Europese regelgeving voor cryptoactiva (MiCA)

 

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) 2023/1114 betreffende cryptoactivamarkten

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

Verordening (EU) 2023/1114 stelt uniforme regels vast voor uitgevende instellingen van cryptoactiva die tot dusver niet door andere wetgeving van de Europese Unie (EU) op het gebied van financiële diensten zijn gereguleerd en voor dienstverleners met betrekking tot dergelijke cryptoactiva (aanbieders van cryptoactiva).

De regels hebben betrekking op:

• transparantie- en openbaarmakingsvereisten voor het uitgeven, het aanbieden aan het publiek en de toelating van cryptoactiva tot een handelsplatform;
• de vergunningverlening aan en het toezicht op aanbieders van cryptoactivadiensten en uitgevers van aan activa gerelateerde tokens en tokens voor elektronisch geld (e-money);
• de werking, organisatie en het bestuur van de uitgevende instellingen en aanbieders van cryptoactiva;
• de bescherming van houders van cryptoactiva en klanten van aanbieders;
• maatregelen om handel met voorkennis, onwettige openbaarmaking van voorkennis en marktmanipulatie te voorkomen.

KERNPUNTEN

De verordening is van toepassing op het uitgeven, het aanbieden aan het publiek en de toelating tot de handel van cryptoactiva en het verlenen van diensten met betrekking tot cryptoactiva.

De verordering onderscheidt de volgende soorten cryptoactiva:

• tokens voor elektronisch geld (cryptoactiva die hun waarde stabiliseren ten opzichte van een enkele officiële valuta);
• aan activa gerelateerde tokens (cryptoactiva die hun waarde stabiliseren ten opzichte van andere activa of een mand van activa);
• andere cryptoactiva dan aan activa gerelateerde tokens of tokens voor elektronisch geld.

Aanbieders* of personen die toegang willen krijgen tot de handel in andere cryptoactiva dan aan activa gerelateerde tokens en tokens voor elektronisch geld, moeten:

• een rechtspersoon* zijn;
• een witboek over cryptoactiva en alle marketingcommunicatie op hun website publiceren;
• eerlijk, rechtvaardig en professioneel handelen;
• op een eerlijke, duidelijke en niet-misleidende manier communiceren met daadwerkelijke en potentiële activahouders;
• eventuele belangenconflicten vaststellen, voorkomen, beheren en bekendmaken;
• aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van onjuiste informatie in het witboek;
• houders van cryptoactiva een herroepingsrecht geven.

Uitgevers van aan activa gerelateerde tokens die deze aanbieden aan het publiek of willen toelaten tot de handel op een handelsplatform voor cryptoactiva moeten:

• een rechtspersoon of een bepaalde onderneming zijn die gevestigd is in de EU;
• toestemming hebben van hun eigen EU-lidstaat; en
• een kredietinstelling zijn die een witboek over cryptoactiva opstelt dat is goedgekeurd door de bevoegde nationale autoriteit;
• hun aan activa gerelateerde tokens op elk moment op verzoek van de houders terugbetalen tegen de marktwaarde van de aan activa gerelateerde tokens of door de aan activa gerelateerde tokens te leveren;
• een witboek over cryptoactiva en alle marketingcommunicatie op hun website publiceren en aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van onjuiste informatie in het witboek;
• eerlijk, rechtvaardig en professioneel handelen;
• op een eerlijke, duidelijke en niet-misleidende manier communiceren met daadwerkelijke en potentiële tokenhouders;
• handelen in het belang van de tokenhouders en hen gelijk behandelen;
• effectieve en transparante procedures opstellen en handhaven om klachten snel, eerlijk en consistent te behandelen;
• eventuele belangenconflicten vaststellen, voorkomen, beheren en bekendmaken;
• te allen tijde een reserve van activa aanhouden die de verplichtingen tegenover de tokenhouders dekt, en een eigen vermogen hebben dat ten minste gelijk is aan het hoogste van de volgende bedragen:
  • €350.000,
  • 2% van het gemiddelde bedrag van de reserveactiva,
  • een kwart van de vaste overheadkosten van het voorgaande jaar;
• herstel- en aflossingsplannen opstellen indien ze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

