Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling

KERNPUNTEN

Doelstellingen

Het Elfpo tracht:

• het concurrentievermogen in de landbouw te stimuleren;
• ervoor te zorgen dat natuurlijke hulpbronnen duurzaam worden beheerd en dat maatregelen om klimaatverandering aan te pakken doelmatig worden uitgevoerd;
• een evenwichtige territoriale ontwikkeling van plattelandsgebieden in de EU te realiseren, met inbegrip van het scheppen en behouden van werkgelegenheid.

Prioriteiten

De EU ondersteunt acties om zes prioriteitsdoelstellingen te verwezenlijken:

• bevordering van de kennisoverdracht en innovatie;
• het versterken van de levensvatbaarheid en het concurrentievermogen van alle landbouwtypen en het duurzaam bosbeheer;
• bevordering van de organisatie van de voedselketen, met inbegrip van de verwerking en afzet van landbouwproducten, dierenwelzijn en het risicobeheer;
• herstel, instandhouding en verbetering van ecosystemen die verbonden zijn met de landbouw en de bosbouw;
• bevordering van het efficiënte gebruik van hulpbronnen en de omslag naar een koolstofarme economie;
• bevordering van sociale inclusie, armoedebestrijding en economische ontwikkeling in plattelandsgebieden.

De EU-lidstaten en -regio’s kunnen ook kwesties behandelen die van bijzonder belang zijn in hun gebied, zoals:

• jonge landbouwers;
• kleine landbouwbedrijven;
• berggebieden;
• vrouwen in plattelandsgebieden;
• beperking van en aanpassing aan klimaatverandering en biodiversiteit.

Begroting

• De Elfpo-begroting voor het jaar 2015 bedraagt 99,3 miljard EUR. Ten minste 30 % hiervan moet worden gebruikt voor maatregelen om het milieu te beschermen en klimaatverandering te bestrijden, en 5 % wordt voorbehouden voor strategieën voor plaatselijke ontwikkeling.
• Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/791 houdt een herziening in van de verdeling van de begroting over de EU-steun voor programma’s voor plattelandsontwikkeling (bijlage I van Verordening (EU) nr. 1305/2013).

Wijziging van de verordening in 2017

Verordening (EU) 2017/2393, die van toepassing is sinds 1 januari 2018, heeft ten doel de toegang van landbouwers tot financiering uit hoofde van het GLB te vereenvoudigen en verbeteren. De verordening voorziet onder meer in:

• een nieuw sectorspecifiek inkomensstabiliseringsinstrument, waaruit landbouwers van wie het inkomen ernstig is gedaald, worden vergoed;
• steun voor verzekeringscontracten in gevallen waarin meer dan 20 % van de gemiddelde jaarproductie van een landbouwer verloren is gegaan, bijvoorbeeld door ongunstige weersomstandigheden.

Uitvoering

Door deze verordening moet beleid inzake plattelandsontwikkeling overeenstemmen met andere beleidslijnen op dit gebied. Er zijn regels en overeenkomsten op EU-niveau om ervoor te zorgen dat EU-financiering doeltreffend wordt gebruikt, waardoor overlappingen en tegenstrijdigheden zoveel mogelijk worden beperkt.

COVID-19-pandemie

• Wijzigingsverordening (EU) 2020/872 voorziet in uitzonderlijke tijdelijke noodsteun uit hoofde van het Elfpo voor landbouwers en kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) die actief zijn op het gebied van de verwerking, afzet of ontwikkeling van landbouwproducten en katoen.
• De lidstaten moeten de steun richten op begunstigden die het meest zijn getroffen door de COVID-19-crisis, op basis van het beschikbare bewijs en objectieve en niet-discriminerende selectiecriteria.
• De steun moet de vorm aannemen van een vaste betaling die uiterlijk op 30 juni 2021 wordt gedaan, op basis van de door de nationale bevoegde autoriteit uiterlijk op 31 december 2020 goedgekeurde aanvragen voor steun.
• Het maximumsteunbedrag mag niet hoger zijn dan 7 000 euro per landbouwer en 50 000 euro per kmo.

Uitzonderlijke tijdelijke steun

• Wijzigingsverordening (EU) 2022/1033 biedt de mogelijkheid voor lidstaten om uitzonderlijke tijdelijke liquide steun te verlenen onder Elfpo voor landbouwers en kmo’s naar aanleiding van de gevolgen van de Russische invasie in Oekraïne. Met deze steun worden de problemen aangepakt die een risico vormen voor de continuïteit van landbouwondernemingen en van kleine bedrijven die landbouwproducten verwerken — stijgende prijzen voor productiemiddelen, met name voor diervoeders en meststoffen, en hoge energiekosten.
• Landbouwers en kmo’s kunnen steun tot respectievelijk 15 000 EUR en 100 000 EUR ontvangen. Deze betaling wordt uiterlijk op zondag 15 oktober 2023 gedaan. Lidstaten moeten een wijziging indienen voor hun programma’s voor plattelandsontwikkeling om deze nieuwe maatregel in te voeren.

Overgangsbepalingen voor de jaren 2021 en 2022

• Door Wijzigingsverordening (EU) nr. 2020/2220 is de verdere toepassing mogelijk van de regels van het GLB-kader voor de periode 2014-2020 en is de continuïteit gegarandeerd van de betalingen aan landbouwers en andere begunstigden van steun uit het Elfpo in 2021 en 2022, totdat het nieuwe kader vanaf 1 januari 2023 van toepassing is.
• Daarnaast zal de uitzonderlijke tijdelijke steun aan landbouwers en kleine en middelgrote ondernemingen die in het bijzonder door de COVID-19-crisis zijn getroffen, een oplossing bieden voor de aanhoudende liquiditeitsproblemen die een bedreiging vormen voor de continuïteit van de landbouw en van kleine ondernemingen die landbouwproducten verwerken, afzetten of ontwikkelen.
• Het totale bedrag aan EU-steun voor plattelandsontwikkeling van 1 januari 2021 tot en met 31 december 2022 zal maximaal 26 896 831 880 EUR in lopende prijzen bedragen, overeenkomstig het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021 tot en met 2027.
• Een extra bedrag van 8 070 486 840 EUR in lopende prijzen moet beschikbaar worden gesteld als aanvullende middelen uit het Elfpo voor het herstel van de landbouwsector en de plattelandsgebieden in de EU voor de jaren 2021 en 2022. De verordening bevat gedetailleerde regels over hoe deze middelen moeten worden toegewezen aan prioriteiten zoals economische en sociale ontwikkeling, klimaatactie, dierenwelzijn, enz.