ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Στρασβούργο, 6.7.2021

COM(2021) 390 final

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ EMPTY

Στρατηγική χρηματοδότησης της μετάβασης προς τη βιώσιμη οικονομία

{SWD(2021) 180 final}

Εισαγωγή – Ενίσχυση του πλαισίου για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά της ΕΕ

Η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποτελούν καθοριστικές παγκόσμιες προκλήσεις της εποχής μας. Διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο αναγνωρίζουν την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των εν λόγω προκλήσεων, όπως καταδεικνύεται από την υποστήριξή τους στη Συμφωνία του Παρισιού και στην Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη 1 και θέτουν φιλόδοξους στόχους. Με βάση την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η ΕΕ έχει αναλάβει σειρά φιλόδοξων δεσμεύσεων, ιδίως να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050 και να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 2 . Η ΕΕ στοχεύει επίσης να ενισχύσει την ανθεκτικότητά της στην κλιματική αλλαγή, να αντιστρέψει την απώλεια βιοποικιλότητας και την ευρύτερη υποβάθμιση του περιβάλλοντος και να μην αφήσει κανέναν στο περιθώριο στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής. Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, απαιτείται η ευθυγράμμιση όλων των πηγών χρηματοδότησης, δημόσιων και ιδιωτικών, εθνικών και πολυμερών. Η ΕΕ πρέπει να συνεργαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο και να εργαστεί παράλληλα με χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος κατά τη μετάβασή τους.

Το πλαίσιο της ΕΕ για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων αυτών και στη στήριξη μιας βιώσιμης ανάκαμψης από την πανδημία COVID. Η Ευρώπη θα χρειαστεί πρόσθετες επενδύσεις ύψους 350 δισεκατομμυρίων EUR ετησίως κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας για να επιτύχει τον στόχο μείωσης των εκπομπών για το 2030 μόνο στα ενεργειακά συστήματα, παράλληλα με τα 130 δισεκατομμύρια EUR που θα χρειαστεί για άλλους περιβαλλοντικούς στόχους 3 . Οι επενδύσεις σε μη βιώσιμες δραστηριότητες και περιουσιακά στοιχεία είναι όλο και πιο πιθανό να καταστούν μη αξιοποιήσιμες, καθώς οι προκλήσεις για το κλίμα και το περιβάλλον καθίστανται όλο και πιο σημαντικές. Η ανεπαρκής ενσωμάτωση των κινδύνων αυτών εμποδίζει την ανακατανομή των πόρων και των κινδύνων, γεγονός το οποίο οδηγεί σε διαταραχές αναπροσαρμογής στο μέλλον, με επιπτώσεις στην οικονομική σταθερότητα. Συνεπώς, οι περιβαλλοντικές ρυθμίσεις πρέπει να συμπληρωθούν από ένα βιώσιμο χρηματοδοτικό πλαίσιο που διοχετεύει χρηματοδοτικούς πόρους σε επενδύσεις που μειώνουν την έκθεση σε αυτούς τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους 4 .

Το πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά μπορεί να διευκολύνει τις δημόσιες αρχές να συγκεντρώσουν βιώσιμα κεφάλαια. Η ΕΕ λαμβάνει ήδη σημαντικά μέτρα σε σχέση με το θέμα αυτό. Βάσει του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 (ΠΔΠ) και του προγράμματος Next-Generation-EU (NGEU) 5 , η Ένωση σκοπεύει να δαπανήσει έως 605 δισεκατομμύρια EUR για έργα αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και 100 δισεκατομμύρια EUR σε έργα στήριξης της βιοποικιλότητας. Από τα 750 δισεκατομμύρια EUR που διατίθενται για το πρόγραμμα Next-Generation-EU, το 30 % θα συγκεντρωθεί μέσω της έκδοσης πράσινων ομολόγων στο πλαίσιο του NGEU. Ως «κλιματική τράπεζα της ΕΕ», ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων έχει επίσης λάβει σημαντικά μέτρα για να υποστηρίξει τη μετάβαση 6 .

Δεδομένου ότι η απαιτούμενη κλίμακα επενδύσεων υπερβαίνει κατά πολύ την ικανότητα του δημόσιου τομέα, ο κύριος στόχος του πλαισίου για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά είναι να διοχετεύσει ιδιωτικές χρηματοοικονομικές ροές σε σχετικές οικονομικές δραστηριότητες. Το ιδιωτικό ενδιαφέρον για βιώσιμες επενδύσεις έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία έτη, αλλά απαιτεί ένα πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά που να είναι σαφές, συνεκτικό και ισχυρό. Η ΕΕ θεσπίζει το πλαίσιο αυτό.

Το πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και η Ένωση Κεφαλαιαγορών αλληλενισχύονται, δημιουργώντας περισσότερες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές. Οι καλά ενοποιημένες αποτελεσματικές κεφαλαιαγορές θα πρέπει να λειτουργούν ως καταλύτες για την αποτελεσματική κινητοποίηση και κατανομή των κεφαλαίων προς βιώσιμες επενδύσεις 7 . Με τη σειρά της, η δυναμική της ατζέντας πολιτικής για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά ενισχύει τη σημασία και τον επείγοντα χαρακτήρα των προσπαθειών για τη δημιουργία μιας πραγματικά ενιαίας και βιώσιμης αγοράς κεφαλαίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το 2018, η Επιτροπή ενέκρινε το πρώτο της σχέδιο δράσης για τη χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης. Με βάση το σχέδιο αυτό, η ΕΕ έχει δημιουργήσει τα τρία δομικά στοιχεία για ένα πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά 8 . Τα εν λόγω δομικά στοιχεία είναι τα εξής: 1) ένα σύστημα ταξινόμησης ή «ταξινομίας» των βιώσιμων δραστηριοτήτων, 2) ένα πλαίσιο γνωστοποίησης για τις μη χρηματοοικονομικές και τις χρηματοοικονομικές εταιρείες και 3) επενδυτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένων δεικτών αναφοράς, προτύπων και ετικετών 9 .

Το πρώτο δομικό στοιχείο είναι η ταξινομία της ΕΕ 10 . Στόχος του κανονισμού για την ταξινομία είναι να παρέχει ένα ισχυρό, επιστημονικά τεκμηριωμένο σύστημα ταξινόμησης, το οποίο επιτρέπει σε μη χρηματοοικονομικές και χρηματοοικονομικές εταιρείες να έχουν κοινό ορισμό για τη βιωσιμότητα και, συνεπώς, να παρέχει προστασία έναντι της ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας 11 .

Το δεύτερο δομικό στοιχείο είναι ένα υποχρεωτικό καθεστώς γνωστοποίησης τόσο για μη χρηματοοικονομικές όσο και για χρηματοοικονομικές εταιρείες, το οποίο παρέχει στους επενδυτές πληροφορίες για τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων για βιώσιμες επενδύσεις. Οι απαιτήσεις γνωστοποίησης περιλαμβάνουν τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων μιας εταιρείας στο περιβάλλον και την κοινωνία, καθώς και τους επιχειρηματικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει μια εταιρεία λόγω των ανοιγμάτων της στον τομέα της βιωσιμότητας (η έννοια της «διπλής σημαντικότητας»). Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή ενέκρινε σήμερα μια κατ’ εξουσιοδότηση πράξη βάσει του κανονισμού για την ταξινομία που ορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να δημοσιοποιούνται από χρηματοοικονομικές και μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους βάσει της ταξινομίας της ΕΕ 12 .

Για να συμπληρωθούν αυτές οι απαιτήσεις δημοσιοποίησης, πρέπει να συμπεριληφθούν προτιμήσεις βιωσιμότητας στις επενδυτικές και ασφαλιστικές συμβουλές 17 .

Το τρίτο δομικό στοιχείο είναι ένα σύνολο επενδυτικών εργαλείων, συμπεριλαμβανομένων σημείων αναφοράς, προτύπων και ετικετών. Τα εργαλεία αυτά διευκολύνουν τους συμμετέχοντες στις χρηματοοικονομικές αγορές να ευθυγραμμίσουν τις επενδυτικές στρατηγικές τους με τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα και το περιβάλλον. Παρέχουν μεγαλύτερη διαφάνεια στους συμμετέχοντες στις αγορές. Αποτελούν τους στόχους τόσο των δεικτών αναφοράς για την κλιματική αλλαγή της ΕΕ όσο και των δεικτών αναφοράς για την ευθυγράμμιση με τη Συμφωνία του Παρισιού της ΕΕ, που δημιουργήθηκαν με τον κανονισμό για τους δείκτες αναφοράς της ΕΕ για το κλίμα 18 . Σήμερα, η Επιτροπή εκδίδει νομοθετική πρόταση για ένα πρότυπο ευρωπαϊκών πράσινων ομολόγων 19 . Η πρόταση αυτή θα δημιουργήσει ένα υψηλής ποιότητας εθελοντικό πρότυπο, το οποίο θα είναι διαθέσιμο σε όλους τους εκδότες για να προσελκύσει βιώσιμες επενδύσεις. Επιπλέον, η επέκταση του οικολογικού σήματος της ΕΕ στα χρηματοοικονομικά προϊόντα θα παρέχει στους επενδυτές λιανικής μια αξιόπιστη, φερέγγυα και ευρέως αναγνωρισμένη ετικέτα για τα χρηματοοικονομικά προϊόντα λιανικής.

Μέσα σε λίγα χρόνια, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στο να τεθούν τα θεμέλια για το πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά. Τα τρία δομικά στοιχεία βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά απομένουν να γίνουν πολλά ακόμη. Η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να ολοκληρώσει την εφαρμογή του φιλόδοξου σχεδίου δράσης της για το 2018. Ωστόσο, από το 2018, η κατανόησή μας για το τι χρειάζεται για να επιτευχθούν οι στόχοι βιωσιμότητας έχει εξελιχθεί και το παγκόσμιο πλαίσιο έχει αλλάξει. Για τους λόγους αυτούς, απαιτείται μια νέα φάση της στρατηγικής της ΕΕ για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά.

Η στρατηγική αυτή προσδιορίζει τέσσερις βασικούς τομείς όπου απαιτούνται πρόσθετες δράσεις για το χρηματοοικονομικό σύστημα με σκοπό την πλήρη υποστήριξη της μετάβασης της οικονομίας προς τη βιωσιμότητα.

Για να εμπλουτίσει αυτήν τη στρατηγική, η Επιτροπή ζήτησε συμβουλές από την πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και διεξήγαγε εκτεταμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη το 2020 20 . Αυτή η στρατηγική συμπληρώνει επίσης άλλες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες της Πράσινης Συμφωνίας 21 , όπως τη δέσμη μέτρων «Fit for 55» 22 .

I.Χρηματοδότηση της μετάβασης της πραγματικής οικονομίας προς τη βιωσιμότητα

Η μετάβαση προς τους στόχους της ΕΕ για τη βιωσιμότητα απαιτεί άνευ προηγουμένου προσπάθειες μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, ανοικοδόμηση του φυσικού κεφαλαίου και ενίσχυση της ανθεκτικότητας και του ευρύτερου κοινωνικού κεφαλαίου, και όλα αυτά στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάκαμψης από την κρίση COVID-19. Οι οικονομικοί παράγοντες θα ακολουθήσουν σημαντικά διαφορετικές πορείες μετάβασης, με διαφορετικά σημεία εκκίνησης και διαφορετικές επιχειρηματικές στρατηγικές, αλλά όλες οι πορείες θα πρέπει τελικά να είναι συνεπείς με τους στόχους της ΕΕ για τη βιωσιμότητα.