Uitgevers van tokens voor elektronisch geld die deze aanbieden aan het publiek of willen toelaten tot de handel op een handelsplatform voor cryptoactiva moeten:

• een vergunning hebben als kredietinstelling of instelling voor elektronisch geld;
• een witboek over cryptoactiva en alle marketingcommunicatie op hun website publiceren en aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van onjuiste informatie in het witboek;
• voldoen aan de regels voor uitgifte, terugbetaalbaarheid en marketing;
• de tokens uitgeven tegen de nominale waarde bij ontvangst van de fondsen;
• de tokens op verzoek van een houder op elk moment en tegen de nominale waarde terugbetalen;
• het geld dat ze ontvangen investeren in veilige activa met een laag risico in dezelfde valuta en op een aparte rekening bij een kredietinstelling zetten;
• herstel- en aflossingsplannen opstellen indien ze niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen.

De Europese Bankautoriteit (EBA) classificeert aan activa gerelateerde tokens en tokens voor elektronisch geld als “significant” als aan bepaalde criteria wordt voldaan, zoals houders, waarde of transacties die boven bepaalde niveaus liggen. In dergelijke gevallen zijn de uitgevers van dergelijke aan activa gerelateerde tokens en tokens voor elektronisch geld onderworpen aan aanvullende vereisten en neemt de EBA de toezichthoudende rol over.

Aanbieders van cryptoactiva moeten:

• een rechtspersoon of bepaalde onderneming zijn die van hun nationale autoriteit een vergunning heeft gekregen als aanbieder van cryptoactiva, met een zetel in een lidstaat waar zij ten minste een deel van hun diensten verrichten, met een actief bestuur en ten minste een van de bestuurders in de EU; of
• onder bepaalde voorwaarden een kredietinstelling, centrale effectenbewaarinstelling, marktexploitant van beleggingsondernemingen, instelling voor elektronisch geld, beheermaatschappij van instellingen voor collectieve belegging in effecten of alternatief beleggingsfonds zijn.

Alle aanbieders van cryptoactiva zijn verplicht om:

• eerlijk, rechtvaardig en professioneel te handelen in het belang van hun huidige en potentiële klanten;
• klanten eerlijke, duidelijke en niet-misleidende informatie te geven;
• klanten niet opzettelijk of door nalatigheid te misleiden over de werkelijke of waargenomen voordelen van cryptoactiva en hen te waarschuwen voor de risico’s die eraan verbonden zijn;
• hun prijzen, kosten en vergoedingenbeleid en de klimaat- en milieu-gerelateerde impact van elke cryptoactiva duidelijk beschikbaar te maken op hun website;
• prudentiële waarborgen te hebben die ten minste gelijk zijn aan de hoogste van de volgende punten:
  • de permanente minimumkapitaalvereisten in bijlage IV, of
  • een kwart van de vaste overheadkosten van het voorgaande jaar;
• ervoor te zorgen dat de leden van het bestuursorgaan betrouwbaar zijn en over de kennis, ervaring, vaardigheden en tijd beschikken om hun taken effectief uit te voeren;
• beleid en procedures te implementeren om het witwassen van geld, de financiering van terrorisme of andere misdrijven te voorkomen;
• de cryptoactiva en fondsen van klanten gescheiden te houden van andere activa en ze niet voor eigen rekening te gebruiken;
• effectieve en transparante procedures op te stellen en te handhaven om klachten van klanten snel, eerlijk en consistent te behandelen;
• een effectief beleid te voeren en te handhaven om belangenconflicten te identificeren, te voorkomen, te beheren en openbaar te maken;
• alle redelijke maatregelen te nemen om elk risico’s te vermijden bij uitbesteding van activiteiten;
• een plan op te stellen voor een ordelijke afbouw van hun activiteiten indien nodig.

