Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 που αφορά το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο εσωτερικό της Ένωσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ενημερώνει (και κωδικοποιεί) την προηγούμενη νομοθεσία σχετικά με την ικανότητα των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κυκλοφορούν ελεύθερα και να εργάζονται σε άλλη χώρα της ΕΕ.
• Επιδιώκει επίσης να διασφαλίσει ότι τηρείται στην πράξη η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 45 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων ωφελεί τόσο τα άτομα που επιλέγουν να εργάζονται σε άλλα σημεία της ΕΕ όσο και τις κοινωνίες που τους υποδέχονται. Δίνει τη δυνατότητα στους εργαζομένους να ασκούν το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία και να βελτιώνουν την προσωπική και επαγγελματική τους κατάσταση, καθώς και στις κοινωνίες να καλύπτουν τη ζήτηση εργασίας και τα ελλείμματα δεξιοτήτων.
• Όπως ένας κάτοικος μιας χώρας της ΕΕ έχει το δικαίωμα να εργάζεται επ’ αμοιβή σε άλλη χώρα, με τον ίδιο τρόπο επιτρέπεται και σε εργοδότες να ανακοινώνουν προσφορές εργασίας και να συνάπτουν συμβάσεις με υποψήφιους εργαζομένους από όλη την ΕΕ.
• Η νομοθεσία κωδικοποιεί και αντικαθιστά τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68, ο οποίος τροποποιήθηκε σημαντικά αρκετές φορές. Διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του συστήματος μέσω της απαγόρευσης οποιασδήποτε μορφής διάκρισης λόγω ιθαγένειας μεταξύ των εργαζομένων της ΕΕ.
• Συγκεκριμένα, απαγορεύει:
  • τις χωριστές διαδικασίες πρόσληψης για τους αλλοδαπούς· και
  • τους περιορισμούς στην ανακοίνωση προσφορών εργασίας ή την επιβολή ειδικών προϋποθέσεων, όπως η εγγραφή στα γραφεία ευρέσεως εργασίας για πρόσωπα που προέρχονται από άλλη χώρα της ΕΕ.
• Παρομοίως, είναι παράνομη η διάκριση μεταξύ ημεδαπών εργαζομένων και εργαζομένων από άλλες χώρες της ΕΕ ως προς τους όρους απασχόλησης και εργασίας οι οποίοι καλύπτουν:
  • την πρόσβαση στην απασχόληση, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας των ατόμων που αναζητούν εργασία από τα γραφεία ευρέσεως εργασίας·
  • τις συνθήκες εργασίας, συμπεριλαμβανομένων της αμοιβής, της απόλυσης, της επαγγελματικής επανένταξης ή της επαναπασχόλησης·
  • την πρόσβαση στην κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένης της φοίτησης σε επαγγελματικές σχολές και κέντρα επαναπροσαρμογής ή επανεκπαίδευσης.
• Η ίδια αρχή της πρόσβασης σε προγράμματα εθνικής εκπαίδευσης, μαθητείας και επαγγελματικής εκπαίδευσης εφαρμόζεται και στα παιδιά προσώπου που απασχολείται ή έχει απασχοληθεί κατά το παρελθόν σε άλλη χώρα της ΕΕ.
• Στη νομοθεσία εμπίπτουν και ορισμένα κοινωνικά δικαιώματα. Εργαζόμενος που απασχολείται σε άλλη χώρα της ΕΕ δικαιούται τα ίδια κοινωνικά και φορολογικά πλεονεκτήματα με τους ημεδαπούς εργαζομένους της χώρας υποδοχής της ΕΕ. Επιπλέον, διεκδικεί επιδόματα στέγασης υπό τους ίδιους όρους με τους ημεδαπούς, ενώ μπορεί να εγγράφεται σε καταλόγους ανευρέσεως κατοικίας, όπου αυτοί υφίστανται, στην περιοχή όπου εργάζεται.
• Η νομοθεσία καλύπτει επίσης την ίση μεταχείριση όσον αφορά τη συμμετοχή σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και την άσκηση των σχετικών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα ψήφου και την κατάληψη θέσεων διοίκησης ή διεύθυνσης μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης.
• Μπορεί να απαιτείται ένα ορισμένο επίπεδο γλωσσικών γνώσεων για μια θέση εργασίας, αλλά οποιαδήποτε γλωσσική απαίτηση πρέπει να είναι εύλογη και αναγκαία για την εν λόγω εργασία.
• Η νομοθεσία θεσπίζει συμβουλευτική επιτροπή που απαρτίζεται από έξι μέλη κάθε χώρας της ΕΕ: δύο εκπροσωπούν την κυβέρνηση, δύο τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων και δύο τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργοδοτών. Η επιτροπή αυτή επικουρεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ζητήματα που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Εργασίας που ιδρύθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2019/1149 συμμετέχει στις συνεδριάσεις της επιτροπής ως παρατηρητής, προσφέροντας τεχνικές πληροφορίες και εμπειρογνωσία.

Μοναδική εξαίρεση

Η μόνη εξαίρεση στην αρχή περί απαγορεύσεως των διακρίσεων αφορά την πρόσβαση σε θέσεις που αφορούν την άσκηση της δημόσιας εξουσίας και καθηκόντων που αποσκοπούν στη διασφάλιση των γενικών συμφερόντων του κράτους. Οι χώρες της ΕΕ θα μπορούν να κρατήσουν αυτές τις θέσεις για τους δικούς τους υπηκόους.

Κανονισμός EURES

• Το 2016, ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 2016/589 σχετικά με τις Ευρωπαϊκές Υπηρεσίες Απασχόλησης (EURES). Ως εκ τούτου, οι κανόνες σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά τις κενές θέσεις εργασίας, τις αιτήσεις εργασίας και τα βιογραφικά σημειώματα σε όλες τις χώρες της ΕΕ εμπίπτουν πλέον στο πεδίο εφαρμογής του νέου κανονισμού.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Ο κανονισμός εφαρμόζεται από τις 16 Ιουνίου 2011. Ο κανονισμός (ΕΕ) 492/2011 κωδικοποίησε και αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 1612/68 και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:

• Ελεύθερη κυκλοφορία - Υπήκοοι της ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ανακοίνωσης της Επιτροπής — Κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της έξαρσης της νόσου COVID-19

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 492/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Απριλίου 2011, που αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στο εσωτερικό της Ένωσης (κωδικοποιημένο κείμενο) (ΕΕ L 141 της 27.5.2011, σ. 1-12)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 492/2011 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1149 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για την ίδρυση Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 883/2004, (ΕΕ) αριθ. 492/2011 και (ΕΕ) 2016/589 και την κατάργηση της απόφασης (ΕΕ) 2016/344 (ΕΕ L 186 της 11.7.2019, σ. 21-56)

Ειδική έκθεση αριθ. 6/2018 — «Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων: εγγυημένη ως θεμελιώδης ελευθερία, αλλά η κινητικότητα των εργαζομένων μπορεί να ωφεληθεί από την καλύτερη στόχευση των πόρων της ΕΕ» (ΕΕ C 79 της 2.3.2018, σ. 17)

Οδηγία 2014/54/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων (ΕΕ L 128 της 30.4.2014, σ. 8-14)

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Μέρος τρίτο: Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης - Τίτλος IV: Η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων - Κεφάλαιο 1: Οι εργαζόμενοι - Άρθρο 45 (πρώην άρθρο 39 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 65-66)

τελευταία ενημέρωση 21.04.2020