Ułatwienia wizowe

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Umowa zawarta między UE a Republiką Azerbejdżanu o ułatwieniach w wydawaniu wiz i decyzja 2014/242/UE dotycząca zawarcia tej umowy

Umowa zawarta między UE a Republiką Armenii o ułatwieniach w wydawaniu wiz i decyzja 2013/628/UE dotycząca zawarcia tej umowy

Umowa zawarta między UE a Republiką Zielonego Przylądka w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz krótkoterminowych i decyzja 2013/521/UE dotycząca zawarcia tej umowy

Umowa zawarta między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz i decyzja 2007/340/WE dotycząca zawarcia tej umowy

JAKIE SĄ CELE UMÓW I DECYZJI?

• W umowach wprowadzono uproszczone procedury ułatwiające wydawanie wiz krótkoterminowych (na pobyt nie dłuższy niż 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu) obywatelom państw trzecich. W niektórych przypadkach ułatwienia stosuje się na zasadzie wzajemności do obywateli Unii Europejskiej (UE). Mają one na celu ułatwienie bezpośrednich kontaktów między ludźmi, które stanowią ważny element stałego rozwoju więzi gospodarczych, humanitarnych, kulturalnych, naukowych i innych.
• W decyzjach zawiera się różne umowy w imieniu UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Państwa członkowskie UE, do których umowy mają zastosowanie

• Umowy mają zastosowanie wyłącznie do krótkoterminowego pobytu w państwach należących do strefy Schengen. Dorobek prawny Schengen (acquis) jest stosowany w 22 spośród 27 państw członkowskich. Dorobku Schengen nie stosują jeszcze w pełni Bułgaria, Chorwacja, Cypr i Rumunia. Z kolei Irlandia korzysta z klauzuli opt-out. Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria nie są członkami UE, ale należą do strefy Schengen.
• Dania i Irlandia korzystają z klauzul opt-out w obszarze wolności, bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości i nie są stronami umów.

Obowiązki wizowe dla obywateli państw trzecich

Rozporządzenie (UE) 2018/1806 uchyla i ujednolica rozporządzenie (WE) nr 539/2001. Wymienia się w nim państwa nienależące do UE, których obywatele są zwolnieni z obowiązku posiadania wizy (załącznik II), i te państwa trzecie, których obywatele muszą uzyskać wizę, aby móc podróżować do strefy Schengen.

Ułatwienia stosowane na zasadzie wzajemności do obywateli UE

Ułatwienia przyznane obywatelom Azerbejdżanu, Republiki Zielonego Przylądka i Rosji mają zastosowanie, na zasadzie wzajemności, do obywateli UE.

Dokumenty potwierdzające cel podróży

Osoby ubiegające się o wizę należące do poszczególnych kategorii wnioskodawców muszą przedstawić odpowiednie dokumenty potwierdzające cel podróży. W zależności od konkretnego państwa kategorie te mogą obejmować:

• bliskich krewnych osób legalnie zamieszkujących: współmałżonków, dzieci (w tym przysposobione), rodziców (w tym opiekunów), dziadków i wnuki;
• członków oficjalnych delegacji;
• przedsiębiorców i przedstawicieli organizacji branżowych;
• kierowców przewożących ładunki i świadczących usługi transportu pasażerskiego w ruchu międzynarodowym;
• uczniów, studentów i towarzyszących im nauczycieli w ramach wyjazdów studyjnych;
• osoby biorące udział w działaniach naukowych, akademickich, kulturalnych lub artystycznych;
• dziennikarzy i towarzyszących im członków ekipy technicznej;
• uczestników międzynarodowych imprez sportowych i osoby im towarzyszące w celach zawodowych;
• uczestników oficjalnych programów wymiany organizowanych przez miasta partnerskie;
• osoby podróżujące w celach medycznych i w razie konieczności osoby im towarzyszące;
• przedstawicieli wolnych zawodów uczestniczących w międzynarodowych wystawach, konferencjach, sympozjach, seminariach lub innych podobnych imprezach;
• przedstawicieli organizacji społeczeństwa obywatelskiego odbywających podróż w celu odbycia szkoleń lub wzięcia udziału w seminariach, konferencjach i programach wymiany;
• krewnych podróżujących w celu wzięcia udziału w ceremonii pogrzebowej;
• osoby pragnące odwiedzić cmentarz wojskowy lub cywilny;
• osoby podróżujące w celach turystycznych.