Οι προσπάθειες της ΕΕ επικεντρώθηκαν κυρίως στη στήριξη των επενδυτικών ροών προς οικονομικές δραστηριότητες που είναι ήδη περιβαλλοντικά βιώσιμες και σε σχέδια που θα τις καταστήσουν περιβαλλοντικά βιώσιμες. Χρειάζεται ένα πιο υποστηρικτικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της χρηματοδότησης των προσωρινών βημάτων στην επείγουσα μετάβαση των δραστηριοτήτων προς την κλιματική ουδετερότητα και τους περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ. Η Επιτροπή ζήτησε τη συμβουλή της πλατφόρμας για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά σχετικά με επιλογές που θα ενθάρρυναν και θα αναγνώριζαν επενδύσεις σε οικονομικές δραστηριότητες για τη μετάβαση προς τη βιωσιμότητα 23 .

Αναγνώριση των προσπαθειών μετάβασης

Ενώ οι εταιρείες, οι εκδότες και οι επενδυτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ταξινομία της ΕΕ για να εξομαλύνουν τις δραστηριότητες και τα χαρτοφυλάκιά τους, θα μπορούσε να αναπτυχθεί το τρέχον πλαίσιο για την καλύτερη αναγνώριση επενδύσεων για τα ενδιάμεσα βήματα στην πορεία προς τη βιωσιμότητα. Τέτοιες επενδύσεις μπορεί να μειώσουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις για το κλίμα και το περιβάλλον, εάν δεν οδηγούν στον εγκλωβισμό σε τεχνολογίες υψηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει νομοθεσία για την αναγνώριση και τη στήριξη της χρηματοδότησης ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων, κυρίως στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τρόπο που να στηρίζει τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα καθ’ όλη την τρέχουσα δεκαετία, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής του Απριλίου 2021 24 .

Επιπλέον, η Επιτροπή θα εξετάσει τις επιλογές για μια επέκταση του πλαισίου ταξινομίας πέρα ​​από τις περιβαλλοντικά βιώσιμες δραστηριότητες ώστε να αναγνωρίσει πιθανώς δραστηριότητες με ενδιάμεσο επίπεδο περιβαλλοντικής απόδοσης. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην κινητοποίηση χρηματοδότησης για οικονομικές δραστηριότητες που βρίσκονται σε αξιόπιστη πορεία προς τη βιωσιμότητα, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη κοινωνικές πτυχές. Έως τα τέλη του 2021, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει έκθεση στην οποία θα περιγράφει τις απαιτούμενες διατάξεις για την κάλυψη οικονομικών δραστηριοτήτων που δεν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και οικονομικών δραστηριοτήτων που βλάπτουν σημαντικά την περιβαλλοντική βιωσιμότητα 25 .

Συμπερίληψη πρόσθετων βιώσιμων δραστηριοτήτων στην ταξινομία της ΕΕ

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο 2021, η Επιτροπή θα εκδώσει συμπληρωματική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την ταξινομία της ΕΕ για το κλίμα που θα καλύπτει δραστηριότητες οι οποίες δεν καλύπτονται ακόμη από την πρώτη κατ’ εξουσιοδότηση πράξη για την ταξινομία της ΕΕ για το κλίμα, όπως η γεωργία και ορισμένοι ενεργειακοί τομείς, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κανονισμού για την ταξινομία. Η κατ’ εξουσιοδότηση πράξη θα καλύπτει επίσης δραστηριότητες στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, υπό τον όρο και σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διαδικασία επανεξέτασης από εμπειρογνώμονες που έχει ορίσει η Επιτροπή για τον σκοπό αυτό 26 . Η Επιτροπή θα εκδώσει αυτή τη συμπληρωματική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη το συντομότερο δυνατόν, μετά το πέρας της ειδικής διαδικασίας επανεξέτασης το καλοκαίρι του 2021. Η εν λόγω συμπληρωματική κατ’ εξουσιοδότηση πράξη θα καλύπτει επίσης το φυσικό αέριο και τις συναφείς τεχνολογίες ως δραστηριότητα μετάβασης, στον βαθμό που εμπίπτουν εντός των ορίων του άρθρου 10 παράγραφος 2 του κανονισμού για την ταξινομία της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό θα εξεταστούν τα πλεονεκτήματα μιας ρήτρας λήξης ισχύος για τις δραστηριότητες μετάβασης.

Επιπλέον, η Επιτροπή θα εγκρίνει τεχνικά κριτήρια ελέγχου για τους υπόλοιπους τέσσερις περιβαλλοντικούς στόχους βάσει του κανονισμού για την ταξινομία: ύδατα, κυκλική οικονομία, πρόληψη ρύπανσης και βιοποικιλότητα 27 . Η Επιτροπή θα καθορίσει κριτήρια για τους στόχους αυτούς σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη, όπως προβλέπεται στον κανονισμό για την ταξινομία, η οποία θα εκδοθεί το πρώτο εξάμηνο του 2022, και στη συνέχεια θα εφαρμοστεί από το 2023. Αυτό θα διευκολύνει περιβαλλοντικά βιώσιμες επενδύσεις πέραν του τομέα του κλίματος.

Επέκταση του πλαισίου προτύπων και ετικετών για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά

Τα πρότυπα και οι ετικέτες μπορούν να βοηθήσουν στη διοχέτευση χρηματοδότησης σε εταιρείες, εκδότες και επενδυτές κατά τη μετάβασή τους σε πιο βιώσιμες δραστηριότητες και επιχειρηματικά μοντέλα. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους επενδυτές δημιουργώντας ένα διαφανές, αξιόπιστο πλαίσιο για την αποτροπή της ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας. Για τη διευκόλυνση πρόσθετων ροών κεφαλαίων στις ενδιάμεσες μεταβατικές προσπάθειες, η Επιτροπή θα ασχοληθεί με άλλες ετικέτες ομολόγων, όπως ετικέτες ομολόγων μετάβασης ή βιωσιμότητας 28 .

Όσον αφορά το μέλλον, ένα γενικότερο πλαίσιο για τις ετικέτες των χρηματοοικονομικών μέσων θα μπορούσε να συμβάλει στη σαφήνεια, τη διαφάνεια και τη συνοχή στις βιώσιμες χρηματοοικονομικές αγορές. Το πλαίσιο αυτό θα επιτρέψει και θα καλύψει τις μελλοντικές καινοτομίες της αγοράς, διασφαλίζοντας παράλληλα ένα ελάχιστο επίπεδο διαφάνειας και αξιοπιστίας όσον αφορά τους παράγοντες βιωσιμότητας των ετικετών που αναπτύσσει η αγορά. Πέραν των χρηματοοικονομικών μέσων, η Επιτροπή θα εξετάσει ετικέτες για περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και σχετικούς με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) δείκτες αναφοράς και ελάχιστα κριτήρια βιωσιμότητας για χρηματοοικονομικά προϊόντα που προωθούν περιβαλλοντικά ή κοινωνικά χαρακτηριστικά. Τέλος, οι προσαρμογές στον κανονισμό σχετικά με το ενημερωτικό δελτίο 29 μπορούν να θεωρηθούν ότι δημιουργούν ελάχιστες απαιτήσεις για τη συγκρισιμότητα, τη διαφάνεια και την εναρμόνιση των διαθέσιμων πληροφοριών για όλους τους τίτλους ΠΚΔ.

II.Προς ένα πιο περιεκτικό πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά

Ενδυνάμωση των επενδυτών λιανικής και των ΜΜΕ για την πρόσβασή τους σε ευκαιρίες βιώσιμων χρηματοοικονομικών

Οι πολίτες, ως επενδυτές λιανικής ή καταναλωτές, και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) είναι βασικοί παράγοντες για τη μετάβαση προς τη βιωσιμότητα. Πολλά βιώσιμα έργα θα είναι μικρά και θα αναπτυχθούν σε τοπικό επίπεδο, αλλά είναι απαραίτητα για την υποστήριξη της πράσινης ανάκαμψης. Η Ένωση Κεφαλαιαγορών και το πλαίσιο για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά θα έχουν ως στόχο να παρέχουν στις ΜΜΕ περισσότερες ευκαιρίες χρηματοδότησης και να ενθαρρύνουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή των επενδυτών λιανικής στις κεφαλαιαγορές.

Τα φυσικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον μετασχηματισμό της οικονομίας με την πρόσβαση σε βιώσιμα χρηματοοικονομικά. Για παράδειγμα, τα πράσινα δάνεια μπορούν να βοηθήσουν τα νοικοκυριά και τις ΜΜΕ να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων τους ή να στραφούν σε οχήματα μηδενικών εκπομπών. Για την ενθάρρυνση της λήψης πράσινων δανείων λιανικής, η Επιτροπή θα ζητήσει τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) σχετικά με τον ορισμό και τα πιθανά υποστηρικτικά εργαλεία για τα πράσινα δάνεια λιανικής και τα πράσινα στεγαστικά δάνεια. Η Επιτροπή θα διερευνήσει επίσης τρόπους για να υποστηρίξει την έκδοση ενεργειακά αποδοτικών στεγαστικών δανείων στο πλαίσιο της επανεξέτασης της οδηγίας για τα ενυπόθηκα δάνεια 30 .

Οι χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι είναι το κύριο σημείο επαφής για τους ιδιώτες επενδυτές. Πρέπει να διαθέτουν τα προσόντα για να υποστηρίξουν την υιοθέτηση των βιώσιμων χρηματοοικονομικών. Η Επιτροπή θα ενθαρρύνει τη μεγαλύτερη συμμετοχή των επενδυτών λιανικής ζητώντας βελτιώσεις στο επίπεδο εμπειρογνωμοσύνης των χρηματοοικονομικών συμβούλων σε θέματα βιωσιμότητας, κατόπιν περαιτέρω αξιολόγησης. Επιπλέον, η Επιτροπή, από κοινού με τον ΟΟΣΑ και το διεθνές του δίκτυο χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης, καταβάλλουν προσπάθειες για τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών γνώσεων των πολιτών. Θα δημοσιεύσουν κοινά πλαίσια χρηματοοικονομικής επάρκειας για ενήλικες και νέους που θα αντικατοπτρίζουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται τα άτομα για να υποστηρίξουν την οικονομική ευημερία τους και να αποκτήσουν περαιτέρω πρόσβαση σε βιώσιμα χρηματοοικονομικά. 

Η οικονομία της ΕΕ περιλαμβάνει 23 εκατομμύρια ΜΜΕ, οι οποίες θα πρέπει να επωφεληθούν από μεγαλύτερη πρόσβαση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες βιωσιμότητας βάσει των επιμέρους αναγκών τους. Λόγω της κρίσης COVID-19 κατέστη πιο δύσκολο για τις ΜΜΕ να προσελκύσουν τη χρηματοδότηση που χρειάζονται για τις προσπάθειες μετάβασής τους. Οι ΜΜΕ δεν διαθέτουν συχνά τις ικανότητες και την αντίληψη για να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά εργαλεία 31 .

