Sieci przesyłowe gazu ziemnego

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 715/2009 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Rozporządzenie określa zasady dotyczące dostępu do:

• sieci przesyłowych* gazu ziemnego;
• instalacji magazynowych gazu; oraz
• instalacji skroplonego gazu ziemnego.

Celem zasad jest znoszenie barier utrudniających konkurencję na rynku gazu ziemnego w Unii Europejskiej (UE) oraz zapewnienie jego sprawnego funkcjonowania.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rozporządzenie definiuje:

• sposób określania taryf (wyłącznie w odniesieniu do dostępu do sieci);
• oferowane usługi;
• zasady alokacji zdolności odnoszące się do operatorów systemów przesyłowych (OSP)* gazu;
• wymogi przejrzystości (np. zasady podawania przez OSP lub odnośne organy krajowe do wiadomości publicznej metod kalkulacji i struktury taryf); oraz
• zasady bilansowania* oraz opłaty za niezbilansowanie obowiązujące na rynku.

Certyfikacja operatorów systemu przesyłowego

Krajowe organy regulacyjne muszą informować Komisję Europejską o decyzjach o certyfikacji OSP. Komisja ma dwa miesiące na przekazanie swojej opinii organowi, który następnie przyjmuje ostateczną decyzję dotyczącą certyfikacji OSP. Decyzja organu regulacyjnego i opinia Komisji są podawane do wiadomości publicznej.

Certyfikacja operatorów systemów magazynowych

Rozporządzenie zmieniające (UE) 2022/1032 nakłada na organy państw członkowskich UE obowiązek certyfikacji wszystkich operatorów podziemnych magazynów gazu. Celem jest zapobieżenie potencjalnemu ryzyku wpływu czynników zewnętrznych na krytyczną infrastrukturę magazynową, które mogłoby zagrozić bezpieczeństwu dostaw energii i innym podstawowym interesom bezpieczeństwa UE. Każdy operator, który nie otrzyma certyfikacji, będzie musiał zrezygnować z praw własności do magazynów gazu w UE lub zrzec się kontroli nad takimi magazynami.

Utworzenie europejskiej sieci operatorów systemów przesyłowych gazu

Do 3 marca 2011 r. OSP gazu musieli przedłożyć Komisji i Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) projekt statutu, wykaz członków oraz projekt regulaminu wewnętrznego dla europejskiej sieci operatorów systemów przesyłowych gazu (ENTSO gazu).

Kodeksy sieci

Komisja musi konsultować się z ACER i ENTSO gazu w celu określenia rocznego wykazu priorytetów dla ustanowienia zestawu zasad, zwanych kodeksami sieci. Kodeksy sieci ustanawia się na podstawie niewiążących wytycznych przedłożonych Komisji przez ACER. Kodeksy sieci obejmują w szczególności następujące obszary:

• zasady alokacji zdolności i zarządzania ograniczeniami*;
• zasady interoperacyjności OSP;
• zasady dotyczące bilansowania;
• przejrzystość zasad;
• zharmonizowane struktury taryf przesyłowych.

Zadania ENTSO gazu

ENTSO gazu jest odpowiedzialna za przyjęcie:

• wspólnych narzędzi eksploatacji sieci;
• dziesięcioletniego planu rozwoju sieci;
• zaleceń w sprawie koordynacji współpracy technicznej między unijnymi OSP;
• rocznego programu prac;
• sprawozdania rocznego;
• corocznych letnich i zimowych prognoz dotyczących dostaw.

Koszty i taryfy

Organy regulacyjne ustalają taryfy lub metody ich kalkulacji. Państwa członkowskie mogą zadecydować, że taryfy można ustalać z wykorzystaniem mechanizmów rynkowych, takich jak aukcje.

Usługi związane z dostępem stron trzecich

• OSP muszą oferować swoje usługi wszystkim użytkownikom sieci w sposób niedyskryminacyjny. Szczegółowe zasady alokacji określa kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności.
• Operatorzy instalacji skroplonego gazu ziemnego oraz instalacji magazynowych także muszą oferować swoje usługi w sposób niedyskryminacyjny oraz zapewniać, aby usługi były zgodne z wykorzystywaniem wzajemnie połączonych systemów przesyłu gazu. Państwa członkowskie mogą zdecydować, czy dostęp do instalacji magazynowych będzie regulowany czy negocjowany.

Zarządzanie ograniczeniami

• Wszyscy uczestnicy rynku muszą mieć dostęp do maksymalnej zdolności sieci oraz do instalacji magazynowych i instalacji LNG.
• OSP muszą stosować i podawać do wiadomości publicznej przejrzyste procedury zarządzania ograniczeniami, które ułatwiają transgraniczną wymianę gazu w oparciu o zasadę niedyskryminacji.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 3 marca 2011 r. Uchyliło ono rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 ze skutkiem od 3 marca 2011 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Przepisy dotyczące rynku (Komisja Europejska)
• Europejska sieć operatorów systemów przesyłowych gazu – ENTSO gazu (ENTSO gazu).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz.U. L 211 z 14.8.2009, s. 36–54).

Kolejne zmiany rozporządzenia wykonawczego (WE) nr 715/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/1032 z dnia 29 czerwca 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzeń (UE) 2017/1938 i (WE) nr 715/2009 w odniesieniu do magazynowania gazu (Dz.U. L 173 z 30.6.2022, s. 17–33).

Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/459 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 984/2013 (Dz.U. L 72 z 17.3.2017, s. 1–28).

Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/460 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych dla gazu (Dz.U. L 72 z 17.3.2017, s. 29–56).

Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/703 z dnia 30 kwietnia 2015 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący zasad interoperacyjności i wymiany danych (Dz.U. L 113 z 1.5.2015, s. 13–26).

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014 z dnia 26 marca 2014 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący bilansowania gazu w sieciach przesyłowych (Dz.U. L 91 z 27.3.2014, s. 15–35).

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2022