Wizy wielokrotnego wjazdu

Do osób należących do poszczególnych kategorii wnioskodawców stosuje się różne wymagania, a wydawane wizy mają okres ważności do pięciu lat. Ogólnie rzecz biorąc, w zależności od państwa, członkowie rodziny i członkowie oficjalnych delegacji mogą otrzymać wizy o okresie ważności pięciu lat, natomiast osoby należące do pozostałych kategorii otrzymują wizy ważne od roku do pięciu lat.

Opłaty

Umowy przewidują obniżenie opłat dla obywateli państw spoza UE ubiegających się o wizę Schengen. We wszystkich streszczanych umowach w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz (z wyjątkiem umowy zawartej z Republiką Zielonego Przylądka) ustalono, że pobierana jest opłata w wysokości 35 EUR (za rozpatrzenie jednego wniosku). Ponadto w przypadku wielu kategorii obywateli odstępuje się od pobierania opłat w zależności od celu podróży.

Wyjazd w przypadku zgubienia lub kradzieży dokumentów

Obywatele, którzy zgubili swoje dokumenty lub którym takie dokumenty ukradziono, mogą opuścić terytorium danego państwa na podstawie ważnych dowodów tożsamości upoważniających do przekroczenia granicy i wydanych przez misje dyplomatyczne lub urzędy konsularne, bez konieczności posiadania wizy lub innego rodzaju upoważnienia.

Przedłużenie okresu ważności wizy w wyjątkowych okolicznościach

Obywatele, którzy wskutek zaistnienia wyjątkowych okoliczności (siły wyższej) nie mogą wyjechać przed upływem terminu ważności wizy, mogą skorzystać z nieodpłatnego przedłużenia okresu ważności wizy zgodnie z przepisami danego państwa.

Paszporty dyplomatyczne

Posiadacze ważnych paszportów dyplomatycznych mogą wjechać na terytoria objęte umowami, opuścić je lub przejechać przez nie bez wiz. W umowie zawartej z Republiką Zielonego Przylądka to samo zwolnienie przyznano posiadaczom paszportów służbowych (paszportów wydawanych pracownikom rządowym).

Posiadacze takich paszportów mogą pozostać w strefie Schengen przez okres nie dłuższy niż 90 dni w każdym 180-dniowym okresie.

Wspólne komitety

Wspólne komitety ekspertów złożone z przedstawicieli UE i danego państwa nienależącego do UE monitorują wykonywanie umów.

Powrót i readmisja

Umowy są powiązane z umowami o readmisji i wspólnymi normami dotyczącymi powrotu migrantów o nieuregulowanym statusie.

Zawieszenie ułatwień wizowych UE–Rosja

Po pogorszeniu się sytuacji wywołanej agresją militarną Rosji wobec Ukrainy, która doprowadziła do wprowadzenia szeregu środków ograniczających (zob. streszczenie) i uzasadnia wprowadzenie środków ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa UE i jej państw członkowskich, stosowanie umowy w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz zostaje całkowicie zawieszone dla wszystkich obywateli Rosji od 12 września 2022 r. (zob. decyzja Rady (UE) 2022/1500).

Komisja zaktualizowała wytyczne w sprawie wydawania wiz w odniesieniu do wnioskodawców z Rosji i kontroli obywateli Rosji na granicach zewnętrznych, w tym obywateli Rosji uciekających przed mobilizacją wojskową. W wytycznych wzywa się konsulaty państw członkowskich i organy graniczne do stosowania zaostrzonych kontroli bezpieczeństwa i kontroli wydawania wiz, a także do zwiększenia liczby kontroli granicznych, przy jednoczesnym poszanowaniu polityki azylowej UE wobec osób rzeczywiście potrzebujących ochrony międzynarodowej (zob. wytyczne i komunikat w sprawie wytycznych dotyczących wydawania wiz wnioskodawcom z Rosji).