Η Επιτροπή προτίθεται να στηρίξει τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους να συμβάλουν στην ανάπτυξη ικανοτήτων και στην παροχή τεχνικών συμβουλών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι ΜΜΕ μπορούν να υποβάλλουν οικειοθελώς εκθέσεις για κινδύνους βιωσιμότητας και τις επιπτώσεις τους 32 . Για τον σκοπό αυτό, και σύμφωνα με την προτεινόμενη οδηγία CSRD, η ευρωπαϊκή συμβουλευτική ομάδα για θέματα χρηματοοικονομικής αναφοράς (EFRAG) θα εκπονήσει ένα απλοποιημένο προαιρετικό πρότυπο υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας που θα παράσχει στις ΜΜΕ ένα αναλογικό εργαλείο. Επιπλέον, το πρόγραμμα Invest EU θα παρέχει μηχανισμούς ελαχιστοποίησης των κινδύνων, ενώ ο πυλώνας του προγράμματος της ενιαίας αγοράς για τις ΜΜΕ θα παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες για τις ΜΜΕ μέσω του δικτύου Enterprise Europe Network και της κοινής πρωτοβουλίας συμπλεγμάτων φορέων 33 .

Αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες για βιώσιμα χρηματοοικονομικά

Οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να παρέχουν ουσιαστικές λύσεις στους πολίτες, τους επενδυτές και τις ΜΜΕ για να πραγματοποιήσουν τη μετάβασή τους στη βιωσιμότητα. Η Επιτροπή θα επιτρέψει και θα ενθαρρύνει καινοτόμες λύσεις για να βοηθήσει τις ΜΜΕ να χρησιμοποιούν ψηφιακά βιώσιμα χρηματοοικονομικά εργαλεία και να υποστηρίξει την κατανόηση των επενδυτών λιανικής για τον αντίκτυπο των χρηματοοικονομικών προϊόντων στη βιωσιμότητα 34 . Οι τεχνολογικές καινοτομίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η τεχνολογία αλυσίδας συστοιχιών, τα μεγάλα δεδομένα και το διαδίκτυο των πραγμάτων, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στα βιώσιμα χρηματοοικονομικά. Περαιτέρω πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως η συμπερίληψη πληροφοριών σχετικά με τη βιωσιμότητα στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Σημείο Πρόσβασης (ESAP) και το πλαίσιο ανοικτής χρηματοδότησης, θα βοηθήσουν στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων αυτών.

Ενώ οι ψηφιακές τεχνολογίες είναι σημαντικοί παράγοντες κατά τη μετάβαση, υπάρχουν προβληματισμοί σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες των κέντρων δεδομένων και των τεχνολογιών κατανεμημένου καθολικού, ιδίως για τα κρυπτο-περιουσιακά στοιχεία 35 . Η Επιτροπή θα αξιολογήσει τον αντίκτυπο των τεχνολογιών ψηφιακών χρηματοοικονομικών στη βιωσιμότητα. Η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει ηγετικό ρόλο για να καταστήσει τις υποδομές αυτές κλιματικά ουδέτερες και ενεργειακά αποδοτικές ως το 2030 36 . Η σχετική με το κλίμα κατ’ εξουσιοδότηση πράξη της ταξινομίας της ΕΕ καθορίζει ήδη τα τεχνικά κριτήρια ελέγχου για κέντρα δεδομένων και ψηφιακές λύσεις που συμβάλλουν ουσιαστικά στους στόχους ταξινομίας της ΕΕ και θα πρέπει να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει περισσότερες δραστηριότητες για την ανάπτυξη βιώσιμων ψηφιακών λύσεων και τη χρήση βιώσιμων κρυπτο-περιουσιακών στοιχείων.

Ασφάλιση: προσφορά μεγαλύτερης προστασίας από τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους

Αυξάνοντας την ασφαλιστική κάλυψη, το χρηματοοικονομικό σύστημα μπορεί να προστατεύσει καλύτερα την οικονομία και την κοινωνία από ορισμένους κινδύνους που σχετίζονται με το κλίμα και φυσικές καταστροφές. Μια μικρή αύξηση της ασφαλιστικής κάλυψης μπορεί να μειώσει σημαντικά το οικονομικό κόστος των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα για τους φορολογούμενους και τις κυβερνήσεις. Η στρατηγική προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή που εγκρίθηκε πρόσφατα 37 θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την υποστήριξη της ανθεκτικότητας της κοινωνίας στην κλιματική αλλαγή και τη μείωση των κινδύνων. Ένας πίνακας ασφαλίσεων φυσικών καταστροφών της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) θα υποδείξει πιθανά κενά ασφαλιστικής κάλυψης στα κράτη μέλη 38 . Επιπλέον, η Επιτροπή θα ξεκινήσει διάλογο για την ανθεκτικότητα στο κλίμα μεταξύ ασφαλιστών, αντασφαλιστών, δημόσιων αρχών και άλλων ενδιαφερομένων μερών για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τον εντοπισμό τρόπων αντιμετώπισης του κενού προστασίας του κλίματος, είτε μέσω συστάσεων είτε μέσω εθελοντικών δεσμεύσεων.

Υποστήριξη αξιόπιστων κοινωνικών επενδύσεων

Η ανάκαμψη από την πανδημία ανέδειξε την ανάγκη για μια δίκαιη μετάβαση που θα υποστηρίζει τους εργαζομένους και τις κοινότητές τους που επηρεάζονται από τη μετάβαση των οικονομικών δραστηριοτήτων. Η απότομη αύξηση της έκδοσης κοινωνικών ομολόγων δείχνει ότι οι επενδυτές αναζητούν ολοένα και περισσότερες επενδυτικές ευκαιρίες με θετικά κοινωνικά αποτελέσματα και που προωθούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η τάση αυτή ενθαρρύνει τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να εντείνουν τη συνεργασία τους με εταιρείες για να τις βοηθήσουν να ενσωματώσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους κοινωνικούς παράγοντες στις στρατηγικές και τις δραστηριότητές τους.

Οι απαιτήσεις γνωστοποίησης βιώσιμων χρηματοοικονομικών για τους συμμετέχοντες στη χρηματοοικονομική αγορά περιλαμβάνουν ήδη ορισμένους κοινωνικούς παράγοντες, αλλά απαιτούνται περαιτέρω βήματα. Πριν από τον Δεκέμβριο του 2022, η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές για να επανεξετάσει τα ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα βάσει του κανονισμού SFDR 39 , αποσαφηνίζοντας δείκτες για τις κύριες δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για το κλίμα όσο και για το περιβάλλον και τις κύριες δυσμενείς επιπτώσεις στον τομέα των κοινωνικών ζητημάτων και των εργαζομένων, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διαφθορά και τη δωροδοκία. Επιπλέον, έως τα τέλη 2021, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει έκθεση σχετικά με τις διατάξεις που απαιτούνται για την κοινωνική ταξινομία, όπως απαιτείται από τον κανονισμό για την ταξινομία 40 .

Επιπλέον, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση σχετικά με τη βιώσιμη εταιρική διακυβέρνηση για να διασφαλίσει ότι οι εταιρείες διαχειρίζονται τους κινδύνους βιωσιμότητας και ότι θα επωφελούνται από τις ευκαιρίες που θα προκύψουν στην πορεία προς τη βιωσιμότητα.

Μηχανισμοί κατάρτισης πράσινων προϋπολογισμών και επιμερισμού κινδύνων

Ενώ τα δημόσια κονδύλια από μόνα τους δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν όλες τις επενδυτικές ανάγκες, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, παράλληλα με την ιδιωτική χρηματοδότηση.

Η Επιτροπή ενισχύει περαιτέρω την ενσωμάτωση της διάστασης του κλίματος και της βιοποικιλότητας στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η Επιτροπή χρησιμοποιεί ήδη εργαλεία κατάρτισης πράσινων προϋπολογισμών στον ετήσιο κύκλο προϋπολογισμού της ΕΕ. Στο πλαίσιο της εφαρμογής του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 και της σχετικής διοργανικής συμφωνίας με τις δεσμεύσεις της για τις δαπάνες για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα, το έργο αυτό θα ενισχυθεί περαιτέρω. Η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να εκπονήσει επικαιροποιημένες και ενισχυμένες μεθοδολογίες παρακολούθησης τόσο για το κλίμα όσο και για τη βιοποικιλότητα. Οι εν λόγω μεθοδολογίες παρακολούθησης θα είναι καθοριστικής σημασίας ώστε να ελέγχεται ότι οι δαπάνες για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα στο πλαίσιο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027 ευθυγραμμίζονται με τη φιλοδοξία της ΕΕ.

Η Επιτροπή συνεργάζεται επίσης στενά με τα κράτη μέλη για την αύξηση της χρήσης εργαλείων κατάρτισης πράσινων προϋπολογισμών. Η Επιτροπή ανέπτυξε επίσης ένα πλαίσιο αναφοράς για τους πράσινους προϋπολογισμούς και διενεργεί ετήσιες έρευνες για τις υφιστάμενες πρακτικές κατάρτισης πράσινων προϋπολογισμών στην ΕΕ για να υποστηρίξει τα πολλά κράτη μέλη που θέλουν να ανακατευθύνουν τον εθνικό προϋπολογισμό τους σε πράσινες προτεραιότητες. Η διεξαγωγή αναλυτικών εργασιών 41 , η τεχνική υποστήριξη και η κατάρτιση καθώς και ένα ετήσιο συνέδριο προωθούν μια διαδικασία αμοιβαίας μάθησης για να διασφαλιστεί ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές και οι δαπάνες συνάδουν με τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.

Ο επιμερισμός των κινδύνων μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτών μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις αποτυχίες της αγοράς που εμποδίζουν τη χρηματοδότηση βιώσιμων υποδομών και τη μετάβαση με γνώμονα την καινοτομία. Το επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη, ο επενδυτικός πυλώνας της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, στοχεύει στην κινητοποίηση τουλάχιστον 1 τρισεκατομμυρίου EUR σε βιώσιμες επενδύσεις την επόμενη δεκαετία από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς. Το πρόγραμμα InvestEU θα παρέχει ικανότητα ανάληψης κινδύνων και υποστήριξη για σχετικές συμβουλευτικές πρωτοβουλίες στον Όμιλο ΕΤΕπ, εθνικές τράπεζες προώθησης και άλλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα. Η Επιτροπή θα διοργανώσει μια εναρκτήρια ετήσια διάσκεψη κορυφής για τις βιώσιμες επενδύσεις πριν από την COP 26 για να καταγράψει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις πρωτοβουλίες της ΕΕ που περιλαμβάνονται στο επενδυτικό σχέδιο για μια βιώσιμη Ευρώπη.

