως —αλλά όχι μόνον— εάν προσφέρεται μείωση της φορολογίας για την ηλεκτρική ενέργεια, η οποία επιτρέπεται σύμφωνα με την οδηγία 2003/96/ΕΚ. Τα κράτη μέλη και οι τοπικές αρχές ενδεχομένως να επιθυμούν να εξετάσουν άλλα μέσα για να ενθαρρύνουν τους λιμένες να επενδύσουν σε υποδομή ηλεκτροδότησης από την ξηρά και να εξασφαλίσουν την αξιοποίησή της.

(1)  Βλέπε: http://www.europa.eu.int/comm/environment/air/pdf/task2_shore-side.pdf

(2)  Βλέπε: http://europa.eu.int/comm/environment/air/cafe/activities/pdf/cafe_cba_externalities.pdf (σελίδα 4). Εθνικές μέσες τιμές (συνδυασμός τιμών στις πόλεις και την ύπαιθρο) και, ως εκ τούτου, τα οφέλη ενδέχεται να είναι μεγαλύτερα σε λιμένες αστικών κέντρων.

(3)  SEC(2005) 1133.