De specifieke regels hebben betrekking op:

• overnames van uitgevers van aan activa gerelateerde tokens en aanbieders van crypto-assetdiensten;
• maatregelen om marktmisbruik, zoals handel met voorkennis en misbruik van voorkennis, te voorkomen en te verbieden;
• de bevoegdheden en rollen van de nationale autoriteiten, de EBA en de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA).

De verordening is niet van toepassing op:

• cryptoactiva die vallen onder andere EU-wetten inzake financiële diensten (zoals diensten die kwalificeren als financiële instrumenten, pensioenen of verzekeringsproducten);
• aanbieders van crypto-activadiensten uitsluitend ten behoeve van hun moedermaatschappijen of dochterondernemingen, liquidateurs en beheerders in insolventieprocedures;
• de Europese Centrale Bank en nationale centrale banken, de Europese Investeringsbank, het Europees financieel stabilisatiemechanisme, het Europees stabiliteitsmechanisme en publieke internationale organisaties;
• cryptoactiva die uniek en niet verwisselbaar zijn met andere.

Zodra de verordening van toepassing is, brengt de Europese Commissie in verschillende fasen verslag uit aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie over:

• de laatste ontwikkelingen op het gebied van cryptoactiva (na 18 maanden);
• de tussentijdse evaluatie van de verordening (na 24 maanden);
• de toepassing van de verordening (na 48 maanden).

De Commissie heeft ook de bevoegdheid om gedelegeerde en uitvoeringshandelingen vast te stellen.

ESMA dient, in samenwerking met de EBA, 12 maanden na de inwerkingtreding van de verordening en vervolgens elk jaar, bij het Parlement en de Raad een openbaar verslag in over de toepassing van de wetgeving en de ontwikkelingen op de markten voor cryptoactiva.

Europees centraal toegangspunt

Wijzigingsverordening (EU) 2023/2869 bevat een nieuw artikel uit Verordening (EU) 2023/1114 over de toegankelijkheid van informatie over het Europees centraal toegangspunt (ESAP), opgericht krachtens Verordening (EU) 2023/2859 (zie de samenvatting). Het ESAP verschaft toegang tot openbare financiële gegevens en informatie over duurzaamheid over EU-bedrijven en beleggingsproducten in de EU. Vanaf 10 januari 2030 verplicht de wijzigingshandeling de uitgever, aanbieder of persoon die toegang wil krijgen tot de handel om, wanneer informatie uit hoofde van Verordening (EU) 2023/1114 openbaar wordt gemaakt, deze informatie tegelijkertijd in te dienen bij de aangewezen verzamelende instantie met als doel deze toegankelijk te maken op het ESAP. In de wijzigingsverordening worden ook de voorwaarden vastgesteld waaraan deze informatie moet voldoen.

Verordening (EU) 2023/1114 wijzigt:

• Richtlijn 2013/36/EU (kapitaalvereisten);
• Richtlijn (EU) 2019/1937 ((bescherming van personen die inbreuken op het EU-recht melden);
• Verordening (EU) nr. 1093/2010 (oprichting van de EBA);
• Verordening (EU) nr. 1095/2010 (oprichting van ESMA).

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is van toepassing vanaf 30 december 2024. De regels voor aan activa gerelateerde tokens (titel III) en tokens voor elektronisch geld zijn echter van toepassing sinds 30 juni 2024.

ACHTERGROND

• De wetgeving is bedoeld om juridische duidelijkheid en zekerheid te bieden aan uitgevers en aanbieders van cryptoactiva en om innovatie te stimuleren en tegelijkertijd de financiële stabiliteit te behouden en investeerders tegen risico’s te beschermen.
• De wetgeving maakt deel uit van het pakket digitaal geldwezen dat de Commissie in september 2020 heeft goedgekeurd. Het pakket versterkt de EU-regels tegen het witwassen van geld en het tegengaan van terrorismefinanciering, waaronder de regels voor informatie bij geldovermakingen.