III.Βελτίωση της ανθεκτικότητας και της συμβολής του χρηματοοικονομικού τομέα στη βιωσιμότητα: η προοπτική της διπλής σημαντικότητας

Για να ευθυγραμμιστεί με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ο ίδιος ο χρηματοοικονομικός τομέας θα πρέπει να είναι πιο ανθεκτικός στους κινδύνους που θέτει η κλιματική αλλαγή και η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και επίσης να βελτιώσει τη συμβολή του στη βιωσιμότητα. Αυτό απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που θα συνίσταται στη συστηματική ενσωμάτωση τόσο των οικονομικά σημαντικών κινδύνων βιωσιμότητας (από έξω προς τα μέσα) όσο και των επιπτώσεων στη βιωσιμότητα (από μέσα προς τα έξω) στις διαδικασίες λήψης χρηματοοικονομικών αποφάσεων. Είναι καίριας σημασίας να ενσωματωθούν δεόντως και οι δύο πτυχές της έννοιας της σημαντικότητας, ώστε ο χρηματοοικονομικός τομέας να συμβάλει ενεργά και πλήρως στην επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Ενίσχυση της οικονομικής και χρηματοοικονομικής ανθεκτικότητας στους κινδύνους όσον αφορά τη βιωσιμότητα

Οι κίνδυνοι όσον αφορά τη βιωσιμότητα είναι ήδη σημαντικοί και θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στη χρηματοοικονομική σταθερότητα και στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας 42 . Η φυσική επίπτωση της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας δημιουργούν κινδύνους που μπορεί να είναι συστημικοί και να μην είναι ορατοί σε επίπεδο μεμονωμένων περιουσιακών στοιχείων 43 . Μπορεί επίσης να προκύψουν κίνδυνοι από μια άτακτη και ξαφνική αντίδραση στη μετάβαση. Είναι επομένως καίριας σημασίας να κατανοήσουμε τη φύση και τον βαθμό των εκθέσεων αυτών και πώς αλληλεπιδρούν και εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Απαιτούνται συμπληρωματικά βήματα για να διασφαλιστεί η συνεπής ενσωμάτωση των παραγόντων της βιωσιμότητας στην αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων στον χρηματοοικονομικό τομέα.

Αποτύπωση των κινδύνων βιωσιμότητας στα πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και στη λογιστική

Η Επιτροπή υποστηρίζει σθεναρά το διεθνές έργο για την ενσωμάτωση των θεμάτων της βιωσιμότητας στη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και τη λογιστική και θα επιδιώξει το υψηλότερο επίπεδο φιλοδοξίας. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τη Συμβουλευτική Επιτροπή για τη χρηματοοικονομική πληροφόρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EFRAG), την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και το Συμβούλιο Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) για να αξιολογήσει εάν τα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής πληροφόρησης (ΔΠΧΠ) ενσωματώνουν κατάλληλα τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα. Καθώς τα πρότυπα και οι πρακτικές χρηματοοικονομικής πληροφόρησης καθορίζουν την αξία των επενδύσεων, αποτελούν βασικό στοιχείο για την ενσωμάτωση των κινδύνων για τη βιωσιμότητα στη λήψη αποφάσεων στις χρηματοοικονομικές αγορές. Ειδικότερα, θα πρέπει να αξιολογείται πώς θα αναγνωρίζονται και θα αναφέρονται επαρκώς και σε εύθετο χρόνο οι σχετικοί κίνδυνοι για το κλίμα και το περιβάλλον στις οικονομικές καταστάσεις.

Για να ενθαρρύνει την ανάπτυξη προτύπων για την αξιολόγηση του φυσικού κεφαλαίου στην ΕΕ και παγκοσμίως, η Επιτροπή εντείνει επίσης τη δέσμευσή της με τη βιομηχανία στον τομέα της βιοποικιλότητας και των λογιστικών διαδικασιών για το φυσικό κεφάλαιο.

Βελτίωση της διαφάνειας των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας και των προοπτικών πιστοληπτικής ικανότητας

Οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο χρηματοοικονομικό σύστημα αξιολογώντας τον πιστωτικό κίνδυνο χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών εκδοτών 44 . Οι ενδιαφερόμενοι εξακολουθούν να εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με την έλλειψη διαφάνειας ως προς τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ενσωματώνουν παράγοντες βιωσιμότητας στις μεθοδολογίες τους, υπό το πρίσμα της ευρείας χρήσης των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας. Με την επιφύλαξη περαιτέρω αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των υφιστάμενων μέτρων από την ESMA, η Επιτροπή θα αναλάβει δράση για τη βελτίωση της διαφάνειας και τη διασφάλιση της συμπερίληψης σχετικών παραγόντων ΠΚΔ στις αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και τις προοπτικές πιστοληπτικής ικανότητας, διασφαλίζοντας παράλληλα τη μεθοδολογική διαφάνεια.

Προσδιορισμός και διαχείριση κινδύνων για τη βιωσιμότητα από τις τράπεζες και τους ασφαλιστές

Η ικανότητα των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών να εντοπίζουν και να διαχειρίζονται τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα και να απορροφούν τις χρηματοοικονομικές απώλειες που προκύπτουν από αυτούς είναι καθοριστικής σημασίας για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και την ανθεκτικότητα της πραγματικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της μετάβασης. Ενώ οι οντότητες και οι εποπτικές αρχές του χρηματοοικονομικού καταβάλλουν προσπάθειες για την αποτύπωση των κλιματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και στις προληπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις, η πρόοδος παραμένει ανεπαρκής 45 .

-Η Επιτροπή θα προτείνει τροποποιήσεις στο πλαίσιο προληπτικής εποπτείας για τις τράπεζες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι παράγοντες ΠΚΔ περιλαμβάνονται με συνέπεια στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και την εποπτεία 46 . Για να επιτευχθεί αυτό, θα καθοριστούν σαφείς απαιτήσεις για τον εντοπισμό, τη μέτρηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση των κινδύνων για τη βιωσιμότητα στα πλαίσια διαχείρισης κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων στις τράπεζες για την κλιματική αλλαγή. Προς συμπλήρωση αυτού και στο πλαίσιο της ετήσιας εποπτικής αξιολόγησης, θα αποσαφηνιστεί και θα ενισχυθεί ο ρόλος των εποπτικών αρχών στην αξιολόγηση τέτοιων κινδύνων. Τέλος, η Επιτροπή θα προτείνει στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών να προωθήσει τη συνεχή αξιολόγηση της προληπτικής διαχείρισης των ανοιγμάτων αναφορικά με περιουσιακά στοιχεία ή δραστηριότητες που σχετίζονται ουσιαστικά με περιβαλλοντικούς ή/και κοινωνικούς στόχους για δύο έτη έως το 2023.

-Η Επιτροπή θα ενσωματώνει με συνέπεια τους κινδύνους για τη βιωσιμότητα στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και την εποπτεία των ασφαλιστών. Θα προταθούν τροποποιήσεις στην οδηγία Φερεγγυότητα II 47 , καθώς και ανάλυση σεναρίων για την κλιματική αλλαγή από τους ασφαλιστές. Αντίστοιχα με την προσέγγιση στον τραπεζικό τομέα, η EIOPA θα αξιολογήσει τις διαφορές ως προς τον κίνδυνο μεταξύ περιβαλλοντικά και/ή κοινωνικά βιώσιμων και άλλων ανοιγμάτων στον ασφαλιστικό τομέα.

Διαχείριση κινδύνων για τη βιωσιμότητα σε επίπεδο συστήματος

Η αύξηση της ανθεκτικότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος στους κλυδωνισμούς απαιτεί τον εντοπισμό, τη μέτρηση και τη διαχείριση των κινδύνων σε επίπεδο συστήματος. 48  Η Επιτροπή θα ενισχύσει τη συνεργασία της με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με στόχο την καταγραφή, την παρακολούθηση και τον μετριασμό όλων των συστημικών κινδύνων για τη βιωσιμότητα που επηρεάζουν τη μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Για να επιτευχθεί αυτό, θα ενταθούν οι εργασίες για την ανάπτυξη συνεκτικών και σχετικών μεθοδολογιών και σεναρίων για τον ποσοτικό προσδιορισμό των κινδύνων για τη βιωσιμότητα και για τον έλεγχο της ανθεκτικότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος, ο οποίος θα καλύπτει τους σχετικούς χρηματοοικονομικούς τομείς 49 . Η Επιτροπή θα αναθέσει τη διενέργεια στοχευμένων προσομοιώσεων ακραίων καταστάσεων του χρηματοοικονομικού συστήματος στη δέσμη μέτρων «Fit-for-55».

Τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα εκτίθενται όλο και περισσότερο στην επιταχυνόμενη υποβάθμιση των οικοσυστημάτων και στην απώλεια της βιοποικιλότητας, στην εξάντληση των φυσικών πόρων και στα επίπεδα ρύπανσης στα ύδατα, τον αέρα και τα εδάφη μας. Για να προωθήσει τις προσπάθειες για τη μέτρηση των χρηματοοικονομικών κινδύνων που απορρέουν από τη σημαντική απώλεια βιοποικιλότητας και υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, η Επιτροπή θα εκπονήσει έκθεση σχετικά με τη μέτρηση και την παρουσία τέτοιων κινδύνων στην ΕΕ. Η έκθεση της Επιτροπής θα εξετάσει επίσης προσεγγίσεις και μεθόδους για τη μέτρηση των κινδύνων αυτών και θα περιγράψει τα επόμενα βήματα σε αυτόν τον τομέα. 

Τέλος, η αντιμετώπιση και η διαχείριση συστημικών κινδύνων προϋποθέτει τη διάθεση κατάλληλων εργαλείων στις αρχές μακροπροληπτικής εποπτείας. Με την υποστήριξη των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών (ΕΕΑ), του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) και της ΕΚΤ, η Επιτροπή θα εξετάσει εάν τα εργαλεία μακροπροληπτικής εποπτείας είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο μιας επικείμενης επανεξέτασης του τραπεζικού πλαισίου μακροπροληπτικής εποπτείας. Μεσοπρόθεσμα, θα πραγματοποιηθούν περαιτέρω εργασίες για τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής σε μη τραπεζικούς τομείς και στους περιβαλλοντικούς κινδύνους βάσει συμβουλών των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών, του ΕΣΣΚ και της ΕΚΤ.

Επίσπευση της συμβολής του χρηματοοικονομικού τομέα στις προσπάθειες μετάβασης

Πέρα από τη διαχείριση των κινδύνων για τη βιωσιμότητα από χρηματοοικονομικά ιδρύματα, η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας εξαρτάται από τη συμβολή όλων των οικονομικών φορέων και από τα κίνητρά τους για την επίτευξη των στόχων μας. Για τον σκοπό αυτό, τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα πρέπει να μεταφράσουν τους στόχους της ΕΕ για τη βιωσιμότητα στις μακροπρόθεσμες χρηματοδοτικές στρατηγικές και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεών τους. Αυτό περιλαμβάνει την καλύτερη μέτρηση, παρακολούθηση και δημοσιοποίηση της προόδου σε τακτική βάση.

Βελτίωση του επιστημονικά τεκμηριωμένου καθορισμού στόχων, της δημοσιοποίησης και της παρακολούθησης των δεσμεύσεων του χρηματοοικονομικού τομέα

Τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα σχέδια μετάβασης και απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές που εκπονούν, συμπεριλαμβανομένων των ενδιάμεσων και μακροπρόθεσμων στόχων τους και πώς σκοπεύουν να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Η μεγαλύτερη διαφάνεια ως προς τους στόχους, τους δείκτες, τους ορισμούς και τις μεθοδολογίες θα είναι καθοριστικής σημασίας για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων με την πάροδο του χρόνου. Η πρόταση για την οδηγία CSRD θα απαιτήσει από τις μεγάλες εταιρείες και τις εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, των ασφαλιστών και των επενδυτών να δημοσιοποιούν τους στόχους για τη βιωσιμότητα και την πρόοδο προς την επίτευξή τους. Επιπλέον, και βάσει του ρυθμιστικού τεχνικού προτύπου δυνάμει του κανονισμού SFDR, η Επιτροπή θα ενισχύσει τη δημοσιοποίηση και την αποτελεσματικότητα των δράσεων απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές που αναλαμβάνονται από τους συμμετέχοντες στις χρηματοοικονομικές αγορές για όλα τα επενδυτικά προϊόντα.

