Ενισχυμένη συνεργασία σε ζητήματα περιουσίας των συζύγων και των καταχωρισμένων συντρόφων

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι 18 χώρες της ΕΕ που συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία είναι το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες, η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Φινλανδία και η Σουηδία, όπως εγκρίθηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2016/954 του Συμβουλίου. Οι άλλες χώρες μπορούν ελεύθερα να συμμετάσχουν οποιαδήποτε στιγμή μετά την έγκριση του κανονισμού. Ως προς αυτό, η Εσθονία ανήγγειλε το ενδιαφέρον της, καθώς και ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο συμμετοχής της στη συνεργασία μετά την έγκρισή της.

Πεδίο εφαρμογής

Τα ζητήματα που αφορούν την ικανότητα δικαιοπραξίας των συζύγων, την αναγνώριση ή την εγκυρότητα ενός γάμου, τις υποχρεώσεις διατροφής και την κληρονομική διαδοχή δεν καλύπτονται. Οι κανονισμοί δεν αλλάζουν τα εθνικά δίκαια σχετικά με τον γάμο ή την καταχωρισμένη συμβίωση και ορίζουν ότι το εφαρμοστέο δίκαιο εφαρμόζεται σε όλα τα περιουσιακά στοιχεία ανεξαρτήτως του πού βρίσκονται και ότι θα εφαρμόζεται ακόμη και αν δεν πρόκειται για δίκαιο χώρας της ΕΕ.

Διεθνής δικαιοδοσία

Ο σκοπός των κανονισμών είναι να επιτρέπεται στους πολίτες ο χειρισμός των υποθέσεών τους από τα δικαστήρια της ίδιας χώρας της ΕΕ. Οι σύζυγοι και οι σύντροφοι μπορούν να συμφωνούν ότι για την περιουσία των συζύγων ή των καταχωρισμένων συντρόφων θα εφαρμόζεται το δίκαιο:

• της χώρας όπου ο ένας ή και οι δύο «έχουν τη συνήθη διαμονή τους»·
• της χώρας ιθαγένειας των συζύγων ή των συντρόφων·
• της χώρας δυνάμει του δικαίου της οποίας δημιουργήθηκε η σχέση καταχωρισμένης συμβίωσης.

Εάν το ζευγάρι δεν προβεί σε αυτήν την επιλογή, η διεθνής δικαιοδοσία θα αποφασίζεται σε περίπτωση περιουσιακών σχέσεων των συζύγων με βάση τα εξής (κατά σειρά):

• τη χώρα στην οποία έζησαν αμφότερα τα μέλη του ζευγαριού μετά τη λύση του γάμου ή
• την κοινή ιθαγένεια του ζευγαριού κατά τη λύση του γάμου ή
• τη χώρα με την οποία το ζευγάρι έχει τον στενότερο δεσμό κατά τον χρόνο λύσης του γάμου.

Εάν ο γάμος δεν αναγνωρίζεται από το εθνικό δίκαιο για σκοπούς σχετικούς με τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων, το δικαστήριο μπορεί να κηρύξει εαυτό αναρμόδιο και ομοίως για τις σχέσεις καταχωρισμένης συμβίωσης. Ο κανονισμός δεν εμποδίζει τους διαδίκους να επιλύσουν τις περιουσιακές σχέσεις τους εξωδικαστικά με φιλικό διακανονισμό, για παράδειγμα ενώπιον συμβολαιογράφου, στη χώρα της ΕΕ που θα επιλέξουν.

Ο κανονισμός για τις σχέσεις καταχωρισμένης συμβίωσης προβλέπει τα ζητήματα που αφορούν τις περιουσιακές σχέσεις των καταχωρισμένων συντρόφων, ιδίως την εκκαθάριση περιουσιακών στοιχείων και τις επιπτώσεις των περιουσιακών σχέσεων των καταχωρισμένων συντρόφων στις νομικές σχέσεις μεταξύ ενός συντρόφου και τρίτων.

Αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων

Οι κανονισμοί περιλαμβάνουν κανόνες σχετικά με την αναγνώριση, την εκτελεστότητα και την εκτέλεση αποφάσεων οι οποίοι είναι παρόμοιοι με άλλους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις. Οι λόγοι άρνησης της αναγνώρισης μιας απόφασης περιλαμβάνουν τις περιστάσεις στις οποίες η εν λόγω αναγνώριση αντιβαίνει προδήλως στη δημόσια τάξη στη χώρα της ΕΕ όπου ζητείται η αναγνώριση.