Maoirseacht stuamachta ar ghnólachtaí infheistíochta

 

ACHOIMRE AR:

Treoir (AE) 2019/2034 maidir le maoirseacht stuamachta ar ghnólachtaí infheistíochta

CAD IS AIDHM LEIS AN TREOIR?

Leis an treoir, ar a dtugtar an treoir maidir le gnólachtaí infheistíochta freisin, leagtar síos rialacha do ghnólachtaí infheistíochta maidir leis an méid seo a leanas:

• caipiteal tosaigh;
• cumhachtaí agus uirlisí maoirseachta le haghaidh maoirseacht stuamachta ag na húdaráis ábhartha ar ghnólachtaí infheistíochta;
• maoirseacht stuamachta ar ghnólachtaí infheistíochta i gcomhréir le Rialachán (AE) 2019/2033 (féach achoimre);
• ceanglais maidir le foilsiú le haghaidh na n-údarás ábhartha.

PRÍOMHPHOINTÍ

Leis an treoir:

• tá feidhm aige maidir le gnólachtaí infheistíochta atá údaraithe agus maoirsithe faoi Threoir 2014/65/AE (féach achoimre), ar a dtugtar freisin an treoir maidir le margaí in ionstraimí airgeadais (MiFID 2), lena soláthraítear creat dlíthiúil do mhargaí urrús, d’idirghabhálaithe infheistíochta agus d’ionaid trádála;
• níl feidhm aige maidir le gnólachtaí infheistíochta a bhfuil a sócmhainní comhdhlúite cothrom le nó níos mó ná €15 bhilliún (i.e. catagóir “aicme 1” ) — cumhdaítear iad sin le Treoir 2013/36/AE (féach achoimre).

Údaráis náisiúnta ábhartha:

• maoirseacht a dhéanamh ar ghníomhaíochtaí gnólachtaí infheistíochta agus, i gcás inarb infheidhme, cuideachtaí sealbhaíochta infheistíochta agus cuideachtaí sealbhaíochta airgeadais measctha;
• beidh na cumhachtaí bailithe faisnéise agus imscrúdaithe go léir is gá acu, lena n-áirítear an cumas seiceálacha ar an láthair a dhéanamh;
• beidh an saineolas, na hacmhainní, an cumas oibríochtúil, na cumhachtaí agus an neamhspleáchas is gá acu chun a gcuid oibre a dhéanamh;
• gur féidir leo idirghabháil a dhéanamh i ngníomhaíocht gnólachtaí infheistíochta ar bhealach éifeachtach comhréireach trí mhéid na gcistí dílse a chaithfidh siad a bheith acu a mhéadú, mar shampla, chun go mbeidh siad oiriúnach dá bpróifíl riosca;
• an fhaisnéis go léir a theastaíonn ó ghnólachtaí infheistíochta a fháil;
• comhoibriú go dlúth le húdaráis phoiblí eile nó le comhlachtaí eile a dhéanann maoirseacht ar institiúidí creidmheasa* agus institiúidí airgeadais ina mBallstát, leis an gCóras Eorpach um Maoirseacht Airgeadais agus leis an mBord Eorpach um Riosca Sistéamach;
• faisnéis a mhalartú, go háirithe maidir le fadhbanna agus rioscaí a d’fhéadfadh a bheith ann, agus comhoibriú le contrapháirtithe i mBallstáit eile;
• tionchar a gcinntí ar an gcóras airgeadais i mBallstáit eile agus san Aontas Eorpach (AE) ina iomláine a mheas;
• urramóidh siad rúndacht ghairmiúil agus faisnéis rúnda;
• comhaontuithe comhair a thabhairt i gcrích le maoirseoirí nach bhfuil san AE;
• faisnéis maidir le scálaí pá a úsáid chun treochtaí agus cleachtais phá a mheasúnú;
• faisnéis a chur ar fáil go poiblí, lena n-áirítear an reachtaíocht, na critéir agus na modheolaíochtaí is infheidhme a úsáideann siad le haghaidh maoirseachta agus sonraí staidrimh atá bailithe acu.