Από την άποψη αυτή, οι εθελοντικές δεσμεύσεις των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων παγκοσμίως για την υιοθέτηση στρατηγικών επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων για το κλίμα και τη βιωσιμότητα είναι επίσης αξιέπαινες ως πρώτο βήμα. Εν αναμονή ενδεχόμενης περαιτέρω πολιτικής δράσης σε αυτόν τον τομέα, η Επιτροπή θα εξετάσει σε ποιον βαθμό θα μπορούσαν περισσότερες κατευθυντήριες γραμμές να διασφαλίσουν ότι είναι αξιόπιστες οι εν λόγω εθελοντικές δεσμεύσεις και θα παρακολουθεί την πρόοδο με την πάροδο του χρόνου σε ολόκληρη την ΕΕ. Σε αυτό το στάδιο, τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ταξινομία της ΕΕ και άλλα βιώσιμα χρηματοοικονομικά εργαλεία για να σημειώσουν πρόοδο στην επίτευξη των σχεδίων τους σε επίπεδο οντοτήτων και χαρτοφυλακίου.

Αποσαφήνιση των καταπιστευματικών καθηκόντων και των κανόνων εποπτείας των επενδυτών, ώστε να αντικατοπτρίζουν τη συμβολή του χρηματοοικονομικού τομέα στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας

Η ευθυγράμμιση των χρηματοοικονομικών ροών με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας απαιτεί περαιτέρω εξέταση των επιπτώσεων των στρατηγικών και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων των επενδυτών στη βιωσιμότητα. Στις 21 Απριλίου 2021, η Επιτροπή δημοσίευσε έξι τροποποιητικές κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, οι οποίες απαιτούν από τις χρηματοοικονομικές εταιρείες, όπως συμβούλους, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και ασφαλιστές, να συμπεριλαμβάνουν τους οικονομικά σημαντικούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα στις διαδικασίες τους και να λαμβάνουν υπόψη τις προτιμήσεις των πελατών τους όσον αφορά τη βιωσιμότητα 50 . Οι εν λόγω πράξεις θα πρέπει να συμπληρωθούν με περαιτέρω δράσεις για τα 125 000 συνταξιοδοτικά ταμεία στην ΕΕ που διαχειρίζονται συλλογικά συστήματα για λογαριασμό περίπου 75 εκατομμυρίων Ευρωπαίων 51 . Για να ενισχυθεί η συμβολή τους στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, είναι καίριας σημασίας τα καταπιστευματικά καθήκοντα των επενδυτών και των συνταξιοδοτικών ταμείων έναντι των μελών και των δικαιούχων να αντικατοπτρίζουν επίσης τους εκ των έσω προς τα έξω κινδύνους ΠΚΔ των επενδύσεων ως μέρος των διαδικασιών λήψης επενδυτικών αποφάσεων.

-Η Επιτροπή θα ζητήσει από την EIOPA να αξιολογήσει τη δυνητική ανάγκη διεύρυνσης της έννοιας του «μακροπρόθεσμου συμφέροντος των μελών και των δικαιούχων» και θα καθιερώσει την υποχρέωση να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις όσον αφορά τη βιωσιμότητα στο πλαίσιο των συνταξιοδοτικών επενδύσεων. Ο στόχος θα ήταν να διασφαλιστεί ότι το πλαίσιο αντικατοπτρίζει καλύτερα τις προτιμήσεις βιωσιμότητας των μελών και των δικαιούχων και τους ευρύτερους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, η Επιτροπή θα εξετάσει και θα αξιολογήσει περαιτέρω μέτρα που θα επιτρέψουν σε όλους τους σχετικούς συμμετέχοντες στη χρηματοοικονομική αγορά και τους συμβούλους να εξετάζουν τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις για τη βιωσιμότητα των επενδυτικών τους αποφάσεων και των προϊόντων που προτείνουν σε συστηματική βάση.

-Η Επιτροπή θα επανεξετάσει τα σχετικά πλαίσια σχετικά με τις δραστηριότητες εποπτείας και συμμετοχής των επενδυτών. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η οδηγία για τα δικαιώματα των μετόχων II 52 μπορεί να συνεκτιμήσει καλύτερα τους στόχους της ΕΕ για τη βιωσιμότητα και να ευθυγραμμιστεί με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις παγκόσμιες βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της εποπτείας.

Βελτίωση της διαθεσιμότητας, της ακεραιότητας και της διαφάνειας της έρευνας αγοράς και των αξιολογήσεων ΠΚΔ

Για να καταβάλουν τις προσπάθειές τους στο πλαίσιο της μετάβασης, τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα θα χρειαστούν ένα ευρύ φάσμα πληροφοριών για να εντοπίσουν τους κινδύνους, τις ευκαιρίες και τις επιπτώσεις των εταιρειών στις οποίες επενδύουν και των πελατών τους στη βιωσιμότητα. Για τον σκοπό αυτό, η πρόταση για την οδηγία CSRD θα απαιτεί από τις μεγάλες, εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ να δημοσιοποιούν ουσιώδη, συγκρίσιμα και μελλοντοστραφή δεδομένα για τη βιωσιμότητα στο σύνολο της χρηματοοικονομικής αλυσίδας αξίας 53 . Επιπλέον, η επικείμενη πρόταση για ένα ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης θα δημιουργήσει έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό που θα προσφέρει εύκολα προσβάσιμες, συγκρίσιμες και ψηφιακά χρησιμοποιήσιμες βάσεις δεδομένων σχετικά με τις απαιτήσεις δημόσιας υποβολής στοιχείων των εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τη βιωσιμότητα. 

Με την επιφύλαξη δημόσιας διαβούλευσης και εκτίμησης επιπτώσεων, η Επιτροπή θα αναλάβει δράση για τη βελτίωση της αξιοπιστίας, της συγκρισιμότητας και της διαφάνειας των αξιολογήσεων ΠΚΔ. Οι αξιολογήσεις ΠΚΔ έχουν όλο και πιο σημαντικό αντίκτυπο στη λειτουργία των κεφαλαιαγορών και στην εμπιστοσύνη των επενδυτών σε βιώσιμα προϊόντα. Μια τέτοια ενέργεια θα βασιστεί στη μελέτη της Επιτροπής που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2021, η οποία επισημαίνει την έλλειψη διαφάνειας στις δραστηριότητες των παρόχων αξιολογήσεων ΠΚΔ, το χαμηλό επίπεδο συγκρισιμότητας μεταξύ των αξιολογήσεων ΠΚΔ και τις πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων 54 . Η αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμες επενδύσεις δίνει επίσης έμφαση στην ανάγκη για αμερόληπτη και αξιόπιστη έρευνα ΠΚΔ με βάση διαφανείς και συγκρίσιμες μεθοδολογίες.

Αντιμετώπιση της ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας

Η ΕΕ έχει λάβει σημαντικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας στη χρηματοοικονομική αγορά. Οι προσπάθειες ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας μπορούν να δημιουργήσουν κινδύνους φήμης για τους εμπλεκόμενους παράγοντες και να προκαλέσουν απώλεια εμπιστοσύνης στα βιώσιμα χρηματοοικονομικά προϊόντα και στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Για την αποφυγή της ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας, η ΕΕ έχει θεσπίσει απαιτήσεις γνωστοποίησης για τις εταιρείες και τους επενδυτές και έχει δημιουργήσει εργαλεία για την αύξηση της διαφάνειας και τη διευκόλυνση των τελικών επενδυτών να εντοπίζουν αξιόπιστες επενδυτικές ευκαιρίες 55 . Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα των βιώσιμων χρηματοοικονομικών πολιτικών εξαρτάται επίσης από την επάρκεια του επιπέδου επιβολής σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι εποπτικές αρχές διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τους κανονισμούς για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και την πλήρη άσκηση των νομικών εντολών και εξουσιών τους για να διασφαλίζουν ότι οι επενδυτές και οι καταναλωτές προστατεύονται από ανυπόστατες απαιτήσεις βιωσιμότητας.

Με την υποστήριξη των ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών, η Επιτροπή θα αξιολογήσει εάν οι εποπτικές εξουσίες, ικανότητες και υποχρεώσεις είναι κατάλληλες για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Βάσει της εν λόγω αξιολόγησης και της παρακολούθησης των κινδύνων ψευδεπίγραφης οικολογικής ταυτότητας από τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές, η Επιτροπή θα εξετάσει μέτρα για να εξασφαλίσει ένα επαρκές, συνεπές επίπεδο επιβολής και εποπτείας για την αντιμετώπιση της προβολής οικολογικού προσωπείου.

Παρακολούθηση της ομαλής μετάβασης του χρηματοοικονομικού συστήματος της ΕΕ

Η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα θα απαιτήσει συνεργατική δράση μεταξύ των κρατών μελών, των χρηματοοικονομικών εποπτικών αρχών και των αρμόδιων δημόσιων αρχών για την παρακολούθηση της προόδου στη μετάβαση. Η Επιτροπή, σε συνεργασία με την πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά, θα αναπτύξει ένα ισχυρό πλαίσιο παρακολούθησης για τη μέτρηση των ροών κεφαλαίων προς βιώσιμες επενδύσεις. Η Επιτροπή θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αξιολογήσουν το επενδυτικό χάσμα και να μετρήσουν την πρόοδο που σημείωσαν οι χρηματοοικονομικοί τομείς στην επίτευξη των κλιματικών και περιβαλλοντικών μας στόχων 56 .

Οι ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για τη συνεπή ενσωμάτωση της πτυχής της διπλής σημαντικότητας στο χρηματοοικονομικό σύστημα. Η Επιτροπή θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ όλων των αρμόδιων δημόσιων αρχών, συμπεριλαμβανομένων των εποπτικών αρχών, για να συνδράμει ώστε να καθοριστούν ενδιάμεσοι στόχοι για τον χρηματοοικονομικό τομέα, να γίνει καλύτερα κατανοητό εάν η πρόοδος είναι επαρκής και, επομένως, να προετοιμαστεί το έδαφος για πιο συνεργατική δράση πολιτικής από όλες τις σχετικές δημόσιες αρχές.

Τέλος, η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα φόρουμ έρευνας για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά με σκοπό την ενίσχυση του ρόλου της επιστήμης και την ενθάρρυνση της ανταλλαγής γνώσεων σχετικά με τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά μεταξύ ακαδημαϊκών και βιομηχανιών. Το φόρουμ αυτό θα επιφορτιστεί με την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη χρήση της έρευνας για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά και την προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων μεταξύ ερευνητών και της χρηματοοικονομικής κοινότητας.

