Ενσωμάτωση βιομετρικών στοιχείων στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα βιομετρικά στοιχεία στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εξακρίβωση της γνησιότητας του εγγράφου και της ταυτότητας του κατόχου, ο οποίος θα έχει το δικαίωμα να επαληθεύει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που περιέχονται στο διαβατήριο ή στο ταξιδιωτικό έγγραφο και, εφόσον ενδείκνυται, να ζητά τη διόρθωση ή την απάλειψη δεδομένων. Η συγκέντρωση και η αποθήκευση βιομετρικών δεδομένων προορίζεται αποκλειστικά για την έκδοση διαβατηρίων και ταξιδιωτικών εγγράφων.

Τα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα θα πρέπει να περιλαμβάνουν ένα μέσο αποθήκευσης υψηλής ασφαλείας (τσιπ) για την αποθήκευση ψηφιακών δεδομένων και να διαθέτουν επαρκή χωρητικότητα προκειμένου να διασφαλίζεται η ακεραιότητα, η αυθεντικότητα και η εμπιστευτικότητα των δεδομένων αυτών. Το μέσο αποθήκευσης περιέχει εικόνα του προσώπου και δύο δακτυλικά αποτυπώματα που λαμβάνονται επίπεδα (και όχι με κύλιση μεμονωμένων δάκτυλων, νύχι προς νύχι). Τα δεδομένα αυτά, τα οποία πρέπει να είναι σε μορφή που εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα, θα πρέπει να ενσωματώνονται με τρόπο ασφαλή.

Για να διασφαλιστεί ότι οι διαβαθμισμένες πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και τα στοιχεία παραγωγής δεν θα διατίθενται σε περισσότερα μέρη απ’ ό,τι είναι απαραίτητο, κάθε κράτος μέλος ορίζει μόνο έναν αρμόδιο φορέα για την παραγωγή διαβατηρίων και ταξιδιωτικών εγγράφων. Τα κράτη μέλη διατηρούν την ευχέρεια να αλλάζουν τον φορέα αυτόν εφόσον το κρίνουν απαραίτητο. Για λόγους ασφαλείας, κάθε κράτος μέλος γνωστοποιεί την ονομασία του αρμόδιου φορέα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα άλλα κράτη μέλη.

Τα ελάχιστα πρότυπα ασφαλείας, με τα οποία πρέπει να είναι σύμφωνα τα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα που εκδίδονται από τα κράτη μέλη, παρατίθενται στο παράρτημα του κανονισμού. Σε αυτά περιλαμβάνονται λεπτομερείς απαιτήσεις σχετικά με:

• τα χρησιμοποιούμενα υλικά (π.χ. ειδικό χαρτί, υδατογραφήματα, ίνες),
• τη διάταξη, τη μορφή αναγνώσιμη από μηχάνημα και την προστασία της σελίδας με τα στοιχεία κατόχου,
• τεχνικές εκτύπωσης κατά της πλαστογράφησης και οπτικώς μεταβλητά στοιχεία,
• την ασφαλή ενσωμάτωση βιομετρικών δεδομένων και δεδομένων έκδοσης,
• διαδικασίες για την ασφαλή έκδοση και εξατομίκευση του εγγράφου.

Πρόκειται για μη απόρρητες προδιαγραφές. Αυτές οι προδιαγραφές συμπληρώνονται από προδιαγραφές που μπορούν να παραμείνουν απόρρητες, ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος πλαστογράφησης και παραποίησης. Οι πρόσθετες αυτές προδιαγραφές θεσπίζονται με εκτελεστικές πράξεις από την Επιτροπή, είναι σύμφωνες με τα διεθνή πρότυπα και αφορούν:

• πρόσθετα χαρακτηριστικά ασφαλείας·
• το μέσο αποθήκευσης και την ασφάλειά του·
• απαιτήσεις σχετικές με την ποιότητα και τα κοινά πρότυπα για την εικόνα του προσώπου και τα δακτυλικά αποτυπώματα.

Το 2018 η Επιτροπή εξέδωσε εκτελεστική απόφαση για τη θέσπιση των τεχνικών προδιαγραφών σχετικά με την καθιέρωση προτύπων για τα χαρακτηριστικά ασφαλείας και τη χρήση βιομετρικών στοιχείων στα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα, η οποία κατάργησε και αντικατέστησε παρόμοιες, προγενέστερες αποφάσεις. Το παράρτημα της εν λόγω απόφασης τροποποιήθηκε στη συνέχεια το 2021 από άλλη εκτελεστική απόφαση, η οποία επικαιροποίησε τον κατάλογο των κανονιστικών παραπομπών.

Βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 444/2009, τα παιδιά ηλικίας κάτω των 12 ετών (προσωρινό όριο ηλικίας) και τα άτομα που αδυνατούν να δώσουν δακτυλικά αποτυπώματα εξαιρούνται από τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων. Μόνο εκπαιδευμένο και δεόντως εξουσιοδοτημένο προσωπικό των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την έκδοση διαβατηρίων και ταξιδιωτικών εγγράφων επιτρέπεται να λαμβάνει βιομετρικά αναγνωριστικά στοιχεία. Τα διαβατήρια και τα ταξιδιωτικά έγγραφα πρέπει να εκδίδονται ως ατομικά έγγραφα, σύμφωνα με τις διεθνείς απαιτήσεις.

Σύμφωνα με τους κανόνες του χώρου Σένγκεν (κεκτημένο) (βλέπε περίληψη), η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν συμμετείχαν στον κανονισμό και, συνεπώς, δεν δεσμεύονταν από αυτόν. Ωστόσο, η Δανία αποφάσισε να τον ενσωματώσει στο εθνικό της δίκαιο. Η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, η Νορβηγία και η Ελβετία παρόλο που δεν είναι στην ΕΕ, συμμετέχουν στην εφαρμογή του κανονισμού.

Ο κανονισμός δεν αφορά τα έγγραφα ταυτότητας που εκδίδουν τα κράτη μέλη για τους υπηκόους τους ή τα προσωρινά διαβατήρια και ταξιδιωτικά έγγραφα με ισχύ έως και 12 μήνες.