Programma Digitaal Europa (2021-2027)

KERNPUNTEN

• Het programma loopt van 1 januari 2021 tot en met 31 december 2027, de looptijd van het meerjarig financieel kader. Het wordt ondersteund door een indicatieve toewijzing van meer dan 8,2 miljard EUR in huidige prijzen en wordt voornamelijk uitgevoerd onder direct beheer van de Europese Commissie.
• De verordening bevat zes onderling samenhangende specifieke doelstellingen, gericht op het verruimen van Europa’s capaciteiten op belangrijke gebieden van de digitale technologie in de private sector en op gebieden van algemeen belang.

High performance computing (HPC) (2 019 914 000 EUR)

Onderstaand de operationele doelstellingen, die voornamelijk worden geïmplementeerd via de Gemeenschappelijke Onderneming Europese High-Performance Computing, die is opgericht bij Verordening (EU) 2018/1488:

• gemakkelijk toegankelijke exaschaal³ supercomputing- en data-infrastructuur van wereldklasse voor publieke en private gebruikers (met name kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s)) en voor onderzoeksdoeleinden, in overeenstemming met Verordening (EU) 2018/1488;
• een EU-breed HPC-ecosysteem voor wetenschap en industrie, met inbegrip van hardware, software, toepassingen, diensten, interconnectie en digitale vaardigheden;
• post-exaschaalinfrastructuur, met inbegrip van de integratie daarvan ten opzichte van kwantumcomputingtechnologieën en onderzoeksinfrastructuur voor computerwetenschappen en aanmoediging van de ontwikkeling van de benodigde hardware en software.

Artificiële intelligentie (AI) (1 760 806 000 EUR — verhoogd van 1 663 956 000 EUR door Wijzigingsverordening (EU) 2025/38)

Het programma ondersteunt de volgende operationele doelstellingen:

• essentiële AI-capaciteiten en -kennis, met inbegrip van betere hoogwaardige gegevenshulpmiddelen en uitwisselingsmechanismen, en bibliotheken van algoritmen, toegankelijk voor bedrijven — met name kmo’s en start-ups —, burgers, organisaties zonder winstoogmerk, onderzoeksinstellingen, universiteiten en overheden;
• EU-faciliteiten voor testen en experimenteren en commerciële toepassingen en productiesystemen om technologieën beter in waardeketens te integreren.

Artificiële intelligentie (AI) (1 372 020 000 EUR, verlaagd van 1 399 966 000 EUR door Wijzigingsverordening (EU) 2025/38)

Het programma ondersteunt de volgende operationele doelstellingen:

• geavanceerde apparatuur voor cyberbeveiliging, alsmede instrumenten en data-infrastructuur daarvoor, samen met de lidstaten;
• kennis, capaciteiten en vaardigheden in verband met cyberbeveiliging, met inbegrip van beste praktijken;
• capaciteiten in de lidstaten en de private sector ter ondersteuning van de richtlijn cyberbeveiliging van netwerk- en informatiesystemen (Richtlijn (EU) 2022/2555; zie de samenvatting);
• weerbaarheid, risicobewustzijn en (ten minste) basale cyberbeveiligingniveaus;
• betere samenwerking tussen de civiele en de defensie-industrie.

Met Wijzigingsverordening (EU) 2025/38 worden in dit programma de volgende doelstellingen opgenomen:

• de ontwikkeling van het Europees waarschuwingssysteem voor cyberbeveiliging, dat inhoudt de ontwikkeling, implementatie en exploitatie van nationale cyberknooppunten en grensoverschrijdende cyberknooppunten;
• de instelling en werking van het noodmechanisme voor cyberbeveiliging ter ondersteuning van de lidstaten en andere gebruikers.

Deze activiteiten worden voornamelijk uitgevoerd via het Europees Kenniscentrum voor industrie, technologie en onderzoek op het gebied van cyberbeveiliging en het Netwerk van nationale coördinatiecentra overeenkomstig Verordening (EU) 2021/887.

Geavanceerde digitale vaardigheden (482 640 000 EUR, verlaagd van 507 347 000 EUR door Wijzigingsverordening (EU) 2025/38)

Het programma ondersteunt de ontwikkeling van geavanceerde digitale vaardigheden om:

• de Europese talentenpool te vergroten;
• de digitale kloof te overbruggen en professionaliteit te bevorderen, met name wat betreft high-performance en cloudcomputing, big data-analyse, cyberbeveiliging, “distributed ledger”-technologieën (bijv. blockchain), kwantumtechnologieën, robotica en AI.