IV.Προώθηση παγκόσμιας φιλοδοξίας

Οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμια δράση. Ωστόσο, κάθε δικαιοδοσία έχει διαφορετικό σημείο εκκίνησης, επίπεδο φιλοδοξίας και στόχους. Τα διεθνή φόρουμ και τα δίκτυα συντονίζουν όλο και περισσότερο πρωτοβουλίες βιώσιμων χρηματοοικονομικών για την πλήρη αξιοποίηση του παγκόσμιου δυναμικού των βιώσιμων χρηματοοικονομικών 57 . Με βάση τα εγχώρια επιτεύγματά της, η ΕΕ έχει καθιερωθεί ως ηγέτης στα βιώσιμα χρηματοοικονομικά σε διεθνές επίπεδο και συμβάλλει ενεργά στην παγκόσμια προσπάθεια. Ο ηγετικός της ρόλος μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για άλλες δικαιοδοσίες σε ολόκληρο τον κόσμο και να δημιουργήσει επιχειρηματικές ευκαιρίες για τον χρηματοοικονομικό τομέα της ΕΕ παγκοσμίως. Οι φορείς της ΕΕ είναι οι μεγαλύτεροι εκδότες πράσινων ομολόγων και έχουν αναδειχθεί σημαντικοί βιώσιμοι επενδυτές. Οι δυναμικές πράσινες αγορές συμβάλλουν στην ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ και καθιστούν την ΕΕ τον σημαντικότερο παγκόσμιο κόμβο βιώσιμων χρηματοοικονομικών.

Η Επιτροπή θεωρεί αναγκαία μια φιλόδοξη και ισχυρή διεθνή αρχιτεκτονική βιώσιμων χρηματοοικονομικών που θα υιοθετεί την έννοια της διπλής σημαντικότητας και θα υποστηρίζει τις χώρες εταίρους της ΕΕ. Η αρχιτεκτονική αυτή πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρή διεθνή διακυβέρνηση, ένα σταθερό εγχειρίδιο κανόνων και ένα πλαίσιο παρακολούθησης. Ως πρώτο βήμα, η Επιτροπή προτείνει το Συμβούλιο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (FSB) να επεκτείνει την εντολή του για να καλύψει τη συμβολή του χρηματοοικονομικού συστήματος στους παγκόσμιους στόχους για το κλίμα και το περιβάλλον.

Η Επιτροπή καλεί όλους τους διεθνείς εταίρους να εμβαθύνουν σε διμερές και πολυμερές επίπεδο τη συνεργασία σε θέματα βιώσιμων χρηματοοικονομικών, ιδίως για την προώθηση της σύγκλισης των προσεγγίσεων και να παρέχουν στον ιδιωτικό τομέα χρήσιμα εργαλεία και δείκτες μέτρησης, όπως η ταξινομία 58 . Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του χάρτη πορείας της ομάδας εργασίας της G20 για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά (SFWG), η Επιτροπή τονίζει τη σημασία της προσπάθειας εναρμόνισης των χρηματοοικονομικών ροών με τους στόχους βιωσιμότητας.

Προώθηση φιλόδοξης συναίνεσης στα διεθνή φόρουμ

Η ΕΕ θα υποστηρίξει τα διεθνή φόρουμ και τους φορείς θέσπισης προτύπων, όπως το Ίδρυμα Διεθνών Προτύπων Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, για την ανάπτυξη φιλόδοξων προτύπων και αρχών δημοσιοποίησης, αξιοποιώντας, όπου ενδείκνυται, τις συστάσεις της Ομάδας Εργασίας σχετικά με τη δημοσιοποίηση χρηματοοικονομικών πληροφοριών που σχετίζονται με το κλίμα (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) και άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες 59 . Τα διεθνή πρότυπα δημοσιοποίησης ενδέχεται να αλληλεπικαλύπτονται, να είναι ασυνεπή και να ποικίλλουν ως προς τη φιλοδοξία. Η Επιτροπή επικροτεί τις προσπάθειες για ένα βασικό παγκόσμιο πρότυπο υποβολής εκθέσεων για τη βιωσιμότητα και υποστηρίζει ολοκληρωμένα πρότυπα υποβολής εκθέσεων για τη βιωσιμότητα που αντιμετωπίζουν όλα τα ζητήματα βιωσιμότητας και αποτυπώνουν την πτυχή της διπλής σημαντικότητας, σύμφωνα με την πρόταση για την οδηγία CSRD.

Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με τους εταίρους της σε διεθνή φόρουμ για την επίτευξη κοινών στόχων και αρχών για τις ταξινομίες και, στο μέλλον, για την αύξηση της συγκρισιμότητας και της συνοχής των δεικτών μέτρησης και των ορίων των ταξινομιών. Η ΕΕ συμμετέχει ενεργά στη G20 και τη διεθνή πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά για την αποφυγή κατακερματισμένων προσεγγίσεων, οι οποίες θα οδηγούσαν σε αυξημένο κόστος συναλλαγών, ανεπαρκή διασυνοριακή ροή κεφαλαίων και έλλειψη χρηματοοικονομικής καινοτομίας.

Οι παγκόσμιες προσπάθειες είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων στη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Η ΕΕ καλεί το FSB να αντιμετωπίσει ευρύτερα ζητήματα βιωσιμότητας και να λάβει υπόψη ότι οι δραστηριότητες των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων έχουν αντίκτυπο στο κλίμα και το περιβάλλον και, ως εκ τούτου, συμβάλλουν στους κινδύνους που επιδιώκουν να μετρήσουν. Τέλος, η ΕΕ υποστηρίζει ενεργά το έργο της ομάδας δράσης για τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που συνδέονται με το κλίμα στην Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση πιθανών κενών στο πλαίσιο της Βασιλείας και το έργο της Διεθνούς Ένωσης Ασφαλιστικών Εποπτών για την ενσωμάτωση των σχετικών με το κλίμα κινδύνων στην ασφαλιστική εποπτεία.

Προώθηση και εμβάθυνση του έργου της IPSF

Για την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και επτά άλλες δικαιοδοσίες ξεκίνησαν τον Οκτώβριο 2019 τη διεθνή πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά (IPSF) 60 . Η IPSF προωθεί ολοκληρωμένες αγορές για βιώσιμα χρηματοοικονομικά και επεξεργάζεται αξιοποιήσιμα εργαλεία και δείκτες μέτρησης 61 . Έχει πλέον 17 μέλη και αναγνωρίζεται ως βασική διεθνής πρωτοβουλία για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά 62 .

Η IPSF θα υποβάλει έκθεση σχετικά με το έργο της σχετικά με μια «κοινή ταξινομία» με βάση τις νέες ταξινομίες που αναπτύχθηκαν από τα μέλη του και τις γνωστοποιήσεις βιωσιμότητας. Η Επιτροπή θα προωθήσει την έννοια της διπλής σημαντικότητας στο πλαίσιο της IPSF. Επιπλέον, θα προτείνει την ενίσχυση της ανταλλαγής γνώσεων σε βασικούς τομείς βιώσιμων χρηματοοικονομικών, όπως οι συνέργειες μεταξύ χρηματοοικονομικών για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα και της μετάβασης του χρηματοοικονομικού συστήματος προς κοινούς στόχους βιωσιμότητας. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει επίσης την αύξηση των μελών της IPSF, μια ενισχυμένη δομή διακυβέρνησης και θα προτείνει ένα νέο πρόγραμμα εργασίας έως το φθινόπωρο του 2021. Η IPSF αναγνωρίζεται επίσης ως εταίρος γνώσης για την ανασυγκρότηση της SFWG της G20 και βασικός συντελεστής στο έργο της ευθυγράμμισης των επενδύσεων με τους στόχους βιωσιμότητας.

Υποστήριξη των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος στην αύξηση της πρόσβασής τους σε βιώσιμα χρηματοοικονομικά

Η Επιτροπή θα αναπτύξει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την ενίσχυση των βιώσιμων χρηματοοικονομικών στις χώρες εταίρους της ΕΕ. Οι χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος αντιμετωπίζουν τεράστιες επενδυτικές ανάγκες για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξής τους 63 . Η επίσπευση των ιδιωτικών χρηματοοικονομικών ροών προς τις χώρες εταίρους μας θα είναι κρίσιμη για τη συλλογική υλοποίηση της παγκόσμιας ατζέντας μας για τη βιωσιμότητα. Αυτό προϋποθέτει, ωστόσο, ειδική υποστήριξη. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τις προσπάθειες για την αναβάθμιση των χρηματοοικονομικών μέσων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα στις χώρες εταίρους μας και θα συμβάλει στην καλύτερη ανοικοδόμηση σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδίως μέσω του τομέα «Παγκόσμια Ευρώπη» - του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (NDICI) και του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΕ).

Συμπέρασμα – Εφαρμογή και πρόοδος

Με βάση το σχέδιο δράσης του 2018 για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά, η Επιτροπή έχει λάβει πρωτοφανή μέτρα για να θέσει τις βάσεις για βιώσιμα χρηματοοικονομικά. Αυτό το φιλόδοξο πλαίσιο πρέπει να οριστικοποιηθεί και να παγιωθεί, έτσι ώστε να μπορέσουμε να καλύψουμε τις τεράστιες επενδυτικές ανάγκες της μετάβασης, να διασφαλίσουμε ότι η μετάβαση είναι δίκαιη και να προσαρμοστούμε στο παγκόσμιο πλαίσιο. Η στρατηγική αυτή αντιμετωπίζει αυτές τις προκλήσεις και καθιστά το πλαίσιο εφαρμόσιμο και συνεκτικό.

Η στρατηγική αυτή καθορίζει πώς μεταφράζονται οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε ολόκληρο το χρηματοοικονομικό σύστημα και διασφαλίζει ότι οι φορείς σε όλους τους τομείς της οικονομίας είναι σε θέση να χρηματοδοτήσουν τη μετάβασή τους ανεξάρτητα από το σημείο εκκίνησής τους. Αυτές οι πολιτικές συμπληρώνουν τις κρίσιμες αλλαγές στις πολιτικές για το κλίμα και το περιβάλλον που καθορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Βασίζεται στη συνεργασία και τις εταιρικές σχέσεις της Επιτροπής με εξωτερικές ιδιωτικές και δημόσιες πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ηγετικής θέσης του χρηματοοικονομικού τομέα στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας της ΕΕ. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της στρατηγικής αυτής έως τα τέλη 2023 και θα υποστηρίξει ενεργά τα κράτη μέλη στις προσπάθειές τους.

Η Επιτροπή καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, από τις κεντρικές τράπεζες και τους εποπτικούς φορείς έως τα κράτη μέλη, τους πολίτες, τις τοπικές αρχές και τις χρηματοοικονομικές και μη χρηματοοικονομικές εταιρείες, να αναλάβουν δράση στους αντίστοιχους τομείς τους και να μεγιστοποιήσουν τον αντίκτυπο της στρατηγικής αυτής.

(1)

Το πρόγραμμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά της ΕΕ συμβάλλει επίσης στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), ιδίως στον στόχο 10.5: «Βελτίωση της ρύθμισης και της παρακολούθησης των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και ιδρυμάτων, και ενίσχυση της εφαρμογής αυτών των ρυθμίσεων».

(2)

Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», COM(2019) 640 final, 11.12.2019.