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) 2023/1114 van het Europees Parlement en de Raad van 31 mei 2023 betreffende cryptoactivamarkten en tot wijziging van Verordeningen (EU) nr. 1093/2010 en (EU) nr. 1095/2010 en Richtlijnen 2013/36/EU en (EU) 2019/1937 (PB L 150 van 9.6.2023, blz. 40-205).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 2023/114 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2023/2859 van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2023 tot oprichting van een Europees centraal toegangspunt dat gecentraliseerde toegang biedt tot voor financiële diensten, kapitaalmarkten en duurzaamheid relevante publiek beschikbare informatie (PB L 2023/2859 van 20.12.2023).

Zie de geconsolideerde versie.

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s over een Strategie voor digitale financiering voor de EU (COM(2020) 591 final van, 24.9.2020.

Verordening (EU) 2019/1238 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 inzake een pan-Europees persoonlijk pensioenproduct (PEPP) (PB L 198 van 25.7.2019, blz. 1-63).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2019 inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden (PB L 305 van 26.11.2019, blz. 17-56).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) 2017/1129 van het Europees Parlement en de Raad van 14 juni 2017 betreffende het prospectus dat moet worden gepubliceerd wanneer effecten aan het publiek worden aangeboden of tot de handel op een gereglementeerde markt worden toegelaten en tot intrekking van Richtlijn 2003/71/EG (PB L 168 van 30.6.2017, blz. 12- 82).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn (EU) 2016/2341 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2016 betreffende de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (IBPV’s) (herschikking) (PB L 354 van 23.12.2016, blz. 37-85).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn (EU) 2015/2366 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2015 betreffende betalingsdiensten in de interne markt, houdende wijziging van de Richtlijnen 2002/65/EG, 2009/110/EG en 2013/36/EU en Verordening (EU) nr. 1093/2010 en houdende intrekking van Richtlijn 2007/64/EG (PB L 337 van 23.12.2015, blz. 35-127).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2014/49/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 inzake de depositogarantiestelsels (herschikking) (PB L 173 van 12.6.2014, blz. 149-178).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten en tot wijziging van Richtlijn 2002/92/EG en Richtlijn 2011/61/EU (herschikking) (PB L 173 van 12.6.2014, blz. 349-496).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2013/36/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 betreffende toegang tot het bedrijf van kredietinstellingen en het prudentieel toezicht op kredietinstellingen en beleggingsondernemingen, tot wijziging van Richtlijn 2002/87/EG en tot intrekking van de Richtlijnen 2006/48/EG en 2006/49/EG (PB L 176 van 27.6.2013, blz. 338-436).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1093/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Bankautoriteit), tot wijziging van Besluit nr. 716/2009/EG en tot intrekking van Besluit 2009/78/EG van de Commissie (PB L 331 van 15.12.2010, blz. 12-47).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten), tot wijziging van Besluit nr. 716/2009/EG en tot intrekking van Besluit 2009/77/EG van de Commissie (PB L 331 van 15.12.2010, blz. 84-119).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2009/110/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 betreffende de toegang tot, de uitoefening van en het prudentieel toezicht op de werkzaamheden van instellingen voor elektronisch geld, tot wijziging van de Richtlijnen 2005/60/EG en 2006/48/EG en tot intrekking van Richtlijn 2000/46/EG (PB L 267 van 10.10.2009, blz. 7-17).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II) (herschikking) (PB L 335 van 17.12.2009, blz. 1-155).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2004/109/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende de transparantievereisten die gelden voor informatie over uitgevende instellingen waarvan effecten tot de handel op een gereglementeerde markt zijn toegelaten en tot wijziging van Richtlijn 2001/34/EG (PB L 390 van 31.12.2004, blz. 38-57).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 97/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 3 maart 1997 inzake de beleggerscompensatiestelsels (PB L 84 van 26.3.1997, blz. 22-31).

Laatste bijwerking 25.09.2024