Blootstelling aan chemische agentia

 

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 98/24/EG over de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van werknemers tegen risico’s van chemische agentia op het werk

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn bevat minimumvereisten voor de hele Europese Unie (EU) voor de bescherming van werknemers tegen risico’s of mogelijke risico’s voor hun veiligheid en gezondheid als gevolg van de effecten van chemische agentia die aanwezig zijn op het werk of als gevolg van beroepswerkzaamheden waarbij deze agentia zijn betrokken.

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

• Richtlijn 98/24/EG is een “dochterrichtlijn” van Kaderrichtlijn 89/391/EEG, waarin maatregelen worden geïntroduceerd om verbeteringen voor de veiligheid en gezondheid van werknemers op het werk te stimuleren (zie samenvatting). Richtlijn 89/391/EG, waarin minimumvoorschriften zijn vastgelegd voor de bescherming van werknemers tegen gezondheids- en veiligheidsrisico’s van chemicaliën, is volledig van toepassing, onverminderd bepalingen die strenger of specifieker zijn in Richtlijn 98/24/EG.
• Richtlijn 98/24/EG is van toepassing op werknemers die worden blootgesteld aan gevaarlijke chemische stoffen wanneer de bepalingen ervan gunstiger zijn dan die van Richtlijn 2004/37/EG betreffende de bescherming van werknemers tegen de risico’s van carcinogene of mutagene agentia (zie samenvatting).

Verplichtingen van werkgevers

• Risicobeoordeling. De werkgever moet nagaan of er gevaarlijke stoffen op het werk aanwezig zijn en, als dat het geval is, de eventuele daaruit voortvloeiende risico’s voor veiligheid en gezondheid beoordelen. Deze beoordeling moet up-to-date worden gehouden.
• Het voorkomen van risico’s. Werkgevers moeten de nodige preventieve maatregelen nemen om risico’s weg te nemen of te beperken. Ze moeten geschikte apparatuur ter beschikking stellen, de blootstellingsduur beperken en zorgen voor veilige hantering, veilige opslag en veilig transport van gevaarlijke chemische stoffen. Waar mogelijk moeten chemicaliën of processen worden vervangen door minder gevaarlijke alternatieven.
• Grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling en biologische grenswaarden. De wetgeving bevat de eis dat samen met biologische grenswaarden indicatieve en bindende grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling worden vastgesteld.
• Omgaan met ongevallen, voorvallen en noodsituaties. Werkgevers moeten actieplannen opstellen zodat er passende maatregelen worden getroffen, zoals het informeren van de betrokkenen wanneer dergelijke situaties zich voordoen. Deze actieplannen moeten vergezeld gaan van op gezette tijden uit te voeren veiligheidsoefeningen en passende eerstehulpvoorzieningen.
• Voorlichting en opleiding van de werknemers. Werkgevers moeten hun werknemers op de hoogte brengen van de resultaten van de risicobeoordelingen, van informatie over gevaarlijke chemische stoffen op het terrein en van de desbetreffende grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling. Ze moeten werknemers ook opleiden en informatie verschaffen over passende voorzorgsmaatregelen.

Verboden

De richtlijn verbiedt de productie, de vervaardiging en het gebruik van bepaalde chemicaliën. Deze zijn vermeld in bijlage III. Uitzonderingen zijn toegestaan onder bepaalde omstandigheden, zoals wetenschappelijk onderzoek en tests. In dergelijke gevallen moeten de werkgevers de autoriteiten op de hoogte brengen van de te gebruiken hoeveelheden en het aantal waarschijnlijk betrokken werknemers.

Gezondheidskundig toezicht

De lidstaten van de EU moeten maatregelen nemen voor passend gezondheidskundig toezicht op werknemers die een gezondheidsrisico lopen. Er moeten individuele gezondheids- en blootstellingsdossiers worden bijgehouden.

Indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels

Richtlijn 2014/27/EU strekt tot wijziging van Richtlijn 98/24/EG (en verscheidene andere richtlijnen), waarmee deze aansluit op het nieuwe systeem van Verordening (EG) nr. 1272/2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels (zie samenvatting). Hiermee worden gevaarlijke chemische stoffen in kaart gebracht en worden gebruikers door middel van standaardsymbolen en tekst op de verpakkingsetiketten en veiligheidsinformatiebladen geïnformeerd over de met deze stoffen verband houdende risico’s.

Verslaglegging

EU-lidstaten dienen om de vijf jaar aan de Europese Commissie te rapporteren over de toepassing van de verschillende onder de richtlijn vallende maatregelen.

Gedelegeerde handelingen

• Verordening (EU) 2019/1243 strekt tot aanpassing van Richtlijn 98/24/EG, waardoor de Commissie vanaf 26 juli 2019 de bevoegdheid heeft gedelegeerde handelingen aan te nemen om zuiver technische wijzigingen in de bijlagen van de richtlijn door te voeren, en om de richtlijn aan te vullen met de vaststelling of herziening van indicatieve grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling. Deze aanpassingen kunnen echter niet een verandering betreffen van de in de bijlagen bij de richtlijn vastgelegde grenswaarden voor blootstelling.
• Lidstaten moeten werknemers- en werkgeversorganisaties op de hoogte houden van op EU-niveau vastgestelde indicatieve grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

• Richtlijn 98/24/EG is van toepassing sinds 25 mei 1998 en moest vóór 5 mei 2001 in de lidstaten zijn omgezet in nationale wetgeving.
• In Slovenië werd de toepassing uitgesteld tot 31 december 2005.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• Veiligheid en gezondheid op het werk (Europese Commissie)
• Activiteiten (Europese Commissie)
• Richtlijn 98/24/EG — risico’s van chemische agentia op het werk (Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 98/24/EG van de Raad van 7 april 1998 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van werknemers tegen risico’s van chemische agentia op het werk (14e bijzondere richtlijn in de zin van artikel 16, lid 1, van Richtlijn 89/391/EEG) (PB L 131 van 5.5.1998, blz. 11-23).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 98/24/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EG) nr. 1272/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 2008 betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels tot wijziging en intrekking van de Richtlijnen 67/548/EEG en 1999/45/EG en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1907/2006 (PB L 353 van 31.12.2008, blz. 1-1355).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2004/37/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstelling aan carcinogene of mutagene agentia op het werk (zesde bijzondere richtlijn in de zin van artikel 16, lid 1, van Richtlijn 89/391/EEG van de Raad) (gecodificeerde versie) (PB L 158 van 30.4.2004, blz. 50-76). Tekst geherpubliceerd in corrigendum (PB L 229 van 29.6.2004, blz. 23-34).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 92/58/EEG van de Raad van 24 juni 1992 betreffende de minimumvoorschriften voor de veiligheids- en/of gezondheidssignalering op het werk (negende bijzondere richtlijn in de zin van artikel 16, lid 1, van Richtlijn 89/391/EEG) (PB L 245 van 26.8.1992, blz. 23-42).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 89/391/EEG van de Raad van 12 juni 1989 betreffende de tenuitvoerlegging van maatregelen ter bevordering van de verbetering van de veiligheid en de gezondheid van de werknemers op het werk (PB L 183, 29.6.1989, blz. 1-8).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 16.12.2021