(3)

Βλ. την ανακοίνωση με τίτλο «Ενίσχυση της κλιματικής φιλοδοξίας της Ευρώπης για το 2030 – Επενδύουμε σε ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον προς όφελος των πολιτών μας», SWD/2020/176 final, 17.9.2020. Επιπλέον, είναι εξαιρετικά σημαντικό να πραγματοποιηθούν επενδύσεις για τη διασφάλιση της αναβάθμισης των δεξιοτήτων και της απόκτησης νέων δεξιοτήτων και την υποστήριξη της μετάβασης στην αγορά εργασίας με σκοπό την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων. Βλ., για παράδειγμα, στην ανάλυση για την ανασκόπηση 2020 με τίτλο  Απασχόληση και κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη (ESDE).

(4)

«Βιώσιμα χρηματοοικονομικά» σημαίνει γενικά να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές παράμετροι στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των επενδύσεων σε πιο μακροπρόθεσμες και βιώσιμες δραστηριότητες.

(5)

Βλ. τον ειδικό ιστότοπο του προγράμματος Next-Generation-EU .

(6)

Όμιλος Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Χάρτης πορείας για την Κλιματική Τράπεζα 2021-2025, Νοέμβριος 2020, ο οποίος είναι διαθέσιμος εδώ .

(7)

Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι κεφαλαιαγορές, όπως οι αγορές πράσινων ομολόγων ή μετοχών, είναι αποτελεσματικές στην επιτάχυνση της χρηματοδότησης της μετάβασης. Βλ. για παράδειγμα το άρθρο των Ralph De Haas και Alexander Popov, με τίτλο «Finance and decarbonisation: why equity markets do it better» (Χρηματοδότηση και απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές: γιατί οι αγορές μετοχών είναι πιο αποτελεσματικές), Ερευνητικό Τεύχος αριθ. 64, 27.11.2019, το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ .

(8)

 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Σχέδιο Δράσης: Χρηματοδότηση της αειφόρου ανάπτυξης», COM(2018) 97 final, 8.3.2018.

(9)

Βλ. το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει τη στρατηγική για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του σχεδίου δράσης του 2018 για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης, SWD(180) final, 6.7.2021.

(10)

Κανονισμός (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της, της 18ης Ιουνίου 2020, σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για τη διευκόλυνση των βιώσιμων επενδύσεων, και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2019/2088 (ΕΕ L 198 της 22.6.2020.

(11)

Η χρήση του μάρκετινγκ για να προβάλλονται τα προϊόντα, οι δραστηριότητες ή οι πολιτικές ενός οργανισμού ως φιλικές προς το περιβάλλον, ενώ δεν είναι.

(12)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός της Επιτροπής για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, με τη διευκρίνιση του περιεχομένου και της παρουσίασης των πληροφοριών που πρέπει να δημοσιοποιούνται από τις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στο άρθρο 19α ή στο άρθρο 29α της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τις περιβαλλοντικά βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες, και τον καθορισμό της μεθοδολογίας για τη συμμόρφωση με την υποχρέωση γνωστοποίησης, ο οποίος εγκρίθηκε στις 6 Ιουλίου 2021 και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα.

(13)

Πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ, της οδηγίας 2004/109/ΕΚ, της οδηγίας 2006/43/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 537/2014, όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από ορισμένες επιχειρήσεις, COM (2021) 189 final, 21.4.2021.

(14)

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2088 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2019, περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ΕΕ L 317 της 9.12.2019, σ. 1.

(15)

 Βλέπε σημείωση 10.

(16)

Έως ότου επιτευχθεί συμφωνία σχετικά με την οδηγία CSRD, η υποχρέωση αυτή αφορά τις επιχειρήσεις που υπόκεινται στο άρθρο 19α ή 29α της οδηγίας για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (οδηγία 2014/95/ΕΕ της 22ας Οκτωβρίου 2014 για την τροποποίηση της οδηγίας 2013/34/ΕΕ όσον αφορά τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών και πληροφοριών για την πολυμορφία από ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις και ομίλους).

(17)

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/565 της Επιτροπής, της 25ης Απριλίου 2016, για τη συμπλήρωση της οδηγίας 2014/65/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις οργανωτικές απαιτήσεις και τους όρους λειτουργίας των επιχειρήσεων επενδύσεων, καθώς και τους ορισμούς που ισχύουν για τους σκοπούς της εν λόγω οδηγίας (ΕΕ L 87 της 31.3.2017, σ. 1) Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/2359 της Επιτροπής, της 21ης Σεπτεμβρίου 2017, για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2016/97 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τις απαιτήσεις παροχής πληροφοριών και τους κανόνες επαγγελματικής δεοντολογίας που εφαρμόζονται στη διανομή των βασιζόμενων σε ασφάλιση επενδυτικών προϊόντων (ΕΕ L 341 της 20.12.2017, σ. 8).

(18)

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2089 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/1011 σχετικά με τους ενωσιακούς δείκτες αναφοράς για την κλιματική μετάβαση και τους ευθυγραμμισμένους με τη συμφωνία του Παρισιού ενωσιακούς δείκτες αναφοράς καθώς και τις γνωστοποιήσεις σχετικά με την αειφορία για τους ενωσιακούς δείκτες (ΕΕ L 317 της 9.12.2019, σ. 17. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες εδώ .

(19)

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα ευρωπαϊκά πράσινα ομόλογα, COM/2021/391 final, 6.7.2021.

(20)

 Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το ερωτηματολόγιο αυτής της διαβούλευσης και τη σύνοψη των απαντήσεων των ενδιαφερομένων μερών είναι διαθέσιμες εδώ .

(21)

Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες εδώ .

(22)

Η Επιτροπή θα παρουσιάσει σύντομα μια δέσμη μέτρων «Fit for 55», σκοπός της οποίας είναι να επικαιροποιήσει τους νόμους της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια για το 2030 λαμβάνοντας υπόψη τον στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών κατά 55 % που έθεσε η ΕΕ για το 2030.

(23)

 Βλ. Πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά, Έκθεση για τη χρηματοδότηση της μετάβασης, Μάρτιος 2021, η οποία είναι διαθέσιμη εδώ . Στην έκθεση για τη χρηματοδότηση της μετάβασης, οι εμπειρογνώμονες της Πλατφόρμας έδωσαν ορισμένες πρώτες συστάσεις σχετικά με τον τρόπο ενθάρρυνσης της χρηματοδότησης της μετάβασης στο σύνολο της οικονομίας.

(24)

 Η πρόταση αυτή θα στοχεύει στον καθορισμό χρονικών πλαισίων και ενδιάμεσων βημάτων για εκείνες τις οικονομικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων επενδύσεων, οι οποίες συμβάλλουν στη διαδικασία μετάβασης κατά τρόπο που συνάδει με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, και ως συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης-12ης Δεκεμβρίου 2020, τα οποία αναγνωρίζουν τον ρόλο των τεχνολογιών μετάβασης όπως το φυσικό αέριο.

(25)

Η υποβολή της έκθεσης απαιτείται βάσει του άρθρου 26 παράγραφος 2 του κανονισμού για την ταξινομία.

(26)

Η διαδικασία αυτή βασίζεται στην ανεξάρτητη και επιστημονική τεχνική έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2021 από το Κοινό Κέντρο Ερευνών, την υπηρεσία επιστημών και γνώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και στις εκθέσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων του άρθρου 31 της Ευρατόμ και της επιστημονικής επιτροπής για την υγεία και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους (ΕΕΥΠΚ), βλ. περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο της Επιτροπής .

(27)

Στο άρθρο 9 του κανονισμού για την ταξινομία της ΕΕ καθορίζονται οι ακόλουθοι έξι περιβαλλοντικοί στόχοι: α) ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, β) η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, γ) η βιώσιμη χρήση και προστασία των υδάτινων και των θαλάσσιων πόρων, δ) η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, ε) η πρόληψη και ο έλεγχος της ρύπανσης και στ) η προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων.

(28)

Η Διεθνής Ένωση Κεφαλαιαγορών ορίζει τα ομόλογα που συνδέονται με τη βιωσιμότητα ως «κάθε είδους μέσο ομολόγων τα χρηματοοικονομικά ή/και διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του οποίου μπορούν να ποικίλλουν ανάλογα με το εάν ο εκδότης επιτυγχάνει προκαθορισμένους στόχους βιωσιμότητας/ΠΚΔ». Η προσέγγιση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την προσέγγιση της «χρήσης των εσόδων».

(29)

Κανονισμός (EE) 2017/1129 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Ιουνίου 2017, σχετικά με το ενημερωτικό δελτίο που πρέπει να δημοσιεύεται κατά τη δημόσια προσφορά κινητών αξιών ή κατά την εισαγωγή κινητών αξιών προς διαπραγμάτευση σε ρυθμιζόμενη αγορά και την κατάργηση της οδηγίας 2003/71/ΕΚ, ΕΕ L 168 της 30.6.2017, σ. 12.

(30)

Οδηγία 2014/17/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις συμβάσεις πίστωσης για καταναλωτές για ακίνητα που προορίζονται για κατοικία και την τροποποίηση των οδηγιών 2008/48/ΕΚ και 2013/36/EE και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010, ΕΕ L 60 της 28.2.2014, σ. 34.

(31)

 Η ομάδα τεχνικών εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τις ΜΜΕ (TESG) υπογραμμίζει την ανάγκη συνεργασίας με μικρές εταιρείες, υποστήριξής τους στη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας και αύξησης της προβολής τους στους επενδυτές, διασφαλίζοντας παράλληλα την αναλογικότητα των δημοσιοποίησης που καταβάλλουν.

(32)

Η Επιτροπή θα παράσχει την υποστήριξη αυτή μέσω του μέσου τεχνικής υποστήριξης βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, (ΕΕ L 57 της 18.2.2021).

(33)

Βλ. τις ειδικές ιστοσελίδες του InvestEU και του Enterprise Europe Network . Η Επιτροπή έχει επίσης δρομολογήσει διάφορες πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων συγκεκριμένων επενδύσεων, όπως το έργο ελαχιστοποίησης των κινδύνων που πραγματοποιήθηκε μαζί με το Energy Efficiency Financial Institutions Group για έργα ενεργειακής απόδοσης.

(34)

Οι επιλογές ανάπτυξης και δημοσίων συμβάσεων στον τομέα της ΤΠ θα υπόκεινται σε προέγκριση από το συμβούλιο τεχνολογίας πληροφοριών και κυβερνοασφάλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

(35)

 Το παρατηρητήριο-φόρουμ της ΕΕ για την τεχνολογία blockchain σχεδιάζει να δημοσιεύσει μια μελέτη σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας διαφορετικών μηχανισμών blockchain έως τα μέσα του 2021.

(36)

Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ψηφιακή πυξίδα 2030: η ευρωπαϊκή προσέγγιση για την ψηφιακή δεκαετία», COM(2021) 118 final, 9.3.2021.

(37)

 Ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Διαμορφώνοντας μια Ευρώπη ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή - η νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή», COM(2021) 82 final, 24.2.2021.

(38)

 Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων, The pilot dashboard on insurance protection gap for natural catastrophes (Πιλοτικός πίνακας για το χάσμα ασφαλιστικής προστασίας για φυσικές καταστροφές), Δεκέμβριος 2020, για περισσότερες πληροφορίες, βλ. εδώ .

(39)

Βλ. τελική έκθεση , καθώς και στο σχέδιο ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων (ΡΤΠ) σχετικά με το περιεχόμενο, τις μεθοδολογίες και την παρουσίαση των γνωστοποιήσεων βάσει του κανονισμού της ΕΕ που αφορά τις γνωστοποιήσεις αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (SFDR).