Leagtar amach ceanglais chaipitil ar ghnólachtaí infheistíochta le Rialachán (AE) 2019/2033. Leis an treoir maidir le gnólachtaí infheistíochta, tugtar an ceart d’údaráis náisiúnta ábhartha cur leo.

Smachtbhannaí riaracháin agus bearta riaracháin eile:

• tá feidhm acu maidir le sáruithe ar an treoir, ar a trasuí náisiúnta agus ar Rialachán 2019/2033, amhail mainneachtain an fhaisnéis cheart a thuairisciú do na húdaráis ábhartha;
• beidh siad éifeachtach, comhréireach agus athchomhairleach;
• na himthosca ábhartha go léir a chur san áireamh, amhail tromchúis agus fad an tsáraithe;
• féadfaidh fíneáil a bheith i gceist leo seo a leanas:
  • suas le 10% de ghlanláimhdeachas bliantúil iomlán gnólachta nó dhá oiread mhéid na mbrabús a gnóthaíodh nó na gcaillteanas a seachnaíodh mar gheall ar an sárú, i gcás gnólachta, nó
  • suas le €5 mhilliún do dhuine aonair;
• go bhfoilseofar iad, nuair a chuirtear i bhfeidhm iad, ar shuíomh gréasáin an údaráis ábhartha, mar aon le sonraí faoin sárú agus faoi dhéantóir an tsáraithe, agus go dtuairisceofar iad don Údarás Baincéireachta Eorpach.

Gnólachtaí infheistíochta:

• ní mór dóibh a n-idirbhearta uile a thaifeadadh agus a gcórais agus a bpróisis atá faoi réir na treorach seo agus faoi réir Rialachán (AE) 2019/2033 a dhoiciméadú, agus ar an gcaoi sin go mbeidh údaráis ábhartha in ann maoirseacht éifeachtach a dhéanamh;
• ní mór dóibh nósanna imeachta inmheánacha iomchuí a chur i bhfeidhm lena gcuirfear ar chumas fostaithe aon sáruithe ar an treoir a thuairisciú, a trasuí faoin dlí náisiúnta agus Rialachán (AE) 2019/2033;
• ní mór socruithe daingne rialachais a bheith ann, lena n-áirítear:
  • struchtúr soiléir eagraíochtúil a mbeidh freagrachtaí dea-shainithe, trédhearcacha agus comhsheasmhacha ag baint leis,
  • próisis éifeachtacha chun na rioscaí a bhféadfadh siad nó daoine eile a bheith neamhchosanta orthu, a shainaithint, a bhainistiú, faireachán a dhéanamh orthu agus iad a thuairisciú,
  • sásraí leordhóthanacha um rialú inmheánach, lena n-áirítear nósanna imeachta fónta riaracháin agus cuntasaíochta,
  • beartais phá atá comhsheasmhach le bainistíocht riosca atá fónta agus éifeachtach;
• faisnéis a chur ar fáil ar bhonn bliantúil faoi bhrainsí i mBallstáit eile den Aontas Eorpach nó i dtíortha nach bhfuil san Aontas, amhail láimhdeachas, brabús agus caillteanas agus líon na bhfostaithe;
• ní fhéadfaidh siad, má bhaineann siad tairbhe as tacaíocht airgeadais phoiblí speisialta, aon íocaíochtaí athraitheacha a dhéanamh le comhaltaí an chomhlachta bainistíochta.

Luaitear i rialacha maoirseachta agus meastóireachta nach mór do na húdaráis ábhartha an méid seo a leanas a dhéanamh:

• athbhreithniú agus meastóireacht a dhéanamh ar na socruithe, na straitéisí, na próisis agus na sásraí atá i bhfeidhm ag gnólachtaí infheistíochta chun an treoir agus Rialachán (AE) 2019/2033 a chomhlíonadh;
• a cheangal ar ghnólachtaí infheistíochta na bearta riachtanacha a dhéanamh go luath mura gcomhlíonann siad an treoir agus Rialachán (AE) 2019/2033 nó más dócha go sáróidh siad forálacha náisiúnta.