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Państwo	Data wejścia w życie umowy	Decyzja ma zastosowanie od
Azerbejdżan	1 września 2014 r.	14 kwietnia 2014 r.
Armenia	1 stycznia 2014 r.	22 października 2013 r.
Republika Zielonego Przylądka	1 grudnia 2014 r.	7 października 2013 r.
Rosja	1 czerwca 2007 r.	19 kwietnia 2007 r.

KONTEKST

Umowy o ułatwieniach w wydawaniu wiz zawarte przez UE z następującymi państwami trzecimi nie mają już zastosowania do posiadaczy paszportów biometrycznych wydawanych przez te państwa. Z obowiązku wizowego są więc zwolnione: Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Gruzja, Macedonia Północna, Mołdawia, Serbia i Ukraina.

Więcej informacji:

• Polityka wizowa (Komisja Europejska)
• Powrót i readmisja (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Umowa między Unią Europejską a Republiką Azerbejdżanu o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 128 z 30.4.2014, s. 49–60).

Decyzja Rady 2014/242/UE z dnia 14 kwietnia 2014 r. dotycząca zawarcia Umowy między Unią Europejską a Republiką Azerbejdżanu o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 128 z 30.4.2014, s. 47–48).

Umowa między Unią Europejską a Republiką Armenii o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 289 z 31.10.2013, s. 2–11).

Decyzja Rady 2013/628/UE z dnia 22 października 2013 r. dotycząca zawarcia Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 289 z 31.10.2013, s. 1).

Umowa między Unią Europejską a Republiką Zielonego Przylądka w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz krótkoterminowych obywatelom Republiki Zielonego Przylądka i Unii Europejskiej (Dz.U. L 282 z 24.10.2013, s. 3–12).

Kolejne zmiany układu zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Rady 2013/521/UE z dnia 7 października 2013 r. dotycząca zawarcia Umowy między Unią Europejską a Republiką Zielonego Przylądka w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz krótkoterminowych obywatelom Republiki Zielonego Przylądka i Unii Europejskiej (Dz.U. L 282 z 24.10.2013, s. 1–2).

Umowa między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz obywatelom Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej (Dz.U. L 129 z 17.5.2007, s. 27–34).

Decyzja Rady 2007/340/WE z dnia 19 kwietnia 2007 r. dotycząca zawarcia umowy między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz krótkoterminowych (Dz.U. L 129 z 17.5.2007, s. 25–26).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (UE) 2022/1500 z dnia 9 września 2022 r. w sprawie zawieszenia w całości stosowania Umowy między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz obywatelom Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej (Dz.U. L 234l z 9.9.2022, s. 1–3).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/592 z dnia 10 kwietnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2018/1806 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu, w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa z Unii (Dz.U. L 103I z 12.4.2019, s. 1–4).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1806 z dnia 14 listopada 2018 r. wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (tekst jednolity) (Dz.U. L 303 z 28.11.2018, s. 39–58).

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz.U. L 348 z 24.12.2008, s. 98–107).

Informacja dotycząca wejścia w życie Umowy między Unią Europejską a Republiką Azerbejdżanu o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 215 z 21.7.2014, s. 1).

Informacja dotycząca wejścia w życie Umowy między Unią Europejską a Republiką Armenii o ułatwieniach w wydawaniu wiz (Dz.U. L 334 z 13.12.2013, s. 1).

Informacja dotycząca wejścia w życie Umowy między Unią Europejską a Republiką Zielonego Przylądka w sprawie ułatwień w wydawaniu wiz krótkoterminowych obywatelom Republiki Zielonego Przylądka i Unii Europejskiej (Dz.U. L 321 z 7.11.2014, s. 1).

Informacja dotycząca wejścia w życie Umowy między Wspólnotą Europejską a Federacją Rosyjską o ułatwieniach w wydawaniu wiz obywatelom Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej (Dz.U. L 173 z 3.7.2007, s. 34).

Ostatnia aktualizacja: 14.09.2022