(40)

 Η πλατφόρμα για τα βιώσιμα χρηματοοικονομικά θα παρέχει συμβουλές σχετικά με την επέκταση του πλαισίου ταξινομίας της ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει μια κοινωνική ταξινομία τον Οκτώβριο του 2021, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τους κοινωνικούς στόχους όσο και τις πτυχές της διακυβέρνησης.

(41)

«Green Budgeting Practices in the EU: A First Review» (Πρακτικές πράσινων προϋπολογισμών στην ΕΕ: μια πρώτη ανασκόπηση), έγγραφο συζήτησης αριθ. 140 της διεύθυνσης ECFIN, 21 Μαΐου 2021, διαθέσιμο εδώ .

(42)

Βλ. τις δημοσιεύσεις  του Δικτύου κεντρικών τραπεζών και εποπτικών αρχών για ένα Πράσινο Χρηματοοικονομικό Σύστημα (NGFS).

(43)

Η αλλαγή του κλίματος και οι απώλειες της βιοποικιλότητας είναι επίσης αλληλένδετες, βλ. «Workshop Report on Biodiversity and Climate Change» (Έκθεση εργαστηρίου για τη βιοποικιλότητα και την κλιματική αλλαγή), που δημοσιεύτηκε από τη Διακυβερνητική πλατφόρμα επιστήμης-πολιτικής για τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες οικοσυστημάτων (​IPBES) και τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), 10.6.2021, διαθέσιμο εδώ .

(44)

 Οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας περιλαμβάνουν στις απόψεις και τις μεθοδολογίες τους παράγοντες ΠΚΔ που θεωρούν σημαντικούς για την πιστοληπτική ικανότητα χρηματοοικονομικών μέσων ή εταιρειών. Οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας ή οι προοπτικές πιστοληπτικής ικανότητας είναι απόψεις για την πιθανή κατεύθυνση μιας αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα ή και τα δύο, και δεν στοχεύουν στην παροχή μιας ολιστικής αξιολόγησης των επιπτώσεων ΠΚΔ.

(45)

 BlackRock και Financial Markets Advisory (FMA), Ενδιάμεση μελέτη σχετικά με την «Ανάπτυξη εργαλείων και μηχανισμών για την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) παραγόντων στο τραπεζικό προληπτικό πλαίσιο της ΕΕ και στις επιχειρηματικές στρατηγικές και επενδυτικές πολιτικές των τραπεζών», Δεκέμβριος 2020, διαθέσιμη εδώ . Επιπλέον, « το 90 % των αναφερόμενων πρακτικών θεωρείται από τις ίδιες τις τράπεζες ότι είναι μόνο εν μέρει ή καθόλου ευθυγραμμισμένο με τις εποπτικές προσδοκίες της ΕΚΤ σχετικά με τον κίνδυνο για το κλίμα και το περιβάλλον» Κεντρική ομιλία του Frank Elderson, Μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ στην κοινή διάσκεψη ΕΚΤ-ΕΤΑΑ με τίτλο «Emerging climate-related risk supervision and implications for financial institutions» (Αναδυόμενη εποπτεία κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα και επιπτώσεις στα χρηματοοικονομικά ιδρύματα), 16 Ιουνίου 2021.

(46)

Κανονισμός για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRR) και οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις (CRD), αντίστοιχα, κανονισμός 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 και οδηγία 2013/36/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2013 σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων, για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/87/ΕΚ και για την κατάργηση των οδηγιών 2006/48/ΕΚ και 2006/49/ΕΚ, ΕΕ L 176 της 27.6.2013.

(47)

 Οδηγία 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Φερεγγυότητα II).

(48)

Βλ. την Ομάδα έργου ΕΚΤ/ΕΣΣΚ σχετικά με την παρακολούθηση των κινδύνων για το κλίμα, Έκθεση με τίτλο «Climate-related risk and financial stability» (Κίνδυνος που σχετίζεται με το κλίμα και χρηματοοικονομική σταθερότητα) , 2021.

(49)

Οι εποπτικές αρχές έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν πλαίσια για τις προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων για το κλίμα. Για παράδειγμα, η ΕΚΤ διεξάγει μια προσομοίωση ακραίων καταστάσεων για το κλίμα σε ολόκληρη την οικονομία για να αξιολογήσει την έκθεση των τραπεζών της ζώνης του ευρώ σε μελλοντικούς κλιματικούς κινδύνους αναλύοντας την ανθεκτικότητα των αντισυμβαλλομένων τους σε διάφορα κλιματικά σενάρια.

(50)

Βλ. τον κατάλογο των τροποποιητικών κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων εδώ .

(51)

Τα καταπιστευματικά καθήκοντα διασφαλίζουν ότι όσοι διαχειρίζονται τα χρήματα άλλων ανθρώπων ενεργούν προς το συμφέρον των δικαιούχων τους, αντί να εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τους καταπιστευματικούς φορείς έχουν αντίκτυπο στο σύνολο της επενδυτικής αλυσίδας, επηρεάζοντας τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τις πρακτικές ιδιοκτησίας και, τελικά, τον τρόπο διαχείρισης των εταιρειών.

(52)

Οδηγία (ΕΕ) 2017/828 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2017, για την τροποποίηση της οδηγίας 2007/36/ΕΚ όσον αφορά την ενθάρρυνση της μακροπρόθεσμης ενεργού συμμετοχής των μετόχων, ΕΕ L 132 της 20.5.2017.

(53)

Όλες οι μεγάλες εταιρείες και όλες οι εταιρείες που είναι εισηγμένες σε ρυθμιζόμενες αγορές της ΕΕ, εκτός από τις εισηγμένες πολύ μικρές επιχειρήσεις, θα υπόκεινται σε αυτές τις απαιτήσεις δημοσιοποίησης πληροφοριών.

(54)

 Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διαχείριση περιβαλλοντικών πόρων (ERM), «Study on sustainability-related ratings, data and research» (Μελέτη σχετικά με τις αξιολογήσεις, τα δεδομένα και την έρευνα που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα), 6.1.2021, διαθέσιμη εδώ .

(55)

Απαιτήσεις δημοσιοποίησης βάσει του κανονισμού γνωστοποιήσεων αειφορίας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (SFDR), του κανονισμού της ΕΕ για την ταξινομία και τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας σύμφωνα με την οδηγία για τη δημοσιοποίηση μη χρηματοοικονομικών πληροφοριών (NFRD), που θα συμπληρωθούν μελλοντικά από την προτεινόμενη οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος υπό εξέταση από τους συννομοθέτες της ΕΕ.

(56)

Δείτε, για παράδειγμα, το «Dashboard on scaling up green finance» (Πίνακας για την εντατικοποίηση των πράσινων χρηματοοικονομικών)» που δημοσιεύτηκε από το Δίκτυο για ένα Πράσινο Χρηματοοικονομικό Σύστημα (NGFS) τον Μάρτιο 2021, όπου αναπτύσσεται σειρά δεικτών που καθιστούν δυνατή την παρακολούθηση του βαθμού προόδου προς τον οικολογικό προσανατολισμό του χρηματοοικονομικού συστήματος.

(57)

Όπως η G20 και η G7, το Συμβούλιο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (FSB), η Επιτροπή της Βασιλείας για την τραπεζική εποπτεία (BCBS), το Δίκτυο για ένα Πράσινο Χρηματοοικονομικό Σύστημα (NGFS), ο συνασπισμός υπουργών οικονομικών υπέρ της δράσης για το κλίμα.

(58)

Δήλωση συνόδου κορυφής ΕΕ-ΗΠΑ, «Towards a renewed Transatlantic partnership» (Προς μια ανανεωμένη διατλαντική εταιρική σχέση), 15.6.2021, παρ. 10.

(59)

Τα μέλη της Συμμαχίας των πρωτοβουλιών για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας σε παγκόσµιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των οργανισμών Global Reporting Initiative και Value Reporting Foundation.

(60)

Δείτε όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με την IPSF, τους στόχους, τα μέλη και το πρόγραμμα εργασίας της στο SWD (2021)180 final, 6.7.2021.

(61)

Το φθινόπωρο του 2021, η IPSF θα υποβάλει i) έκθεση για μια κοινή ταξινομία, που θα καθορίζει τις ομοιότητες μεταξύ των υφιστάμενων ταξινομιών που έχουν αναπτυχθεί από δημόσιες αρχές, ii) έκθεση για τις γνωστοποιήσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, η οποία θα πρέπει να παρέχει ολοκληρωμένη και ολιστική σύγκριση των απαιτήσεων γνωστοποίησης για τις εταιρείες, τους διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και τους θεσμικούς επενδυτές και iii) την ετήσια έκθεσή της.

(62)

Τα μέλη εκπροσωπούν το 55 % των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το 50 % του παγκόσμιου πληθυσμού και το 55 % του παγκόσμιου ΑΕγχΠ, δείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μέλη της IPSF εδώ .

(63)

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, το 2020, το ετήσιο χρηματοδοτικό χάσμα ΠΚΔ ύψους 2,1 τρισεκατομμυρίων EUR στις αναπτυσσόμενες χώρες αυξήθηκε σημαντικά λόγω της COVID-19, φθάνοντας τα 3,6 τρισεκατομμύρια EUR (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, «Global Outlook on Financing for Sustainable Development 2021» (Παγκόσμιες προοπτικές για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης), 2020, διαθέσιμο εδώ ).

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Στρασβούργο, 6.7.2021

COM(2021) 390 final

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

στην

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Στρατηγική χρηματοδότησης της μετάβασης προς τη βιώσιμη οικονομία

{SWD(2021) 180 final}

Λεπτομερείς δράσεις και γλωσσάριο

Γλωσσάριο

(1)

Ακολουθώντας τον δρόμο προς το μέλλον που περιγράφεται στην ανακοίνωση της ΕΕ με τίτλο «Ταξινομία της ΕΕ, υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας, προτιμήσεις βιωσιμότητας και καθήκοντα θεματοφυλάκων: Προσανατολισμός της χρηματοδότησης προς την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», COM(2021) 188 final, 21.4.2021.

(2)

Η Επιτροπή θα παράσχει την υποστήριξη αυτή μέσω του μέσου τεχνικής υποστήριξης βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, (ΕΕ L 57 της 18.2. 2021).

(3)

Η Επιτροπή θα παράσχει την υποστήριξη αυτή μέσω του μέσου τεχνικής υποστήριξης βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/240 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση Μέσου Τεχνικής Υποστήριξης, (ΕΕ L 57 της 18.2. 2021).

(4)

Βλ. εδώ .

(5)

Οι εξαγωγικές πιστώσεις είναι χρηματοδοτικά μέσα που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση και παρέχονται από εθνικούς οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων. Βλ. Επισκόπηση εμπορικής πολιτικής .

(6)

 Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών, δημόσια δήλωση με τίτλο «Information on shareholder cooperation and acting in concert under the Takeover Bids Directive» (Πληροφορίες σχετικά με τη συνεργασία των μετόχων και τη συντονισμένη δράση τους στο πλαίσιο της οδηγίας για τις προσφορές εξαγοράς), ESMA/2014/677-REV, 8.1.2019, διαθέσιμη  εδώ .