An tÚdarás Baincéireachta Eorpach:

• dréachtchaighdeáin theicniúla rialála éagsúla a tharraingt suas, i gcomhairle leis an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí;
• ullmhaíonn sé tuarascáil ar chritéir theicniúla a bhaineann le cuspóirí comhshaoil, sóisialta agus rialachais;
• déanann sé measúnú ar fhaisnéis ó na húdaráis ábhartha maidir lena bpróisis athbhreithnithe agus meastóireachta chun comhsheasmhacht a fhorbairt ar fud an Aontais;
• tuarascálacha chuig Parlaimint na hEorpa agus chuig an gComhairle maidir leis an méid cóineasaithe atá á bhaint amach faoin bpróiseas athbhreithnithe.

Tá sé de chumhacht ag an gCoimisiún Eorpach gníomhartha tarmligthe a ghlacadh ar feadh 5 bliana ón 25 Nollaig 2019. Féadfaidh Parlaimint na hEorpa nó an Chomhairle an chumhacht sin a chúlghairm tráth ar bith. Tá na gníomhartha tarmligthe seo a leanas glactha ag an gCoimisiún ó shin:

• Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2154 maidir le caighdeáin theicniúla lena sonraítear critéir iomchuí chun catagóirí foirne a shainaithint a mbíonn tionchar ábhartha ag a gcuid gníomhaíochtaí gairmiúla ar phróifíl riosca gnólachta infheistíochta nó ar na sócmhainní a bhainistíonn sé;
• Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2155 maidir le caighdeáin theicniúla lena sonraítear na haicmí ionstraimí a léiríonn go leordhóthanach cáilíocht chreidmheasa an ghnólachta infheistíochta mar ghnóthas leantach agus socruithe malartacha a d’fhéadfadh a bheith ann arb iomchuí iad a úsáid chun críocha íocaíochtaí athraitheacha;
• Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2153 maidir le caighdeáin theicniúla lena sonraítear na critéir maidir le gnólachtaí infheistíochta áirithe a chur faoi réir cheanglais Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 (féach an achoimre).

Tá tuarascáil ar ghnéithe éagsúla den treoir á dréachtú ag an gCoimisiún, i ndlúthchomhar leis an Údarás Baincéireachta Eorpach agus leis an Údarás Eorpach um Urrúis agus Margaí, a chuirfear faoi bhráid Pharlaimint na hEorpa agus na Comhairle faoin 26 Meitheamh 2024.

CÉN UAIR ATÁ TOSACH FEIDHME NA RIALACHA?

B’éigean Treoir (AE) 2019/2034 a thrasuí sa dlí náisiúnta faoin 26 Meitheamh 2021, cé is moite de na rialacha maidir le seirbhísí a sholáthar ar thionscnamh an chliaint, a bhí i bhfeidhm ón 26 Márta 2020.

CÚLRA

• Le haghaidh tuilleadh faisnéise, féach:
  • Rialacha stuamachta do ghnólachtaí infheistíochta (an Coimisiún Eorpach).

PRÍOMHTHÉARMAÍ

PRÍOMHDHOICIMÉAD

Treoir (AE) 2019/2034 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Samhain 2019 maidir le maoirseacht stuamachta gnólachtaí infheistíochta agus lena leasaítear na Treoracha 2002/87/CE, 2009/65/CE, 2011/61/AE, 2013/36/AE, 2014/59/AE agus 2014/65/AE (IO L 314, 5.12.2019, lgh. 64-114).

Ionchorpraíodh sa bhuntéacs ceartúcháin i ndiaidh a chéile ar Threoir (AE) 2019/2034. Níl de luach ar an leagan comhdhlúite seo ach luach doiciméadach amháin.

DOICIMÉID GHAOLMHARA

Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2153 ón gCoimisiún an 6 Lúnasa 2021 lena bhforlíontar Treoir (AE) 2019/2034 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála lena sonraítear na critéir maidir le gnólachtaí infheistíochta áirithe a chur faoi réir cheanglais Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 (IO L 436, 7.12.2021, lgh. 9-10).

Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2155 ón gCoimisiún an 13 Lúnasa 2021 lena bhforlíontar Treoir (AE) 2019/2034 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála lena sonraítear aicmí na n-ionstraimí a léiríonn go leordhóthanach cáilíocht chreidmheasa an ghnólachta infheistíochta mar ghnóthas leantach agus socruithe malartacha féideartha is iomchuí a úsáid chun críocha luach saothair athraitheach (IO L 436, 7.12.2021, lgh. 17-25).