De operationele doelstellingen omvatten hoogwaardige korte en langdurige cursussen, opleidingen op de werkplek en (eventueel) stageplaatsen voor studenten en werknemers, met name bij kmo’s en in de publieke sector.

Uitrol en optimaal gebruik van digitale capaciteiten en interoperabiliteit (1 002 217 000 EUR)

Het programma ondersteunt de volgende doelstellingen:

• effectieve uitrol van geavanceerde digitale technologieën, zoals high-performance computing, AI en cyberbeveiliging door stakeholders in de publieke sector en op gebieden van algemeen belang, zoals gezondheid en sociale zorg, onderwijs, justitie, douane, vervoer, mobiliteit, energie, milieu en de culturele en creatieve sector;
• uitrol en gebruik van geïntegreerde en interoperabele trans-Europese infrastructuur en van overeengekomen digitale normen in de publieke sector;
• gebruik van oplossingen en kaders, met inbegrip van opensourceoplossingen door overheden, bedrijven en burgers;
• gemakkelijke toegang tot testvoorzieningen en proefprojecten voor digitale technologieën voor de publieke sector en het EU-bedrijfsleven, met name kmo’s;
• ondersteunen van de invoering van geavanceerde digitale technologieën, met inbegrip van high-performance computing, AI, cyberbeveiliging en blockchain, door de publieke sector en het EU-bedrijfsleven, met name kmo’s en start-ups;
• waarborgen van steeds voldoende capaciteit op EU-niveau om het voortouw te nemen bij digitale ontwikkeling, en tegelijkertijd digitale tendensen observeren, analyseren en zich daaraan aanpassen, en beste praktijken delen;
• bouwen van een toekomstig ecosysteem voor betrouwbare gegevensdeling en digitale infrastructuur.

Halfgeleiders (1 575 000 000 EUR)

Het programma ondersteunt de volgende doelstellingen:

• het opbouwen van geavanceerde ontwerpcapaciteiten voor geïntegreerde halfgeleidertechnologieën;
• het verbeteren van bestaande en het ontwikkelen van nieuwe geavanceerde proeflijnen in de hele EU om de ontwikkeling en toepassing van geavanceerde halfgeleidertechnologieën en halfgeleidertechnologieën van de volgende generatie mogelijk te maken;
• het opbouwen van geavanceerde technologie en technische capaciteiten om de innovatieve ontwikkeling van geavanceerde kwantumchips en aanverwante halfgeleidertechnologieën te versnellen;
• het opzetten van een netwerk van competentiecentra in de hele EU door bestaande faciliteiten te verbeteren of nieuwe faciliteiten te creëren;
• het ondernemen van activiteiten, gezamenlijk bekend als Chips Fund-activiteiten, om de toegang tot schuldfinanciering en eigen vermogen te vergemakkelijken, onder meer door duidelijke begeleiding te bieden, met name voor startende bedrijven, scale-ups, kmo's en small mid-caps (bedrijven met ten minste 250 maar minder dan 1.500 werknemers) in de waardeketen van halfgeleiders, door middel van een mengfaciliteit in het kader van het InvestEU-fonds en via de Europese Innovatieraad, die werd opgericht in het kader van Horizon Europa.

Een netwerk van Europese digitale innovatiehubs zal bedrijven (met name kmo's) en overheden toegang bieden tot technologische expertise. Deze hubs zullen industrie, bedrijven en overheden die nieuwe technologische oplossingen nodig hebben en bedrijven met marktklare oplossingen samenbrengen.

Bij het programma is sprake van medefinanciering door lidstaten en, wanneer nodig, door de private sector. Subsidies op grond van het programma mogen tot 100 % van de subsidiabele kosten dekken.

Het programma staat via associatie of gedeeltelijke associatie ook open voor deelname van de volgende niet-EU-landen:

• Leden van de Europese Vrijhandelsassociatie (EVA) die ook lid zijn van de Europese Economische Ruimte (EER);
• kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten;
• de landen van het Europees nabuurschapsbeleid;
• andere niet-EU-landen, bij overeenkomst.

Digitaal Europa is een aanvulling op andere programma's die de digitale transitie ondersteunen, zoals Horizon Europa, dat zich richt op onderzoek en technologische ontwikkeling, en de digitale aspecten van de Connecting Europe Facility.