Rialachán Tarmligthe (AE) 2021/2154 ón gCoimisiún an 13 Lúnasa 2021 lena bhforlíontar Treoir (AE) 2019/2034 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle maidir le caighdeáin theicniúla rialála lena sonraítear critéir iomchuí chun catagóirí foirne a shainaithint a mbíonn tionchar ábhartha ag a gcuid gníomhaíochtaí gairmiúla ar phróifíl riosca an ghnólachta infheistíochta nó ar na sócmhainní a bhainistíonn sé (IO L 436, 7.12.2021, lgh. 11-16).

Rialachán (AE) 2019/2033 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 27 Samhain 2019 maidir leis na ceanglais stuamachta ar ghnólachtaí infheistíochta agus lena leasaítear Rialacháin (AE) Uimh. 1093/2010, (AE) Uimh. 575/2013, (AE) Uimh. 600/2014 agus (AE) Uimh. 806/2014 (IO L 314, 5.12.2019, lgh. 1-63).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2014/65/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Bealtaine 2014 maidir le margaí in ionstraimí airgeadais agus lena leasaítear Treoir 2002/92/CE agus Treoir 2011/61/AE (IO L 173, 12.6.2014, lgh. 349-496).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2014/59/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 15 Bealtaine 2014 lena mbunaítear creat um théarnamh agus réiteach na n–institiúidí creidmheasa agus gnólachtaí infheistíochta agus lena leasaítear Treoir 82/891/CEE ón gComhairle, agus Treoracha 2001/24/CE, 2002/47/CE, 2004/25/CE, 2005/56/CE, 2007/36/CE, 2011/35/AE, 2012/30/AE agus 2013/36/AE, agus Rialacháin (AE) Uimh. 1093/2010 agus (AE) Uimh. 648/2012, ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 173, 12.6.2014, lgh. 190-348).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2013/36/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 maidir le rochtain ar ghníomhaíocht institiúidí creidmheasa agus maoirseacht stuamachta institiúidí creidmheasa agus gnólachtaí infheistíochta, lena leasaítear Treoir 2002/87/CE agus lena n–aisghairtear Treoir 2006/48/CE agus Treoir 2006/49/CE (IO L 176, 27.6.2013, lgh. 338-436).

Féach an leagan comhdhlúite.

Rialachán (AE) Uimh. 575/2013 ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 26 Meitheamh 2013 maidir le ceanglais stuamachta i gcomhair institiúidí infheistíochta agus gnólachtaí infheistíochta agus lena leasaítear Rialachán (AE) Uimh. 648/2012 (IO L 176, 27.6.2013, lgh. 1-337).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2011/61/AE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 8 Meitheamh 2011 maidir le Bainisteoirí Cistí Infheistíochta Malartacha agus lena leasaítear Treoir 2003/41/CE agus Treoir 2009/65/CE agus Rialachán (CE) Uimh. 1060/2009 agus Rialachán (AE) Uimh. 1095/2010 (IO L 174, 1.7.2011, lgh. 1-73).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2009/65/CE ó Parlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 13 Iúil 2009 maidir le comhordú dlíthe, rialacháin agus forálacha riaracháin a bhaineann le gnóthais le haghaidh comhinfheistíochta in urrúis inaistrithe (GCUI) (IO L 302, 17.11.2009, lgh. 32-96).

Féach an leagan comhdhlúite.

Treoir 2002/87/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 16 Nollaig 2002 maidir le maoirseacht fhorlíontach ar institiúidí creidmheasa, ar ghnóthais árachais agus ar ghnólachtaí infheistíochta in ilchuideachta airgeadais agus lena leasaítear Treoir 73/239/CEE, Treoir 79/267/CEE, Treoir 92/49/CEE, Treoir 92/96/CEE, Treoir 93/6/CEE agus Treoir 93/22/CEE ón gComhairle, agus Treoir 98/78/CE agus Treoir 2000/12/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle (IO L 35, 11.2.2003, lgh. 1-27).

Féach an leagan comhdhlúite.

Nuashonraithe 28.06.2022